Bàn về tính quy phạm của dự thảo luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và một số kiến nghị

Tóm tắt: Bài viết phân tích tính quy phạm của Dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đang trình Quốc hội tại kỳ họp thứ Tư từ sự tham chiếu đến các quy định của Hiến pháp năm 2013, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015. Từ đó, bài viết đưa ra những kiến nghị về việc giải thích Hiến pháp, cấu trúc của Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt cũng như việc xác định vị trí và tên gọi của đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt trong tương lai. Trần Thị Mai Phước* Abstract: The article provides the analysis of the normative nature of the Bill on Special Administrative-Economic Units being submitted to the National Assembly at its fourth session from the reference to the provisions of the Constitution of 2013, the Law on the Promulgation of Legal Documents of 2015. The also article provides recommendations on the interpretation of the Constitution, the structure of the Law on Special Administrative- Economic Units as well as the position and name of the Special Administrative-Economic Units in the future. Thông tin bài viết: Từ khóa: đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; đặc khu hành chính - kinh tế; đặc khu kinh tế; đặc khu hành chính; Dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Lịch sử bài viết: Nhận bài: 31/10/2017 Biên tập: 08/11/2017 Duyệt bài: 15/11/2017 Article Infomation: Keywords: special administrative- economic unit; special administrative- economic zone; special economic zone; special administrative zone, Bill on Special Administrative-Economic Unit. Article History: Received: 31 Oct. 2017 Edited: 08 Nov. 2017 Appproved: 15 Nov. 2017 * ThS. GV Khoa Luật, Trường Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh, NCS. Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. BÀN VỀ TÍNH QUY PHẠM CỦA DỰ THẢO LUẬT ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH - KINH TẾ ĐẶC BIỆT VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 1. Bàn về tính quy phạm của Dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Chương I (Những quy định chung) của Dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế (HC-KT) đặc biệt (Dự luật)1 đã xác định 1 Dự thảo Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, ngày 31/8/2017 đối tượng điều chỉnh và phạm vi điều chỉnh của Luật là các vấn đề về “quy hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương và cơ quan nhà nước tại đơn vị HC-KT đặc BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 32 Số 22(350) T11/2017 biệt”, “được áp dụng đối với tổ chức và cá nhân có liên quan đến đơn vị HC-KT đặc biệt” nhưng không phải là các đơn vị HC-KT đặc biệt nói chung, mà là “Đơn vị HC-KT đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc”. Có thể nhận thấy, ba địa danh được nhắc đến tại Điều luật này làm cho tính quy phạm của một văn bản quy phạm pháp luật trở nên “có vấn đề”. Càng nghiên cứu cấu trúc của Dự luật, chúng ta càng thấy rõ tính cá biệt của một văn bản quy phạm pháp luật. Đặc biệt, Dự luật dành trọn Chương V để quy định đặc thù đối với các đơn vị HC-KT đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc; tiếp đến là các Phụ lục cụ thể hóa đến chi tiết những Danh mục ngành, nghề ưu tiên phát triển tại từng đơn vị HC-KT đặc biệt nêu trên. Theo chúng tôi, Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt chính là cơ sở pháp lý để thành lập các đơn vị HC-KT đặc biệt ở nước ta. Trong đó, Luật sẽ quy định những vấn đề chung, mang