Bài giảng Xây dựng văn bản pháp luật - Bài 1: Khái quát về soạn thảo văn bản pháp luật - Huỳnh Nữ Khuê Các

2/24/20 1 XÂY DỰNG VĂN BẢN PHÁP LUẬT GV: ThS. Huỳnh Nữ Khuê Các Email:cac.hnk@huflit.edu.vn 1 Mục tiêu của học phần Kiến thức • Cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về các loại văn bản pháp luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam; những kiến thức về thể thức và kỹ thuật xây dựng một văn bản pháp luật và một số văn bản hành chính khác. Kỹ năng • Giúp sinh viên có kỹ năng soạn thảo văn bản pháp luật và các văn bản hành chính thông dụng khác ở các công ty cũng như các cơ quan nhà nước. Thái độ • Giúp sinh viên có ý thức về xây dựng một văn bản nói chung và ý thức trong việc sử dụng ngôn ngữ trong văn bản. 2 2/24/20 2 Phân loại Thời lượng Tỷ trọng (%) Quy định Đánh giá chuyên cần 20% Điểm danh và kiểm tra kiến thức (BT nhỏ hoặc mini game ) Kiểm tra giữa kỳ 20% TB của 3 bài kiểm tra - SV soạn thảo một văn bản PL theo yêu cầu của GV trong quá trình học (2B) - Kiểm tra trắc nghiệm (1B) Kiểm tra cuối kỳ 60 phút 60% Bài thi kiểm tra tự luận 3 Nhiệm vụ của sinh viên • Tham gia trên lớp ít nhất 70% (điểm danh) • Đọc trước giáo trình và các văn bản pháp luật trong phần Tài liệu học tập; Tham gia kiểm tra giữa kỳ và các bài kiểm tra khác khi GV yêu cầu. • Tham gia thi kết thúc học phần • Chủ động tự học theo những vấn đề mà giảng viên gợi ý • Bảo đảm giờ giấc học tập trên lớp theo quy định 4 2/24/20 3 Tài liệu học tập • Giáo trình Kỹ thuật xây dựng văn bản pháp luật, ĐH Luật Tp.HCM, NXB Hồng Đức, 2018* • Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 • Nghị định 34/2016/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật • Thông tư 01/2011/TT-BNV hướng dẫn thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản hành chính do Bộ Nội vụ ban hành • Nghị quyết 351/2017/UBTVQH14 quy định thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản QPPL của UBTVQH, UBTVQH, CTN5 5 • Nghị định 110/2004/NĐ-CP về công tác văn thư • Nghị định 09/2010/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 110/2004/NĐ-CP về công tác văn thư • 25/2011/TT-BTP về thể thức, kỹ thuật trình bày VBQPPL của CP, TTCP, BT, TTCQ ngang bộ, VBPQPL liên tịch 6 2/24/20 4 Nội dung chính môn học Bài 1. KHÁI QUÁT VỀ SOẠN THẢO VĂN BẢN PHÁP LUẬT Bài 2. THỂ THỨC VÀ KỸ THUẬT TRÌNH BÀY VĂN BẢN Bài 3. NGÔN NGỮ TRONG VĂN BẢN PHÁP LUẬT Bài 4. HIỆU LỰC VÀ NGUYÊN TẮC ÁP DỤNG VĂN BẢN PHÁP LUẬT Bài 5. SOẠN THẢO MỘT SỐ VĂN BẢN CỤ THỂ 7 7 Bài 1. KHÁI QUÁT VỀ SOẠN THẢO VĂN BẢN PHÁP LUẬT 8 2/24/20 5 Nội dung Bài 1 • Văn bản pháp luật • Khái niệm, đặc điểm, chức năng của văn bản pháp luật • Hình thức văn bản pháp luật • Thẩm quyền ban hành văn bản pháp luật • Thẩm quyền ban hành VBQPPL • Thẩm quyền ban hành VB ADQPPL • Một số văn bản QPPL • Kỹ thuật soạn thảo văn bản pháp luật • Khái niệm • Tính chất của kỹ thuật soạn thảo văn bản pháp luật • Ý nghĩa của soạn thảo VBPL 9 Khái niệm văn bản pháp luật Văn bản pháp luật là hình thức thể hiện bằng ngôn ngữ viết các quyết định mang tính ý chí nhà nước, do các cơ quan hoặc người có thẩm quyền của các cơ quan nhà nước ban hành, theo các hình thức, thủ tục do pháp luật quy định để điều chỉnh các quan hệ xã hội phù hợp với