Báo cáo Thực tập tại Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC

Huân chương lao động hạng Nhì, hạng Ba. Ban Giám đốc Công ty được tặng thưởng Huân chương lao động hạng Ba và danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”. Đặc biệt, năm 2009, AASC đã đạt giải thưởng Cúp Vàng “Thương hiệu Chứng khoán Uy tín – 2009” và Danh hiệu “Tổ chức Trung gian và hỗ trợ dịch vụ tiêu biểu” dành cho các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán Việt nam. Đồng thời AASC đã được Liên hiệu các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt nam và Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng Phát triển Thương hiệu cấp Giấy chứng nhận Công bố thương hiệu Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán và Giấy chứng nhận Dịch vụ Kiểm toán Báo cáo Tài chính, Báo cáo quyết toán vốn đầu tư là sản phẩm/ dịch vụ ưu tú Hội nhập WTO. Với số lượng các thành tích không nhỏ và bề dày hoạt động, năng lực của AASC có thể được nhìn nhận trên một số thống kê sau: AASC là một trong số ít các công ty kiểm toán đang hoạt động tại Việt Nam được lựa chọn vào danh sách ngắn của Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á, cũng như các tổ chức tín dụng khác để kiểm toán các dự án do các tổ chức này tài trợ; AASC là nhà cung cấp dịch vụ đứng thứ 5 trên thị trường, chỉ sau Big4 (bốn công ty kiểm toán lớn của nước ngoài) trong lĩnh vực kiểm toán và các dịch vụ chuyên ngành khác (theo thống kê của Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam). AASC là một trong các công ty kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam được Ủy ban chứng khoán Nhà nước (SSC) chấp thuận cho kiểm toán các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết và các tổ chức kinh doanh chứng khoán; Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới kế toán quốc tế (INPACT), một tổ chức gồm các công ty kiểm toán, kế toán độc lập trên toàn thế giới. Cũng như các thành viên khác của INPACT trên toàn thế giới, AASC cam kết cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất cho các khách hàng của mình; Tháng 12/2007, AASC được Bộ Công thương Việt Nam trao giải thưởng “Top Trade services” cho các doanh nghiệp có chất lượng dịch vụ đáp ứng các cam kết của WTO. AASC là công ty kiểm toán có nhiều khách hàng và có doanh số về dịch vụ kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành lớn nhất hiện nay Văn phòng và các chi nhánh của AASC: Trụ sở chínhĐịa chỉ: Số 1 Lê Phụng Hiểu, Hoàn Kiếm, Hà Nội Chi nhánh AASC tại TP Hồ Chí MinhĐịa chỉ: Số 63 Trần Khánh Dư, Phường Tân Định, Quận 1- TP HCM Văn phòng đại diện AASC tại Quảng Ninh Địa chỉ: Số 2 Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hải- TP Hạ Long- Quảng Ninh 1.2. Đặc điểm hoạt động của AASC. Mục tiêu hoạt động : Mục tiêu hoạt động của AASC là độc lập, trung thực, minh bạch nhằm cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất, đảm bảo quyền lợi hợp pháp cao nhất cho khách hàng trong công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Hơn thế nữa với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ và hiểu biết kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam, AASC nắm bắt nhanh và rõ các yêu cầu trong quản lý, sản xuất kinh doanh, các khó khăn mà khách hàng sẽ gặp phải và trợ giúp khách hàng giải quyết tốt các vấn đề đó mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể thực hiện được. Đội ngũ nhân viên: Để hoạt động thành công và có hiệu quả AASC luôn coi trọng vấn đề đạo đức nghề nghiệp, trình độ và kinh nghiệm đội ngũ nhân viên, hiện nay AASC có đội ngũ bao gồm trên 230 cán bộ, kiểm toán viên, kỹ thuật viên, trợ lý kiểm toán, được đào tạo đại học và trên đại học chuyên ngành tài chính, ngân hàng - kế toán và kiểm toán ở trong nước và ở nước ngoài, trong đó có 53 kiểm toán viên được cấp chứng chỉ kiểm toán cấp Nhà nước và kiểm toán viên có chứng chỉ ACCA của Vương quốc Anh, 04 thẩm định viên quốc gia về giá và hàng trăm cộng tác viên bao gồm các Giáo sư, Tiến sỹ, kiểm toán viên với kinh nghiệm và chuyên môn dày dạn, sâu sắc đáp ứng được những yêu cầu cao nhất của khách hàng. Phương châm dịch vụ của AASC. AASC luôn đảm bảo chất lượng dịch vụ trong mọi lĩnh vực với phương châm dịch vụ là: Độc lập, hiệu quả và bảo mật tuân theo các qui định của Nhà nước Việt Nam, Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, Chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận tại Việt Nam đặt trên tiêu chí hàng đầu là sự hài lòng của khách hàng. Khách hàng của AASC: Khách hàng của AASC rất đa dạng, bao gồm tất cả các lĩnh vực kinh tế, thành phần kinh tế: Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, Công ty có vốn đầu tư nước ngoài, Công ty niêm yết, Công ty cổ phần, Ngân hàng thương mại, các Dự án có sử dụng vốn vay, viện trợ của WB, ADB và các tổ chức tín dụng quốc tế khác, các công trình đầu tư xây dựng cơ bản. Các dịch vụ do AASC cung cấp tới khách hàng: Dịch vụ kế toán Dịch vụ kiểm toán Tư vấn tài chính, thuế DỊCH VỤ CHUYÊN NGÀNH Thẩm định giá Xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa doanh nghiệp Đào tạo hỗ trợ tuyển dụng, dịch vụ khác Sơ đồ 01: Các dịch vụ AASC cung cấp tới khách hàng Kiểm toán Báo cáo tài chính: Kiểm toán Báo cáo tài chính doanh nghiệp là một trong những yếu tố cơ bản, là thế mạnh làm nên thương hiệu AASC. Hoạt động này đã có sự phát triển không ngừng cả về số lượng và chất lượng. Hiện nay, trong lĩnh vực kiểm toán Báo cáo tài chính, AASC đã có hơn 200 chuyên gia với kinh nghiệm chuyên sâu về tài chính, kế toán, kiểm toán, tín dụng, thuế... Hàng năm, đội ngũ này đã thực hiện kiểm toán rất nhiều hợp đồng kiểm toán Báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp, các dự án tài trợ, vay vốn của các tổ chức quốc tế. Trong đó có nhiều doanh nghiệp Nhà nước hầu hết là các các Tập đoàn kinh tế lớn, các Tổng Công ty 91, Tổng Công ty 90, Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các Ngân hàng thương mại, các tổ chức, các đơn vị sự nghiệp, các doanh nghiệp khác trong phạm vi cả nước. Qua hoạt động kiểm toán, Công ty đã giúp các doanh nghiệp khắc phục những điểm còn tồn tại, hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ, từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý tài chính và điều hành doanh nghiệp. Kiểm toán Báo cáo Quyết toán vốn đầu tư: Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ năm 1993, AASC đã tuyển chọn và đào