Báo cáo thực tập tại Công ty Dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán - Kiểm toán (AASC)

LỜI MỞ ĐẦU Ngày nay báo cáo tài chính đã được kiểm toán là đối tượng quan tâm của nhiều cấp quản lý và những người sử dụng thông tin khác. Vì vậy sự ra đời của các công ty kiểm toán là một tất yếu khách quan. Năm 1991 ở Việt Nam bắt đầu xuất hiện hai công ty kiểm toán ra đời nhưng hiện nay con số các công ty kiểm toán đã lên tới 130 công ty với các dịch vụ chuyên ngành đa dạng như kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính…nhằm đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của các tổ chức kinh tế xã hội. Sau ba tuần đầu thực tập tại Công ty Dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán - Kiểm toán (AASC), em đã được tiếp cận với môi trường làm việc của một Công ty Kiểm toán thực tế, được tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của Công ty AASC, cơ cấu tổ chức quản lý, hệ thống kiểm soát chất lượng hoạt động kinh doanh của Công ty đặc biệt là quy trình kiểm toán chung mà Công ty đang áp dụng. Nội dung báo cáo tổng hợp gồm hai phần sau: Phần I: Tổng quan về Công ty dịch vụ tư vấn Tài chhính Kế toán-Kiểm toán (AASC). Phần II: Khái quát về công tác Kiểm toán của AASC Sau đây là nội dung cụ thể của các phần mà em đã trình bày. PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN (AASC) I. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) 1. Lịch sử hình thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) được thành lập ngày 13 tháng 5 năm 1991 theo Quyết định 164/TC/QĐ/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính, AASC là một trong hai tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất ở Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán và tư vấn tài chính. Hiện tại AASC có trụ sở chính đặt tại Hà Nội và các chi nhánh đặt tại các tỉnh thành phố lớn trên lãnh thổ Việt Nam. Quá trình phát triển của Công ty được chia thành hai giai đoạn như sau: a. Giai đoạn 1: Từ 01/04/1991 đến tháng 8 năm 1993 Trong giai đoạn mới thành lập Công ty chỉ cung cấp các dịch vụ kế toán, cụ thể: - Hướng dẫn các doanh nghiệp áp dụng đúng chế độ, thể lệ tài chính kế toán của Nhà nước phù hợp với hoạt động của từng doanh nghiệp. - Giúp các doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán. - Giúp các doanh nghiệp về các nghiệp vụ kế toán như mở sổ, ghi sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước. - Tiến hành các dịch vụ chỉ dẫn về pháp lệnh tổ chức kế toán: chỉ dẫn, giải thích cung cấp các văn bản pháp quy về tổ chức kế toán, các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ tài chính, kế toán, thống kê…theo yêu cầu của khách hàng. - Thực hiện dịch vụ bồi dưỡng chính sách chế độ nghiệp vụ về tổ chức kế toán cho các viên chức và các doanh nghiệp, làm thành thạo các nghiệp vụ tổ chức kế toán. - Cung cấp các thông tin về kinh tế tài chính, các mẫu bểu in sẵn về tài chính kế toán theo quy định của Nhà nước… b. Giai đoạn 2: Từ 14/9/1993 đến nay. Sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động, Ban lãnh đạo Công ty nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn của thị trường tài chính nên Bộ tài chính cho phép bổ sung một số dịch vụ. Đến ngày 14/9/1993 với yêu cầu đổi mới hệ thống quản lý nền kinh tế quốc dân, thêm vào đó là sự lớn mạnh về năng lực hoạt động nghiệp vụ, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ra Quyết định số 639 TC/QĐ/TCCB thành lập lại Công ty Dịch vụ kế toán thành công ty Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) với tổng số vốn ban đầu gần 300 triệu đồng. Công ty có trụ sở chính tại số 10 Phan Huy Chú-Hà Nội, sau chuyển về số 1 Lê Phụng Hiểu như hiện nay. Ngày 24/9/1993, Công ty được trọng tài kinh tế Hà Nội cấp giấy phép kinh doanh số 109157. AASC trở thành một trong những tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán và tư vấn tài chính. Trong thời gian đầu thành lập Công ty chỉ giới hạn ở thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh thì đến nay Công ty đã mở rộng địa bàn họat động ra khắp cả nước. Tháng 3/1992, Công ty thành lập chi nhánh đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh và đến tháng 3/1995, được phép của Bộ Tài chính, chi nhánh này tách ra khỏi AASC và thành lập Công ty kiểm toán Sài Gòn (AFC). Hiện nay công ty có 4 chi nhánh đặt tại các tỉnh thành phố, cụ thể: - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh: Ngày 13 tháng 3 năm 1997, Công ty quyết định thành lập văn phòng đại diện tại Thành Phố Hồ Chí Minh để đảm bảo yêu cầu hoạt động cho chi nhánh cũ đã tách ra kinh doanh độc lập. Đến tháng 5 năm 1998, Công ty nâng cấp văn phòng đại diện thành chi nhánh Công ty tại thành phố Hồ Chí Minh. Địa chỉ tại 29 Võ Thị Sáu- Quận I Thành phố Hồ Chí Minh. - Chi nhánh Vũng Tàu: Số 42- Đường Thống Nhất- Phường 6 Thành phố Vũng Tàu. - Chi nhánh Thanh Hóa: Ngày 14 tháng 04 năm 1995, chi nhánh tại Thanh Hóa của Công ty chính thức được cấp giấy phép thành lập và đi vào họat động tại số 25- Đường Phan Chu Trinh- Thành phố Thanh Hóa. - Chi nhánh Quảng Ninh: Năm 1999, thành lập chi nhánh hoạt động tại Quảng Ninh, địa chỉ của chi nhánh tại Cột 3 - Thành phố Hạ Long. Với sự đảm bảo về chất lượng và sự đa dạng về dịch vụ cung cấp cùng với các thế mạnh khác, hiện nay AASC đã trở thành một trong những Công ty kiểm toán hàng đầu tại Việt Nam; các dịch vụ kế toán, kiểm toán mà công ty cung cấp góp một phần không nhỏ thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp và của cả nền kinh tế. Do những thành tích và những đóng góp của AASC đối với Ngành Tài chính kế toán và Kiểm toán Việt Nam, ngày 15/08/2001 – Chủ tịch nước đã có quyết định số 586 KT/CT tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho AASC và ngày 27/07/2001–*Thủ tướng Chính Phủ đã có quyết định số 922/QĐ/TTg tặng thưởng Cờ thi đua và Bằng khen cho nhiều tập thể và cá nhân. AASC là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam hoạt động trên lĩnh vực kiểm toán độc lập được Chủ tịch nước tặng phần thưởng cao quý này. Năm 2005, AASC được tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Nhì. Qua 15 năm phát triển, với những nỗ lực không ngừng của lãnh đạo cũng như tập thể cán bộ công nhân viên, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã gặt hái được những thành tựu đáng tự hào, chiếm được lòng tin của khách hàng bằng việc cung cấp những dịch vụ chuyên môn đảm bảo chất lượng. Đồng thời, với cương vị là công ty đầu ngành, AASC đã có những đóng góp đáng kể trong việc cộng tác với các công ty và tổ chức nước ngoài nhằm phát triển sự nghiệp kiểm toán ở Việt Nam. Tháng 4 năm 2005, AASC chính thức trở thành Hội viên Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA). Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức gia nhập Tổ chức Kế toán và Kiểm toán quốc tế INPACT và trở thành đại diện của INPACT quốc tế tại Việt Nam. INPACT cam kết hợp tác với AASC, hỗ trợ AASC trong việc đào tạo chuyên gia, kiểm soát chất lượng và giúp AASC giới thiệu thương hiệu trong khu vực và các châu lục. Tháng 11/2005, AASC đã liên doanh kiểm toán với Hãng tư vấn Anh và Văn phòng kiểm toán Nhà nước Vương qưốc Anh thực hiện dự án hỗ trợ, nâng cao năng lực cho kiểm toán Nhà nước Việt Nam để hội nhập kiểm tóan, kế toán với các nước trong khu vực, các nước thuộc khối liên minh Châu Âu (EU) 2. Định hướng phát triển của AASC Trong thời gian tới, Công ty chủ trương đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, trong đó quan tâm nhất đến vấn đề tư vấn vì lĩnh vực này chưa phát triển bằng kiểm toán mà lĩnh vực này còn rất nhiều tiềm năng trong tương lai. Bên cạnh đó, Công ty cũng chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán để đưa lĩnh vực này của công ty vươn lên tương xứng trình độ khu vực và quốc tế. Mở rộng hợp tác và xây dựng các mối quan hệ thành viên với các hãng kiểm toán quốc tế. Hiện nay, theo lộ trình chuyển đổi sở hữu các doanh nghiệp kiểm toán của Nhà nước, cũng như các doanh nghiệp nhà nước khác AASC đang trong giai đoạn chuẩn bị chuyển đổi sang mô hình công ty TNHH từ 2 thành viên trở lên vào năm 2007. 3. Kết quả đạt được: Qua 15 năm xây dựng và phát triển, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, kiểm toán, tư vấn thuế… cho các khách hàng trên cả nước với doanh thu tăng trưởng không ngừng. Trong các loại hình dịch vụ, dịch vụ kiểm toán luôn là dịch vụ đem lại doanh thu cao nhất cho Công ty. Lợi nhuận của Công ty cũng tăng tương đối ổn định qua các năm. Trên chặng đường phát triển của mình, AASC cũng gặp phải nhiều khó khăn, đó là sự xuất hiện của các công ty kiểm toán trong và ngoài nước trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Để tồn tại và phát triển, AASC đã có những nỗ lực rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ của mình, tìm kiếm khách hàng, gây dựng uy tín cho Công ty. Nhờ đó, doanh thu của Công ty vẫn tăng dần qua các năm. Công ty cũng luôn thực hiện tốt nghĩa vụ của mình với Ngân sách Nhà nước. Đời sống của cán bộ công nhân viên cũng ngày càng được cải thiện. Dưới đây là một số chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) trong giai đoạn 2001-2005: Bảng 1: Kết quả kinh doanh của AASC trong giai đoạn 2001-2005 Đơn vị tính: triệu đồng STT Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 1 Doanh thu 19.352 21.174 25.972 32.274 41.005 2 Lợi nhuận 2.871 2.033 1.920 1.977 2.756 3 Nộp Ngân sách nhà nước 2.741 2.904 3.039 3.309 3.700 4 Thu nhập bình quân/tháng 2,1 2,5 2,7 3,3 4,2 Sơ đồ 1: Kết quả kinh doanh của AASC trong giai đoạn 2001-2005 (Nguồn: Báo cáo của Giám đốc Công ty trong Hội nghị tổng kết công tác năm 2005 và tổng kết 5 năm 2001-2005) II. Năng lực hoạt động của Công ty 1. Mục tiêu hoạt động: Với quan điểm vì lợi ích cao nhất của khách hàng, mục tiêu hoạt động của AASC là cung cấp các dịch vụ chuyên ngành và các thông tin đáng tin cậy nhằm giúp khách hàng ra các quyết định quản lý, tài chính và kinh tế một cách có hiệu quả. Hơn thế nữa, với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ, AASC am hiểu các yêu cầu, các khó khăn mà khách hàng gặp phải khi tiến hành kinh doanh tại Việt Nam. Dựa trên cơ sở này, Công ty sẽ hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt các vấn đề mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể đáp ứng được. 2. Đội ngũ nhân viên Để hoạt động thành công và có hiệu quả; có thể đáp ứng được yêu cầu của khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế và đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp nên công ty rất coi trọng vấn đề đào tạo tuyển dụng và nâng cao trình độ chuyên môn, kinh nghiệm cho đội ngũ nhân viên. Xem mục tiêu đào tạo và phát triển nhân viên là mục tiêu chiến lược và là sự đầu tư đúng hướng, Công ty đã thành lập Phòng đào tạo và hợp tác quốc tế với chức năng tổ chức đào tạo thường xuyên cho nhân viên. Đội ngũ nhân viên của Công ty được đào tạo một cách có hệ thống, thường xuyên được trang bị và tiếp cận với những kỹ năng và kiến thức mới nhất qua các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên ngành nhằm đáp ứng yêu cầu của công việc. Hàng năm, Công ty dành một khoản chi phí tương đối lớn cho công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân viên. Nhờ đó, đội ngũ nhân lực của AASC lớn mạnh không ngừng cả về số lượng và chất lượng. Nếu tại thời điểm thành lập, Công ty chỉ có 8 cán bộ nhân viên, thì đến nay AASC có đội ngũ nhân viên được đào tạo đại học và trên đại học chuyên ngành tài chính – Ngân hàng – kế toán và kiểm toán ở trong nước và ở nước ngoài, với hơn 300 nhân viên kiểm toán, trong đó có 118 Kiểm toán viên được cấp chứng chỉ kiểm toán viên cấp Nhà nước, 9 thẩm định viên về giá và 26 Tiến sĩ, Thạc sĩ đang theo học cao học ACCA và hàng trăm cộng tác viên bao gồm các Giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành về tài chính - kế toán - kiểm toán với kinh nghiệm và chuyên môn dầy dạn chắc chắn sẽ đáp ứng những