ý chí nhà nước Bao gồm VBQPPL và VB AD QPPL 10 10 2/24/20 6 Đặc điểm của văn bản pháp luật 11 * Ban hành bởi chủ thể có thẩm quyền * ND là ý chí của NN * Theo thủ tục do PL quy định * Hình thức do PL quy định * Mang tính bắt buộc, bảo đảm bởi NN - CQNN - Cá nhân có thẩm quyền * Thủ trưởng CQNN * Công chức khi thi hành công vụ * Người chỉ huy tàu bay, tàu biển - Chủ trương, chính sách - QT xử sự chung - Mệnh lệnh Theo Luật ban hành VB QPPL 2015 Tên loại VB, thể thức & kỹ thuật trình bày - Tuyên truyền, phổ biến - Tổ chức hành chính - Cưỡng chế * Được xác lập bằng ngôn ngữ viết * Có giá trị điều chỉnh mang tính pháp lý 11 Chức năng của VBPL Pháp lý Thông tin Quản lý Văn hóa - Xã hội Phản ánh, thống kê 12 2/24/20 7 • Văn bản pháp luật được phân thành mấy loại, đó là những loại nào? 13 HÌNH THỨC VĂN BẢN PHÁP LUẬT •Văn bản QPPL •Văn bản áp dụng QPPL 14 2/24/20 8 Văn bản quy phạm pháp luật CQNN, người có thẩm quyền ban hành Theo thẩm quyền hình thức do luật quy định Ban hành theo đúng trình tự luật định Chứa đựng quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, AD nhiều lần trong cuộc sống Được NN bảo đảm thực hiện Là VB có chứa QPPL, ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục qđ trong Luật Đ2&Đ3 LBHVBQPPL 2015 (5)(1) (2) (3) (4) 15 • Phân biệt VB QPPL với các loại văn bản khác? • à Các dấu hiệu đặc trưng của VBQPPL 16 2/24/20 9 Các chủ thể sau có thẩm quyền ban hành VBQPPL? qHĐND huyện – Chủ tịch HĐND huyện qUBND huyện – Chủ tịch UBND huyện qTAND huyện – Chánh án TAND huyện qVKSND huyện – Viện trưởng VKSND huyện qCác phòng – Trưởng phòng 17 VD về QPPL Điều 31 Luật GTĐB 2008 1. Người điều khiển xe đạp chỉ được chở một người, trừ trường hợp chở thêm một trẻ em dưới 7 tuổi thì được chở tối đa hai người. 3.Người điều khiển, người ngồi trên xe đạp máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách. 18 2/24/20 10 VB AD QPPL Văn bản áp dụng QPPL (còn gọi là văn bản cá biệt) là văn bản do chủ thể có thẩm quyền ban hành, theo trình tự, hình thức, thủ tục do pháp luật quy định, nhằm áp dụng quy phạm pháp luật vào từng trường hợp cụ thể, có hiệu lực áp dụng một lần 2.Đúng thủ tục theo quy định của PL Thực hiện một lần trong thực tiễn 3. Đúng hình thức 1.Thẩm quyền ban hành do nhiều VB QPPL khác nhau quy định 19 Các văn bản dưới đây có phải là VB ADQPPL? • Quyết định phê chuẩn kết quả bầu cử chức vụ Chủ tịch UBND huyện • Nghị quyết về miễn nhiệm, bãi nhiệm đại biểu HĐND, UBND và các chức vụ khác. • Chỉ thị tổ chức đón Tết Nguyên đán của Bộ TTTT • Nghị quyết Quyết định danh mục và mức thu phí, lệ phí • Nghị quyết của HĐND về Tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh 6 tháng đầu năm 2015 20 2/24/20 11 • So sánh văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng quy phạm pháp luật? 21 21 —Đều do các ..................... có thẩm quyền ban hành —Đều được ban hành theo .................. nhất định —Đều thể hiện dưới những hình thức nhất định theo tên gọi như điều 3 NĐ 34/2016. —Đều được nhà nước đảm bảo thực hiện. Giống 22 2/24/20 12 Ø Chứa đựng các. Ø Chủ thể có thẩm quyền ban hành có số lượng Ø Áp dụng lần trong thực tiễn Ø Đối tượng thực hiện văn bản .... chỉ đích danh. Ø Chỉ chứa đựng các .. Ø Có số lượng Ø Áp dụng.. lần