tạo được đội ngũ cán bộ, kiểm toán viên có phẩm chất đạo đức tốt, có kinh nghiệm bản lĩnh vững vàng, có trình độ chuyên môn cao, trong đó có trên 30 kiến trúc sư, kỹ sư Xây dựng, kỹ sư Giao thông.... Hàng năm, AASC đã thực hiện và hoàn thành rất nhiều các hợp đồng kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án, trong đó có nhiều công trình có tính trọng điểm, phức tạp như Công trình đường dây tải điện 500 KW Bắc Nam, Công trình Xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình, Công trình thủy lợi Dầu Tiếng, Công trình Nhà máy Thuỷ Điện Trị An, Công trình Nhà máy Thuỷ điện Sông Hinh, Công trình Apatit Lào Cai, ... Nhiều công trình đặc biệt quan trọng của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính như công trình phòng họp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành trung ương Đảng, công trình của Chính phủ 37 Hùng Vương, Số 5 Lê Duẩn, trung tâm Hội nghị Quốc gia, Dự án nâng cấp điện Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, công trình đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ đã hi sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, công trình nhà tang lễ Bộ Quốc phòng… Hoạt động kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư của AASC đã góp phần giúp các chủ đầu tư loại bỏ được các chi phí bất hợp lý, tiết kiệm cho Ngân sách Nhà nước và cho chủ đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. Đặc biệt đã góp phần thúc đẩy công tác quyết toán và phê duyệt quyết toán vốn đầu tư XDCB được kịp thời, hỗ trợ khách hàng hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ. Báo cáo quyết toán vốn đầu tư Dự án hoàn thành đã được AASC kiểm toán đều được văn phòng Trung ương Đảng, văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, các Bộ, Ngành, các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước, các cơ quan có thẩm quyền ghi nhận phê duyệt và đánh giá chất lượng tốt. Dịch vụ kế toán: AASC được hình thành và phát triển từ khởi đầu là một đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ kế toán. Dịch vụ kế toán của AASC đã được Bộ Tài chính và đông đảo khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. Đây cũng là một trong các lĩnh vực mà AASC có các nguồn lực đông đảo và nhiều kinh nghiệm. AASC đã cung cấp cho các khách hàng nhiều loại dịch vụ kế toán bao gồm: Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán cho các doanh nghiệp mới thành lập, xây dựng hệ thống thông tin kinh tế nội bộ phục vụ công tác quản trị - kinh doanh; Rà soát, phân tích, cải tổ, hợp lý hoá bộ máy kế toán - tài chính đã có sẵn; Tư vấn giúp các doanh nghiệp thực hiện đúng các qui định về việc lập chứng từ, luân chuyển chứng từ, mở và ghi sổ kế toán, soát xét, điều chỉnh số liệu kế toán và khoá sổ kế toán, lập báo cáo kế toán, lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư... theo qui định. Đặc biệt AASC đã cùng cán bộ của Tổng Cục thuế và các Cục thuế ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải phòng, Nam Định, Hưng Yên... giúp đỡ và hướng dẫn hàng vạn doanh nghiệp tư nhân, các hộ kinh doanh tư nhân mở và ghi chép sổ kế toán theo quy định của Nhà nước. Thông qua hoạt động này, AASC đã hỗ trợ cơ quan thuế, cơ quan tài chính nắm bắt được tình hình hoạt động của các hộ kinh doanh từ đó có cơ sở để điều chỉnh mức thu và có căn cứ nghiên cứu chính sách thuế đối với khu vực kinh tế này. Dịch vụ tư vấn: Với kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc, AASC đã thực hiện đa dạng nhiều loại hình dịch vụ tư vấn được khách hàng đánh giá cao như: Tư vấn lập Báo cáo tài chính doanh nghiệp, báo cáo dự án, báo cáo quyết toán vốn đầu tư, tư vấn xây dựng, lựa chọn mô hình kế toán doanh nghiệp, tư vấn lựa chọn hình thức kế toán, tư vấn soạn thảo hồ sơ thành lập doanh nghiệp, tư vấn thực hiện các thủ tục đăng ký kế toán, xây dựng qui chế tài chính, thuế, tính và lập bảng kê khai thuế, tư vấn lựa chọn phương án đầu tư, thẩm định giá trị tài sản, tư vấn về cổ phần hoá doanh nghiệp, soạn thảo hồ sơ mời thầu, chấm và lựa chọn hồ sơ dự thầu, tư vấn quản trị tài chính doanh nghiệp. AASC đã khảo sát, nghiên cứu đưa ra các ý kiến tư vấn hoặc trực tiếp xây dựng giúp các doanh nghiệp sắp xếp lại tổ chức sản xuất kinh doanh, tổ chức quản lý, soạn thảo và hướng dẫn thực hiện các qui định về quản trị - kinh doanh, phân cấp quản lý, phân cấp tài chính, thực hiện cơ chế khoán phù hợp với từng loại hình hoạt động của các doanh nghiệp. Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá: Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà Nước về việc chuyển đổi hình thức sở hữu các doanh nghiệp Nhà Nước sang công ty cổ phần, từ năm 2003 đến nay AASC đã có những bước phát triển vượt bậc trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá. AASC đã cung cấp dịch vụ cho phần lớn các doanh nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp, Bộ Thương mại (nay là Bộ Công thương), Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải,... các thành viên của Tổng Công ty Lương thực Miền nam, Tổng công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Vinaconex, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Hàng Hải, TCT Hàng Không, TCT Lắp Máy Việt Nam, TCT Xi Măng Việt Nam, TCT Thủy tinh và gốm XD, TCT Dâu tằm tơ... UBND thành phố Hà Nội, UBND TP Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Tiền Giang, Cà Mau... và được đông đảo khách hàng trên khắp cả nước tín nhiệm. Sau khi tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp, hầu hết các đơn vị đã tín nhiệm và yêu cầu AASC cung cấp thêm các dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp để đẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá, Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp giai đoạn 2 để phục vụ bàn giao giữa doanh nghiệp Nhà nước và công ty cổ phần, Kiểm toán báo cáo tài chính cho công ty cổ phần sau khi đã chuyển đổi. Trong những năm tới, theo yêu cầu của hội nhập và phát triển, AASC sẽ không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ và cung cấp cho khách hàng những dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp tốt nhất và tư vấn những phương pháp tối ưu nhất giúp khách hàng thực hiện thành công mục tiêu cổ phần hóa của mình. Dịch vụ đào tạo, hỗ trợ tuyển dụng AASC đã trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc hợp tác với các trường đại học, các ngành, các địa phương ở trong nước và các