yêu cầu cao nhất của khách hàng. Từ năm 1996 đến năm 1999, đội ngũ các kiểm toán viên của AASC đã được Liên minh châu Âu trợ giúp kỹ thuật và đào tạo tại Việt Nam và các nước Anh, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ailen, Italia, Đức, Thụy Điển…trong khuôn khổ Dự án kế toán và kiểm toán EURO – TAP VIET. Hàng năm, AASC thường kết hợp với các công ty kiểm toán nước ngoài như P&W, E&Y, Coopers… tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cho cán bộ của mình và cử một số nhân viên của mình tham dự. Sơ đồ 2: Sơ đổ 3: Sơ đồ 4: 3. Phương châm hoạt động Nhằm đảm bảo cung cấp những dịch vụ có chất lượng tốt nhất, mọi hoạt động của AASC luôn tôn trọng nguyên tắc: độc lập, trung thực khách quan và bảo mật, tuân thủ các quy định của Nhà nước Việt Nam, các chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận chung. Bên cạnh đó AASC cũng luôn nhận thức đặt lợi ích hợp pháp của khách hàng lên hàng đầu. 4. Sự thừa nhận trong nước và quốc tế Cùng với sự phát triển và thành công qua 15 năm hoạt động, AASC đã có những bước tiến vững chắc và trở thành một trong những Công ty Kiểm toán hàng đầu tại Việt Nam. Dịch vụ của AASC được biết đến và được tín nhiệm ở nhiều tổ chức trong và ngoài nước. - AASC là công ty Kiểm toán được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán theo quyết định số 395/UBCK-QLPH ngày 22 tháng 11 năm 2004. - AASC được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép kiểm toán các tổ chức tín dụng theo Thông báo số 1203/NHNN-TTr ngày 25 tháng 10 năm 2004. - AASC là một trong 4 Công ty Kiểm toán Vịêt Nam cùng với 4 Công ty Kiểm toán Quốc tế hoạt động tại Việt Nam được phép tham gia kiểm toán các dự án tài trợ bởi các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), và các tổ chức khác…Ngoài ra, AASC còn ra vinh dự là một Công ty Kiểm toán nằm trong danh sách chọn lọc được tham gia dự thầu hầu hết các Dự án tài trợ bởi nguồn vốn của các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ. Năng lực và tính chuyên nghiệp của AASC còn được thừa nhận tại tất cả các tổ chức kinh tế xã hội hoạt động tại Việt Nam như các Tổng công ty 90, 91 và Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài…v.v. 5. Mạng lưới khách hàng của Công ty Với bề dày 15 năm hoạt động và do chất lượng dịch vụ cung cấp, hiện nay AASC đã có một đội ngũ khách hàng đông đảo họat động trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế như: Ngân hàng, Bảo hiểm và các dịch vụ tài chính; Năng lượng, Dầu khí; Viễn thông, Điện lực; Công nghiệp, Nông nghiệp; Giao thông, Thủy lợi; Hàng không và Hàng hải; Khách sạn, Du lịch và thương mại.; Than, thép, xi măng… Các khách hàng của AASC hoạt động chủ yếu trong các thành phần kinh tế như: Các doanh nghiệp Nhà nước; Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; Các doanh nghiệp cổ phần, TNHH, Công ty tư nhân; Dự án được tài trợ bởi các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế như WB, ADB, IMF, SIDA…; Các cơ quan nhà nước, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội; Các công trình, các dự án đầu tư xây dựng cơ bản. Sơ đồ 5: III.Các dịch vụ chuyên ngành chủ chốt của AASC Với đội ngũ cán bộ, chuyên gia có chất lượng hàng đầu trên các lĩnh vực tư vấn, tài chính kế toán, công nghệ thông tin, thuế, quản trị doanh nghiệp, đào tạo…AASC hiện là công ty tư vấn tài chính kế toán kiểm toán hàng đầu Việt Nam. Hiện nay AASC đã và đang cung cấp cho khách hàng các dịch vụ chuyên nghiệp bao gồm: Dịch vụ Kiểm toán Dịch vụ Kế toán Dịch vụ thẩm định giá trị tài sản phục vụ cổ phần hóa Dịch vụ tư vấn thuế Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng Dịch vụ công nghệ thông tin. 1. Dịch vụ kiểm toán Đây là một trong những hoạt động truyền thống và chủ yếu của Công ty, có khoảng hơn 300 nhân viên kiểm toán trong đó có 118 nhân viên đạt chứng chỉ kiểm toán viên cấp Nhà nước. Trải qua 15 năm hoạt động cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội và các dự án họat động tại Việt Nam, AASC đã đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của khách hàng và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. AASC đã và đang được khách hàng đánh giá cao về chất lượng cũng như các ý kiến tư vấn. Dịch vụ kiểm toán bao gồm các loại hình sau: - Kiểm toán báo cáo tài chính thường niên của các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội. Kiểm toán hoạt động của các dự án Kiểm toán báo cáo quyết toán các công trình xây dựng cơ bản Kiểm toán xác định vốn thành lập hoặc giải thể doanh nghiệp Kiểm toán tuân thủ luật định Dịch vụ kiểm toán của AASC được thực hiện nhằm thu thập, đánh giá và đưa ra thông tin hữu ích phục vụ cho các mục đích sử dụng của khách hàng hiệu quả nhất. Dịch vụ kiểm toán của AASC cho phép đưa ra những đề xuất và tư vấn cho khách hàng thông qua thư quản lý và lời tư vấn đi cùng với Báo cáo kiểm toán. Thư quản lý của AASC đề xuất những ý kiến chuyên môn để cải tiến hệ thống kiểm toán, hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như các vấn đề rủi ro mà khách hàng đang phải đối phó mà trước đó chưa được đề cập và thông tin cho nhà quản lý. Hiện nay AASC đã và đang cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho hơn 1500 khách hàng là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp cổ phấn, các dự án sử dụng vốn vay của tổ chức quốc tế, các tổ chức kinh tế xã hội…v.v. hoạt động kiểm toán của AASC luôn tuân thủ những chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực nghề nghiệp của Việt Nam cũng như các chuẩn mực quốc tế được chấp nhận tại Việt Nam. 2. Dịch vụ kế toán Cùng với quá trình hội nhập của nền kinh tế và những đổi mới trong các hoạt động tài chính kế toán của Nhà nước Việt Nam, AASC luôn hướng tới việc nâng cao chất lượng hoạt động kế toán cho các doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội … Là một tổ chức chuyên ngành, AASC hiện có đội ngũ các chuyên gia kế toán có nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn tại các doanh nghiệp, tại các cơ quan nghiên cứu và ban hành chế độ chính sách kế toán, sự hiểu biết sâu rộng về kế tóan Việt Nam cũng như các thông lệ kế toán quốc tế sẽ giúp cho các dịch vụ kế toán mà AASC cung cấp có giá trị cao. Vì thế các dịch vụ kế toán của AASC đã giúp cho khách hàng đảm bảo được thời gian thực hiện, tiết kiệm được chi phí nhân công và đặc biệt là giúp cho khách hàng quản lý, kinhh doanh có hiệu quả. Hiện nay AASC đã và đang cung cấp cho các khách hàng nhiều dịch vụ kế toán như: - Lập và ghi sổ kế toán Lập các báo cáo tài chính định kỳ theo yêu cầu của các cơ quan Nhà nước và các cơ quan cấp trên Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán phù hợp với yêu cầu của khách hàng và các quy định của chế độ Kế toán Việt Nam, trợ giúp việc chuyển đổi hệ thống kế toán và báo cáo tài chính phù hợp với các quy định của Nhà nước Việt Nam hoặc các nguyên tắc kế toán được chấp nhận. Hướng dẫn cho các khách hàng trong việc áp dụng các chế độ kế toán tài chính và tư vấn, trợ giúp trong việc lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. 3. Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh Dịch vụ tư vấn của AASC cung cấp cho khách hàng những giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến được hệ thống kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng sản phẩm dịch vụ, giảm chi phí hoạt động, không ngừng tăng doanh thu. Hiện nay AASC đang phát triển những dịch vụ tư vấn có giá trị cao và rất phù hợp với công cuộc đổi mới của nền kinh tế nước ta như: - Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp Tư vấn rà soát chuẩn đoán hoạt động của các DNNN Tư vấn tái cơ cấu và mô hình hoạt động của các Tổng công ty Nhà nước Tư vấn quản lý … 4. Dịch vụ Công nghệ thông tin AASC với đội ngũ chuyên gia công nghệ thông tin nhiều kinh nghiệm thực tiễn, được đào tạo hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế, sẽ trợ giúp cho khách hàng trong việc thiết kế các, phát triển, thử nghiệm và vận hành các hệ thống thông tin quản lý mới đáp ứng yêu cầu quản lý và họat động của khách hàng. Đồng thời trợ giúp cho khách hàng nắm bắt các cơ hội này, góp phần vào củng cố lợi thế cạnh tranh của khách hàng, thông qua việc hỗ trợ vận hành các giải pháp công nghệ thông tin phù hợp với các yêu cầu quản lý hoạt động cũng như các chiến lược kinh doanh lâu dài của khách hàng. Đội ngũ chuyên gia của AASC sẽ tư vấn cho khách hàng lựa chọn và áp dụng những giải pháp khả thi và hữu hiệu nhất. đặc biệt các chuyên gia này sẽ tham gia làm việc trực tiếp với khách hàng từ công đoạn đánh giá, thiết kê, phát triển, thử nghiệm đến công đoạn hỗ trợ vận hành các hệ thống công nghệ thông tin mới. một số sản phẩm phần mềm của AASC hiện đang được các khách hàng tín nhiệm và sử dụng nhiều như: - Phần mềm kế toán doanh nghiệp (E-ASPlus 3.0) Phẩn mềm kế toán hành chính sự nghiệp (A-ASPlus 3.0) Phần mềm kế toán chủ đầu tư (P-ASPlus 2.0) Phầm mềm kế toán dự án Phần mềm kế toán bán hàng siêu thị Phần mềm Quản lý nhân sự Phần mềm quản lý lương và BHXH Phần mềm quản lý tài sản cố định Phần mềm quản lý công văn … 5. Dịch vụ tư vấn thuế Dịch vụ tư vấn thuế của AASC được cung cấp bởi một đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu về pháp luật thuế tại Việt Nam cũng như các quy định của cơ quan thuế trung ương, địa phương. Dịch vụ này đảm bảo cho khách hàng các loại thuế mà doanh nghiệp hay cá nhân phải nộp sẽ có cùng các thực tế hợp pháp và cũng giảm bớt những ảnh hưởng về thuế trong các giao dịch kinh doanh. Dịch vụ tư vấn thuế của AASC bao gồm: tư vấn thuế trên các mặt như lập kế hoạch thuế, đăng ký, tính toán, và kê khai thuế phải nộp cho cơ quan thuế, rà soát đánh giá việc tuân thủ các sắc thuế hiênh hành của Việt Nam…v.v. 6. Dịch vụ hỗ trợ đào tạo và tuyển dụng Đào tạo nhân viên là một chiến lược nhằm nâng cao kỹ năng khả năng muốn nhân lực của doanh nghiệp, nên AASC đã sử dụng một đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy để xây dựng các chương trình đào tạo và tiến hành huấn luyện một cách hiệu quả nhất. Ngoài ra, AASC còn tổ chức các tổ chức các khóa học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, kiểm tóan nội bộ doanh nghiệp, quản trị nội bộ, ứng dụng tin học trong công tác kế toán. Đồng thời nhằm giúp khách hàng có thể lựa chọn được những nhân viên phù hợp với yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng ucả AASC sẽ giúp đõ khách hàng trong việc tìm kiếm một ứng cử viên tốt nhất cho công việc được giao. Tuỳ theo yêu cầu của công việc, trình độ kiến thức hay kinh nghiệm cần thiết, AASC sẽ lựa chọn phương pháp tuyển dụng hợp lý với chi phí thấp nhất. 7. Dịch vụ thẩm định tài sản phục vụ cổ phần hóa Dịch vụ này của Công ty bao gồm: Tư vấn xác định giá trị tài sản doanh nghiệp để cổ phần Tư vấn xác định và lập hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp Tư vấn đề xuất phương án xử lý lao động sau khi chuyển sang Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng phương án kinh doanh sau khi chuyển sang Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điều lệ Công ty cổ phần Tư vấn tổ chức đại hội công nhân viên chức Tư vấn các vấn đề sau khi có quyết định chuyển đổi DNNN thành Công ty cổ phần Tư vấn tổ chức đại hội đồng cổ đông Tư vấn các công việc phải thực hiện sau khi chuyển đổi doanh nghiệp. IV. Tổ chức bộ máy quản lý của AASC 1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc bộ tài chính, công ty AASC hoạt động dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính và phải tuân thủ các chế độ cũng như các chuẩn mực nghề nghiệp. Bộ máy quản lý của Công ty được thực hiện theo mô hình các phòng nghiệp vụ, mỗi phòng nghiệp vụ chịu trách nhiệm về một lĩnh vực riêng, nhưng vẫn có sự liên quan hỗ trợ lẫn nhau, đáp ứng yêu cầu khách hàng. Các chi nhánh ở các tỉnh thành phố là mô hình thu nhỏ của công ty, hoạt động độc lập. Về cơ bản, bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán bao gồm: Ban Giám