Các giải pháp cơ bản góp phần hạ giá thành xây dựng công trình xây dựng ở Công ty xây dựng và phát triển nhà Hai Bà Trưng

¸ thµnh x©y l¾p Chi phÝ m¸y dù to¸n Vµ møc tiÕt kiÖm (l·ng phÝ) vÒ chi phÝ m¸y thi c«ng trong viÖc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch lµ D ZM D ZM = CP m¸y thi c«ng thùc tÕ - CPm¸y thi c«ng dù to¸n VËy: + NÕu TMM > 100% ; D ZM > 0 th× c«ng ty ®· l·ng phÝ chi phÝ m¸y thi c«ng. + NÕu TMM < 100% ; D ZM <0 th× c«ng ty ®· tiÕt kiÖm chi phÝ m¸y thi c«ng. Chi phÝ m¸y thi c«ng chÞu ¶nh h­ëng cña nh©n tè khèi l­îng c«ng viÖc m¸y mãc ®¶m nhiÖm vµ chi phÝ m¸y cho ®¬n vÞ c«ng viÖc. Tæng hîp møc ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè m¸y sÏ lµ møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ cña chi phÝ m¸y thi c«ng. Víi 3 c«ng tr×nh nghiªn cøu ta ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh thùc tÕ nh­ sau: B¶ng 15: T×nh h×nh sö dông chi phÝ m¸y thi c«ng ë 3 c«ng tr×nh. §¬n vÞ tÝnh: 1.000® TT Tªn c«ng tr×nh Dù to¸n Thùc tÕ D ZM TMM(%) 1 2 3 Tr­êng Ng« Gia Tù Ngâ xãm Minh Khai San nÒn chî §Çu Mèi 68.651 6.265 255.597 63.315 6.704 286.645 - 5.336 439 31.048 99,33 107,00 112,15 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m. Qua b¶ng 15 ta thÊy: - C«ng tr×nh tr­êng Ng« Gia Tù ®· tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ m¸y 5.336.000® - Cßn 2 c«ng tr×nh: ngâ xãm Minh Khai vµ san nÒn chî §Çu Mèi §Òn Lõ ®Òu l·ng phÝ chi phÝ m¸y t­¬ng øng lµ 439.000® (7%) vµ 31.048.000® (12,15%) Do c¸c nguyªn nh©n sau: - C¸c c«ng tr×nh rÊt thuËn tiÖn cho sö dông m¸y mãc vµ ®IÒu ®éng. - Ngoµi ra c¸c tæ, c¸c ®éi thi c«ng ®Òu cã kÕ ho¹ch sö dông m¸y tiÕt kiÖm nhÊt. VÒ sè giê m¸y thùc hiÖn b»ng c¸ch n©ng cao n¨ng suÊt cho tõng giê míi thi c«ng. Bè trÝ lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ cña c«ng tr×nh, ®Æc biÖt hai c«ng tr×nh tr­êng tiÓu häc Ng« Gia Tù vµ chî §Çu Mèi §Òn Lõ, c«ng ty ®· bè trÝ c¸c c«ng nh©n bËc cao lµnh nghÒ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµo ®IÒu hµnh c¸c m¸y mãc hiÖn ®¹i, cÈu ADK, m¸y xóc, ñi … vµ c«ng ty còng ®· thùc hiÖn tèt nhiÒu biÖn ph¸p sö dông vµ b¶o qu¶n tèt m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, h¹n chÕ tèi ®a tr­êng hîp ph¶i söa ch÷a ngoµi dù to¸n. §©y lµ cè g¾ng lín cña c«ng ty vµ còng lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n cho c«ng ty trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh ë c¸c n¨m sau. - T¹i c¸c c«ng tr×nh c¸c tæ, ®éi thi c«ng ®Òu sö dông rÊt tiÕt kiÖm, kh«ng g©y l·ng phÝ, hao hôt x¨ng dÇu, ®éng lùc vËn hµnh m¸y. C«ng ty nªn tiÕp tôc ph¸t huy c«ng t¸c nµy, bëi nã lµ kh¶ n¨ng rÊt lín ®Ó gi¶m chi phÝ m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh x©y l¾p. C«ng ty cÇn cã chÕ ®é th­ëng ph¹t râ rµng nh»m khuyÕn khÝch tõng ng­êi, tõng tæ ®éi phÊn ®Êu sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ chi phÝ m¸y thi c«ng. - Riªng c«ng tr×nh san nÒn chî §Çu Mèi §Òn Lõ do ph¶i thùc hiÖn khèi l­îng c«ng viÖc lín, ®Þa bµn thi c«ng khã kh¨n vµ trong giai ®o¹n nµy gi¸ c¶ thÞ tr­êng kh«ng