Biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại công ty xăng dầu -Hà Sơn Bình trong giai đoạn hiện nay (2001-2003)

ho x¨ng Bã Èn 100% lµ nam giíi kh«ng cã lao ®éng n÷ tham gia vµo kh©u nµy. T¹i chi nh¸nh x¨ng dÇu Hoµ B×nh, lao ®éng n÷ t¹i tæ söa ch÷a, b¶o vÖ n¨m 2001 lµ 7 ng­êi trong ®ã sè lao ®éng nam lµ 5 ng­êi chiÕm (1.1%), lao ®éng n÷ lµ 2 ng­êi (0.4%), tõ n¨m 2001-2003 sè lao ®éng n÷ giíi kh«ng tham gia vµo ®ã, t¹i kho x¨ng dÇu Hßa B×nh cã sù tham gia cña lao ®éng n÷ nh­ng sè l­îng kh«ng ®¸ng kÓ. XÝ nghiÖp x¨ng dÇu K133 thùc chÊt lµ kho chøa x¨ng cña C«ng ty, t¹i ®©y ®Æt hai kho x¨ng: §ç X¸ vµ Nam Phong, kho x¨ng Nam Phong lµ kho dù tr÷ x¨ng dÇu kh«ng cung cÊp x¨ng dÇu mµ mang tÝnh chiÕn l­îc dù tr÷ Quèc gia. Kho x¨ng §ç X· lµ kho cung cÊp x¨ng dÇu cho c¸c chi nh¸nh trùc thuéc, tõ ®©y x¨ng dÇu ®­îc ®­a ®Õn c¸c chi nh¸nh, c¸c cöa hµng. X¨ng dÇu sÏ ®­îc ph©n phèi ®i c¸c chi nh¸nh theo ®¬n ®Æt hµng, ho¸ ®¬n nhËp x¨ng dÇu t¹i c¸c chi nh¸nh. Sè l­îng lao ®éng t¹i c¸c kho x¨ng cho thÊy nam giíi chiÓm tØ lÖ cao h¬n n÷ giíi, n¨m 2001 tû lÖ lao ®éng nam nhiÒu h¬n lao ®éng n÷ lµ (6.5%), n¨m 2002 sù chªnh lÖch gi÷a lao ®éng nam vµ lao ®éng n÷ cã xu h­íng gi¶m tØ lÖ lao ®éng nam lín h¬n lao ®éng n÷ lµ (3,6%), t­¬ng tù n¨m 2003 lµ (3.4%).Cã nghÜa lµ n¨m 2002-2003 lao ®éng n÷ t¹i c¸c kho x¨ng §ç X¸ vµ Nam Phong cã xu h­íng t¨ng lªn râ rÖt. T¹i tæ söa ch÷a, b¶o vÖ, t¹p vô trong hai n¨m 2001-2002 sè l­îng lao ®éng n÷ cao h¬n sè lao ®éng nam lµ 1 ng­êi, sang n¨m 2003 con sè nµy thay ®æi nam chiÕm(1.3%) víi 6 lao ®éng, n÷ chØ cã 3 ng­êi (0.6%) xu h­íng nµy ®ang cã sù chuyÓn dÞch lao ®éng n÷ gi¶m, lao ®éng nam t¨ng. Sè lao ®éng n÷ t¹i c¸c cöa hµng còng b»ng nöa sè lao ®éng nam. Nh­ vËy, ngµnh x¨ng dÇu lµ ngµnh c«ng nhgiÖp cã sè lao ®éng nam nhiÒu h¬n sè lao ®éng n÷. Tuy nhiªn, m« h×nh giíi tÝnh cã sù dÞch chuyÓn trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 2001-2003 lao ®éng n÷ cã xu h­íng gi¶m ë c¸c kh©u nh­ kho x¨ng, tæ söa ch÷a, b¶o vÖ vµ t¹p vô,ng­îc l¹i tØ lÖ nam giíi l¹i cã xu h­íng t¨ng ë c¸c kh©u nµy. T¹i c¸c cöa hµng b¸n x¨ng dÇu sè l­îng lao ®éng n÷ t¨ng dÇn nh­ng tØ lÖ nµy lµ rÊt nhá. Ngoµi c¬ cÊu giíi, nghiªn cøu c¬ cÊu tuæi sÏ gãp phÇn ph¶n ¸nh phÇn nµo chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña ngµnh. 2.3.3. C¬ cÊu ®é tuæi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi võa qua, ngµnh x¨ng dÇu ViÖt Nam nãi chung, vµ C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh nãi riªng ®· tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm. Cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh cña qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - Hiªn ®¹i hãa ®Êt n­íc, ngµnh x¨ng dÇu ®· cã mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn lín m¹nh. Lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®­îc Nhµ n­íc quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn nªn ngµnh ®· kh«ng ngõng më réng ho¹t ®éng kinh doanh, lao ®éng qua c¸c n¨m ®­îc tuyÓn dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn cña C«ng ty. ChÝnh v× vËy trong nh÷ng n¨m qua c¬ cÊu ®é tuæi cña c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng cã xu h­íng ®­îc trÎ ho¸. Trong c¬ cÊu lao ®éng theo ®é tuæi ®­îc chia ra lµm 3 nhãm tuæi - Nhãm 1: Tõ 18-30 tuæi lµ nh÷ng lao ®éng trÎ, tuy cßn Ýt vÒ kinh nghiÖm nh­ng bï l¹i hä cã søc khoÎ, cã tinh thÇn s¸ng t¹o, s½n sµng lµm viÖc. - Nhãm 2: Tõ 31-50 tuæi lµ nh÷ng lao ®éng cã søc khoÎ, kh¶ n¨ng cèng hiÕn nhÊt vÒ s¸ng kiÕn, tham m­u víi cÊp trªn vµ gióp nh÷ng lao ®éng trÎ míi vµo nghÒ cïng phÊn ®Êu. - Nhãm 3: Tõ 51->60 tuæi lµ nhãm lao ®éng b¾t ®Çu cã sù suy gi¶m vÒ søc khoÎ, n¨ng suÊt lµm viÖc, nh­ng bï l¹i hä cã rÊt nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u ®· ®­îc tÝch luü trong nh÷ng n¨m c«ng t¸c, hä cã thÓ ®­a ra ®­îc c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt víi nh÷ng biÕn ®éng x¶y ra ®èi víi C«ng ty vµ truyÒn thô cho líp trÎ nh÷ng kü n¨ng, kü x¶o trong nghÒ nghiÖp vµ d¹y hä c¸ch gi¶i quyÕt nhanh c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra trong khi lµm viÖc ®Ó hä xö lý mét c¸ch nhanh nhÊt tr¸nh rñi ro cã thÓ ®Õn víi hä t¹o ra sù an toµn cao trong c«ng viÖc. B¶ng 5 N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Tuæi Sè l­îng Tû lÖ (%) Sè l­îng Tû lÖ (%) Sè l­îng Tû lÖ (%) 18-30 244 38 255 39.1 265 41 31-50 305 47.5 308 47.2 310 48 51-> 60 93 14.5 89 13.7 71 11 Tæng 642 100 652 100 646 100 Theo sè liÖu thèng kª trªn ta thÊy lao ®éng ë ®é tuæi tõ 18-30 tuæi cã chiÒu h­íng gia t¨ng, n¨m 2001 lµ 244 ng­êi (38%), n¨m 2002 sè lao ®éng ë ®é tuæi nµy t¨ng 255 ng­êi (39.1%) vµ n¨m 2003 lµ 265 ng­êi chiÕm (41%). Sè lao ®éng ë ®é tuæi nµy t¨ng 21 ng­êi vµo n¨m 2003 (chªnh 3%) so víi n¨m 2001. ë ®é tuæi 31-50 còng ®ang cã xu h­íng t¨ng nh­ng t¨ng nhÑ n¨m 2001 lµ 305 ng­êi chiÕm (47.51%), n¨m 2003 lµ 310 ng­êi chiÕm (45%) chªnh 0.5%.Trong khi ®ã sè lao ®éng trong ®é tuæi tõ 51-60 cã xu h­íng gi¶m tõ 93 lao ®éng (14.5%) n¨m 2001, th× n¨m 2002 con sè nµy gi¶m xuèng 89 ng­êi (13.7%), ®Õn n¨m 2003 chØ cßn 71 ng­êi (11%). Qua ph©n tÝch trªn, chóng ta cã thÓ thÊy r»ng nh÷ng n¨m qua c¬ cÊu ®é tuæi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trong C«ng ty ®· cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ theo xu h­íng trÎ ho¸ ®éi ngò lao ®éng. Tøc lµ, C«ng ty tiÕp tôc tuyÓn dông lao ®éng trÎ, ®éi ngò lao ®éng kÕ tiÕp nµy sÏ thay thÕ nh÷ng lao ®éng s¾p vÒ h­u h­ëng chÕ ®é. Ng­îc l¹i, víi hai nhãm tuæi ®Çu cã xu h­íng t¨ng vÒ sè l­îng th× ë nhãm ®é tuæi thø ba l¹i gi¶m vÒ sè l­îng. Theo sè liÖu thèng kª míi nhÊt cña Tæ chøc bé m¸y vµ nh©n sù n¨m 2003, qua b¸o c¸o hµng n¨m th× ®é tuæi trung b×nh cña lao ®éng thuéc khèi v¨n phßng C«ng ty lµ 38.8 tuæi vµ ®é tuæi trung b×nh cña lao ®éng thuéc khèi trùc tiÕp kinh doanh lµ 26.2 tuæi. Chøng tá ®é tuæi cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc cña C«ng ty ngµy cµng ®­îc trÎ ho¸. 