tổ chức quốc tế, mở các khoá bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về phân tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm... cho hàng trăm kế toán viên, kế toán trưởng và các kiểm toán viên nội bộ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp. AASC đã trực tiếp hỗ trợ các doanh nghiệp, các tổ chức trong lĩnh vực tuyển dụng nhân viên chuyên ngành tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán đáp ứng được yêu cầu công việc chuyên môn được khách hàng đánh giá cao về mặt chất lượng cán bộ. Hướng dẫn, cung cấp các thông tin về pháp luật, quản lý kinh tế tài chính kế toán và kiểm toán. AASC đã thực hiện chỉ dẫn, giải thích và cung cấp các văn bản pháp quy về chủ trương, chế độ và các qui định về quản lý kinh tế tài chính kế toán, kiểm toán... nhằm giúp cho các doanh nghiệp hiểu và áp dụng đúng chế độ, thể lệ tài chính, kế toán phù hợp với hoạt động của mình. AASC duy trì mối quan hệ thường xuyên với khách hàng, thông báo và cung cấp các văn bản về tài chính, kế toán, pháp luật mới nhất, phù hợp với tình hình kinh doanh của doanh nghiệp và sẵn sàng giải đáp thoả đáng những thắc mắc từ phía khách hàng. AASC đã soạn thảo và ban hành Quy chế quản lý tài chính, quy chế quản lý nội bộ cho nhiều doanh nghiệp góp phần thiết thực giúp doanh nghiệp có cơ sở để thực hiện đúng các quy định về tài chính và kế toán. 1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý của AASC. Cơ cấu bộ máy quản lý của AASC: Sơ đồ 02: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý AASC Chuyển đổi qua hình thức Công ty TNHH hữu hạn hai thành viên trở lên từ tháng 7/2007 cơ cấu tổ chức quản lý của AASC có những thay đổi cơ bản. Đứng đầu Công ty là Hội đồng thành viên. Dưới hội đồng thành viên là Ban kiểm soát và Ban thường trực hội đồng thành viên, trực thuộc Ban thường trực là Ban giám đốc trực tiếp điều hành các phòng ban trong Công ty và các chi nhánh. Các phòng ban trong Công ty là nơi triển khai trực tiếp công việc đối với khách hàng và tạo nên doanh thu, mỗi phòng ban dưới sự điều hành của một trưởng phòng và từ một đến ba phó phòng tùy theo mức độ cần thiết. Tổ chức quản lý của AASC mang tính độc lập và chuyên môn rất cao giữa các phòng ban với nhau, tuy thế vẫn đảm bảo quản lý thống nhất dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban giám đốc, Ban trực thuộc hội đồng thành viên và Hội đồng thành viên. CHƯƠNG II: ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC KIỂM TOÁN DO CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN AASC THỰC HIỆN. 2.1. Đặc điểm tổ chức đoàn kiểm toán. Một cuộc kiểm toán do AASC thực hiện từ khi bắt đầu cho đến khi hoàn thiện để phát hành báo cáo kiểm toán cho khách hàng là một quá trình bài bản được chia làm 3 giai đoạn: chuẩn bị, triển khai và kết thúc. Ba giai đoạn có sự can thiệp về nhân sự không giống nhau, AASC luôn cố gắng đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ về nhân sự nhằm đưa ra sự thống nhất cao và đạt được độ chính xác trong các ý kiến được nêu ra. Giai đoạn chuẩn bị bao gồm các công việc: Khảo sát, đánh giá khách hàng và dự thảo, thống nhất, ký hợp đồng: Ban Giám đốc đưa các thông tin sơ bộ của khách hàng cho Trưởng/ phó phòng phụ trách. Trưởng/ phó phòng phụ trách có trách nhiệm lập ra một nhóm khảo sát và đánh giá khách hàng. Khi hợp đồng dịch vụ được ký kết với khách hàng, trưởng/ phó phòng phụ trách tiến hành phân công công việc cho trưởng nhóm/ trợ lý kiểm toán tiến hành lấy giấy đi đường và giấy đề nghị tạm ứng, thông qua trưởng/ phó phòng tổng hợp và phòng lễ tân. Giai đoạn triển khai cuộc kiểm toán: Nhân sự trong một nhóm kiểm toán của AASC đối với 1 hợp đồng kiểm toán thông thường sẽ có từ 3 đến 6 người. Trong đó bao gồm 1 trưởng nhóm và còn lại là các trợ lý kiểm toán. Sự thay đổi về nhân sự hoặc có sự bố trí khác sẽ tùy thuộc vào các đòi hỏi đặc thù của từng cuộc kiểm toán. Trưởng nhóm kiểm toán có trách nhiệm trao đổi thông tin và thống nhất kết quả kiểm toán với khách hàng, trao đổi thông tin với các thành viên trong nhóm trong quá trình thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện công việc. Các trợ lý kiểm toán sẽ trao đổi các vấn đề liên quan đến công việc với khách hàng và với trưởng nhóm kiểm toán. Giai đoạn kết thúc cuộc kiểm toán: Nhân sự liên quan: Kiểm toán viên/ trợ lý được phân công làm báo cáo, trưởng/ phó phòng phụ trách, Tổng giám đốc/ phó tổng giám đốc phụ trách. Kiểm toán viên/ trợ lý được phân công làm báo cáo lấy số báo cáo và đóng dấu tại phòng tổng hợp, sau đó gửi báo cáo cho trưởng/ phó phòng phụ trách để soát xét báo cáo cấp phòng. Trưởng/ phó phòng phụ trách sau khi đã soát xét báo cáo sẽ trình lên Tổng Giám đốc/ phó tổng giám đốc phụ trách đê soát xét báo cáo cấp công ty đưa ra sự thống nhất cao nhất và sau đó là phát hành báo cáo kiểm toán cho khách hàng. 2.2. Đặc điểm tổ chức công tác kiểm toán. Một cuộc kiểm toán của AASC được tóm tắt trong sơ đồ sau đây: TÌM HIỂU, KHẢO SÁT VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀTỔ CHỨC QUẢN LÝ CỦA CÔNG TY LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN (KẾ HOẠCH CHIẾN LƯỢC, KẾ HOẠCH TỔNG THỂ VÀ THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN) Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán - THỰC HIỆN CÁC THỬ NGHIỆM KIỂM SOÁT - THỰC HIỆN THỬ NGHIỆM CƠ BẢN (THỦ TỤC PHÂN TÍCH, THỦ TỤC KIỂM TRA CHI TIẾT CÁC NGHIỆP VỤ VÀ CÁC SỐ DƯ) Giai đoạn thực hiện kiểm toán Giai đoạn kết thúc kiểm toán LẬP BÁO CÁO KIỂM TOÁN LẬP THƯ QUẢN LÝ (NẾU CÓ) - XEM XÉT CÁC SỰ KIỆN PS SAU NGÀY LẬP BCTC - TỔNG HỢP VÀ ĐÁNH GIÁ CÁC BẰNG CHỨNG KT Sơ đồ 03: Quy trình kiểm toán ở AASC. 2.