riªng g× cña m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng biÕn ®éng rÊt lín gi¸ x¨ng dÇu trong kho do ®ã mµ ph¶i bï gi¸ lµm cho chi phÝ m¸y thi c«ng t¨ng lªn. ë rÊt nhiÒu c«ng tr×nh cña c«ng ty do m¸y mãc thiÕt bÞ qu¸ cò, kh«ng ®¶m b¶o c«ng suÊt cho tiÕn ®é thi c«ng nªn c«ng ty ph¶i ®i thuª ngoµi nªn lµm t¨ng mét khèi l­îng kh«ng nhá chi phÝ m¸y trong gi¸ thµnh. CÇn ph¶i cã sù ®Çu t­ h¬n c¸c trang thiÕt bÞ thi c«ng hiÖn ®¹i cña c«ng ty. Nh­ vËy sÏ t¹o nhiÒu c¬ héi cho c«ng ty trong c«ng t¸c bè trÝ vµ sö dông m¸y mãc ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thi c«ng, n©ng cao tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ trong x©y l¾p tõ ®ã c«ng ty gi¶m ®­îc kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh x©y l¾p. B¶ng 16: T×nh h×nh sö dông chi phÝ m¸y trong gi¸ thµnh x©y l¾p cña c«ng ty qua 4 n¨m. §¬n vÞ tÝnh: 1.000® TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ D ZM TMM(%) 1 2 3 4 1998 1999 2000 2001 687.200 559.200 453.183 916.518 676.200 536.400 443.108 864.320 - 11.000 - 22.800 - 10.076 - 52.198 98,4 96,0 97,88 94,31 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m Qua ®ã ta thÊy gi¶m chi phÝ m¸y thi c«ng thùc sù lµ biÖn ph¸p lín cña c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ trong thêi gian qua vµ còng lµ biÖn ph¸p c«ng ty sÏ tiÕp tôc khai th¸c trong c¸c n¨m tíi. §Ó thÊy tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ cña c«ng ty ngµy cµng cao mçi n¨m c«ng ty l¹i ®Çu t­ thªm vµo mua s¾m m¸y mãc. §©y lµ kh¶ n¨ng lín cña c«ng ty trong c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi phÊn ®Êu h¹ ®­îc gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng. 3.4. T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ chung trong gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ. B»ng ph­¬ng ph¸p so s¸nh, tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c kho¶n môc chi phÝ chung theo tæng sè chi phÝ vµ theo tõng ph©n bæ. tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ sù thay ®æi tØ träng cña tõng kho¶n chi thùc tÕ so víi ®Þnh møc, gi÷a thùc tÕ kú nµy so víi thùc tÕ kú tr­íc ®Ó qua ®ã thÊy ®­îc nh÷ng c«ng viÖc ®· lµm tèt vµ nh÷ng kh©u cßn ch­a tèt cña doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò cÇn t¨ng c­êng qu¶n lý trong nh÷ng n¨m tíi. - Cã nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau ¶nh h­ëng tíi møc ®é chi phÝ cña kho¶n môc chi phÝ chung. Khi ph©n tÝch khã cã thÓ ph©n biÖt møc ®é ¶nh h­ëng cña mét nh©n tè ra khái ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c bëi v× c¸c nh©n tè cã mèi liªn hÖ biÖn chøng h­ò c¬ víi nhau, ¶nh h­ëng cña mçi nh©n tè tíi møc ®é chi phÝ cã thÓ bÞ che lÊp bëi c¸c nh©n tè kh¸c. Do ®ã khi ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ chung hoµn toµn cho phÐp so s¸nh sù biÕn ®æi møc ®é chi phÝ chung víi sù biÕn ®éng cña mét nh©n tè chÝnh. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ chung trong gi¸ thµnh thùc tÕ chi phÝ chung trong gÝa thµnh dù to¸n ta sö dông c«ng thøc sau: TØ lÖ thùc hiÖn kÕ ho¹ch Chi phÝ chung thùc tÕ TMC = chi phÝ kho¶n môc chung = --------------------------- x 100 trong gi¸ thµnh x©y l¾p Chi phÝ chung dù to¸n Vµ møc tiÕt kiÖm (l·ng phÝ) vÒ chi phÝ chung trong viÖc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch lµ D ZC D ZC = CP chung thùc tÕ - CPchungdù to¸n VËy: + NÕu TMC > 100% ; D ZC > 0 th× c«ng ty ®· l·ng phÝ chi phÝ chung. + NÕu TMC < 100% ; D ZC <0 th× c«ng ty ®· tiÕt kiÖm chi phÝ chung. B¶ng 17: T×nh h×nh sö dông chi phÝ chung ë 3 c«ng tr×nh §¬n vÞ: 1.000® TT Tªn c«ng tr×nh Dù to¸n Thùc tÕ D ZM TMM(%) 1 2 3 Tr­êng Ng« Gia Tù Ngâ xãm Minh Khai San nÒn chî §Çu Mèi 65.382 5.375 127.799 44.728 3.942 82.136 - 20.654 - 1.433 - 45.663 69,41 97,34 64,3 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n C¶ 3 c«ng tr×nh nµy vµ hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh kh¸c cña c«ng ty th× kho¶n môc chi phÝ nµy thùc tÕ gi¶m rÊt nhiÒu so víi dù to¸n. Vµ ®©y lµ yÕu tè ®em l¹I møc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ cho c¸c c«ng tr×nh. Ta cã thÓ thÊy kÕt qu¶ h¹ tæng chi phÝ chung trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p cña c«ng ty trong mét sè n¨m gÇn ®©y nh­ sau: B¶ng 18: T×nh h×nh sö dông chi phÝ chung cña c«ng ty §¬n vÞ tÝnh: 1.000® TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ D ZC TMC(%) 1 2 3 4 1998 1999 2000 2001 1.342.412 1.215.645 876.472 684.000 842.625 712.434 532.431 341.000 - 499.787 - 503.211 - 344.041 - 343.000 62,8 58,51 60,8 49,9 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m - ë 3 c«ng tr×nh trªn chi phÝ chung gi¶m do c«ng ty ®· tæ chøc bé m¸y lao ®éng gi¸n tiÕp trªn c«ng tr­êng rÊt gän nhÑ, bao gåm nh÷ng c¸n bé cãn¨ng lùc kinh nghiÖm, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc nªn ho¹t ®éng rÊt cã hiÖu qu¶ vµ gi¶m ®­îc chi phÝ chung rÊt lín. C«ng ty ®· sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm c¸c chi phÝ trong giao dÞch, t×m kiÕm ®èi t¸c, trong c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra chÊt l­îng. Trªn thùc tÕ th× kho¶n môc chi phÝ chung kh«ng nhÊt thiÕt tØ lÖ thuËn víi khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p c«ng ty thùc hiÖn trong k×. Bëi v× c¸c c«ng tr×nh th­êng ®­îc thi c«ng trong thêi gian dµi ngµy tõ khi khëi c«ng c«ng tr×nh c«ng ®· cã mét sè kho¶n chi phÝ cho chuÈn bÞ c«ng tr­êng. Song giai ®o¹n thi c«ng mÆc dï khèi l­îng c«ng t¸c ®­îc thùc hiÖn nh­ng còng chØ xuÊt hiÖn mét kho¶n chi cã liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc thùc hiÖn c¸c khèi l­îng c«ng t¸c ph¸t sinh. Do vËy lµm cho chi phÝ chung gi¶m rÊt nhiÒu so víi dù to¸n. Tãm l¹i: Víi bé m¸y qu¶n lý tinh gi¶m gän nhÑ t¹i c«ng ty vµ c«ng tr­êng cïng víi chÕ ®é th­ëng ph¹t nªn kho¶n môc chi phÝ nµy lµ kho¶n c«ng ty cÇn tËn dông khai th¸c cho c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng. Víi xu h­íng trong t­¬ng lai bé m¸y qu¶n lý sÏ gän h¬n vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý hiÖn ®¹I th× kho¶n môc chi phÝ nµy lµ tiÒm n¨ng lín cña c«ng ty. 4. §¸nh gi¸ chung. C¸c phÇn