2.3.4. C¬ cÊu tr×nh ®é häc vÊn cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc C«ng ty. Tr×nh ®é häc vÊn lµ yÕu tè rÊt quan träng nã ph¶n ¸nh chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña C«ng ty. Bªn c¹nh tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é häc vÊn sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, thùc tÕ cho thÊy ng­êi cã tr×nh ®é häc vÊn cao sÏ t¹o cho hä kh¶ n¨ng tiÕp thu, vËn dông nhanh chãng hiÖu qu¶ nh÷ng tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ. MÆt kh¸c, hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt - kinh doanh phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸ch nghÜ, c¸ch lµm cña ng­êi qu¶n lý, còng nh­ ng­êi s¶n xuÊt - kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi, mét trong nh÷ng mèi quan t©m cña §¶ng - Nhµ n­íc lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o n©ng cao d©n trÝ. D­íi t¸c ®éng ®ã, c¬ cÊu nguån nh©n lùc c«ng ty ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng tõng b­íc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn, chÊt l­îng nguån nh©n lùc ®· ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. B¶ng 6. N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Häc vÊn Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) D­íi PTTH 30 16 2.5 14 2.2 25 13 2.0 12 1.8 24 12 1.9 12 1.9 PTTH CÊp III 275 162 25.2 113 17.6 271 160 24.5 111 20.0 210 120 18.6 90 13.9 Trung cÊp 167 110 17.1 57 8.9 180 117 17.9 63 10.7 220 139 21.5 81 12.5 §¹i häc / Cao®¼ng 170 113 17.6 57 8.9 176 118 18.1 58 8.8 192 128 19.8 64 9.91 Tæng 642 401 62.4 241 37.6 652 408 52.3 244 47.7 646 399 61.8 247 38.2 Theo sè liÖu b¶ng trªn, chóng ta dÔ dµng nhËn ra kh«ng chØ t¨ng vÒ sè l­îng lao ®éng mµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc còng ®· tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn, sè lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn cao ngµy cµng t¨ng. Trong ®ã cã sù t¨ng lªn râ rÖt lµ sè lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn Cao ®¼ng/§¹i häc. N¨m 2001 cã 170 lao ®éng, trong ®ã lao ®éng nam chiÕm 113 ng­êi (17.6%), n÷ giíi lµ 57 ng­êi (8.9%) so víi tæng 642 ng­êi. N¨m 2002 tØ lÖ lao ®éng tèt nghiÖp §¹i häc/Cao ®¼ng t¨ng 176 lao ®éng, trong ®ã nam chiÕm 118 ng­êi (18.1%), n÷ giíi lµ 58 ng­êi chiÕm (8.8%) t¨ng h¬n n¨m 2001 lµ mét ng­êi, tØ lÖ nµy ®­îc thÓ hiÖn râ h¬n n¨m 2003 sè lao ®éng tèt nghiÖp bËc §¹i häc/ Cao ®¼ng t¨ng lªn 22 ng­êi so víi n¨m 2001, nam chiÕm (19.8%) víi 128 ng­êi t¨ng (2.2%) so víi n¨m 2001, n÷ chiÕm (9.1%) t¨ng (0.2%) so víi n¨m 2001. Trong khi ®ã lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn d­íi PTTH, tèt nghiÖp PTTH cã xu h­íng gi¶m, nhÊt lµ lao ®éng ë bËc PTTH tõ 162 ng­êi chiÕm( 25.1%) n¨m 2001 gi¶m xuèng cßn 120 ng­êi chiÕm (18.6%) n¨m 2003 ®èi víi nam giíi, tØ lÖ nµy ë lao ®éng n÷ giíi còng gi¶m tõ (17.6%) n¨m 2001 xuèng (13.9%) n¨m 2003. Sè lao ®éng ch­a tèt nghiÖp PTTH gi¶m xuèng phÇn lín sè lao ®éng nµy r¬i vµo nh÷ng lao ®éng cã ®é tuæi 50 trë lªn vµ sè lao ®éng nµy chñ yÕu lµm nh÷ng c«ng viÖc nh­ ®øng b¸n hµng, lµm t¹p vô, vÖ sinh c¬ quan. Sè lao ®éng tèt nghiÖp Trung cÊp t¨ng tõ (17.1%) n¨m 2001 lªn (21.5%) n¨m 2003 ®èi víi nam giíi vµ tØ lÖ lao ®éng n÷ tèt nghiÖp bËc häc nµy còng t¨ng tõ (8.9%) n¨m 2001 lªn (12.5%) n¨m 2003. Nh×n chung chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña C«ng ty ®· ®­¬c c¶i thiÖn mét c¸ch râ rÖt, xu h­íng trong nh÷ng n¨m tíi sè lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn cao sÏ t¨ng lªn ë c¶ sè lao ®éng nam giíi vµ n÷ giíi. 2.3.4.1.C¬ cÊu tr×nh ®é häc vÊn trong bé phËn gi¸n tiÕp. ( khèi v¨n phßng C«ng ty) B¶ng 7 N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Bé PhËn Tæng §H/C§ Tr.CÊp PTTH Tæng §H/C§ Tr.CÊp PTTH Tæng §H/C§ Tr.CÊp PTTH G§, PG§, CT C«ng ®oµn c¬ së 5 5=8.6% 0 0 4 4=7% 0 0 4 4=6.8% 0 0 Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh 21 18=31% 3=5.2% 0 22 19=33.3% 3=5.2% 0 24 23=40% 1=1.7% 0 Phßng KÕ to¸n 13 13=22.4% 0 0 12 12=21.1% 0 0 12 12=20.4% 0 0 Phßng Kinh doanh 8 8=13.8% 0 0 10 9=15.8% 1=1.8% 0 11 11=18.6% 0 0 Phßng Qu¶n lý kü thuËt 11 11=19% 0 0 9 9=15.8% 0 0 8 8=13.6% 0 0 Tæng 58 55=94.8% 3=5.2% 0 57 53=93% 4=7% 0 59 58=98.3% 1=1.7% 0 Qua b¶ng trªn cho thÊy t¹i c¸c phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh, phßng KÕ to¸n, phßng Kinh doanh, phßng Qu¶n lý kü thuËt tØ lÖ tèt nghiÖp Cao ®¼ng/ §¹i häc rÊt cao n¨m 2001 lµ 94.8%, n¨m 2002 gi¶m xuèng lµ 93% vµ t¨ng lªn 98.3% trong n¨m 2003. §ã lµ tû lÖ rÊt cao trong c¬ cÊu nguån nh©n lùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc thuéc khèi v¨n phßng C«ng ty. Trong khi ®ã lao ®éng tèt nghiÖp Trung cÊp chØ chiÕm 5.2% n¨m 2001 vµ gi¶m xuèng 1.6% n¨m 2003 chñ yÕu ë phßng Tæ chøc. Phßng Kinh doanh chØ cã mét ng­êi tèt nghiÖp bËc Trung cÊp chiÕm 1.8%. Kh«ng cã lao ®éng tèt nghiÖp PTTH. Qua ®ã cho thÊy, xu h­íng chung lµ häc vÊn cµng cao th× "chç" lµm lµ ë c¸c phßng - ban ngµnh. Vµ v× vËy sù kh¸c nhau gi÷a lao ®éng ch©n tay lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp trë nªn kh¸ c¸ch biÖt. 2.3.4.2. C¬ cÊu tr×nh ®é häc vÊn trong bé phËn trùc tiÕp. §Ó thÊy râ h¬n chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua chóng ta theo dâi b¶ng thèng kª sau (Xem b¶ng 8). B¶ng 8 N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Häc vÊn Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) D­íi PTTH 30 17 3.8 13 2.9 25 13 2.8 12 2.6 16 84 1.7 8 1.7 PTTH CÊp III 261 150 33.4 111 24.7 276 160 34.6 116 25.1 262 155 33.5 107 23.0 Trung cÊp 114 77 17.1 37 8.24 110 75 16.2 35 7.6 120 80 17.3 40 8.7 §¹i häc / Cao®¼ng 44 25 5.6 19 42.3 51 27 5.8 24 5.2 64 35 7.6 29 6.3 Tæng 449 269 59.9 180 40.1 462 275 59.4 187 40.6 462 278 60.1 184 39.9 Nh­ ®· ph©n tÝch, c¬ cÊu nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· tõng b­íc c¶i thiÖn chÊt l­îng nguån nh©n lùc. Lùc l­îng lao ®éng tèt nghiÖp tr×nh ®é §¹i häc/Cao ®¼ng vµ Trung cÊp cã xu h­íng t¨ng. Ngay trong bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt - kinh doanh sè lao ®éng tèt nghiÖp §¹i häc/Cao ®¼ng t¨ng 20 ng­êi n¨m 2003, trong ®ã nam lµ 35 ng­êi chiÕm (7.6%), n÷ lµ 29 ng­êi chiÕm ( 6.28%). Sè lao ®éng tèt nghiÖp tr×nh ®é ë tr×nh ®é Trung cÊp t¨ng 6 ng­êi n¨m 2003, trong ®ã sè lao ®éng nam lµ 80 ng­êi (17.3%), n÷ lµ 40 ng­êi chiÕm (8.7%). Qua ®ã, ta thÊy r»ng kh«ng nh÷ng ë bé phËn gi¸n tiÕp tØ lÖ tèt nghiÖp §¹i häc/ Cao ®¼ng t¨ng mµ ngay ë bé trùc tiÕp s¶n xuÊt - kinh doanh còng cã xu h­íng t¨ng. Sè lao ®éng cã tr×nh ®é häc d­íi PTTH gi¶m ®¸ng kÓ tõ 30 ng­êi (6.7%) n¨m 2001 xuèng 16 ng­êi (3.5%) n¨m 2003, sè lao ®éng nµy chñ yÕu lµm c«ng viÖc nh­ t¹p vô, nÊu ¨n, l¸i xe, b¶o vÖ v¨n phßng. TØ lÖ lao ®éng ch­a tèt nghiÖp PTTH nh÷ng n¨m tíi sÏ tiÕp tôc gi¶m. Së dÜ nh­ vËy v× tiªu chÝ lÊy lao ®éng vµo C«ng ty lµ ph¶i tèt nghiÖp PTTH trë lªn. * T­¬ng quan tr×nh ®é häc vÊn víi tuæi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng ( sè liÖu lÊy tõ phiÕu trao ®æi ý kiÕn cña 60 c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng ). Xem b¶ng 9 Häc vÊn Tuæi PTTH Trung cÊp §¹i häc/Cao ®¼ng Tæng §é tuæi18-30 4 13.3% 11 36.7% 15 50% 30 §é tuæi 31-50 8 33.3% 9 37.5% 729.2% 24 §é tuæi 51->60 6 100% 0 0 6 Tæng 21 20 19 60 Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy t­¬ng quan gi÷a tr×nh ®é häc vÊn víi tuæi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: ë ®é tuæi tõ 18-30 th× cã 4 lao ®éng chiÕm (13.3%) lµ tèt nghiÖp PTTH, vµ 11 lao ®éng chiÕm (36.7%) tèt nghiÖp Trung cÊp vµ lao ®éng tèt nghiÖp §¹i häc/cao ®¼ng lµ 15 ng­êi chiÕm (50%) trong tæng sè 30 lao ®éng ë ®é tuæi nµy. Nã chøng tá mét ®iÒu lµ nh÷ng lao ®éng trÎ ngµy cµng cã tr×nh ®é häc vÊn cao v× hä cho r»ng chØ cã häc tËp n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn lµ c¬ së ®Ó hä cã thÓ ®øng v÷ng vµ tù kh¼ng ®Þnh ®­îc m×nh trong xu h­íng ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi vµ ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña c«ng viÖc. ë ®é tuæi tõ 31 - 50 lao ®éng tËp trung ®Òu ë c¶ ba bËc häc. ë ®é tuæi 51->60 lao ®éng chØ tËp trung ë cÊp PTTH, ®iÒu nµy cho thÊy tr­íc ®©y do ch­a cã ®­îc sù quan t©m ®óng møc trong c«ng t¸c ®µo t¹o nªn sè lao ®éng ë ®é tuæi nµy tr×nh ®é häc vÊn kh«ng cao. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy tr×nh ®é häc vÊn cña ®éi ngò nh©n lùc C«ng ty lµ t­¬ng ®èi cao tËp trung ë hai ®é tuæi 18-30 vµ 31-50 tuæi nghÜa lµ lao ®éng cµng trÎ th× t­¬ng øng víi nã lµ tr×nh ®é häc vÊn cµng cao, ®©y lµ nguån nh©n lùc ®¸ng quý cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña C«ng ty v× nh÷ng lao ®éng nµy võa cã søc kháe, tr×nh ®é chuyªn m«n tay nghÒ cao, vµ cã niÒm h¨ng say ®èi víi c«ng viÖc, ham häc hái, s¸ng t¹o... 2.3.5. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc. Nh­ chóng ta ®· biÕt tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tr×nh ®é häc vÊn lµ hai yÕu tè quan träng t¹o nªn chÊt l­îng nguån nh©n lùc. Tr×nh ®é chuyªn m«n lµ th­íc ®o tay nghÒ vµ n¨ng suÊt lao ®éng. §èi víi lao ®éng kh«ng cã chuyªn m«n, nghiÖp vô th× rÊt khã trong c«ng viÖc nh­ sö dông thiÕt bÞ Khoa hä-C«ng nghÖ, xö lý nhanh c¸c t×nh huèng x¶y ra trong c«ng viÖc. Ng­êi lao ®éng kh«ng cã chuyªn m«n nghiÖp vô còng ®ång nghÜa víi n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng cao, hiÖu qu¶ c«ng viÖc thÊp... Tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng ®­îc ®o b»ng tû lÖ ng­êi cã tr×nh ®é ®­îc ®µo t¹o vµ tr×nh ®é tay nghÒ hay tÝnh thµnh th¹o vÒ lÜnh vùc chuyªn m«n nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Nã ®­îc biÓu hiÖn qua kh¶ n¨ng thÝch nghi cña ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc, trong tiÕp thu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ míi, ®¸p øng yªu cÇu thÝch øng nhanh trong nghÒ nghiÖp, giao tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ giao l­u quèc tÕ. Trong thêi kú C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ßi hái con ng­êi cÇn cã tri thøc, tay nghÒ ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc, còng nh­ n­íc ngoµi. V× vËy, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cho ng­êi lao ®éng lµ yÕu tè hÕt søc quan träng vµ ph¶i lu«n cã sù ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i t¹i chç cho ng­êi lao ®éng, ®©y lµ ®Þnh h­íng cña C«ng ty trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng ®Ó hä cã thÓ ®óc rót häc hái kinh nghiÖm cña nhau trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c. §Ó thÊy râ ®­îc tr×nh ®é chuyªn m«n c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc C«ng ty chóng ta theo dâi (B¶ng 10). B¶ng 10 N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Häc vÊn Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Sè l­îng Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) S¬ cÊp 305 178 27.7 127 19.8 296 173 26.5 123 18.9 234 132 20.4 102 15.8 Trung cÊp 167 110 17.1 57 8.9 180 117 17.9 63 10.7 220 139 21.5 81 12.5 §¹i häc / Cao®¼ng 170 113 17.6 57 8.9 176 118 18.1 58 8.8 192 128 19.8 64 9.91 Tæng 642 401 62.4 241 37.6 652 408 52.3 244 47.7 646 399 61.8 247 38.2 Dùa vµo sè liÖu ë trªn cho ta thÊy tû lÖ lao ®éng ch­a qua ®µo chuyªn m«n lµ kh«ng cã, hÇu hÕt lao ®éng vao c«ng ty ph¶i qua ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô vµ chuyªn m«n qua c¸c líp ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt ba th¸ng, líp 12 th¸ng. Lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n S¬ cÊp lµ 305 ng­êi trong ®ã nam giíi chiÕm 178 lao ®éng(27.7%), n÷ giíi lµ 127 lao ®éng chiÕm (19.8%) n¨m 2001 vµ sè lao ®éng tèt nghiÖp ë tr×nh ®é s¬ cÊp cã xu h­íng gi¶m xuèng cßn 234 trong ®ã nam giíi lµ 132 lao ®éng chiÕm (20.4%), n÷ giíi lµ 102 lao ®éng chiÕm (15.8%) n¨m 2003. Lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n bËc Trung cÊp lµ 167 ng­êi trong ®ã nam giíi chiÕm 110 lao ®éng(17.9%), n÷ giíi chiÕm 57 lao ®éng(8.9%) n¨m 2001 vµ t¨ng 220 lao ®éng trong ®ã nam giíi cã 139 lao ®éng chiÕm (21.5%), n÷ giíi cã 81 lao ®éng chiÕm (12.5%) n¨m 2003. Trong khi ®ã lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc/Cao ®¼ng t¨ng: n¨m 2001 lµ 170 lao ®éng t¨ng 192 lao ®éng n¨m 2003, trong ®ã lao ®éng nam chiÕm (17.6%) n¨m 2001 t¨ng (19.8%) n¨m 2003 vµ n÷ giíi chiÕm (8.9%) n¨m 2001 vµ t¨ng (9.91%) n¨m 2003. Qua ®ã ta thÊy cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n ë bËc Trung cÊp ngµnh dÇu khÝ vµ bËc §¹i häc/ Cao ®¼ng ngµnh dÇu khÝ, gi¶m ë tr×nh ®é S¬ cÊp. §èi víi ngµnh x¨ng dÇu hµng n¨m c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc ®­îc ®µo t¹o l¹i chuyªn m«n mét lÇn, c«ng t¸c kiÓm tra tay nghÒ, kü thuËt an toµn chèng ch¸y næ diÔn ra th­êng xuyªn. ChÝnh v× vËy, ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i thµnh th¹o trong c«ng viÖc, n¾m ch¾c chuyªn m«n. Theo ®iÒu tra x· héi häc thu ®­îc th× ®èi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc tæ chøc thi n©ng bËc l­¬ng BËc 1,2: lµ mét n¨m thi tay nghÒ mét lÇn; BËc 2,3 lµ hai bËc hai n¨m thi mét lÇn vµ BËc 4,5,6 lµ ba n¨m thi mét lÇn, BËc 6 lµ bËc cao nhÊt trong b¶ng thi n©ng bËc l­¬ng( tay nghÒ) cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc C«ng ty. Víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc cã tr×nh ®é tay nghÒ cao sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®¹t hiÖu qña ®©y lµ yÕu tè t¹o nªn sù thµnh c«ng trong kinh doanh vµ gióp cho C«ng ty cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c C«ng ty cïng ngµnh vµ nh÷ng ®¬n vÞ ngoµi ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu. 2.3.5.1. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n c¸n bé c«ng nh©n viªn( thuéc khèi v¨n phßng C«ng ty). §Ó chóng ta cã thÓ thÊy râ c¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n, ta ®i vµo xem xÐt cô thÓ c¬ cÊu chuyªn m«n cña bé phËn gi¸n tiÕp ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau. (Xem b¶ng 11) B¶ng 11. N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Bé phËn Tæng §H/C§ Tr.CÊp S¬ cÊp Tæng §H/C§ Tr.CÊp S¬ cÊp Tæng §H/C§ Tr.CÊp S¬ cÊp G§, PG§, CT C«ng ®oµn c¬ së 5 5=8.6% 0 0 4 4=7% 0 0 4 4=6.8% 0 0 Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh 21 11=19% 1=1.7% 9=15.5% 22 11=19.3% 3=5.2% 8=14% 24 13=22% 2=3.4% 9=15.2% Phßng KÕ to¸n 13 13=22.4% 0 0 12 12=21.1% 0 0 12 12=20.3% 0 0 Phßng Kinh doanh 8 8=13.8% 0 0 10 9=15.8% 1=1.8% 0 11 10=18.6% 1=1.7% 0 Phßng Qu¶n lý kü thuËt 11 11=19% 0 0 9 9=15.8% 0 0 8 8=13.6% 0 0 Tæng 58 48=82.8% 1=1.7% 9=15.