Báo cáo thực tập Mô hình một cửa tại UBND thị trấn An Châu, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang

m vụ của mình đều tuân thủ theo những thủ tục nhất định. Hơn nữa nền hành chính Nhà nước ta hiện đang chuyển từ nền hành chính kế hoạch hoá tập trung sang nền hành chính phục vụ; đồng thời với xu thế hợp tác quốc tế hiện nay đối tượng quản lý không chỉ là công dân, tổ chức trong nước mà còn có yếu tố nước ngoài. Do vậy, thủ tục hành chính hiện nay rất đa dạng, phong phú và phức tạp. 2.4. So với các quy phạm nội dung của luật hành chính, thủ tục hành chính có tính năng động hơn và đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn khi thực tế cuộc sống đã có những yêu cầu mới. 3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính Thủ tục hành chính có ý nghĩa quan trọng trong quản lý Nhà nước và xã hội. Trước hết, nếu không thực hiện các thủ tục hành chính cần thiết thì một quyết định hành chính sẽ không được đưa vào thực hiện hoặc bị hạn chế tác dụng. Nói cách khác, thủ tục hành chính đảm bảo cho các quyết định hành chính được thi hành. Thủ tục hành chính đảm bảo cho việc thi hành quyết định được thống nhất và có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ quả do việc thực hiện các quyết định hành chính tạo ra. Thủ tục hành chính khi được xây dựng và vận dụng một cách hợp lý, sẽ tạo ra khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý, đem lại hiệu quả thiết thực cho quản lý Nhà nước. Bởi thủ tục hành chính liên quan đến quyền lợi công dân, do vậy khi được xây dựng hợp lý và vận dụng tốt vào đời sống nó sẽ có ý nghĩa rất thiết thực, làm giảm sự phiền hà, chống được tệ quan liêu, tham nhũng, củng cố được mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân. Xét trong tổng thể, vì thủ tục hành chính là một bộ phận pháp luật hành chính nên nắm vững và thực hiện các quy định về thủ tục hành chính sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền. Cũng cần nhấn mạnh rằng, thủ tục hành chính có ý nghĩa như một công cụ điều hành cần thiết của tổ chức hành chính, không thể tách rời khỏi hoạt động của các tổ chức hành chính. Từ sự phân tích trên, có thể khẳng định rằng: Thủ tục hành chính là chiếc cầu nối quan trọng giữa cơ quan Nhà nước với nhân dân và các tổ chức, có khả năng làm bền chặt mối quan hệ đó, làm cho Nhà nước ta thực sự là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Trên một phương diện nhất định, thủ tục hành chính biểu hiện trình độ văn hoá, văn hoá giao tiếp, văn hoá điều hành, mức độ văn minh của nền hành chính. Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính không đơn thuần liên quan đến pháp luật, mà còn là yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chung của đất nước về chính trị, văn hoá, giáo dục và mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế. II- NỘI DUNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH 1. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 – 2010 của Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày 17/9/2001 của Thủ tướng Chính phủ đã xác định: 1.1. Mục tiêu chung của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 là : “xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước”. Đến năm 2010, hệ thống hành chính về cơ bản được cải cách phù hợp với yêu cầu quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Những mục tiêu cụ thể của Chương trình là : - Hoàn thiện hệ thống thể chế hành chính, cơ chế, chính sách phù hợp với thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trước hết là các thể chế về kinh tế, về tổ chức và hoạt động của hệ thống hành chính. Tiếp tục đổi mới quy trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, khắc phục tính cục bộ trong việc chuẩn bị, soạn thảo các văn bản; đề cao trách nhiệm của từng cơ quan trong quá trình xây dựng thể chế; phát huy dân chủ, huy động trí tuệ của nhân dân để nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật. - Xóa bỏ về cơ bản các thủ tục hành chính mang tính quan liêu, rườm rà, gây phiền hà cho doanh nghiệp và nhân dân; hoàn thiện các thủ tục hành chính mới theo hướng công khai, đơn giản và thuận tiện cho dân. - Các cơ quan trong hệ thống hành chính được xác định chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và trách nhiệm rõ ràng; chuyển được một số công việc và dịch vụ không cần thiết phải do cơ quan nhà nước thực hiện cho doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ đảm nhận. - Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gọn nhẹ, hợp lý theo nguyên tắc Bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, thực hiện chức năng chủ yếu là quản lý vĩ mô toàn xã hội bằng pháp luật, chính sách, hướng dẫn và kiểm tra thực hiện. Bộ máy của các Bộ được điều chỉnh về cơ cấu trên cơ sở phân biệt rõ chức năng, phương thức hoạt động của các bộ phận tham mưu, thực thi chính sách, cung cấp dịch vụ công. - Đến năm 2005, về cơ bản xác định xong và thực hiện được các quy định mới về phân cấp quản lý hành chính nhà nước giữa trung ương và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương; định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và tổ chức bộ máy chính quyền ở đô thị và nông thôn. Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện được tổ chức lại gọn nhẹ, thực hiện đúng chức năng quản lý nhà nước theo nhiệm vụ và thẩm quyền được xác định trong Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân (sửa đổi). Xác định rõ tính chất, cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc của chính quyền cấp xã. - Đến năm 2010, đội ngũ cán bộ, công chức có số lượng, cơ cấu hợp lý, chuyên nghiệp, hiện đại. Tuyệt đại bộ phận cán bộ, công chức có phẩm chất tốt và đủ năng lực thi hành công vụ, tận tụy phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước và phục vụ nhân dân. - Đến năm 2005, tiền lương của cán bộ, công chức được cải cách cơ bản, trở thành động lực của nền công vụ, bảo đảm cuộc sống của cán bộ, công chức và gia đình. - Đến năm 2005, cơ chế tài chính được đổi mới thích hợp với tính chất của cơ quan hành chính và tổ chức sự nghiệp, dịch vụ công. - Nền hành chính nhà nước được hiện đại hóa một bước rõ rệt. Các cơ quan hành chính có trang thiết bị tương đối hiện đại phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước kịp thời và thông suốt. Hệ thống thông tin điện tử của Chính phủ được đưa vào hoạt động. 1.2. Nội dung chủ yếu của chương trình - Cải cách thể chế; - Cải cách tổ chức bộ máy; - Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; - Cải cách tài chính công. Về cải cách thể chế, một trong những nội dung quan trọng được nhấn mạnh là tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, theo đó: - Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính nhằm bảo đảm tính pháp lý, hiệu quả, minh bạch và công bằng trong khi giải quyết công việc hành chính. Loại bỏ những thủ tục rườm rà, chồng chéo dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó khăn cho dân. Mở rộng cải cách thủ tục hành chính trong tất cả các lĩnh vực, xóa bỏ kịp thời những quy định không cần thiết về cấp phép và thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, kiểm dịch, giám định. Mẫu hóa thống nhất trong cả nước các loại giấy tờ mà công dân hoặc doanh nghiệp cần phải làm khi có yêu cầu giải quyết các công việc về sản xuất, kinh doanh và đời sống. - Ban hành cơ chế kiểm tra cán bộ, công chức tiếp nhận và giải quyết công việc của dân; xử lý nghiêm người có hành vi sách nhiễu, hách dịch, vô trách nhiệm; khen thưởng những người hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. - Mở rộng thực hiện cơ chế “một cửa” trong việc giải quyết công việc của cá nhân và tổ chức ở các cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Cơ quan hành chính các cấp có trách nhiệm giải quyết công việc của cá nhân và tổ chức phải niêm yết công khai, đầy đủ mọi thủ tục, trình tự, lệ phí, lịch công tác tại trụ sở làm việc. - Quy định cụ thể và rõ ràng trách nhiệm cá nhân trong khi thi hành công vụ. Việc xác định quyền hạn và trách nhiệm của cán bộ, công chức trong khi thi hành công vụ phải đi liền với việc đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức. 2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương ban hành kèm theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg ngày 04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ. Quy chế này quy định việc áp dụng, triển khai thực hiện cơ chế “một cửa” và quy trình giải quyết công việc theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. 2.1. Khái niệm “Một cửa” “Một cửa” là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, công dân thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước từ tiếp nhận yêu cầu, hồ sơ đến trả lại kết quả thông qua một đầu mối là “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” tại cơ quan hành chính nhà nước. 2.2. Lợi ích của cơ chế “một cửa” Việc thực hiện cơ chế “một cửa” nhằm đạt được bước chuyển căn bản trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, công dân, giảm phiền hà cho tổ chức, công dân, chống tệ quan liêu, tham nhũng, cửa quyền của cán bộ, công chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Trước đây, tổ chức, công dân phải đi lại nhiều lần, đến một hoặc nhiều cơ quan để liên hệ giải quyết công việc của mình. Nay với cơ chế “một cửa”, tổ chức, công dân chỉ phải đến liên hệ tại một nơi, việc phối hợp giải quyết công việc của tổ chức, công dân thuộc trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước. Qua tổng kết thực tiễn thực hiện cơ chế “một cửa”, cho thấy các kết quả cụ thể như sau: - Giảm phiền hà cho tổ chức, công dân khi có yêu cầu giải quyết công việc tại cơ quan hành chính nhà nước. - Góp phần chống tệ quan liêu, cửa quyền, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, công chức. Nâng cao ý thức trách nhiệm và, tinh thần, thái độ phục vụ tổ chức, công dân của đội ngũ cán bộ, công chức. - Nâng cao chất lượng công vụ, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. - Làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước các cấp trong giải quyết công việc liên quan đến tổ chức, công dân. - Đổi mới cơ bản phương thức hoạt động của bộ máy các cơ quan hành chính nhà nước, trên cơ sở đó sắp xếp lại tổ chức theo hướng gọn nhẹ, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. 2.3. Phạm vi áp dụng Cơ chế “một cửa” được áp dụng trong các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, cụ thể là : Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (các Sở, Ban, Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân); Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. 2.4. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa” - Thủ tục hành chính đơn giản, rõ ràng, đúng pháp luật. - Công khai các thủ tục hành chính, phí, lệ phí và thời gian giải quyết công việc của tổ chức, công dân. - Nhận yêu cầu và trả kết quả tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. - Việc phối hợp giữa các bộ phận có liên quan để giải quyết công việc của tổ chức, công dân là trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước. - Bảo đảm giải quyết công việc nhanh chóng, thuận tiện cho tổ chức, công dân. 2.5. Các lĩnh lực thực hiện cơ chế “một cửa” - Tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương : phê duyệt các dự án đầu tư trong nước và nước ngoài, xét duyệt cấp vốn xây dựng cơ bản, cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp, cấp giấy phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất, cho thuê đất, giải quyết chính sách xã hội. - Tại quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh : cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho các hộ kinh doanh cá thể, cấp giấy phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất, đăng ký hộ khẩu, công chứng và chính sách xã hội. - Tại xã, phường, thị trấn : xây dựng nhà ở, đất đai, hộ tịch, chứng thực. Chương II: TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG GIẢI QUYẾT HỒ SƠ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THỊ TRẤN AN CHÂU, HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH AN GIANG I. CƠ SỞ PHÁP LÝ HÌNH THÀNH 1. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 – 2010 của Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày 17/9/2001 của Thủ tướng Chính phủ. 2. Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương ban hành kèm theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg ngày 04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ. 