tính nền tảng, như: Những quy định chung, Quy hoạch đơn vị HC-KT đặc biệt, Chính sách phát triển kinh tế - xã hội, Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương và cơ quan nhà nước tại đơn vị HC-KT đặc biệt và Điều khoản thi hành. Trên cơ sở đối chiếu với những quy định được nêu trong Luật này, Quốc hội nhận thấy các đơn vị hành chính do Chính phủ trình xứng đáng được công nhận là đơn vị HC-KT đặc biệt nên mới có Nghị quyết thành lập những 2 Khoản 1 Điều 5 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật là phải “Bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp và tính thống nhất của văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật”. đơn vị này thành Đơn vị HC-KT đặc biệt. Sau khi thành lập các đơn vị HC-KT đặc biệt, Quốc hội sẽ ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động mang tính đặc thù đối với từng đơn vị HC-KT đặc biệt tương ứng. Có thể sắp xếp theo trình tự như sau: Trong đó, chỉ có Nghị quyết của Quốc hội mới đề cập đến những vấn đề mang tính cá biệt. Ví dụ: Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Đặc khu HC-KT Phú Quốc hoặc Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập và ban hành Quy chế ưu đãi đặc thù đối với Đặc khu HC-KT Phú Quốc. Hiện tại, Dự luật mang tên chung (về đơn vị HC-KT đặc biệt) nhưng cơ cấu Dự luật còn lẫn lộn cả tính chung và riêng. Ngay từ đầu, phạm vi điều chỉnh của Luật đã được xác định là đối với các địa phương Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc. Điều này là không hợp lý vì phải căn cứ vào quy định của Luật, Quốc hội mới có thể thành lập được đơn vị HC-KT đặc biệt. Tức là những cái tên “Vân Đồn”, “Bắc Vân Phong” và “Phú Quốc” mặc dù đã được định hình trước khi có Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, nhưng điều đó không có nghĩa là nó được mặc định là đơn vị HC-KT đặc biệt trong Luật. Cách quy định như vậy vừa không đảm bảo tính quy phạm của một văn bản Luật, vừa không đảm bảo tính logic của vấn đề. Đồng thời, về thứ tự, các văn bản được ban hành sau phải thống nhất với các văn bản được ban hành trước và không được trái với Hiến pháp2. Thế nhưng, ngoài việc Hiến pháp 2013 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Đơn vị HC-KT đặc biệt Nghị quyết của Quốc hội về việc ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của đơn vị HC-KT đặc biệt Có thể ghép chung thành một Nghị quyết BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 33Số 22(350) T11/2017 không đảm bảo về tính quy phạm, Dự thảo Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt cũng chưa thật sự bảo đảm về tính hợp hiến (và có cả sự thiếu phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã được ban hành trước đó). Bởi lẽ, Điều 110 của Hiến pháp chỉ quy định “Đơn vị HC-KT đặc biệt do Quốc hội thành lập”, không phải “do Quốc hội quy định” hoặc “do Luật định” nhưng trên thực tế thì Dự luật lại quy định rất chi tiết về dạng thức đơn vị hành chính này. 2. Một số kiến nghị liên quan đến việc ban hành Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt 2.1 Trước khi ban hành Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, cần giải thích Điều 110 Hiến pháp năm 2013 Căn cứ thẩm quyền tại Điều 74 Hiến pháp năm 2013, Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cần tiến hành giải thích Điều 110 của Hiến pháp theo hướng: ngoài các đơn vị hành chính được nêu tại Điều 110, trong phân cấp đơn vị hành chính ở Việt Nam còn có đơn vị HC-KT đặc biệt. Theo đó: - Về vị trí: đơn vị hành chính loại này có thể trực thuộc trung ương hay trực thuộc đơn vị hành chính cấp tỉnh3. Đơn