trong từng trường hợp cụ thể Ø chỉ đích danh Khác VB QPPL VB ADQPPL ----------------------------------------------------------------------- 23 Ø Trình tự, thủ tục ban hành thường................... hơn. Ø Mang................ tên gọi khác nhau: luật, pháp lệnh, nghị định, thông tư. Ø Số và kí hiệu văn bản được ghi kèm theo ......... ban hành Ø Số: 14../QĐ-TTg; Số :/2015/QĐ-UBND Ø Trình tự, thủ tục ......................... Ø Thường chỉ mang tên gọi là ................. Ø Số và ký hiệu văn bản ................. ghi năm ban hành Số :/QĐ-UBND; Số: 14/QĐ-TTg Khác VB QPPL VB ADQPPL -------------------------------------------------------------------- 24 2/24/20 13 Một số khái niệm về các loại văn bản khác • Văn bản luật và văn bản dưới luật • Văn bản Nhà nước • Văn bản pháp quy và văn bản pháp quy phụ • Văn bản hành chính 25 Văn bản hành chính Khoản 2 Đ4 NĐ110 + Thông cáo, Công điện + Thông báo + Biên bản, báo cáo, tờ trình; + Giấy giới thiệu, đề án, kế hoạch Sử dụng phổ biến trong các cơ quan nhà nước, các tổ chức, ban hành nhằm thực thi các VBQPPL hoặc dùng để giải quyết các tác nghiệp cụ thể, dùng phản ánh tình hình, trao đổi, giao dịch để đề nghị hoặc trả lời các yêu cầu, chất vấn Không có tên gọi Có tên gọi Công văn 26 2/24/20 14 • Thông báo: Công bố cho các các đối tượng có liên quan về sự thay đổi, chấm dứt của một số hoạt động. • Tờ trình: Để đề xuất cấp trên một chủ trương, phương án, một giải pháp mới; Được sử dụng để ghi nhận lại sự việc, vụ việc thực tế đã hoặc đang xảy ra để làm chứng cứ pháp lý. • Biên bản: Sử dụng trong hoạt động của: Cá nhân Doanh nghiệp Giữa cơ quan nhà nước với công dân. 27 • Báo cáo: là những văn bản trình bày nội dung trọng tâm, nổi bật hoặc cập nhật cho một đối tượng cụ thể. Báo cáo thường được sử dụng để nêu lên các kết quả của một hoạt động, công tác, một thử nghiệm, điều tra, hoặc báo cáo yêu cầu • Công văn: Công văn là các văn bản hành chính dùng để giao tiếp, trao đổi, hướng dẫn công việc giữa cơ quan nhà nước với nhau hoặc giữa cấp trên với cấp dưới, cấp dưới với cấp trên 28 2/24/20 15 Phân biệt VBHC và VB ADQPPL • Quyết định nâng lương • Quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ công chức • Tờ trình về việc sử dụng các nguồn vốn đầu tư công chưa giải ngân hết • Chỉ thị về phát động thi đua, biểu dương người tốt việc tốt, • Báo cáo của Chính phủ về việc triển khai chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới 👌 👌 👌 29 • Quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính về giao thông đường bộ đối với ông Nguyễn Văn B • Công văn của Ủy ban nhân dân huyện về việc mời họp • Quyết định bổ nhiệm Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai • Nghị quyết miễn nhiệm tư cách Đại biểu Hội đồng nhân dân huyện A đối với bà Nguyễn Thị B Phân biệt VBHC và VB ADQPPL 👌 👌 👌 30 2/24/20 16 Câu hỏi tình huống: Nhà hàng A bị xử phạt hành chính do không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: + Biên bản về vi phạm hành chính? + Quyết định xử phạt vi phạm hành chính? 