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Phương pháp tiếp cận khách hàng: Sơ đồ trên cho thấy AASC tổ chức một cuộc kiểm toán bắt đầu từ sự tiếp cận với khách hàng, với những khách hàng quen AASC đã nắm rõ về đặc điểm ngành nghề, tính chất kinh doanh và có nền tảng cơ sở dữ liệu được lưu trong các hồ sơ kiểm toán từ các cuộc kiểm toán trước, AASC sẽ chỉ thiên về xem xét, đánh giá những thay đổi đáng kể, có ảnh hưởng lớn tới khách hàng và trực tiếp ảnh hưởng tới cuộc kiểm toán như một sự thay đổi lớn về nhân sự, quy mô vốn hay mở rộng đáng kể về thị trường. Riêng đối với những khách hàng mới, AASC tiến hành tìm hiểu, đánh giá về hoạt động chung của ngành kinh doanh của khách hàng như sản phẩm, thị trường tiêu thụ, cơ cấu tổ chức, các hoạt động chính... để đưa ra những đánh giá tổng quan về khách hàng phục vụ cho ký hợp đồng kiểm toán, tiến hành cuộc kiểm toán một cách hiệu quả, đạt kết quả cao và tạo mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng trong tương lai. Do đó, phương pháp tiến cận kiểm toán AASC đang áp dụng là không chỉ tập trung các Báo cáo tài chính mà còn bao trùm lên cả các hoạt động kinh doanh của khách hàng và gắn liền với các yêu cầu của Ban lãnh đạo của đơn vị khách hàng. Thông qua tìm hiểu khách hàng, AASC đặt trọng tâm nhiều vào việc nắm vững các hoạt động chính yếu và đầu tư thời gian, nhân lực vào việc lập kế hoạch kiểm toán. Để giảm rủi ro kiểm toán xuống mức thấp nhất AASC đã thiết kế và thực hiện các thủ tục kiểm toán để xử lý các rủi ro có sai sót trọng yếu trong các cơ sở dữ liệu. Đồng thời khi hiểu được khách hàng AASC sẽ có sự chủ động phù hợp trong bố trí nhân sự về cơ cấu, số lượng kiểm toán viên, trợ lý tham gia cuộc kiểm toán. AASC nhấn mạnh chính vào sự hiểu biết hoạt động kinh doanh và dựa vào thực tế quản lý hoạt động kinh doanh và kiểm soát của khách hàng. Khi nhận thấy các điểm yếu trong các qui trình và kiểm soát, AASC sẽ có thông báo kịp thời tới đơn vị khách hàng. Trên cơ sở hiểu rõ được khách hàng và hoạt động tuân thủ Chuẩn mực, luật pháp. Phương pháp tiếp cận bao trùm cả báo cáo tài chính, hoạt động của đơn vị và yêu cầu của Ban lãnh đạo khách hàng đã một lúc có thể giúp cho AASC thành công trên cả hai khía cạnh: Trình bày ý kiến liệu các báo cáo tài chính được lập trên các khía cạnh trọng yếu có theo chuẩn mực kế toán áp dụng, và các quy định hiện hành, mà còn Giúp đơn vị khách hàng thành công trên thị trường với việc đáp ứng nhiều hơn mong đợi của khách hàng từ việc kiểm toán và làm tăng thêm lợi ích của họ. Lập kế hoạch kiểm toán Lập kế hoạch kiểm toán là giai đoạn đầu tiên cần thiết cho mọi cuộc kiểm toán. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tiến hành chu đáo, chuẩn xác sẽ giúp cho tiến hành các giai đoạn sau có kết quả tốt. Vì vậy AASC đặc biệt chú trọng đến giai đoạn này. Giai đoạn lập kế hoạch sẽ bắt đầu ngay sau khi AASC và khách hàng ký kết hợp đồng kiểm toán. Nội dung của kế hoạch kiểm toán bao gồm: Thông tin về hoạt động khách hàng và những thay đổi trong năm kiểm toán. Kiểm toán viên sẽ thu thập các thông tin về cơ sở pháp lý, lĩnh vực hoạt động, năng lực quản lý của khách hàng, hiểu biết chung về nền kinh tế có ảnh hưởng tới hoạt động của khách hàng, đặc điểm hoạt động kinh doanh và các biến đổi về hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó kiểm toán viên đưa ra các nhận định về mức độ rủi ro tài chính và phi tài chính của khách hàng. Các điều khoản mà hợp đồng kiểm toán cần nhấn mạnh: Bao gồm yêu cầu về thời gian thực hiện, yêu cầu về báo cáo kiểm toán và thư quản lý. Hiểu biết về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB): Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kỳ kế toán, chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng, nguyên tắc ghi nhận các khoản tiền và tương đương tiền, nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho, nguyên tắc ghi nhận tài sản cố định và khấu hao tài sản cố định... Ví dụ: Kiểm toán viên nêu ra trong kế hoạch kiểm toán đơn vị một khách hàng về nguyên tắc và phương pháp ghi nhận doanh thu: Doanh thu bán hàng Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn các điều kiện sau: - Hàng đã được chuyển ra khỏi kho giao cho khách hàng và hóa đơn tài chính được lập; - Phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa đã được chuyển giao cho người mua; - Công ty không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa; - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; - Công ty đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; - Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng Doanh thu cung cấp dịch vụ Doanh thu cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy. Trường hợp việc cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán của kỳ đó. Kết quả của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định khi thỏa mãn các điều kiện sau: - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; - Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó; - Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán; - Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao dịch cung cấp dịch vụ đó Phần công việc cung cấp dịch vụ đã hoàn thành được xác định theo phương pháp đánh giá công việc hoàn thành. Doanh thu hoạt động tài chính Doanh thu phát sinh từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận được chia và các khoản doanh thu hoạt động tài chính khác được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời hai (02) điều kiện sau: - Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó; - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. Cổ tức, lợi nhuận được chia được ghi nhận khi Công ty được quyền nhận cổ tức hoặc được quyền nhận lợi nhuận từ việc góp vốn. Sau khi đánh giá về hệ thống kế toán và KSNB, kiểm toán viên đưa ra kết luận sơ bộ về môi trường kiểm soát, hệ thống KSNB là đáng tin cậy và có hiệu quả: Cao Trung bình Thấp Tiếp theo, kiểm toán viên đưa ra đánh giá về rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát. Xác định mức độ trọng yếu, khả năng có những sai sót trọng yếu. Từ đó kiểm toán viên đưa ra phương pháp kiểm toán đối với các khoản mục cho phù hợp, đạt được mức độ yêu cầu của công việc. Cuối cùng là yêu cầu nhân sự, các vấn đề khác và đưa ra tổng hợp kế hoạch kiểm toán. Ví dụ 1: Bảng tổng hợp kế hoạch kiểm toán STT Yếu tố, khoản mục quan trọng Phương pháp kiểm toán Thủ tục kiểm toán chú trọng Tham chiếu 1 Phải thu khách hàng Phân tích, Kiểm tra chọn mẫu kết hợp kiểm tra các khoản mục chủ yếu Thu thập Biên bản đối chiếu công nợ và đối chiếu với số dư chi tiết trên sổ Lập bảng phân tích tuổi nợ và xem xét việc trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi Kiểm tra các khoản công nợ không phát sinh trong năm. Tìm hiều lý do, biện pháp xử lý, khả năng thu hồi. Thu thập hồ sơ liên quan đến các khoản chi phí thông qua bù trừ công nợ với nước ngoài. Xem xét số dư các khoản công nợ có gốc ngoại tệ cuối năm và tỷ giá đánh giá các khoản công nợ có só dư ngoại tệ? Xem xét việc xử lý các khoản công nợ có gốc ngoại tệ có được thực hiện đúng theo quy đinh mới nhất không? 2 3 Bảng 01: Bảng tổng hợp kế hoạch kiểm toán 2.2.