vị hành chính cấp tỉnh được hiểu là bao gồm cả tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương. - Tên gọi: Đơn vị HC-KT đặc biệt phải có tên gọi đặc thù, không trùng tên với các loại đơn vị hành chính đã được kể tên (tức không phải là tỉnh, thành phố, huyện, quận, thị xã, xã, phường, thị trấn). - Cơ sở pháp lý: Đơn vị HC-KT đặc biệt sẽ ra đời sau khi có Luật tương ứng quy định. Như vậy, đơn vị HC-KT đặc biệt không chỉ “do Quốc hội thành lập” mà còn “do Quốc hội quy định” hoặc “do Luật định”. Trên cơ sở này, Quốc hội được trao 3 Theo chúng tôi, chỉ nên chọn một trong hai. 4 Hiện tại, Hiến pháp chỉ quy định “Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị HC-KT đặc biệt do luật định” (khoản 2 Điều 111). Ngoài ra, không có điều khoản nào quy định “đơn vị HC-KT đặc biệt do luật định”. quyền xây dựng Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt4. Trong đó, loại đơn vị hành chính này có thể trực thuộc trung ương hoặc cấp tỉnh và được đặt tên theo cách rất đặc thù. Sự giải thích này là giải pháp tình thế, do vậy, theo chúng tôi, lần sửa đổi Hiến pháp tiếp theo, nếu còn tiếp tục quy định về đơn vị HC-KT đặc biệt thì cần sửa đổi khoản 1 Điều 110 theo hướng bổ sung các nội dung (được in nghiêng) như sau: “Ngoài ra, đơn vị HC-KT đặc biệt do Quốc hội thành lập theo luật định”. 2.2 Cần chú ý đến tính quy phạm và cấu trúc của một văn bản luật Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt cần ra đời trước, với những quy phạm chung và mang tính chất mở để làm cơ sở pháp lý cho việc thành lập các đơn vị HC-KT đặc biệt về sau. Như vậy, để đảm bảo tính quy phạm, Dự thảo Luật Đơn vị HC-KT cần được cấu trúc như sau: Các chương từ I đến IV: giữ nguyên tên chương nhưng nội dung cần điều chỉnh theo hướng không nhắc đến các địa phương như Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc. Bỏ hẳn, không nên đưa vào Luật Chương V (Quy định đặc thù đối với các đơn vị HC-KT đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc). Sau khi ban hành Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, chúng tôi cho rằng, có hai phương án để lựa chọn: - Một là: Quốc hội thành lập đơn vị HC-KT đặc biệt bằng một Nghị quyết. Nếu ghép chung nội dung thành lập và ban hành Quy chế tổ chức và ưu đãi đặc thù của đơn vị HC-KT đặc biệt thì Nghị quyết có thể được cơ cấu thành 3 điều, ví dụ: BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 34 Số 22(350) T11/2017 Điều 1 là “Thành lập Đặc khu HC-KT Phú Quốc trực thuộc”; Điều 2 là “Ban hành Quy chế tổ chức và ưu đãi đặc thù đối với Đặc khu HC-KT Phú Quốc”. Theo đó, toàn bộ nội dung của Mục 3, Chương V trong Dự luật và các Phụ lục tương ứng sẽ được cơ cấu thành “Quy chế tổ chức và ưu đãi đặc thù đối với Đặc khu HC-KT Phú Quốc”, ban hành kèm theo Nghị quyết của Quốc hội; Điều 3 là trách nhiệm thi hành Nghị quyết của những chủ thể liên quan đến việc thành lập và hoạt động của Đặc khu HC-KT Phú Quốc. Theo phương án này thì không cần ban hành thêm Luật hay Nghị quyết về quy chế tổ chức và hoạt động của từng Đơn vị HC-KT đặc biệt. - Hai là: Quốc hội thành lập Đơn vị HC-KT đặc biệt bằng một Nghị quyết. Sau đó ban hành Luật về Đặc khu HC-KT Phú Quốc, Vân Đồn và Bắc Vân Phong. Với tên gọi này, Luật đưa vào các nội dung như Chương V trong Dự thảo hiện hành là hợp lý5. Tham khảo luật nước ngoài, tác giả nhận thấy đa số các quốc gia có Đặc khu kinh tế đều ban hành luật theo kiểu có một Luật chung về Đặc khu kinh tế. Sau đó, tùy vào mỗi nước mà có thể có Luật hoặc Nghị quyết quy định về các Đặc khu cụ thể (xin xem Bảng 1): 5 Hiện tại, Báo cáo số 885/BC-UBPL14 ngày 20/10/2017 của Ủy ban Pháp luật về việc Thẩm tra Dự thảo Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt cũng có đề cập đến ý kiến đề nghị xem xét sửa tên Luật là: Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc để thể hiện đúng phạm vi điều chỉnh. 