Báo cáo Thực tập tại chi nhánh Công ty Kiểm toán và tư vấn tại Hà Nội

áo cáo tài chính, hiện nay công ty cung cấp 6 dịch vụ chính, bao gồm: -Dịch vụ kiểm toán; -Dịch vụ thẩm định,kiểm toán đầu tư và xây dựng cơ bản; -Dịch vụ tư vấn; -Đào tạo; -Dịch vụ kế toán; -Quản lý dự án; Tuỳ vào mỗi loại hình dịch vụ cụ thể mà công ty cung cấp,công ty đều xây dựng một quy trình phù hợp, vừa tạo ra sự chuyên môn hoá đồng thời không làm mất đi nét đa dạng hoá trong dịch vụ của mình. Trong các năm 2007,2008 các loại dịch vụ cung cấp này đã mang lại những khoản doanh thu không nhỏ.Có thể thấy được đóng góp của mỗi loại hình dịch vụ cung cấp cho công ty nói chung và các chi nhánh nói riêng qua bảng tổng hợp doanh thu năm 2007,2008. Bảng 1 :Tổng hợp doanh thu năm 2007,2008 Đơn vị:tỷ đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2007 Chi nhánh Hà Nội Toàn công ty Chi nhánh Hà Nội Toàn công ty Kiểm toán BCTC 15,1 54,39 12,58 43,14 Kiểm toán XDCB và xác định giá trị DN 2,49 14,24 1,71 8,74 Đào tạo tư vấn 0,17 5,46 0,17 3,14 Dịch vụ khác 0,09 4,27 0,058 2,19 Tổng 17,85 78,36 14,52 57,21 Dịch vụ kiểm toán: Đây là hoạt động mang lại khoản lợi nhuận chủ yếu cho công ty.Hoạt động kiểm toán của công ty bao gồm các lĩnh vực sau: Kiểm toán báo cáo tài chính: Đây có thể xem là lĩnh vực kinh doanh đóng vai trò chủ chốt đối với công ty.Loại hình dịch vụ này đã mang về cho công ty hơn 1000 khách hàng thuộc nhiều loại hình doanh nghiệp, kinh doanh nhiều ngành nghề khác nhau…Doanh thu của hoạt động này luôn chiếm hơn 50% doanh thu hàng năm của toàn công ty. Đối với loại hình dịch vụ này,công ty đã có một chương trình kiểm toán cụ thể do chính công ty xây dựng và áp dụng dựa trên các chuẩn mực kế toán và kiểm toán được áp dụng trên toàn thế giới và ở Việt Nam. Tuy nhiên từ năm 2008,công ty chính thức hoạt động theo chương trình kiểm toán mới được thiết lập bởi chương trình kiểm toán quốc tế do HBLi cung cấp trên cơ sở phù hợp với các chuẩn mực cũng như luật pháp Việt Nam và Quốc tế . Bên cạnh đó công ty còn tiến hành các cuộc kiểm toán nội bộ,tuân thủ,kiểm toán hoạt động và kiểm toán thong tin tài chính theo yêu cầu của khách hàng. Cùng với quá trình kiểm toán công ty luôn cố gắng hỗ trợ khách hàng bằng việc tư vấn, cung cấp các thong tin góp phần hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ,công tác tổ chức kế toán,quản lý tài chính của khách hàng. Một trong những tôn chỉ làm việc của công ty là mỗi cuộc kiểm toán được thực hiện là một lầm công ty giúp khách hàng hiểu rõ hơn về công ty của chính mình từ đó tìm ra các biện pháp quản lý tốt hơn về mặt tài chính,tạo dựng niềm tin cho các nhà đầu tư cũng như những người quan tâm đến tình hình tài chính của công ty. Dịch vụ thẩm định,kiểm toán đầu tư và xây dựng cơ bản:thẩm định,kiểm toán báo cáo dự toán,quyết toán công trình xây dựng cơ bản: đây là một hoạt động khá nổi trội của công ty.Mỗi năm hoạt động này luôn đem lại cho công ty một khoản doanh thu khá lớn, chiếm khoảng 12-13% tổng doanh thu của công ty.Hoạt động này tập trung vào việc giúp khách hàng thẩm tra dự án,lập và thẩm tra dự toán công trình;tư vấn xây dựng;hoàn tất,phê duyệt vốn đầu tư,giá trị quyết toán công trình xây dựng cơ bản… Bên cạnh đó công ty còn giúp khách hàng thực hiện giám định tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp phục vụ cho mục tiêu chuyển đổi sở hữu(cổ phần hoá, chia tách, sát nhập, cho thuê, khoán…) Dịch vụ tư vấn:Bên cạnh việc thực hiện tư vấn cho khách hàng trong từng cuộc kiểm toán nhằm cải thiện hoạt động kinh doanh,A&C cũng thực hiện thêm hoạt động tư vấn cho khách hàng khi khách hàng có nhu cầu. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm,có trình độ hiểu biểt sâu rộng,công ty luôn giúp khách hàng tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất để tháo gỡ những khó khăn trong kinh doanh.Hoạt động tư vấn của A&C bao gồm các mặt tư vấn chính sau đây: Tư vấn về thuế:Với loại hình dịch vụ này,công ty tư vấn cho các doanh nghiệp về các luật thuế, thực hiện các dịch vụ đăng ký thuế, đăng ký các hoá đơn tự in, hoàn thuế,hỗ trợ quyết toán thuế, lập hồ sơ xét ưu đãi thuế…đảm bảo quyền lợi của các doanh nghiệp trong các hoạt động liên quan đến thuế, tôn trọng pháp luật nhà nước đã ban hành. Tư vấn các vấn đề liên quan đến cuộc kiểm toán: tư vấn công tác tổ chức kế toán,bộ máy kế toán,giúp nhân viên kế toán các doanh nghiệp hoàn thiện hơn các phần hành kế toán… Tư vấn tài chính và quản trị doanh nghiệp:tư vấn thiết lập và hoàn thiện hệ thống quản trị tài chính, hệ thống kiểm soát nội bộ, phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá và niêm yết chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Tư vấn dịch vụ pháp lý:soạn thảo hồ sơ và thực hiện các thủ tục đăng ký chế độ kế toán, thành lập doanh nghiệp, điều chỉnh giấy phép đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh,thực hiện các thủ tục chia, tách, hợp nhất, sát nhập, giải thể doanh nghiệp. Các hoạt động tư vấn khác theo yêu cầu của khách hàng như các vấn đề về pháp luật, đầu tư… Dịch vụ đào tạo: Đối với một công ty kiểm toán ,nguồn lực quan trọng nhất chính là đội ngũ kiểm toán viên. Đây là điều kiện tiên quyết quyết định chất lượng của các cuộc kiểm toán cũng như quyết định sự tồn tại và phát triển của công ty kiểm toán. Ý thức rõ điều này, A&C luôn cố gắng nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên của mình.Với thế mạnh của một công ty kiểm toán hàng đầu Việt Nam,hoạt động lâu năm trên thương trường,A&C đã tiến hành cộng tác với các giáo viên, thạc sỹ, tiến sĩ, giáo sư cùng các chuyên gia trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, tài chính, ngân hàng cùng với ban lãnh đạo A&C tổ chức các khoá học, các chương trình huấn luyện nhằm đào tạo nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho nhân viên cũng như các khoá học theo yêu cầu khác. Hoạt động đào tạo của công ty bao gồm 4 lĩnh vực chính: Đào tạo các lớp kế toán trưởng; Đào tạo chuyên đề về Kế toán tài chính, kế toán quản trị, kinh doanh chứng khoán,…; Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, cung cấp những thông tin văn bản nhà nước mới ban ban hành. Đào tạo nội bộ. Dịch vụ kế toán:dịch vụ kế toán A&C cung cấp bao gồm các hoạt động ghi sổ kế toán, lập báo cáo tài chính, soát xét báo cáo tài chính, thiết kế triển khai và vận hành hệ thống kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ… Quản lý dự án: đây là một lĩnh vực đòi hỏi phải có một đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn cao về thẩm định giá và một lực lượng các kĩ sư giỏi. Đáp ứng nhu cầu của thị trường, A&C đã tổ chức dịch vụ quản lý dự án trong nhiều năm và đã nhận được sự tín nhiệm cao của khách hàng.Hoạt động quản lý dự án bao gồm;quản lý chung; tổ chức công tác giải phóng mặt bằng; tổ chức thẩm định dự án vốn đầu tư; công tác thẩm định thiết kế,… 2.1.2:Khách hàng của A&C: Với sự đa dạng hoá trong các dịch vụ cung cấp, A&C không ngừng mở rộng thị phần, tìm kiếm khách hàng. Trong 3 năm trở lại đây,A&C đã cung cấp dịch vụ cho gần 2000 khách hàng hoạt động trong lĩnh vực , bao gồm: Các doanh nghiệp Việt Nam thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động trên các lĩnh vực sản xuất –xây dựng-khách sạn-ngân hàng-giao thông vận tải-dầu khí… Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hợp đồng hợp tác kinh doanh hoạt động theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Các cơ quan và tổ chức của quốc tế và trong nước, các dự án trong nước và quốc tế, các văn phòng đại diện và cá nhân có nhu cầu cung cấp dịch vụ. Với việc cung cấp hàng loạt các dịch vụ đa dạng cho mọi đối tượng hoạt động trong mọi lĩnh vực đã chứng tỏ được năng lực hoạt động của A&C. đồng thời khẳng định vị thế là một trong những công ty kiểm toán trên thị trường Việt Nam. 2.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý: 2.2.1. Đặc điểm tổ chức bộ máy của công ty Kiểm toán và tư vấn: Bộ máy quản lý của công ty được xây dựng theo mô hình tập trung, ban Tổng giám đốc sẽ trực tiếp điều hành tại trụ sở chính và các chi nhánh, tại mỗi chi nhánh có bộmáy hoạt động độc lập và đều trực thuộc quyền quản lý, điều hành của một thành viên trong ban Tổng giám đốc. Có thể khái quátbộ máy quản lý của công ty theo sơ đồ sau: Sơ đồ 1:Bộ máy quản lý của công ty A&C HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN BAN TỐNG GIÁM ĐỐC PHÒNG QUẢN TRỊ TỔNG HỢP PHÒNG KẾ TOÁN PHÒNG TƯ VẤN, ĐÀO TẠO PHÒNG KIỂM TOÁN XDCB CÁC PHÒNG KIỂM TOÁN BCTC (Phòng 1,2,34, 5,6) PHÒNG DỊCH VỤ PHÒNG KẾ TOÁN PHÒNG TƯ VẤN, ĐÀO TẠO CHI NHÁNH TẠI HÀ NỘI CHI NHÁNH TẠI NHA TRANG CHI NHÁNH TẠI CẦN THƠ CÔNG TY TNHH ĐỒNG KHỞI Quan hệ chỉ đạo - Hội đồng thành viên của công ty A&C bao gồm 22 thành viên là cơ quan quản lý cao nhất của công ty, có toàn quyền nhân danh công ty quyết định mọi vấn đề liên quan đến lợi ích và hoạt động, sự phát triển của công ty như chiến lược phát triển, cách thức huy động vốn, kiến nghị các loại cổ phần và tổng số cổ phần được bán,phương án kinh doanh, cơ cấu tổ chức, quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức giám đốc, các cán bộ quản lý khác trong công ty cũng hư trong chi nhánh và công ty con…trừ những vấn đề liên quan đến Đại Hội đồng cổ đông. - Ban tổng giám đốc là đại diện pháp nhân của công ty trước pháp luật, chịu trách nhiệm trước pháp luật, Hội đồng thành viên về toàn bộ hoạt động của công ty. Ban giám đốc cũng trực tiếp điều hành mọi hoạt động kinh doanh của công ty. Ban Tổng giám đốc bao gồm 1 Tổng giám đốc và 6 phó tổng giám đốc. Đây là bộ phận đại diện pháp nhân về đối nội và đối ngoại của công ty trước pháp luật, các cơ quan quản lý nhà nước về toàn bộ hoạt động của công ty. - Phòng quản trị tổng hợp(hay còn có tên khác là phòng hành chính tổng hợp) chịu trách nhiệm trong giao dịch với khách hàng; lập thư báo phí cũng như soạn thảo hợp đồng và quản trị tổng hợp. - Phòng tư vấn đào tạo: thực hiện cung cấp dịch vụ tư vấn thuế cho khách hàng. Bên cạnh đó, nó cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho bộ phận quản lý như Ban giám đốc đồng thời tiến hành các hoạt động nâng cao trình độ nghiệp vụ cho các nhân viên trong công ty về mọi mặt. - Phòng Kế toán của công ty thực hiện chức năng của một phòng kế toán tổng hợp. Phòng kế toán của tổng công ty chịu trách nhiệm tổng hợp kết quả kinh doanh của các chi nhánh cũng như của toàn công ty đồng thời lên báo cáo về kết quả hoạt động kinh doanh của toàn công ty để trình lên Ban tổng giám đốc. - Phòng kiểm toán XDCB chịu trách nhiệm phân công và thực hiện các cuộc kiểm toán XDCB, xác định giá trị doanh nghiệp cũng như tư vấn đầu tư… - Các phòng kiểm toán BCTC (Gồm 6 phòng ) thực hiện phân công và thực hiện các cuộc kiểm toán BCTC. Vì kiểm toán BCTC là hoạt động chính của công ty nên số lượng phòng đưcợ tăng cường nhằm đáp ứng cho yêu cầu kiểm toán của khách hàng. - Phòng dịch vụ là phòng trực tiếp điều hành và chịu trách nhiệm tiến hành các hoạt động cung cấp dịch vụ của công ty. - Các chi nhánh công ty hiện có 3 chi nhánh và một công ty con được quản lý trực tiếp bởi các Giám đốc chi nhánh, và quản lý từ xa bởi Ban tổng giám đốc. Các chi nhánh đều có tư cách pháp nhân, có sử dụng con dấu riêng, hoạt động theo giấy phép kinh doanh của chi nhánh, thực hiện hạch toán phụ thuộc, định kỳ lập báo cáo thu chi làm cơ sở tính kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị…Các chi nhánh phải thực hiện theo các nội quy chung của Công ty, điều lệ công ty, tuân thủ quy trình Kiểm toán chung, các tiêu chuẩn nghiệp vụ kỹ thuật, cách thức ghi chép, tham chiếu, bảo quản hồ sơ chứng từ, tài liệu…Các chi nhánh này hoạt động chủ yếu dựa vào mối quan hệ và uy tín của công ty cũng như khả năng ký kết hợp đồng và năng lực điều hành của Ban giám đốc…và thực hiện một số hợp đồng khác của công ty bằng cách sau khi tiến hành kiểm toán thì sẽ gửi toàn bộ dữ liệu cho công ty để công ty có thể lập báo cáo kiểm toán tài chính cũng như báo cáo quyết toán xây dựng công trình cơ bản… 2.2.2.Về chi nhánh Hà Nội: Chi nhánh Hà Nội được thành lập và hoạt động như một công ty con độc lập, được hạch toán kết quả kinh doanh riêng dưới sự quản lý của Ban giám đốc.Chi nhánh Hà Nội do một giám đốc chi nhánh chịu trách nhiệm, Giám đốc chi nhánh kiêm Phó tổng giám đốc của công ty A&C. Sơ đồ 2: Bộ máy quản lý chi nhánh A&C tại Hà Nội PHÓ GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC BỘ PHẬN TƯ VẤN, KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TOÁN PHÒNG NGHIỆP VỤ 3 (KIỂM TOÁN XDCB) CÁC PHÒNG KIỂM TOÁN BCTC (PHÒNG NGHIỆP VỤ 1, 2,4) BỘ PHẬN KẾ TOÁN PHÒNG QUẢN TRỊ TỔNG HỢP GIÁM ĐỐC CHI NHÁNH Quan hệ chỉ đạo Các phòng ban trực thuộc quản lý của ban giám đốc chi nhánh bao gồm Giám đốc và 2 Phó giám đốc. Giám đốc chi nhánh đống