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán. Thực hiện kiểm toán là giai đoạn các kiểm toán viên sẽ tiến hành cuộc kiểm toán theo kế hoạch đã đề ra. Với việc tập trung vào khách hàng và rất chú trọng đến kế hoạch kiểm toán các kiểm toán và trợ lý kiểm toán của AASC bắt tay vào việc một cách chủ động, làm việc mang tính độc lập và hiệu quả cao. AASC thực hiện đánh giá rủi ro ban đầu đối với mỗi khách hàng theo từng cách riêng và đặt trọng tâm công việc kiểm toán vào những lĩnh vực có khả năng rủi ro cao hơn. Trong giai đoạn này các Kiểm toán viên được giao nhiệm vụ làm kiểm toán phải triển khai công việc của mình theo các kế hoạch chi tiết đã được lập cho từng bộ phận được kiểm toán. Kế hoạch chi tiết đó đã xác định cụ thể các trình tự kiểm toán và các thủ pháp, các bước công việc cụ thể sẽ phải thực hiện như; kiểm tra đối chiếu chứng từ, kiểm tra sổ và báo cáo kế toán, đối chiếu hợp đồng, đối chiếu công nợ, đối chiếu với ngân hàng, kiểm kê tài sản, vật tư, giá cả, tính toán phân tích các chỉ tiêu…. Thông thường các kế hoạch này rất linh hoạt nhằm hạn chế tối đa việc gây phiền hà cho khách hàng và thu được kết quả cao nhất. Trong quá trình kiểm toán với kinh nghiệm thực tiễn về chuyên ngành của Đoàn Kiểm toán, quá trình gần gũi với khách hàng, AASC giúp khách hàng giải quyết tốt nhất các yêu cầu về nghiệp vụ tài chính kế toán và các khó khăn trong kinh doanh thường gặp phải. Hiện nay Công ty Kiểm toán AASC đã xây dựng và thực hiện một chương trình kiểm toán vừa khoa học vừa mang tính chất thực tiễn và hợp lý. Chương trình này đã thực sự mang lại hiệu quả nâng cao năng suất lao động và góp phần cung cấp những thông tin với độ tin cậy cao cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc kinh doanh của các khách hàng. Trong giai đoạn này, chủ yếu là thực hiện các thử nghiệm kiểm soát và các thử nghiệm cơ bản theo chương trình kiểm toán đã được thiết kế trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán. - Thực hiện thử nghiệm kiểm soát Thử nghiệm kiểm soát được tiến hành sau khi tìm hiểu hệ thống KSNB của khách hàng, khi đó thủ tục kiểm soát được triển khai nhằm thu thập các bằng chứng về thiết kế và thực hiện của hệ thống KSNB. Nếu qua kiểm tra hệ thống KSNB các kiểm toán viên phát hiện không phù hợp với đánh giá ban đầu trong kế hoạch kiểm toán thì cần thực hiện các thủ tục kiểm tra bổ sung. - Thực hiện thử nghiệm cơ bản Các thử nghiệm cơ bản được tiến hành bao gồm thủ tục phân tích và thủ tục kiểm tra chi tiết. Thông qua những thủ tục phân tích, các kiểm toán viên có thể phát hiện ra biến động bất thường. Từ đó, sẽ định hướng những thủ tục kiểm tra chi tiết cần thực hiện đối với các nghiệp vụ và số dư các khoản mục. 2.2.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán. Kết thúc kiểm toán là bước cuối cùng của cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn này, các kiểm toán viên sẽ tiến hành xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày lập báo cáo tài chính(BCTC), tổng hợp và đánh giá các bằng chứng thu thập được trong quá trình kiểm toán để đưa ra ý kiến xác nhận về tính trung thực hợp lý của BCTC cũng như việc tuân thủ chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành trên báo cáo kiểm toán (BCKT). Cùng với việc phát hành BCKT về BCTC của đơn vị khách hàng AASC còn phát hành Thư quản lý để đưa ra những khuyến nghị nhằm giúp Ban lãnh đạo khách hàng chấn chỉnh công tác quản lý tài chính, kế toán, xây dựng và hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống KSNB. 2.3. Đặc điểm tổ chức hồ sơ kiểm toán (HSKT). 2.3.1. Đặc điểm về sắp xếp HSKT: Trong tài liệu của AASC, HSKT là các tài liệu do các kiểm toán viên lập, thu thập, phân loại được sử dụng và lưu trữ. Tài liệu trong HSKT được thể hiện trên giấy, trên phim, ảnh, trên phương tiện tin học hay bất kỳ phương tiện lưu trữ nào khác. HSKT là kết quả lao động của các kiểm toán viên và trợ lý kiểm toán, minh chứng cho một cuộc kiểm toán đã được thực hiện theo đúng chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (hoặc chuẩn mực kiểm toán Quốc tế được chấp nhận), HSKT đồng thời là một nguồn tài liệu hỗ trợ của cuộc kiểm toán trước cho cuộc kiểm toán sau với cùng khách hàng. Một hồ sơ kiểm toán chứa đựng kế hoạch kiểm toán, việc thực hiện cuộc kiểm toán gồm nội dung, chương trình và phạm vi của các thủ tục đã được thực hiện, kết quả các thủ tục được thực hiện, và các kết luận mà kiểm toán viên rút ra từ những bằng chứng kiểm toán thu thập được. Một HSKT có chất lượng khi đạt được mức độ thông tin đầy đủ và chi tiết để các kiểm toán viên khác, những người có trách nhiệm soát xét đọc sẽ hiểu được toàn bộ về cuộc kiểm toán và cơ sở đưa ra ý kiến của kiểm toán viên. HSKT gồm có HSKT chung và HSKT năm: HSKT chung: HSKT chung chứa đựng các thông tin chung về khách hàng liên quan tới hai hay nhiều cuộc kiểm toán trong nhiều năm tài chính của một khách hàng. HSKT chung giúp cho kiểm toán viên có cái nhìn xuyên suốt từ khi bắt đầu cung cấp dịch vụ cho khách hàng đến năm hiện tại, được cập nhật hàng năm, sử dụng thường xuyên, qua nhiều năm và không chuyển vào kho lưu trữ. HSKT chung thường bao gồm: Các thông tin chung, các tài liệu pháp luật, tài liệu về thuế, nhân sự, tài liệu kế toán, tài liệu về hợp đồng và các thủ tục. Trong qui định ký hiệu của AASC chúng lần lượt là TTI, TTII, TTIII, TTIV, TTW, TTWI, TTWII. Ví dụ: TTI: Các thông tin chung về khách hàng bao gồm điều lệ công ty, giấy phép thành lập, đăng ký kinh doanh, hợp đồng liên doanh, biên bản họp đại hội cổ đông, hội đồng quản trị... TTII: Các tài liệu về pháp luật TTIII: Các tài liệu về quyết toán thuế, biên bản kiểm tra thuế... TTIV: Các tài liệu về nhân sự như thỏa ước lao động, hợp đồng lao động... TTV: Các tài liệu kế toán TTVI: Các tài liệu về hợp đồng như hợp đồng tín dụng, hợp đồng thuê mướn dịch vụ,... TTVII:Các thủ tục về tài sản cố định, kho bãi, ngân quỹ, nhân sự... HSKT chung được thiết kế dưới dạng mẫu biểu, sử dụng nhất quán, tránh bỏ sót các thông tin cần thiết, thu thập thông tin theo mẫu và bản sao các tài liệu trích dẫn thông tin. Điều quan trọng với HSKT chung là cập nhật thường xuyên các thông tin sau mỗi cuộc kiểm toán, không bỏ đi các thông tin đã có và lưu các bản mềm để sử dụng linh hoạt với dung lượng thông tin ngày càng lớn. HSKT năm: HSKT năm là tổng hợp tất cả các tài liệu liên quan đến cuộc kiểm toán của một khách