Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 1: Tổng quan về kế toán - Nguyễn Thị Hồng Hạnh

4/8/2016 1ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHAN THIẾT Khoa kế toán - kiểm toán Tổng quan về kế toán CHƯƠNG 1 ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Mục tiêu • Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có ểth : – Mô tả bản chất của kế toán như một hệ thống thông tin phục vụ cho việc ra quyết định. – Nêu các lĩnh vực kế toán khác nhau và giải thích sự khác biệt. – Mô tả môi trường của kế toán bao gồm các định 2ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh , chế pháp lý và tổ chức nghề nghiệp chi phối hoạt động kế toán. Nội dung • Bản chất của kế toán • Các lĩnh vực kế toán • Môi trường kế toán 3ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Định nghĩa Hoạt động của tổ chức Dữ liệu Hệ thống kế Thông tin Đối tượng sử dụng Ra quyết định 4ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh toán 4/8/2016 2ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Định nghĩa • Kế toán là một hệ thống thông tin được thiết lập trong tổ chức nhằm thu thập dữ liệu, xử lý và cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng để làm cơ sở cho các quyết định kinh tế. 5ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Quy trình kế toán Dữ liệu kinh tế Ghi chép ban đầu (Chứng từ) Phân loại, ghi chép, tổng hợp (Sổ sách) Cung cấp thông tin (Báo cáo) Thông tin 6ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Bài tập thảo luận 1 Nam là trưởng phòng tín dụng của ABC, một â hà th i ổ hầ t i Thà hng n ng ương mạ c p n ạ n phố Hồ Chí Minh. Gần đây, anh Hào - Giám đốc tài chính của Alpha - một doanh nghiệp chuyên kinh doanh hàng nông sản sấy khô muốn gặp Nam để vay một món tiền trị giá 50 tỷ đồng với mục ầ ấ 7ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh đích đ u tư cho dự án xây dựng nhà máy s y mít tại vùng nguyên liệu Daklak. Nam cần những thông tin gì để quyết định có cho công ty anh Hào vay hay không? Bài tập thảo luận 2 Hai hãng máy tính lớn là Dell và Compaq cạnh tranh với nhau trong thị trường máy tính cá nhân. Ban đầu, Compaq chiếm lĩnh 13,2% thị phần máy vi tính ở Mỹ trong khi Dell chỉ giữ 8,8% thị phần. Tuy nhiên, thị phần của Dell đã tăng lên gấp đôi 4 năm sau trong khi đó thị phần của Compaq chỉ tăng chưa đến 1%. Theo bạn, ban giám đốc Compaq cần thông tin kế toán 8ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh nào để có thể cạnh tranh lại với Dell và với những công ty sản xuất máy vi tính cá nhân khác? 4/8/2016 3ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Các lĩnh vực của kế toán • Kế toán tài chính • Kế toán quản trị • Kế toán thuế • Kiểm toán 9ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Kế toán tài chính • Cung cấp thông tin phục vụ chủ yếu cho á đối t ở bê ài DN ( hà đầc c ượng n ngo n u tư, chủ nợ, nhà nước ). • Sản phẩm: Báo cáo tài chính cho mục đích chung – Bảng cân đối kế toán 10ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh – Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – Bản thuyết minh báo cáo tài chính Kế toán quản trị • Kế toán quản trị là hệ thống xử lý và cung ấ á thô ti là ở h iệ đc p c c ng n m cơ s c o v c ưa ra quyết định của các nhà quản lý tổ chức. • Ví dụ: – Tính toán và phân tích các chi phí sản xuất hay cung cấp dịch vụ. – Lập dự toán ngân sách, phân tích chênh lệch giữa ế ằ ể 11ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh thực t và dự toán nh m ki m soát các hoạt động trong tổ chức. – Đo lường kết quả hoạt động của các bộ phận trong tổ chức. Kế toán tài chính Kế toán quản trị Mục đích Cung cấp thông tin cho người bên ngoài (nhà đầu tư, chủ nợ) để ra quyết định Cung cấp thông tin cho nhà quản lý tổ chức để điều hành quản lý tổ chức hiệu quả đầu tư, cho vay Thông tin cung cấp Các báo cáo tài chính Các báo cáo nội bộ về chi phí, dự toán và tình hình thực hiện dự toán, các báo cáo bộ phận Tính pháp lý Bắt buộc thực hiện và thông tin có tính pháp lý Không bắt buộc và thông tin không có tính pháp lý 12ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Tính linh hoạt Tuân thủ các chuẩn mực kế toán Vận