Báo cáo thực tập tại Nhà máy thuốc lá Bắc Sơn

Lêi më ®Çu: Ph©n tÝch tµi chÝnh ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý b¾t ®Çu chó ý tõ cuèi thÕ kØ XIX. Tõ thÕ kØ XX ®Õn nay, ph©n tÝch tµi chÝnh thùc sù ®­îc ph¸t triÓn vµ ®­îc chó träng h¬n bao giê hÕt bëi nhu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp ngµy cµng t¨ng, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña hÖ thèng tµi chÝnh, sù ph¸t triÓn cña tËp ®oµn kinh doanh vµ kh¶ n¨ng sö dông c«ng nghÖ th«ng tin. Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ sö dông mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm, ph­¬ng ph¸p vµ c«ng cô cho phÐp xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ qu¶n lý nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ rñi ro, møc ®é vµ chÊt l­îng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch tµi chÝnh ®em l¹i nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau. Nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch tµi chÝnh nh»m ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhµ ®Çu t­ quan t©m ®Õn t×nh h×nh thu nhËp cña chñ së h÷u, gi¸ trÞ t¨ng thªm cña vèn ®Çu t­, lîi tøc cæ phÇn. Ng­êi cho vay ph©n tÝch tµi chÝnh ®Ó nhËn biÕt kh¶ n¨ng vay vµ tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Ph©n tÝch tµi chÝnh còng rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ng­êi h­ëng l­¬ng trong doanh nghiÖp, ®èi víi c¸n bé thuÕ… Nh÷ng kh¸i qu¸t chung vÒ nhµ m¸y thuèc l¸ B¾c S¬n - Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ N­íc thuéc Tæng c«ng ty thuèc l¸ ViÖt Nam, ®­îc thµnh lËp kh¸ l©u vµ ®­îc cæ phÇn ho¸ n¨m 2005. Lµ c«ng ty cæ phÇn 1 thµnh viªn. - T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t­¬ng ®èi æn dÞnh, s¶n xuÊt 2 mÆt hµng chÝnh lµ Vinataba vµ thuèc l¸ néi ®Þa - Tõ n¨m 2005 ¸p dônh thuÕ suÊt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ 55%.C«ng ty ®· ®iÒu chØnh gi¸ b¸n t¨ng dÇn theo lé tr×nh cña tæng c«ng ty thuèc l¸ ViÖt Nam ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i -Ho¹t ®éng tæng thÓ cña nhµ m¸y ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o l·i hµng n¨m lµ 2 tû ®ång, gi¶i quyÕt ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã cña nhµ m¸y ( 100 triÖu bao/n¨m) hiÖn nay s¶n l­îng tiªu thô hµng n¨m míi ®¹t 30-40 triÖu bao/ n¨m.Gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho kho¶ng 500 c«ng nh©n víi møc l­¬ng binh qu©n 1,5 triÖu ®ång/ng­¬i/1th¸ng Sau ®©y lµ viÖc ph©n tÝch tµi t×nh h×nh tµi chÝnh cña nhµ m¸y thuèc l¸ B¾c S¬n thuéc tæng c«ng ty thuèc l¸ ViÖt Nam trong 5 n¨m tõ n¨m 2001-2005. Ph©n tÝch c¸c tØ sè tµi chÝnh: 1.1 Tû sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n: Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh = Tµi s¶n l­u ®éng/Nî ng¾n h¹n N¨m Tµi s¶n l­u ®éng Nî ng¾n h¹n Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh 2001 59790616558 31855347742 1,8769 2002 67018426584 31274883894 2,1429 2003 81406305595 41922159584 1,9418 2004 100532871483 54139900151 1,8569 2005 70166124909 64495197559 1,0879 Tû sè thanh to¸n hiÖn hµnh n¨m 2005 thÊp h¬n nhiÒu so víi nh÷ng n¨m tr­íc.§Æc biÖt so víi n¨m 2002.§iÒu nµy cho thÊy: Tµi s¶n l­u ®éng n¨m 2005 gi¸m m¹nh so víi n¨m 2004.Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m nµy c«ng ty kh«ng cã c¸c tµi s¶n l­u ®éng kh¸c còng nh­ c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n, c¸c tµi kho¶n kh¸c còng gi¶m nhiÒu so víi n¨m tr­íc.Tuy møc dù tr÷ cña n¨m nµy cã cao h¬n n¨m tr­íc nh­ng møc t¨ng lµ kh«ng ®¸ng kÓ.Trong khi ®ã, møc nî ng¾n h¹n cña c«ng ty l¹i t¨ng ®Òu ®Æn qua c¸c n¨m. C«ng ty ph¶i dïng tíi 91,92% gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng míi ®ñ ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî.Con sè nµy ë c¸c n¨m tr­íc thÊp h¬n rÊt nhiÒu.Cô thÓ lµ: N¨m 2001: c«ng ty ph¶i dïng tíi 53,29% N¨m 2002: ------------------------- 46,67% N¨m 2003: ------------------------- 51,49% N¨m 2004: ------------------------- 53,85% N¨m 2005: ------------------------- 91,92% Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh cã xu h­íng gi¶m vµ gi¶m nhanh ë n¨m 2005 ®iÒu nµy lµ mét vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i l­u ý trong thêi gian sau. *Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh: Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = (Tµi s¶n l­u ®éng – Dù tr÷)/ Nî ng¾n h¹n N¨m Tµi s¶n l­u ®éng Dù tr÷ Nî ng¾n h¹n Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh 2001 59790616558 19235793717 31855347724 1,273 2002 67018426584 24787332891 31724883894 1,350 2003 81406305595 21640929319 41922159584 1,443 2004 100532871483 32551502303 54139900151 1,256 2005 70166124909 33970726224 64465197559 0,561 Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh n¨m 2005 thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi nh÷ng n¨m tr­íc.Nguyªn nh©n lµ do møc dù tr÷ cña c«ng ty t¨ng nh­ng t¨ng víi tèc ®é thÊp h¬n tèc ®é t¨ng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n.Trong khi ®ã, tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty n¨m 2005 ®Òu thÊp h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc, c¸c tµi s¶n l­u ®éng kh¸c vµ ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n doanh nghiÖp kh«ng cã. MÆc dï trong c¸c n¨m tr­íc c¸c tµi kho¶n nµy ®Òu cã xu h­íng t¨ng qua c¸c n¨m. Nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch tÝn dông ®· lµm cho kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña c«ng ty trë nªn yÕu kÐm.Con sè 0,561( <1) thùc sù lµ ®¸ng lo ng¹i ®èi víi c«ng ty.C«ng ty kh«ng thÓ thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî nÕu kh«ng sö dông ®Õn mét phÇn dù tr÷. * ChØ tiªu vèn l­u ®éng rßng( chØ tiªu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn) Vèn l­u ®éng rßng = Tæng tµi s¶n l­u ®éng – Tæng nî ng¾n h¹n HoÆc: Vèn l­u ®éng rßng = Vèn th­êng xuyªn æn ®Þnh – Tµi s¶n cè ®Þnh rßng N¨m Tæng tµi s¶n l­u ®éng Tæng nî ng¾n h¹n Vèn l­u ®éng rßng 2001 59790616558 31855347742 27935268816 2002 67018426584 31274883894 35743542690 2003 81406305595 41922159584 39484146011 2004 100532871483 54139900151 45879091834 2005 70166124909 64495197559 5670927350 ChØ tiªu vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh mét phÇn kh¶ n¨ng ®¸p øng nghÜa vô thanh to¸n, më réng qui m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng thêi c¬ thuËn lîi cña c«ng ty.Tuy nhiªn chØ tiªu nµy cña c«ng ty trong n¨m 2005 thÊp h¬n rÊt nhiÒu so v¬i c¸c n¨m tr­íc( b»ng kho¶ng 1/8 n¨m 2004).