đốc: gồm Giám đốc và 5 Phó Giám đốc Các phòng chức năng: gồm Phòng Hành chính tổng hợp và Phòng Tài chính - Kế toán Các phòng nghiệp vụ: gồm Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ, Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất, Phòng Kiểm toán Dự án, Phòng Tư vấn và Kiểm toán, Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản, Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế, Phòng Công nghệ thông tin. Dưới đây là mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC): Sơ đồ 6: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty AASC BAN GIÁM ĐỐC Chi nhánhTP. Hồ Chí Minh Chi nhánh Vũng Tàu Trụ sở chính tại Hà Nội Phòng Tài chính – Kế toán Chi nhánh Thanh Hóa Chi nhánh Quảng Ninh Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất Phòng Hành chính tổng hợp Phòng Công nghệ thông tin Phòng Tư vấn và Kiểm toán Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản Phòng Kiểm toán Dự án Ban Giám đốc: Ban giám đốc là bộ phận quản lý cao nhất trong Công ty, đại diện toàn quyền của Công ty, có quyền điều hành, quyết định mọi hoạt động chính sách của Công ty và các chi nhánh. Ban giám đốc bao gồm: Giám đốc và 4 Phó Giám đốc phụ trách tại Hà Nội, 1 Phó Giám đốc phụ trách Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Giám đốc do Bộ trưởng Bộ Tài chính bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài chính về toàn bộ hoạt động của Công ty. Nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc được quy định tại điều 16 – Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty. Phó Giám đốc là người thực hiện hoạt động chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ, đưa ra ý kiến và các giải pháp hỗ trợ, tư vấn cho Giám đốc trong điều hành, quản lý. Phòng Hành chính tổng họp: Phòng Hành chính tổng hợp có chức năng quản lý hành chính và nhân sự trong Công ty, đảm nhận việc lên kế hoạch hàng tháng về lao động, bảo vệ tài sản, cung cấp hậu cần cho Công ty, quản lý công văn đến và đi, sắp xếp và đề bạt cán bộ, ra các quyết định về tổ chức của Công ty… Ngoài ra phòng hành chính tổng hợp còn nghiên cứu, sắp xếp, đề bạt cán bộ, tổ chức cán bộ, tổ chức bảo vệ để giữ an toàn tài sản và an toàn cá nhân cho các nhân viên trong công ty. Phòng Tài chính - Kế toán: Phòng này có nhiệm vụ quản lý và trợ giúp cho Ban giám đốc điều hành công việc, phản ánh đầy đủ kịp thời các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, cung cấp các báo cáo kế toán, thanh toán lương, thưởng, tạm ứng cho cán bộ, nhân viên…theo quy định của Bộ tài chính. Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ: Phòng này cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, kiểm toán liên quan đến các hoạt động thương mại và dịch vụ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp Nhà nước, ngân hàng, các dự án, kiểm toán tư vấn khách hàng… Ngoài ra, Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ còn cung cấp các dịch vụ khác để hỗ trợ cho các phòng khác trong Công ty. Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất: Chủ yếu cung cấp các dịch vụ kiểm toán các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp Nhà nước nghiệp cung cấp dịch vụ tư vấn, xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa… Phòng Kiểm toán Dự án: Phòng Kiểm toán Dự án cung cấp các dịch vụ liên quan tới các dự án của các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ. Hiện nay, kiểm toán các dự án đang phát triển mạnh mẽ, đóng góp đáng kể vào tổng doanh thu của Công ty. Phòng Tư vấn và Kiểm toán: Phòng thực hiện tư vấn cho khách hàng về các vấn đề tài chính, kế toán, kiểm toán, thẩm định giá trị tài sản doanh nghiệp… Phòng Tư vấn và Kiểm toán cũng hỗ trợ các phòng khác trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính. Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản: Đây là phòng chuyên thực hiện kiểm toán các báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản hoặc các hạng mục công trình hoàn thành, được thực hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên và kỹ thuật viên có trình độ cao và giàu kinh nghiệm. Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế: Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế thực hiện nhiệm vụ đào tạo nhân viên hàng năm, tổ chức sát hạch định kỳ để đánh giá trình độ chuyên môn nghiệp vụ của nhân viên, cập nhật các thông tin mới về tài chính, kế toán, kiểm toán… và hướng dẫn cho các phòng nghiệp vụ. Đồng thời, Phòng còn thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán hàng năm theo yêu cầu của Ban Giám đốc. Một chức năng mới được bổ sung cho Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế là kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Phòng Công nghệ thông tin: Phòng có nhiệm vụ xây dựng và cung cấp các phần mềm về kế toán và quản lý theo nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó, Phòng cũng thực hiện lắp đặt, bảo trì mạng máy tính của chính Công ty, góp phần hỗ trợ hoạt động cho các phòng chức năng cũng như các phòng nghiệp vụ khác. Cơ cấu tổ chức khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban giúp cho hoạt động của Công ty được thực hiện một cách liên tục với hiệu quả cao, cùng hướng tới mục tiêu chung của toàn Công ty. Tại các chi nhánh của AASC, việc thực hiện các chức năng cũng tương tự như ở Trụ sở chính, và cũng hết sức thuận lợi vì hoạt động ngay tại địa bàn chi nhánh, hạn chế các chi phí đi lại, ăn ở. 2. Hệ thống kiểm soát chất lượng của Công ty Tại trụ sở Hà Nội, yếu tố kiểm soát nội bộ nói chung và hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán nói riêng luôn được ban lãnh đạo Công ty quan tâm. Hệ thống kiểm soát chất lượng được khái quát bằng sơ đồ sau: Sơ đồ 6: Hệ thống kiểm soát chất lượng của AASC Ban giám đốc Lãnh đạo phòng Trưởng nhóm kiểm toán Kiểm toán viên Quy trình kiểm soát chất lượng của Công ty được thực hiện trải qua các giai đoạn sau: *Kiểm soát trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán. Trước