dụng phù hợp với đặc điểm của tổ chức Thời gian Được lập định kỳ, chủ yếu là báo cáo tài chính năm Tuỳ theo nhu cầu và khả năng của tổ chức Loại thông tin Tài chính Tài chính và phi tài chính 4/8/2016 4ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Kế toán thuế • Kế toán thuế theo dõi và bóc tách số liệu kế toán để lập các báo cáo thuế. • Sản phẩm: các báo cáo thuế theo quy định của pháp luật 13ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Kiểm toán • Các kiểm toán viên độc lập kiểm tra và đưa ra ý kiến về sự trung thực và hợp lý của các báo cáo tài chính 14ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Bài tập thảo luận 3 • Hoạt động dưới đây thuộc lĩnh vực nào của kế toán Theo dõi chi phí từng sản phẩm và so sánh với định– mức để tìm hiểu nguyên nhân. – Kiểm kê hàng tồn kho vào thời điểm khóa sổ để lập báo cáo tài chính – Tham gia việc xây dựng giá bán sản phẩm mới. – Xác định các khoản chi phí không được khấu trừ thuế Lậ á d t á ề kết ả h t độ ki h d h 15ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh – p c c ự o n v qu oạ ng n oan , cân đối kế toán và lưu chuyển tiền tệ. Bài tập thảo luận 3 (tt) • Hoạt động dưới đây thuộc lĩnh vực nào của kế toán Theo dõi tình hình chi phí của từng phân xưởng– , phòng ban để đánh giá hiệu quả hoạt động. – Lập báo cáo tài chính cuối năm cung cấp cho các cổ đông của công ty. – Gửi thư xác nhận công nợ và số dư tiền gửi ngân hàng để xác định các số liệu của đơn vị có chính xác không. Lập tờ khai thuế giá trị gia tăng trong kỳ 16ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh – . 4/8/2016 5ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Môi trường kế toán • Vai trò kế toán trong nền ếkinh t – Dưới góc độ tổ chức – Dưới góc độ toàn bộ nền kinh tế • Các định chế Tổ hứ hề hiệ 17ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh – c c ng ng p – Quy định pháp lý Dưới góc độ tổ chức Nguồn lực Kết quả Hoạt động Hiệ ả 18ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh u qu Giá trị tăng thêm Dưới góc độ nền kinh tế • Thúc đẩy quá trình tái đầu tư và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh; • Sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội thông qua 2 kênh phân phối là thị trường vốn và ngân hàng; Giú ô tá iá át ủ Q ố hội 19ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh • p c ng c g m s c a u c được hữu hiệu. Các tổ chức nghề nghiệp • Các tổ chức nghề nghiệp ra đời nhằm thúc đẩy những người hành nghề kế toán đảm bảo chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp 20ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh 4/8/2016 6ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Chức năng của tổ chức nghề nghiệp • Xây dựng các tiêu chuẩn về chuyên môn và đạo đức để có thể hành nghề • Thông qua các khóa học hay kỳ thi để trở thành thành viên của tổ chức. • Cập nhật kiến thức cho các thành viên để luôn bảo đảm năng lực chuyên môn. • Giám sát về đạo đức để loại khỏi tổ chức những thành viên thiếu đạo đức gây thiệt hại 21ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh , cho xã hội và uy tín nghề nghiệp. • Nghiên cứu phát triển các kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp. 22ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Các định chế pháp lý • Nhà nước phải can thiệp vào công việc kế ố ế ế ềtoán vì s liệu k toán liên quan đ n quy n lợi nhiều bên và lợi ích chung của xã hội: – Luật Kế toán – Luật Kiểm toán độc lập – Luật thuế Cá h ẩ kế t á à kiể t á * 23ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh – c c u n mực o n v m o n Câu chuyện Enron • Enron là một tập đoàn năng lượng hùng mạnh nhất thế giới với tổng trị giá tài sản năm 2000 trên sổ sách kế toán lên đến 111 tỷ đô la Mỹ. • Ngày 02.12.2001, Enron buộc phải nộp đơn xin phá sản vì mất khả năng thanh toán. Enron đã thừa nhận khai khống lợi nhuận sau thuế liên tục trong suốt các năm từ1997-2000 lên đến con số 508 triệu USD. Hành vi sai phạm của Enron đã được sự tiếp tay của ô t kiể t á A th A d ột t ă 24ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh c ng y m o n r ur n ersen, m rong n m công ty kiểm toán lớn nhất thế giới vào thời điểm đó.