§iÒu nµy thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thanh toan cña c«ng ty thÊp, c«ng ty khã cã thÓ hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî nhanh. Vèn l­u ®éng thÊp lµm ¶nh h­ëng nhiÒu tíi viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh. * Tû sè dù tr÷ (tån kho) trªn vèn l­u ®éng rßng Tû sè dù tr÷ = Dù tr÷ / Vèn l­u ®éng rßng N¨m Dù tr÷ Vèn l­u ®éng rßng Tû sè dù tr÷ 2001 19235793717 27935268816 68,86% 2002 24787332891 35743542690 69,34% 2003 21640929319 39484146011 54,81% 2004 32551502303 45879091834 70,95% 2005 33970726224 5670927350 599% Tû sè dù tr÷ trªn vèn l­u ®éng rßng cho biÕt dù tr÷ chiÕm bao nhiªu phÇn tr¨m vèn l­u ®éng rßng.N¨m 2005 tØ sè nµy lµ qu¸ cao so vãi c¸c n¨m tr­íc( gÊp gÇn 10 lÇn c¸c n¨m tr­íc ®ã) dù tr÷ cña n¨m nµy cao tíi møc toµn bé vèn l­u ®éng rßng kh«ng ®ñ ®Ó tµi trî nã.Dù tr÷ qu¸ cao lµm ¶nh h­ëng nhiÒu tíi c¬ cÊu vèn còng nh­ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty.Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng t¸i ®Çu t­ s¶n xuÊt, nã còng cã thÓ lµm mÊt ®i nh÷ng c¬ héi ®Çu t­ thuËn lîi kh¸c cña c«ng ty. 1.2 C¸c tû sè vÒ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn * Tû sè nî trªn tæng tµi s¶n(hÖ sè nî) HÖ sè nî = Nî ph¶i tr¶ / Tæng tµi s¶n N¨m Nî ph¶i tr¶ Tæng tµi s¶n HÖ sè nî 2001 31855347742 71612376975 44,5% 2002 31274883894 76951227811 40,6% 2003 41922159584 90660641954 46,2% 2004 54653779649 108938536179 50,2% 2005 64495197559 122130249105 52,8% Tû sè nî ®o l­êng phÇn vèn gãp cña c¸c chñ së h÷u so víi phÇn tµi trî cña c¸c chñ nî.C¸c chñ nî sÏ nh×n vµo tû sè nµy ®Ó xem xÐt møc ®é an toµn vµ sù b¶o ®¶m cho c¸c mãn nî. Tû sè nî n¨m 2005 cao h¬n c¸c n¨m tr­íc. Nguyªn chñ yÕu lµ do nî ng¾n h¹n cña c«ng ty t¨ng nhiÒu qua c¸c n¨m. MÆc dï trong n¨m 2003 vµ 2004 c«ng ty cßn cã c¸c kho¶n nî kh¸c nh­ng tæng nî ph¶i tr¶ trong c¸c n¨m nµy vÉn kh«ng b»ng n¨m 2005.Tæng tµi s¶n t¨ng nh­ng møc t¨ng kh«ng b»ng møc t¨ng cña c¸c kho¶n nî Tû sè nî cña c«ng ty cao bªn c¹nh ®ã tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, tû sè thanh to¸n hiÖn hµnh thÊp; tû lÖ dù tr÷ trªn vèn l­u ®éng l¹i qu¸ cao ®©y thùc sù lµ mét ®iÒu rÊt bÊt lîi cho c«ng ty.C«ng ty sÏ khã cã thÓ huy ®éng ®­îc vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian tíi.Khi nh×n vµo c¸c con sè nµy chñ nî sÏ kh«ng tin t­ëng vµo sù b¶o ®¶m cho c¸c kho¶n vay.NÕu c«ng ty cã vay vèn ®­îc th× viÖc tr¶ nî còng lµ mét vÊn ®Ì rÊt lín. * Kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay hoÆc sè lÇn cã thÓ tr¶ l·i: Kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ l·i / L·i vay N¨m Lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ l·i L·i vay Kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay 2001 2002 2003 2004 2005 7250120406 853333352 8,496 Tû sè nµy cho biÕt møc ®é lîi nhuËn b¶o ®¶m kh¶ n¨ng tr¶ l·i vay nh­ thÕ nµo.§èi víi c«ng ty Thuèc l¸ B¾c S¬n c¸c tû sè: kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, tû sè thanh to¸n hiÖn hµnh thÊp nh­ng tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay l¹i kh¸ cao.