Bài giảng Quy trình khám mắt

2/16/2010 1 Quy trình khám Mắt Bs-Ts Phạm Trọng Văn Giảng viên Bộ môn Mắt Đại học Y khoa Hà nội Hỏi bệnh y Lý do đến khám bệnh: -Mờ mắt: Một hay cả hai bên; Dần dần hay đột ngột; Mới xảy ra hay đã từ lâu; Nheo mắt lại nhìn có rõ hơn không Đỏ ắ Cá ê hâ â đỏ ắ- m t: c nguy n n n g y m t -Chói cộm (cát rơi vào mắt) -Chảy nước mắt (tắc lệ đạo, lông xiêu, bệnh lý giác mạc) -Rử mắt (ghèn)(viêm kết mạc); Màu sắc của rử mắt; Rử mắt xuất hiện nhiều khi nào (khi ngủ dậy) -Đau nhức mắt: Nhức trong con mắt (glôcôm góc đóng cơn cấp, viêm màng bồ đào) hay quanh nhãn cầu; Đau nhức có tăng lên khi vận động nhãn cầu (viêm củng mạc hay viêm thị thần kinh) ồ ồ-Ru i bay (bong võng mạc, viêm màng b đào) -Nhìn vật biến dạng (bệnh lý hoàng điểm) -Nhìn một thành hai hình (lác liệt gây song thị) -Lồi mắt (bệnh Basedow, u hốc mắt, thông động mạch cảnh-xoang hang) -Hai mắt không cân đối (lác mắt, sụp mi, co rút mi, lồi mắt) 2/16/2010 2 Hỏi bệnh y Diễn biến của bệnh; Chẩn đoán và điều trị trước đó; Tình trạng tái phát; Kết quả đáp ứng với điều trị y Các bệnh lý toàn thân khác y Tiền sử gia đình; bọ đốt; tiếp xúc với súc vật; ăn thịt nấu tái Khám bệnh y Quan sát hai mắt (Lác mắt, lồi mắt) y Đánh giá vận nhãn 9 hướng 2/16/2010 3 Khám bệnh BÖnh Grave 2/16/2010 4 Khèi u, dÞ d¹ng vµ chÊn th−¬ng vì x−¬ng hèc m¾t Vì x−¬ng hèc m¾t 2/16/2010 5 Khám bệnh y Khám có thứ tự (Lệ đạo, mi mắt, kết mạc, giác mạc và các thành phần bện trong nhãn cầu) y Khám cẩn thận trước khi làm các thủ thuật (đo nhãn áp kiểm tra lệ đạo), y Khám lệ đạo: Điểm lệ, túi lệ, quan sát vệt nước mắt bờ mi (vơi hay đầy), Jone test I và II, bơm và thông thăm dò lệ đạo Khám bệnh y Khám mi mắt: -Mi có sưng nề (chắp, lẹo), u. mụn nước (zona mắt), biến dạng (lông xiêu, quặm) S i h ú i (B d )- ụp m ay co r t m ase ow -Hở mi mắt (sẹo, liệt dây VII) -Sa da mi (tuổi già) -Tình trạng bờ mi (cương tụ mạch, tuyến tăng tiết, loét) -Tình trạng lông mi (rụng, bạc, hai hàng chân lông mi) 2/16/2010 6 LËt mi, hë mi do liÖt d©y VII vµ khuyÕt mi m¾t bÈm sinh Khám bệnh y Khám kết mạc: -Kết mạc sụn mi (nhú viêm, thẩm lậu, hột, sẹo, u hạt, sắc tố) Kế hã ầ ( ô h â đ ắ ố)- t mạc n n c u cương tụ n ng ay s u, u, ọng s c t -Kết mạc cùng đồ (không có cùng đồ trong dính mi cầu) 2/16/2010 7 Khám bệnh Khám bệnh y Khám giác mạc: -Mất biểu mô (Fluorescein test) -Loét (hoại tử hình dạng ổ loét khi nhuộm Fluorescein), -Thẩm lậu -Tân mạch (nông, sâu) -Tổ chức xơ mạch xâm nhập -Lắng đọng bất thường (thoái hoá dải băng, thoái hoá tuổi già) -Giãn phình giác mạc -Mỏng giác mạc -Phù nề giác mạc -Bọng biểu mô -Sợi trên giác mạc -Lớp nước mắt trước giác mạc (nhuộm Fluorescein); Đo BUT 2/16/2010 8 Khám bệnh Khám bệnh 2/16/2010 9 Khám bệnh y Khám củng mạc: -Cương tụ hệ mạch thượng củng mạc Phù ủ (dù đè kh à á h á h l )- c ng mạc ng n e v n s ng xan ục -U hạt củng mạc (viêm củng mạc) -Nhuyễn củng mạc (viêm khớp dạng thấp) -Giãn phình củng mạc phía trước (tăng nhãn áp lâu ngày) Khám bệnh y Khám tiền