6 Đề xuất bổ sung được in nghiêng. Trong 2 phương án trên, chúng tôi ủng hộ phương án 1 vì trong quá trình xây dựng Đơn vị HC-KT đặc biệt đòi hỏi phải thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh cơ chế, chính sách cho phù hợp với từng đơn vị. Quy định riêng mỗi đặc khu trong mỗi nghị quyết, nếu có bị sửa đổi, bổ sung thì cũng không ảnh hưởng đến tính ổn định tương đối của hệ thống pháp luật. Và rõ ràng, phương án này sẽ đảm bảo tính quy phạm và “tuổi thọ” của Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt. 2.3 Cần điều chỉnh, bổ sung một số nội dung vào “Chương I. Những quy định chung” của Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt Ngoài việc xác định đối tượng điều chỉnh, phạm vi điều chỉnh, giải thích từ ngữ và các nội dung khác như Dự thảo hiện nay, Luật cần bổ sung thêm điều khoản quy định về vị trí pháp lý và tên gọi của đơn vị HC- KT đặc biệt. Theo đó, 2.3.1 Điều chỉnh Khoản 1 Điều 3 (Dự thảo) “Đơn vị HC-KT đặc biệt là khu vực có ranh giới địa lý xác định, do Quốc hội quyết định thành lập, có vị trí và tên gọi đặc thù, có chính sách đặc biệt về KT-XH, có tổ chức đặc biệt về chính quyền địa phương và các cơ quan nhà nước đóng tại địa bàn”6. 2.3.2 Bổ sung điều luật xác định vị trí và quy định cấu trúc tên gọi của đơn vị HC- KT đặc biệt. Trong đó: - Xác định rõ vị trí của đơn vị HC-KT đặc biệt trực thuộc cấp nào trong phân cấp hành chính ở Việt Nam. - Tên gọi của đơn vị HC-KT đặc biệt: Quy định về cấu trúc tên gọi của đơn vị HC- KT đặc biệt sẽ tạo ra sự thống nhất trong việc đặt tên cho các đơn vị này trên thực tế. Trên cơ sở này, tên đơn vị HC-KT đặc biệt sẽ được ghi trong Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập đơn vị HC-KT đặc biệt. BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 35Số 22(350) T11/2017 Bảng 1. Minh họa quy định về đặc khu kinh tế của một số nước và đề xuất cho Việt Nam STT Tên nước Luật chung về Đặc khu kinh tế Luật quy định về các Đặc khu cụ thể 1 Hàn Quốc Luật Đặc biệt về xây dựng và quản lý các khu kinh tế tự do Luật Đặc biệt về việc thành lập tỉnh tự trị đặc biệt Jeju và phát triển thành phố quốc tế tự do 2 Trung Quốc Bộ luật về Đặc khu Kinh tế Quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc phê chuẩn quy định về đặc khu kinh tế tại tỉnh Quảng Đông 3 Myanmar Luật Đặc khu kinh tế Myanmar Luật Đặc khu kinh tế Dawei 4 Indonexia Luật về các Đặc khu kinh tế 5 Philippin Luật Quy định khung và cơ chế luật pháp cho việc thành lập, hoạt động, quản trị và điều phối các Đặc khu kinh tế ở Philippin 6 Nga Luật về các Đặc khu kinh tế ở Liên bang Nga 7 C H D C N D Triều Tiên Luật Đặc khu Kinh tế Đề xuất cho Việt Nam Việt Nam Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt Phương án 1: - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập và ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đặc khu HC-KT Phú Quốc; - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập và ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đặc khu HC-KT Vân Đồn; - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập và ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đặc khu HC-KT Bắc Vân Phong. Phương án 2: - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Đặc khu HC-KT Phú Quốc; - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Đặc khu HC-KT