Báo cáo thực tập tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC

Lời mở đầu Ngành kiểm toán Việt Nam tuy có lịch sử hình thành và phát triển chỉ mới hơn 10 năm nay; tuy nhiên với những thành quả mà Kiểm toán Việt nam đạt được trong thời gian qua cho phép chúng ta có cái nhìn lạc quan về 1 tương lai phát triển, hội nhập với các nước trên thế giới. Chỉ trong vòng hơn 15, với 2 Công ty Kiểm toán ban đầu do Bộ tài chính thành lập, cho đến thời điểm này, ở Việt nam đã có khoảng 130 Công ty cung cấp dịch vụ Kiểm toán rải đều trên khắp 3 miền đất nước. Sự lớn mạnh đó của lĩnh vực Kiểm toán Việt Nam không thể không kể đến những đóng góp của các Công ty Kiểm toán Việt Nam đầu tiên – đó chính là các Công ty tiên phong trong lĩnh vực Kiểm toán, mở đường cho các Công ty khác cùng phát triển, tạo nên 1 thị trường dịch vụ Kiểm toán sôi động như hiện nay. Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) là 1 trong 2 Công ty Kiểm toán Việt Nam đầu tiên, được Bộ tài chính thành lập năm 1991. Có thể nói, sự phát triển của AASC song hành cùng với sự phát triển của Kiểm toán Việt Nam trong suốt 15 năm qua. Là một sinh viên chuyên ngành Kiểm toán của trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân, em may mắn được thực tập tại Công ty Dịch vụ Tư vấn tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC. Trong giai đoạn đầu của quá trình thực tập tại Công ty, với sự giúp đỡ của các anh chị ở Công ty AASC nói chung, các anh chị phòng Kiểm toán dự án nói riêng, em đã tìm hiểu được nhiều thông tin bổ ích về quá trình hình thành, phát triển, về cơ cấu tổ chức, cách thức hoạt động… của Công ty.Những thông tin đó không những đã cho em những hiểu biết về 1 môi trường Kiểm toán chuyên nghiệp mà còn giúp em thấy được phần nào xu hướng phát triển chung của Kiểm toán Việt Nam trong thời gian qua. Trên cơ sở đó, em viết Báo cáo thực tập Tổng hợp này để trình bày những hiểu biết của mình về Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC. Báo cáo Tổng hợp này gồm các phần sau: I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC ) II. CÁC LOẠI HÌNH DỊCH VỤ DO CÔNG TY CUNG CẤP VÀ THỊ TRƯỜNG CỦA CÔNG TY III. QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY IV. HỆ THỐNG KẾ TOÁN VÀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CÔNG TY V. NHẬN XÉT, KIẾN NGHỊ Em xin chân thành cảm ơn giáo viên hướng dẫn Thạc sỹ Bùi Thị Minh Hải và các anh chị tại Công ty Dịch vụ Tư vấn tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC đã giúp đỡ em hoàn thành Báo cáo Tổng hợp này. I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC ) 1. Các giai đoạn phát triển của công ty Ngành Kiểm toán đã xuất hiện trên thế giới từ khá lâu; và ở các nước có nền kinh tế Tài chính và kinh tế thị trường sớm phát triển như Anh, Mỹ… thì hoạt động Kiểm toán trở thành một trong những nội dung quan trọng của hoạt động Tài chính, giúp quản lý Tài chính và xây dựng nền kinh tế lành mạnh. Tuy nhiên, đối với Việt Nam thì hoạt động Kiểm toán còn khá mới mẻ. Vào những năm đầu của thập kỷ 90, khi nền kinh tế của nước ta đổi mới từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường- đánh dấu bằng việc nhà nước khuyến khích thành lập hàng loạt doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường (còn được gọi là các doanh nghiệp 90, 91) – thì việc quản lý Tài chính của các doanh nghiệp trở thành một nhân tố quan trọng quyết định hiệu quả kinh doanh và sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế. Đó cũng là thời điểm mà Đảng và Chính phủ nhận thấy rõ sự tác động tích cực của hoạt động Kiểm toán đối với công cuộc đổi mới của đất nước. Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) đã được ra đời trong thời gian này và trở thành 1 trong 2 tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất của Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực tư vấn về quản trị kinh doanh, Tài chính Kế toán và Kiểm toán. Công ty dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (tên viết tắt là AASC) - tiền thân là Công ty Dịch vụ Kế toán (tên viết tắt là ASC) được thành lập ngày 13/05/1991 theo Quyết định số 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Trong thời gian đầu hoạt động, công ty chỉ cung cấp dịch vụ Kế toán, cụ thể là: giúp các doanh nghiệp về các dịch vụ Kế toán như mở sổ, ghi sổ Kế toán, lập bảng cân đối Kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước, phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp; giúp các doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy Kế toán và tổ chức công tác Kế toán; cung cấp các thông tin kinh tế Tài chính, các biểu mẫu in sẵn về Tài chính, Kế toán theo quy định của Nhà nước… Sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, ban lãnh đạo công ty nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn của thị trường Tài chính nên đã đề nghị Bộ Tài Chính cho phép bổ sung một số loại hình dịch vụ. Đến ngày 14 tháng 9 năm 1993 với yêu cầu đổi mới hệ thống quản lý nền kinh tế quốc dân, thêm vào đó là sự lớn mạnh về năng lực hoạt động nghiệp vụ, Bộ trưởng Bộ Tài Chính đã ra Quyết định số 639/TC/QĐ/TCCB đổi tên Công ty thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán có tên giao dịch quốc tế là Auditing and Accounting Financial Consulting Service Company (viết tắt là AASC) và đó trở thành tên giao dịch chính thức của Công ty cho đến hiện nay. Tháng 3 năm 1992, Công ty thành lập chi nhánh đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh và đến tháng 3 năm 1995, được phép của Bộ Tài Chính, chi nhánh này tách ra khỏi AASC và thành lập Công ty kiểm toán Sài Gòn (AFC). Ngày 13 tháng 3 năm 1997, Công ty tái lập văn phòng tại thành phố Hồ Chí Minh và tháng 5 năm 1998 nâng cấp từ văn phòng đại diện lên chi nhánh lớn nhất của Công ty. Hiện tại, AASC có trụ sở chính đặt tại Hà Nội và 4 chi nhánh đặt tại các tỉnh, thành phố lớn trên lãnh thổ Việt Nam, cụ thể như sau: - Trụ sở chính: Địa chỉ: Số 1, Lê Phụng Hiểu, Hà Nội Điện thoại: 04 8241990 Email: aasc-ndd@hn.vnn.vn - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh: Địa chỉ: Số 29, Võ Thị Sáu, TP Hồ Chí Minh Điện thoại: 08 8205943 - Chi nhánh Vũng Tàu: Địa chỉ: Số 42, Thống Nhất, TP Vũng Tàu Điện thoại: 64 859087 - Chi nhánh Thanh Hoá: Địa chỉ: Số 25, Phan Chu Trinh, TP Thanh Hoá Điện thoại: 037 852040 - Chi nhánh Quảng Ninh: Địa chỉ: Cột 3, TP Hạ Long Điện thoại: 033 627571 AASC chính thức trở thành Hội viên Hội kiểm toán viên hành nghề Việt nam (VACPA) tháng 04/2005, trở thành thành viên của tổ chức kế toán, kiểm toán quốc tế INPACT vào tháng 07/2005 và tháng 11/2005, AASC đã liên danh kiểm toán với Hãng tư vấn Anh Bannock và Văn phòng kiểm toán Nhà nước Vương quốc Anh thực hiện dự án hỗ trợ, nâng cao năng lực cho kiểm toán Nhà nước Việt Nam để hội nhập kiểm toán, kế toán với các nước trong khu vực, các nước thuộc khối Liên minh Châu Âu (EU). AASC có mối quan hệ chặt chẽ với các Bộ ngành, các Vụ, Viện, các cơ quan nghiên cứu và các trường đại học trong cả nước nhằm mục đích tăng cường nâng cao hiệu quả công tác chuyên môn của mình. Đặc biệt AASC còn có mối quan hệ chặt chẽ với các hãng kiểm toán quốc tế như E&Y, KPMG, PWC,...vv, thông qua mối quan hệ hợp tác này giúp cho AASC tiếp cận được với kiến thức quốc tế và trao đổi phổ biến được các kinh nghiệm hoạt động thực tiễn tại Việt Nam với các hãng kiểm toán quốc tế. Điều này đã góp phần làm tăng uy tín cũng như tính chuyên nghiệp của AASC. Trong quá trình phát triển của mình, AASC đã luôn nỗ lực không ngừng nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, nâng cao uy tín nghề nghiệp của mình, từ đó nâng cao kết quả kinh doanh. Để thấy được phần nào sự phát triển đi lên không ngừng của AASC, chúng ta có thể theo dõi tình hình doanh thu của Công ty qua các năm thông qua biểu đồ sau: Biểu đồ 1: Nhìn vào biểu đồ trên ta có thể thấy từ năm 1991 cho đến năm 2005, doanh thu của Công ty đã liên tục tăng lên, tốc độ tăng cũng ngày càng cao. Điều này là do kể từ khi thành lập đến nay, Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô, mở rộng thị trường. Các hợp đồng Kiểm toán ngày càng tăng lên không những về số lượng mà còn về giá trị của hợp đồng. Hiện nay, AASC đã và đang cung cấp dịch vụ trên toàn lãnh thổ Việt Nam, và có nhiều hợp đồng trị giá hàng trăm triệu đồng. Đến thời điểm này tuy rằng Công ty chưa lập Báo cáo doanh thu của năm 2006, nhưng ta có thể theo dõi Báo cáo mới nhất về tình hình doanh thu của Công ty cho đến tháng 11 năm 2006 để xem xét tình hình thực hiện doanh thu của Công ty trong năm 2006. Báo cáo Doanh thu tháng 11 năm 2006 Phòng thực hiện Doanh thu tháng 11 năm 2006 Luỹ kế cho đến 30/11/2006 Tổng số 2.757.746.902 33.096.063.290 1. Phòng Kiểm toán dự án 1.452.118.817 8.350.225.128 2. Phòng Kiểm toán thương mại dịch vụ 321.401.478 4.734.714.077 3. Phòng Tư vấn và Kiểm toán 217.000.000 5.494.654.755 4. Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản 121.719.700 4.353.314.022 5. Phòng Kiểm toán các ngành SXVC 635.872.727 5.341.120.845 6. Phòng Công nghệ thông tin 467.006.240 7. Cửa hàng cung cấp biểu mẫu 197.006.240 8. Phòng Hành chính tổng hợp 35.114.195 9. Phòng Đào tạo và hợp tác quốc tế 9.634.180 1.830.870.396 10. Chi nhánh Quảng Ninh 473.181.818 11. Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh 877.727.272 12. Chi nhánh Hải Phòng (18.564.000) 13. Liên phòng 959.593.050 Báo cáo trên cho thấy, từ tháng 1 đến tháng 11 năm 2006, doanh thu của toàn bộ Công ty đạt 33.096.603.290 đồng, trong đó phòng Kiểm toán dự án đạt mức doanh thu lớn nhất (hơn 8 tỷ đồng). Do đặc thù của ngành Kiểm toán, vào tháng cuối năm, số lượng hợp đồng Kiểm toán nhiều hơn, vì vậy hoàn toàn có thể dự kiến doanh thu của công ty trong cả năm 2006 sẽ vượt năm 2005. Qua 15 năm phát triển, với sự cố gắng của lãnh đạo và cán bộ công nhân viên, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã vững bước phát triển và gặt hái được những thành quả đáng tự hào, chiếm được sự tín nhiệm của khách hàng bằng việc cung cấp cho khách hàng những dịch vụ chuyên môn tốt nhất, đảm bảo chất lượng và uy tín nghề nghiệp. Do những thành tích và những đóng góp của AASC đối với ngành Tài chính, Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, ngày 15 tháng 8 năm 2001, Chủ Tịch nước đã có Quyết định số 586 KT/CT tặng thương Huân chương lao động hạng Ba - AASC là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam hoạt động trên lĩnh vực Kiểm toán độc lập được Chủ Tịch nước tặng thưởng phần thưởng cao quý này. Và ngày 27 tháng 7 năm 2001, Thủ Tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 922/QĐ/TT tặng thưởng Cờ thi đua và bằng khen cho nhiều tập thể và cá nhân thuộc Công ty. 2. Nhân sự của AASC: 2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty: Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính. Do vậy, cũng như các doanh nghiệp nhà nước khác, bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức chặt chẽ, có hệ thống theo mô hình chức năng gồm có Ban Giám đốc, các phòng ban chức năng, và các chi nhánh. Ban Giám đốc: Ban Giám đốc là bộ phận quản lý cao nhất trong Công ty, gồm có 4 thành viên: Giám đốc và 3 phó Giám đốc. Giám đốc trong công ty là người chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài Chính và trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty. Nhiệm vụ và quyền hạn của Giám đốc được quy định trong điều 16 - Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty. Phó Giám đốc có nhiệm vụ tư vấn cho Giám đốc về việc điều hành hoạt động của Công ty cũng như điều hành trực tiếp 1 số lĩnh vực hoạt động của Công ty theo sự uỷ quyền của Giám đốc. Các phòng ban: Công ty có 9 phòng ban chức năng. Mỗi phòng ban gồm có Trưởng phòng, Phó phòng, các Kiểm toán viên, các trợ lý Kiểm toán viên và các kỹ thuật viên. Các chi nhánh: Như đã nói ở trên, hiện nay công ty có 4 chi nhánh tại: thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Thanh Hoá và Quảng Ninh. Tại mỗi chi nhánh cũng có Giám đốc chi nhánh, Phó Giám đốc chi nhánh và các nhân viên. Các chi nhánh của công ty được lập ra ở các tỉnh, thành phố lớn của Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu kiểm toán tại các địa phương đó. Tuy nhiên số lượng kiểm toán viên ở mỗi chi nhánh chưa thể đáp ứng hết nhu cầu kiểm toán tại địa phương, nhất là vào mùa kiểm toán. Sơ đồ 1: Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty BAN GIÁM ĐỐC Chi nhánh Quảng Ninh Chi nhánh Thanh Hoá Trụ sở chính tại Hà Nội Chi nhánh Vũng Tàu Chi nhánh TP Hồ Chí Minh Phòng hành chính tổng hợp Phòng Tài chính Kế toán Phòng Kiểm toán ngành TM DV Phòng Kiểm toán ngành sản xuất Phòng Kiểm toán xây dựng cơ bản Phòng Kiểm toán các dự án Phòng Kiểm toán và tư vấn Phòng công nghệ thông tin Phòng