Bài tập truyền hình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA BÁO CHÍ --------------- BÀI TẬP TRUYỀN HÌNH I. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA BÁO CHÍ TRUYỀN HÌNH Nhờ sự nghiên cứu nỗ lực của các nhà bác học, đồng thời những phát minh trong lĩnh vực vật lý và kỹ thuật cao như: chế tạo ra đĩa kim loại quay trên vật thể đơn giản (nhà bác họp Nép Kêu Đức năm 1879), chế tạo ra đĩa kim loại quay trên vật thể đơn giản (nhà Bác học Eedixơn)… đến năm 1927 một số nước phát triển mới bắt đầu xây dựng nhiều đài truyền hình. Cũng có nước lúc đó mới thành công trong việc phát hình. Ở Nga phát hình thành công năm 1928, màn hình nhỏ bằng bao diêm, 30 dòng quét/s, tương đương 1200 điểm, 10 năm sau, năm 1937 mới hoàn thành thời kỳ thử nghiệm và xây dựng đài phát thanh. Người ta vẫn truyền đi những hình ảnh chết (thông tin rất chậm) do ảnh hưởng của chiến tranh thế giới thứ hai; đã cản trở sự phát triển của truyền hình. Từ 1945 - 1955 các đài truyền hình thế giới mới được khôi phục, phát triển trở lại. Liên Xô xây dựng thành công đài truyền hình Octanbinơ cột truyền hình cao 500m xếp sau một cột truyền hình Tô rôn lô (canada) trên 500m. Năm 1955 báo chí truyền hình thế giới bước sang giai đoạn phát triển mạnh mẽ trở thành báo ngày vì đã cập nhật được thông tin nhờ các chương trình phát thẳng, nay chương trình trực tiếp từ nơi xảy ra sự kiện đến công chúng. Từ đây đã đánh dấu bước phát triển của báo chí thế giới bộc lộ năng lực kỹ thuật của phóng viên và khâu kỹ thuật. Về kỹ thuật truyền hình ngày càng hoàn hảo dần. Từ chỗ 30 dòng quét/s tăng lên 90, 331… 625… 1250 là truyền hình có độ nét cao. Máy thu hình ngày càng phát triển, ở các nước phát triển qua thống kê đạt 300 máy/1000 dân (một gia đình có một máy). Ghi số ở nước Mỹ cao hơn năm 1970 có 400 máy/1000 dân đến 1900 tăng lên 813 máy/1000 dân. Năm 1980 - 1981 xuất hiện truyền hình không biên giới, kênh cáp truyền hình CNN. Trước đó Mỹ đã có những đài rất nổi tiếng như: ABC, NBC, CBS, cạnh tranh ghê gớm với CNN. Năm 1985 CNN đã hoàn vốn, 45% thu nhập là do thuê bao, 55% còn lại do quảng cáo. Năm 1989 lãi 1,3 tỉ đô la, 1990 lãi 2 tỉ. Hiện nay CNN có khoảng 25 kênh quốc tế và 5 kênh trong nước, 160 quốc gia trên thế giới đang sử dụng truyền hình CNN, 54 triệu gia đình mức trực tiếp vào mạng CNN. Chế tạo vô tuyến truyền hình có độ nét cao, trong 4 chương trình NHK (Nhật Bàn) có một chương trình phát cho máy thu hình có độ nét cao. Nếu thành công có thể thay thế hơn trên 1 tỉ máy hiện nay. Phương án làm chương trình truyền hình toàn cầu đang được hình thành, đặc biệt ở châu Âu. Năm 1992 chương trình truyền hình châu Âu ERO News bao hàm 16 nước. Hình thành chương trình , dự án PTTH liên kết toàn cầu liên minh châu Âu gồm 50 nước; tổ chức PTTH của các nước Xã hội chủ nghĩa trước đây ra đời 1946 gồm 15 nước cộng hòa Liên Xô và các nước khoảng trên 30 nước, liên minh phát thanh truyền hình khu vực Ả Rập gồm 22 nước, khu vực trung châu Á, Trung Đông và Bắc châu Phi; liên mình PTTH khu vực châu Á - Thái Bình Dương, có 34 nước, Việt Nam là một thành viên; liên minh TH vùng Caribee (châu Mỹ) và liên minh TH châu