% 57 45=78,9% 4=7% 8=14% 59 47=79.7% 3=5.1% 9=15.2% Qua b¶ng sè liÖu trªn cho ta thÊy sè c¸n bé c«ng nh©n cã tr×nh ®é chuyªn m«n S¬ cÊp chØ chiÕm kho¶ng 15%, l¹i tËp trung chñ yÕu t¹i phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh. C¸c phßng KÕ to¸n, Kinh doanh, Qu¶n lý kü thuËt chñ yÕu lµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n §¹i häc/Cao ®¼ng chiÕm 82.8% n¨m 2001, gi¶m 78.9% n¨m 2002 vµ 79.7% n¨m 2003. N¨m 2001 vµ 2002 chØ cã mét ng­êi t¹i phßng Kinh doanh cã tr×nh ®é chuyªn m«n Trung cÊp chiÕm tØ lÖ rÊt nhá lµ 1.7% trong tæng sè lao ®éng lµm viÖc t¹i khèi v¨n phßng C«ng ty. Nh­ vËy tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã xu h­íng lµm viÖc " hµnh chÝnh" ho¸ cao. §iÒu nµy cho thÊy sù kh¸c biÖt trong ph©n c«ng lao ®éng ë C«ng ty. 2.3.5.2. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n phËn trùc tiÕp. B¶ng 12. N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Chuyªn m«n Sè l­îng TØ lÖ (%) Sè l­îng TØ lÖ (%) Sè l­îng TØ lÖ (%) §H/C§ 44 9.8 51 11.0 64 13.9 Trung cÊp 114 25.4 110 23.8 120 26.0 S¬ cÊp 291 64.8 301 65.1 275 60.2 Tæng 449 100 462 100 462 100 Sè liÖu trªn cho ta thÊy t¹i bé phËn trùc tiÕp kinh doanh phÇn lín lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn S¬ cÊp chiÕm trªn (60%) tØ lÖ nµy qua c¸c n¨m cã gi¶m nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ ( kho¶ng 4.6%). §©y lµ lùc l­îng thî chiÕm sè ®«ng ®¶o hä lµm c¸c c«ng viÖc trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Lao ®éng cã tr×nh chuyªn m«n Trung cÊp qua c¸c n¨m t¨ng kho¶ng (0.6%). Sè lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n §¹i häc/Cao ®¼ng chiÕm tØ lÖ thÊp (9.8%) n¨m 2001 vµ t¨ng (11%) n¨m 2002, n¨m 2003 chiÕm (13.9%) tuy sè lao ®éng cã tr×nh ®é nµy t¨ng nh­ng kh«ng cao, chñ yÕu sè lao ®éng nµy lµm bªn bé phËn kü thuËt, v¨n phßng, thñ kho, thñ quü. * T­¬ng quan tr×nh ®é chuyªn m«n víi tuæi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn viªn chøc lao ®éng. (Xem b¶ng 12) B¶ng 13 Chuyªn m«n §¹i häc/ Cao®¼ng. Trung cÊp S¬ cÊp Tæng Tuæi 18-30 7= 41.2% 6 =30.0% 11 =47.8% 24 =40% 31-50 4 =23.5% 14= 70% 12 =52% 30 =50% 51->60 6 =35.3% 0 0 6 =10% Tæng 17=100 20=100 23 =100 60 =100 B¶ng trªn cho ta thÊy trong tæng sè 17 lao ®éng tèt nghiÖp tr×nh ®é §¹i häc/Cao ®¼ng th× cã 7 lao ®éng chiÕm (41.2%) ë ®é tuæi 18-30 vµ (23.5%) lao ®éng ë ®é tuæi 31-50, cßn ë ®é tuæi 51-60 tØ lÖ nµy chiÕm (35.3%). Lao ®éng tèt nghiÖp ë tr×nh ®é Trung cÊp tËp trung nhiÒu nhÊt ë ®é tuæi 31-50 chiÕm (70%) vµ ë ®é tuæi 18-30 chiÕm (30%). Lao ®éng ë tr×nh ®é S¬ cÊp tËp trung ë hai ®é tuæi ®Çu, nhÊt lµ ë ®é tuæi 31-50 chiÕm (52%). §iÒu ®ã cho thÊy lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n tËp trung cao t¹i hai khu vùc S¬ cÊp vµ Trung cÊp. * T­¬ng quan chuyªn m«n vµ giíi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng (Xem b¶ng 14). B¶ng 14 Giíi Nam Tû lÖ (%) N÷ Tû lÖ (%) Tæng Chuyªn m«n §¹i häc/ Cao ®¼ng 10 29.4 7 26.9 17 Trung cÊp 13 38.2 7 26.9 20 S¬ cÊp 11 32.4 12 46.2 23 Tæng 34 100 26 100 60 Qua sè liÖu trªn cho thÊy tæng sè lao ®éng nam lµ 34 ng­êi , lao ®éng n÷ lµ 26 ng­êi. Trong ®ã lao ®éng nam vµ lao ®éng n÷ tËp trung chñ yÕu ë tr×nh ®é chuyªn m«n S¬ cÊp. Cßn ë tr×nh ®é §¹i häc/ Cao ®¼ng vµ Trung cÊp sè lao ®éng nam giíi vµ n÷ giíi t­¬ng ®èi ®ång ®Òu. Nh­ vËy, víi tæng sè lao ®éng lín h¬n giíi nam chiÕm ­u thÕ c¶ vÒ sè l­îng vÒ chÊt l­îng, giíi nam cã tr×nh ®é chuyªn m«n tay nghÒ tËp trung cao ë hai tr×nh ®é ®Çu, cßn n÷ giíi tËp trung chñ yÕu ë tr×nh ®é S¬ cÊp. Chøng tá nam giíi cã ®iÒu kiÖn häc tËp n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n h¬n n÷ giíi. 2.3.6 .C¬ cÊu tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ. N­íc ta ®ang trong thíi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi. §Ó h­íng tíi môc tiªu x©y dùng thµnh c«ng x· héi ®ã th× b¶n th©n lùc l­îng lao ®éng chuyªn m«n, còng ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nguån lao ®éng. §¸p øng yªu cÇu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸, môc tiªu cña chóng ta lµ ®µo t¹o ra ®éi ngò lao ®éng kh«ng chØ ®«ng ®¶o vÒ sè l­îng mµ cßn ph¶i cã c¶ tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, ý thøc giai cÊp, cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng . Së dÜ nãi nh­ vËy lµ v× muèn x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi th× tr­íc hÕt cÇn cã con ng­êi x· héi chñ nghÜa theo c¸ch nãi cña B¸c. Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i cã lý luËn soi ®­êng vµ thùc tÕ chøng minh. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lÊy chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng, lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng. H¬n bao giê hÕt, nh÷ng lao ®éng nhÊt lµ nh÷ng lao ®éng trong doanh nhiÖp Nhµ n­íc nh­ C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®éng gi¸c ngé t­ t­ëng chÝnh trÞ c¸ch m¹ng cao, ®Æc biÖt lµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, sù ý thøc vÒ sø mÖnh cña giai cÊp c«ng nh©n, nh÷ng ng­êi ®­îc trang bÞ lý luËn v÷ng vµng. B¶ng 15 N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Tr×nh ®é chÝnh trÞ Sè l­îng Tû lÖ (%) Sè l­îng Tû lÖ (%) Sè l­îng Tû lÖ (%) Cö nh©n 1 0.15 0 0 2 0.4 Cao cÊp lý luËn 6 0.93 4 0.6 4 0.6 Trung cÊp 2 0.3 9 1.38 9 1.4 S¬ cÊp 62 9.66 67 10.3 67 10.4 Ch­a qua ®µo t¹o 571 88.94 572 87 564 87.2 Tæng 642 100 652 100 646 100 Qua b¶ng sè liÖu thèng kª b¸o c¸o hµng n¨m cña C«ng ty th× ta thÊy tr×nh ®é chÝnh trÞ cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn C«ng ty qua c¸c n¨m cßn rÊt thÊp. Con sè b×nh qu©n lµ (87.7%) lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ .Trong mét c«ng ty Nhµ n­íc mµ sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a qua ®µo t¹o lý luËn nh­ vËy lµ ®iÒu ®¸ng ®Ó chóng ta ph¶i quan t©m, suy nghÜ ®©y lµ mét con sè t­¬ng ®èi cao, ®ßi hái trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i cã mét ®Þnh h­íng ®µo t¹o tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ cho ng­êi lao ®éng. Thùc tÕ qua ®iÒu tra x· héi häc b»ng (B¶ng hái) th× 60 lao ®éng d­îc hái: ¤ng (bµ) cã qua kho¸ ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ nµo kh«ng, th× cã ®Õn 56 ng­êi tr¶ lêi lµ kh«ng qua hay ch­a qua líp ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ nµo vµ cã 4 ng­êi tr¶ lêi lµ ®· qua c¸c líp ®µo t¹o chÝnh trÞ nh­ng lµ ë tr×nh ®é S¬ cÊp chiÕm (6.7%) con sè nµy lµ qu¸ Ýt. Tuy cã sù thay ®æi trong ba n¨m qua 2001-2003, c¬ cÊu tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ cña ng­êi lao ®éng vÉn rÊt thÊp chØ cã mét ng­êi cã tr×nh ®é cö nh©n vÒ chÝnh trÞ n¨m 2001 chiÕm (0.15%), n¨m 2002 kh«ng cã, n¨m 2003 lµ hai ng­êi chiÕm (0.39%).Tr×nh ®é cao cÊp cã xu h­íng gi¶m víi 6 ng­êi chiÕm (0.93%) n¨m 2001 vµ gi¶m 4 ng­êi (0.6%) n¨m 2002 vµ 2003. Sù suy gi¶m nµy lµ do nh­ng n¨m võa qua C«ng ty ch­a chó ý ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng tr×nh ®é chÝnh trÞ trong ®éi ngò lao ®éng. ChÝnh v× vËy hä ch­a nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng vÒ t­ t­ëng lý luËn chÝnh trÞ trong thêi ®¹i míi, thêi ®¹i mµ c¶ n­íc ®ang tiÕn lªn X· héi chñ nghÜa. ViÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p, ph­¬ng ch©m, ®Þnh h­íng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng lý luËn chÝnh trÞ cho nh©n viªn c«ng ty