phòng: -Tiền phòng nông (cơn glôcôm góc đóng, đục thể thuỷ tinh trương phồng, thủng giác mạc) -Tiền phòng sâu (lệch thể thuỷ tinh) -Máu hay mủ tiền phòng 2/16/2010 10 Khám bệnh y Khám mống mắt và đồng tử: -Teo mống mắt (viêm mống mắt zona, teo mống mắt tiến triển) -Mống mắt đổi màu (dùng thuốc hạ nhãn áp dạng prostaglandin) -U, nốt ruồi mống mắt, tân mạch C đồ tử ột bê (hội hứ H th ố )- o ng m n c ng orner, u c -Giãn đồng tử (thuốc, mất chức năng) -Phản xạ đồng tử (nhìn gần, với ánh sáng, trực tiếp, liên vận) Khám bệnh y Khám thể thuỷ tinh: -Đục thể thuỷ tinh (vị trí đục, màu sắc) Lệ h hể h ỷ i h- c t t u t n -Tình trạng IOL (cân đối, trong bao, đục bao sau) 2/16/2010 11 Khám bệnh y Khám dịch kính, võng mạc: -Gai thị (lõm gai, phù gai) -Hoàng điểm (phù hoàng điểm) Mạ h á (độ ạ h tĩ h ạ h i th )- c m u ng m c , n m c , g ao oa -Xuất huyết (vị trí) -Xuất tiết (cứng hay mềm) -Phình mạch, mạch máu bất thường -Khối u -Rách võng mạc (lỗ, hình móng ngựa, vết rách khổng lồ, đứt chân võng mạc) -Bong võng mạc -Bong thanh dịch ế ấ-N p g p võng mạc -Drusen -Bong màng dịch kính -Dày màng dịch kính -Màng trước võng mạc -Dày võng mạc -Tân mạch võng mạc, trước gai thị Khám bệnh 2/16/2010 12 Soi đáy mắt trực tiếp 1/ Giãn đồng tử 2/ Soi bằng mắt đối bên 3/ Để máy cách mắt bệnh nhân 50 cm để đánh giá ánh đồng tử 4/ T ế dầ ề hí ắ bệ h hâ à á á h ế đá ắ á lầ l hị i n n v p a m t n n n v quan s t c c c i ti t y m t (quan s t n ượt gai t , hoàng điểm, mạch máu và các dấu hiệu khác) Cách tra thuốc mắt 1/ Kéo mi dưới 2/ Tra một giọt thuốc vào cùng đồ dưới 3/ Bịt điểm lệ 4/ Lau khô thuốc thừa 2/16/2010 13 Lật mi trên 1/ Nhìn xuống dưới 2/ Dùng ngón cái và ngón trỏ kéo nhẹ da mi trên 3/ Đưa nhẹ ngón trỏ ra sau để đẩy lên bờ trên sụn mi và lật mi 1/ Nhìn xuống dưới 2/ Dùng ngón cái và ngón trỏ nắm lấy lông mi 3/ Dùng tăm bông nhỏ ấn nhẹ lên bờ trên sụn mi và lật mi Ước lượng nhãn áp Đánh giá nhãn áp nhanh khi không có đủ phương tiện hay khi tình trạng giác mạc quá xấu 1/ Nhìn xuống dưới 2/ Dùng hai ngón trỏ ấn nhẹ lên củng mạc để đánh giá độ căng của nhãn cầu 3/ So sánh hai mắt 2/16/2010 14 B¹n cã muèn chÈn ®o¸n bÖnh M¾t cña c¸c ho¹ sÜ qua c¸c t¸c phÈm cña hä kh«ng? 1840 - 1926 claude monet cã vÊn ®Ò vÒ s¾c gi¸c vµo n¨m 1905 ®−îc chÈn ®o¸n bÞ ®ôc thÓ thuû tinh n¨m 1912 My poor eyesight makes me see everything in a complete fog; it¸s very beautiful all the same... lóc ®Çu tra thuèc gi·n ®ång tö ®Ó ®iÒu trÞ ®−îc mæ n¨m 1923 (lóc 83 tuæi) 2/16/2010 15 houses of parliament ¹ TaÞ sao van Gogh l¹i ®i c¾t tai (1888)? Keep this very carefully... ¹ 2/16/2010 16 Dr. Paul Gachet * B¸c sü tåi cã t¹o ra thiªn tµi? digitalis (?) t©m thÇn ®éng kinh absinthe glaucoma gãc ®ãng foxglove* B¹n cã thÊy h×nh ng−êi bÞ dµi ra kh«ng?? Lo¹n thÞ ‘theo quy luËt’? 2/16/2010 17 ã c¸i g× ®ã kh«ng æn? cã ®Ñp kh«ng? cã g× bÊt th−êng kh«ng? QuickTime™ and a Animation decompressor are needed to see this picture. QuickTime™ and a Animation decompressor are needed to see this picture.