Báo cáo thực tập tại Công ty công trình giao thông 124

giíi thiÖu C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 I - Tæng quan vÒ C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. 1. Giíi thiÖu vÒ C«ng ty. Th«ng tin chung Tªn giao dÞch b»ng tiÕng ViÖt: c«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 Tªn giao dÞch quèc tÕ: transport construction company no124 Trô së chÝnh: KM12+500 Quèc lé 1A, Ngò hiÖp-Thanh tr×-Hµ néi Tel: 04-8.611147 Fax:04-8.612370 2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng I - Bé giao th«ng vËn t¶i, cã ph¸p nh©n hµnh nghÒ x©y dùng trªn toµn quèc. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ c«ng tr­êng 74 ViÖt nam - Cuba. N¨m 1974, C«ng ty ®­îc thµnh lËp vµ lÊy tªn lµ “C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124”. Trong nh÷ng ngµy míi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nãi chung vµ C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 nãi riªng gÆp rÊt nhiªï khã kh¨n, mét mÆt C«ng ty võa ph¶i tù kh¼ng ®Þnh m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mÆt kh¸c C«ng ty cßn ph¶i c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ cã tiÒm lùc m¹nh. Mét trong nh÷ng môc tiªu ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ tranh thñ n¨m b¾t c«ng nghÖ thi c«ng tiªn tiÕn, tiÕp cËn ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, ®ång thêi t¹o vÞ thÕ cña m×nh trong lµng t­ vÊn, kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, x©y dùng trong n­íc vµ khu vùc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, C«ng ty ®· kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc, c«ng nh©n lµnh nghÒ, liªn doanh víi c¸c C«ng ty trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó t¹o vÞ thÕ vµ häc hái cung c¸ch qu¶n lý, kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt. X©y dùng, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp ®­êng bé lµ ngµnh mòi nhän cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. Tõ n¨m 1996, c«ng ty ®· tham gia thi c«ng nh÷ng dù ¸n lín víi quy tr×nh, c«ng nghÖ theo tiªu chuÈn Quèc tÕ, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ®­îc tiÕp cËn, lµm quen vµ trë nªn thuÇn thôc víi c«ng nghÖ x©y dùng ®­êng theo quy tr×nh ASSHTO (Quy tr×nh c«ng nghÖ lµm ®­êng cña Mü), c¸c luËt lÖ quèc tÕ tõ c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t­ ®Õn ®Êu thÇu vµ c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång Quèc tÕ. KÓ tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, C«ng ty ®· tham gia x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh víi quy m« lín, chÊt l­îng cao nh­: ®­êng B¾c Th¨ng long - Néi bµi, quèc lé 183, ®­êng 1A Ph¸p v©n - Mai ®éng, ®­êng Hå chÝ Minh - Hµ tÜnh, ®­êng Hå chÝ Minh - Kontum,... 3. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty. - LËp dù ¸n ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. - Kh¶o s¸t x©y dùng. -ThÝ nghiÖm, kiÓm tra, cung cÊp c¸c th«ng sè kü thuËt phôc vô cho thiÕt kÕ vµ kiÓm ®Þnh ®¸nh gi¸ chÊt l­îng c«ng tr×nh. - ThiÕt kÕ, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ kü thuËt. - ThÈm ®Þnh dù ¸n vµ thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuéc dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi. - KiÓm tra chÊt l­îng c«ng tr×nh. - Qu¶n lý dù ¸n. - Thùc hiÖn c¸c dÞch vô t­ vÊn, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. X¸c ®Þnh ®¸nh gi¸ sù cè c«ng tr×nh. 4. C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc cña C«ng ty S¬ ®å 1: S¬ ®å tæ chøc cña C«ng