hàng trong một năm tài chính, cơ sở trực tiếp cho việc hình thành ý kiến kiểm toán, soát xét chất lượng kiểm toán và là nguồn hỗ trợ thông tin tích cực cho các cuộc kiểm toán sau. HSKT năm chứa đựng: Các thông tin chung về cuộc kiểm toán Các vấn đề chung về cuộc kiểm toán Các phần hành. Thông tin chung về cuộc kiểm toán: Đưa ra những hiểu biết chung về khách hàng, nhân sự tham gia kiểm toán, thời gian, địa điểm kiểm toán... Những vấn đề chung về cuộc kiểm toán: Bao gồm mười một vấn đề cơ bản được sắp xếp theo ký hiệu tham chiếu theo thứ tự số La mã như sau: I: Báo cáo kiểm toán, thư quản lý II: Tổng kết công việc kiểm toán của niên độ III: Các sự kiện phát sinh sau khi phát hành BCKT IV: Những vấn đề chưa rõ cần được giải quyết V: Các sự kiện phát sinh sau niên độ kế toán năm được kiểm toán VI: Những vấn đề cần lưu ý cho cuộc kiểm toán năm sau VII: Các bản giải trình của doanh nghiệp VIII: Kế hoạch kiểm toán IX: Các biên bản họp với khách hàng X: Các biên bản họp hội đồng quản trị XI: Các tài liệu khác Các phần hành kiểm toán: Gồm có các phần hành kiểm toán chi tiết cho các khoản mục, tài khoản chi tiết được thực hiện trong năm. Các phần hành kiểm toán được đánh ký hiệu tham chiếu theo chữ cái từ A đến Y. Ví dụ: A: Báo cáo tài chính của khách hàng B: Tóm tắt hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng C: Tiền ... V: Thu nhập và chi phí khác Y: Khác Phần hành A và B thông tin tài liệu được sắp xếp theo thứ tự đặc thù, các phần hành khác được sắp xếp theo nguyên tắc đi từ tổng hợp đến chi tiết như sau: Trang tổng hợp -> trang kết luận kiểm toán-> chương trình kiểm toán->giấy làm việc-> các giấy tờ liên quan bằng chứng kiểm toán thu thập được. Tuân theo nguyên tắc chung nhưng bên cạnh đó, HSKT cũng có những điểm riêng, điều này là do ảnh hưởng trực tiếp cách đánh giá các vấn đề về chuyên môn, phong cách làm việc của kiểm toán viên tham gia kiểm toán... Để nâng cao tinh thần làm việc chuyên nghiệp, khoa học trong sự học hỏi lẫn nhau, AASC sau mỗi mùa kiểm toán đều tiến hành chấm điểm hồ sơ kiểm toán năm cho các kiểm toán viên của mình và đưa ra quy định về mức thưởng, phạt phù hợp, đây là một trong những điểm tích cực giúp cho các kiểm toán viên làm việc cẩn thận cao hơn. 2.3.2. Qui định về bảo mật HSKT. HSKT phải được lưu trữ theo quy chế văn thư lưu trữ của Công ty. Tất cả các HSKT đều được sắp xếp khoa học theo tên khách hàng, thời gian cuộc kiếm toán đã tiến hành, có thông tin đầy đủ, ngắn gọn được dán nhãn trên hồ sơ. Toàn bộ các thông tin phải được bảo mật, không cung cấp HSKT cho các bộ phận, cá nhân không có công việc liên quan. HSKT thuộc quyền sở hữu và là tài sản của Công ty, chỉ được cung cấp ra bên ngoài nếu được sự đồng ý của Tổng giám đốc. 2.4. Kiểm soát chất lượng kiểm toán của Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC. Vấn đề kiểm soát chất lượng kiểm toán của AASC được thực hiện trong ba giai đoạn: kiểm soát trước cuộc kiểm toán, trong cuộc kiểm toán và sau khi đã hoàn thành cuộc kiểm toán. Kiểm soát trước cuộc kiểm toán: Trưởng phòng và phó phòng là những người có trách nhiệm kiểm soát trực tiếp trong giai đoạn này thông qua việc lên kế hoạch về bố trí nhân sự, thời gian, địa điểm phù hợp với từng khách hàng. Sự phân bổ nhân sự một cách hợp lý là điều kiện tiên quyết để một cuộc kiểm toán có thể đạt được chất lượng như mong muốn, do đó AASC xem vấn đề nhân sư là chủ chốt và luôn có sự đầu tư thỏa đáng về con người thông qua các chính sách như tuyển dụng, khen thưởng, kỷ luật... Kiểm soát trong cuộc kiểm toán: Trong giai đoạn chuẩn bị và giai đoạn thực hiện kiểm toán là sự tự kiểm soát của nhóm trực tiếp làm việc mà chủ yếu là thông qua trưởng nhóm. Trưởng nhóm có nhiệm vụ phân bổ công việc cho từng người trong nhóm theo năng lực, kinh nghiệm từng người, chỉ đạo phối hợp và đưa ra sự thống nhất công việc. Trưởng nhóm sẽ phải nắm được hết tất cả các vấn đề, các vướng mắc của những thành viên khác trong nhóm, bàn thảo và hợp tác để cùng nhau giải quyết. Thực hiện các thủ tục kiểm toán tuân theo kế hoạch và chương trình kiểm toán đã đề ra, đạt được tính độc lập cao và tinh thần làm việc hiệu quả, khẩn trương, chất lượng. Giai đoạn kết thúc cuộc kiểm toán: Báo cáo kiểm toán cuối cùng là kết quả của cuộc kiểm toán đã được thực hiện được phát hành cho khách hàng sẽ đi qua ba cấp soát xét theo sơ đồ sau: Khách hàng Kiểm toán viên/ trợ lý được phân công làm báo cáo Tổng giám đốc/ phó tổng giám đốc phụ trách Trưởng/ phó phòng phụ trách Soát xét báo cáo cấp công ty Phát hành báo cáo Soát xét báo cáo cấp phòng Sơ đồ 04: Giai đoạn kết thúc kiểm toán Quy trình này cho phép hạn chế rủi ro trong phần nêu ý kiến kiểm toán, đạt được sự kiểm soát chặt chẽ và đưa ra ý kiến kiểm toán xác đáng nhất. Kiểm soát sau cuộc kiểm toán: Việc kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán đã được cung cấp cho khách hàng trong năm kiểm toán được tiến hành bằng cách chấm hồ sơ kiểm toán. Thông qua đó trưởng/ phó hay những người có thẩm quyền sẽ đánh giá mức độ công việc được nhóm kiểm toán thực hiện đã đạt được yêu cầu của công việc hay chưa. Cụ thể họ sẽ có nhận xét vào một bảng mẫu các câu hỏi được đặt ra như sau: STT Câu hỏi Tham chiếu Chuẩn mực số- đoạn Tham chiếu Hồ sơ kiểm toán chuẩn Nhận xét Ghi chú Câu hỏi về chất lượng kiểm toán cho lập kế hoạch kiểm toán 1 Chấp nhận khách hàng mới và duy trì khách hàng cũ. Trong quá trình duy trì khách hàng hiện có và đánh giá khách hàng tiềm năng, công ty kiểm toán phải cân nhắc đến tính độc lập, năng lực phục vụ khách hàng của công ty kiểm toán và tính chính trực của Ban quản lý của khách hàng thể hiện a, Thiết lập các thủ tục đánh giá và chấp nhận khách hàng tiềm năng b, Đánh giá khách hàng khi xảy ra các sự kiện đặc biệt để quyết định 220-12 Khảo sát và đánh giá khách hàng- Kế hoạch kiểm toán 2 Hiểu về khách hàng 2.1 Nhóm kiểm toán có xem xét và trình bày trong kế hoạch kiểm toán các thông tin về hoạt động kinh doanh của đơn vị được kiểm toán đủ để có thể đánh giá và phân tích được các sự kiện của đơn vị được kiểm toán mà theo kiểm toán viên có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính, đến việc kiểm tra của kiểm toán viên hoặc đến báo cáo kiểm toán 300-22 310-02 310-05 310-10 Kế hoạch kiểm toán tổng thể 2.2 Nhóm kiểm toán có xem xét hệ thống kế toán của khách hàng để lập kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán thích hợp, có hiệu quả không 400-02,25 300-22 Kế hoạch kiểm toán tổng thể, phần B-Hồ sơ kiểm toán năm 2.3 Nhóm kiểm toán có xem xét hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng để lập kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán thích hợp, có hiệu quả không 400-02 Kế hoạch kiểm toán tổng thể, phần B- ... 