§iÒu nµy cho thÊy kh¶ n¨ng tr¶ l·i vay cña c«ng ty cao nh­ng viÖc hoµn tr¶ nî lµ thÊp. 1.3. Ph©n tÝch tû sèvÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña nhµ m¸y thuèc l¸ B¾c S¬n Kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña 1 doanh nghiÖp ®­îc ®¸nh gi¸ xem xÐt th«ng qua 1 sè chØ tiªu, tû sè nh­ vßng quay tiÒn, vßng quay dù tr÷, hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, hiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n. * Vßng quay tiÒn Vßng quay tiÒn = Doanh thu / (TiÒn + Tµi s¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn) N¨m Doanh thu TiÒn+Tµi s¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn Vßng quay tiÒn 2001 222486911006 15471536702 14,38 2002 250197924185 26576630931 9,41 2003 280504480400 34795716489 8,06 2004 293761656107 19017031174 15,45 2005 287790965662 13125669730 21,93 Vßng quay tiÒn thÓ hiÖn kh¶ n¨ng quay vßng tiÒn cña doanh nghiÖp nhanh hay chËm ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Tõ kÕt qu¶ trªn ta thÊy ®­îc vßng quay tiÒn qua c¸c n¨m (5 n¨m) cã sù thay ®æi râ rÖt. Vßng quay tiÒn n¨m 2001 lµ 14,38 nh­ng 2 n¨m tiÕp theo l¹i gi¶m xuèng nhanh chãng, ®iÒu nµy cho thÊy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp khã kh¨n, tiÒn kh«ng thÓ quay vßng nhanh ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc. Tuy nhiªn c«ng ty ®· kh¾c phôc ®­îc ®iÒu ®ã ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty. ThÓ hiÖn qua 2 n¨m 2004-2005, ®· cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Nh­ng chØ th«ng qua vßng quay tiÒn th× chóng ta vÉn ch­a thÓ kh¼ng ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ m¸y lµ tèt h¬n mµ ph¶i kÕt hîp ph©n tÝch mét sè chØ tiªu kh¸c. * Vßng quay dù tr÷: §©y lµ mét chØ tiªu kh¸ quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vßng quay dù tr÷ = Doanh thu / Dù tr÷ N¨m Doanh thu Dù tr÷ Vßng quay dù tr÷ 2001 222486911006 19235793717 11,57 2002 250197924185 24787332891 10,09 2003 280504480400 21640929319 12,96 2004 293761656107 32551502303 9,02 2005 287790965662 33970726224 8,47 Tõ kÕt qu¶ trªn cho thÊy vßng quay tiÒn dù tr÷ qua 5 n¨m cã xu h­íng gi¶m xuèng. §iÒu ®ã chøng tá sù bÊt hîp lý vµ kÐm hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng qu¶n lý dù tr÷ cña nhµ m¸y thuèc. Kh©u s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm còng cÇn ®­îc xem xÐt ®Ó cã thÓ ®­a ra gi¶i ph¸p xö lý ®óng ®¾n vµ kÞp thêi. Nguyªn nh©n vßng quay dù tr÷ n¨m 2005 thÊp h¬n so víi c¸c n¨m kh¸c (2001-2004) lµ do doanh thu n¨m 2005 gi¶m trong khi ®ã s¶n phÈm dù tr÷ t¨ng lªn. Ta thÊy trong n¨m 2005 vßng quay tiÒn lín, nh­ng vßng quay dù tr÷ l¹i qu¸ thÊp ®iÒu nµy lµ kh«ng tèt, bÊt hîp lý. Sè lÇn tiÒn ®­îc ®­a quay trë l¹i tiÕn hµnh s¶n xuÊt nhiÒu h¬n sè dù tr÷ (NVL, vËt liÖu phô, s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm). * Kú thu tiÒn b×nh qu©n Kú thu tiÒn b×nh qu©n = (C¸c kho¶n ph¶i thu*360)/DT N¨m Doanh thu C¸c kho¶n ph¶i thu Kú thu tiÒn b×nh qu©n 2001 222486911006 25028686462 40,5 2002 250197924185 15644773614 22,51 2003 280504480400 24932151550 32 2004 293761656107 29037612910 35,59 2005 287790965662 23069728955 28,86 Trong ph©n tÝch tµi chÝnh kú thu tiÒn ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu tiÒn trong thanh to¸n trªn c¬ së c¸c kho¶n ph¶i thu vµ doanh thu b×nh qu©n