đào tạo và hợp tác quốc tế 2.2. Đội ngũ nhân viên của Công ty: Công ty luôn quan tâm đặc biệt đến yếu tố con người để đảm bảo dịch vụ của công ty cung cấp đạt chất lượng cao. Kinh nghiệm và bằng cấp chuyên môn của cán bộ nhân viên nghiệp vụ AASC được coi là nhân tố then chốt dẫn đến sự thành công của Công ty. Tính đến thời điểm ngày 30 tháng 6 năm 2006, tổng số cán bộ của AASC tại trụ sở chính và các chi nhánh là khoảng hơn 300 cán bộ, nhân viên, trong đó có 118 người được cấp chứng chỉ Kiểm toán viên cấp Nhà nước (CPA). Nhân viên chuyên nghiệp của AASC được đào tạo chính quy tại các trường đại học hàng đầu tại Việt Nam; được tuyển chọn vào làm việc tại AASC thông qua các vòng thi nghiêm túc, chất lượng về trình độ chuyên môn nghiệp vụ và khả năng tiếng Anh. AASC cũng chú trọng vào việc đào tạo nâng cao trình độ của nhân viên trong quá trình làm việc. Công ty thường xuyên tổ chức các khoá đào tạo cho các nhân viên mới để truyền đạt kinh nghiệm, giúp họ nhanh chóng làm quen với công việc; bên cạnh đó công ty cũng tổ chức các khoá đào tạo nội bộ để phổ biến, cập nhật thông tin và các văn bản pháp lý mới ban hành liên quan đến hoạt động Tài chính, Kế toán và Kiểm toán. Đồng thời, hàng năm, tất cả các nhân viên của AASC trừ các cấp lãnh đạo phòng trở lên đều phải trải qua kỳ thi sát hạch định kỳ. AASC rất coi trọng công tác tổ chức cũng như chất lượng của kỳ thi sát hạch này, bởi qua đó giúp cho những nhà quản lý thấy được trình độ chuyên môn và sự tiến bộ của các nhân viên trong Công ty, đồng thời là động lực cho các nhân viên không ngừng phấn đấu học hỏi. Các nhân viên có năng lực chuyên môn tốt được gửi đi đào tạo ở các tổ chức đào tạo trong và ngoài nước dưới các hình thức khác nhau. Để thấy được sự lớn mạnh của đội ngũ Kiểm toán viên của Công ty qua thời gian hoạt động cũng như trong mối quan hệ so sánh với các Công ty Kiểm toán lớn khác tại Việt Nam, chúng ta xem xét 2 biểu đồ sau: Đội ngũ Kiểm toán viên có chứng chỉ CPA của 10 Công ty lớn đến 31/12/2005 Biểu đồ 2 Đội ngũ Kiểm toán viên có chứng chỉ CPA hành nghề tại AASC từ năm 2001 đến năm 2005 Biểu đồ 3 Qua biểu đồ 2 ta thấy: AASC có số lượng kiểm toán viên lớn nhất Việt nam hiện nay. Qua biểu đồ 3 ta thấy: đội ngũ kiểm toán viên hành nghề tại AASC không ngừng tăng lên về quy mô. 3. Phương hướng phát triển của công ty: 3.1. Mục tiêu hoạt động: Với quan điểm vì lợi ích cao nhất của khách hàng, mục tiêu hoạt động của công ty là cung cấp các dịch vụ chuyên ngành và các thông tin đáng tin cậy nhằm giúp khách hàng ra các quyết định quản lý, tài chính và kinh tế một cách có hiệu quả. Hơn thế nữa, với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ, công ty am hiểu các yêu cầu, các khó khăn mà khách hàng gặp phải khi tiến hành kinh doanh tại Việt Nam. Dựa trên cơ sở này, công ty sẽ hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt các vấn đề mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể thực hiện được. 3.2. Phương châm hoạt động: Để đảm bảo cung cấp dịch vụ có chất lượng tốt nhất, mọi hoạt động của AASC luôn tôn trọng nguyên tắc: độc lập, trung thực khách quan và bảo mật, tuân thủ các quy định của nhà nước Việt nam, các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam do nhà nước ban hành cũng như các chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận chung. Bên cạnh đó, công ty cũng luôn nhận thức việc đặt lợi ích hợp pháp của khách hàng lên hàng đầu. 3.3. Định hướng phát triển: Đứng trước những cơ hội và thách thức của nền kinh tế thị trường đang ngày 1 phát triển, trước xu thế toàn cầu hoá - hợp tác quốc tế và sự cạnh tranh không ngừng của các công ty kiểm toán Việt Nam cũng như các hãng kiểm toán nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, AASC đã xây dựng cho mình những định hướng phát triển như sau: Một là, đa dạng hoá các loại hình dịch vụ, trong đó chú trọng phát triển các dịch vụ tư vấn. Hai là, xây dựng phương án và tiến tới chuyển đổi mô hình Công ty thành công ty TNHH từ 2 thành viên trở lên vào năm 2007 theo Nghị định 105/2004/NĐ-CP ngày 30 tháng 3 năm 2004 của Chính phủ về Kểm toán độc lập và Nghị định 133/2005/NĐ-CP ngày 31 tháng 10 năm 2005 sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 105/2004/NĐ-CP. Ba là, chú trọng phát triển các khách hàng là các dự án do các tổ chức tài chính, tiền tệ quốc tế tài trợ cho Việt Nam và các khách hàng theo yêu cầu của thị trường chứng khoán. Bốn là, phân công, chỉ đạo và triển khai thực hiện tập trung và nhất quán trong toàn công ty về công tác tuyển dụng lao động, đào tạo, bồi dưỡng kiểm toán viên, kỹ thuật viên; công tác kiểm soát chất lượng, soát xét 3 cấp, công tác quản lý tài sản, tài chính và tiến tới hạch toán, quản lý tài chính toàn công ty. Năm là, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với các công ty kiểm toán và tư vấn nước ngoài trong việc đấu thầu và thực hiện cung cấp các dịch vụ kiểm toán, kế toán và tư vấn cho các dự án, các chương trình lớn về kinh tế- xã hội, từng bước tiếp thu công nghệ và quốc tế hoá đội ngũ nhân viên. Đặc biệt công ty mở rộng quan hệ hợp tác với INPACT nhằm khai thác mạng lưới khách hàng của tổ chức này. Thông qua đó đào tạo nâng cao kỹ thuật kiểm toán, tư vấn cho kiểm toán viên, nâng cao chất lượng hoạt động và năng suất lao động tiến tới hội nhập với kiểm toán thế giới và nâng cao thương hiệu, hình ảnh và hệ số tín nhiệm của công ty. Sáu là, thực hiện cắt giảm chi phí trong chi tiêu và chi phí kinh doanh hợp lý, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ngăn ngừa tham nhũng thông qua dịch vụ kiểm toán và tư vấn tài chính. Bảy là, đầu tư xây dựng và mở rộng cơ sở vật chất làm việc, mua mới và nâng cấp trang thiết bị thông tin, thiết bị văn phòng phục vụ điều kiện làm việc cho nhân viên trong công ty. Tám là, giữ vững tốc độ tăng trưởng hàng năm từ 8% đến 10 % và phấn đấu thực hiện tốt các chỉ tiêu. Mục tiêu tổng quát của công ty là trong những năm tới AASC vẫn là công ty kiểm toán hàng đầu của Việt nam, không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ và uy tín đối với các khách hàng trong nước và hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới. II. CÁC LOẠI HÌNH DỊCH VỤ DO CÔNG TY CUNG CẤP VÀ THỊ TRƯỜNG CỦA CÔNG TY 1. Các loại hình dịch vụ do công ty cung cấp: Hiện nay, AASC đã và đang cung cấp cho các khách hàng các dịch vụ chuyên nghiệp, bao gồm: - Kiểm toán - Kế toán - Xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá - Tư vấn tài chính, thuế - Công nghệ thông tin - Đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng 1.1. Dịch vụ kiểm toán: Dịch vụ Kiểm toán là 1 trong các hoạt động chính của AASC. Hiện nay có khoảng hơn 300 nhân viên Kiểm toán, trong đó có 118 nhân viên đạt chứng chỉ Kiểm toán viên cấp Nhà nước ( CPA ) hoạt động trong lĩnh vực này. Với bề dày hơn 10 năm kinh nghiệm hoạt đông cung cấp các dịch vụ Kiểm toán cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội và các dự án hoạt động tại Việt Nam, AASC đã và đang được khách hàng đánh giá cao về chất lượng cũng như các ý kiến tư vấn. Dịch vụ Kiểm toán bao gồm các loại hình sau: - Kiểm toán Báo cáo Tài chính thường niên của các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội. - Kiểm toán hoạt động của các dự án - Kiểm toán Báo cáo quyết toán của các công trình xây dụng cơ bản - Kiểm toán xác định vốn góp liên doanh - Kiểm toán tuân thủ luật định Dịch vụ Kiểm toán của công ty được thực hiện nhằm thu thập, đánh giá và đưa ra thông tin hữu ích phục vụ cho các mục đích sử dụng của khách hàng hiệu quả nhất. Những dịch vụ này cho phép đưa ra những đề xuất và tư vấn cho khách hàng thông qua thư quản lý và lời tư vấn đi cùng với Báo cáo Kiểm toán. Hoạt động Kiểm toán của AASC luôn tuân thủ những chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực nghề nghiệp của Việt Nam cũng như các chuẩn mực quốc tế được chấp nhận tại Việt Nam. Hiện nay, AASC đã và đang cung cấp dịch vụ Kiểm toán cho hơn 1500 khách hàng là doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp cổ phần, các dự án sử dụng vốn vay của các tổ chức tài chính, tín dụng quốc tế, các tổ chức kinh tế xã hội… Trong số các loại hình dịch vụ Kiểm toán trên, Kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp là 1 trong những yếu tố cơ bản làm nên thương hiệu AASC và là 1 trong những thế mạnh của công ty. Hoạt động này đã có sự phát triển không ngừng cả về số lượng và chất lượng. Hiện nay, trong lĩnh vực Kiểm toán báo cáo tài chính, AASC đã có hơn 300 nhân viên với kinh nghiệm chuyên sâu về Tài chính, Kế toán, Kiểm toán, tín dụng, thuế…( trong đó có 118 Kiểm toán viên cấp nhà nước). Hàng năm, đội ngũ này đã tiến hành Kiểm toán trên 360 hợp đồng Kiểm toán Báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp, các dự án tài trợ, vay vốn của các tổ chức quốc tế: trong đó có hơn 150 doanh nghiệp Nhà nước, trên 100 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trên 15 Ngân hàng thương mại… Qua hoạt động Kiểm toán báo cáo tài chính, công ty đã giúp cho các doanh nghiệp khắc phục những điểm yếu và hoàn thiện hệ thống Kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ, từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý tài chính và điều hành doanh nghiệp. Bên cạnh Kiểm toán báo cáo tài chính, Kiểm toán quyết toán vốn đầu tư cũng được xem, là một thế mạnh của AASC, góp phần nâng cao tính cạnh tranh của AASC với các công ty Kiểm toán khác.Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong lĩnh vực Xây dựng cơ bản, từ năm 1993, AASC đã tuyển chọn và đào tạo được đội ngũ cán bộ, Kiểm toán viên có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ chuyên môn cao, trong đó có gần 30 kỹ sư xây dựng. Hàng năm đội ngũ này đã thực hiện hơn 400 hợp đồng quyết toán vốn đầu tư, trong đó có nhiều công trình lớn, phức tạp như công trình đường dây tải điện 500KV Bắc- Nam, công trình xây dựng nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, công trình xây dựng nhà máy thuỷ điện Trị An, công trình apatit Lao Cai…; nhiều công trình quan trọng của Đảng, Chính Phủ, Ban tài chính quản trị Trung Ương, Bộ Quốc Phòng, Bộ công an… Hoạt động Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư của AASC đã góp phần giúp các chủ đầu tư loại bỏ được các chi phí bất hợp lí, tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước và củ chủ đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. 1.2. Dịch vụ kế toán: AASC đã và đang cung cấp nhiều dịch vụ Kế toán hướng tới việc nâng cao chất lượng hoạt động Kế toán cho các doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp… Các dịch vụ Kế toán bao gồm: - Lập và ghi sổ Kế toán - Lập các Báo cáo tài chính đinh kỳ theo yêu cầu của các cơ quan nhà nước và cơ quan cấp trên - Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của khách hàng và các quy định của chế độ kế toán Việt Nam, trợ giúp việc chuyển đổi hệ thống kế toán và báo cáo tài chính phù hợp với các quy định của nhà nước Việt Nam hoặc các nguyên tắc kế toán được chấp nhận. - Hướng dẫn cho các khách hàng trong việc áp dụng các chế độ kế toán tài chính và tư vấn, trợ giúp trong việc lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. AASC được hình thành và phát triển từ khởi đầu là 1 đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ kế toán. Dịch vụ kế toán của AASC đã được Bộ Tài Chính và khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. AASC hiện có đội ngũ các chuyên gia kế toán có nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn trong các doanh nghiệp, tại các cơ quan nghiên cứu và ban hành chế độ chính sách kế toán, sự hiểu biết sâu rộng về kế toán Việt Nam cũng như các thông lệ kế toán quốc tế sẽ giúp cho các dịch vụ kế toán mà công ty cung cấp có giá trị cao. Các dịch vụ kế toán của AASC sẽ giúp cho khách hàng đảm bảo được thời gian thực hiện, tiết kiệm được chi phí nhân công và đặc biệt là giúp cho khách hàng quản lý, kinh doanh có hiệu quả. Đặc biệt AASC đã cùng cán bộ của Tổng cục Thuế và các cục Thuế ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Nam Định… giúp đỡ và hướng dẫn hàng vạn doanh nghiệp tư nhân, các hộ kinh doanh tư nhân mở và ghi chép sổ kế toán theo quy định của nhà nước. Thông qua hoạt động này, AASC đã hỗ trợ cơ quan Thuế, cơ quan Tài Chính nắm bắt được tình hình hoạt động của các hộ kinh doanh từ đó có cơ sở để điều chỉnh mức thu và có căn cứ nghiên cứu chính sách thuế đối với khu vực kinh tế này. 1.3. Dịch vụ tư vấn: Các dịch vụ tư vấn của AASC sẽ cung cấp cho khách hàng những giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến được hệ thống kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng sản phẩm dịch vụ, giảm chi phí hoạt động, không ngừng tăng doanh thu… Hiện nay AASC đang phát triển những dịch