ty. gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc kinh doanh Phßng kinh doanh KÕ to¸n tr­ëng Phã gi¸m ®èc néi chÝnh Phã gi¸m ®èc kÝ thuËt Phßng kÕ to¸n Phßng nh©n chÝnh §éi kh¶o s¸t ®Þa chÊt §éi kh¶o s¸t ®Þa chÊt Phßng thiÕt kÕ 2 Phßng thiÕt kÕ 1 - Gi¸m ®èc: lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, th­¬ng m¹i, dÞch vô vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh C«ng ty theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng cã quyÒn quyÕt ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc, bé m¸y qu¶n lý vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt theo nguyªn t¾c tinh gi¶m, gän nhÑ, hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi tõng thêi kú. - C¸c phã gi¸m ®èc: gåm 3 ng­êi gióp viÖc cho gi¸m ®èc phô tr¸ch c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Hä ®­îc uû quyÒn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt trong ph¹m vi c«ng viÖc ®­îc giao. Nh­ng Gi¸m ®èc vÉn chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh. - Phßng kinh doanh: gåm 9 ng­êi, trong ®ã cã 7 ng­êi tèt nghiÖp §¹i häc. Phßng kinh doanh cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶ cao, nghiªn cøu ®¸nh gi¸ nhu cÇu thÞ tr­êng nghiªn cøu c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó gióp ban gi¸m ®èc ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n. - Phßng kÕ to¸n: gåm 7 ng­êi, trong ®ã cã 5 ng­êi ®· tèt nghiÖp §¹i häc. Phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô h¹ch to¸n toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh cña c«ng ty theo th¸ng, quÝ, n¨m lËp bsã c¸o tµi chÝnh cña n¨m ®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong n¨m ®ã ®¹t kÕt qu¶ g×. - Phßng nh©n chÝnh: gåm 6 ng­êi, trong ®ã cã 2 ng­êi ®· tèt nghiÖp §¹i häc. Phßng nh©n chÝnh: cã nhiÖm vô tuyÓn chän ®µo t¹o nh©n viªn, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho tõng c¸n bé vµ s¾p xÕp hä vµo nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp. - Phßng thiÕt kÕ 1: gåm 16 ng­êi, c¶ 6 ng­êi ®Òu tèt nghiÖp §¹i häc. - Phßng thiÕt kÕ 2: gåm 16 ng­êi, trong ®ã cã 14 ng­êi ®· tèt nghiÖp §¹i häc. Phßng thiÕt kÕ cã nhiÖm vô vÏ, vµ lËp dù to¸n c¸c c«ng tr×nh - §éi kh¶o s¸t ®Þa chÊt: gåm 20 ng­êi, trong ®ã cã 4 ng­êi ®· t«t nghiÖp §¹i häc. - §éi kh¶o s¸t ®Þa h×nh: gåm 20 ng­êi, trong ®ã cã 5 ng­êi ®· tèt nghiÖp §¹i häc. §éi kh¶o s¸t ®Þa h×nh cã nhiÖm vô xuèng thùc tÕ hiÖn tr­êng ®o ®¹c, lÊy mÉu… vµ chuyÓn vÒ phßng thiÕt kÕ. §©y lµ m« h×nh qu¶n lý chøc n¨ng chuyªn m«n, m« h×nh tæ chøc nµy th­êng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 nãi riªng. Tuy nhiªn nã ®· béc lé nh÷ng mÆt h¹n chÕ: - Thø nhÊt, sù phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban ch­a ®ång bé. §Æc biÖt, khi cã nh÷ng dù ¸n lín ph¶i tËp trung nhiÒu c¸n bé lµm hå s¬ thÇu vµ c¸c viÖc kh¸c liªn quan ®Õn c«ng t¸c ®Êu thÇu, C«ng ty th­êng bÞ ®éng trong viÖc huy ®éng c¸n bé tõ c¸c bé phËn. Nguyªn nh©n lµ do mçi bé phËn chuyªn m«n cã sù vËn ®éng riªng cña nã, víi c¸c môc tiªu riªng cÇn ph¶i ®¹t, chø kh«ng h­íng tíi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chung. - Thø hai, nhiÒu c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ theo sù ®ãng gãp cña hä vµo tiÕn tr×nh x©y dùng hå s¬ thÇu. Do ®ã, nh©n viªn c¸c phßng ban ch­a ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu thÇu. II- C¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ – kü thuËt ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh SX-KD cña c«ng ty. 1. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. BiÓu 01: Mét sè chØ tiªu mµ C«ng ty ®¹t ®­îc trong mÊy n¨m qua §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2000 2001 2002 1. Tæng doanh thu 3.041 3.120 5.117 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 241 247 405 3. ThuÕ TNDN 60 62 102 4. Tæng sè lao ®éng (ng­êi) 125 97 107 5. Thu nhËp TB/ng­êi (®ång) 1.300.000 1.320.000 1.800.000 B¶ng sè liÖu trªn cho thÊy doanh thu, lîi nhuËn hµng n¨m ®Òu t¨ng. §Ó ®¸nh gi¸ tèc ®é t¨ng cña chi tiªu gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ doanh thu ta xÐt b¶ng d­íi ®©y: BiÓu 02: So s¸nh møc t¨ng cña doanh thu qua c¸c n¨m (tõ 2000 ®Õn 2002) ChØ tiªu Doanh thu TT So s¸nh c¸c n¨m TuyÖt ®èi (Tr. ®ång) T­¬ng ®èi (%) 3 2001 so víi 2000 79 2 4 2002 so víi 2001 1997 64 B¶ng so s¸nh cho thÊy, xÐt theo gi¸ trÞ tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi gi¶m vµo n¨m 2000, ®Õn n¨m 2002 l¹i t¨ng nhanh. Së dÜ doanh thu n¨m 2000 gi¶m lµ do: - C«ng viÖc mçi ngµy mét khã kh¨n c«ng viÖc C«ng ty nhËn qua tæng thÇu gi¶m h¬n tr­íc lµ 17.27%, C«ng ty ®· t×m kiÕm thªm c«ng viÖc ë ngoµi cã t¨ng 9.3% song l­îng t¨ng nµy còng kh«ng ®¶m b¶o cho tæng doanh thu gi÷ nguyªn. - Sù c¹nh tranh cña c¸c C«ng ty kh¸c còng rÊt m¹nh do ®ã g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu trong viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång lín. C«ng ty chñ yÕu ký c¸c hîp ®ång nhá vµ ë c¸c tØnh ngoµi lµ chñ yÕu. Tõ viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, cã thÓ thÊy ®­îc sù t¨ng tr­ëng vÒ doanh thu vµ lîi nhuËn qua c¸c n¨m. Sù t¨ng tr­ëng nµy t¹o ra sù lµnh m¹nh vÒ tµi chÝnh ®Ó cã thÓ tham gia vµ thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh quy m« lín. Dï vËy, C«ng ty cÇn chó träng ®Õn c¸c biÖn ph¸p thu håi c«ng nî, tr¸nh t×nh tr¹ng nghiÖm thu s¶n phÈm dån vµo nh÷ng th¸ng cuèi n¨m. 2- C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. A- Nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi. 1- Vai trß cña ChÝnh phñ. HiÖn nay, thÞ tr­êng x©y dùng vËn ®éng dùa trªn c¸c NghÞ ®Þnh, v¨n b¶n, quy chÕ...,¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tÇm ho¹t ®éng còng nh­ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cô thÓ: - Quy chÕ ®Êu thÇu trong n­íc vµ quèc tÕ cßn nhiÒu bÊt cËp, c¸c doanh nghiÖp thi nhau h¹ gi¸ ®Ó th¾ng thÇu, ®iÒu nµy cã thÓ mang l¹i cho Nhµ n­íc hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­, nh­ng nã sÏ ®Ó l¹i hËu qu¶ l©u dµi vÒ mÆt kinh tÕ x· héi. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Én ®Õn viÖc thua lç, kh¶ n¨ng ph¸ s¶n, thu thËp ng­êi lao ®éng thÊp, tiªu cùc x· héi, ¶nh h­ëng m«i tr­êng sinh th¸i... - C¸c quy chÕ, chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh ch­a t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ l·i suÊt, nguån vèn ­u ®·i cho vay vµ c¸c thñ tôc gi¶i ng©n cßn phøc t¹p... - Ngoµi ra, c¸c ch­¬ng tr×nh vÒ thµnh lËp tËp ®oµn x©y dùng, ph¸t huy vai trß hiÖp héi x©y dùng, hiÖp héi nhµ thÇu còng ch­a ph¸t huy ®­îc bao nhiªu, trong khi nhu cÇu ë n­íc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò nµy rÊt cÇn thiÕt nh»m t¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n ®Êu thÇu quèc tÕ. 2- C¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Trªn thÞ tr­êng x©y dùng viÖc tån t¹i nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh cã néi lùc lín sÏ g©y nhiÒu khã kh¨n ®èi víi doanh nghiÖp trong viÖc ph¸t triÓn thÞ phÇn cña m×nh. §Æc biÖt lÜnh vùc x©y dùng c¬ së h¹ t©ng lµ mét trong lÜnh vùc rÊt n¨ng ®éng, ®ßi hái l­îng vèn ®Çu t­ lín, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho nhµ thÇu. V× vËy, lÜnh vùc nµy ngµy cµng thu hót nhiÒu c«ng ty x©y dùng, ®ång thêi t¹o ra mét thÞ tr­êng lín m¹nh. §èi thñ c¹nh tranh cña C«ng ty bao gåm: * §èi thñ c¹nh tranh hiÖn cã: Thuéc nhãm nµy lµ c¸c doanh nghiÖp x©y dùng trong n­íc, nh­ C«ng ty t­ vÊn x©y dùng giao th«ng 1, c«ng ty CTGT 246…nh÷ng c«ng ty nµy t¹o ra mét sù c¹nh tranh rÊt quyÕt liÖt vµ phøc t¹p trªn thÞ truêng x©y dùng mµ cô thÓ lµ trong ®Êu thÇu x©y dùng. §iÒu nµy ®­îc ph¶n ¸nh qua chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña c¸c C«ng ty, cô thÓ nh­ sau: B¶ng 05: Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña c¸c c«ng ty giai ®o¹n 2000 - 2002 §¬n vÞ: tr. ®ång TT Tæng c«ng ty 2000 2001 2002 Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ Møc t¨ng Gi¸ trÞ Møc t¨ng 1 C«ng ty CTGT 124 2.872 3.011 4,8% 3401 12,9% 2 C«ng ty TVXDGT 1 3.203 3.302 3,1% 3.581 8,4% 3 C«ng ty CTGT 246 2.098 2.300 4,6% 2.569 11,7% C¸c c«ng ty trªn ®Òu lµ nh÷ng c«ng ty cã truyÒn thèng vµ kinh nghiÖm l©u n¨m trong ngµnh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ t­¬ng ®­¬ng nhau. C«ng ty TVXDGT 1 gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn hµng n¨m cao nhÊt. Nh­ng møc t¨ng l¹i ®¹t thÊp nhÊt, ®øng ®Çu vÒ chØ tiªu nµy lµ C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. Sù t¨ng tr­ëng vÒ gi¸ trÞ s¶n l­îng cña ba c«ng ty nµy BiÓu ®å 01: Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña c¸c c«ng ty * C¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn. Trªn thùc tÕ tån t¹i nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn cã tham väng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng x©y dùng. Nh÷ng ®èi thñ nµy cã thÓ ph©n thµnh 2 nhãm chÝnh: Th©m nhËp míi cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi Th©m nhËp míi cña c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng - Liªn quan ®Õn lo¹i th©m nhËp thø nhÊt, nh÷ng c«ng ty nµy cã ý ®Þnh “më cöa” thÞ tr­êng b»ng c¸ch: §Æt c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam; Cã xu h­íng hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c phÝa ViÖt Nam. §Ò nghÞ hîp t¸c ®­îc chÊp nhËn bëi hä cã ­u thÕ vÒ tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Tõ ®ã, hä tiÕn tíi h×nh thµnh c¸c c«ng ty liªn doanh x©y dùng. - Liªn quan ®Õn lo¹i th©m nhËp thø hai, nh÷ng c«ng ty nµy cã ¶nh h­ëng rÊt lín trong ®Êu thÇu x©y dùng t¹i thÞ tr­êng c¸c ®Þa ph­¬ng bëi c¸c c«ng tr×nh cña ®Þa ph­¬ng th­êng quy m« nhá, C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 còng nh­ c¸c c«ng ty x©y dùng kh¸c Ýt quan t©m ®Õn viÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ th­êng xuyªn víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, bá ngá thÞ tr­êng nµy vµ thiÕu th«ng tin cÇn thiÕt. Do ®ã, kh«ng cã c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc phï hîp ®Ó ng¨n c¶n nh÷ng ®èi thñ nµy. - Nh÷ng c«ng ty ®Þa ph­¬ng am hiÓu rÊt t­êng tËn phong tôc tËp qu¸n, n¾m rÊt ch¾c vÒ sù biÕn ®éng gi¸ c¶ vËt liÖu trong khu vùc vµ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. ChÝnh v× vËy, hä ®­îc sù ñng hé rÊt lín cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng trong viÖc tham gia ®Êu thÇu x©y dùng c¸c dù ¸n thuéc khu vùc nµy. 3. Nh÷ng kh¸ch hµng Nh­ ®· ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong phÇn chøc n¨ng, nhiÖm vô, lÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh, kh¸ch hµng cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 lµ nh÷ng nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn cã nh÷ng ­u ®·i trong ®Êu thÇu quèc tÕ (so víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi). Nh­ng quan träng h¬n c¶ lµ viÖc hoµn thµnh xuÊt s¾c nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm cña Nhµ n­íc. Nhê vËy, C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 ®· t¹o uy tÝn vµ g©y ®­îc sù chó ý cña Nhµ n­íc vµ c¸c Ban ngµnh. 4. C¸c nhµ cung cÊp Chi phÝ trùc tiÕp cña c«ng tr×nh thi c«ng gåm chi phÝ vËt liÖu, m¸y vµ nh©n c«ng. Trong ®ã chi phÝ vËt liÖu vµ m¸y chiÕm tû lÖ cao nhÊt. Do ®ã, nh÷ng nhµ cung cÊp cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc c¹nh tranh ®Êu thÇu cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. C¸c nhµ cung cÊp chñ yÕu gåm: - Nhµ cung cÊp tµi chÝnh: Do khèi l­îng vèn ®Çu t­ lín, hÇu hÕt c¸c dù ¸n khi thi c«ng xong ®Òu kh«ng ®­îc quyÕt to¸n døt ®iÓm, th­êng xuyªn chËm trÔ, bÞ gi÷ tû lÖ b¶o hµnh c«ng tr×nh. C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 mµ c¸c c«ng ty x©y dùng kh¸c ®Òu ph¶i nî (chiÕm dông) c¶ vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh. Do ®ã, nh÷ng nhµ cho thuª vèn ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi hä cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi sù c¹nh tranh ®Êu thÇu cña C«ng ty. Nhê vµo c¸c mèi quan hÖ th­êng xuyªn l©u dµi, hiÖn nay C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 ®· cã nh÷ng nhµ cho vay vèn lín, cã thÓ ®¶m b¶o tµi chÝnh kÞp thêi khi cÇn thiÕt. Nh÷ng nhµ cho vay vèn chÝnh cña C«ng ty bao gåm: - Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam - Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam - Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam... §©y lµ nh÷ng nhµ cung cÊp tµi chÝnh quen thuéc cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124, vµ C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng sÏ kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc vay vèn. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty cã ­u thÕ khi tham gia c¹nh tranh ®Êu thÇu. * Nhµ cung cÊp vËt t­: Trong tæng sè gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124, gi¸ trÞ s¶n l­îng trong x©y dùng c¬ b¶n chiÕm tõ 89% ®Õn 93%, chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh thi c«ng ®­êng bé, cÇu cèng (thuéc vÒ hÖ thèng giao th«ng). VËt liÖu chñ yÕu bao gåm ®¸ c¸c lo¹i, nhùa ®­êng, c¸t, thÐp, xi m¨ng..., ®Òu lµ vËt liÖu truyÒn thèng, nªn C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 ®· thiÕt lËp vµ duy tr× ®­îc mèi quan hÖ l©u dµi, th­êng xuyªn ®èi víi nhiÒu nhµ cung cÊp. Víi nh÷ng lo¹i vËt liÖu trªn, riªng nhùa ®­êng hÇu nh­ lµ ph¶i nhËp, gi¸ c¶ th­êng xuyªn biÕn ®éng do ¶nh h­ëng t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña thÕ giíi vµ khu vùc. §øng tr­íc vÊn ®Ò nµy, khi x©y dùng gi¸, C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 cÇn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè rñi ro vµ cã chiÕn l­îc gi¸ phï hîp. B- Nh÷ng nh©n tè bªn trong 1. Nguån nh©n lùc vµ tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp * Nguån nh©n lùc Nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty x©y dùng. Tr×nh ®é tay nghÒ, kinh nghiÖm cña ng­êi lao ®éng liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Cô thÓ, nã t¸c ®éng ®Õn tiÕn ®é, biÖn ph¸p thi c«ng, chÊt l­îng c«ng tr×nh... B¶ng sè liÖu d­íi ®©y thÓ hiÖn c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124. BiÓu 06: Danh s¸ch c¸n bé qu¶n lý, kü thuËt cña C«ng ty ph©n theo tr×nh ®é, ngµnh nghÒ TT Ngµnh nghÒ tr×nh ®é §¹i häc Cao ®¼ng