mét ngµy. C¸c kho¶n ph¶i thu lín hay nhá ph¶i phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tÝn dông th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n tr¶ tr­íc. Kú htu tiÒn b×nh qu©n 2005 gi¶m do doanh htu gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ trong khi ®ã c¸c kho¶n ph¶i thu gi¶m nhiÒu h¬n. Tuy nhiªn vèn ø ®äng trong kh©u thanh to¸n vÉn lín h¬n, thÞ tr­êng tiªu htô kh«ng t¨ng. Dù tr÷ lín , c¸c kho¶n ph¶i thu lín , doanh thu gi¶m dÉn ®Õn viÖc c«ng ty thuèc l¸ B¾c S¬n l©m vµo t×nh c¶nh khã kh¨n * HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh = Doanh thu / Tµi s¶n cè ®Þnh N¨m Doanh thu Tµi s¶n cè ®Þnh HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh 2001 222486911006 11695927084 19,02 2002 250197924185 9796967894 25,54 2003 280504480400 9108503026 30,79 2004 293761656107 8255664696 35,58 2005 287790965662 51927450196 5,54 HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cho biÕt 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu trong 1 n¨m. Ta thÊy hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cña nhµ m¸y thuèc l¸ B¾c S¬n trong 4 n¨m 2001-2004 cã xu h­íng t¨ng thÓ hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tèt, tuy nhiªn n¨m 2005 ®· gi¶m ®¸ng kÓ, n¨m 2005 gi¶m 6,42 lÇn so víi n¨m 2004. Tµi s¶n cè ®Þnh nhiÒu nh­ng t¹o ra doanh thu thÊp nªn cã thÓ nãi viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng hiÖu qu¶, cÇn ph¶i cã nhiÒu chÝnh s¸ch phï hîp. * HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n(HSSDTTS) HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n = Doanh thu / Tµi s¶n N¨m Doanh thu Tµi s¶n HSSDTTS 2001 222486911006 71612376975 3,11 2002 250197924185 76951227811 3,25 2003 280504480400 90660641954 3,09 2004 293761656107 108938536197 2,69 2005 287790965662 122130249105 2,36 ChØ tiªu nµy chÝnh lµ vßng quay toµn bé tµi s¶n, hiÖu suÊt nµy thÊp vµ gi¶m qua c¸c n¨m tõ 2001-2005. HiÖu suÊt thÊp vµ gi¶m chøng tá r»ng hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l­u ®éng cña nhµ m¸y thÊp , trong khi ®ã dù tr÷ nhiÒu dÉn ®Õn sù yÕu kÐm trong viÖc ®­a ra nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh thÊp , hiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n thÊp dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña c«ng ty thuèc l¸ B¾c S¬n cßn cã rÊt nhiÒu bÊt cËp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p c¶i thiÖn t×nh h×nh nµy. 1.4 C¸c tû sè vÒ kh¶ n¨ng sinh l·i Tû sè nµy ph¶n ¸nh tæng hîp nhÊt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu sau: Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm = Thu nhËp sau thuÕ / Doanh thu N¨m Thu nhËp sau thuÕ Doanh thu Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm 2001 2285711453 222486911006 0,0103 2002 3409398880 250197924185 0,014 2003 4138909963 280504480400 0,015 2004 5915240929 293761656107 0,017 2005 5220086693 287790965662 0,018 Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm sau thuÕ trong 1 tr¨m ®ång doanh thu ta thÊy tû sè nµy t¨ng lªn qua c¸c n¨m 2001-2005. Møc doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm t¨ng víi møc ®é kh«ng cao. N¨m 2004 so víi n¨m 2003 lµ 13,3%, n¨m 2005 so víi 2004 lµ 5,88% do doanh thu