vụ tư vấn có giá trị cao và rất phù hợp với công cuộc đổi mới của nền kinh tế nước ta như: - Xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá - Tư vấn rà soát, chẩn đoán hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước - Tư vấn tái cơ cấu và mô hình hoạt động của các tổng công ty nhà nước - Tư vấn quản lý - Tư vấn thuế ... Trong mấy năm gần đây, khi xu hướng cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước phát triển thì AASC là một trong những công ty uy tín nhất trong việc cung cấp dịch vụ xác đinh giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá. Dịch vụ tư vấn cổ phần hoá bao gồm tư vấn tất cả các vấn đề liên quan đến quy trình, thủ tục tiến hành cổ phần hoá cũng như các vấn đề phát sinh trong và sau khi cổ phần: - Tư vấn xác định tài sản doanh nghiệp để cổ phần hoá - Tư vấn xác định và lập hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp - Tư vấn đề xuất phương án xử lý lao động sau khi chuyển sang công ty cổ phần - Tư vấn xây dựng phương án kinh doanh sau khi chuyển sang công ty cổ phần - Tư vấn xây dựng điều lệ công ty cổ phần - Tư vấn tổ chức đại hội đồng cổ đông, đại hội công nhân viên chức - Tư vấn các vấn đề sau khi co quyết định chuyển đổi Doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần - Tư vấn các công việc sau khi chuyển đổi thành công ty cổ phần Năm 2003, 2004 là năm đánh dấu bước phát triển của AASC trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá. AASC đã cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, các thành viên của Tổng công ty lương thực Miền Nam, Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Vinacomex, UBND thành phố Hà Nội, UBND tỉnh Hà Đông… và được đông đảo khách hàng trên khắp cả nước tín nhiệm. Sau khi tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp, hầu hết các đơn vị đã tín nhiệm và yêu cầu AASC cung cấp thêm các dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp đẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá. Trong những năm tới, theo yêu cầu của hội nhập và phát triển, AASC sẽ không ngừng cỉa thiện chất lượng dịch vụ và cung cấp cho khách hàng những dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp tốt nhất và tư vấn những phương pháp tối ưu giúp khách hàng gặt hái nhiều thành công hơn nữa trong hoạt động kinh doanh. Bên cạnh đó, dịch vụ tư vấn thuế cũng là một trong những dịch vụ truyền thống và là thế mạnh của AASC. Dịch vụ tư vấn thuế của AASC luôn mang lại hiệu quả cao cho khách hàng bởi công ty có 1 đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu về pháp luật thuế tại Việt Nam, cũng như luôn nắm bắt các quy định của các cơ quan thuế ở trung ương và địa phương. Các giải pháp về thuế mà AASC cung cấp cho khách hàng sẽ đảm bảo các loại thuế mà doanh nghiệp hay cá nhân phải nộp là hợp pháp, và cũng góp phần giảm bớt những ảnh hưởng về thuế trong các giao dịch kinh doanh. Kinh nghiệm tư vấn thuế của AASC được thể hiện trên các mặt như: lập kế hoạch thuế; đăng ký, tính toán và kê khai thuế phải nộp với cơ quan thuế; rà soát, đánh giá việc tuân thủ các sắc thuế hiện hành của Việt Nam… 1.4. Dịch vụ công nghệ thông tin: AASC có đội ngũ chuyên gia công nghệ thông tin giàu kinh nghiệm được đào tạo hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế sẽ trợ giúp cho khách hàng trong việc thiết kế, phát triển, thử nghiệm và vận hành các hệ thống thông tin quản lý mới đáp ứng yêu cầu quản lý và hoạt động của khách hàng. Hiện nay, công ty đang cung cấp cho khách hàng những phần mềm chủ yếu sau: + Phần mềm kế toán: - A-ASPlus 3.0 Kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp - E-ASPlus 3.0 Kế toán doanh nghiệp - P- ASPlus 2.0 Kế toán đơn vị chủ đầu tư + Phần mềm quản lý: - Phần mềm quản lý nhân sự - Phần mềm quản lý tài sản cố định - Phần mềm quản lý công văn - Phần mềm quản lý doanh nghiệp 1.5. Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng: Đào tạo nhân viên là một chiến lược nhằm nâng cao kỹ năng, khả năng nguồn nhân lực của doanh nghiệp. Nhằm giúp cho khách hàng có thể lựa chọn được những nhân viên phù hợp với yêu cầu của công việc tuyển dụng, dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng của AASC sẽ giúp đỡ khách hàng trong việc tìm kiếm 1 ứng cử viên tốt nhất cho công việc được giao. AASC sử dụng 1 đội ngũ chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy để xây dựng các chương trình đào tạo và tiến hành huấn luyện 1 cách hiệu quả nhất. Công ty rất có uy tín trong việc tổ chức các khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, kế toán nội bộ, quản trị doanh nghiệp, ứng dụng tin học trong công tác kế toán…AASC đã trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc hợp tác với các trường đại học, các ngành, các địa phương ở trong nước và các tổ chức quốc tế, mở các khoá bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về phân tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm… cho hàng nghìn kế toán viên, kế toán trưởng và các kiểm toán viên nội bộ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp. AASC còn thực hiện các dịch vụ giới thiệu, cung cấp các nhân viên kế toán, kiểm toán cho các doanh nghiệp trong nước và các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Biểu đồ 4 Ta có thể thấy được sự phát triển về quy mô cũng như ch ất lượng của dịch vụ đào tạo của AASC thông qua 2 biểu đồ sau: Biểu đồ 5 2. Thị trường của công ty: Cùng với sự phát triển và thành công qua 14 năm hoạt động, AASC đã có những bước tiến vững chắc và trở thành 1 trong những công ty kiểm toán hàng đầu tại Việt Nam. Dịch vụ của AASC được biết đến và được tín nhiệm ở nhiều tổ chức trong và ngoaì nước. AASC là công ty kiểm toán được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận là tổ chức Kiểm toán độc lập được tham gia Kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán theo quyết định số 395/UBCK- QLPH ngày 22 tháng 11 năm 2004. AASC được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận là tổ chức Kiểm toán độc lập được phép Kiểm toán các tổ chức tín dụng theo thông báo số 1203/NHNN-TT ngày 25 thánh 10 năm 2004. AASC là 1 trong 4 công ty Kiểm toán Việt Nam cùng với 4 công ty Kiểm toán quốc tế hoạt động tại Việt Nam được phép tham gia kiểm toán các dự án tài trợ bởi các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới (WB), ngân hàng phát triển châu Á ( ADB ) và các tổ chức khác… Ngoài ra AASC còn vinh dự là 1 Công ty kiểm toán nằm trong danh sách chọn lọc được tham dự hầu hết các dự án tài trợ bởi nguồn vốn cảu các tổ chức Chính phủ và phi chính phủ. Năng lực và tính chuyên nghiệp của AASC còn được thừa nhận tại tất cả các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xá hội hoạt động tại Việt Nam như các Tổng công ty 90, 91 và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài… Do chất lượng dịch vụ cung cấp, hiện nay AASC đã có hàng trăm khách hàng hoạt động trên mọi lĩnh vực của nền kinh tế và thuộc mọi thành phần kinh tế. Khách hàng của AASC hoạt động trong các lĩnh vực: - Ngân hàng, bảo hiểm và dịch vụ tài chính - Năng lượng, dầu khí - Viễn thông, điện lực - Công nghiệp, nông nghiệp - Giao thông, thuỷ lợi - Hàng không, hàng hải - Khách sạn, Du lịch và thương mại - Than, thép, xi măng Khách hàng của AASC thuộc các thành phần kinh tế: - Các doanh nghiệp nhà nước - Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài - Các doanh nghiệp cổ phần, Công ty Trách nhiệm hữu hạn và công ty tư nhân - Dự án được tài trợ bởi các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế như WB, ADB, IMF, SIDA … - Các cơ quan nhà nước, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội - Các công trình, các dự án đầu tư Xây dựng cơ bản Chúng ta có thể thấy được quy mô thị trường của AASC thông qua 2 biểu đồ sau: Biểu đồ 6 Biểu đồ 7 Nhìn vào Biểu đồ 6 ta thấy, dịch vụ Kiểm toán và tư vấn Tài chính Kế toán, thuế do AASC cung cấp chiếm 12% thị phần dịch vụ Việt Nam (số liệu năm 2005), trong khi đó đến 31/12/2005 tại Việt Nam có tới 95 Công ty Kiểm toán. Điều đó cho thấy thị trường của AASC trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn là rất lớn. Hiện nay, dịch vụ Kiểm toán và tư vấn tài chính kế toán, thuế không những được thực hiện bởi phòng nghiệp vụ chuyên môn mà tất cả các phòng nghiệp vụ của AASC đều có thể cung cấp các dịch vụ đó. Biểu đồ 7 cho ta thấy về thị phần dịch vụ của AASC trong lĩnh vực Kiểm toán Xây dựng cơ bản (chiếm 31% thị phần cả nước- số liệu năm 2005). AASC là 1 trong những công ty Kiểm toán Việt Nam đầu tiên có đội ngũ kỹ thuật viên có trình độ chuyên sâu về lĩnh vực xây dựng phục vụ đắc lực cho hoạt động kiểm toán các công trình Xây dựng cơ bản, do vậy dịch vụ Kiểm toán Xây dựng cơ bản của AASC được đánh giá cao và thế mạnh cũng như uy tín đó vẫn được duy trì và phát triển. Hàng năm, phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản đã góp phần đáng kể vào doanh thu của Công ty. Có thể nói, AASC là Công ty hàng đầu tại Việt Nam trong việc cung cấp dịch vụ Kiểm toán các công trình Xây dựng cơ bản. III. QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY Quy trình kiểm toán chung tại công ty Sơ đồ 2: Tại công ty, các cuộc kiểm toán được thực hiện theo 1 quy trình chung thống nhất gồm 5 giai đoạn cơ bản sau: Khảo sát và đánh giá khách hàng Ký hợp đồng cung cấp dịch vụ Lập kế hoạch Kiểm toán và thiết kế chương trình Kiểm toán Thực hiện kế hoạch Kiểm toán Hoàn tất công việc Kiểm toán, phát hành Báo cáo Kiểm toán, thư quản lý( nếu có ) 1. Giai đoạn 1: Khảo sát và đánh giá khách hàng Sau khi gửi thư chào hàng và được khách hàng chấp nhận Kiểm toán, đại diện Công ty AASC sẽ gặp gỡ với ban lãnh đạo công ty khách hàng để tiếp cận và tìm hiểu các quy định và chế độ của Nhà nước, của khách hàng đối với các hoạt động và xác định những vấn đề quan trọng. Đây là những thủ tục ban đầu để có thể thu được thông tin tổng quan về những đặc điểm nổi bật của khách hàng mà các Kiểm toán viên phải chú ý trong quá trình Kiểm toán, sau đó tiến hành đánh giá rủi ro Kiểm toán. Nếu mức rủi ro là có thể chấp nhận được và thoả thuận được giá phí Kiểm toán thì AASC sẽ tiến hành ký kết hợp đồng. 2. Giai đoạn 2: Ký hợp đồng cung cấp dịch vụ Sau khi chấp nhận khách hàng cũng như xác định mục đích của khách hàng, công ty sẽ ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng trong đó ghi rõ quyền và nghĩa vụ của 2 bên. Về phía công ty thì có chỉ rõ loại hình dịch vụ mà công ty sẽ cung cấp cho khách hàng, thời gian thực hiện dịch vụ, thời điểm phát hành Báo cáo kiểm toán và thư quản lý, phương thức phát hành báo cáo và 1 số nội dung khác. Về phía khách hàng, hợp đồng kiểm toán còn quy định rõ trách nhiệm của công ty khách hàng là phải cung cấp đầy đủ các tài liệu kế toán của công ty mình liên quan đến cuộc kiểm toan, thời hạn và phương thức thanh toán phí dịch vụ cho AASC, và 1 số nội dung khác. 3. Giai đoạn 3: lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế chương trình kiểm toán Đây là giai đoạn có ý nghĩa vô cùng quan trọng quyết định chất lượng cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn này các Kiểm toán viên phải thực hiện các công việc, đó là: 3.1. Lập chiến lược Kiểm toán: Lập chiến lược Kiểm toán là hoạt động đầu tiên của quy trình Kiểm toán Báo cáo Tài chính. Chiến lược Kiểm toán do người phụ trách cuộc Kiểm toán lập ra và được Giám đốc phê duyệt. Quá trình lập chiến lược Kiểm toán giúp cho Kiểm toán viên: - Xem xét tới quan điểm của khách hàng, vì thế Kiểm toán viên có thể diễn đạt những phát hiện của mình mà khách hàng quan tâm. - Hiểu biết về tình hình kinh doanh, ngành nghề mà khách hàng đang hoạt động, mục tiêu kinh doanh và những rủi ro khiến khách hàng không thể đạt tới mục tiêu này. - Nhận ra tính hiệu lực của hệ thống Kiểm soát nội bộ và lập phương pháp tiếp cận Kiểm toán đối với hệ thống kiểm soát nội bộ. - Thu nhận bằng chứng Kiểm toán có hiệu lực bằng cách tập trung công việc Kiểm toán vào những mục tiêu kiểm toán với rủi ro sai sót đáng kể. - Tăng cường trao đổi thông tin với khách hàng và trao đổi thông tin giữa các thành viên trong nhóm Kiểm toán. 3.2. Xây dựng kế hoạch kiểm toán: Việc lập kế hoạch Kiểm toán bao gồm các bước công việc sau: Thu thập thông tin về hoạt động của khách hàng: Các Kiểm toán viên sẽ thu thập các thông tin chung về khách hàng như giấy phép hoạt động kinh doanh, lĩnh vực hoạt động, địa bàn hoạt động, tổng số vốn kinh doanh, vốn đầu tư, số vốn vay, thời gian hoạt động, các thông tin về Ban Giám đốc, các đơn vị thành viên… Đồng thời Kiểm toán viên cũng tìm hiểu các đặc điểm về hoạt động kinh doanh, các thay đổi về quy mo kinh doanh và các điều kiện bất lợi có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của khách hàng… Sau khi thu thập đầy đủ thông tin chung về