Bài giảng Nhập môn Tin học - Chương 7: Internet-Truyền thông-Đa phương tiện - Từ Thị Xuân Hiền

Chương 7Internet –truyền thông – đa phương tiện Internet là một mạng máy tính liên kết nhiều loại máy tính khác nhau trên toàn thế giới.Mạng của các mạng chia sẻ chung một cơ chế xác định địa chỉ của máy tính và giao thức truyền thông.Internet có nguồn gốc từ ARPANET của Bộ Phận Nghiên Cứu Dự Án Công Nghệ Cao thuộc Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, là mạng WAN đầu tiên năm 1969.Internet Ban đầu chỉ được sử dụng bởi các tổ chức và các trường đại học để chia sẻ nghiên cứu và trao đổi thông tin.Năm 1989, chính phủ Mỹ bỏ các hạn chế về việc sử dụng internet và cho phép sử dụng cho mục đích thương mại.Internet đã nhanh chóng phát triển và tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh, kết nối hơn 30.000 mạng, cho phép hơn 10 triệu máy tính và hơn 50 triệu người sử dụng máy tính trong hơn 150 quốc gia để giao tiếp với nhau.Internet Electronic –Mail (E-mail): cho phép người dùng gởi thư (tin nhắn) tới một người dùng Internet khác ở bất kỳ một nơi nào đó trên thế giới. E-mail là một công cụ thông tin liên lạc nhanh chóng và hiệu quả bởi vì:Nó nhanh hơn gửi thư giấy.Cho phép người dùng giao tiếp cả khi vắng mặt.Khác với fax, E-mail có thể được lưu trữ trên mày tính và dễ dàng chỉnh sửa nội dung.Các dịch vụ cơ bản của InternetFile Transfer Protocol (FTP): cho phép người dùng có thể di chuyển tập tin từ một máy tính đến một máy khác trên Internet. Di chuyển một tập tin từ một máy chủ đến máy trạm gọi là download, ngược lại, di chuyển một tập tin từ máy trạm đến máy chủ gọi là upload. Các dịch vụ cơ bản của InternetTrang web FTP là một máy tính cho phép người dùng đăng nhập với username và password chính là địa chỉ e-mail của người dùng.Trang web FTP được gọi là các trang web truy cập công cộng vì nó có thể được truy cập bởi bất kỳ người dùng trên internetCác dịch vụ cơ bản của InternetTelnet: một số ứng dụng phổ biến của dịch vụ telnet là:Sử dụng tài nguyên của máy tính chủ.Sử dụng phần mềm trên máy tính chủ.Truy cập hoặc lưu trữ dữ liệu trên máy chủ.Đăng nhập vào máy chủ từ một máy tính khác.Các dịch vụ cơ bản của InternetUsenet news: một nhóm người dùng Internet trao đổi ý tưởng, quan điểm, thông tin gọi là newgroup. Các loại NewgroupTrong newgroup chỉ có 1 thành viên được chọn có quyền post các thông báo lên bảng thông báo ảo. Các thành viên khác chỉ có quyền đọc các thông báo được post.Một newgroup khác: tất cả các thành viên đều có thể post thông báo lên bảng thông báo ảo.Nghi thức (nghi thức mạng) giao dịch với quy định khung thông điệp.Các dịch vụ cơ bản của InternetWorld Wide Web – WWW:Các tài liệu siêu liên kết trên Internet gọi là các trang web, được tạo bằng cách sử dụng ngôn ngữ đặc biệt Hypertext Markup Language (HTML).WWW sử dụng mô hình client-server giao thức Internet gọi là Hypertext Transport Protocol (HTTP) cho việc giao tiếp giữa các máy tính trên Internet.Các dịch vụ cơ bản của InternetBất kỳ máy tính nào trên Internet mà sử dụng giao thức HTTP đều được gọi là Web server và bất kỳ máy tính nào truy cập vào server đều được gọi là web client.Sử dụng khái niệm hypertext cho việc lưu trữ và truy cập thông tin trên Internet bằng cách sử dụng chuỗi các liên kết.Link là một phần tử đặc biệt của tài liệu siêu văn bản dùng để liên kết với tài liệu khác.Các dịch vụ cơ bản của InternetTrình duyệt web – web browserWeb browser là một phần mềm