t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ ®ång thêi chi phÝ mua hµng ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c cûa c«gn ty t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ nªn mÆc dï doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm cã t¨ng nh­ng rÊt Ýt. * Tû sè thu nhËp sau thuÕ trªn vèn chñ së h÷u ROE = Thu nhËp sau thuÕ / Vèn chñ së h÷u N¨m Thu nhËp sau thuÕ Vèn chñ së h÷u ROE 2001 2285711453 3975029233 0,057 2002 3409398880 45676343917 0,075 2003 4138909963 48738482370 0,08 2004 5195270929 54284756530 0,095 2005 5220086693 57635051546 0,091 ROE ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh l·i cña vèn chñ së h÷u vµ ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt quan t©m khi hä quyÕt ®Þnh bá vèn ®Çu t­ vµo doanh nghiÖp. Ta thÊy ROE cã xu h­íng t¨ng lªn. §iÒu nµy lµm cho c¸c chñ së h÷u hµi lßng, do lîi nhuËn sau thuÕ t¨ng lªn. * Doanh lîi tµi s¶n ROA ROA = TNTT & L·i / TS = TNST / TS N¨m TNTT & L·i Tµi s¶n ROA 2001 2285711453 71612376975 0,032 2002 3409398880 76915227811 0,044 2003 4138909963 90660641954 0,045 2004 5195240929 108939536179 0,048 2005 5220086693 122130249105 0,043 ROA ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña 1 ®ång vèn ®Çu t­. ROA t¨ng tõ n¨m 2001-2004 nh­ng ®Õn n¨m 2005 l¹i gi¶m xuèng do c«ng ty kinh doanh s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶. ROE n¨m 2005 t¨ng nh­ng ROA n¨m 2005 gi¶m ®· cho ta thÊy mét thùc tÕ lµ t×nh c«ng ty lµm ¨n thÊt th­êng kh«ng æn ®Þnh. 2 > Ph©n tÝch biÓu diÔn nguån vèn vµ sö dông vèn ( b¶ng tµi trî ) Chóng ta cã 5 b¶ng tµi trî trong 5 n¨m (2000 - 2005): §¬n vÞ tÝnh: ®ång 2.1 N¨m 2000-2001: 31/12/2000 31/12/2001 sö dông vèn Nguån vèn I.Tµi s¶n 1.TiÒn 13437187434 15471536702 2034349268 2.Ph¶i thu 20240467273 25028686462 4788219189 3.Hµng tån kho 15341458656 19235793717 3894335061 4.TS l­u ®éng kh¸c 23479804 54599677 31119873 5.TS cè ®Þnh 15180685802 11695927084 3484758718 6. §Çu t­ TC dµi h¹n 115833333 125833333 10000000 II. Nguån vèn: 1. Nî ng¾n h¹n 26244575050 31855347742 5610772692 2. Nguån vèn - Quü 37094537252 39757029233 2662491981 Tæng céng 63339112302 71612376975 10758023391 11758023391 NhËn xÐt: DN khai th¸c vèn chñ yÕu lµ tõ vay nî ng¾n h¹n, tÝnh khÊu hao TS cè ®Þnh, t¨ng c¸c nguån vèn quü kh¸c. Trong tæng sè nguån vèn ®­îc cung øng lµ 11,76 tû ®ångth× vay ng¾n h¹n lµ 5,6 tû chiÕm 48%, tÝnh khÊu hao cho TS cè ®Þnh lµ 3,5 tû chiÕm 30% cßn l¹i lµ nguån vèn vµ quü kh¸c. Víi tæng nguån lµ 10,7 tû DN sö dông chñ yÕu ®Ó tµi trî cho phÇn t¨ng c¸c kho¶n thu 4,8 tû chiÕm 44,8%, t¨ng l­îng tiÒn mÆt 2 tû chiÕm 18,7% ngoµi ra cßn tµi trî mét phÇn nhá cho t¨ng tµi s¶n l­u ®éng kh¸c vµ t¨ng ®Çu t­ TC dµi h¹n. 2.2. N¨m 2001-2002: 31/12/2001 31/12/2002 Sö dông vèn Nguån vèn I. Tµi s¶n: TiÒn c¸c kho¶n ph¶i thu Hµng tån kho Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n II. Nguån vèn Nî ng¾n h¹n Nguån vèn-quü 15471536702 25028686462 20212820339 54599677 12082012569 31099676750 41749979089 26576630931 15644773614 24787332891 9689148 9932801227 31274883894 45676343917 11105094229 4574512552 9383912848 44910529 149211432 175207144 3926364822 Tæng céng 72849655839 76951227811 1567906781 15679606775 NhËn xÐt: Doanh