lµ ®iÒu hÕt søc quan träng ®ßi hái ph¶i lµm ngay trong nh÷ng n¨m tíi. Bëi ®èi víi ng­êi c«ng nh©n hä ph¶i ý thøc râ tÝnh giai cÊp, vµ cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng. Lao ®éng cã tr×nh ®é lý luËn Trung cÊp t¨ng tõ (0.3%) lªn (1.4%) n¨m (2002-2003). Qua ®ã cho ta thÊy nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y C«ng ty ®· cã cè g¾ng trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é lý lu©n chÝnh trÞ cho ng­êi lao ®éng. Nh­ng quan t©m ch­a ®óng møc sè lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ vÉn rÊt cao tØ lÖ nµy cã gi¶m nh­ng lµ con sè rÊt nhá kh«ng ®¸ng kÓ. §©y lµ ®iÓm yÕu cña C«ng ty. Do ®ã, xu h­íng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi cña C«ng ty kh«ng chØ tiÕp tôc phÊn ®Êu trong ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ c¶i thiÖn tõng b­íc ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng, mµ ph¶i quan t©m h¬n n÷a vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty. 2.3.7. C¬ cÊu tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ vµ Tin häc. 2.3.7.1 C¬ cÊu tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ B¶ng 16. N¨m N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Ngo¹i ng÷ Sè l­îng TØ lÖ (%) Sè l­îng TØ lÖ (%) Sè l­îng TØ lÖ (%) §¹i häc 2 0.3 4 0.6 5 7.7 Tr×nh ®é A 23 3.6 22 3.4 24 3.7 Tr×nh ®é B 20 3.1 22 3.4 11 1.7 Tr×nh ®é C 8 1.2 8 1.2 8 1.2 Tæng 642 8.2 652 8.6 646 14.3 Nh×n vµo sè liÖu thèng kª trªn cho thÊy sè lao ®éng cã tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ A trë lªn chiÕm (8.2%) n¨m 2001 vµ (8.6%) n¨m 2002, t¨ng (14.3%) n¨m 2003. Sè ng­êi tèt nghiÖp §¹i häc Ngo¹i ng÷ ®Õn n¨m 2003 chØ cã 5 ng­êi chiÕm (7.7%) so víi tæng lao ®éng lµ 646 ng­êi. N¨m 2003 sè lao ®éng biÕt Ngo¹i ng÷ t¨ng lªn nh­ng rÊt khiªm tèn. N¨m 2001 lµ (8.2%), n¨m 2003 lµ (14.3%) t¨ng (6%). Cã nghÜa lµ trªn 90% lao ®éng kh«ng biÕt ngo¹i ng÷, con sè 14.3% biÕt ngo¹i ng÷ chñ yÕu r¬i vµo nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý, l·nh ®¹o thuéc khèi v¨n phßng C«ng ty. §©y lµ mét khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña ngµnh, bëi lÏ ®©y lµ mét trong nh÷ng tuyÕn ®­êng cã nhiÒu kh¸ch du lÞch ®Õn, do ®ã cã ngo¹i ng÷ lµ ®iÒu rÊt cÇn phôc vô cho viÖc giao tiÕp víi ng­êi n­íc ngoµi khi hä mua hµng cña C«ng ty. Theo ®iÒu tra x· héi häc pháng vÊn qua b¶ng hái th× chØ cã 5 ng­êi ®· tr¶ lêi lµ cã biÕt ngo¹i ng÷ chiÕm (8.3%). Cßn chñ yÕu tr¶ lêi lµ qua c¸c líp ®µo t¹o häc nghÒ chiÕm kho¶ng 25 ng­êi chiÕm( 41.7%). §iÒu ®ã cho ta thÊy tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn lµ qu¸ thÊp ch­a ®­îc quan t©m ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt ngo¹i ng÷ lªn. 2.3.7.2 . C¬ cÊu tr×nh ®é tin häc. C¬ cÊu tr×nh ®é tin häc ®­îc ®¸nh gi¸ qua phiÕu trao ®æi ý kiÕn cña 60 lao ®éng.(Xem b¶ng 17) B¶ng 17 Tr×nh ®é tin häc Sè l­îng Tû lÖ (%) Sö dông thµnh th¹o cho c«ng viÖc chuyªn m«n 3 5.0 So¹n th¶o v¨n b¶n 15 25.0 Sö dông Internet 5 8.3 Kh«ng biÕt g× 37 61.7 Tæng 60 100 Qua b¶ng sè liÖu cho thÊy cã 5% lµ lao ®éng biÕt sö dông tin häc thµnh th¹o phôc vô cho c«ng viÖc chuyªn m«n, qua nghiªn cøu th× sè lao ®éng nµy lµm viÖc t¹i phßng vi tÝnh cña C«ng ty, sè lao ®éng biÕt so¹n th¶o v¨n b¶n chiÕm 25% ®Òu lµm c«ng t¸c v¨n phßng. Sè lao ®éng kh«ng biÕt g× chiÕm 61.7%, sè lao ®éng nµy n»m hÇu hÕt ë c¸c cöa hµng, kho x¨ng dÇu t¹i c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty. §iÒu nµy cho thÊy tr×nh ®é tin häc cña ng­êi lao ®éng t¹i c¸c chi nh¸nh, cöa hµng cßn thÊp ch­a hoµn toµn lµm chñ ®­îc thiÕt bÞ kü thuËt, cßn ph¶i phô thuéc vµo sù hç trî bªn ngoµi. C¸c chi nh¸nh quan t©m ch­a ®óng møc ®Õn viÖc ®µo t¹o tin häc trong c«ng nh©n viªc chøc. PhÇn III. kÕt luËn vµ mét sè khuyÕn nghÞ 1. KÕt luËn. Nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua ®­îc sù quan t©m chØ ®¹o cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam, sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé vµ sù chØ ®¹o trùc tiÕp s¸t sao cña l·nh ®¹o C«ng ty, cïng víi sù phÊn ®Êu cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc toµn C«ng ty, tõ n¨m 1991-2003 sau h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn C«ng ty ®· tõng b­íc kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng vµ tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn vËt chÊt, ®êi sèng tinh thÇn cho c¸n bé nh©n viªn, 100% lao ®éng ®­îc bè trÝ c«ng viÖc th­êng xuyªn, kh«ng cã lao ®éng kh«ng ®­îc bè trÝ c«ng viÖc, ®©y lµ môc tiªu phÊn ®Êu ho¹t ®éng cña C«ng ty qua c¸c n¨m. §Æc biÖt tõ n¨m 2001-2002 ®ã lµ qu·ng thêi gian phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ®· ®¹t ®­îc mét sè chØ tiªu kÕ ho¹ch C«ng ty giao cho, vÒ s¶n l­îng b¸n ra, doanh thu, nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc, thu nhËp b×nh qu©n ng­êi lao ®éng ®Òu t¨ng. Qua nghiªn cøu ta thÊy nh÷ng n¨m gÇn ®©y lao ®éng cña C«ng ty tËp trung chñ yÕu ë hai ®é tuæi ®Çu, lao ®éng ë ®é tuæi 18-30 cã xu h­íng t¨ng tõ (38%) n¨m 2001 vµ (39.1%) n¨m 2002 th× ®Õn n¨m 2003sè lao ®éng ë ®é tuæi nµy t¨n chiÕm 41% n¨m 2003 ( chªnh 3%) so víi n¨m 2001. §©y lµ ®éi ngò lao ®éng cã søc khoÎ, chuyªn m«n cao. Tû lÖ lao ®éng tõ 51->60 tuæi cã xu h­íng gi¶m xuèng n¨m 2003 lµ 11%. Chøng tá lao ®éng C«ng ty ®ang ngµy cµng ®­îc trÎ ho¸. Theo thèng kª míi nhÊt cña n¨m 2003 th× ®é tuæi trung b×nh cña ng­êi lao ®éng thuéc khèi v¨n phßng C«ng ty lµ 38.8 tuæi, ®é tuæi trung b×nh cña ng­êi lao ®éng thuéc khèi trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh lµ 26.6 tuæi. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc toµn C«ng ty cµng ®­îc c¶i thiÖn mét c¸ch râ rÖt. Lao ®éng d­íi PTTH gi¶m tõ 4.7% n¨m 2001 xuèng 2.5% n¨m 2003. Tû lÖ lao ®éng tèt nghiÖp PTTH lµ cao nhÊt (42.2%), cßn l¹i lµ tr×nh ®é §¹i häc/Cao ®¼ng chiÕm (30.5% )n¨m 2003 vµ ( 24.8%) tØ lÖ lao ®éng tèt nghiÖp Trung cÊp. PhÇn lín tØ lÖ tèt nghiÖp §¹i häc/Cao ®¼ng vµ mét phÇn Trung cÊp ®­îc ph©n bæ ë bé phËn lµm c«ng t¸c qu¶n lý (bé phËn gi¸n tiÕp). Bªn c¹nh tr×nh ®é häc vÊn tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng còng ®­îc quan t©m chó ý (100%) lao ®éng vµo c«ng ty ®· ®­îc ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n. Sè lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n §¹i häc/Cao ®¼ng trë lªn chiÕm (30.5%), tr×nh ®é Trung cÊp lµ (24.8%), vµ tr×nh ®é S¬ cÊp lµ (44.7%). Trong nh÷ng n¨m tíi xu h­íng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n S¬ cÊp gi¶m xuèng, vµ t¨ng ë tr×nh ®é §¹i häc/Cao ®¼ng vµ tr×nh ®é Trung cÊp. Tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc C«ng ty cßn thÊp, ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, sè l­îng lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o chÝnh trÞ chiÕm tØ lÖ rÊt cao (87%), sè lao ®éng qua ®µo t¹o chÝnh trÞ chñ yÕu tËp trung t¹i bé phËn gi¸n tiÕp ( khèi v¨n phßng c«ng ty) cßn phÇn lín c«ng nh©n lµ ch­a qua ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ, nÕu