31 • Công điện của Thủ tướng V/v ứng phó khẩn cấp với bão số 4 và mưa lũ có phải là văn bản quy phạm pháp luật? 32 2/24/20 17 Viết từ 10-15 dòng nhận định: VBPL là công cụ cho NN quản lý và điều hành nền kinh tế- xã hội. Khẳng định đó đúng hay sai? Lấy 3 ví dụ cho mỗi loại văn bản (VBQPPL, VBHC, VBADQPPL) 33 Phân biệt văn bản áp dụng quy phạm pháp luật và văn bản hành chính khác? Lấy 3 ví dụ cho mỗi loại văn bản (VBQPPL, VBHC, VBADQPPL) 34 2/24/20 18 THẨM QUYỀN BAN HÀNH VĂN BẢN PHÁP LUẬT • Thẩm quyền ban hành văn bản QPPL • Thẩm quyền ban hành văn bản áp dụng QPPL 35 • Thẩm quyền: Là quyền chính thức được xem xét để kết luận, định đoạt và quyết định 1 vấn đề. (1) Mỗi chủ thể có thẩm quyền chỉ được ban hành một hoặc một số loại VB nhất định. (2)Mỗi loại Văn bản phù hợp với từng công việc cụ thể. Khái niệm thẩm quyền 36 2/24/20 19 Thẩm quyền ban hành văn bản QPPL • Là quyền của các chủ thể xem xét, quyết định việc ban hành văn bản có chứa đựng các QPPL, theo hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật BHVBQPPL, để điều chinh các quan hệ xã hội phát sinh trên phạm vi cả nước hoặc một vùng lãnh thổ nhất định, nhằm thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp. 37 V B Q PPL HIẾN PHÁP, LUẬT, NGHỊ QUYẾT QUỐC HỘI PHÁP LỆNH, NGHỊ QUYẾT.. UBTVQH LỆNH, QUYẾT ĐỊNH CTN NGHỊ ĐỊNH CHÍNH PHỦ QUYẾT ĐỊNH THỦ TƯỚNG THÔNG TƯ BT, TTCQNB CA TANDTC, VTVKSNDTC NGHỊ QUYẾT HĐND Các cấp QUYẾT ĐỊNH THÔNG TƯ LIÊN TỊCH UBND Các cấp TỔNG KTNN 38 2/24/20 20 hình thức nội dung Th ẩm q uy ền Thẩm quyền 39 Thẩm quyền về hình thức của VBQPPL • Là việc cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản theo đúng hình thức đã được quy định tại Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật • Tên gọi văn bản àĐ4 Luật ban hành văn bản QPPL 40 2/24/20 21 • Các cơ quan thuộc Chính phủ có được ban hành văn bản quy phạm pháp luật không? 41 1. Ủy ban Dân tộc có quyền ban hành VBQPPL. 2. Bộ trưởng Bộ GD & ĐT có quyền ban hành văn bản quyết định, chỉ thị và thông tư. 3. Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ có thẩm quyền ban hành VBQPPL dưới hình thức thông tư liên tịch. 4. Tất cả các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương đều có thẩm quyền ban hành VBQPPL. 42 2/24/20 22 Thẩm quyền về nội dung • Là việc CQ, người có thẩm quyền ban hành văn bản phù hợp với thẩm quyền của mình theo quy định của pháp luật • Đ15-Đ30 Luật BHVBQPPL • Luật tổ chức CQNN: L tổ chức QH; CP; chính quyền địa phương.. • Hiến pháp:.......................................................................... • Luật chuyên ngành Đ69-85; Đ86-93; Đ94-101; Đ102-109; Đ110-116 43 Nguyên tắc Cơ quan, cá nhân quản lý trong lĩnh vực, phạm vi, ngành được quyền ban hành VBQPPL quy định trong lĩnh vực, phạm vi, ngành đó. Chính phủ quản lý nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội à. quy định trong tất cả lĩnh vực đó. 44 2/24/20 23 Thẩm quyền ban hành văn bản AD QPPL Thẩm quyền ban hành văn bản áp dụng QPPL là quyền chính thức được xem xét, quyết định của chủ thể có thẩm quyền trong việc ban hành văn bản theo trình tự, hình thức, thủ tục do pháp luật quy định, nhằm áp dụng QPPL vào từng trường hợp cụ thể, có hiệu lực áp dụng một lần và được nhà nước đảm bảo thực hiện 45 Thẩm quyền ban hành văn bản AD QPPL THẨM QUYỀN BAN HÀNH Điều 3 Nghị định 34/2016/NĐ-CP Điều 4 Nghị định 110/2004/NĐ-CP Luật Tổ chức các CQNN Luật Tổ chức Quốc hội 2014 Luật Tổ chức CP 2015 Luật Tổ chức