nghiÖp khai th¸c nguån vèn b»ng c¸ch chñ yÕu lµ tõ c¸c kho¶n ph¶i thu, nguån vèn- quü, tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n. Trong tæng sè 15,7 tû ®ång nguån vèn ®­îc cung øng c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 9,4 tû chiÕm 60%; nguån vèn quü lµ 3,9 tû chiÕm 25%. Víi tæng nguån lµ 15,7 tû ®ång, doanh nghiÖp ®· sö dông ®Ó ë d¹ng tiÒn lµ 11,1 tû chiÕm 70,8%, cßn l¹i lµ sö dông ®Ó d­íi d¹ng hµng tån kho. 2.3. N¨m 2002-2003: 31/12/2002 31/12/2003 Sö dông vèn Nguån vèn I. Tµi s¶n: 1.TiÒn mÆt vµ tiÒn göi 2.C¸c kho¶n ph¶i thu 3.Hµng tån kho 4.TS l­u ®éng kh¸c 5.TS cè ®Þnh 6.C¸c kho¶ ®Çu t­ TC dµi h¹n II. Nguån vèn 1.Nî ng¾n h¹n 2.Nî kh¸c 3.Nguån vèn-Quü 4.Nguån kinh phÝ-quü kh¸c 26576630931 15644773614 24787332891 9689148 9796967894 135833333 31274883894 0 44030615985 1645727932 34795716489 24932151550 21640929319 37508237 9108503026 145833333 41429530965 429628619 46251937138 2486545232 8219085558 9287377936 27819089 10000000 3146403572 688464868 10154647071 429628619 2221321153 840817300 Tæng Céng 76951227811 90660641954 17544282583 17481282583 NhËn xÐt: DN khai th¸c nguån vèn b»ng c¸ch chñ yÕu lµ vay nî ng¾n h¹n, t¨ng l­îng hµng tån kho, tõ nguån vèn - quü ... Trong tæng sè nguån vèn ®­îc cung øng lµ 17,5 tû ®ång vay nî ng¾n h¹n lµ 10,1 tû chiÕm 57,7%, t¨ng l­îng hµng tån kho lµ 3,1 tû chiÕm 17,7%, tõ nguån vèn vµ quü lµ 2,2 tû chiÕm 12,6 % ..... Víi tæng nguån lµ 17,5 tû, DN ®· sö dông chñ yÕu phÇn t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 9,3 tû chiÕm 53,1%, t¨ng l­îng tiÒn mÆt vµ tiÒn göi lµ 8,2 tû chiÕm 46,9%. 2.4.N¨m 2003-2004: 31/12/2003 31/12/2004 Sö dông vèn Nguån vèn I. Tµi s¶n: 1.TiÒn 2.§Çu t­ TC ng¾n h¹n 3.Kho¶n ph¶i thu 4.Hµng tån kho 5.TS l­u ®éng kh¸c 6.TS cè ®Þnh 7.§Çu t­ TC dµi h¹n II. Nguån vèn 1.Nî ng¾n h¹n 2.Nî kh¸c 3.Nguån vèn-Quü 4.Nguån kinh phÝ 34795716489 0 24932151550 21640929319 37508237 3108503026 145833333 41429530965 492628619 46251937138 2486545232 19017031174 19893983690 29037612910 32551502303 32741406 8255664696 150000000 54139900151 513879498 51180764202 3103992328 19893983690 4105461360 10910572984 4166667 15778685315 4766831 852838330 12710369186 21250879 4928827064 617447096 Tæng céng: 90660641954 108938536179 34914184701 34061346371 NhËn xÐt: DN khai th¸c nguån vèn chñ yÕu b»ng c¸ch gi¶m l­îng tiÒn, vay nî ng¾n h¹n, nguån vèn- quü ... Trong tæng sè vèn ®­îc cung øng lµ 34 tû ®ång gi¶m l­îng tiÒn lµ 15,8 tû chiÕm 46,5%, vay nî ng¾n h¹n lµ 12,7 tû chiÕm 37,4%, nguån vèn vµ quü lµ 4,9 tû chiÕm 14,4% .... Víi tæng nguån lµ 34,9 tû DN ®· sö dông chñ yÕu ®Ó ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n 19,9 tû chiÕm 57%, t¨ng l­îng hµng tån kho lµ 10,9 tû chiÕm31,2%, t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 4,1 tû chiÕm 8,5% ... 