3. Kế hoạch số 44/KH.UB.TC ngày 20/11/2003 của UBND tỉnh An Giang về việc Tổ chức thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” trên địa bàn tỉnh An Giang. Trên cơ sở thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, UBND tỉnh và chỉ đạo, hướng dẫn của UBND huyện Châu Thành, UBND thị trấn An Châu tiến hành xây dựng Đề án thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu và được phê duyệt bằng các văn bản sau: - Quyết định số 1381/QĐ.UB.TC ngày 22/12/2003 của UBND huyện Châu Thành phê duyệt Đề án cải cách thủ tục hành chính tại UBND thị trấn An Châu theo cơ chế “một cửa”. - Quyết định số 1430/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện Châu Thành về việc thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu. - Quyết định số 1431/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện Châu Thành về việc phê duyệt Quy chế tổ chức và hoạt động của “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu. - Quyết định số 1432/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện Châu Thành về việc phê duyệt bản Quy định các thủ tục hành chính và trình tự giải quyết theo cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu. - Quyết định số 115/QĐ.UB ngày 25/12/2003 của Chủ tịch UBND thị trấn An Châu về việc điều động công chức đến làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu. Ngày 31/12/2003, “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu chính thức đi vào hoạt động. * Chú thích: 1. Tổ chức, công dân nộp hồ sơ trực tiếp cho công chức phụ trách lĩnh vực tương ứng tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, nhận giấy hẹn, sau đó nhận lại hồ sơ đã giải quyết từ chính công chức này. 2. Công chức nhận hồ sơ trực tiếp viết giấy hẹn với tổ chức, công dân (đối với những việc cần có thời gian xử lý), xử lý hồ sơ hoặc phối hợp hoặc chuyển các bộ phận chuyên môn có liên quan ( nếu có ) 3. Công chức xử lý hồ sơ xong, trình Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND thị trấn ký, sau đó trả lại cho tổ chức, công dân theo giấy hẹn, thu phí, lệ phí theo quy định. Sơ đồ khái quát cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu: 2 Tổ chức, công dân Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả - Công chức Văn phòng - Thống kê - Công chức Địa chính - Xây dựng - Công chức Tư pháp - Hộ tịch 1 Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND thị trấn II. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ 1. Cơ cấu tổ chức Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn, được tổ chức theo Quyết định số 1430/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện Châu Thành về việc thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu và Quyết định số 115/QĐ.UB ngày 25/12/2003 của Chủ tịch UBND thị trấn An Châu về việc điều động công chức đến làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu. Biên chế gồm 03 công chức: Văn phòng - Thống kê, Địa chính - Xây dựng, Tư pháp - Hộ tịch. Công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả chịu sự quản lý toàn diện và trực tiếp của Chủ tịch UBND thị trấn. 2. Chức năng, nhiệm vụ 2.1. Tiếp tổ chức, công dân tại phòng làm việc của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả khi họ có yêu cầu giải quyết công việc trong phạm vi thẩm quyền của UBND thị trấn. 2.2. Hướng dẫn tổ chức, công dân trong việc hoàn tất các thủ tục hành chính, giấy tờ, biểu mẫu theo quy định. Việc hướng dẫn này được thực hiện theo nguyên tắc một lần, đầy đủ, theo đúng quy định đã niêm yết công khai. 2.3. Trường hợp hồ sơ đầy đủ theo quy định thì tiếp nhận, viết phiếu nhận hồ sơ, vào sổ theo dõi; Trường hợp hồ sơ chưa hoàn chỉnh thì hướng dẫn để tổ chức, công dân bổ sung, hoàn chỉnh. Trường hợp hồ sơ của tổ chức, công dân không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND thị trấn thì hướng dẫn cụ thể để tổ chức, công dân đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết. 2.4. Xử lý hồ sơ của tổ chức, công dân theo phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của mình. Trường hợp hồ sơ của tổ chức, công dân có liên quan đến trách nhiệm, quyền hạn của các cán bộ, công chức khác, công chức phụ trách hồ sơ chủ động phối hợp với các cán bộ, công chức khác cùng xử lý hồ sơ. Sau khi xử lý hồ sơ của tổ chức, công dân xong, trình Chủ tịch UBND hoặc Phó Chủ tịch UBND thị trấn giải quyết. 2.5. Nhận lại kết quả đã giải quyết, trả lại cho tổ chức, công dân, thu phí, lệ phí theo quy định (nếu có). 3. Nhiệm vụ cụ thể của công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả 3.1. Công chức Văn phòng - Thống kê có trách nhiệm: - Tiếp nhận những hồ sơ về các lĩnh vực công việc không thuộc lĩnh vực Địa chính - Xây dựng, Hộ tịch và Chứng thực, chuyển các cán bộ, công chức khác có liên quan thuộc UBND thị trấn để xử lý, viết phiếu chuyển hồ sơ, sau đó nhận lại kết quả đã giải quyết, trả lại cho tổ chức, công dân; - Theo dõi, tổng hợp tình hình tiếp nhận, giải quyết, trả hồ sơ của công chức thuộc Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. - Là đầu mối phối hợp với các cán bộ, công chức khác thuộc UBND cấp xã kịp thời giải quyết những vấn đề vướng mắc xảy ra, đặc biệt đối với những hồ sơ liên quan đến nội dung công việc của nhiều công chức. 3.2. Công chức Địa chính - Xây dựng có trách nhiệm: - Hướng dẫn, tiếp tổ chức, công dân đến liên hệ về những công việc thuộc lĩnh vực đất đai, xây dựng nhà ở; - Xử lý, trình Lãnh đạo UBND thị trấn giải quyết các hồ sơ thuộc lĩnh vực đất đai, xây dựng nhà ở; sau đó trả kết quả cho tổ chức, công dân; - Là đầu mối phối hợp với các công chức khác để giải quyết các công việc thuộc lĩnh vực đất đai, xây dựng nhà ở đối với trường hợp liên quan đến nội dung công việc của nhiều công chức. 3.3. Công chức Tư pháp - Hộ tịch có trách nhiệm: - Hướng dẫn, tiếp tổ chức, công dân đến liên hệ về những công việc thuộc các lĩnh vực hộ tịch, chứng thực; - Xử lý, trình Lãnh đạo UBND cấp xã giải quyết các hồ sơ thuộc các lĩnh vực hộ tịch, chứng thực, sau đó trả kết quả cho tổ chức, công dân; - Là đầu mối phối hợp với các công chức khác để giải quyết các công việc thuộc các lĩnh vực hộ tịch, chứng thực đối với các trường hợp liên quan đến nội dung công việc của nhiều công chức. III. CÁC LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG 1. Các lĩnh vực hoạt động 1.1. Lĩnh vực đất đai - Thẩm tra, xác nhận hồ sơ xin cấp quyền sử dụng đất. - Thẩm tra, xác nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. - Thừa kế quyền sử dụng đất. - Hướng dẫn tổ chức, cá nhân liên hệ cơ quan địa chính các trường hợp yêu cầu chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ( áp dụng đối với trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tổ chức, công dân có sai sót về diện tích, kỹ thuật hoặc các chi tiết khác ). 