trên máy client, với các tính năng:Không cần đăng nhập vào web server.Cho phép người dùng truy cập vào trang web của máy server hoặc truy xuất thông tin được lưu trữ bằng cách sử dụng địa chỉ URL (Uniform resource location)Cho phép tạo và duy trì danh sách các địa chỉ yêu thích cá nhân (hotlist) của máy chủ được truy cập thường xuyên.Cho phép download thông tin với những định dạng khác nhauMột số chương trình duyệt Web thông dụng là: Internet Explorer có sẵn trong Microsoft Windows, của Microsoft Mozilla và Mozilla Firefox của Tập đoàn Mozilla Netscape Navigator của Netscape Opera của Opera Software Safari trong Mac OS X, của Apple Computer Maxthon của MySoft Technology Trình duyệt web – web browserGiao tiếp trực tuyếnChia sẽ phần mềmTrao đổi quan điểm về các chủ đề quan tâm chungQuảng bá sản phẩm , phản hồi về sản phẩm Dịch vụ hỗ trợ khách hàngĐọc báo và tạp chí trực tuyếnShopping trực tuyếnHội nghị trực tuyến trên toàn thế giớiCác tiện ích của InternetTruy cập gián tiếp thông qua mạng đ.thoại công cộngTruy cập trực tiếp thông qua đường dành riêngTruy cập qua mạng không dây, vệ tinh, mạng điện thoại di độngCách kết nối InternetCó dây: Dial-up (dạng quay số1260, 1269 của VNN), ISDN (Integrated Services Digital Network – tốc độcao vài Mbps, T1, E1), DSL (Digital Subscriber Line, SDSL, ADSL – ADSL2+ có tốc độ24 Mbps)Cable (Cáp TV), Fiber optic (Cáp quang), Power-line internet (Đường cung cấp điện) Cách kết nối InternetKhông dây: Wi-Fi, WiBro (Wireless Broadband - Hàn Quốc), WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access)HSDPA (High-Speed Downlink Packet Access – Một giao thức của mạng điện thoại 3G, hỗtrợ đến 14.4Mbp, tương lai là 42 Mbps), EV-DO (Evolution-Data Optimized – Một chuẩn thuộc mạng CDMA)Cách kết nối InternetĐA PHƯƠNG TIỆNKhái niệm đa phương tiệnLà cách trình bày thông tin. Có hai cách cơ bản:Trình bày Unimedia: là một phương tiện truyền thông đơn giản được sử dụng để trình bày thông tin. Ví dụ: một hệ thống âm thanh, một quyển sách toàn văn bản,Trình bày đa phương tiện - Multimedia: có nhiều hơn một phương tiện truyền thông được sử dụng để trình bày thông tin.Ví dụ: hệ thống truyền hình, quyển sách có cả văn bản và hình ảnh, sơ đồ.Trình bày đa phương tiện giúp tăng khả năng hiểu của người ngheKhái niệm đa phương tiệnCác phương tiện truyền thường được sử dụng cho mục đích lưu trữ, truy cập và truyền tải thông tin này là:Văn bản (chữ cái, số).Đồ họa (hình vẽ và hình ảnh).Hoạt hình (hình ảnh chuyển động)Audio (âm thanh)Video (ghi lại sự kiện thực tế trong cuộc sống)Phương tiện truyền thông phổ biếnĐa phương tiện trong công nghệ thông tinĐa phương tiện trong công nghệ thông tin đề cập đến việc sử dụng nhiều hơn một phương tiện truyền thông để trình bày thông tin cho người sử dụngLà hệ thống máy tính có khả năng tích hợp hai hay nhiều loại phương tiện truyền thông nhưVăn bảnĐồ họaHình ảnhÂm thanhVideoHệ thống máy tính đa phương tiệnHệ thống máy tính đa phương tiệnThông thường kích thước của thông tin đa phương tiện lớn hơn rất nhiều so với thông tin dạng văn bản. Do đó hệ thống máy tính đa phương tiện cần phảiCPU có tốc độ caoThiết bị lưu trữ lớnBộ nhớ chính đủ lớnThiết bị đồ họa tốtThiết bị nhập xuất tốtKý tự và số được sử dụng để trình bày thông tin dạng văn bản. Thiết bị phần cứng dùng cho xử lý văn bảnBàn phím.Màn hình.Máy in.Phương tiện truyền thông văn bảnĐồ họa máy tính đề cập đến việc tạo, trình bày, thao tác, và hiển thị hình ảnh bằng máy