Phi. Mặc dù ra đời muộn hơn so với báo in và phát thanh như từ giữa thế kỷ 20 đến nay báo chi truyền hình phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là khâu kỹ thuật. Từ chỗ truyền hình đen trắng 170 truyền hình màu, từ thập kỷ 90 chuyển sang kỹ thuật truyền hình số, hình ảnh rõ nét, sắc xảo hơn. II. BÍ QUYẾT THÀNH CÔNG CỦA CNN Hoàng Anh Sự khởi đầu của hãng truyền hình đang được đánh giá là lớn nhất thế giới có vẻ thật đơn giản: Năm 1970 chàng trai 31 tuổi, người Mỹ, Tết Tơnơ (tad Turner) bán đi công ty quảng cáo của cha mình và dùng số tiền đó mua một đài truyền hình ở bang Átlanta. Thế là hình thành một hãng truyền hình mà sau đó vào năm 1979 có tên gọi là “Hệ thống truyền thông Tơnơ” (Turner Broadcasting System). Và đây chính là cha đẻ của CNN. Thoạt đầu, CNN chỉ phát sóng trong phạm vi bán kính 40 dặm xung quanh đài trung tâm. Còn hiện giờ sóng của CNN được 210 nước trên toàn cầu tiếp nhận. Trầm vóc của CNN có thể khiến cho bất kỳ hãng truyền hình nào cũng phải ghen tị. Nếu như trong hãng lớn như ABC, CBS, NBD số lượng nhân viên không vượt quá 1000 - 1200 người, thì biên chế của “Hệ thống truyền hình Tơnơ” đã tăng từ 265 người (năm 1970) đến 750 người (năm 1995). CNN hiện đang có 29 trạm phóng viên thường trú và 600 chi nhánh ở khắp các châu lục trên thế giới. So với các hãng truyền hình khác CNN luôn giữ vị trí tiên phong trong việc ứng dụng các thành tựu của khoa học công nghệ. Nó là háng đầu tiên đã sử dụng vệ tinh để truyền hình trực tiếp những bài phóng sự nóng hổi từ chính các nơi xảy ra sự kiện. Sau khi điều này đã thành phổ cập, CNN lập tức có bước đi khai sáng khác dùng trạm vệ tinh di động có tên gọi đầy lãng mạn là “hãy bay đi” (Fly Away) bên cạnh đó, nó cũng là hãng đầu tiên đã dùng các máy quay phim tinh xảo Hi-8 có kích thước nhò nhắn, gọn ghẽ nhưng lại cho phép quay được một số lượng lớn các đề tài “nóng hổi” v.v… CNN có cách tổ chức công việc rất năng động khi lấy tin bài. Một điển hình của nó là sử dụng một số lượng lớn những nhóm người gồm từ hai đến ba thành viên. Chẳng hạn như trong thời gian xảy ra các sự kiện ở Mátxơcơva tháng 10 năm 1993 (Tổng thống Nga cho quân đội bao vây Quốc hội và dùng đại bác bắn vào đó) tám nhóm, truyền hình của CNN đã làm việc đồng thời. Tất nhiên là mỗi nhóm có một đối tượng riêng để theo dõi và phản ánh. Kết quả là bức tranh thu được hết sức sinh động và có tính bao quát cao. Nhân nói về cách tổ chức công việc của CNN, cần bổ sung thê là trong khi phóng viên của các hãng truyền hình khác chỉ đă đắ vào các việc săn lùng tin tức ở thu đô và các thành phố lớn thì cộng tác viên của CNN lài “thức khuya dậy sớm” xông xáo khắp nơi, đến mọi hang cùng ngõ hẻm của mọi quốc gia mà họ có mặt. Chính vì vậy, nguồn chất liệu của họ là vô tận và đề tài cũng vô cùng đa dạng, phong phú. Có lẽ không ở đâu các phóng viên lại đa năng như ở CNN. Người quay phim đồng thời cũng là người xử lý âm thanh, còn người sản xuất phóng sự không chỉ viết mà còn phải biên tập luôn chính bài của mình. Bên cạnh đó, co CNN thường đưa tin về các sự kiện một cách trực tiếp, nghĩa là những gì khán giả nhìn thấy trên màn hình không phải qua quá trình