CQĐP 2015 Luật tổ chức TAND 2015 Luật tổ chức VKSND 2015 46 2/24/20 24 VĂN BẢN QĐ NỘI QUY THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐH X (BỘ GDĐT) 1. Do ai ban hành 2. Loại VB gì? 3. Căn cứ ban hành 47 Hiệu lực của VBPL Thời gian Đ151-154 LBHVBQPPL Đ38 NĐ 34/2016/NĐ -CP Không gian Đ155 LBHVBQPPL Đối tượng tác động 48 2/24/20 25 Nguyên tắc áp dụng VBQPPL • AD thời điểm bắt đầu có hiệu lực • Có qđ hồi tốà AD theo qđ đó • Không AD: ko quy định TNPL hoặc qđ TNPL nhẹ hơn đ/v hành vi xảy raà AD VB mới • Quy định khác nhau cùng 1 vấn đề: AD văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn • Cùng 1 cơ quan ban hành có qđ khác nhau cùng 1 vấn đề: AD qđ của VB ban hành sau • VBPL trong nước qđ khác ĐUQT àAD qđ của ĐUQT mà VN là TV; trừ Hiến pháp 49 50 2/24/20 26 1. HIẾN PHÁP 51 Hiến pháp do ai ban hành, có hiệu lực như thế nào trong hệ thống pháp luật Việt Nam? 52 2/24/20 27 Khái niệm Hiến pháp là đạo luật cơ bản do cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ban hành, Hiến pháp quy định tổ chức nhà nước, cơ cấu chức năng, nhiệm vụ các cơ quan nhà nước ở trung ương và quyền cơ bản của con người. 1 53 • Đặc điểm được ban hành bởi chủ thể đặc biệt với quy trình, thủ tục đặc biệt tính tối cao (tính trội) tính cơ bản ổn định và điển hình chỉ điều chỉnh những quan hệ cơ bản, chủ đạo mang tính nguyên tắc và nền tảng nhất 1 54 2/24/20 28 Thẩm quyền ban hành Hiến pháp ở VN • Quốc hội có quyền làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp • Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội, Chính phủ hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội có quyền đề nghị làm Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp khi có ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành 1 . 55 Hiệu lực của Hiến pháp • Hiến pháp là luật cơ bản của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có giá trị pháp lý cao nhất. Mọi văn bản pháp luật khác phải phù hợp với Hiến pháp. 1 56 2/24/20 29 2. BỘ LUẬT, LUẬT NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI 57 2. Bộ Luật, Luật 58 2 - Dùng để cụ thể hóa Hiến pháp, đặt ra các quy định điều chỉnh những quan hệ xã hội quan trọng và ổn định phát sinh trong quản lý nhà nước. - Luật quy định các vấn đề cơ bản thuộc lĩnh vực kinh tế- Xã hội, quốc phòng, an ninh, tài chính, tiền tệ, ngân sách, thuế, dân tộc, tôn giáo, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ, môi trường, đối ngoại, tổ chức và hoạt động của BMNN, chế độ công vụ, cán bộ, công chức, quyền và nghĩa vụ của công dân. (K1Đ15 LBHVBQPPL) 58 2/24/20 30 • Bộ luật và đạo luật có khác nhau hay không? • Có bao nhiêu Bộ luật trong hệ thống pháp luật của VN hiện nay? 59 Nghị quyết của QH2 Nghị quyết là hình thức văn bản quyết định về những vấn đề cơ bản sau khi được hội nghị bàn bạc, thông qua bằng biểu quyết theo đa số, biểu thị ý kiến hay ý định của một cơ quan, tổ chức về một vấn đề nhất định Nghị quyết của QH (K2Đ15 LBHVBQPPL) 60 2/24/20 31 Giá trị pháp lý của Nghị quyết của QH? • NQ của QH có GTPL cao hơn luật? • NQ của QH có GTPL ngang bằng Luật? • NQ của QH có GTPL dưới luật? 61 NHẬN ĐỊNH 1. Nghị quyết QPPL của Quốc hội luôn có giá trị pháp lý dưới văn bản luật. 2. Theo quy định của PL hiện hành, Chính phủ có quyền ban hành Nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính cấp huyện. 