thời là Phó tổng giám đốc công ty, uỷ viên của hội đồng thành viên của A&C. Giám đốc chi nhánh trực tiếp điều hành và chịu trách nhiệm về hoạt động của chi nhánh trước Hội đồng thành viên. Hai phó giám đốc vừa trực tiếp điều hành hoạt động tại các bộ phận vừa chịu trách nhiệm trực tiếp đối với giám đốc Phòng quản trị tổng hợp đây là phòng tập hợp quản lý các công tác hành chính, thư kí, phiên dịch, văn thư, tin học, lái xe, bảo vệ, thực hiện các công việc chung, quản lý hoạt động của công ty nhằm đảm bảo công việc được thực hiện tuần tự, nhịp nhàng. Các phòng nghiệp vụ kiểm toán Báo cáo tài chính Các phòng này thực hiện trực tiếp công tác kiểm toán Báo cáo tài chính. Mỗi phòng nghiệp vụ có một trưởng phòng chịu trách nhiệm quản lý. Phòng nghiệp vụ kiểm toán XDCB Phòng này thực hiện công tác kiểm toán các báo cáo quyết toán XDCB, thẩm định đầu tư, … Bộ phận kế toán Thực hiện các công tác về ghi sổ kế toán trong doanh nghiệp, lập báo cáo định kì cho công ty mẹ. Bộ phận tư vấn - kiểm soát chất lượng Bộ phận này do các kiểm toán viên có chuyên môn, trình độ cao đảm trách. Đây là bộ phận quan trọng của công ty, thực hiện việc soát xét, kiểm tra nhằm đảm bảo chất lượng của các cuộc kiểm toán. Đồng thời đây cũng là bộ phận thực hiện các dịch vụ tư vấn khách hàng. 2.3. Tổ chức công tác kế toán: Công ty tổ chức công tác kế toán theo mô hình tập trung. Quản lý tài chính của cả công ty nằm ở trụ sở chính va định kì các chi nhánh lập báo cáo gửi về tổng công ty. Tại các chi nhánh và công ty con có bộ phận kế toán hạch toán riêng nhưng thực hiện theo chế độ hạch toán phụ thuộc của tổng công ty. Về hình thức sổ kế toán áp dụng: Nhật ký chung trên máy vi tính.  Về niên độ kế toán: từ 1/10 đến 30/9. Đội ngũ nhân viên: A&C cũng như bất kì một công ty kiểm toán nào, hiểu rõ rằng kiểm toán viên là điều kiện tiên quyết cho sự tồn tại cũng như phát triển của công ty. Sau 16 năm hoạt động (1992-2008) công ty đã xây dựng được một đôị ngũ cán bộ công nhân viên được tuyển chọn và đào tạo một cách liên tục, khoa học và có hệ thống.A&C có một đội ngũ kiểm toán viên giỏi và yêu nghề, cùng gắn bó vì sự phát triển của A&C. Đến nay với 315/368 nhân viên trực tiếp phục vụ khách hàng, A&C đã tạo dựng được uy tín trong lòng hàng nghìn khách hàng và xây dựng được cho mình một nền tảng phát triển khá vững chắc trên thương trường. Trong quá trình hoạt động, công ty luôn chú trọng đào tạo cũng như nâng cao kĩ năng nghề nghiệp cho nhân viên của mình, bản thân ban lãnh đạo của A&C đều là những kiểm toán viên giỏi có bằng cấp cao. Đến nay trong đội ngũ của mình A&C có thể tự hào vì có 12 thạc sĩ kinh tế và kiểm toán viên quốc tế (ÂCC); 53 kiểm toán viên được cấp chứng chỉ KTV của Bộ tài chính; 7 thẩm định viên được cấp chứng chỉ thẩm định viên về giá; 57 cử nhân có 2 bằng đại học; 45 cử nhân đại học Luật và 44 kĩ sư xây dựng, cử nhân đại học, cao đẳng khác. Trong quá trình hoạt động, đội ngũ nhân viên liên tục được đào tạo nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng và bản lĩnh nghề nghiệp cùng với các kiến thức bổ trợ về Pháp luật, Kinh tế, Thị trường …để có khả năng đa dạng hoá các loại hình dịch vụ, cung cấp cho khách hàng. Hàng năm công ty đều tổ chức tuyển chọn nhân viên mới, bên cạnh đó cũng tổ chức các đợt tập huấn cho nhân viên. Ngoài các đợt tập huấn trong nước, công ty cũng kết hợp với các chương trình hỗ trợ của Bộ tài chính, EURO TAPVIET và các tổ chức nghề nghiệp quốc tế khác tổ chức cho các kiểm toán viên đi tu nghiệp và đào tạo qua các hình thức khảo sát, huấn luyện, thực hành tại nước ngoài như Anh, Pháp, Bỉ, Singapore, Malayxia, Philippines, Hong Kong, Ireland… Quy trình hoạt động của công ty đã được xây dựng dựa trên cơ sở nghiên cứu lựa chọn những phương thức hoạt động vừa phù hợp với những chuẩn mực và thông lệ quốc tế về kế toán-kiểm toán vừa phù hợp thực tiễn quản lý và những quy định về pháp luật hiện hành của Việt Nam.Chính phương thức hoạt động đó đã giúp đội ngũ kiểm toán viên thiết lập uy tín và đem lại sự hài long của khách hàng đối với những dịch vụ mà công ty cung cấp. 3.Tình hình hoạt động của công ty nói chung và chi nhánh Hà Nội nói riêng: 3.1.Tình hình hoạt động chung: Với khẩu hiệu chung “tận tâm và chất lượng”, A&C đã không ngừng cố gắng để nâng cao chất lượng đội ngũ kiểm toán viên cũng như chất lượng các dịch vụ cung cấp. Từ chỗ chỉ là một chi nhánh nhỏ thực hiện các hợp đồng kiểm toán phụ cho VACO và E&Y, A&C đã dần dần tìm được cho mình được một thế đứng riêng, một lượng khách hàng riêng và một phương thức hoạt động riêng. Chính nhờ sự nỗ lực của mình, A&C thực sự tự hào trước những thành quả đạt được: - Hiện nay công ty có hơn 2000 khách hàng thuộc mọi loại hình doanh nghiệp thuộc nhiều ngành nghề khác nhau, có nhiều khách hàng thường xuyên và là các công ty lớn trên thị trường. - A&C là một trong ba công ty kiểm toán đầu tiên được Uỷ ban chứng khoán Nhà nước chấp nhận cho kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán trên Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2005-2006 và tiếp tục kiểm toán trong năm 2007-2008. - A&C cũng là một trong các công ty kiểm toán độc lập đầu tiên được Ngân hàng nhà nước Việt Nam cho phép kiểm toán các tổ chức tín dụng và Ngân hàng thương mại tại Việt Nam. - Về mặt doanh thu, có thể thấy được sự phát triển của A&C qua số liệu về doanh thu trong vài năm trở lại đây. Bảng 2: Kết quả kinh doanh 4 năm từ 2005 đến 2008 Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2008 Doanh thu 28 tỷ 42.6 tỷ 57.2 tỷ 78.36 ỷ Lợi nhuận sau thuế 1.8 tỷ 1.6 tỷ 1.6tỷ 1.75 tỷ Biểu đồ 2:Phân tích kết quả hoạt động của công ty Ta thấy từ năm 2005 đến năm 2008 doanh thu của công ty tăng lên rất nhanh từ 28 tỷ vào năm 2005 tăng lên 78,36 tỷ vào năm 2008 đạt tốc độ tăng trưởng trung bình là 38%/năm.Tuy lợi nhuận sau thuế của công ty năm 2006 và 2007 của công ty có phần giảm so với năm 2005 (khoảng 200 triệu) nhưng đây là điều dễ hiểu bởi vì trong 2 năm 2006 và 2007 công ty đang tiến hành một loạt các hoạt đông mang tính chất đầu tư lâu dài như các khoản đầu tư cho máy móc, thiết bị, nhân sự …để chuẩn bị cho việc áp dụng chương trình kiểm toán mới vào đầu năm 2008 theo yêu cầu của tổ chức HLB International mà A&C là thành viên. Việc làm này đã đem lại cho công ty những kết quả bước đầu đáng khích lệ. Doanh thu năm 2008 của công ty đã tăng 21,16 tỷ so với năm 2007 với tốc độ tăng trưởng đạt xấp xỉ 37%,trong khi đó lợi nhuận năm 2008 cũng tăng 150triệu so với năm 2007 đạt tốc độ tăng trưởng là 9,38%.