biên tập nên họ phải hết sức linh hoạt, nhạy bén để nhanh chóng thích nghi với mọi đột biến bất ngờ của sự kiện. Và đặc biệt là họ phải có lòng say mê nghề nghiệp và tinh thần dũng cảm cao để có thể luôn sẵn sàng lao vào những chốn hiểm nguy nhất vì những tin tức “nóng hổi” nhất. Trong chiến thuật ngoại giao CNN cũng có những nét riêng khá độc đáo. Nó không ngại ngần trong việc tạo điều kiện cho các nguyên thủ quốc gia của những nước có quan hệ không mấy hữu hảo với Mỹ xuất hiện trong chương trình phát sóng của mình. Bù lại, CNN sẽ tiếp cận được với những nguồn tin quý giá mà các hãng khác chỉ biết mơ ước. Một ví dụ điển hình: CNN là hãng truyền hình duy nhất và không chỉ truyền được trực tiếp các sự kiện xung quanh vụ xung đột Irắc Côoét ở vùng Pécxích năm 1991 mà còn được chính quyền Irắc cho phép vận chuyển, sắp đặt và sử dụng trạ vệ tinh di động. Chính trạ vệ tinh này này, đã chó chúng ta thưởng thức hàng loạt những thiên phóng sự “nóng hổi” và cùng với việc đó, mang lại vinh quang cho CNN. Giờ đây, CNN là hãng truyền hình duy nhất trên thế giới suốt 24 giờ liên tục trong ngày chương trình chỉ phát những bản tin tức những tin tức đa dạng nhất của các địa phương trên nước Mỹ và của toàn thế giới. Nhờ CNN, người ta có thể xem những phóng sự được truyền trực tiếp từ nơi xảy ra sự kiện hoặc những thiên phóng sự truyền hình nhiều tập làm sáng tỏ những sự việc cả loài người quan tâm như thảm kịch ở Thiên An ôn, chiến tranh vùng Vịnh, phiên tòa xử cầu thủ bóng chuyền Mỹ huyền thoại O.J.Simson, Tang lễ của công nương Diana v.v… Nói tóm lại CNN là một “hạt gạo cội” trong làng truyền hình ỹ có khả năng đáp ứng được những nhu cầu thông tin thiết yếu nất của khán giả trong thời đại “bùng nổ thông tin” ngày nay. Không phải tình cờ, một trong những tạp chí hàng đầu của Mỹ là “Time magazin” đã từng phải thót lên: “CNN có khả năng biến khán giả truyền hình thành những nhân chứng thường trực của lịch sử”. Một cử chỉ đẹp mới đây, là ông chủ hãng CNN đã bỏ tiền túi của mình ra để tặng Liên hợp quốc 1 tỷ USD trong lúc tổ chức này đang gặp khó khăn về tài chính. Nhưng còn lý do đằng sau một tỷ USD là gì? Chưa ai xác minh được. Hoàng Anh (theo tạp chí “Nhà báo” Nga) III. NHỮNG ƯU ĐIỂM (THẾ MẠNH) VÀ HẠN CHẾ CỦA BÁO TRUYỀN HÌNH? Truyền hình là một loại hình phương tiện TTĐC chuyển tải thông tin bằng hình ảnh động và âm thanh. Sự xuất hiện của truyền hình như một điều thần kỳ trong sáng tạo của con người. Với sự kết hợp giữa hình ảnh động và âm thanh. Truyền hinh mang lại cho con người cảm giác về một cuộc sống rất thật đang hiện diện trước mắt. Đo là cuộc sống thật nhưng đã được cô đọng lại làm giàu thêm về ý nghĩa, làm sáng rõ hơn về hình thức và làm phong phú hơn về những khía cạnh, bình diện, đường nét sinh động. Nên lấy kỹ thuật làm tiêu chí thì truyền hình có hai loại chính là truyền hinh sóng và truyền hình cáp. Truyền hình sóng ra đời trước, được thực hiện theo nguyên tắc chung của truyền hình, trong đó tín hiệu và âm thanh được phát lên không trung dưới dạng sóng điện từ. Các máy thu tiếp nhận tín hiệu đó và giải mã để tạo ra hình ảnh động và âm thanh trên máy thu cho người xem. Truyền