2.5 N¨m 2004-2005: 31/12/2004 31/12/2005 Sö dông vèn Nguån vèn I.Tµi s¶n 1. TiÒn vµ t­¬ng tiÒn 19017031174 13125669730 5891361444 2. §Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n 19893983690 19893983690 3.C¸c kho¶n ph¶i thu 29070354316 23069728955 6010625361 4. Hµng tån kho 32551502303 33970726224 1419223921 5. Tµi s¶n cè ®Þnh 8255664696 51927450196 43671785500 6. §Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n 150000000 36674000 113326000 II. Nguån vèn 1. Nî ng¾n h¹n 54653779649 64495197559 9841417910 2. Vèn chñ së h÷u 51180764202 53653097214 2472333012 3. Kinh phÝ-quü kh¸c 3103992328 3981954332 877962004 Tæng céng 108938536179 122130249105 45091009421 45101009421 NhËn xÐt: Doanh nghiÖp khai th¸c nguån vèn chñ yÕu lµ ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n, vay ng¾n h¹n, tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu.Trong tæng sè nguån vèn ®­îc cung øng lµ 45101009421, ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n lµ 19893983690 chiÕm 44,1%, vay ng¾n h¹n chiÕm 21,8%. Víi tæng nguån nµy doanh nghiÖp sö dông chñ yÕu cho phÇn tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm 96,8%, cßn l¹i lµ hµng tån kho. 3> Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh trung gian L·i gép = Doanh thu – Gi¸ vèn hµng b¸n N¨m Doanh thu Gi¸ vèn hµng b¸n L·i gép 2001 135631806742 124290459079 11341347663 2002 152044920431 133886451062 18158469351 2003 175706724030 153756500023 21950224007 2004 184581065145 151101488552 23479576593 2005 191926580370 155041130389 36885449981 Thu nhËp tr­íc khÊu hao vµ l·i = L·i gép- Chi phÝ b¸n hµng,qu¶n lý + Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh(kh«ng kÓ khÊu hao vµ l·i vay) N¨m L·i gép Chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh Thu nhËp tr­íc khÊu hao vµ l·i 2001 11341347663 4070652172 4856186343 2414509148 2002 18158469351 5433418277 +8252292249 593225861 5065984686 2003 21950224007 6051053401 +10728109817 915571509 60866322298 2004 23479576593 5878008960 +11897870542 1469240603 7172937694 2005 36885449981 5899603320 +22640859194 897925071 9247912538 Thu nhËp tr­íc thuÕ = Thu nhËp tr­íc khÊu hao vµ l·i – KhÊu hao- L·i vay N¨m Thu nhËp tr­íc thuÕ 2001 3361340372 2002 5013821882 2003 6086632298 2004 7215612401 2005 7250120406 Thu nhËp sau thuÕ = Thu nhËp tr­íc thuÕ – ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp N¨m Thu nhËp tr­íc thuÕ ThuÕ thu nhËp DN Thu nhËp sau thuÕ 2001 3361340372 1075628919 2285711453 2002 5013821882 1604423002 3409398880 2003 6086632298 1947722335 4138909963 2004 7215612401 2020371472 5195240929 2005 7250120406 2030033713 5220086693 KÕt luËn Qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña nhµ m¸y thuèc l¸ B¾c S¬n ta cã thÓ thÊy râ h¬n vÒ nhµ m¸y nh­ sau: viÖc khai th¸c nguån vèn b»ng c¸ch chñ yÕu lµ tõ c¸c kho¶n ph¶i thu, nguån vèn quü, tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ l­u ®éng ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m nh­ng viÖc sö dông nh÷ng tµi s¶n nµy thËt sù kh«ng hiÖu qu¶. Tû sè dù tr÷ trªn vèn l­u ®éng rßng cña c«ng ty lµ cao vµ biÕn ®éng kh«ng ®Òu qua c¸c n¨m. Tû sè nî cao nh­ng kh¶ n¨ng tr¶ l·i vay còng vÉn cao do vËy nhµ m¸y vÉn cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®­îc vèn vay. Bªn c¹nh ®ã doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm t¨ng nh­ng víi møc ®é kh«ng cao, nhµ m¸y kÐm hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng qu¶n lý dù tr÷ cña nhµ m¸y. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y gÆp khã kh¨n, tiÒn kh«ng thÓ quay vßng nhanh ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh.