Bài giảng Tổn thương phần mềm

Tổn thương phần mềm 2 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Khái niệm chung  Da là cơ quan quan trọng, chiếm diện tích lớn nhất  16% khối lượng cơ thể  Chức năng Che chắn Cảm giác Điều hoà thân nhiệt 3 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội 4 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Tổn thương kín:  Đụng dập  Tụ máu  Bong gân, cơ  Hội chứng khoang  Hội chứng vùi lấp 5 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Vết thương hở: Xây xát Xé rách Rạch Lóc Cắt cụt Xuyên thủng Dị vật xuyên 6 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội 7 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội 8 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Cơ chế tổn thương cấp tính: bao gồm 1 hoặc phối hợp các cơ chế sau Cắt Đè nén Giằng xé 9 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Các vết thương do vật sắc nhọn gây ra thường có cơ chế cắt  Lực tác dụng vào tổ chức nhỏ, tổn thương tế bào không nhiều  Khả năng nhiễm khuẩn và chậm liền VT giảm đáng kể 10 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Đè nén: thường do vật tày tác dụng theo một góc vuông, thẳng.  Giằng xé: lực tác dụng chếch  Lực tác dụng bị lan toả vào vùng tác động và vùng lân cận  Khả năng nhiễm khuẩn và chậm liền VT tăng đáng kể 11 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Nhiễm khuẩn VT VT do đè nén, giằng xé: ~100 000 vk/gr. VT do cắt: ~10 000 000 vk/gr. Vi khuẩn bắt đầu hoạt động tại VT sau 3h 12 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Chảy máu 13 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Sinh lý bệnh  Liền vết thương  Cầm máu: xuất hiện các phản ứng làm đông máu và ngừng chảy máu ngay sau khi có VT  Viêm: phản ứng sinh hóa học tại VT với sự xuất hiện của bạch cầu  Mô hoá: xâm nhập các tế bào biểu mô lên bề mặt VT  Mạch tân tạo: tạo các mao mạch mới  Tổng hợp Collagen: fibroblastcollagen (protein dẻo dai, bền vững, khả năng kết nối tổ chức cao)  Kết dính, co kéo, tạo sẹo 14 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội 15 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Biến chứng  Nhiễm khuẩn: Biến chứng hay gặp, nguy hiểm cho các VT hở 6,5% VT hở bị nhiễm khuẩn Chậm liền Bội nhiễm sang các tổ chức liền kề Nhiễm khuẩn huyết 16 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Biến chứng: Nhiễm khuẩn Yếu tố nguy cơ: Sức khoẻ hiện tại và các bệnh đã mắc ngay trước Loại vết thương & vị trí:  VK nội sinh sẵn có tập trung nhiều tại da đầu, trán, nách, bẹn, bộ phận sinh dục, miệng, móng chân tay.  Vùng giàu mạch máu chống đỡ nhiễm khuẩn tốt hơn: đầu, mặt.  Tổn thương tổ chức phía sâu: TK, mạch, gân cơ, xương, khớp 17 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Nhiễm khuẩn Độ nhiễm bẩn: VK, dị vật, tổ chức hoại tử Thái độ xử trí:  Sơ cứu  Kháng sinh dự phòng:  tại chỗ  toàn thân  Kỹ thuật, vật liệu 18 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Biến chứng  Chảy máu khó cầm  Chảy máu tái phát  Hội chứng khoang  Chậm liền  Sẹo xấu  Tổn thương chức năng 19 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Tổn thương kín Đụng dập Tụ máu Bong gân, cơ Hội chứng khoang Hội chứng vùi lấp  R est  I ce  C ompression  E levation  S supports 20 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Tổn thương kín  Chảy máu dưới da  Phù nề tổ chức dưới da  Hãy nhìn thấy da!  Không bỏ qua, không phản ứng ngay với các biểu hiện ban đầu  Tìm các tổn thương khác  Bệnh sử, tiền sử  Thuốc 21 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Xử trí vết thương phần mềm Môc ®Ých:  BiÕn mét vÕt th¬ng bÈn thµnh vÕt th¬ng s¹ch  T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó vÕt th¬ng liÒn sÑo nhanh chãng 22 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội Nguyªn t¾c:  C¸c vÕt th¬ng phÇn mÒm ph¶i ®îc xö trÝ cµng sím cµng tèt, tèt nhÊt lµ trong 6 giê ®Çu.  Lo¹i bá tèi ®a c¸c tæ chøc ho¹i tö, m¸u tô, dÞ vËt, ngãc ng¸ch cña vÕt th¬ng.  Kh«ng lµm tæn th¬ng thªm c¸c tæ chøc lµnh (®æ c¸c chÊt s¸t khuÈn vµo vÕt th¬ng, c¾t läc qu¸ møc, ®èt ®iÖn nhiÒu...), còng nh kh«ng ®a thªm qu¸ nhiÒu dÞ vËt vµo vÕt th¬ng (c¸c lo¹i chØ kh©u, buéc, clÝp...)  Phôc håi h×nh thÓ, c¬ n¨ng, thÈm mü tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cho phÐp, kh«ng nªn tèi u ho¸ ngay tõ ®Çu.