hình cáp ra đời nhằm khắc phục những hạn chế của truyền hình sóng, đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu, dịch vụ riêng lẻ mới mẻ và truyền hình sóng không làm nổi. truyền hình cáp thực hiện theo nguyên tắc tín hiệu được truyền trực tiếp qua cáp nổi từ đầu phát đến từng máy thu hình. Do đó mà truyền hình cáp có thể chuyển đi nhiều chương trình một lúc để đáp ứng nhu cầu cụ thẻ của từng người sử dụng. chính vì vậy, báo truyền hình có những thế mạnh hết sức to lớn. truyền hình chuyển tải thông tin bằng hình ảnh và âm thanh, nếu so sánh với các loại TTĐC khác thì ở truyền hình sử dụng tổng hợp tất cả các loại thông tin có trong báo in, phát thanh phim ảnh v.v… Hình ảnh chủ yếu và đặc trưng trong truyền hình là hình ảnh động về hiện thực trực tiếp. Ngoài ra truyền hình còn sử dụng các loại hình ảnh tĩnh như ảnh tư liệu, mô hình sơ đồ, biểu đồ, chữ in bằng kỹ thuật dựng hình, người ta còn có thể dùng các hình ảnh động ở một khuôn hình đặc biệt cần thiết để hiện thành một hình ảnh tĩnh nhằm nhấn mạnh, khắc họa một đặc điểm, ý nghĩa cụ thể. Âm thanh trong truyền hình gồm lời nói của con người, âm nhạc, tiếng động và các âm thanh của hiện trường ghi hình như mưa, gió, sấm, chớp, tiếng kêu của muông thú, tiếng xe chạy, đạn nổ… Trong các chương trình dàn dựng hậu ký, người ta có thể tạo ra các âm thanh, iếng động nhân tạo để mang lại hiệu quả thể hiện cao hơn. Trên thực tế, không phải lúc nào những tiếng động thực tế cũng phù hợp với yêu cầu thể hiện trong các chương trình truyền hình. Nếu có hình ảnh động và âm thanh là hai yếu tố cấu thành ngôn ngữ truyền hình thì …. .. tô đều có vai trò quan trọng không thể thiếu. Thường nhân tố hình ảnh được nhấn mạnh và là thành phần chủ đạo, có tính chất quyết định đối với triều Hán. Hình ảnh động là cái tạo nên đặc thù, tạo nên sức hút đặc biệt và chuyên chở phần thông tin chủ yếu của các chương trình truyền hình. Tuy nhiên, tiếng nói là bộ phận chính trong âm thanh có ý nghĩa quan trọng trong việc chuyên chở nội dung thông tin. Bởi vì, một mặt ý nghĩa xác định của các thông điệp phần lớn được thể hiện bằng lời nói. Vì ý nghĩa mà hình ảnh động mang lại không phải lúc nào cũng rõ ràng nếu thoát sự định hình bằng lời nói; mặt khác những tư tưởng thể hiện bằng ngôn ngữ bao giờ cũng đầy đủ hơn các phương tiện diễn đạt khác cả về chiều rộng và bề sâu của chúng. Nhất là trong trường hợp tư tưởng đó có mối quan hệ phức tạp, tế nhị. Sự kết hợp hài hòa giữa hình ảnh động và âm thanh tạo cho truyền hình khả năng chuyển tải các nội dung thông tin vô cùng phong phú. Hầu như bất cứ sự kiện, hiện tượng, vấn đề gì trong hiện thực đều có thể diễn đạt, phản ánh qua các chương trình truyền hình. Đặc điểm này tạo cho truyền hình một khả năng đặc biệt trong việc đa dạng hóa chức năng, đáp ứng nhu cầu của thông tin xã hội theo một dải tần rất rộng truyền hình vừa là nhà hát, là trường học, là sân chơi, là công cụ giao lưu, là phương tiện giải quyết nhiều dịch vụ xã hội hiện đại. Truyền hình còn có sức hấp dẫn đặc biệt nhờ khả năng giao tiếp với con người bằng cả thị giác và thính giác. Phim ảnh cũng giao tiếp với công chúng bằng phương