3. Nghị định của Chính phủ chỉ được sử dụng để quy định những vấn đề hết sức cần thiết nhưng chưa đủ điều kiện xây dựng thành luật hoặc pháp lệnh. 62 62 2/24/20 32 3. PHÁP LỆNH, NGHỊ QUYẾT CỦA UBTVQH 63 Pháp lệnh của UBTVQH Ý nghĩa: Quy định những vấn đề được Quốc hội giao; sau một thời gian thực hiện, trình QH xem xét, quyết định ban hành Luật Chủ thể có thẩm quyền ban hành: UBTVQH Phạm vi: Tương đương như Luật 64 3 64 2/24/20 33 Nghị quyết của UBTVQH • Được dùng để đặt ra các quy định về đường lối, chính sách pháp luật, các biện pháp quản lý trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, các quy định thực hiện trong hoạt động nội bộ cơ quan nhà nước hoặc để giải thích, hướng dẫn thực hiện văn bản quy phạm pháp luật khác. (K2Đ16 LBHVBQPPL) 65 • Nghị quyết số 459/NQ-UBTVQH14 ngày 12/12/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp tục nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với cá nhân, tổ chức khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản trong phát triển kinh tế biển gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh • Nghị quyết số 412/2017/UBTVQH14 ngày 24/07/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chương trình giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2018. • . 66 2/24/20 34 • Nghị quyết số 379/2017/UBTVQH14 ngày 04/5/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017. • Nghị quyết số 345/NQ-UBTVQH14 ngày 25/01/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Đề án tổng thể chuẩn bị và tổ chức Đại hội các cơ quan kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) lần thứ 14 67 4. LỆNH, QUYẾT ĐỊNH CỦA CHỦ TỊCH NƯỚC 68 2/24/20 35 Lệnh, quyết định của CTN Tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp căn cứ vào nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội; công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương trong trường hợp Ủy ban thường vụ Quốc hội không thể họp được; Vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước. 4 69 • Công bố Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh • Công bố qđ tình trạng chiến tranh; công bố quyết định đặc xá • Tổng động viên 70 2/24/20 36 5. NGHỊ ĐỊNH CỦA CHÍNH PHỦ NGHỊ QUYẾT LIÊN TỊCH CỦA CP & ĐOÀN CHỦ TỊCH UBTW MTTQVN 71 5. Nghị định của Chính phủ • Chi tiết điều, khoản, điểm được giao trong luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; • Các biện pháp cụ thể để tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước 72 2/24/20 37 5. Nghị định của Chính phủ • Các biện pháp để thực hiện chính sách ; những vấn đề liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của từ hai bộ, cơ quan ngang bộ trở lên; nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác thuộc thẩm quyền của Chính phủ; • Vấn đề cần thiết thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhưng chưa đủ điều kiện xây dựng thành luật hoặc pháp lệnh 73 Nghị quyết liên tịch • Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành, nghị quyết liên tịch để quy định chi tiết những vấn đề được luật giao. 74 2/24/20 38 75 76 2/24/20 39 6. QUYẾT ĐỊNH CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ 77 