Đây là những kết quả đáng chúc mừng của công ty. Một minh chứng nữa cho sự phát triển của A&C chính là việc A&C chính thức trở thành thành viên cũng như là đại diện chính thức của tập đoàn HLB International tại Việt Nam - một tổ chức Kiểm toán và Tư vấn Quốc tế với hơn 12 000 nhân viên chuyên nghiệp, và là một trong 15 tập đoàn Kiểm toán và Tư vấn hàng đầu trên thế giới từ tháng 01/2004. . Đây là 1 tổ chức quốc tế về kế toán, Kiểm toán và Tư vấn kinh doanh chuyên nghiệp được thành lập vào năm 1969 và có trụ sở chính tại Anh. Với hệ thống các công ty thành viên ở hơn 100 quốc gia, HLB tập hợp đội ngũ nhân viên có kinh nghiệm trong hầu hết mọi lĩnh vực kinh doanh ở hầu hết mọi thị trường trên thế giới với 1.500 partner và 10.800 nhân viên ở hơn 400 chi nhánh. Nhờ có quy mô hoạt động rộng và có thể cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng ở mọi quy mô và mọi quốc gia, HLB có thể thực hiện liên lạc, phối hợp hoạt động giữa các văn phòng để đáp ứng kịp thời nhu cầu của các khách hàng hoạt động toàn cầu bị hạn chế. HLBi được xếp hạng thứ 12 nhóm các tập đoàn kế toán, kiểm toán và tư vấn kinh doanh hang đầu của thế giới với doanh thu mỗi năm là khoảng 1 ty đô la Mỹ. Việc trở thành một thành viên của một tổ chức quốc tế thực sự là một thuận lợi của công ty nhưng kèm theo nó cũng dặt ra nhiều thử thách, đòi hỏi công ty phải kiểm soát chất lượng hoạt động tốt hơn, vừa đáp ứng yêu cầu của khách hàng vừa đáp ứng yêu cầu của công ty mẹ ở nước ngoài. Bên cạnh đó ngày 06/01/2008 vừa qua Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) đã vinh dự là một trong 108 doanh nghiệp tiêu biểu nhận được giải "Thương mại dịch vụ - Top Trade Services 2007" do Bộ Công Thương trao tặng dành cho các doanh nghiệp hoạt động trong 11 lĩnh vực Thương mại Dịch vụ mà Việt Nam cam kết thực hiện khi gia nhập WTO. Đây thực sự là một sự khích lệ lớn lao đối với A&C để tiếp tục phát triển hoạt động kinh doanh và cống hiến cho nền kinh tế đất nước ngày một phát triển hơn. Bên cạnh các hoạt động kinh doanh,A&C còn chú trọng tham gia các công tác xã hội. Trong công tác xã hội, A&C tham gia thường xuyên nhiều chương trình như Quỹ vì người nghèo, xây dựng nhà tình nghĩa, xây dựng nhà tình thương, Quỹ giúp đỡ nạn nhân chất độc mày da cam, v.v... A&C xem đây là một hoạt động tích cực, đóng góp 1 phần sức lực vào công cuộc xây dựng đất nước. 3.2.Tình hình hoạt động của Chi nhánh Hà Nội: Hoạt động tại một thị trường rộng lớn là Hà Nội-nơi tập trung nhiều các doanh nghiệp lớn đồng thời cũng là nơi có rất nhiều công ty cũng như chi nhánh của các công ty kiểm toán trong vag ngoài nước, đặt ra cho chi nhánh những thách thức mới cũng như các cơ hội mới.Trải qua 6 năm hoạt động với tư cách là một chi nhánh có tư cách pháp nhân độc lập, A&C chi nhánh Hà Nội đã tự tạo cho mình một vị thế khá ổn định trên thương trường. Doanh thu cũng như lợi nhuận của công ty không ngừng được nâng cao.Dưới đây là một vài số liệu thể hiện kết quả kinh doanh của chi nhánh: Bảng 3: Kết quả kinh doanh trên các lĩnh vực Đơn vị :tỷ đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2007 Doanh thu (tỷ) Tỷ trọng so với toàn công ty(%) Doanh thu (tỷ) Tỷ trọng so với toàn công ty(%) Kiểm toán BCTC 15,1 19,27 12,58 22 Kiểm toán XDCB và xác định giá trị DN 2,49 3,17 1,71 2,99 Đào tạo tư vấn 0,17 0,22 0,17 0,29 Dịch vụ khác 0,09 0,11 0,058 0,1 Tổng 17,85 22,77 14,52 25,38 Qua những con số nêu trên, ta thấy trong năm 2008 doanh thu của chi nhánh Hà Nội đã đạt 17,85 tỷ đồng chiếm 22,77% trên tổng doanh thu của cả công ty,tăng 3,33 tỷ đồng so với năm 2007, đạt tốc độ tăng trưởng là 22,93%.Tuy đây chưa phải là một con số quá lớn so với các chi nhánh còn lại song đây cũng là một kết quả rất đáng khích lệ của chi nhánh.Trong năm 2009,tuy còn gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu,song cả công ty A&C nói chung và chi nhánh Hà Nội nói riêng vẫn đặt ra cho mình những mức chỉ tiêu cao và toàn thể nhân viên A&C đang ngày càng nỗ lực để đưa công ty phát triển ngày một vững mạnh, đạt được các mục tiêu đã đề ra. II.Tổ chức thực hiện kiểm toán tại công ty A&C 1.Quy trình kiểm toán tại A&C Để tổ chức thực hịên một cuộc kỉêm toán, tại chi nhánh A&C Hà Nội được thực hiện theo một quy trình bao gồm các bước được thực hiện theo thứ tự (sơ đồ 3) Sơ đồ 3: Quy trình kiểm toán tại chi nhánh Hà Nội Khảo sát và chấp nhận khách hàng Lập kế hoạch kiểm toán Chứng kiến kiểm kê (nếu có) Thực hiện kiểm toán tại khách hàng Tổng hợp, lập Báo cáo kiểm toán Quan hệ chuyển tiếp Bước 1: Khảo sát, tìm hiểuvà chấp nhận khách hàng Trong tổ chức kiểm toán của A&C, đây là bước quan trọng để đánh giá tổng quan và lên kế hoạch kiểm toán tổng quát. Khi nhận được yêu cấu từ phía khách hàng công ty sẽ cử cán bộ là người thuộc ban lãnh đạo công ty hoặc kiểm toán viên đến gặp trực tiếp khách hàng để tìm hiểu sơ bộ về khách hàng như: ngành nghề kinh doanh, doanh thu các năm, kết quả kiểm toán các năm trước ( nếu có ),… Quá trình thu thập thông tin ban đầu sẽ được tiến nhành một cách nhanh chóng và cán bộ được cử đi sẽ phải lập Báo cáo khảo sát để báo cáo lại tình hình cho người phụ trách. Cũng trên cơ sở Báo cáo khảo sát đã lập, người đi khảo sát cũng phải tính toán và đề xuất mức phí để trình lên Giám đốc duyệt. Việc để người khảo sát lập các báo cáo, đề xuất và tính toán mức phí sẽ tiết kiệm được công sức và tính toán sát thực hơn bởi vì người đi khảo sát chính là người hiểu hơn cả về tình hình tổng quan của khách hàng. Mức phí và Báo cáo tổng quan được trình lên giám đốc , nếu Giám đốc xét thấy mức phí là phù hợp và quá trình tìm hiểu tổng quan là tương đối phù hợp, chính xác thì sẽ phê duyệt quyết định đồng ý thực hiện kiểm toán và chuyển qua Phòng Quản trị tổng hợp. Phòng quản trị tổng hợp sẽ tiếp nhận và lập thư báo phí gửi khách hàng. Sau khi được sự chấp thuận của khách hàng với mức phí đưa ra Phòng Quản trị tổng hợp sẽ tiến hành soạn thảo hợp đồng và thực hiện kí kết hợp đồng với khách hàng. Hợp đồng sau khi ký kết được Giám đốc phân về các phòng nghiệp vụ phù hợp và các trưởng phòng chịu trách nhiệm phân công các kiểm toán viên thực hiện. Bước 2;Lập kế hoạch kiểm toán Các kiểm toán viên sau khi được phân công sẽ liên hệ với