pháp này song bị hạn chế bởi không gian, môi trường và độ phổ biến hạn hẹp. Còn TTTH tái hiện cuộc sống hiện thực trong trạng thái sống. Nghĩa là, truyền hình vừa có thể là một phạm vi, một bộ phận nguyên dạng của những gì đang diễn ra ngoài đời nhưng được làm rõ hơn, đẹp hơn. Chất lượng này có là nhờ kỹ thuật xử lý ánh sáng, kỹ thuật dựng và sự tập trung của khuôn hình và những điể cô đọng thông tin nhất, đáng quan tâm nhất. Người xem triều Hán có cảm giác như họ có mặt, trực tiếp chứng kiến hay đang tham gia vào những sự kiện thực tế đó. Ngày nay chất lượng ……. Thành kẻ cạnh tranh đầy uy lực đối với các phương tiện TTĐC khác như sách, báo, phát thanh, điện… mạnh của truyền hình càng tăng lên do phạm vi ảnh hưởng rộng rãi của nó. Những thành tựu KHKT hiện đại đã tạo cho truyền hình khả năng xâm nhập vào bất cứ ….. nào trên mặt đất nên điều kiện tài chính cho phép. Với truyền hình cáp quan, vệ tinh…sóng tín hiệu truyền hình tạo thành một mạng lưới đưa các kênh truyền hình bao phủ khắp bề mặt địa cầu, phá vỡ những ranh giới địa chính trị, thu hẹp không gian truyền hình. Với hình ảnh động và kết hợp với âm thanh, truyền hình đạt tới độ tuyệt đối về phạm vi công chúng. Bất cứ người nào dù là thuộc hệ thống ngôn ngữ nào cũng có thể xem triều Hán miễn là người đó không bị khiếm khuyết về thị giác và thính giác. Hơn nữa công chúng truyền hình là số đông nên quá trình xem còn quá trình trao đổi phân tích để tái hiện nhận thức thông tin ở chất lượng mới. Điều này tạo nên tính đặc thù, mạnh hơn mà không một phương tiện TTĐC nào khác có thể so sánh nổi. Sức mạnh ấy đảm bảo cho truyền hình trở thành một nhân tố có ảnh hưởng vô cùng lớn đến dư luận phát triển khó có một lực lượng chương trình nào, một nhà chính trị nào có thể thành công nếu không hiểu được sức mạnh truyền hình. Bên cạnh những lợi thế trên, truyền hình cũng có những hạ chế của nó. Những gì làm nên sức mạnh, ưu thế của triều Hán từ mối quan hệ này thì trong mối quan hệ khác, chúng lại là nguyên nhân của những khiếm khuyết tín hiệu hình ảnh động và âm thanh theo tuyến tính của triều Hán làm cho đối tượng công chúng bị động hoàn toàn về tóc độ, trình tự tiếp nhận thông tin. Cái gì đã qua lặp lại và trong nhiều trường hợp thì những chi tiết đó làm mất đi tính liên tục của logic, làm thông tin không đầy đủ hay bị hiểu lệch. Những thông tin phức tạp, có mục tiêu lớn khó có thể chuyển tải qua truyền hình. Khi xem truyền hình, người tiếp nhận thông tin hầu như tập trung toàn bộ vào các giác quan và những gì diễn ra trên màn hình, điều ấy cản trở các khả năng kết hợp tiếp nhận TTTH với các hoạt động sống khác của con người. Sự cồng kềnh của thiết bị, phương tiện ghi hình và truyền sngs hình không cho phép người ta tiếp cận nhanh những sự kiện thời sự ở xa các thành phố trung tâm hay ở những nơi địa hình núi non hiểm trở. Các chiến tranh lặp lại vì nội dung về đề tài có thể dẫn đến nhàm chán. Quảng cáo có ý nghĩa kinh tế quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của truyền hình nhưng lại tạo ra những ưu thế, tâm lý nặng nề đối với công chúng. Sự thiếu trách nhiệm hay ý đồ không lành mạnh của người sản xuất các chương