6. Quyết định của thủ tướng chính phủ • 1. Biện pháp lãnh đạo, điều hành hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, chế độ làm việc với các thành viên Chính phủ, chính quyền địa phương và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; • 2. Biện pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động của các thành viên Chính phủ; kiểm tra hoạt động của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phương trong việc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.78 6 78 2/24/20 40 Các QĐ của TT Chính phủ không phải là VBQPPL • a) Phê duyệt chiến lược, chương trình, đề án, dự án, kế hoạch; • b) Giao chỉ tiêu kinh tế - xã hội cho cơ quan, đơn vị; • c) Thành lập trường đại học; thành lập các ban chỉ đạo, hội đồng, ủy ban để thực hiện nhiệm vụ trong một thời gian xác định; • d) Khen thưởng, kỷ luật, điều động công tác; • đ) Bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho từ chức, tạm đình chỉ công tác cán bộ, công chức; 79 7. NGHỊ QUYẾT CỦA HĐTP TANDTC 80 2/24/20 41 7. Nghị quyết của HĐTP TANDTC • Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành, nghị quyết để hướng dẫn việc áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử thông qua tổng kết việc áp dụng pháp luật, giám đốc việc xét xử. 81 7 81 8. THÔNG TƯ THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 82 2/24/20 42 8. Thông tư • Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành, nghị quyết để hướng dẫn việc áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử thông qua tổng kết việc áp dụng pháp luật, giám đốc việc xét xử. 83 8 83 Thông tư liên tịch • Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thông tư liên tịch để quy định về việc phối hợp giữa các cơ quan này trong việc thực hiện trình tự, thủ tục tố tụng. 84 2/24/20 43 • Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật hay không? • Giữa các Bộ, cơ quan ngang bộ với nhau có được ban hành Thông tư liên tịch? 85 9. VĂN BẢN PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG 86 2/24/20 44 9. Văn bản pháp luật của chính quyền địa phương • Nghị quyết của Hội đồng nhân dân • Cấp tỉnh • Cấp huyện • Cấp xã • Quyết định của Ủy ban nhân dân • Cấp tỉnh • Cấp huyện • Cấp xã87 9 87 Nghị quyết của Hội đồng nhân dân 88 9 Chi tiết điều, khoản, điểm được giao trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên Chính sách, biện pháp nhằm bảo đảm thi hành Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên Biện pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương Biện pháp có tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương 88 2/24/20 45 • Nghị quyết nào của HĐND không phải là VBQPPL? 89 Quyết định của Ủy ban nhân dân 90 9 Chi tiết điều, khoản, điểm được giao trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên; Biện pháp thi hành Hiến pháp, luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp về phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương; Biện pháp thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương 90 2/24/20 46 • Quyết định nào của UBND không phải là VBQPPL? 91 • HĐND cấp tỉnh có ra Nghị quyết để bãi bỏ quyết định của UBND cấp tỉnh được không? • Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh bãi bỏ NQ của HĐND cấp huyện được không? 