1.2. Lĩnh vực xây dựng nhà ở - Thẩm tra, xác nhận đơn xin cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ. - Thẩm tra, xác nhận đơn xin hợp thức hoá quyền sở hữu nhà ở. 1.3. Lĩnh vực hộ tịch - Đăng ký khai sinh, khai tử, kết hôn. - Đăng ký khai sinh, khai tử quá hạn. - Đăng ký nuôi con nuôi. - Đăng ký nhận cha, mẹ, con. - Hướng dẫn tổ chức, công dân đến liên hệ cơ quan có thẩm quyền giải quyết. 1.4. Lĩnh vực chứng thực - Chứng thực chữ ký của công dân Việt Nam trong các giấy tờ phục vụ cho việc giao dịch dân sự trong nước. - Chứng thực di chúc, văn bản từ chối nhận di sản. - Các việc khác theo quy định của pháp luật. 1.5. Những lĩnh vực công việc khác thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND thị trấn. 2. Thời gian làm việc: Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả làm việc 8 giờ/ngày ( 40 giờ/tuần ), trong đó: - Thời gian tiếp nhận hồ sơ của tổ chức, công dân: Buổi sáng từ 8 giờ đến 10 giờ; Buổi chiều từ 14 giờ đến 16 giờ. - Thời gian còn lại công chức thực hiện các tác nghiệp chuyên môn, xử lý hồ sơ tiếp nhận và trình lãnh đạo UBND thị trấn ký, giải quyết. IV. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG 1. Kết quả hoạt động Trên cơ sở thực hiện các thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật và quy trình tiếp nhận hồ sơ, giải quyết công việc theo mô hình “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu, được triển khai và thực hiện một cách nghiêm túc, đúng quy định pháp luật. Thực hiện 4 công khai: Công khai quy trình, công khai thủ tục, công khai thời gian và công khai lệ phí; nội quy, quy định quyền và nghĩa vụ của tổ chức, công dân khi đến quan hệ... Tính từ ngày khai trương hoạt động ( 31/12/2003 đến 31/12/2006 ) Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả đã tiếp nhận và giải quyết 11.603 hồ sơ các loại, trong đó lĩnh vực tiếp nhận nhiều hồ sơ nhất là chứng thực chữ ký công dân trong các giấy tờ giao dịch dân sự ( 6.034 hồ sơ ). Tính riêng năm 2006, đã tiếp nhận và giải quyết 4.537 hồ sơ, cụ thể như sau: TT Lĩnh vực và nội dung công việc thực hiện Tiếp nhận Trả kết quả 1 Địa chính - Xây dựng: - Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - Thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất - Thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất - Thủ tục cấp phép xây dựng - Thủ tục hợp thức hoá nhà ở 922 324 177 70 292 59 922 324 177 70 292 59 2 Tư pháp - Hộ tịch: - Khai sinh - Khai tử - Kết hôn - Cải chính hộ tịch 807 444 141 207 15 807 444 141 207 15 3 Chứng thực: - Chữ ký công dân trong các giấy tờ giao dịch dân sự - Di chúc - Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế - Các việc khác 2.039 1.533 09 10 487 2.039 1.533 09 10 487 4 Các lĩnh vực khác 769 769 TỔNG CỘNG: 4.537 Tất cả hồ sơ đều được giải quyết đúng thời gian theo giấy hẹn, riêng lĩnh vực đất đai, hộ tịch đều giải quyết sớm hơn từ 2 đến 3 ngày ( quy định từ 3 - 7 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ đầy đủ ), lĩnh vực chứng thực giải quyết trong ngày. Ngoài ra, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả còn tư vấn, hướng dẫn tổ chức, công dân liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền giải quyết các trường hợp không thuộc thẩm quyền của UBND thị trấn. Bên cạnh việc tổ chức tiếp nhận và trả kết quả cho tổ chức, công dân, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thường xuyên rà soát các quy trình thủ tục hành chính liên quan, kịp thời cập nhật thông tin mới nhất về lĩnh vực hoạt động. 2. Thuận lợi, khó khăn Thực tiễn giải quyết hồ sơ, yêu cầu của tổ chức, công dân theo cơ chế “một cửa” hơn 3 năm qua tại UBND thị trấn An Châu đã cho thấy đây là cơ chế đúng đắn, một giải pháp hữu hiệu để cải cách thủ tục hành chính. Có thể rút ra những lợi ích chủ yếu của cơ chế “một cửa” trong giải quyết thủ tục hành chính thời gian qua như sau: Trước hết, đối với Chính quyền địa phương: - Tăng cường hiệu quả hoạt động, hiệu lực quản lý nhà nước của UBND thị trấn An Châu nói riêng, của cả bộ máy hành chính Nhà nước nói chung. Thông qua việc giải quyết hồ sơ thủ tục theo quy trình được công khai, các bộ phận, cơ quan được xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thời gian giải quyết và mối quan hệ phối hợp giải quyết, giảm bớt chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm. - Giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính của tổ chức, công dân theo quy trình khép kín, được quản lý chặt chẽ từ khâu tiếp nhận đến khâu trả kết quả, hạn chế sự tuỳ tiện trong giải quyết, xử lý công việc. - Thông qua việc rà soát, xem xét lại các quy trình thủ tục, các quy định trong thủ tục hành chính đã phát hiện ra những vấn đề vướng mắc về cơ chế, mối quan hệ về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn giữa các cơ quan quản lý Nhà nước, được nghiên cứu và đã nhiều lần đề xuất sửa đổi, tháo gỡ. - Khối lượng công việc lớn được thực hiện trong thời gian nhất định. Cường độ và năng suất lao động của cán bộ, công chức được nâng cao và ý thức trách nhiệm của công chức ở các bộ phận trong từng công đoạn của cơ chế “một cửa” cao hơn; tạo ra động lực thúc đẩy các bộ phận, của từng công chức, tạo mối quan hệ tích cực trong giải quyết công việc; các thủ tục đều công khai, minh bạch, trách nhiệm của từng bộ phận, từng cá nhân trong dây chuyền công việc rõ ràng. - Hồ sơ, yêu cầu của tổ chức, công dân được thực hiện qua nhiều khâu, đòi hỏi công chức phải đáp ứng về trình độ, năng lực chuyên môn và phẩm chất đạo đức, trách nhiệm cá nhân. Đặc biệt là năng lực, kiến thức về pháp luật và kỷ năng tổ chức thực hiện công việc trong lĩnh vực hành chính. Ngoài ra, còn đòi hỏi phẩm chất, tư cách, thái độ lịch sự, nghiêm túc, nhã nhặn trong quan hệ giao tiếp với người dân tại khâu tiếp nhận. - Quy trình giải quyết công việc được tổ chức khoa học, chặt chẽ, giúp lãnh đạo UBND thị trấn có điều kiện kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ, công chức; mặt khác tạo điều kiện khuyến khích sự phấn đấu vươn lên của từng cán bộ để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Việc giải quyết các yêu cầu của tổ chức, công dân hầu hết được thông qua Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, có phiếu tiếp nhận hồ sơ, có sổ ghi chép và hẹn ngày trả kết quả tạo sự an tâm cho người dân, góp phần làm giảm đáng kể số lượng đơn khiếu nại liên quan đến công tác giải quyết hồ sơ của tổ chức, công dân do cơ quan hành chính thực hiện. - Đã thay đổi được nhận thức của cán bộ, công chức để xây dựng nền hành chính dân chủ; nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công chức đối với việc thực thi công vụ trong