tính.Yêu cầu thiết bị phần cứng:Các thiết bị định vị: chuột, cần điều khiển,Bộ số hóa: flatbed hoặc rectangular-coordinate. Máy quét: máy quét quang, bộ số hóa quét hình ảnh,Ảnh kỹ thuật số, máy in laser, Màn hình máy tính có độ phân giải cao.Phương tiện truyền thông đồ họaNhững tính năng hấp dẫn của hệ thống máy tính đa phương tiện là những phần mềm:VẽChụp màn hình.Clip artĐồ họa Phần mềm hỗ trợ độ phân giải caoPhương tiện truyền thông đồ họaHoạt hình máy tính đề cập đến việc tạo, trình tự xuất hiện, và màn hình hiển thị của một tập hợp các hình ảnh (được gọi là khung) để tạo ra một hiệu ứng chuyển động, tương tự như một bộ phim điện ảnh (video).Hoạt hình thường được sử dụng trong trường hợp hình ảnh động có thể minh họa các khái niệm tốt hơn so với video. Phương tiện truyền thông hoạt hìnhYêu cầu phần cứng cho truyền thông hoạt hình:Máy quétMáy quay phim kỹ thuật số Bảng mạch tích hợp video.Màn hình máy tínhPhương tiện truyền thông hoạt hìnhCác phần mềm hỗ trợ tạo hoạt hìnhPhần mềm tạo hình ảnh động Phần mềm chụp màn hình, tạo hình ảnh động, nhập tập tin hình ảnh động.Phần mềm hỗ trợ có độ phân giải caoNhững khả năng ghi hình và phát lạiHiệu ứng chuyển đổiPhương tiện truyền thông hoạt hìnhComputer audio liên quan đến việc tạo ra, ghi âm, phát lại audio hoặc âm thanh bằng máy tính.Bảng mạch âm thanh, microphonePhương tiện truyền thông AudioYêu cầu phần cứng cho truyền thông AudioCard âm thanh Các thiết bị ghi âm. Bộ chuyển đổi A/D của card âm thanh.Các thiết bị đầu ra để phát lại âm thanh đã được ghiBộ chuyển đổi D/A của card âm thanh.Các thiết bị MIDI được sử dụng vừa là thiết bị đầu vào lẫn thiết bị đầu ra cho dữ liệu âm thanh.Phương tiện truyền thông AudioNhững yêu cầu phần mềm cho âm thanhPhần mềm nhập tập tin âm thanh Phần mềm hỗ trợ cho âm thanh chất lượng cao. Phần mềm có khả năng ghi âm và phát lại. Phần mềm chuyển đổi văn bản thành âm thanh. Phần mềm chuyển đổi âm thanh thành văn bản. Phần mềm nhận dạng giọng nói. Phương tiện truyền thông AudioVideo liên quan đến quá trình ghi và hiển thị lại một dãy các hình ảnh tại một tốc độ hợp lý để tạo cảm giác là hình ảnh đang chuyển động. Mỗi hình ảnh đơn của một dãy các ảnh được gọi là khung hình (frame). Một bộ phim động bình thường, khoảng từ 25 tới 30 khung hình được hiển thị mỗi giây. Phim ảnh liên quan đến việc ghi lại các sự kiện được tạo ra bởi một thiết bị như máy quay kĩ thuật số. Dữ liệu phim ảnh đòi hỏi không gian lưu trữ lớnPhương tiện truyền thông VideoCác yêu cầu phần cứng cho phim ảnhMáy quay phim.Một màn hình phim ảnhMột bảng mạch phim ảnh (card đồ họa), được trang bị với bộ chuyển đổi A/D và D/A. Trình biên tập phim ảnh được dùng để cắt và dán một dãy liên tiếp các hình ảnh, thêm vào các hiệu ứng đặc biệt và để tạo ra những dãy hình mới từ dãy hình đã tồn tại. Phương tiện truyền thông VideoCác yêu cầu phần mềm cho phim ảnh:Thư viện các đoạn phim ảnh ngắnMột hệ thống đa phương tiện với khả năng về hình ảnh cho phép người dùng kiểm soát việc ghi hình và hiển thị phim ảnhPhương tiện truyền thông VideoCác ứng dụng đa phương tiệnThuyết trình đa phương tiệnHọc ngoại ngữVideo gameHiệu ứng đặc biệt trong filmQuảng cáo Huấn luyệnHội nghị đa phương tiệnMáy tính đóng vai trò như một công cụ đa năng:Máy tính cá nhân, tivi, radio, máy nghe nhạcMáy ảnh kỹ thuật số, thư viện sốMáy chơi gameCho phép chơi, dừng hoặc ghi lại những chương trình tiviCung cấp hướng dẫn lập trình điện tửMáy tính trung tâm truyền thông