92 2/24/20 47 Hội đồng nhân dân cấp huyện, cấp xã ban hành nghị quyết, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã ban hành quyết định để quy định những vấn đề được luật giao. 93 NQ của HĐND không phải là VBQPPL? • Nghị quyết miễn nhiệm, bãi nhiệm đại biểu HĐND và các chức vụ khác; • Nghị quyết phê chuẩn kết quả bầu cử đại biểu HĐND và bầu các chức vụ khác; • Nghị quyết giải tán Hội đồng nhân dân; • Nghị quyết phê chuẩn cơ cấu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, TP trực thuộc TW, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố TP trực thuộc TW; • Nghị quyết thành lập, sáp nhập, giải thể cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân; • Nghị quyết tổng biên chế ở địa phương; • Nghị quyết dự toán, quyết toán ngân sách địa phương; • Các nghị quyết khác không có nội dung quy định tại các Điều 27, 28, 29 và 30 của Luật ban hành VBQPPL. 94 2/24/20 48 QĐ của UBND không phải là VB QPPL? • Quyết định thành lập các ban, ban chỉ đạo, hội đồng, Ủy ban để thực hiện nhiệm vụ trong một thời gian xác định; • Quyết định phê duyệt kế hoạch; • Quyết định giao chỉ tiêu cho từng cơ quan, đơn vị; • Quyết định về chỉ tiêu biên chế cơ quan, đơn vị; quyết định về khoán biên chế, kinh phí quản lý hành chính cho từng cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân; • Các quyết định khác không có nội dung quy định tại các Điều 27, 28, 29 và 30 của Luật. 95 KỸ THUẬT SOẠN THẢO VĂN BẢN PHÁP LUẬT 96 2/24/20 49 1. Khái niệm hoạt động xây dựng văn bản pháp luật 97 Xây dựng pháp luật là một quá trình hoạt động bao gồm các bước kế tiếp nhau, liên hệ chặt chẽ với nhau, do nhiều tổ chức và cá nhân có vị trí, vai trò, chức năng, quyền hạn khác nhau cùng tiến hành, nhằm chuyển hóa ý chí của Nhà nước, của nhân dân thành những quy định pháp luật dựa trên những nguyên tắc nhất định và được thể hiện dưới những hình thức pháp lý nhất định mà chủ yếu là văn bản QPPL 97 Đặc điểm Là hình thức hoạt động của NN, thể hiện & thực hiện quyền lực NN diễn ra theo một quy trình với những giai đoạn kế tiếp nhau nhất định Là kênh duy nhất tạo ra hệ thống QPPL Mang tinh chuyên môn nghiệp vụ cao 98 2/24/20 50 99 Tính khoa học Tính thực tiễn Tính giai cấp Tính dự báo Tính chất của Kỹ thuật soạn thảo VBPL 99 100 2/24/20 51 101 đúng thẩm quyền đúng thủ tục đúng chuyên môn nghiệp vụ Yêu cầu của hđ xây dựng văn bản pháp luật 101 Ý nghĩa của hoạt động xây dựng văn bản pháp luật: 102 Bảo đảm cho tư tưởng, ý chí NN được thể hiện dưới những hình thức thích hợp, rõ ràng, và thực hiện thống nhất Góp phần xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh Giúp cho quá trình soạn thảo và tra tìm văn bản một cách chính xác và nhanh chóng 102 2/24/20 52 Ôn tập hết Bài 1 • Nêu khái niệm và đặc điểm của văn bản pháp luật? • So sánh VB QPPL và VB ADQPPL? • Vai trò và chức năng của VBPL là gì? • Tính chất và ý nghĩa của hoạt động XDPL? 103 Các văn bản sau đây văn bản nào là văn bản QPPL • Nghị quyết của ban chấp hành trung ương Đảng khoá IX. • Pháp lệnh cán bộ công chức. • Chỉ thị của chủ tịch uỷ ban nhân dân tỉnh. • Chỉ thị của Bộ trưởng. • Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về quy định tiền lương tối thiểu trong các doanh nghiệp 104