việc giải quyết yêu cầu của công dân và tổ chức đối với cơ quan nhà nước, tạo lập được mối quan hệ tốt giữa cán bộ, công chức với nhân dân. Trên cơ sở đó để tổ chức, công dân tham gia giám sát và xây dựng chính quyền vững mạnh, bước đầu đã xây dựng nền hành chính chính quy, chuyên nghiệp và hiện đại hoá. Thứ hai, đối với tổ chức, công dân: - Các quy trình thủ tục, các khoản phí, lệ phí rõ ràng, công khai được niêm yết tại nơi tiếp dân đã giúp người dân có được một tâm trạng thoải mái, giải tỏa được những thắc mắc do sự thiếu minh bạch, không rõ ràng trước đây, giảm bớt tình trạng nhũng nhiễu của đội ngũ công chức. Đồng thời tạo sự gần gũi hơn giữa cơ quan nhà nước với nhân dân, tạo điều kiện cho người dân được tham gia giám sát các hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước. - Giảm bớt được một số thủ tục không cần thiết nhờ định kỳ rà soát lại các quy định trong từng loại thủ tục. - Việc quy định rút ngắn thời hạn giải quyết hồ sơ đã giúp cho người dân tránh được sự tốn kém về thời gian, chi phí. Điều này không những mang ý nghĩa tốt đẹp về tình cảm của người dân đối với cơ quan nhà nước, mà còn là yếu tố thể hiện phong cách và ý thức phục vụ nhân dân của cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cơ chế “một cửa” cũng đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần được nghiên cứu, tháo gỡ trong thời gian tới: - Do cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” là lộ trình từng bước xóa bỏ tệ quan liêu, nhũng nhiễu đã đụng chạm đến quyền lợi cục bộ của một bộ phận cán bộ, công chức nên trong buổi đầu thực hiện đã gặp không ít trở ngại. Tuy nhiên, nhờ thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục và quyết tâm cải cách của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước nên những trở ngại này từng bước đã được khắc phục. - Quá trình thực hiện cơ chế “một cửa” cho thấy mặc dù các quy định về thủ tục hành chính tuy đã được rà soát, xem xét, điều chỉnh, nhưng vẫn còn rườm rà, phức tạp, chưa thật sự đơn giản, khoa học, hợp lý. Để cải tiến, sửa đổi cần phải có sự thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. - Để giải quyết những hồ sơ, yêu cầu có tính liên ngành như đất đai, xây dựng,… thì người dân phải liên hệ với nhiều cơ quan, nhiều cấp ( ít nhất là 2 cấp: xã - huyện, huyện - tỉnh ) để được giải quyết. Như vậy, vẫn còn tình trạng “cắt khúc” trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, cần nghiên cứu điều chỉnh theo hướng “một cửa” liên thông theo ngành hoặc theo cấp để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân. - Giải quyết hồ sơ, yêu cầu của người dân theo cơ chế “một cửa” thời gian qua vẫn còn tình trạng người dân đi lại nhiều lần bổ sung hồ sơ, có lúc, không ra phiếu hẹn hoặc trễ hẹn trả kết quả,…Tuy không phổ biến nhưng cũng gây tâm lý phiền hà, bức xúc cho người dân. Tình trạng này có nhiều nguyên nhân, chủ yếu là do trình độ năng lực, phẩm chất của một bộ phận công chức làm công tác tiếp nhận và trả kết quả và cán bộ chuyên môn thụ lý giải quyết hồ sơ chưa đáp ứng yêu cầu. Thiếu quy chế phối hợp, phân công phân nhiệm chưa rõ ràng, hoặc có quy chế nhưng không xem xét, xử lý trách nhiệm khi có sai phạm và khen thưởng khi có thành tích tốt. - Đối với cấp xã, công chức công tác tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả đồng thời cũng là công chức chuyên môn trực thuộc UBND xã, cho nên vừa thực hiện nhiệm vụ chuyên môn ngành ( địa chính, tư pháp ...) vừa thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận và trả kết quả, do vậy cường độ lao động và áp lực công việc cao nhưng chưa có chế độ, chính sách tương xứng ( chưa có phụ cấp ) đối với đội ngũ này. - Ở cấp xã, nơi tiếp nhận và trả kết quả chưa đảm bảo thông thoáng, thuận tiện, thiếu phương tiện làm việc, gây khó khăn cho việc thực hiện cơ chế “một cửa”. 3. Bài học kinh nghiệm - Lãnh đạo các cấp chính quyền phải nêu cao quyết tâm thực hiện cải cách thủ tục hành chính, phục vụ nhu cầu và lợi ích chính đáng của nhân dân. Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra và chịu trách nhiệm, trước hết là trách nhiệm cá nhân về công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình. - Thực hiện tốt công tác chuẩn bị trước khi triển khai cơ chế “một cửa” như: + Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách hành chính trong đội ngũ cán bộ, công chức và ngoài xã hội để tạo nhận thức thống nhất và quyết tâm thực hiện. Phải làm cho cả cán bộ, công chức và các tầng lớp nhân dân hiểu được những lợi ích to lớn mà chương trình cải cách nền hành chính mang lại. + Rà soát các thủ tục đưa vào thực hiện, bỏ bớt những thủ tục rườm rà, sai quy định; phát hiện các quy định chồng chéo để sửa đổi, bãi bỏ hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý. + Xây dựng và ban hành quy chế phối hợp vận hành cơ chế “một cửa” rõ ràng, phân công phân nhiệm cụ thể đến từng đơn vị, cá nhân. + Lựa chọn cán bộ có năng lực chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và phẩm chất đạo đức tốt bố trí làm công tác tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế “một cửa”. Quan tâm thường xuyên đến việc cập nhật thông tin về chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ này. + Có phương án bố trí nơi tiếp nhận và trả kết quả thuận tiện cho tổ chức, công dân đến liên hệ giải quyết công việc như phòng, ghế ngồi chờ...cũng như đảm bảo thuận tiện cho việc vận hành, luân chuyển hồ sơ từ nơi tiếp nhận đến nơi giải quyết và ngược lại. + Trang bị phương tiện hỗ trợ công tác tiếp nhận và trả kết quả đầy đủ từ vật tư văn phòng đến máy móc, thiết bị, phương tiện bảo quản hồ sơ tài liệu.... - Có quy định chế độ kỷ luật trong việc thực hiện cơ chế “một cửa” từ khâu tiếp nhận đến khâu trả kết quả, làm cơ sở để kiểm tra, đánh giá chất lượng thực hiện. - Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị cần tiến hành thường xuyên công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện cải cách hành chính nói chung, thực hiện cơ chế “một cửa” nói riêng, để kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích tốt và xử lý thật nghiêm theo pháp luật những cán bộ, công chức có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, vi phạm pháp luật và đạo đức cán bộ, cản trở tiến trình cải cách hành chính. - Phải thực hiện chế độ phụ cấp làm việc với cường độ lao động cao để khích lệ tinh thần cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. Đồng thời phải xem đây là một trong những hình thức “dưỡng liêm” cho cán bộ, công chức. Thực tiễn cho thấy cơ chế “một cửa” đã đáp ứng tốt hơn nhu cầu của tổ chức, công dân. Do đó, một số Sở, ban ngành cấp tỉnh và huyện, thị xã, thành phố đã đưa ra ý tưởng về việc thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” nhằm khắc phục tình trạng cắt khúc trong giải quyết thủ tục hành chính cho dân. Có hai mô hình chính sau đây: Mô hình thứ nhất: Mô hình liên thông ngang, theo cấp Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh An Giang đã chủ trì xây dựng và trình UBND tỉnh Dự thảo Quy định về việc giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” trong thu hút đầu tư. Quy trình hoạt động như sau: - Khi quyết định đầu tư tại An Giang, nhà đầu tư đến liên hệ với Trung tâm Xúc tiến Thương mại, Du lịch và Đầu tư tỉnh để được thông tin về chủ trương, chính sách ưu đãi, mục tiêu phát triển kinh tế và định hướng thu hút đầu tư của tỉnh, tiềm năng thị trường và cơ hội phát triển của nhà đầu tư, đồng thời nhà đầu tư sẽ được hướng dẫn, hỗ trợ ban đầu trước khi đăng ký đầu tư. - Sở Kế hoạch và đầu tư là đầu mối tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ đăng ký kinh doanh của nhà đầu tư, đồng thời là đầu mối tiếp nhận và trả kết quả các thủ tục hành chính có liên quan đến các cơ quan khác như: đăng ký thực hiện dự án đầu tư, thành lập doanh nghiệp, đăng ký mã số thuế, khắc dấu, thỏa thuận quy hoạch chi tiết xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng, thuê đất hoặc giao đất, xin phép xây dựng, đánh giá tác động môi trường. Sở Kế hoạch và đầu tư tiến hành thu và nộp các khoản phí, lệ phí thay cho nhà đầu tư, kể cả các khoản phí, lệ phí phát sinh trong quá trình phối hợp với các cơ quan chức năng để giải quyết thủ tục cho nhà đầu tư và nhận các chứng từ về khoản tiền đã nộp. Mô hình thứ hai: Mô hình liên thông dọc, theo lĩnh vực Mô hình này còn trong giai đoạn “ý tưởng”, đang được tiếp tục nghiên cứu, nhưng có thể nêu lên một số nét cơ bản như sau: Đối với các loại công việc liên quan đến nhiều cấp (2 cấp: xã - huyện; huyện - tỉnh hoặc 3 cấp: xã - huyện - tỉnh) thì nơi tiếp nhận và trả kết quả là cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực đó ở cấp thấp nhất. Người dân chỉ nộp hồ sơ và nhận lại kết quả giải quyết ở nơi đã nộp ban đầu (cấp xã; cấp huyện), việc luân chuyển, giải quyết hồ sơ giữa các cấp là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước có liên quan. Tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề cần nghiên cứu thêm, chủ yếu là: Thứ nhất, vấn đề chi phí luân chuyển hồ sơ do cơ quan nhà nước hay người có yêu cầu giải quyết công việc chi trả. Thứ hai, biên chế, phương tiện để thực hiện nhiệm vụ luân chuyển hồ sơ giữa các cấp. Thứ ba, chế độ trách nhiệm giữa các cơ quan tham gia giải quyết hồ sơ. Chương III: MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ TRONG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA” I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 1. Mục đích Thủ tục hành chính phát huy hiệu quả khi có một cơ chế thích ứng - Cơ chế đó cần đảm bảo: Trước hết, việc áp dụng cơ chế “một cửa” trong giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính đang có triển vọng và cần được tiếp tục hoàn thiện. Cơ chế này đòi hỏi sự hoạt động đồng bộ của cả hệ thống hành chính Nhà nước, có sự phân định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản, mẫu hoá các loại giấy tờ. Hai là, thực hiện thủ tục hành chính ở các ngành, các cấp cần tạo được một hệ thống thống nhất và thông suốt. Như vậy, sẽ khắc phục được tình trạng thiếu quy định rõ ràng, chồng chéo chức năng, hạn chế sự phiền hà cho nhân dân trong giải quyết công việc. Ba là, có cơ chế kiểm tra hữu hiệu, đảm bảo cho các thủ tục hành chính được thi hành kịp thời và nghiêm túc. Đây sẽ là khâu quyết định cho việc phát hiện những điểm còn thiếu, còn sai sót trong thủ tục hành chính để từ đó kịp thời chấn chỉnh, sửa đổi, bổ sung. Bốn là, có cơ chế ban hành và sửa đổi thủ tục hành chính phù hợp thực tiễn quản lý nhà nước, chấm dứt tình trạng lạm quyền trong ban hành thủ tục hành chính hoặc ban hành thủ tục không phù hợp thực tiễn, khó thực hiện. 2. Yêu cầu Cải cách thủ tục hành chính vẫn là một yêu cầu có tính khách quan, là khâu quan trọng trong quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước. Do vậy, phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trên tất cả các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân, tiếp tục xoá bỏ các thủ tục hành chính gây phiền hà, dễ xảy ra tham nhũng, sách nhiễu đối với nhân dân. Muốn vậy, quá trình cải cách thủ tục hành chính cần đảm bảo các yêu cầu sau: 2.1. Bảo đảm tính thống nhất của hệ thống thủ tục hành chính Tính thống nhất thể hiện ở cả 2 mặt: phạm vi ( cả nước - từ Trung ương đến địa phương ) và đối tượng áp dụng. Tránh tình trạng mỗi địa phương quy định một cách khác nhau. 2.2. Bảo đảm sự chặt chẽ của hệ thống thủ tục hành chính Đảm bảo quy trình xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính cần được tuân thủ một cách khiêm khắc, chặt chẽ, đúng pháp luật. 2.3. Bảo đảm tính hợp lý của thủ tục hành chính Sự thống nhất và chặt chẽ của thủ tục hành chính là nhằm đảm bảo tính hợp pháp của hoạt động quản lý, bảo đảm sự công bằng, bình đẳng giữa các chủ thể bị quản lý, đảm bảo hiệu lực pháp luật. Tính hợp lý của các thủ tục hành chính sẽ góp phần làm cho việc thực hiện các thủ tục hành chính đạt hiệu quả cao hơn. Tính hợp lý, biểu hiện ở nhiều khía cạnh như: hợp lý về môi trường chính trị, môi trường kinh tế, môi trường xã hội, tâm lý công dân. 2.4. Bảo đảm tính khoa học của quy trình thực hiện các thủ tục hành chính đã ban hành Đây chính là sự tính toán các bước đi cần thiết, hợp lý để thực hiện một thủ tục hành chính. Sự tính toán đó phải nhằm đạt mục tiêu là rút ngắn thời gian giải quyết, tiết kiệm chi phí, giảm phiền hà. 2.5. Bảo đảm tính rõ ràng, công khai, minh bạch của thủ tục hành chính Tính rõ ràng của thủ tục hành chính đòi hỏi các thủ tục hành chính phải được xây dựng trên cơ sở xem xét một cách cụ thể các bước của toàn bộ quy trình xây dựng và thực hiện thủ tục. Công khai hoá một cách đầy đủ các quy trình thủ tục hành chính trong quan hệ giữa Nhà nước và công dân là điều kiện góp phần tăng hiệu quả của quá trình giải quyết công việc giữa Nhà nước và công dân. 2.6. Các thủ tục hành chính phải dễ hiểu, dễ tiếp cận Cần nhận thấy rằng, trình độ dân trí của một quốc gia quyết định đến hiệu quả của quá trình thực hiện các thủ tục hành chính, do đó những thủ tục quá phức tạp, thiếu rõ ràng về nội dung sẽ làm cho người dân khó chấp hành một cách triệt để. Thực tế, mặt bằng dân trí hiện nay không đồng đều giữa thành thị và nông thôn, do đó khả năng tiếp cận của người dân cũng rất khác nhau, nhất là đối với các lĩnh vực phức tạp như đất đai, nhà ở, đăng ký kinh doanh... 