cã chØ qua kho¸ ®µo t¹o S¬ cÊp tøc lµ ®µo t¹o c¬ b¶n ch­a cã chuyªn s©u. Tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ vµ Tin häc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cßn thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc. Cho ®Õn nay, c¸c chi nh¸nh x¨ng dÇu thuéc sù qu¶n lý ®iÒu hµnh cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ®· t¹o ®­îc m«i tr­êng lµm viÖc kh¸ tèt, ®¶m b¶o vµ ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc trong lao ®éng, sù v­¬n lªn häc hái kinh nghiÖm cña ng­êi lao ®éng. Trong tæng sè 60 lao ®éng ®­îc hái lµ cã quan t©m ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i nh»m n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt th× cã 35 lao ®éng tr¶ lêi lµ rÊt quan t©m chiÕm (58.3%). Nhu cÇu ®­îc ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i lµ rÊt cao nã thÓ hiÖn ý thøc v­¬n lªn cña ng­êi lao ®éng. C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ®· vµ ®ang cè g¾ng ®Ó cã mét c¬ cÊu nguån nh©n lùc dåi dµo c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng trong nh÷ng n¨m tíi. Nh×n chung víi c¬ cÊu nguån nh©n lùc cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh t­¬ng ®èi æn ®Þnh, Ýt cã sù biÕn ®éng lín qua c¸c n¨m gÇn ®©y. Tæ chøc bé m¸y nh©n sù cña C«ng ty ®­îc s¾p xÕp hîp lý, phï hîp víi tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. 2. KhuyÕn nghÞ ChÊt l­îng nguån nh©n lùc ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiªu qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh, t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng ng­êi lao ®éng. Chóng ta nhËn thÊy r»ng: t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi sÏ kh«ng ®¹t ®­îc trong ®iÒu kiÖn c¬ cÊu lao ®éng bÊt hîp lý vµ kÐm ®ång bé. ChÝnh v× vËy yªu cÇu thóc ®Èy sù tiÕn bé c¬ cÊu nguån nh©n lùc lµ mét thiÕt yÕu kh¸ch quan phï hîp xu h­íng chung cña toµn nh©n lo¹i. Dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu, ph©n tÝch sù biÕn ®æi c¬ cÊu nguån nh©n lùc cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh còng nh­ xu h­íng vËn ®éng cña nã, t«i xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè khuyÕn nghÞ sau. * §èi víi chÝnh quyÒn. - Nhµ n­íc cÇn chó träng ®Õn chÝnh s¸ch gi¸o dôc, ®µo t¹o. Bëi ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o lµ mét " ®éng lùc quan träng thóc ®Èy sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, lµ ®iÒu kiÖn ph¸t huy nguån lùc con ng­êi, yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn x· héi, t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh chãng vµ bÒn v÷ng". ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i h­íng ®Õn viÖc ®a d¹ng ho¸ vÒ h×nh thøc g¾n liÒn víi nhu cÇu thùc tiÔn, ®¶m b¶o sù thÝch nghi víi c¬ chÕ míi, tr¸nh hiÖn t­îng thõa thÇy thiÕu thî nhÊt lµ thî giái hiÖn nay. - C¸c chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi lao ®éng cÇn h­íng vµo viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng mét c¸ch hîp lý, më réng quyÒn tù chñ trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. - CÇn cã sù thèng nhÊt cao trong nhËn thøc vÒ vai trß chñ ®¹o cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc còng nh­ vÞ trÝ ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. Tõ ®ã, Nhµ n­íc cÇn x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o l¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn, n©ng cao chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng lµm c«ng t¸c qu¶n lý nh»m thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®«Ø cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. * §èi víi c«ng ty. - T¨ng c­êng kinh tÕ ®i ®«i víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc trong c«ng ty. Bëi v× con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng, hay thÊt b¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh. - Tæ chøc lËp kÕ ho¹ch vµ x©y dùng b¶ng nhu cÇu lao ®éng theo th¸ng, quý, n¨m mét c¸ch râ rµng, ®ång thêi bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng ®óng kh¶ n¨ng, tr×nh ®é chuyªn m«n ®­îc ®µo t¹o. - Lµ mét doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ (38.8%) n¨m 2003, C«ng ty cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn ng­êi lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷. C«ng ty cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn lao ®éng n÷ nh­ s¾p xÕp nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, thÓ tr¹ng cña lao ®éng n÷, hay më réng kh©u tuyÓn dông lao ®éng n÷ vµo lµm viÖc trong C«ng ty. - CÇn chó ý nhiÒu h¬n n÷a ®Õn kh©u tæ chøc, kiÓm tra, häc vµ thi tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt lµ ®èi víi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh v× ®ßi hái cña ngµnh lµ ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, nhÊt lµ nh÷ng lao ®éng trùc tiÕp lµm t¹i kh©u phßng chèng ch¸y næ. - C«ng ty ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i tèt nhÊt cho ng­êi lao ®éng, nh­ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, chÕ ®é ®éc h¹i cho ng­êi lao ®éng. - Th­êng xuyªn lµm c«ng t¸c lý luËn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Æc biÖt lµ nh÷ng cöa hµng x¨ng dÇu ë vïng x©u, vïng xa, vµ c¸c chi nh¸nh ®ãng t¹i c¸c tØnh xa nh­ Hoµ B×nh, S¬n La, nh»m môc ®Ých æn ®Þnh lßng ng­êi ®Ó hä thÊy r»ng c¸c cÊp l·nh ®¹o rÊt quan t©m ®Õn ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc c«ng t¸c xa nhµ. - Bªn c¹nh ®êi sèng vËt chÊt, cÇn n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng, ®inh h­íng cho ng­êi lao ®éng x©y dùng mét cuéc sèng lµnh m¹nh, cã v¨n ho¸. C«ng ty tæ chøc c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i, gi¶i trÝ, ®Æc biÖt lµ tæ chøc c¸c chuyÕn th¨m quan, nghØ m¸t vµ c¸c buæi giao l­u v¨n nghÖ, thÓ dôc thÓ thao vµo c¸c dÞp lÔ héi... - CÇn ph¸t huy h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc §¶ng vµ c«ng t¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong doanh nghiÖp, nhÊt lµ c«ng t¸c x©y dùng, ph¸t triÓn §¶ng viªn míi ®Ó n©ng cao tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ cho ng­êi lao ®éng. Thu hót ®«ng ®¶o c«ng nh©n tham gia c¸c ho¹t ®éng §oµn, §oµn Thanh Niªn, ph¸t huy tÝnh d©n chñ trong c¸c phong trµo chung cña C«ng ty. - CÇn c¶i thiÖn mét b­íc m«i tr­êng lµm viÖc, t¹o bÇu kh«ng khÝ tho¶i m¸i h¬n n÷a ®èi víi ng­êi lao ®éng, nhÊt lµ cÇn cã chÕ ®é ­u ®·i ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong m«i tr­îng ®éc h¹i nh­ ë c¸c kho x¨ng, cöa hµng b¸n x¨ng dÇu. - N©ng cao sè lao ®éng biÕt Ngo¹i ng÷ vµ Tin häc ®Ó ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña c«ng viÖc trong nh÷ng n¨m tíi. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ra c¸c tØnh phÝa B¾c. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Chñ nghÜa x· héi khoa häc, Nxb Gi¸o dôc - 2001 2. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, Nxb Gi¸o dôc - 2001 3. Hå ChÝ Minh toµn tËp, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi - 1996 4. Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ T­ t­ëng Hå ChÝ Minh, Nxb TrÎ - 2001. 5. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÒu Toµn Quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ Néi - 2001. 6. Vò Quang Hµ. C¸c lý thuyÕt x· héi häc tËp 1,2. Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, n¨m 2002. 7. Tõ ®iÓn x· héi häc. Nxb ThÕ giíi. 8.Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, n¨m 2000. 9.T­ t­ëng triÕt häc vÒ con ng­êi, Nxb Gi¸o dôc, n¨m 1991. 10. §CSVN: V¨n kiÖn §¹i héi lÇn VIII, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ Néi, n¨m 1996. 11. Ph. Angghen: BiÖn chøng cña Tù Nhiªn Nxb Sù thËt, Hµ Néi 1997 12. Lª Ngäc Hïng. LÞch sö vµ lý thuyÕt x· héi häc, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 13. Lª Ngäc Hïng, X· héi häc kinh tÕ, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 14. Gi¸o s­ tiÕn sÜ Ph¹m Minh H¹c(Chñ biªn). Ph¸t triÓn toµn diÖn con ng­êi thêi kú C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ Néi 2001 15. Gi¸o s­ tiÕn sÜ Ph¹m Minh H¹c: VÊn ®Ò cong ng­êi trong sù c«ng nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. 16. TiÕn sÜ. Vò Thiªn V­îng: TriÕt häc M¸c - Lªnin vÒ con ng­êi vµ viÖc x©y dùng con ng­êi ViÖt Nam trong thêi kú C«ng nghiÕp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. 17. PGS. TS NguyÔn Phó Träng, TrÇn Xu©n SÇm: LuËn cø hç trî cho viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé trong thêi kú ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. 18. B¸o c¸o Thèng kª tæ chøc bé m¸y vµ nh©n sù cña c«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh n¨m 2001-2002 19. Gi¸o tr×nh §Þa lý C«ng nghiÖp ViÖt Nam, Nxb Quèc gia Hµ Néi. Môc lôc PhÇn I : Më ®Çu...........................................................................................1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi........................................................................1 ý nghÜa khoa häc vµ ý nghÜa thùc tiÔn.................................................2 ý nghÜa khoa häc.................................................................................2 ý nghÜa thùc tiÔn.................................................................................3 3. Môc ®Ých nghiªn cøu.............................................................................3 4. §èi t­îng nghiªn cøu, ph¹m vi, kh¸ch thÓ nghiªn cøu........................3 4.1. §èi t­îng nghiªn cøu.........................................................................3 4.2. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu.........................................................................3 4.3. Ph¹m vi nghiªn cøu............................................................................3 5. Ph­¬ng ph¸p luËn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu.....................................4 5.1. Ph­¬ng ph¸p luËn chung.....................................................................4 5.1.1. C¸ch tiÕp cËn MacxÝt.......................................................................4 5.2. C¸c lý thuyÕt liªn quan...................................................................... 5 5.2.1. Lý thuyÕt cÊu tróc - chøc n¨ng........................................................5 5.2.2. Lý thuyÕt Ph©n c«ng lao ®éng theo c¸ch tiÕp cËn cña Durkheim....7 5.2.3. ThuyÕt BiÕn ®æi x· héi....................................................................9 6. Quan ®iÓm cña chñ nghÜa Marx - Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng vÒ vai trß con ng­êi vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc..........10 7. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu......................................................................12 7.1. Ph­¬ng ph¸p Ph©n tÝch tµi liÖu.........................................................12 7.2. Ph­¬ng ph¸p Quan s¸t......................................................................13 7.3. Ph­¬ng ph¸p Pháng vÊn trùc tiÕp tõ b¶ng hái..................................13 7.4. Ph­¬ng ph¸p So s¸nh........................................................................13 7.5. Ph­¬ng ph¸p tiÕn tr×nh lÞch sö..........................................................13 8. Gi¶ thiÕt nghiªn cøu.............................................................................13 9. Khung lý thuyÕt ..................................................................................14 PhÇn II: Néi dung chÝnh.......................................................................15 Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn nghiªn cøu cña ®Ó tµi...................15 1. Tæng quan vÒ nghiªn cøu....................................................................15 2. C¸c kh¸i niÖm liªn quan.....................................................................16 2.1. Kh¸i niÖm BiÕn ®æi x· héi...............................................................16 2.2. Kh¸i niÖm Lao ®éng.. ......................................................................17 2.3. Kh¸i niªm nguån nh©n lùc.. ............................. .............................. 18 2.4. Kh¸i niÖm chÊt l­îng nguån nh©n lùc..............................................19 2.5. Kh¸i niÖm c¬ cÊu nguån nh©n lùc....................................................20 2.5.1. C¬ cÊu giíi ...................................................................................20 2.5.2. C¬ cÊu lao ®éng theo tuæi.............................................................20 2.5.3.C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é häc vÊn...........................................21 2.5.4. C¬ cÊu lao ®éng theo chuyªn m«n nghiÖp vô................................21 2.5.5. C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ.............................22 2.5.6. C¬ cÊu tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ vµ Tin häc...........................................22 Ch­¬ng II: KÕt qu¶ nghiªn cøu.................................................................23 2.1. §Æc ®iÓm chung cña t×nh h×nh ph¸t triÓn x¨ng dÇu hiÖn nay............23 2.2. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh ................................................................................................................25 2.2.1. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña C«ng ty....................................................29 2.2.2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y C«ng ty................................................30 2.3. BiÕn ®æi c¬ cÊu nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh .................................................................................................................37 2.3.1. T×nh h×nh c¬ cÊu ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng ............ 