3 Đánh giá rủi ro 3.1 Nhóm kiểm toán có đánh giá rủi ro tiềm tàng cho toàn bộ báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán không? Việc đánh giá này có được thực hiện trên phương diện BCTC và phương diện số dư tài khoản nghiệp vụ không? ... 4 Phân tích sơ bộ ... 5 Xác định mức trọng yếu ... 6 Các bên có liên quan ... Câu hỏi về chất lượng kiểm toán cho giai đoạn thực hiện kiểm toán 1 Đánh giá rủi ro và kiểm soát nội bộ 400 1.1 Môi trường kiểm soát, thủ tục kiểm soát và hệ thống kế toán của đơn vị được kiểm toán có được đánh giá để phát hiện những rủi ro tiềm tàng không? Kế hoạch kiểm toán tổng thể, phần B- Hồ sơ kiểm toán năm ... 2 Bằng chứng kiểm toán ... 3 Bằng chứng kiểm toán bổ sung đối với các khoản mục và sự kiện đặc biệt ... 4 Sử dụng tư liệu của kiểm toán viên khác ... 5 Quy trình phân tích ... 6 Gian lận và sai sót ... 7 Lấy mẫu kiểm toán ... 8 Kiểm toán năm đầu tiên- Số dư đầu năm tài chính ... 9 Giải trình của giám đốc ... 10 Kiểm toán các ước tính kế toán Câu hỏi về chất lượng kiểm toán cho giai đoạn kết thúc kiểm toán 1 Hồ sơ kiểm toán ... 2 Báo cáo kiểm toán ... 3 Quy trình phân tích trong giai đoạn soát xét tổng thể ... 4 Tính trọng yếu trong giai đoạn kết thúc kiểm toán ... 5 Ảnh hưởng của những sự kiện phát sinh sau ngày khóa sổ kế toán lập báo cáo tài chính Bảng 02: Bảng đánh giá chất lượng dịch vụ kiểm toán do AASC cung cấp. Như vậy, thông qua sự giám sát trong cả ba giai đoạn, chất lượng dịch vụ kiểm toán do AASC thực hiện sẽ luôn luôn được nâng cao, đổi mới, xây dựng niềm tin ngày càng vững chắc hơn trong khách hàng nói riêng và ngành kiểm toán còn non trẻ của Việt Nam nói chung. CHƯƠNG III: NHẬN XÉT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH, KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN AASC. 3.1. Nhận xét về hoạt động của Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC. 3.1.1. Những điểm mạnh của AASC: Trước hết nhìn vào bề dày lịch sử ra đời và phát triển của AASC dễ dàng nhận thấy rằng AASC là một trong số rất ít các Công ty kiểm toán hiện nay có tuổi đời gạo cội và những bước đi vững vàng qua sự biến đổi không ngừng của ngành kiểm toán, biến động lớn của nền kinh tế Việt Nam và Thế giới. Về tổ chức bộ máy quản lý: Thời gian từ khi thành lập 1997 đến nay, AASC đã qua một lần chuyển đổi về hình thức doanh nghiệp, chuyển từ DNNN sang hình thức Công ty TNHH hai thành viên trở lên. Việc làm này tuân theo xu hướng chung của nền kinh tế Việt Nam những năm gần đây và thay đổi đã tạo điều kiện tốt hơn cho tính quản lý độc lập và đòi hỏi phải liên tục tiến bộ để phát triển trong một môi trường ngày càng cạnh tranh đối với các nhà quản lý của AASC. Sự chuyển đổi kịp thời về hình thức doanh nghiệp đã tạo đà nâng cao năng lực quản lý, từ đó cơ cấu bộ máy cũng thay đổi theo cho phù hợp. Việc tổ chức theo quản lý vừa tập trung vừa độc lập giữa các phòng ban trong Công ty đã tăng hiệu quả chung, giảm gánh nặng công việc và giảm thiểu chi phí quản lý cũng như sự rườm rà của các thủ tục hành chính. Mặt khác, giúp cho Công ty liên tục gia tăng doanh thu và lợi nhuận: STT Năm Doanh thu (VNĐ) 1 2003 25.560.904.050 2 2004 31.688.529.374 3 2005 42.465.532.719 4 2006 59.064.868.269 5 7/2007 -6/2008 62.195.823.414 Bảng 03: Doanh thu của AASC trong những năm gần đây Về tổ chức nhân sự: Đội ngũ cán bộ có trình độ và năng lực, có bản lĩnh vững vàng và đạo đức nghề nghiệp tốt với số lượng đông đảo. Các nhà quản lý của AASC thấy rằng chính sách nhân sự là chính sách tối ưu nhất có thể giúp cho sự thành công của AASC. Hiện tại AASC đã có một hệ thống các quy định chi tiết liên quan về nhân sự bao gồm: Các qui định về nhân viên Điều khoản về lao động Đạo đức nghề nghiệp Tiền lương và các qui chế tài chính (khen thưởng, phúc lợi...) Mô tả vị trí công việc ... AASC hiện tại đang áp dụng một chính sách tuyển dụng tốt, do đó chất lượng nhân viên được đánh giá khá cao và ổn định. Các nhân viên của AASC làm việc trong một môi trường năng động và hiệu quả, chính sách hỗ trợ nhân sự với việc cung cấp chi phí cho các khóa đào tạo ngắn, dài hạn nằm trong chiến lược hàng đầu và hiện tại AASC đang có một đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy để xây dựng nên các chương trình đào tạo và tiến hành huấn luyện một cách hiệu quả nhất. Về số lượng và chất lượng dịch vụ do AASC cung cấp cho khách hàng: Lịch sử phát triển lâu dài cùng với một đội ngũ nhân viên tốt là nền tảng cơ sở cho các số lượng và chất lượng dịch vụ mà AASC cung cấp cho khách hàng. Hiện tại, AASC cung cấp sáu dịch vụ cơ bản: tư vấn kế toán, kiểm toán, thẩm định giá và tư vấn cổ phần hóa doanh nghiệp, đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng, thẩm định giá và tư vấn tài chính thuế. Về chất lượng hoạt động kiểm toán nói riêng AASC đã xây dựng đầy đủ và cập nhật quy trình công việc chuẩn tuân theo hệ thống Chuẩn mực Việt Nam, Chuẩn mực Quốc tế và hệ thống luật pháp, được chấp nhận rộng rãi và đạt được sự tin tưởng từ phía khách hàng. Với một danh mục dài những dịch vụ sẵn sàng đáp ứng cho khách hàng, AASC có thể dễ dàng hơn trong việc đạt được các hợp đồng với những khách hàng lớn, các dự án mang tính trọng điểm của quốc gia và Quốc tế tại Việt Nam. Kinh nghiệm trong rà soát tài chính trên quy mô lớn, kiến thức sâu sắc về các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam giúp cho AASC có thể thành công, tăng tính cạnh tranh. Hơn thế, trong thời điểm hiện nay, khi Việt Nam đang náo nức với việc xây dựng cơ bản, các công trình mọc lên như nấm đòi hỏi nhu cầu nguồn kiểm toán rất lớn, nắm bắt được điều này cùng với kinh nghiệm trong kiểm toán lĩnh vực xây dựng cơ bản, AASC đã tập trung vào lĩnh vực này và hiện tại đang hoạt động rất mạnh, chiếm thị phần lớn nhất so với tất cả các Công ty kiểm toán khác. Về xu hướng phát triển: Điểm mạnh của AASC còn được thể hiện ở sự thường xuyên cập nhật thông tin, đổi mới trong cách tiếp cận công việc đáp ứng nhu cầu thực tiễn, tuân theo các Chuẩn mực trong nước, quốc tế và quy định của luật pháp. Hoạt động kiểm toán hiện nay không còn xa lạ đối với