khách hàng để tìm hiểu kĩ hơn về đặc điểm, hoạt động kinh doanh của khách hàng. Đồng thời các kiểm toán viên sẽ chuẩn bị Bộ hồ sơ kiểm toán bao gồm hồ sơ kiểm toán chung và hồ sơ kiểm toán năm; lựa chọn đội ngũ trợ lý, thực hiện các thủ tục phân tích, đánh giá trọng yếu rủi ro, thẩm tra và đánh giá hệ thống KSNB,… từ đó triển khai kế hoạch cũng như chương trình kiểm toán cụ thể cho khách hàng. Đối với khách hàng thường niên thì công việc này có thể được giảm nhẹ hơn rất nhiều và thường chỉ thu thập về các thông tin mới. Kế hoạch kiểm toán đã được lên xong, kiểm toán viên sẽ liên hệ với khách hàng về thời gian kiểm kê, thời gian thực hiện kiểm toán đồng thời cũng phải gửi trước cho khách hàng danh sách tài liệu cần cung cấp để khách hàng chuẩn bị trước nhằm giảm thiểu thời gian kiểm toán từ đó giảm thiểu chi phí kiểm toán. Bước 3:Chứng kiến kiểm kê (nếu có) Kiểm kê là công việc được thực hiện trước khi chính thức kiểm toán, công việc này được thực hiện khi kiểm toán viên nhận thấy cần tiến hành kiểm kê đối với một số phần hành cần thiết để bổ sung cho bằng chứng kiểm toán. Qua trình chứng kiến kiểm kê được thực hiện thông qua nhiều các bước nhằm bảo đảm việc chứng kiến kiểm kê là tin cậy và khách quan nhất. Có 3 bước cơ bản khi thực hiện mọi cuộc kiểm kê: Chuẩn bị kiểm kê: kiểm toán viên phải thu thập về kế hoạch kiểm kê, phương thức kiểm kê của khách hàng, yêu cầu khách hàng chuẩn bị các tài liệu cần thiết như sổ cái tài khoản liên quan, danh mục hàng hoá, tài sản (đối với kiểm kê hàng tồn kho và TSCĐHH) và chuẩn bị chứng từ khi cần thiết. Chứng kiến kiểm kê: để chứng kiến kiểm kê đảm bảo khách quan, kiểm toán viên phải để khách hàng kiểm kê, mình đóng vai trò là người quan sát quá trình kiểm kê có chính xác không đặc biệt là trong kiểm kê tiền. Đối với kiểm kê hàng tồn kho kiểm toán viên có thể chọn mẫu để khách hàng kiểm kê. Kết thúc và lập báo cáo kiểm kê: Kiểm toán viên phải lập báo cáo về cuộc kiểm kê của khách hàng, xem kết quả kiểm kê có đáng tin cậy hay không, nêu ý kiến của mình về cuộc kiểm kê, thu thập các tài liệu liên quan để lưu hồ sơ kiểm toán. Thông thường cuộc kiểm kê thường được tiến hành vào 30 đến 31/12 năm báo cáo tài chính được kiểm toán hoặc vào 02/01 đến khoảng 05/01 năm kế tiếp.Trên biên bản và báo cáo kiểm kê, kiểm toán viên cần ghi rõ kết quả kiểm kê này được xác định vào thời điểm nào (lúc mấy giờ ngày bao nhiêu…) để làm căn cứ chính xác cho các kiểm toán viên xác định giá trị tài sản. Bên cạnh đó, kiểm kê có thể diễn ran gay trong cuộc kiểm toán nếu kiểm toán viên nhận thấy bắt buộc phải tiến hành kiểm kê để thu thập thêm bằng chứng kiểm toán. Bước 4;Thực hiện kiểm toán tại khách hàng + Họp triển khai: Trước khi tiến hành đến kiểm toán tại khách hàng, nhóm kiểm toán và Ban giám đốc, phòng kế toán và đại diện các phòng ban chức năng tiến hành họp để thông qua về mục tiêu, nội dung kiểm toán, trách nhiệm của các bộ phận liên quan đến cuộc kiểm toán. Cuộc họp này được tổ chức giúp cho Ban giám đốc nắm được tình hình một cách sát sao hơn. + Thực hiện kiểm toán: Việc thực hiện kiểm toán ở A&C được chia theo từng khoản mục trên bảng cân đối phát sinh. Theo đó nhóm trưởng sẽ phân công công việc cho các thành viên trong nhóm kiểm toán. Thực hiện kiểm toán là quá trình kiểm toán viên áp dụng các phương pháp kiểm toán chứng từ và ngoài chứng từ theo chương trình cụ thể đối với từng khoản mục đã được quy định theo chương trình kiểm toán của công ty (theo HLBi) để thu thập bằng chứng tin cậy nhằm đưa ra kết luận về Báo cáo tài chính của khách hàng. Mỗi thành viên theo phân công sẽ thực hiện kiểm toán các khoản mục mà mình chịu trách nhiệm bên cạnh đó cũng sẽ liên hệ với các thành viên khác cùng đối chiếu, kiểm tra các khoản mục có liên quan với nhau. Một số các công việc mà kiểm toán viên tiến hành: Tổng hợp số liệu trên sổ cái, Báo cáo tài chính của đơn vị Thu thập các tài liệu liên quan: sổ sách, chứng từ, hợp đồng,… Kiểm tra chi tiết, đối chiếu số liệu, phát hiện những chênh lệch, sai sót Kiểm tra chứng từ gốc nhằm xác minh lại tính phát sinh, có thật của nghiệp vụ được ghi nhận Phỏng vấn khách hàng Thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết khác như: gửi thư xác nhận,quan sát, bút toán điều chỉnh …. Mỗi thành viên của nhóm kiểm toán sau khi thực hiện xong phần hành của mình đều phải chuyển lại cho nhóm trưởng kiểm tra, soát xét và nếu cần sẽ phải thực hiện thêm các thủ tục cần thiết để hoàn thiện theo yêu cầu của nhóm trưởng. Vào ngày cuối cùng của đợt kiểm toán, kiểm toán viên điều hành (nếu có) sẽ xuống làm việc cùng nhóm kiểm toán để tổng hợp lại các nội dung tồn tại, các bút toán điều chỉnh đống thời soát xét lại toàn bộ kết quả kiểm toán trước khi báo cáo kết quả kiểm toán với khách hàng. + Họp kết thúc: Cuối mỗi cuộc kiểm toán, nhóm kiểm toán và cả kiểm toán viên điều hành (nếu có) sẽ họp công bố kết quả kiểm toán với khách hàng. Cuộc họp phải có mặt Ban giám đốc, bộ phận kế toán và đại diện các phòng ban của khách hàng. Cuộc họp nhằm mục đích báo cáo kết quả kiểm toán, nêu lên những vấn đề tồn tại, đề xuất các xử lý, các điều chỉnh cũng như các biện pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ,… của khách hàng. Kiểm toán viên phải thống nhất với khách hàng về các bút toán điều chỉnh. Bước 5:Tổng hợp, lập Báo cáo kiểm toán Bước cuối cùng này được thực hiện hoàn toàn tại văn phòng công ty kiểm toán. Nhóm trưởng nhóm kiểm toán sẽ là người đọc lại hồ sơ kiểm toán, ghi nhận các vấn đề tồn tại và hướng xử lý. Nhóm trưởng cũng sẽ chính là người lập Báo cáo kiểm toán. Hồ sơ kiểm toán và Báo cáo kiểm toán sau khi lập sẽ được kiểm toán viên điều hành soát xét lại. Nếu phát hiện thấy vấn đề còn tồn tại, kiểm toán viên điều hành sẽ chuyển trả lại cho nhóm trưởng nhóm kiểm toán để trả lời và hoàn thiện, nếu không thì chuyển sang cho bộ phận kiểm soát chất lượng. Nếu Bộ phận kiểm soát chất lượng xét thấy báo cáo chưa hoàn thiện, còn vấn đề tồn tại thì tiếp tục gửi trả lại cho trưởng nhóm kiểm toán hoàn thiện, nếu không tiếp tục gửi lên Ban giám đốc xét duyệt lần cuối trước khi gửi cho khách hàng. Sau khi đã nhận được sự đồng ý của Ban giám đốc, nhóm trưởng sẽ lập phiếu lấy ý kiến khách hàng và gửi cho khách hàng kèm theo báo cáo đã phê duyệt. Khi nhận đựơc phản hồi từ phía khách hàng, nếu có ý kiến của khách hàng về việc sử đổi Báo cáo kiểm toán nhóm