khi tiến hành kiểm toán, kiểm toán viên sẽ được thông báo lịch kiểm toán, danh sách nhóm kiểm toán, nhóm trưởng nhóm kiểm toán tại các khách hàng cụ thể, kiểm toán viên sẽ tìm hiểu một số thông tin về khách hàng mình sắp kiểm toán như: thông tin về nhân sự, thông tin về kế toán, thông tin về hợp đồng… Nhóm trưởng sẽ là người trực tiếp giám sát các kiểm toán viên trong việc sử dụng các kỹ thuật để thu thập thông tin về đơn vị được kiểm toán, đặc biệt là thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Các giấy tờ làm việc của kiểm toán viên được nhóm trưởng soát xét nhằm đảm bảo các kỹ thuật thu thập đúng quy định, thông tin thu được là đầy đủ, công việc tiến hành đúng chuẩn mục, đúng quy trình kiểm toán. *Kiểm soát trong giai đoạn thực hiện kiểm toán Sau khi khảo sát về đơn vị khách hàng, một kế hoạch kiểm toán sẽ được thiết lập trong đó nêu rõ mục tiêu, nội dung, trọng yếu kiểm toán. Căn cứ vào kế hoạch kiểm toán, trình độ năng lực và thế mạnh của từng kiểm toán viên, nhóm trưởng tiến hành phân công công việc cụ thể: Nhóm trưởng phổ biến cho từng kiểm toán viên nắm rõ những nội dung, phần hành kiểm toán được phân công, các phương pháp kiểm toán cần áp dụng và những trọng tâm cần chú ý trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán. Nhận thấy rõ giai đoạn thực hiện kiểm toán là giai đoạn quan trọng đối với một cuộc kiểm toán, nhóm trưởng tăng cường giám sát tiến độ thực hiện công việc, các thủ tục kiểm toán, các phương pháp kiểm toán kiểm toán viên đã áp dụng. Đồng thời trưởng nhóm cũng phải giám sát việc tuân thủ các chuẩn mực đạo đức, nghề nghiệp và giám sát việc ghi chép giấy tờ làm việc của kiểm toán viên… Trong giai đoạn này, nhóm trưởng cũng có thể thay đổi lại sự phân công công việc nếu thấy cần thiết. Ngoài ra, nhóm trưởng cũng có thể hỗ trợ các kiểm toán viên trong việc đánh giá chất lượng của bằng chứng kiểm toán và tham gia thảo luận với kiểm toán viên khác khi có các vấn đề còn nghi vấn để đi tới quyết định chính xác. *Kiểm soát trong giai đoạn kết thúc kiểm toán Liên quan đến công việc lập báo cáo kiểm toán, nhóm trưởng sẽ trực tiếp xem xét các tổng hợp công việc của các kiểm toán viên để đảm bảo sự chính xác, đầy đủ, hợp lý của kết quả kiểm toán phản ánh trong các Biên bản kiểm toán, đồng thời nhóm trưởng cũng xem xét lại tất cả các bằng chứng, các nhận xét, đánh giá của các kiểm toán viên khác tham gia cuộc kiểm toán nhằm đảm bảo tính chính xác của các kết quả đó. Một lần nữa, các giấy tờ làm việc của kiểm toán viên được soát xét bởi lãnh đạo phòng trước khi trình lên Ban Giám đốc. Sau đó Ban giám đốc xem xét tính hợp lý của kết quả kiểm toán và Công ty sẽ phát hành báo cáo kiểm toán. Có thể nói, hoạt động kiểm soát ở tất cả các cấp và tất cả các giai đoạn của quy trình kiểm toán đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, góp phần nâng cao chất lượng của từng cuộc kiểm toán. Hoạt động này được phản ánh vào Hồ sơ kiểm soát chất lượng kiểm toán thông qua “Phiếu soát xét hồ sơ và Báo cáo kiểm toán” PHẦN II: KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TÁC KIỂM TOÁN CỦA AASC NHẬN XÉT – KIẾN NGHỊ 1. Phương pháp kiểm toán được công ty áp dụng Phương pháp tiếp cận kiểm toán: Khi bắt đầu cuộc kiểm toán, công ty sẽ thảo luận với Ban Giám đốc của khách hàng để xác định được coi là đặc biệt quan trọng và việc áp dụng các thủ tục kiểm toán cần thiết mà kiểm toán viên phải xác định và thực hiện trong quá trình kiểm toán. Việc này giúp Công ty – nhóm kiểm toán có nhận xét ban đầu về hệ thống kiểm soát nội bộ, hệ thống kế toán và môi trường kiểm soát, qua đó đánh gía sơ bộ những rủi ro kiểm toán cũng như nội dung kế hoạch kiểm toán, và các phương pháp kiểm toán sẽ áp dụng. Cuộc kiểm toán được tiến hành theo các chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận ở Việt Nam. Việc đánh giá đúng các yếu tố rủi ro của từng lĩnh vực hoạt động của khách hàng cũng như việc áp dụng những chế độ kiểm soát nội bộ thích hợp sẽ làm giảm bớt những rủi ro này và sẽ được nêu ra trong bản kế hoạch kiểm toán. Bằng cách tập trung vào lĩnh vực có tính rủi ro cao hơn. Công ty có thể hiện một đợt kiểm toán hữu hiệu và có kết quả trong phạm vi đảm bảo hợp lý các yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và các nguyên tắc kiểm toán được chấp thuận tại Việt Nam. 2. Quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Tại AASC, chương trình kiểm toán được xây dựng dựa trên kinh nghiệm của các kiểm toán viên lâu năm và sự học hỏi các công ty kiểm toán, đặc biệt là các công ty kiểm toán nước ngoài. Chương trình được thường xuyên cập nhật và hoàn thiện cho phù hợp với chế độ kế toán và tình hình thị trường trong từng giai đoạn. Hệ thống chương trình kiểm toán gồm có: hệ thống hồ sơ kiểm toán, hệ thống câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, các mẫu quy định chung về lập kế hoạch kiểm toán, chương trình kiểm toán cụ thể cho từng khoản mục trên các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Việc kiểm toán các khách hàng cụ thể với những đặc thù về loại hình doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, quy mô hoạt động… có những nét khác nhau. Song, mọi cuộc kiểm toán đều tuân theo quy trình chung gồm 3 giai đoạn: lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán. Sơ đồ dưới đây mô tả quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC): Sơ dồ 7: Quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính tại AASC (trang bên) CHUẨN BỊ KIỂM TOÁN Tiếp cận khách hàng và ký hợp đồng: - Đánh giá, kiểm soát và xử lý các rủi ro kiểm toán - Lựa chọn nhóm kiểm toán - Lập hợp đồng kiểm toán Lập kế hoạch kiểm toán chiến lược (đối với khách hàng có quy mô lớn, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán BCTC nhiều năm) Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể - Thu thập thông tin cơ sở - Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng - Thực hiện các thủ tục phân tích tổng quát - Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro - Nghiên cứu hệ thống KSNB và đánh giá rủi ro kiểm soát Lập chương trình kiểm toán chi tiết THỰC HIỆN KIỂM TOÁN - Thử nghiệm kiểm soát - Thử nghiệm cơ bản (thủ tục phân tích và kiểm tra chi tiết) - Đánh giá kết quả - Soát xét các báo cáo tài chính KẾT THÚC KIỂM TOÁN Kết luận về cuộc kiểm toán và lập Báo cáo kiểm toán - Soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày phát hành BCTC - Thu thập thư giải trình của Ban Giám đốc khách hàng - Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán - Lập báo cáo kiểm toán - Hoàn thiện hồ sơ kiểm toán Các hoạt động sau kiểm toán - Đánh giá kết quả và chất lượng cuộc kiểm toán - Giải quyết các sự kiện phát sinh sau ngày ký Báo cáo kiểm toán 2.1. Chuẩn bị kiểm toán * Tiếp cận khách hàng và ký hợp đồng Sau khi gửi thư chào hàng và được khách hàng chấp nhận kiểm toán, Ban Giám đốc sẽ phân công công việc về các phòng, từ đó tìm hiểu ban đầu về khách hàng như: loại hình kinh doanh, cách thức kinh doanh, cơ cấu tổ chức, sơ bộ về hệ thống kiểm soát nội bộ… để đưa ra quyết định có chấp nhận khách hàng đó hay không. Sau đó lựa chọn kiểm toán viên phù hợp thực hiện công việc kiểm toán và thời gian thực hiện cuộc kiểm toán. Sau khi chấp nhận khách hàng cũng như xác định mục đích của khách hàng. Công ty sẽ ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng trong đó ghi rõ quyền và nghĩa vụ của 2 bên. Về phía Công ty thì chỉ rõ loại dịch vụ mà Công ty sẽ cung cấp cho khách hàng, thời gian thực hiện dịch vụ, thời điểm phát hành Báo cáo và Thư quản lý (nếu có), phương thức phát hành Báo cáo và một số nội dung khác. Về phía khách hàng, hợp đồng kiểm toán còn quy định rõ trách nhiệm của Công ty khách hàng là phải cung cấp các tài liệu kiểm toán của Công ty mình liên quan đến cuộc kiểm toán, thời hạn và phương thức thanh toán phí dịch vụ cho AASC, và một số nội dung khác. * Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế chương trình kiểm toán: Đây là giai đoạn có ý nghĩa vô cùng quan trọng quyết định chất lượng cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn này các kiểm toán viên phải thực hiện các công việc, đó là: - Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, hệ thống kế toán của khách hàng. Thu thập hiểu biết và mô tả chi tiết hệ thống kiểm soát nội bộ trên giấy tờ làm việc của mình từ đó đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ có hiệu lực và hoạt động có hiệu quả hay không. - Đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát để lập kế hoạch kiểm toán cho từng khoản mục. Sau khi đánh giá được hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động có hiệu quả hay không kiểm toán viên sẽ đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát. - Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát. - Lập bảng đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ. - Xây dựng kế hoạch kiểm toán. - Lập kế hoạch kiểm toán chiến lược: Tại Công ty, kế hoạch kiểm toán chiến lược chỉ được lập cho các cuộc kiểm toán lớn về quy mô, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán Báo cáo tài chính cho nhiều năm. -Nội dung các bước công việc của kế hoạch chiến lược bao gồm: + Xem xét tình hình kinh doanh của khách hàng: lĩnh vực hoạt động; loại hình doanh nghiệp, hình thức sở hữu, công nghệ sản xuất, tổ chức bộ máy quản lý và thực tiễn hoạt động của đơn vị) + Xác định những vấn đề liên quan đến báo cáo tài chính như chế độ kế toán, chuẩn mực kế toán áp dụng, yêu cầu về lập báo cáo tài chính và quyền hạn của Công ty. + Xác định vùng rủi ro chủ yếu của doanh nghiệp và ảnh hưởng của nó tới báo cáo tài chính. + Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ. + Xác định các mục tiêu kiểm toán trọng tâm và phương pháp tiếp cận kiểm toán. + Xác định nhu cầu về sự hợp tác của các chuyên gia. + Dự kiến nhóm trưởng và thời gian thực hiện. Giám đốc Công ty duyệt và thông báo kế hoạch chiến lược cho nhóm kiểm toán. Căn cứ kế hoạch chiến lược đã được phê duyệt, trưởng nhóm kiểm toán lập kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán. -Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể Tại Công ty, hiện nay kế hoạch kiểm toán tổng thể được lập theo mẫu của Công ty, bao gồm các công việc chính như sau: + Thông tin về hoạt động của khách hàng và những thay đổi trong năm kiểm toán (lĩnh vực hoạt động, tóm tắt các quy chế kiểm soát nội bộ của khách hàng, đặc điểm kinh doanh và các biến đổi trong công nghệ sản xuất kinh doanh…) + Các điều khoản của hợp đồng cần nhấn mạnh (yêu cầu về thời gian, tiến độ thực hiện; Báo cáo kiểm toán, Thư quản lý) + Tìm hiểu về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ (chế độ kế toán, chuẩn mực kế toán áp dụng, chính sách kế toán và những thay đổi chính sách kế toán trong việc lập báo cáo tài chính, các thông tư, quy định và chế độ phải tuân thủ…) + Đánh giá rủi ro: đánh giá rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát ở mức cao, trung bình, thấp và tóm tắt, đánh giá kết quả của hệ thống kiểm soát nội bộ) + Xác định mức độ trọng yếu: các chỉ tiêu sau đây được sử dụng để xác định mức trọng yếu là: Lợi nhuận trước thuế, doanh thu, tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn, nợ ngắn hạn, tổng tài sản của năm kiểm toán và của năm trước khi kiểm toán. Trong đó, kiểm toán viên phải đưa ra lý do lựa chọn mức độ trọng yếu là gì, xác định mức trọng yếu cho từng mục tiêu kiểm toán, khả năng có những sai sót xác định mức trọng yếu cho từng mục tiêu kiểm toán, khả năng có những sai sót trọng yếu và các sự kiện, nghiệp vụ phức tạp, các ước tính kế toán cần chú trọng. + Phương pháp kiểm toán đối với khoản mục + Yêu cầu về nhân sự: là các thành viên tham gia cuộc kiểm toán, bao gồm trưởng phòng phụ trách, trưởng nhóm kiểm toán, các kiểm toán viên và các trợ lý kiểm toán (nếu có) + Tổng hợp kế hoạch kiểm toán tổng thể: trong phần này, kiểm toán viên sẽ tổng hợp lại rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát, mức