2.7. Các thủ tục hành chính ban hành phải có tính khả thi cao Tính khả thi của thủ tục hành chính phải được xem xét trên nhiều giác độ như: tính cụ thể, khoa học của thủ tục, đảm bảo yêu cầu thực tế, phân công rõ ràng trách nhiệm của người thực hiện, trình tự thực hiện mạch lạc không chồng chéo nhau. 2.8. Đảm bảo tính ổn định của quy trình thủ tục hành chính Sự thay đổi tuỳ tiện thủ tục hành chính sẽ làm cho việc tuân thủ thủ tục hành chính của công dân không đảm bảo, dễ tạo khe hở cho cán bộ, công chức lợi dụng sách nhiễu nhân dân. Ổn định hệ thống thủ tục hành chính không phải là vấn đề đơn giản, bản thân sự ổn định đòi hỏi việc xây dựng các quy định thủ tục hành chính phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và phản ánh nghiêm túc của các cơ quan Nhà nước trong quan hệ với tổ chức, công dân. Tóm lại, hiện nay nền hành chính của các nước trên thế giới đều hướng đến mục tiêu phục vụ nhân dân, chính vì vậy thủ tục hành chính cũng phải hướng đến mục tiêu phục vụ nhân dân, đảm bảo lợi ích của nhân dân. Đây cũng chính là con đường có hiệu quả để tăng cường kỷ cương, phép nước, giảm nhẹ tệ quan liêu, cửa quyền góp phần chống tệ nạn tham nhũng trong bộ máy hành chính Nhà nước. II. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ 1. Một số giải pháp chủ yếu Nhằm thực hiện tốt cơ chế “một cửa” trong thời gian tới theo phương châm “ Một cửa, trách nhiệm, thân thiện” cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau: 1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với công cuộc cải cách hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” nói riêng. Cải cách hành chính là quá trình cải cách cả về thể chế Nhà nước, tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và cải cách tài chính công. Đây là một quá trình lâu dài, phức tạp đòi hỏi phải có sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, sự tham gia giám sát của nhân dân. Thực tiễn cho thấy, cần hiểu rằng cải cách hành chính không đơn thuần là thay đổi về thủ tục hành chính trong các cơ quan hành chính Nhà nước mà thực chất đó là sự đổi mới phương thức quản lý của Nhà nước, hay đổi mới thể chế Nhà nước. Do vậy, cần khẳng định nhất quán và thực hiện tốt cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ. 1.2. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính nhằm bảo đảm tính pháp lý, hiệu quả, minh bạch và công bằng trong khi giải quyết công việc hành chính. Loại bỏ những thủ tục rườm rà, chồng chéo dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó khăn cho dân. Mở rộng cải cách thủ tục hành chính trong tất cả các lĩnh vực, xóa bỏ kịp thời những quy định không cần thiết về cấp phép và thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, kiểm dịch, giám định. Khi ban hành hoặc sửa đổi những quy định về thủ tục hành chính phải đảm bảo tính đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện đối với tổ chức, công dân; loại bỏ những khâu trung gian, những giấy tờ không cần thiết, rút ngắn tối đa thời gian thực hiện; các thủ tục tự đặt ra không đúng thẩm quyền phải được huỷ bỏ. Các thủ tục hành chính trên từng ngành, lĩnh vực phải được hệ thống hoá hoặc được quy định tập trung thống nhất vào một văn bản. Việc thực hiện thủ tục hành chính phải bảo đảm công khai, minh bạch; đồng thời thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát cán bộ, công chức trong việc tiếp nhận và xử lý công việc của dân và doanh nghiệp. Thực hiện “mẫu hóa” thống nhất trong cả nước các loại giấy tờ mà tổ chức, công dân phải làm khi có yêu cầu giải quyết các công việc về sản xuất, kinh doanh và đời sống. 1.3. Cải tiến phương thức quản lý, lề lối làm việc của cơ quan hành chính các cấp. Xác định rõ các nguyên tắc làm việc và quy chế phối hợp trong sự vận hành bộ máy hành chính. Xác định rõ phận sự, thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị về kết quả hoạt động của bộ máy do mình phụ trách. Xây dựng cơ chế trách nhiệm rõ ràng, giải quyết mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức và công dân. Nâng cao chất lượng các dịch vụ công, bảo đảm hài hoà lợi ích của công dân và cơ quan cung cấp dịch vụ. Loại bỏ những việc làm hình thức, không có hiệu quả thiết thực, giảm hội họp, giảm giấy tờ hành chính. Tăng cường trách nhiệm và năng lực của cơ quan hành chính trong giải quyết công việc của cá nhân và tổ chức. 1.4. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn, chính trị đối với đội ngũ công chức. Nói cho cùng, cán bộ là gốc của công việc, công việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém. Xây dựng đội ngũ công chức có đủ kiến thức chuyên môn, phẩm chất đạo đức là điều kiện để giải quyết các vấn đề mới nảy sinh trong tình hình mới. Cán bộ có thể là động lực, cũng có thể là rào cản của quá trình cải cách thủ tục hành chính. Là động lực khi cán bộ có trình độ nghiệp vụ, phẩm chất tốt, được động viên khích lệ, có điều kiện làm việc tốt. Nhưng họ sẽ là rào cản thực sự, nếu như hiểu biết còn hạn chế, phẩm chất kém, chế độ chính sách không hợp lý, không được cấp thẩm quyền quản lý quan tâm. Do vậy, bên cạnh việc đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng chính trị cũng cần phải nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức cán bộ, công chức. Tăng cường các biện pháp giáo dục cán bộ, công chức về tinh thần trách nhiệm, ý thức tận tâm, tận tuỵ với công việc. Xây dựng tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp cán bộ, công chức; tôn vinh nghề nghiệp, danh dự của người cán bộ, công chức. Thực hiện nghiêm Quy chế công vụ, gắn với thực hiện Quy chế dân chủ trong các cơ quan hành chính Nhà nước, thực hiện triệt để nguyên tắc công khai hóa hoạt động công vụ, nhất là trong các công việc có quan hệ trực tiếp với công dân, bảo đảm thực hiện kỷ cương của bộ máy, nâng cao trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật của đội ngũ cán bộ, công chức. 1.5. Thường xuyên rà soát và sửa đổi, đơn giản hoá thủ tục hành chính trên các lĩnh vực. Tập trung trước hết đối với một số lĩnh vực đang có nhiều bức xúc là: đăng ký hộ tịch, hộ khẩu, công chứng, chứng thực, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, cấp phép xây dựng, đăng ký kinh doanh, thuế... 1.6. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong nội bộ và nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tham gia giám sát các hoạt động của cơ quan Nhà nước và đội ngũ công chức. Đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng trong bộ máy nhà nước, góp phần làm trong sạch bộ máy hành chính Nhà nước. 1.7. Cải thiện điều kiện làm việc, chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức là khâu có ý nghĩa then chốt góp phần nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công tác; khắc phục tình trạng sách nhiễu, tham nhũng trong đội ngũ công chức hành chính. Tiếp tục cải tiến chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức. Trang bị đầy đủ điều kiện vật chất và các phương tiện kỹ thuật cần thiết cho quá trình thực thi công vụ của công chức Nhà nước. 2. Kiến nghị 2.1. Đối với Chính phủ - Tiếp tục triển khai nhân rộng cơ chế “một cửa” tại tất cả các cấp hành chính từ trung ương ( Bộ, Ban ngành trung ương ) đến cơ sở. Thực hiện thí điểm mô hình “một cửa liên thông theo ngành, lĩnh vực” tiến tới đảm bảo tất cả các thủ tục hành chính giải quyết công việc cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp được thực hiện theo cơ chế này. - Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ những quy định không phù hợp; thực hiện đơn giản hóa các thủ tục hành chính trước hết là thủ tục hành chính giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp. - Tiếp tục rà soát danh mục phí và lệ phí, kịp thời bãi bỏ các khoản phí, lệ phí không cần thiết. Trước mắt kiến nghị bãi bỏ hoặc giảm mức thu lệ phí đăng ký giao dịch bảo đảm tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện để vay vốn. Bởi vì, hiện nay đã có rất nhiều phản ánh: “mức thu lệ phí đăng ký cầm cố, thế chấp bằng tài sản 60.000đồng” ( theo Thông tư Liên tịch số 33/2002/BTC-BTP ) đối với tài sản là quyền sử dụng đất mà bên thế chấp là cá nhân, hộ gia đình sản xuất nông nghiệp là quá cao, và không hợp lý vì khi đăng ký chứng thực hợp đồng vay vốn tại UBND xã hoặc phòng Tư pháp thì đã nộp một khoản lệ phí nhất định ( theo Thông tư liên tịch 93/2001/TTLT/BTC-BTP về hướng dân chế độ thu, nộp và quản lý sử dụng phí, lệ phí công chứng, chứng thực ). Mặt khác, phần lớn các cá nhân, hộ gia đình này có thu nhập thấp, cần vốn sản xuất nhưng chỉ vay được mức vốn nhỏ. - Quy định cụ thể, rõ ràng chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả vì cường độ lao động của đội ngũ này cao, áp lực nhiều, có thể nghiên cứu bổ sung chế độ phụ cấp ngoài lương nhằm khích lệ họ nêu cao tinh thần trách nhiệm, liêm khiết, công tâm trong việc quan hệ và giải quyết yêu cầu của tổ chức, công dân. - Tăng cường đầu tư hiện đại hoá nền hành chính. Tiếp tục nghiên cứu, cải tiến và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chỉ đạo, điều hành của hệ thống hành chính nhà nước; áp dụng các công cụ, phương pháp quản lý tiên tiến, hiện đại trong các cơ quan hành chính nhà nước bảo đảm nhiệm vụ quản lý; mạng tin học diện rộng của Chính phủ nên được thiết lập tới cấp xã ( nghiên cứu cải tiến Đề án 112 ). Quan tâm hơn nửa đến việc đầu tư cải tạo, nâng cấp xây dựng mới trụ sở, trang bị về cơ bản phương tiện làm việc để tạo thuận lợi cho công tác tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế “một cửa”. 2.2. Đối với Chính quyền địa phương - UBND tỉnh An Giang: đầu tư nghiên cứu áp dụng mô hình một cửa liên thông theo ngành, lĩnh vực. - UBND thị trấn An Châu: nghiên cứu đưa vào thực hiện việc nhập hộ khẩu sau khi khai sinh hoặc cắt hộ khẩu sau khi khai tử… tạo sự thuận lợi cho người dân và giúp chính quyền địa phương quản lý tốt tình hình biến động nhân khẩu. KẾT LUẬN Để đảm bảo thủ tục hành chính được ban hành và thực hiện đạt yêu cầu quản lý của Nhà nước, tiến tới xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân và vì dân. Vấn đề đặt ra không chỉ là xây dựng một hệ thống thủ tục hành chính phù hợp, gọn nhẹ và đầy đủ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, mà còn phải quan tâm đến cơ chế để thực hiện những thủ tục hành chính đó, đồng thời phải quan tâm đến cán bộ, công chức làm nhiệm vụ xử lý và giải quyết những thủ tục hành chính. Nghiên cứu để cải cách thủ tục hành chính là một nhiệm vụ nặng nề, một số kinh nghiệm bước đầu đã được phát huy, hiện nay đang tiếp tục đúc kết kinh nghiệm, học tập các nước tiến bộ cùng với sự quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân trong quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước chắc chắn sẽ hoàn thiện được một hệ thống thủ tục hành chính thực sự gọn nhẹ, linh hoạt, hợp pháp, hợp lý. Qua thời gian thực tập tại UBND thị trấn An Châu, bản thân nhận thấy được sự quyết tâm cao trong quá trình cải cách nền hành chính của địa phương. Thể hiện ở sự quan tâm sâu sát của cấp ủy Đảng, Chính quyền và nhân dân trong quá trình triển khai và áp dụng mô hình “một cửa”. Đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ, năng lực, có phẩm chất và sự năng động trong công tác đã góp phần thực hiện thắng lợi nhiều mục tiêu kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời, rút ra được một số kinh nghiệm để tổ chức thực hiện mô hình “một cửa” thành công như sau: Một là, xây dựng Đề án cụ thể, áp dụng cơ chế điều hành phối hợp giữa các bộ phận một cách khoa học. Quy định trách nhiệm đối với từng cá nhân, bộ phận. Hai là, sắp xếp và bố trí cán bộ có năng lực chuyên môn phù hợp, phẩm chất đạo đức tốt để làm việc tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. Ba là, trang bị phương tiện làm việc đầy đủ, ứng dụng tốt công nghệ thông tin vào quá trình xử lý công việc và cập nhật thông tin chuyên môn. Tổng kết quá trình học tập tại trường và thực tập tại địa phương đã giúp cho bản thân nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của cải cách nền hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” - đây sẽ là một tiền đề mới để bản thân áp dụng trong thực tiễn công tác của mình trong thời gian tới, góp phần nhỏ của mình trong công cuộc cải cách hành chính – xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng Chính quyền địa phương trong sạch - vững mạnh. Qua đây, bản thân xin được bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến quí thầy cô, đã nhiệt tình giảng dạy trong quá trình học tập tại trường và đơn vị thực tập đã tạo điều kiện tốt nhất cho bản thân hoàn thành quá trình thực tập/.