trưởng sẽ phải đệ trình lên kiểm toán viên điều hành và Ban giám đốc xem xét, cho ý kiến. Còn trường hợp khách hàng đồng ý phát hành báo cáo, nhóm trưởng sẽ phải lập Phiếu yêu cầu phát hành trình giám đốc ký duyệt và sau đó chuyển sang cho Phòng quản trị tổng hợp để phát hành báo cáo. 2. Kiểm soát chất lượng một cuộc kiểm toán 2.1. Kiểm soát chung một cuộc kiểm toán Tại chi nhánh Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C Hà Nội, việc kiểm soát chất lượng một cuộc kiểm toán được tiến hành từ lúc lên kế hoạch kiểm toán. Tại chi nhánh công ty có Bộ phận kiểm soát chất lượng, tuy nhiên bộ phận này không theo sát cuộc kiểm toán mà công việc kiểm soát chất lượng trực tiếp do chính nhóm trưởng và kiểm toán viên điều hành thực hiện. Quy trình kiểm soát chất lượng tại chi nhánh công ty tại Hà Nội có thể khái quát: Sơ đồ 4: Kiểm soát chất lượng một cuộc kiểm toán Nhóm trưởng (kiểm toán viên phụ trách) Kiểm toán viên điều hành (Trưởng, phó phòng) Bộ phận kiểm soát chất lượng Partner ( Phó giám đốc, Giám đốc) 2.2.Kiểm soát chất lượng trong từng giai đoạn của cuộc kiểm toán: Kiểm soát trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán. Trước khi tiến hành kiểm toán, Kiểm toán viên thông báo lịch kiểm toán, danh sách nhóm kiểm toán, nhóm trưởng nhóm kiểm toán tại các khách hàng cụ thể, KTV sẽ tìm hiểu một số thông tin về khách hàng mình sắp kiểm toán như: Thông tin về nhân sự, thông tin về kế toán, thông tin về hợp đồng, thông tin về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp… Nhóm trưởng sẽ là người trực tiếp giám sát các KTV trong việc sử dụng các kỹ thuật để thu thập các thông tin về đơn vị được kiểm toán, đặc biệt là thông tin về hệ thống KSNB của khách hàng. Các giấy tờ làm việc của KTV được nhóm trưởng kiểm tra, soát xét một cách chặt chẽ để nhằm đảm bảo các kỹ thuật thu thập đúng quy định, thông tin thu thập được là đầy đủ, chính xác, các công việc được tiến hành đúng chuẩn mực, đúng tiến độ, đúng quy trình kiểm toán. Kiểm soát trong giai đoạn thực hiện kiểm toán Sau khi tìm hiểu các thông tin về khách hàng được kiểm toán thì một kế hoạch kiểm toán sẽ được thiết lập trong đó nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung, trọng yếu của cuộc kiểm toán. Căn cứ vào kế hoạch kiểm toán, trình độ năng lực và thế mạnh của từng KTV, nhóm trưởng tiến hành phân công công việc cụ thể như sau: Nhóm trưởng phổ biến cho từng KTV nắm rõ những nội dung, phần hành kiểm toán được phân công, các phương pháp kiểm toán cần áp dụng và những trọng tâm cần chú ý trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán. Ngoài ra mỗi KTV cần phải hiểu rõ được về nhiệm vụ của mình trong quá trình kiểm toán. Giai đoạn thực hiện kiểm toán là giai đoạn quan trọng đối với một cuộc kiểm toán. Bởi vì giai đoạn này nó quyết định tới sự thành công của một cuộc kiểm toán. Thực hiện kiểm toán chính là việc triển khai việc kiểm toán sau khi kế hoạch kiểm toán được đưa ra. Chính vì vậy trong giai đoạn này nhóm trưởng cần phải tăng cường giám sát tiến độ thực hiện công việc, các thủ tục kiểm toán, các phương pháp kiểm toán KTV đã áp dụng. Đồng thời nhóm trưởng cũng phải giám sát việc tuân thủ các chuẩn mực đạo đức, nghề nghiệp và giám sát việc ghi chép giấy tờ làm việc của KTV…Trong giai đoạn này, nhóm trưởng cũng có thể hỗ trợ các KTV trong việc đánh giá chất lượng của bằng chứng kiểm toán và tham gia thảo luận với KTV khác khi có các vấn đề còn nghi vấn để đi tới các quyết định chính xác. Kiểm soát trong giai đoạn kết thúc kiểm toán. Kết thúc kiểm toán là giai đoạn cuối cùng của cuộc kiểm toán. Giai đoạn này trưởng nhóm kiểm toán sẽ trực tiếp xem xét các tổng hợp công việc của các KTV để đảm bảo sự chính xác, đầy đủ, hợp lý của kết quả kiểm toán phản ánh trong các Biên bản kiểm toán, đồng thời nhóm trưởng cũng xem xét lại tất cả các bằng chứng kiểm toán, các nhận xét, đánh giá của các KTV khác tham gia cuộc kiểm toán nhằm đảm bảo tính chính xác các kết quả đó. Một lần nữa, các giấy tờ làm việc của KTV được soát xét bởi lãnh đạo phòng trước khi trình Ban Giám Đốc.Sau đó Ban Giám Đốc xem xét tính hợp lý của kết quả kiểm toán và Công ty sẽ phát hành Báo cáo kiểm toán. Như vậy ta có thể thấy hoạt động kiểm soát là rất quan trọng. Thực hiện hoạt động kiểm soát ở tất cả các cấp và tất cả các giai đoạn của quy trình kiểm toán đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, góp phần nâng cao chất lượng của từng cuộc kiểm toán. 3.Tổ chức hồ sơ kiểm toán 3.1. Hồ sơ kiểm toán Hồ sơ kiểm toán bao gồm hồ sơ kiểm toán chung và hồ sơ kiểm toán năm, cụ thể là: Hồ sơ kiểm toán chung là hồ sơ kiểm toán chứa đựng các thông tin chung về khách hàng và liên quan tới hai hay nhiều cuộc kiểm toán trong nhiều năm tài chính của một khách hàng. Hồ sơ kiểm toán chung thường mang ý nghĩa lịch sử hay mang tính liên tục qua các năm tài chính, cụ thể bao gồm các thông tin như là : Thông tin tổng hợp: tóm tắt đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp, hệ thống kiểm soát nội bộ và tổ chức công tác kế toán, kết luận và đề xuất của người khảo sát, yêu cầu của khách hàng về dịch vụ cung cấp…; Sơ đồ tổ chức chung: Hội đồng quản trị,Ban giám đốc, các phòng ban…; Lịch sử hình thành và phát triển; Các đối tác và thông tin chung khác; Các thông tin về pháp luật, Thuế, nhân sự, kế toán, hợp đồng-cam kết , thủ tục kiểm soát nội bộ trong đơn vị… Hồ sơ kiểm toán năm: là hồ sơ kiểm toán chứa đựng các thông tin về khách hàng chỉ liên quan tới cuộc kiểm toán của một năm tài chính. Nó bao gồm các dữ liệu áp dụng cho năm kiểm toán như là: Các thông tin về người lập, người kiểm tra và người soát xét hồ sơ kiểm toán…Các văn bản về tài chính, kế toán, thuế…của cơ quan Nhà nước liên quan đến năm tài chính đó; Báo cáo Kiểm toán, Thư quản lý; Hợp đồng kiểm toán; Thư hẹn kiểm toán; Phụ lục hợp đồng…; Những đánh giá của Kiểm toán viên về rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát và những đánh giá khác…; Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc niên độ… 3.2. Hệ thống tham chiếu a)Hồ sơ kiểm toán chung Bảng 4:Hệ thống tham chiếu STT Tham chiếu Nội dung 1 PF1 Thông tin chung PF11 Đặc điểm về hoạt động kinh doanh của DN PF12 Biên bản họp Đại hội cổ đông PF13 Biên bản họp HĐQT/ HĐ thành viên PF14 Biên bản họp Ban giám đốc PF15 Các thông tin khác PF2 Thông tin về luật pháp PF21 Điều lệ hoạt động của DN PF22 