nền kinh tế Việt Nam và trên thực tế kiểm toán đang dần dần thể hiện được tính tích cực của mình. Nhu cầu kiểm toán tăng lên kéo theo số lượng các Công ty kiểm toán tăng theo, do đó tính cạnh tranh nghề nghiệp ngày càng cao đòi hỏi sự đổi mới và cải tiến không ngừng trong phương pháp, tư duy nghề nghiệp và phong cách làm việc cần phải chuyên nghiệp hơn. Thấy rõ được điều này, AASC luôn lắng nghe khách hàng, hiểu rõ nhu cầu khách hàng từ đó đưa ra phương pháp làm việc để có thể tạo ra giá trị lớn nhất cho họ trên cơ sở tuân thủ đúng luật pháp, các chuẩn mực của Việt Nam và Thế giới. 3.1.2. Những điểm yếu còn tồn tại của AASC: Về tổ chức quản lý: AASC tổ chức quản lý theo kiểu vừa tập trung vừa phân tán, kiểm soát từ trên xuống là chủ yếu, thiếu tính liên kết chặt chẽ giữa các phòng ban. Cấp trên có thể kiểm soát được toàn bộ tình hình Công ty. Tuy nhiên xét trên khía cạnh cá nhân, sự tách biệt này là không có lợi trong xây dựng một hình ảnh tốt đẹp về Công ty mà họ đang gắn bó. Đặc biệt đối với đặc thù ngành kiểm toán mức độ đi công tác và làm việc tại khách hàng nhiều hơn ở Công ty, các nhân viên trong Công ty ít có điều kiện để gặp gỡ và làm việc với nhau. Do đó, ban lãnh đạo cũng cần quan tâm hơn nữa đến việc tạo ra một môi trường làm việc liên kết, xây dựng hình ảnh đẹp về Công ty, một món ăn tinh thần để các nhân viên làm việc hăng hái, hiệu quả và gắn bó hơn. Về tổ chức nhân sự: Vào các thời điểm tiến hành kiểm toán, do khối lượng công việc nhiều và thường xuyên phải đi công tác xa. Sự thiếu hụt tạm thời về nhân sự có thể xảy ra, điều này cũng phụ thuộc nhiều vào khả năng sắp xếp nhóm kiểm toán của người có trách nhiệm và tình trạng thiếu nhân lực kiểm toán cũng là vẻ chung của cả ngành. Về khía cạnh nghề nghiệp: AASC có thể được ví như một cây lớn trong ngành kiểm toán của Việt Nam. Bề dày thành tích và các giải thưởng đạt được có thể là minh chứng rõ rệt cho các ưu điểm AASC đã tích lũy được. Là một thành viên trong hệ thống các Công ty kiểm toán Việt Nam AASC cũng không loại trừ một số các vấn đề có thể nảy sinh trong tác nghiệp do cả yếu tố khách quan và chủ quan gây ra. Yếu tố khách quan bao gồm điều kiện kinh tế vĩ mô, vi mô, sự chồng chéo của các văn bản pháp lý, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các Công ty kiểm toán. Yếu tố chủ quan có thể là sự hấp dẫn của lợi nhuận cao, tư lợi hay yếu kém trong kỹ năng nghề nghiệp của bản thân kiểm toán viên... Một số những điểm yếu tồn tại dưới quy mô nhỏ lẻ có thể liệt kê sau đây của hoạt động kiểm toán nói chung ở Việt Nam hiện nay. Kiểm toán viên làm việc thiếu tính độc lập, tự chủ: Nguyên nhân có thể là do lợi nhuận cao hay các Công ty kiểm toán thường cung cấp cùng lúc cả dịch vụ tư vấn kế toán và kiểm toán, mối quan hệ khách hàng lâu năm... Điều này có ảnh hưởng nhất định đến tính độc lập của kiểm toán viên. Kiểm toán viên thiếu thận trọng nghề nghiệp, kỹ năng làm việc chưa cao... 3.2. Giải pháp đề xuất để hoàn thiện hoạt động tại Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC. Để khắc phục những yếu điểm còn tồn tại và phát triển vững mạnh AASC cần xây dựng những kế hoạch mang tính thách thức trong cả ngắn hạn và dài hạn. Ngắn hạn, tổ chức bộ máy cần có những hoạt động cụ thể để tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa các phòng ban, nhân viên trong nội bộ Công ty với nhau. Điều này có thể đạt được thông qua tổ chức các sự kiện mang tính tập thể cao như bàn luận về chuyên môn, thể thao, giải trí, du lịch... Về hoạt động nhân sự như chuẩn bị tốt một chính sách tuyển dụng, chính sách hỗ trợ khuyến khích năng lực công nhân viên cần được tiếp tục và quan tâm hơn. Cụ thể có thể gắn vào các chương trình tài trợ đào tạo kiểm toán viên, trợ lý kiểm toán nâng cao trình độ nghiệp vụ thông qua các khóa học lấy bằng ACCA, CPA... Về chất lượng hoạt động: Cần tiếp tục kiểm soát chất lượng hoạt động theo đòi hỏi điều kiện thực tế khách quan và kiểm soát chất lượng nhân sự. Trong dài hạn, AASC cần xây dựng chiến lược hoạt động hướng tới khách hàng và nguồn lực con người. Hiện đại hóa tổ chức và hoạt động kiểm toán. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ và phương pháp kiểm toán tiên tiến vào hoạt động. Bên cạnh đó, quan tâm hơn tới việc khẳng định thương hiệu AASC, quan tâm tới văn hóa kinh doanh, hoạt động marketing, tính chuyên nghiệp và tầm ảnh hưởng. Có những chiến lược đào tạo nhân sự dài hạn như các khóa học dài, đưa ra các chính sách đãi ngộ nhân tài, tuyển dụng chặt chẽ và hiệu quả. Các giải pháp đề xuất với các cơ quan chức năng: Hoàn thiện và cập nhật hệ thống Chuẩn mực kiểm toán bắt kịp với sự thay đổi của hệ thống Chuẩn mực quốc tế. Lựa chọn và thiết lập hệ thống các quy tắc kế toán một cách chính xác, thuận tiện. Hoàn thiện luật kiểm toán độc lập. Hoàn thiện hệ thống luật pháp theo xu hướng đơn giản hóa, gỡ bỏ sự chồng chéo giữa các văn bản pháp luật. Tiếp tục xây dựng một nền kinh tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển lành mạnh và bền vững, củng cố niềm tin cho các thành phần tham gia. KẾT LUẬN Qua các nội dung đã trình bày về Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC đi từ sự ra đời, phát triển và định hướng cho tương lai, phần nào thấy được sự tồn tại của AASC là hoàn toàn phù hợp với sự phát triển và nhu cầu tất yếu của nền kinh tế xã hội Việt Nam hiện nay. Đi qua những thăng trầm của nền kinh tế với nhiều các biến động không nhỏ, AASC đã biết luôn tự thay đổi theo chiều hướng tiến bộ để đáp ứng tốt nhất đòi hỏi của thực tiễn, ngày càng mở rộng được tầm ảnh hưởng, nâng cao sức cạnh tranh và hơn cả là tạo dựng niềm tin bền vững từ các khách hàng của mình. Lịch sử phát triển, tiềm lực hiện tại cùng với những định hướng đúng đắn là cơ sở để có thể hi vọng về một hình ảnh AASC trong tương lai to lớn hơn, phát triển thịnh vượng hơn, cùng với các Công ty trong ngành đóng góp vào sự phát triển chung của nền kiểm toán non trẻ nhưng khởi sắc trong nền kinh tế của Việt Nam. Cuối cùng, em xin bày tỏ sự cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo, GS.TS Nguyễn Quang Quynh để em có thể hoàn thiện được bài viết này. Hà Nội, ngày 06 tháng 02 năm 2009 Sinh viên: Vũ Thị Nhung DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO: Các tài liệu lưu hành nội bộ của Công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán AASC. Các website: Kiemtoan.com.vn mof.gov.vn webketoan.com