Trung cÊp 1 CÇu ®­êng 13 2 §­êng s¾t 1 3 C¬ khÝ 1 4 CÇu c¶ng 1 5 X©y dùng 1 6 Tr¾c ®Þa 3 1 1 7 §Þa chÊt 4 8 Kinh tÕ + luËt 2 BiÓu 07: Danh s¸ch c¸n bé cña C«ng ty ph©n theo chøc vô Chøc vô Tæng Giíi Tuæi ®êi sè Nam n÷ < 30 30 - 50 > 50 1. Gi¸m ®èc 1 1 1 2. Phã gi¸m ®èc 3 2 1 3 3. KÕ to¸n tr­ëng 1 1 1 4. Tr­ëng phßng 2 1 1 1 1 5. Phã phßng 1 1 1 6. Qu¶n ®èc 2 2 2 7. Phã qu¶n ®èc 2 2 2 8. §éi tr­ëng 1 1 1 9. §éi phã 2 2 1 1 10. trî lý gi¸m ®èc 1 1 1 BiÓu 08: Sù biÕn ®éng vÒ lao ®éng cña C«ng ty qua c¸c n¨m ChØ tiªu N¨m 2000 2001 2002 Tæng sè 78 93 107 §¹i häc + Cao ®¼ng 53 58 68 Trung häc 7 6 10 C«ng nh©n 11 21 29 Qua c¸c b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy, lùc l­îng lao ®éng qu¶n lý t­¬ng ®èi lín, tr×nh ®é cao (100% c¸n bé qu¶n lý ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc). Tuæi ®êi c¸n bé qu¶n lý chñ yÕu tõ 30 - 50 tuæi, c¸n bé l·nh ®¹o chñ yÕu lµ nam giíi. §©y lµ ®iÒu thuËn lîi cho C«ng ty, bëi ®éi ngò lao ®éng nµy hÇu hÕt cã kinh nghiÖm vµ sù n¨ng ®éng. B¶ng 9: B¶ng tæng hîp vÒ tr×nh ®é nguån nh©n lùc cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 vµ mét sè ®èi thñ c¹nh tranh n¨m 2001 TT Doanh nghiÖp Tæng §¹i häc, cao ®¼ng Trung cÊp sè S.l­îng Tû lÖ S.l­îng Tû lÖ 1 C«ng ty CTGT 124 107 68 63,5% 10 9,3% 2 C«ng ty TVXDGT1 201 72 35,8% 18 9% 3 C«ng ty CTGT 246 242 88 36,4% 25 10,3% Tû lÖ tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 cao nhÊt so víi C«ng ty TVXDGT 1 (35,8%), c«ng ty CTGT 246 (36,5%). Lùc l­îng nµy ®ãng vai trß quan träng trong viÖc lËp hå s¬ thÇu còng nh­ trong qu¸ tr×nh thi c«ng c¸c dù ¸n. V× vËy, C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 cÇn ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc nh»m ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng. Tõ ®ã sÏ cã kh¶ n¨ng chiÕm ­u thÕ c¹nh tranh trong mäi dù ¸n. * Tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp Tõ s¬ ®å tæ chøc cña C«ng ty cho thÊy: §©y lµ m« h×nh qu¶n lý chøc n¨ng chuyªn m«n, m« h×nh tæ chøc nµy th­êng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng nãi chung vµ cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 nãi riªng. Tuy nhiªn, nã ®· béc lé nh÷ng mÆt h¹n chÕ: - Thø nhÊt, sù phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban ch­a ®ång bé, nhÊt lµ kÕt hîp víi phßng Th«ng tin thÞ tr­êng ®Ó lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu. §Æc biÖt, khi cã nh÷ng dù ¸n lín ph¶i tËp trung nhiÒu c¸n bé lµm hå s¬ thÇu vµ c¸c viÖc kh¸c liªn quan ®Õn c«ng t¸c ®Êu thÇu, C«ng ty th­êng bÞ ®éng trong viÖc huy ®éng c¸n bé tõ c¸c bé phËn. Nguyªn nh©n lµ do mçi bé phËn chuyªn m«n cã sù vËn ®éng riªng cña nã, víi c¸c môc tiªu riªng cÇn ph¶i ®¹t, chø kh«ng h­íng tíi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chung. - Thø hai, nhiÒu c¸n bé nh©n viªn kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ theo sù ®ãng gãp cña hä vµo tiÕn tr×nh x©y dùng hå s¬ thÇu. Do ®ã, nh©n viªn c¸c phßng ban ch­a ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu thÇu, cã t­ t­ëng coi ®ã lµ tr¸ch nhiÖm cña phßng kinh doanh. Nh÷ng h¹n chÕ trªn lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng c«ng t¸c ®Êu thÇu, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m cña C«ng ty. 2. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh N¨ng lùc tµi chÝnh cã ¶nh h­ëng ®Õn tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn nh÷ng quyÕt ®o¸n vÒ kü thuËt, kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh, s¸ch l­îc c¹nh tranh trong ®Êu thÇu. §Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc tµi chÝnh cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh, cã thÓ so s¸nh thùc tr¹ng nguån vèn víi mét sè ®èi thñ nh­ C«ng ty TVXDGT 1, C«ng ty CTGT 246. BiÓu 10: N¨ng lùc tµi chÝnh n¨m 2000 cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 so víi mét sè ®èi thñ c¹nh tranh §¬n vÞ: tr ®ång TT ChØ tiªu TVXDTL TVXDGT1 CTGT 246 1 Tæng nguån vèn 4.547 5.882 4.401 2 Vèn chñ së h÷u 1.298 1.566 1.028 3 Tæng nî 3.249 4.100 3.022 4 HÖ sè vay nî 0,71 0,70 0,68% XÐt vÒ quy m«, n¨ng lùc tµi chÝnh cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 lµ t­¬ng ®èi lín, tæng sè nî cao h¬n. Trong khi ®ã hÖ sè vay nî cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 lµ 0,71; C«ng ty TVXDGT1 lµ 0,7; C«ng ty CTGT 246 lµ 0,68. §iÒu nµy chøng tá r»ng, C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 cã kh¶ n¨ng h¬n c¶ trong viÖc ®¸p øng vèn cho c¸c c«ng tr×nh thi c«ng, vµ rÊt cã uy tÝn ®èi víi c¸c nhµ cung cÊp tµi chÝnh. §©y míi chØ lµ sù ®¸nh gi¸ trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh, ®Ó ®¸nh gi¸ thùc chÊt n¨ng lùc tµi chÝnh cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124, cÇn ph©n tÝch c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: Tæng sè vèn kinh doanh cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 tÝnh ®Õn 31/12/2000 lµ 4.547.975.791 ®ång, trong ®ã: - Vèn cè ®Þnh : 1.308.184.691®ång, chiÕm 28.76% trong tæng vèn. - Vèn l­u ®éng : 3.239.791.100 ®ång, chiÕm 71.23% trong tæng vèn. Sè vèn nµy ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån c¬ b¶n : - Vèn chñ së h÷u : 1.298.648.170 ®ång, chiÕm 28.55% trong tæng vèn - Nî ph¶i tr¶ : 3.249.327.621 ®ång, chiÕm 71.45% trong tæng vèn. §Ó cã thÓ ph©n tÝch chi tiÕt t×nh h×nh tæ chøc nguån vèn cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124, ta xem xÐt biÓu sè liÖu d­íi ®©y. BiÓu 11: T×nh tæ chøc nguån vèn cña C«ng ty n¨m 2000 §¬n vÞ tÝnh: tr ®ång ChØ tiªu Sè tiÒn Tû träng trong tæng sè vèn (%) Tæng sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh 4.547 100 1. Theo nguån h×nh thµnh 1.1. Nî ph¶i tr¶ 3.249 71,45 - Nî ng¾n h¹n 2.994 65,85 - Nî dµi h¹n 254 5,59 1.2. Vèn chñ së h÷u 1.298 28,55 2. Theo thêi gian huy ®éng 2.1. Vèn th­êng xuyªn 1.553 34,15 2.2. Vèn t¹m thêi 2.994 65,85 C¨n cø vµo sè liÖu ë BiÓu 11 ta thÊy, kÕt cÊu nguån vèn cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 nh­ trªn thÓ hiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ch­a thùc sù æn ®Þnh, cô thÓ: Nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty chiÕm 71.45% trong tæng nguån vèn, tû lÖ nî qu¸ lín, trong khi ®ã nguån vèn chñ së h÷u chØ chiÕm 28.55% trong tæng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty. Nh­ vËy cø 1 ®ång vèn hiÖn nay C«ng ty ®ang sö dông cã 0.7175 ®ång vay nî, cßn 0.2885 ®ång lµ vèn chñ së h÷u. §iÒu nµy chøng tá hÖ sè nî cña C«ng ty lµ cao vµ vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng thÊp trong tæng sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. NÕu nh×n tõ gãc ®é tµi chÝnh ta thÊy C«ng ty b¾t ®Çu gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò tµi chÝnh ë chç vèn chñ së h÷u cña C«ng ty ®¶m b¶o rÊt thÊp cho kh¶ n¨ng thanh to¸n nî cña C«ng ty, vµ c¸c kho¶n nî lµ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, tiÒn vèn nµy chØ mang tÝnh t¹m thêi. 3. N¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ thi c«ng Do ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm còng nh­ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm quy ®Þnh, kh¶ n¨ng vÒ trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ lµ nh©n tè tin cËy cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt ®Ó tham gia vµo ®Êu thÇu x©y dùng. NÕu nh­ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kü thuËt cña c«ng tr×nh kh«ng ®­îc tho¶ m·n, chñ ®Çu t­ sÏ kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc tiªu chuÈn kh¸c, dÉn ®Õn sù thÊt b¹i trong ®Êu thÇu. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng lu«n chó träng tíi viÖc më réng quy m« ®Çu t­ thiÕt bÞ c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i ®Ó cã thÓ thi c«ng c¸c gãi thÇu x©y dùng c¬ s¬ së h¹ tÇng ®ßi hái yªu cÇu kü thuËt cao. §iÒu nµy t¹o thÕ c¹nh tranh cho doanh nghiÖp trong ®Êu thÇu, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ doanh thu x©y l¾p... YÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn ­u thÕ cña thiÕt bÞ, c«ng nghÖ thi c«ng ph¶i ®­îc kÕt hîp bëi hai ®Æc tr­ng sau: - Thø nhÊt: Sè l­îng trang thiÕt bÞ hiÖn cã (®Þnh l­îng) - Thø hai: TÝnh ®ång bé, tÝnh hiÖn ®¹i (®Þnh tÝnh) BiÓu 12: ThiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng t­ vÊn x©y dùng cña C«ng ty TT Tªn m· hiÖu thiÕt bÞ Sè L­îng T×nh tr¹ng ho¹t ®éng I ThiÕt bÞ ®o ®¹c 1 M¸y kinh vÜ Geodimeter 02 Tèt 2 M¸y kinh vÜ Sokia DT 5 02 Tèt 3 M¸y kinh vÜ Theo-020 01 Tèt 4 M¸y kinh vÜ 2T2KT 01 Tèt 5 M¸y kinh vÜ Set 2C vµ t­¬ng ®­¬ng 04 Tèt 6 M¸y thuû chuÈn Nak - 2 02 Tèt 7 M¸y ®o xa Redmini 02 Tèt 8 M¸y ®o sau E4300 02 Tèt 9 M¸y thuû b×nh Al240 - Pentax8 01 Tèt 10 M¸y thuû b×nh tù ®éng C130 01 Tèt 11 M¸y thuû chuÈn CR 02 Tèt 12 M¸y toµn ®¹c TC 702 - Thuþ sü 03 Tèt II ThiÕt bÞ khoan ®Þa chÊt 1 M¸y khoan XY - 100 05 Tèt 2 ThiÕt bÞ thÝ nghiÖm ®Êt, ®¸, n­íc 01 bé Tèt III ThiÕt bÞ tin häc 1 PC 486 14 Tèt 2 PC 586 32 Tèt 3 PC 686 30 Tèt 4 PC Pentium III - IV 01 Tèt 5 M¸y x¸ch tay Tosiba - Japan 01 Tèt 6 M¸y chiÕu Projector Eiki - Japan 01 Tèt 7 M¸y chñ CMS Salomon Pentium III 02 Tèt 8 PhÇn mÒn RM2000 - TDV 02 Tèt 9 M¸y in A0 Calcomptecjne 02 Tèt 10 M¸y in A1 02 Tèt 11 M¸y in LQ - 1170 02 Tèt 12 M¸y in Laser A3, A4 06 Tèt IV ThiÕt bÞ in Ên 1 M¸y photo copy A3, A4 2732 Z 02 Tèt 2 M¸y photo A0 01 Tèt V Ph­¬ng tiÖn ®i l¹i 1 ¤t« 4 chç ngåi TYOTA 02 Tèt 2 Xe «t« 6 chç Mek«ng 02 Tèt 3 Xe ®¹i xa 5,5 tÊn 02 Tèt 4 ¤t« Misubishi Pajero 01 Tèt 5 Xe b¸n t¶i Mazda B2200 01 Tèt Nh×n chung trang thiÕt bÞ hiÖn cã cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 t­¬ng ®èi hoµn chØnh, ®Çy ®ñ chñng lo¹i. C¨n cø vµo tuæi thä còng nh­ n­íc s¶n xuÊt cã thÓ thÊy dµn m¸y mãc thiÕt bÞ kh¸ hiÖn ®¹i, ®ång bé, phï hîp víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn. §©y cïng lµ lîi thÕ cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 trong viÖc tham gia c¸c dù ¸n ®ßi hái tiªu chuÈn kü thuËt cao. B¶ng 13: So s¸nh tû träng thiÕt bÞ ®ång bé, hiÖn ®¹i gi÷a Cty CTGT 124 víi Cty TVXDGT 1 §¬n vÞ: TriÖu ®ång TT Doanh nghiÖp CTGT 124 TVXDGT 1 1 Gi¸ trÞ thiÕt bÞ ®ång bé, hiÖn ®¹i 479 592 2 Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n 2.522 3.701 3 Tû träng thiÕt bÞ ®ång bé, hiÖn ®¹i 19% 16% Tuy nhiªn, sè l­îng trang thiÕt bÞ cò, h­ háng cña C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng 124 kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc chiÕm 9,6% trong tæng sè thiÕt bÞ, ®· lµm ø ®äng mét l­îng vèn ®¸ng kÓ, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng ®¸p øng vèn cho c«ng tr×nh, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu. Do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ngay (cho thanh lý).