khách hàng, Kiểm toán viên sẽ xác định rõ những điểm mạnh, điểm yếu của khách hàng, và rút ra những vấn đề cần chú trọng trong cuộc Kiểm toán. Tìm hiểu về hệ thống Kiểm soát nội bộ của khách hàng: Đối với việc tìm hiểu hệ thống Kiểm soát nội bộ của khách hàng, Kiểm toán viên sẽ thu thập các thông tin về môi trường Kiểm soát, các thủ tục Kiểm soát được áp dụng, và xem xét các thủ tục kiểm soát đó có được thiết lập dứa trên các nguyên tắc cơ bản hay không. Đồng thời, kiểm toán viên sẽ thu thập các thông tin về chính sách, chế độ kế toán đối với việc hạch toán và lập Báo cáo tài chính trong năm Kiểm toán. Ngoài ra, Kiểm toán viên cũng rất chú ý các giao dịch và các nghiệp vụ co thể có ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC; ảnh hưởng của Công nghệ thông tin và hệ thống máy tính đến công tác kế toán của đơn vị. Đánh giá trọng yếu và rủi ro: Căn cứ vào các thông tin thu thập được trong quá trình tìm hiểu khách hàng cũng như tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ, Kiểm toán viên phân tích và đánh giá tính trọng yếu của từng khoản mục trên Báo cáo tài chính. AASC đã xây dựng được phương pháp cũng như căn cứ để xác định mức độ trọng yếu thống nhất trong toàn công ty. Sau khi tính toán ra được mức trọng yếu tuyệt đối, tùy theo khách hang, tùy theo bản chất của từng khoản mục mà mức trọng yếu được phân bổ cho các khoản mục theo cách khác nhau. Việc đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch của AASC được kiểm toán viên thực hiện đánh giá đối với rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát, đồng thời thể hiện kết quả đánh giá đó trong kế hoạch kiểm toán tổng thể. Xác định nhu cầu nhân sự và thời gian Kiểm toán: Căn cứ vào các thông tin thu thập được, trưởng nhóm Kiểm toán sẽ xác định nhu cầu nhân sự và phân công công việc cho từng Kiểm toán viên và trợ lý Kiểm toán. Các vấn đề khác: Kiểm toán viên xem xét báo cáo kiểm kê Hàng tồn kho, khả năng hoạt động lien tục của khách hang, những điều khoản của hợp đồng và những trách nhiệm Pháp lý khác; nội dung và thời hạn lập báo cáo Kiểm toán hoặc những thông báo khác dự định gửi cho khách hang. Tổng hợp kế hoạch Kiểm toán tổng thể: Trong bước này, Kiểm toán viên thực hiện tổng hợp kế hoạch Kiểm toán trong đó xác định mứ rủi ro, mức trọng yếu, phương pháp Kiểm toán, các thủ tục Kiểm toán đối với khoản mục quan trọng. 3.3. Thiết kế chương trìng Kiểm toán: Chương trình Kiểm toán của Công ty được thiết kế cho từng khoản mục và Công ty có 1 các chương trình Kiểm toán sẵn. Khi tiến hành Kiểm toán, Kiểm toán viên thường dựa chủ yếu vào chương trình đó. Tuy nhiên tùy vào đặc điểm cụ thể của từng đối tượng Kiểm toán mà Kiểm toán viên có thể bổ sung hoặc thay đổi 1 phần nào đó của chương trình Kiểm toán cho phù hợp. 4. Giai đoạn 4: Thực hiện kế hoạch kiểm toán Sauk hi lập kế hoạch Kiểm toán, các Kiểm toán viên được phân công thực hiện sẽ đến đơn vị khách hang tiến hành thực hiện Kiểm toán theo kế hoạch tổng thể đã lập. Kiểm toán viên tiến hành theo các bước đã được mô tả chi tiết trong chương trình Kiểm toán của công ty nhằ thu thập đầy đủ các bằng chứng Kiểm toán thích hợp. Thực hiện kế hoạch kiểm toán bao gồm các công việc như sau: Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát Thực hiện các thủ tục phân tích Thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết. 5. Giai đoạn 5: Phát hành Báo cáo kiểm toán và thư quản lý Giai đoạn này gồm các bước công việc như sau: Soát xét lại hồ sơ kiểm toán trước khi rời khỏi văn phòng khách hàng Tổng kết lại kết quả công việc đã thực hiện Lập tài liệu soát xét qua 3 cấp và tổng hợp các sai sót đề nghị điều chỉnh dự thảo phục vụ cho việc kiểm soát chất lượng Gửi các bản dự thảo cho khách hàng và họp thông báo kết quả kiểm toán Thông qua các bản dự thảo và phát hành Báo cáo kiểm toán và thư quản lý ( nếu có ) IV. HỆ THỐNG KẾ TOÁN VÀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CÔNG TY 1. Hệ thồng kế toán tại công ty: Chế độ kế toán áp dụng: Hiện nay Công ty đang áp dụng chế độ Kế toán mới theo Quyết định số 15 - Q Đ/BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Theo đó các văn bản liên quan đến chế độ, chuẩn mực tài chính có hiệu lực được áp dụng tại Công ty là: Quyết định số 15 - Q Đ/BTC ngày 20/3/2006 Thông tư TT20/2006/ TT-BTC ngày 20/3/2006 Thông tư TT21/2006/ TT-BTC ngày 20/3/2006 Quyết định 149/2001/QĐ- BTC ngày 31/12/2001 Thông tư 89/2002/TT-BTC ngày 9/10/2002 Quyết định 165/2002/Q Đ- BTC ngày 31/12/2002 Thông tư 105/2003/TT-BTC ngày 4/11/2003 Quyết định 234/2003/Q Đ- BTC ngày 30/12/2003 Thông tư 23/2005/TT- BTC ngày 30/3/2005 Quyết định 12/2005/Q Đ – BTC ngày 15/2/2005 Thông tư 20/2006/TT – BTC ngày 20/3/2006 Quyết định 100/2005/Q Đ – BTC ngày 28/12/2005 Thông tư 21/2006/TT – BTC ngày 20/3/2006 Niên độ kế toán: Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc ngày 31/12 hàng năm. Hình thức sổ kế toán áp dụng: Công ty áp dụng hình thức sổ Nhật ký chung Hạch toán và chuyển đổi ngoại tệ: Các nghiệp vụ phát sinh bằng ngoại tệ được quy đổi sang Đồng Việt Nam theo tỷ giá thực tế ngày phát sinh nghiệp vụ. Đến ngày 31/12 các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ được quy đổi theo tỷ giá bình quân liên Ngân Hàng do Ngân Hàng Nhà nước Việt Nam công bố cùng ngày với ngày lập Báo cáo tài chính. Lãi chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện không được dùng để chia. Hạch toán tài sản cố định và khấu hao tài sản cố định: Tài sản cố định của công ty được ghi nhận theo giá gốc. Khấu hao tài sản cố định được trích theo phương pháp đường thẳng theo thời gian sử dụng ước tính của tài sản. Tỷ lệ khấu hao được xác định phù hợp theo quy định của Bộ Tài Chính. Nguyên tắc ghi nhận doanh thu: Doanh thu cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định 1 cách tin cậy. Nếu các dịch vụ cung cấp liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán của kỳ đó. 2. Hệ thống kiểm soát chất lượng tại công ty: Hệ thống kiểm soát chất lượng Sơ đồ 3 Để đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp và uy tín đối với khách hàng, công ty luôn quan tâm đến công tác kiểm soát chất lượng. Hệ thống kiểm soát chất lượng của công ty được khái quát bằng sơ đồ sau: Ban giám đốc Lãnh đạo phòng Trưởng nhóm kiểm toán Kiểm toán viên Chú thích: Quan hệ chỉ đạo, giám sát 2.1. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán: Trước khi tiến hành kiểm toán, KTV sẽ được thông báo lịch kiểm toán, danh sách nhóm kiểm toán, nhóm trưởng nhóm kiểm toán tại các khách hàng cụ thể. KTV sẽ tìm hiểu 1 số thông tin về khách hàng mình sắp kiểm toán như: thông tin về nhân sự, thông tin về kế toán, thông tin về hợp đồng…Nhóm trưởng sẽ là người trực tiếp giám sát các KTV trong việc sử dụng các kỹ thuật để thu thập thông tin về đơn vị được kiểm toán. Các giấy tờ làm việc của KTV được nhóm trưởng soát xét nhằm đảm bảo các kỹ thuật thu thập đúng quy định, thông tin thu thập được là đầy đủ, công việc tiến hành đúng chuẩn mực, đúng quy trình kiểm toán. 2.2. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn thực hiện kiểm toán: Căn cứ vào kế hoạch kiểm toán, trình độ năng lực và thế mạnh của từng KTV, nhóm trưởng tiến hành phân công công việc cụ thể. Nhóm trưởng phổ biến cho từng KTV nắm rõ những nội dung, phần hành kiểm toán được phân công, các phương pháp kiểm toán cần áp dụng và những trọng tâm cần chú ý trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán. Nhóm trưởng cũng tăng cường giám sát tiến độ thực hiện công việc, các thủ tục kiểm toán , các phương pháp kiểm toán mà KTV đã áp dụng. Đồng thời trưởng nhóm cũng cũng phải giám sát việc tuân thủ các chuẩn mực đạo đức, nghề nghiệp và giám sát việc ghi chép giấy tờ làm việc của KTV… Trong giai đoạn này trưởng nhóm cũng có thể thay đổi lại sự phân công công việc nếu thấy cần thiết. Ngoài ra, trưởng nhóm cũng có thể hỗ trợ các KTV trong việc đánh giá chất lượng của bằng chứng kiểm toán và tham gia thảo luận với các KTV khác khi có các vấn đề còn nghi vấn để đi tới quyết định chính xác. 2.3. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn kết thúc kiểm toán: Liên quan đến công việc lập Báo cáo kiểm toán, nhóm trưởng sẽ trực tiếp xem xét các tổng hợp công việc của KTV để đảm bảo sự chính xác, đầy đủ, hợp lý của kết quả kiểm toán phản ánh trong các biên bản kiểm toán. Đồng thời nhóm trưởng cũng xem xét lại tất cả các bằng chứng kiểm toán, các nhận xét… nhằm đảm bảo tính chính xác của các kết quả đó. Một lần nữa, các giấy tờ làm việc của KTV được soát xét bởi lãnh đạo phòng trước khi trình lên ban giám đốc. Sau đó Ban Giám đốc xem xét tính hợp lý của kết quả kiểm toán. Nếu kết quả kiểm toán được ban giám đốc phê duyệt thì công ty sẽ phát hành báo cáo kiểm toán cho khách hàng. Có thể nói, hoạt động kiểm soát ở tất cả các cấp và tất cả các giai đoạn của cuộc kiểm toán đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, góp phần nâng cao chất lượng của từng cuộc kiểm toán. V. NHẬN XÉT, KIẾN NGHỊ Những thông tin trên về Công ty dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC đã khái quát về quá trình hình thành và phát triển của công ty, những đặc điêmr chung về công ty cũng như phương hướng phát triển và những kết quả mà công ty đã đạt được trong thời gian qua. AASC được đánh giá là 1 trong 2 công ty kiểm toán lớn nhất và có lịch sử phát triển lâu đời nhất Việt Nam. Công ty có đội ngũ kiểm toán viên chuyên nghiệp, năng lực và đạo đức nghề nghiệp cao. Bộ máy tổ chức cũng như công tác quản lý và kiểm soát chất lượng của công ty được xây dựng, tổ chức 1 cách khoa học đảm bảo chất lượng cũng như kết quả hoạt động kinh doanh. Công ty không những đã xây dựng được mạng lưới khách hàng rộng lớn trong nước, tạo lập được sự tín nhiệm của đông đảo khách hàng mà còn được nhiều tổ chức trên thế giới thừa nhận về chất lượng dịch vụ cũng như uy tín nghề nghiệp. Để đạt được những thành quả to lớn như vậy, toàn công ty đã luôn nỗ lực không ngừng, phấn đấu không mệt mỏi kể từ khi thành lập cho đến nay. Và đằng sau những thành công đó, AASC luôn hướng trọng tâm đến nhân tố con người – được xem là nhân tố then chốt tạo nên thành công của công ty. Với phương châm độc lập, trung thực khách quan và bảo mật, AASC thực sự đã xây dựng được hình ảnh, thương hiệu của mình trong lĩnh vực kiểm toán còn khá mới mẻ tại Việt Nam. Hiện tại AASC là 1 công ty kiểm toán nhà nước do Bộ tài chính thành lập. Tuy nhiên, để phù hợp với tình hình, xu thế của lĩnh vực kiểm toán độc lập trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng, AASC cũng đang trong giai đoạn chuẩn bị để tiến hành chuyển đổi thành công ty Trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên trở lên vào năm 2007 này. Đây là 1 cơ hội để AASC mở rộng thị trường, phát triển hoạt động kinh doanh, tào tiền đề cho sự hội nhập quốc tế, tuy nhiên cũng mở ra nhiều thách thức cho những nhà lãnh đạo và toàn cán bộ công nhân viên của AASC. Quá trình chuyển đổi loại hình sở hữu của công ty sẽ là 1 giai đoạn vô cùng khó khăn đòi hỏi toàn công ty phải nỗ lực để không những không làm ảnh hưởng, gián đoạn đến hoạt động kinh doanh mà còn góp phần tạo động lực phát triển cho công ty. Có thể nói vị thế của AASC ra sao trong thị trường kiểm toán Việt nam trong thời gian tới phù thuộc rất nhiều vào sự thành công của quá trình chuyển đổi mô hình sở hữu trong năm nay. Kết luận Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, để đáp ứng nhu cầu của các đối tượng sử dụng thông tin trong và ngoài doanh nghiệp, hoạt động Kiểm toán trở nên vô cùng quan trọng và cần thiết. Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC may mắn được là 1 trong 2 Công ty đầu tiên tại Việt Nam cung cấp dịch vụ Kiểm toán. Trong 15 năm qua, AASC đã luôn khẳng định được vị thế của Công ty Kiểm toán hàng đầu Việt Nam. Với quy mô lớn, đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên nghiệp, AASC đã phấn đấu không ngừng để chiếm được niềm tin của khách hàng. Những thông tin được đề cập trong bài cho ta thấy đẳng cấp chuyên nghiệp của AASC trong việc tổ chức, quản lý cũng như trong việc cung cấp các dịch vụ Kế toán, Kiểm toán và Tư vấn. Hiện nay, khi thị trường Kiểm toán Việt Nam ngày càng mở rộng, sự cạnh tranh giũa các Công ty Kiểm toán ngày càng gay gắt, AASC càng phải phấn đấu không ngừng để giữ vững vị trí của mình ở thị trường trong nước, đồng thời phát huy những thế mạnh vốn có để cạnh tranh với các hãng Kiểm toán nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. AASC có nhiều thế mạnh so với các Công ty Kiểm toán Việt Nam khác về bề dày phát triển, về tính chuyên nghiệp, về uy tín…, điều đó cho phép chúng ta có cái nhìn lạc quan về sự phát triển lâu dài, bền vững của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC. MỤC LỤC