37 2.3.2. C¬ cÊu giíi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng................43 2.3.2.1. C¬ cÊu giíi trong bé phËn gi¸n tiÕp...........................................46 2.3.2.2. C¬ cÊu giíi trong bé phËn trùc tiÕp............................................48 2.3.3. C¬ cÊu ®é tuæi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng...........51 2.3.4. C¬ cÊu tr×nh ®é häc vÊn cña c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng..........53 2.3.4.1. C¬ cÊu tr×nh ®«ng häc vÊn cña bé phËn gi¸n tiÕp ......................56 2.3.4.2. C¬ cÊu tr×nh ®«ng häc vÊn cña bé phËn trùc tiÕp......................57 * T­¬ng quan tr×nh ®é häc vÊn víi tuæi cña ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng ..................................................................................................60 2.3.5. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc .....61 2.3.5.1. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n cña bé phËn gi¸n tiÕp ...................64 2.3.5.2. C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n cña bé phËn trùc tiÕp ...................66 * T­¬ng quan tr×nh ®é chuyªn m«n víi tuæi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng .........................................................................................67 * T­¬ng quan tr×nh ®é chuyªn m«n víi giíi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lao ®éng .........................................................................................68 2.3.6. C¬ cÊu tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ ..................................................68 2.3.7. C¬ cÊu tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ - Tin häc...........................................71 2.3.7.1. C¬ cÊu tr×nh ®é Ngo¹i ng÷ ........................................................71 2.3.7.2. C¬ cÊu tr×nh ®é Tin häc ...........................................................72 PhÇn III: KÕt luËn vµ mét sè khuyÕn nghÞ...............................73 KÕt luËn ............................................................................................73 KhuyÕn nghÞ .....................................................................................75 * §èi víi chÝnh quyÒn...........................................................................75 * §èi víi C«ng ty..................................................................................76 Tæng liªn ®oµn lao ®éng viÖt nam Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam Tr­êng ®¹i häc c«ng ®oµn §éc lËp - Tù do – H¹nh phóc Khoa x· héi häc & c«ng t¸c x· héi M· sè b¶ng hái................................................... Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2004 phiÕu trao ®æi ý kiÕn vÓ sù biÕn ®æi c¬ cÊu nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty x¨ng dÇu hµ s¬n b×nh trong giai ®o¹n hiÖn nay (2001 - 2003) KÝnh th­a ¤ng (bµ)! §Ó cã s¬ së khoa häc gióp C«ng ty x¨ng dÇu n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, nhãm sinh viªn khoa x· héi häc- Tr­êng §¹i häc C«ng §oµn tiÕn hµnh nghiªn cøu kh¶o s¸t vÒ " Sù biÕn ®æi c¬ cÊu nguån nh©n lùc cña C«ng ty x¨ng dÇu Hµ S¬n B×nh trong giai ®o¹n hiÖn nay (2001-2003) nh»m phôc vô cho kho¸ luËn tèt nghiÖp. §Ò nghÞ ¤ng (bµ) vui lßng tham gia gióp ®ì chóng t«i tr¶ lêi c¸c c©u hái d­íi ®©y. ý kiÕn cña ¤ng (bµ) sÏ ®­îc gi÷ kÝn vµ chØ dïng cho môc ®Ých nghiªn cøu khoa häc. ¤ng (bµ) kh«ng cÇn ghi tªn vµo phiÕu nµy. C¸ch tr¶ lêi: Xin ¤ng (bµ) ®¸nh dÊu " x" vµo « z t­¬ng øng víi c©u hái cã ph­¬ng ¸n tr¶ lêi phï hîp víi ý kiÕn cña ¤ng (bµ), cßn ®èi víi c©u hái ch­a cã ph­¬ng ¸n tr¶ lêi, xin ¤ng (bµ) viÕt cô thÓ theo ý cña m×nh vµo c¸c dßng ®Ó trèng. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ¤ng (bµ)! C©u1. ¤ng (bµ) vµo lµm viÖc ë C«ng ty ta tõ bao giê?..................................... C©u2. Tr­íc khi ¤ng (bµ) vÒ C«ng ty cã ®­îc ®µo t¹o ë ®©u kh«ng? - Cã z - Kh«ng z - NÕu ®­îc ®µo t¹o th× ®µo t¹o vÒ ngµnh g×?................................................ - Tõ khi vÒ lµm viÖc ë C«ng ty ¤ng (bµ) cã ®­îc ®µo t¹o l¹i kh«ng? - Cã z - Kh«ng z - NÕu ®­îc ®µo t¹o th× ®­îc ®µo t¹o mÊylÇn?.............................................. C©u3. HiÖn t¹i ¤ng (bµ) cã lµm ®óng viÖc ®­îc ®µo t¹o kh«ng? - §óng nghÒ z - Kh«ng ®óng nghÒ z - ChØ øng dông mét phÇn z C©u4. ViÖc lµm hiÖn t¹i cã phï hîp víi nguyÖn väng mong muèn ¤ng (bµ) ®· dù ®Þnh kh«ng? - Phï hîp z - Kh«ng phï hîp z - Ph¶i lµm do ph©n c«ng z - Hoµn toµn kh«ng phï hîp z C©u5. Tõ n¨m 2000 ®Õn nay ¤ng (bµ) cã ph¶i thay ®æi viÖc lµm kh«ng? - Cã z - Kh«ng z - NÕu cã thay ®æi th× thay ®æi mÊy lÇn? Xin ¤ng (bµ) cho biÕt lý do thay ®æi .......................................................... ..................................................................................................................... C©u6. Khi ®æi nghÒ ¤ng (bµ) cã ®­îc ®µo t¹o l¹i kh«ng - Cã z - Kh«ng z - NÕu cã ¤ng (bµ) ®­îc ®µo t¹o ë ®©u?.................................................... - ¤ng (bµ) cho biÕt thêi gian ®µo t¹o bao l©u........................................... C©u7. HiÖn ¤ng (bµ) cã mong muèn ®­îc ®i häc n÷a kh«ng? - RÊt muèn z - Muèn ®­îc ®i häc tiÕp z - Kh«ng muèn z C©u8. HiÖn ¤ng (bµ) cã theo häc kho¸ ®µo t¹o chuyªn m«n, nghiÖp vô nµo sau ®©y. - §¹i häc t¹i chøc z - Ngo¹i ng÷ z - Häc nghÒ z - Vi tÝnh z - NÕu ¤ng (bµ) theo häc c¸c líp chuyªn m«n, nghiÖp vô trªn th× tr¶ lêi tiÕp c©u 9, c©u 10. NÕu kh«ng ¤ng (bµ) bá qua c©u 9,c©u 10. C©u9. Trong c¸c líp chuyªn m«n, nghiÖp vô d­íi ®Ëy th× do C«ng ty cö ®i hay do ¤ng (bµ) tù häc. Tr×nh ®é häc vÊn Tù häc C«ng ty cö ®i häc §¹i häc t¹i chøc Ngo¹i ng÷ Vi tÝnh Häc nghÒ C©u10. ¤ng (bµ) cã ®­îc C«ng ty hç trî kinh phÝ ®i häc kh«ng? -Cã z -Kh«ng z C©u11. ¤ng (bµ) cã ®­îc tham gia vÒ ®µo t¹o lý luËn chÝnh trÞ? - Cã z - Kh«ng z - NÕu cã ®­îc ®µo t¹o ë tr×nh ®é nµo z - Trung cÊp z - S¬ cÊp z C©u12. Ngµnh x¨ng dÇu lµ mét trong nh÷ng ngµnh quan trong trong nÒn kinh tÕ viÖt Nam, theo ¤ng (bµ) th× trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cã nªn më réng ho¹t ®éng kinh doanh n÷a kh«ng? - RÊt nªn z - Nªn z - Nªn gi¶m bít z - Kh«ng nªn z C©u13. Víi c¬ cÊu ®éi ngò nh©n viªn hiÖn nay ¤ng (bµ) ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña C«ng ty nh­ thÕ nµo? - N¨ng ®«ng lªn z - Nh­ cò z - Tr× trÖ z C©u14.C¬ cÊu ho¹t ®éng cña C«ng ty nh­ vËy theo ¤ng (bµ) thÊy - Bé m¸y cång kÒnh z - Gän nhÑ z - ChÊp nhËn ®­îc z C©u15. Cuèi cïng xin ¤ng (bµ) cho biÕt ®«i ®iÒu vÒ b¶n th©n - Nam z - N÷ z - D©n téc kinh z - D©n téc kh¸c z - Tuæi ....................................................................................................... - Tr×nh ®é häc vÊn: HÕt líp + HÖ 12 n¨m z + HÖ 10 n¨m z - Tèt nghiÖp phæ th«ng z - Tèt nghiÖp trung häc d¹y nghÒ z - Tèt nghiÖp cao ®¼ng z - Tèt nghiÖp ®¹i häc z - Tr×nh ®é kh¸c z Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ¤ng (bµ) ®· tham gia gióp ®ì chóng t«i