Quyết định thành lập của DN PF 23 Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh PF24 Giấy phép đầu tư/ Giấy chứng nhận đầu tư PF25 Các thông tin về luật pháp khác PF3 Thông tin về kế toán PF31 Công văn chấp thuận của BTC về chế độ kế toán sử dụng PF32 Hệ thống tài khoản sử dụng PF33 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán PF34 Ghi chú về các chính sách kế toán và hạch toán kế toán đặc thù PF35 Báo cáo kiểm toán nội bộ PF36 Các thông tin về kế toán PF4 Thông tin về Thuế PF41 Giấy chứng nhận ĐK Thuế PF42 Công văn chấp thuận sử dụng hoá đơn đặc thù PF43 Các văn bản chính sách Thuế có liên quan đến hoạt động của DN PF44 Các biên bản kiểm tra quyết toán Thuế 3 năm gần nhất PF45 Các thông tin về Thuế khác PF5 Thông tin về nhân sự PF51 Thoả ước lao động tập thể PF52 Biên bản kiểm tra về lao động PF53 Các chính sách có liên quan đến nhân sự và thu nhập nhân viên PF54 Các thông tin về nhân sự khác PF6 Thông tin về hợp đồng PF61 Hợp đồng tín dụng PF62 Hợp đồng cho thuê ( bao gồm cả hợp đồng cho thuê tài chính PF63 Hợp đồng đi thuê ( bao gồm cả thuê tài chính) PF64 Hợp đồng hợp tác kinh doanh PF65 Hợp đồng liên doanh PF66 Hợp đồng thuê đất PF67 Các hợp đồng về bảo lãnh PF68 Các hợp đồng dài hạn khác PF7 Thông tin về kiểm toán PF71 Câu hỏi liên quan đến việc chấp nhận khách hàng PF72 Bản photo báo cáo tài chính đã kiểm toán( lưu 3 năm gần nhất) PF73 Bản photo báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán( lưu 3 năm gần nhất PF74 Bản photo thư quản lý ( lưu 3 năm gần nhất) PF8 Thông tin về tập đoàn PF81 Tóm tắt về quá trình phát triển của Tập đoàn PF82 Cấu trúc của Tập đoàn( bao gồm cty mẹ cty con và các cty liên kết) PF82 Chi tiết về các kiểm toán viên của Tập đoàn PF84 Các điều chỉnh hợp nhất vĩnh viễn PF85 Các yêu cầu về kế toán/ kiểm toán của tập đoàn b)Các khoản mục cụ thể: STT Khoản mục Tham chiếu 1 Tiền và các khoản tương đương tiền BA 2 Phải thu khách hàng (ngắn và dài hạn) BB 3 Các khoản phải thu và phải trả nội bộ (ngắn và dài hạn) BC 4 Các khoản phải thu khác (ngắn và dài hạn) BD 5 Dự phòng khoản phải thu khó đòi BE 6 Hàng tồn kho BF 7 Chi phí trả trước(ngắn và dài hạn) BG 8 TSCĐ và CF XDCB dở dang BH 9 Bất động sản đầu tư BI 10 Các khoản đầu tư tài chính ngắn và dài hạn BJ 11 Thuế thu nhập hoãn lại BK 12 Vay và nợ ngắn-dài hạn BL 13 PTNB(ngắn và dài hạn) BM 14 Thuế và các khoản phải nộp nhà nước BN 15 Phải trả CNV,KPCĐ,BHXH,BHYT, dự phòng trợ cấp mất việc làm BO 16 Chi phí phải trả BP 17 Các khoản phải trả,phải nộp khác(ngắn hạn và dài hạn) BQ 18 Dự phòng phải trả BR 19 Vốn đầu tư của CSH BS 20 Chênh lệch đánh giá lại tài sản BT 21 Chênh lệch tỷ giá hối đoái BU 22 Các quỹ và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối BV 23 Nguồn vốn khác BW 24 Các chỉ tiêu khác ngoài bảng cân đối kế toán BX 25 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ IA 26 Giá vốn hàng bán IB 27 Doanh thu và chi phí hoạt động tài chính IC 28 Chi phí bàn hàng và quản lý doanh nghiệp ID 29 Thu nhập khác và chi phí khác IE 30 Lãi trên cổ phiếu IF 31 Tài sản, nợ tiềm tàng và các cam kết khác OA 32 Giao dịch với các bên liên quan OB 33 Thông tin về bộ phận OC 34 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ OD 35 Báo cáo tài chính hợp nhất OE III. MỘT SỐ NHẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TY VÀ CHI NHÁNH HÀ NỘI CỦA CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN (A&C) 1.Về tổ chức bộ máy quản lý: Tại công ty A&C hiện nay có tổ chức quản lý phù hợp với hình thức công ty TNHH có nhiều chi nhánh, các thành viên trong Hội đồng thành viên đều trực tiếp tham gia quản lý điều hành công ty vì vậy mà công tác quản lý đạt hiệu quả khá cao.Các thành viên trong ban Tổng giám đốc đều tham gia điều hành công ty, 3 trong 6 phó tổng giám đốc đảm nhiệm ví trí giám đốc chi hánh đều là các kiểm toán viên có bằng cấp cao, có uy tín đối với nhân viên trong công ty và khách hàng của công ty. Điều này sẽ giúp ban lãnh đạo công ty kiếm soát được hoạt động kinh doanh của công ty, đạt được sự cân bằng giữa mục tiêu chung của công ty và mục tiêu của từng chi nhánh, tạo sự phối hợp chặt chẽ nhịp nhàng giữa các cấp, các phòng ban trong mỗi chi nhánh,trong công ty, giữa công ty và chi nhánh, đảm bảo các công việc được thực hiện theo đúng kế hoạch tiến độ hợp đồng quy định-tạo uy tín đối với khách hàng. Mặt khác việc thành lập 3 chi nhánh tại Hà Nội, Nha Trang-Khánh Hoà, Cần Thơ và một công ty con chuyên trách về dịch vụ kế toán tại thành phố Hồ Chí Minh vừa giúp công ty tiết kiệm chi phí, vừa đáp ứng nhanh chóng kịp thời nhu cầu của các khách hàng trên địa bàn cả nước đồng thời góp phần làm tăng thị phần của công ty, khẳng định vị trí của công ty trên thương trường. 2. Về tổ chức kiểm toán: a)Về tổ chức công tác kiểm toán tại khách hàng. Quy trình kiểm toán được áp dụng tại chi nhánh Hà Nội nói riêng và toàn công ty A&C nói chung gồm 5 bước (đã trình bày ở phần II.1).Về cơ bản 5 bước này đã đáp ứng được yêu cầu về quy trình kiểm toán chung bao gồm các bước:chuẩn bị kiểm toán, thực hiện kiểm toán, kết thúc kiểm toán và phát hành báo cáo. Quy trình kiểm toán áp dụng tại chi nhánh cho thấy công ty đã tuân thủ khác chặt chẽ các quy định trong kiểm toán. Các giai đoạn kiểm toán được xây dựng và thực hiện theo một trình tự logic, khoa học phù hợp với hoạt động của các kiểm toán viên khi tác nghiệp, không gây ra sự khó khăn,phiền toái đối với khách hàng. Năm 2008,công ty chính thức áp dụng chương trình kiểm toán mới được xây dựng dựa trên chương trình kiểm toán của tập đoàn HLBi. Chưong trình kiểm toán này có vừa tính chuyên môn hoá, có tính chi tiết cao đồng thời nó mang tính chuẩn mực quốc tế cao hơn chương trình kiểm toán cũ do công ty tự xây dựng .Tuy nhiên chương trình này lại có một nhược điểm là nó mới được áp dụng lần đầu tiên tại Việt Nam vì vậy mà nó chưa có sự tinh lọc để phù hợp với điều kiện thực tế của các doanh nghiệp Việt Nam. Điều này gây khó khăn cho các kiểm toán viên vì không phải trong mọi trường hợp kiểm toán viên đều có thể thực hiện được tất cả các bước theo quy định của chương trình. Để giải quyết khó khăn này, ban lãnh đạo công ty đã quyết địng cho phép cac kiểm toán viên được phép xây dựng các chương trình kiểm toán cụ thể phù hợp với đặc điểm cụ thể phù hợp với tình hình thực tế của khách hàng. Nhờ vậy, các cuộc kiểm toán sẽ đạt được hiệu quả