Vân Đồn; - Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Đặc khu HC-KT Bắc Vân Phong; - Luật về Đặc khu HC-KT Phú Quốc, Vân Đồn và Bắc Vân Phong. BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 36 Số 22(350) T11/2017 Hiện tại, Dự thảo không đề cập đến điều này và có xu hướng đặt tên là “Đơn vị HC-KT đặc biệt + tên riêng” (ví dụ: Đơn vị HC-KT đặc biệt Phú Quốc). Cách đặt tên này có vẻ an toàn vì phù hợp với Hiến pháp nhưng tên gọi này không phù hợp với thông lệ quốc tế nói chung cũng như ở Việt Nam nói riêng. Báo cáo thẩm tra Dự luật này của Ủy ban Pháp luật cho thấy, có ý kiến đề nghị “trong các quy định cụ thể của Dự thảo Luật nên cân nhắc quy định gọi tắt cụm từ “Đơn vị HC-KT đặc biệt” là “đặc khu” gắn với tên riêng cho ngắn gọn, súc tích, cụ thể là: Đặc khu Vân Đồn, Đặc khu Bắc Vân Phong, Đặc khu Phú Quốc”7. Chúng tôi cho rằng, chúng ta không chỉ đơn giản lấy từ “đặc khu” là gọi tắt cho “đơn vị HC-KT đặc biệt” mà điều này phải đi từ việc giải thích Hiến pháp cho đến quy định trong Luật Đơn vị HC-KT đặc biệt, sau đó mới được sử dụng từ “đặc khu” trong Nghị quyết thành lập các đặc khu tương ứng. Có thể nói, tên đơn vị HC-KT đặc biệt là một trong những vấn đề quan trọng mà Quốc hội cần quan tâm. Có ba thành tố trong việc đặt tên cho loại đơn vị hành chính này là: Bàn về ba thành tố này, theo chúng tôi: - Thành tố thứ nhất nên đặt là “Đặc khu”. Bởi lẽ, từ “đặc” trong tên gọi này thể hiện sự đặc thù của một đơn vị hành chính vì bản thân vốn là một đơn vị HC-KT đặc biệt. - Thành tố thứ hai nên đặt là “HC-KT”. Bởi lẽ, Việt Nam cần xác định rằng đây không chỉ là Đặc khu hành chính (SAR) hay Đặc khu kinh tế (SEZ) phổ biến ở các nước mà là cả hai. Và điều này cũng đã 7 Báo cáo gửi Đại biểu Quốc hội, ngày 20/10/2017. 8 Đến năm 2012, mô hình đặc khu kinh tế nhận được sự quan tâm của 135 nước trên thế giới, với trên 3.500 khu kinh tế tự do (Dẫn theo Phát biểu của Đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Hoàng, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh, tại Phiên họp toàn thể ngày 16/11/2012 - kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XIII). 9 Ministry of Finance and Economy Republic of Korea, 2003. Free Economic Zones in Korea: The Future of Northeast Asia; và các website https://en.wikipedia.org. thể hiện phần nào trong Hiến pháp, vì Điều 110 quy định “Đơn vị HC-KT đặc biệt do Quốc hội thành lập”. - Thành tố thứ ba nên giữ nguyên tên gọi của đơn vị hành chính hiện hành hoặc tên gọi gắn với địa danh hình thành nên đơn vị HC-KT đặc biệt. Chẳng hạn: Phú Quốc là tên của một huyện đảo của tỉnh Kiên Giang (tên đơn vị hành chính hiện hành), Bắc Vân Phong là tên của khu kinh tế thuộc huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa (tên gọi gắn với địa danh hình thành nên đơn vị HC-KT đặc biệt). Như vậy, tên gọi của dạng thức đơn vị hành chính này nên đặt đầy đủ gồm 3 thành tố nêu trên: Đặc khu + HC-KT + Tên riêng của đơn vị hành chính Ví dụ: Đặc khu HC-KT Phú Quốc. Có một cách đặt tên khác không mang hai yếu tố (hành chính, kinh tế), như Khu tự do hoặc Khu kinh tế tự do (Ví dụ đặt là: Khu tự do Phú Quốc hoặc Khu kinh tế tự do Phú Quốc). Trên thế giới, tên gọi Khu tự do đã được sử dụng một cách phổ biến8, điển hình như: Khu tự do Aras, Anzali, Arvand, Chabahar, Gheshm ở Iran; Khu tự do Jebel Ali ở các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất; hay Khu tự do Port Klang ở Malaysia. Hay tên gọi Khu kinh tế tự do được áp dụng ở Hàn Quốc, như: Incheon, Busan - Jinhae, Gwangyang, Yellow Sea, Saemangeum - Gunsan và Daegu - Gyeongbuk9. Mặc dù cách