Bài giảng Nguyên tắc dinh dưỡng cho người suy thận

NGUYÊN TẮC DINH DƯỠNG BVĐK BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂY NINH ĐƠN NGUYÊN THẬN NHÂN TẠO CHO NGƯỜI SUY THẬN 5 Biên soạn bởi Bác sỹ Nguyễn Thành Phước CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG Ở bất cứ giai đoạn nào, bệnh nhân suy thận cũng cần tuân theo một chế độ dinh dưỡng khắt khe vì nó quyết định trực tiếp đến sự diễn tiến của bệnh cũng như các ảnh hưởng thứ phát do suy thận gây ra. CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG Đặc biệt, đối với người bệnh suy thận mạn đang lọc máu chu kỳ hoặc lọc máu màng bụng ngoài việc tuân theo phác đồ điều trị thì còn phải tuân theo các nguyên tắc dinh dưỡng nghiêm ngặt. ĂN NHẠT Sử dụng thực phẩm chứa ít muối (2 – 3g/ngày – ¼ muỗng café ) để cải thiện và kiểm soát huyết áp, giảm thiểu hoặc ngăn chặn tích lũy nước dẫn đến phù. 1 Nên bỏ hẳn ăn mỳ chính, không nên sử dụng thực phẩm chế biến như: pho mát, các loại thịt đóng hộp, muối hoặc hun khói vì chúng thường có lượng natri cao. GIẢM KALI Khi kali trong máu cao >5mmol/lít sẽ dẫn đến tử vong do loạn nhịp tim, BN cần chế độ ăn giảm kali để làm chậm sự tích tụ chất thải trong máu. 2 Những thực phẩm nhiều kali như đậu nành, đậu xanh, cá ngừ, cá thu, rau d ền đỏ, rau ngót, khoai sọ, chuối, na, đu đủ, hồng... Một số loại thực phẩm nên dùng là cam, bưởi, bí đao, mướp, su su, bắp cải.... Nếu tiểu ít và vô niệu thì n ên bỏ hẳn rau và quả . GIẢM PHOSPHO Ở người suy thận giai đoạn cuối do thận đã mất khả năng đào thải phospho . Khi lượng phospho tăng cao sẽ làm xương mất canxi và gây loãng xương trong máu. 3 Những thực phẩm chứa nhiều phospho bao gồm đậu, ngũ cốc nguyên hạt (ngũ cốc chưa xay giã kỹ như gạo lứt), coca cola, bia KIỂM SOÁT NƯỚC L ượng nước dư thừa sẽ là nguyên nhân góp phần làm tăng huyết áp, phù phổi cấp, gây chứng khó thở, tràn dịch các khoang màng bụng, màng phổi, màng ngoài tim... . 4 K iểm soát lượng nước vào cơ thể bằng cách tính lượng nước uống mỗi ngày bằng cách đo lượng nước tiểu trong 24 giờ của ngày hôm trước cộng thêm khoảng 200-500 ml (bao gồm cả nước từ thức ăn và đồ uống). KIỂM SOÁT PROTEIN Bệnh nhân suy thận mạn nếu chưa lọc máu thì chế độ ăn cần GIẢM protein để hạn chế tình trạng ure máu tăng. Lượng đạm mỗi ngày khoảng 0,6-0,8g/kg 5 Đối với bệnh nhân suy thận mạn có điều trì bằng lọc máu chu kỳ hoặc lọc màng bụng, chế độ ăn cần TĂNG protein để bù đắp lượng protein mất đi sau mỗi lần lọc máu . (T ùy vào tình trạng và giai đoạn của bệnh và theo sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng ) Người bình thường cần 1g/kg/ngày thì người bệnh thận có lọc máu cần ở mức cao hơn: 1,2-1,4g/kg/ngày. N guồn đạm giá trị sinh học cao như thịt, cá, trứng ... đảm bảo đủ acid amin cơ bản cần thiết và dễ hấp thu. KIỂM SOÁT PROTEIN Ngoài việc phải tuân thủ nghiêm chế độ dinh dưỡng bằng đường ăn uống, b ệnh nhân suy thận mạn có điều trì bằng lọc máu chu kỳ hoặc lọc màng bụng sẽ được bổ sung protein qua đường truyền tĩnh mạch . 5 Dung dịch Nephrosteril 250ml được truyền cho bệnh nhân 2 lần / tuần trong buổi lọc máu. Nephrosteril là dung dịch đạm được truyền qua tĩnh mạch để cung cấp protein cho bệnh nhân lọc máu.