tối ưu nhất. Hệ thống đánh tham chiếu được xây dựng một cách rõ ràng, cụ thể, khoa học giúp cho việc lưu trữ, soát xét hồ sơ được thực hiện đày đủ, nhanh chóng… b)Về kiểm soát chất lượng kiểm toán : Để tạo được uy tín với khách hàng và tạo được ví thế vững chắc của công ty trên thị trường dịch vụ kiểm toán thì chất lượng kiểm toán mà cụ thể ở đây là chất lượng của các báo cáo kiểm toán được xem là yếu tố quyết định hàng đầu. Ý thức rõ được điều này nên hoạt động kiểm soát chất lượng luôn được công ty tiến hành áp dụng song song với quy trình kiểm toán ngay từ lúc bắt đầu thời điểm kiểm toán. Việc tại các chi nhánh có một bộ phận kiểm soát chất lượng riêng trong khi tại công ty không có phòng kiểm soát chất lượng không đồng nghĩa với việc công ty đã có thiếu sót khi tổ chức bộ máy quản lý. Việc tổ chức các bộ phận kiểm soát chất lượng tại các chi nhánh chứng tỏ công ty đã đi sát vào công tác kiểm soát ngay từ cấp độ thấp nhất.Vì vậy việc cử riêng một phó tổng giám đốc giỏi chuyên môn thực hiện soát xét hồ sơ kiểm toán sẽ đem lại hiệu quả tương đương với khi tổ chức một bộ phận kiểm soát chất lượng. Mặt khác việc làm này lại giảm thiểu được chi phí quản lý đồng thời tinh giản tối đa bộ máy quản lý mà vẫn đạt được hiệu quả như mong muốn. c)Về đội ngũ nhân viên: Một ưu điểm trong chính sách điều hành của A&C là rất chú trọng công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân viên của mình. Hàng năm công ty đều tổ chức các khoá tập huấn luyện kiến thức mới cho các nhân viên cũ đồng thời tiến hành đào tạo huấn luyện các nhân viên mới. Đội ngũ nhân viên của công ty không ngừng được tăng cường và trẻ hoá đội hình. Thị trường nhân sự kiểm toán luôn biến đổi trong các công ty kiểm toán do đặc tính nghề nghiệp gây nên sự khó khăn cho các kiểm toán viên trong cuộc sống hàng ngày. Ý thức rõ được điều này, ban lãnh đạo công ty đã chủ động đưa các giải pháp hữu hiệu để giải quyết khó khăn. Bằng việc ban hành và thực thi các chính sách hỗ trợ đặc biêt cho nhân viên nhằm giữ gìn nhân lực như khen thưởng, ưu ái trong việc sắp xếp phân công công tác đối với các kiểm toán viên nữ đặc biệt với những người có gia đình và con nhỏ. Chính điều này đã giúp A&C gìn giữ được một đội ngũ nhân viên tương đôi ổn định cả về số lượng và chất lượng. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, nhân viên của A&C cũng không ngừng tự bồi dưỡng trình đọ chuyên môn, học hỏi trau dồi kinh nghiệm, cập nhật các thông tin kiến thức mới về kiểm toán, kế toán, ngân hàng, tài chính… d) Định hướng kinh doanh Đối mặt với một thị trường đày cạnh tranh, công ty luôn có những chính sách nhằm đối mặt với những biến đổi của thị trường và khẳng định tên tuổi của mình. Ngoài việc giữ uy tín đối với các khách hàng cũ bằng chính chất lượng của các báo cáo kiểm toán mà công ty phát hành, công ty còn tăng cường quảng bá thương hiệu để thu hút, tìm kiếm các khách hàng mới. Bên cạnh đó công ty còn tích cực tham gia các công tác từ thiện, đóng góp một phần sức mình để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn trong xã hội. Trong tương lai, công ty tiếp tục duy trì sự phát triển và mở rộng thị phần, không chỉ trong lĩnh vực kiểm toán báo cáo tài chính mà còn tiếp tục tăng cường doanh thu trên tất cả các dịch vụ cung cấp, phát huy ưu điểm của chương trình kiểm toán mới, nâng cao chất lượng hoạt động. Chi nhánh Hà Nội là một chi nhánh lớn, đóng góp không nhỏ vào kết quả kinh doanh của toàn công ty nhưng bên cạnh đó Hà Nội cũng là một thị trường cạnh tranh gay gắt đòi hỏi ban giám đốc chi nhánh nói riêng và ban lãnh đạo công ty nói chung phải có những bước đi hợp lý để duy trì hoạt động và tiếp tục phát triển vì sự lớn mạnh chung của A&C. KẾT LUẬN Sự tồn tại và phát triển của một công ty không chỉ dựa trên sự may rủi mà dựa trên bản lĩnh kinh doanh của chính công ty đó trên thị trường. Thị trường kiểm toán cùng với sự vận động của nền kinh tế đang có những bước phát triển vượt bậc. Điều đó đem lại cho mỗi một công ty đang hoạt động trong lĩnh vực này những cơ hội phát triển đồng thời cũng đặt ra các thách thức cho các công ty phải vượt qua nếu muốn tồn tại. Trong hoàn cảnh đó, các công ty kiểm toán phải vừa khẳng định được năng lực của mình vừa phải tạo được uy tin đối với khách hàng bằng chính khả năng kinh doanh và kết quả hoạt động của bản thân. A&C cũng như các công ty kiểm toán khác nhận thức rất rõ những thuận lợi cũng như những khó khăn phải đối mặt trong ngành nghề của mình, từ đó đề ra những chính sách chiến lược hoạt động phù hợp nhằm thúc đẩy công ty phát triển bền vững. Qua thời gian đầu thực tập tại công ty, tuy không dài song em đã tìm hiểu được một số nét cơ bản về lịch sử, hoạt động của công ty…Bên cạnh đó em cũng đã có cơ hội áp dụng những kiến thức đã học tại trường vào thực tế công việc kiểm toán. Trong quá trình thực tập, em đã nhận được sự hướng dẫn tận tình của TS Nguyễn Thị Phương Hoa cũng như sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của ban lãnh đạo công ty và các anh chị đồng nghiệp phòng nghiệp vụ 2. Nhờ vậy em đã hoàn thành được báo cáo tổng hợp của mình. Tuy nhiên, do sự hạn chế về mặt thời gian cũng như do còn thiếu kinh nghiệm mà báo cáo của em sẽ còn nhiều thiếu sót. Em rất mong cô Phương Hoa sẽ đưa ra những ý kiến nhận xét để em có thể rút ra những kinh nghiệm bổ ích phục vụ cho việc nghiên cứu sắp tới. Em xin chân thành cám ơn cô. Hà Nội, ngày 14 tháng 02 năm 2009 Sinh viên thực hiện Vũ Minh Khôi DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình lý thuyết kiểm toán 2.Giáo trình kiểm toán tài chính 3.Trang web công ty kiểm toán và tư vấn 4.Tài liệu do chi nhánh công ty tại Hà Nội cung cấp. 5.Các thông tin kinh tế tài chính khác. DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Bảng 1: Tổng hợp doanh thu từng loại hình dịch vụ năm 2007,2008 Bảng 2: Kết quả kinh doanh 4 năm từ 2005 đến 2008 của công ty A&C Bảng 3: Kết quả kinh doanh trên các lĩnh vực của chi nhánh Hà Nội Bảng 4: Hệ thống đánh tham chiếu Biểu đồ 1.1:Cơ cấu doanh thu năm 2008 của công ty Biểu đồ 1.2: Cơ cấu doanh thu năm 2008 của chi nhánh Hà Nội Biểu đồ 2: Phân tích kết quả hoạt động của công ty Biểu đồ 3: Doanh thu chi nhánh. Sơ đồ 1:Tổ chức bộ máy quản lý công ty. Sơ đồ 2:Tổ chức bộ máy quản lý chi nhánh. Sơ đồ 3:Quy trình kiểm toán tại công ty. Sơ đồ 4: Kiểm soát chất lượng một cuộc kiểm toán. MỤC LỤC