đặt tên thứ hai phổ biến ở nhiều nước nhưng chúng tôi tán thành với Tên đơn vị HC-KT đặc biệt “Khu” hoặc “Đặc khu” Tên riêng “Hành chính” hoặc “Kinh tế”, hoặc “HC-KT” BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 37Số 22(350) T11/2017 cách thứ nhất. Bởi lẽ, đơn vị HC-KT đặc biệt phải được hiểu là đơn vị hành chính khác bên cạnh đơn vị hành chính thông thường, nên nếu đặt không khéo, chúng ta sẽ biến nó thành một khu kinh tế đơn thuần - một mô hình quy hoạch phát triển kinh tế đại trà ở các quốc gia nói chung và ngay chính Việt Nam nói riêng TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu tiếng Anh 1. Douglas Zhihua Zeng, The World Bank Africa Region Finance & Private Sectors Development, How Do Special Economic Zones and Industrial Clusters Drive China’s Rapid Development? Policy Research Working, 2011. 2. Jin Wang, The Economic Impact of Special Economic Zones: Evidence from Chinese Municipalities. Journal of Development Economics, V128, 2017. 3. Ministry of Finance and Economy Republic of Korea. Free Economic Zones in Korea: The Future of Northeast Asia, 2003. 4. WeiGe, Special Economic Zones and the Opening of the Chinese Economy: Some Lessons for Economic Liberalization. China Economic Review, Volume 40, 2016. Tài liệu tiếng Việt 5. Ban Soạn thảo Luật đơn vị HC-KT đặc biệt, Hồ sơ Dự án Luật đơn vị HC-KT đặc biệt trình UBTVQH, 2017. 6. Trần Duy Đông, Kinh nghiệm phát triển các khu kinh tế tự do tại Hàn Quốc. Website com.vn/nghiencuu/tabid/69/articleType/ArticleView/articleId/400/Default.aspx, truy cập ngày 01/10/2017. 7. Phạm Hoàng, Đặc khu kinh tế: Đâu mới là mô hình chuẩn, Báo điện tử Chính phủ Việt Nam, http:// baochinhphu.vn/Quoc-te/Dac-khu-kinh-te-Dau-moi-la-mo-hinh-chuan/225627.vgp, truy cập ngày 03/9/2017. 8. Đặng Thị Phương Hoa, Khu kinh tế tự do - Thực tiễn phát triển ở Trung Quốc và Ấn Độ, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2012. 9. Võ Đại Lược (chủ biên), Các khu kinh tế tự do ở Dubai, Hàn Quốc và Trung Quốc. Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, 2009. 10. Hồ Mai, Đặc khu kinh tế tại Việt Nam phải cạnh tranh được với các mô hình trong khu vực và quốc tế. The Leader.vn, 2017. 11. Anh Minh, “Đặc khu kinh tế: Hành trình đang viết dở”, Thời báo kinh tế Việt Nam, thoi-su/dac-khu-kinh-te-hanh-trinh-dang-viet-do-20120824014356769.htm, truy cập ngày 15/6/2017. 12. Quốc hội, Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 1992. 13. Quốc hội, Nghị quyết số 51/2001/QH10 sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 1992. 14. Quốc hội, Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 2013. 15. Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. 16. Nguyễn Quốc Sửu, “Đơn vị HC-KT đặc biệt” trong Hiến pháp năm 2013, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, tải từ 17. Ủy ban Pháp luật, 2017. Báo cáo số 885/BC-UBPL14 ngày 20/10/2017 về việc Thẩm tra Dự luật Đơn vị HC-KT đặc biệt. 18. Luật Đặc biệt về xây dựng và quản lý các khu kinh tế tự do Hàn Quốc. 19. Luật Đặc biệt về việc thành lập tỉnh tự trị đặc biệt Jeju và phát triển thành phố quốc tế tự do ở Hàn Quốc. 20. Bộ luật về Đặc khu Kinh tế Trung Quốc. 21. Luật về các Đặc khu kinh tế Indonexia. 22. Luật Đặc khu kinh tế Myanmar. 23. Luật quy định khung và cơ chế luật pháp cho việc thành lập, hoạt động, quản trị và điều phối các Đặc khu kinh tế ở Philippin. 24. Luật về các Đặc khu kinh tế ở Liên bang Nga. 25. Luật Đặc khu Kinh tế ở Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên. BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 38 Số 22(350) T11/2017