trình truyền hình rất dễ ảnh hưởng xấu đến thuần phong, mỹ tục, văn hóa, lối sống và cả về chính trị đối với xã hội. Chính những hạn chế này tạo cơ hội và mảnh đất cho sự tiếp tục phát triển của sách, báo in, PT, điện ảnh… và làm cho truyền hình không thể trở thành kẻ thống trị tuyệt đối trong làm việc TTĐC như người ta dựa đoán từ thập kỷ 70 của thế kỷ 20. IV. XU THẾ PHÁT TRIỂN TRUYỀN HÌNH TRONG XÃ HỘI HIỆN ĐẠI Ở Việt Nam hiện nay, truyền hình ngày càng phát triển mạnh mẽ. Trước đây độc giả hâu như chỉ xem các kênh của Đài truyền hình Việt Nam: VTV1, VTV2, VTV3. Nhưng ngày nay, cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, đầu kỹ thuật số xuất hiện. Cùng với nó là sự ra đời của Đài truyền hình kỹ thuật số VTC. Điều này càng làm tăng nhu cầu thưởng thức và giải trí của khán giả truyền hình. Có thể nói, hình như một sân chơi giải trí bao gồm: các trò chơi truyền hình: Ai là Triệu phú, Đấu Trí, Đấu trường 100… Ngoài ra còn có ca nhạc, phim, thể thao… các chương trình truyền hình đều hay, hấp dẫn và cuốn hút người xe. truyền hình được xem như một sân chơi giải trí lành mạnh mà ở đó người xem tìm đến có thể giải tỏa bớt lo âu, căng thẳng những công việc của cuộc sống thường ngày. Bất cứ cái gì hay bất cứ điều gì chúng ta được biết, chỉ cần bật ti vi lên là chúng ta có thể cập nhật được đầy đủ mọi thông tin đang diễn ra trong cuộc sống hàng ngày. Từ việc tin tức thời sự, giá vàng, đô la, đến dự báo thời tiết… hay chỉ cần nếu ai đó muốn mua gì, ở đâu, Du lịch nước nào thì chương trình quảng cáo trên truyền hình sẽ định hướng cho độc giả. Thậm chi bạn muốn nghe nhạc, hay uốn hỏi bác sĩ tư vấn vấn đề sức khỏe thì truyền hình cúng đều đáp ứng một cách đều đủ các nhu cầu đó. Hiện nay cả Đài truyền hình Việt Nam và Đài truyền hình kỹ thuật số VTC đã xây dựng được rất nhiều kênh và các chương trình phong phú. Hiện VTC có khoảng 11 kênh trong đó có cả kênh giành cho thiếu nhi. Từ chỗ ban đầu chỉ có một vài kênh, số lượng chương trình ít, nhưng sau 3 nă Đài truyền hình kỹ thuật số VTC đã tăng cả về chất và lượng. Với đội ngũ phóng viên, biên tập viên trẻ trung, năng động đã xây dựng được nhiều kênh phù hợp với sự yêu thích của giới trẻ. Tôi 20, caphe@, cà phê tối… Có thể nói trước đây đài truyền hình Việt Nam nawskm vị trí độc quyền, nhưng từ khi Đài truyền hình kỹ thuật số VTC ra đời đã tạo ra sức cạnh tranh. Điều này càng là tăng sự thu hút của khán giả xe truyền hình đồng thời cũng là cho truyền hình ở Việt Nam ngày càng bước phát triển, đổi mới, nhiều nội dung, chương trình tăng thời lượng phát sóng, phục vụ cả đồng bào ở vùng sâu vùng xa hay những nơi ở hải đảo, trường Sa. Trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta cần phát triển truyền hình hơn nữa, nên cho phóng viên sang các nước trong khu vực để học hỏi kinh nghiệm, đầu tư máy quay, trang thiết bị kỹ thuât để có đội ngụ phóng viên chuyên nghiệp thực sự, làm ra những chương trình bổ ích, thiết thực cho người xem, có như vậy mới thu hút nhiều độc giả bởi ngày nay cùng với sự xuất hiện của Interrnet, người ta có thể vừa đọc báo, vừ nghe nhân chứng nói và cũng có thể xe hình ảnh như truyền hình. MỤC LỤC