trọng yếu theo thứ tự đối với yếu tố hoặc khoản mục quan trọng và đưa ra phương pháp, thủ tục kiểm toán. + Kết thúc giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tổng thể, kiểm toán viên sẽ phân loại chung về khách hàng là khách hàng là khách hàng rất quan trọng, quan trọng hay bình thường. - Thiết kế chương trình kiểm toán Hiện nay, chương trình kiểm toán của hầu hết các cuộc kiểm toán mà AASC thực hiện đều được thiết kế thành 3 phần: Trắc nghiệm công việc, trắc nghiệm phân tích và trắc nghiệm trực tiếp các số dư. Trong đó mỗi phần lại được chia nhỏ thành các khoản mục trên báo cáo tài chính. Quy trình kiểm toán của Công ty được đánh giá cao thông qua kết quả mà Công ty đã đạt được đó là được khách hàng hết sức tín nhiệm. Chính vì vậy, số hợp đồng kiểm toán hàng năm của Công ty không ngừng tăng lên, từ 317 hợp đồng năm 2001 đã tăng 476 hợp đồng năm 2003, 528 hợp đồng năm 2004 và đến năm 205 đạt tới 700 hợp đồng kiểm toán báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp, các dự án vay của các tổ chức quốc tế. 2.2.Thực hiện kế hoạch kiểm toán Sau khi lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán viên được phân công thực hiện hoạt động kiểm toán sẽ đến đơn vị khách hàng tiến hành thực hiện kiểm toán theo kế hoạch tổng thể đã lập. kiểm toán viên thực hiện các bước như trong sơ đồ đã nêu nhằm thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp. 2.3. Kết thúc kiểm toán Sau khi hoàn thành các công việc trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, Công ty tổ chức một cuộc họp tổng kết quá trình kiểm toán để thảo luận với Ban lãnh đạo về kết quả thực hiện của kiểm toán viên để thống nhất về kết quả cuối cùng của cuộc kiểm toán. Kiểm toán viên sẽ gợi ý các điều chỉnh cần thiết của khách hàng để cân nhắc những điều chỉnh không cần thiết và tư vấn cho khách hàng trong thư quản lý. Sau khi họp thông qua kết quả kiểm toán, Công ty kiểm toán AASC gởi cho ban lãnh đạo Báo cáo dự thảo Báo cáo kiểm toán về báo cáo tài chính trong đó có đính kèm báo tài chính của khách hàng, bao gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (nếu có) và Thuyết minh báo cáo tài chính. Dựa trên những thỏa thuận giữa AASC và khách hàng, trưởng nhóm kiểm toán lập và ký báo cáo kiểm toán rồi trình Giám đốc Công ty Kiểm toán đóng dấu, sau đó công bố chính thức. 3. Nhận xét và kiến nghị Cơ cấu bộ máy quản lý của AASC hiện nay khá chặt chẽ. Với sự nỗ lực không ngừng của Ban giám đốc và đội ngũ cán bộ trong Công ty, bộ máy tổ chức của Công ty ngày càng hoàn thiện, đồng thuận về tư tưởng từ Ban giám đốc Công ty đến Kiểm toán viên, kỹ thuật viên, trợ lý kiểm toán và nhân viên. Tuy nhiên, do đặc thù của loại hình hoạt động rộng và phân tán trên các địa bàn nên trong một số trường hợp cơ cấu tổ chức không thể phát huy hết hiệu quả. Việc phân chia các phòng nghiệp vụ chỉ mang tính tương đối nên không thể hiện được chức năng và thế mạnh của mình. Công tác kiểm tra soát xét chất lượng dịch vụ được thực hiện thường xuyên, liên tục và không ngừng hoàn thiện. Đảm bảo các báo cáo được soát xét ba cấp 100% trước khi phát hành cho khách hàng, phát hiện kịp thời những sai sót trong thực hiện các quy trình nghiệp vụ. Vì vậy, chất lương báo cáo ngày càng tăng và được khách hàng đánh giá cao. Công ty thường xuyên tổ chức kiểm tra soát xét ở tất cả các cấp độ nhân viên trong công ty để kịp thời khắc phục, hỗ trợ các nhược điểm, khiếm khuyết tồn tại để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phục vụ tốt công tác Kiểm toán và tư vấn cho khách hàng. Công ty thực hiện đa dạng hóa các loại hình dịch vụ theo yêu cầu khách hàng, chủ động mở rộng thị trường và mở rộng dịch vụ tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa cho các Bộ, ngành, địa phương. Công tác thanh quyết toán hợp đồng và thu tiền đối với khách hàng được thực hiện tốt và kịp thời, không để gây nợ đọng, khó đòi. Công ty thực hiện việc phân công bố trí nhân sự phù hợp với năng lực và yêu cầu của công việc. Bên cạnh đó việc đúc rút kinh nghiệm sau những kiểm toán hợp đồng lớn chưa được thực hiện thường xuyên liên tục mà chủ yếu trao đổi nhanh, ngoại khóa tại các phòng nghiệp vụ. Việc trau dồi kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn của một số cán bộ công nhân viên còn có hạn chế, chưa chủ động sáng tạo trong công việc. KẾT LUẬN Trong điều kiện nền kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ như hiện nay, đồng thời với xu thế hội nhập toàn cầu hóa, nền kinh tế của nước ta không ngừng phát triển và đổi mới, đòi hỏi các tổ chức kinh tế xã hội phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ mà mình đã và đang cung cấp, tìm tòi sang tạo những sản phẩm mới, dịch vụ cung cấp mới để đáp ứng ngày càng cao và đầy đủ hơn những yêu cầu của khách hang đưa ra. những yêu cầu này cũng được đặt ra đối với các Công ty kiểm toán nói chung và Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán-kiểm toán (AASC) nói riêng. Là một trong hai công ty kiểm toán hang đầu tại Việt Nam, Công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán-kiểm toán (AASC) đã và đang nỗ lực nâng cao về chất lượng và số lượng các dịch vụ cung cấp chuyên ngành, mở rộng phạm vi hoạt động cả về không gian và đối tượng khách hang phục vụ, đồng thời tiến hành chuẩn hóa dần dần quy trình kiểm toán chung của Công ty cho phù hợp với Chuẩn mực Kiểm toán của Việt Nam và Quốc tế. Trong báo cáo tổng hợp thực tập này em đã trình bày một cách khái quát về Công ty Dịch vụ tư vấn Tài chính Kế tóan - Kiểm toán (AASC) cũng như quy trình kiểm toán chung mà công ty đang áp dụng. Em xin chân thành cảm ơn Th.s. Bùi Thị Minh Hải và các anh chị kiểm toán viên của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán-Kiểm toán (AASC) nói chung, các anh chị phòng Kiểm toán dự án nói riêng nhiệt tình chỉ bảo và cung cấp tài iệu cho em hoàn thành bản báo cáo này. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Nguyễn Thị Hoàng Lan. MỤC LỤC