Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 6, Phần 1: Hệ thống pháp luật, ý thức pháp luật và pháp chế Xã hội chủ nghĩa

LOGO CHƯƠNG 6. HỆ THỐNG PHÁP LUẬT, Ý THỨC PHÁP LUẬT VÀ PHÁP CHẾ XHCN I. HỆ THỐNG PHÁP LUẬT 1. Khái niệm hệ thống pháp luật Hệ thống pháp luật là cơ cấu bên trong của pháp luật được quy định một cách khách quan bởi các điều kiện KT – XH biểu hiện ở sự phân chia hệ thống ấy thành các bộ phận cấu thành khác nhau phù hợp với những đặc điểm, tính chất của các QHXH mà nó điều chỉnh nhưng các bộ phận khác nhau ấy có mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó với nhau. Cơ cấu của hệ thống pháp luật Quy phạm pháp luật Chế định pháp luật Ngành luật Quy tắc xử sự chung 2. Cơ cấu của hệ thống pháp luật Nhóm QPPL điều chỉnh một nhóm QHXH cùng loại Tập hợp QPPL điều chỉnh một lĩnh vực QHXH nhất định 3. Các ngành luật trong hệ thống pháp luật VN + Luật Hiến pháp + Luật Hành chính + Luật Hình sự + Luật Tố tụng hình sự + Luật Dân sự + Luật Tố tụng dân sự + Luật Thương mại + Luật Tài chính + Luật Ngân hàng + Luật Lao động + Luật Đất đai + Luật Môi trường + Luật HN – GĐ Pháp luật trong nước Công pháp quốc tế (Luật Quốc tế) Luật pháp quốc tế Tư pháp quốc tế 4. Cơ sở để phân định các ngành luật a. Đối tượng điều chỉnh Đối tượng điều chỉnh của ngành luật là các quan hệ xã hội chịu sự điều chỉnh của ngành luật đó. Đây là căn cứ cơ bản để phân biệt giữa ngành luật này với ngành luật khác. b. Phương pháp điều chỉnh Phương pháp điều chỉnh của ngành luật là cách thức, phương thức mà ngành luật sử dụng để tác động lên các quan hệ xã hội thuộc đối tượng điều chỉnh của ngành luật đó. Phương pháp điều chỉnh là căn cứ có tính chất hỗ trợ cho đối tượng điều chỉnh.