tr­íc chóng ta ®· ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ nh­: chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng vµ chi phÝ chung cña 3 c«ng tr×nh c«ng ty thùc hiÖn trong thêi gian qua. PhÇn nµy sÏ ph¶i ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ gi¸ thµnh cña 3 c«ng tr×nh vµ c¸c n¨m gÇn ®©y cña c«ng ty. §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p nh»m kh¸I qu¸t t×nh h×nh tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p, ta dïng chØ tiªu: TØ lÖ % thùc hiÖn Gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ TM = kÕ ho¹ch gi¸ thµnh = ------------------------------ x 100 x©y l¾p Gi¸ thµnh x©y l¾p dù to¸n Vµ møc tiÕt kiÖm (l·ng phÝ) gi¸ thµnh x©y l¾p: DZ = Gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ – Gi¸ thµnh x©y l¾p dù to¸n B¶ng 19: T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh x©y l¾p. §¬n vÞ tÝnh: 1.000® TT Tªn c«ng tr×nh (n¨m) Dù to¸n Thùc tÕ D Z TM(%) 1 2 3 4 5 6 7 Tr­êng Ng« Gia Tù Ngâ xãm Minh Khai San nÒn chî §Çu Mèi 1998 1999 2000 2001 3.269.090 179.156 4.259.960 19.773.717 19.740.265 16.063.296 24.487.283 3.236.400 172.828 4.213.645 18.988.025 19.613.466 15.186.824 24.185.497 - 32.690 - 6.328 - 46.315 - 785.692 - 126.799 - 876.472 - 301.786 99 96,47 98,92 96,1 99,35 94,6 98,76 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m. Nh×n chung: c«ng ty ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch gi¸ thµnh x©y l¾p tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu tån t¹i cÇn kh¾c phôc ë trªn. a. Nh÷ng ­u ®iÓm cña c«ng ty X©y dùng vµ Ph¸t triÓn nhµ Hai Bµ Tr­ng. Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh gay g¾t, doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu lµ ph¶i sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm sè vèn mµ doanh nghiÖp bá ra. V× vËy c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh cã ý nghÜa quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ý thøc ®­îc tÇm quan träng ®ã, c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng lµ mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng hµng ®©ï cña c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhµ Hai Bµ Tr­ng. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng ë trªn ta ®a thÊy c«ng ty thùc hiÖn rÊt tèt c«ng t¸c nµy. Tr­íc hÕt viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé, giao kho¸n c¸c c«ng tr×nh cho tõng ®éi ®· ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, n¨ng ®éng, n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng ®­îc c¶i tiÕn râ rÖt tõ ®ã lµm gi¶m gi¸ thµnh x©y l¾p, ®ång thêi ph©n phèi l¹i thu nhËp cho c¸c ®éi mét c¸ch hîp lý vµ c«ng b»ng. C«ng ty ®· x©y dùng m« h×nh qu¶n lý vµ h¹ch to¸n khoa häc. C¸n bé qu¶n lý nhanh chãng n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh kinh tÕ chuyÓn ®æi tõ ®ã s¾p xÕp bé m¸y qu¶n lý mét c¸ch gän nhÑ, phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt. C¸c phßng ban chøc n¨ng cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cao ®¸p øng nhu cÇu chØ ®¹o vµ kiÓm tra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Gióp c«ng ty qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ cña c«ng tr×nh mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ hiÖu qña. Vµ c«ng ty tæ chøc qu¶n lý lao ®éng mét c¸ch rÊt khoa häc, hiÖu qu¶, tæ chøc chia lao ®éng thµnh lao ®éng trong danh s¸ch vµ ngoµi danh s¸ch. Trong ®ã tËp trung ph¸t huy n¨ng lùc vµ n©ng cao tay nghÒ cña c«ng nh©n trong danh s¸ch gãp phÇn t¨ng nhanh n¨ng suÊt, chÊt l­îng thi c«ng c«ng tr×nh ®¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh vµ ®êi sèng ngµy cµng cao cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Mét ­u ®iÓm lín cña c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p ®ã lµ viÖc t×m kiÕm NVL s¶n xuÊt, c«ng t¸c qu¶n lý vµ tiªu hao viÖu liÖu, m¸y thi c«ng. §©y lµ kh¶ n¨ng c«ng ty cÇn ®Èy m¹nh trong t­¬ng lai. b. Nh÷ng tån t¹i c«ng ty cÇn kh¾c phôc. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng h¹ gi¸ thµnh cña c«ng ty 4 n¨m gÇn ®©y ta thÊy ®a sè c¸c c«ng tr×nh c«ng ty thi c«ng ®Òu cã gi¸ thµnh thùc tÕ thÊp h¬n gi¸ thµnh dù to¸n. Ngoµi sè Ýt c«ng tr×nh cã møc h¹ gi¸ thµnh d­¬ng cßn nh÷ng c«ng tr×nh mÆc dï cã h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p nh­ng chñ yÕu lµ do gi¶m kho¶n môc chi phÝ chung. Cßn chi phÝ NVL, chi phÝ ph©n c«ng ®Òu t¨ng so víi dù to¸n. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn xem xÐt vµ kh¾c phôc nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng cña c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh ë c¸c n¨m tíi. MÆc dï vËy, c¸c c«ng tr×nh ®Òu cã møc l·i nh­ng ë mét sè c«ng tr×nh cã møc l·I thùc tÕ tr­íc thuÕ thÊp h¬n muøc l·i dù kiÕn. §IÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña toµn c«ng ty còng nh­ thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng. Nh÷ng tån t¹i cña c«ng ty, trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh do nhiÒu nguyªn nh©n c¶ kh¸ch quan lÉn chñ quan. b1. HÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt thiÕu chÝnh x¸c, khoa häc. Bëi hÖ thèng ®Þnh møc lµ c¬ së ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng lËp gi¸ thµnh dù to¸n c«ng tr×nh vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan. Ban hµnh ®Þnh møc. Bé X©y dùng ®· ban hµnh tËp ®Þnh møc dù to¸n XDCB sè 1242/98/Q§-BXD ngµy 25/11/1998 vµ ®· ®­îc ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ n­íc b¾t ®Çu tõ 1/1/1999 ®Ó thay thÕ cho c¸c ®Þnh møc dù to¸n tr­íc kia ®Õn nay kh«ng cßn phï hîp n÷a. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn theo ®Þnh møc míi nµy ®· ph¸t sinh nh÷ng h¹n chÕ. - Do gi¸ c¶ thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lóc nµo còng æn ®Þnh mµ cã sù t¨ng gi¶m phô thuéc vµo cung cÇu thÞ tr­êng. Nªn gi¸ dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh nh­ng khi thi c«ng gi¸ l¹i kh¸c ®i. - Do biÕn ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ gi¸ nhiªn liÖu, n¨ng l­îng, gi¸ x¨ng dÇu t¨ng … lµm chi phÝ trªn mét ®¬n vÞ khèi l­îng c«ng t¸c t¨ng. - Ngoµi ra c¸c hÖ sè tiÕt kiÖm chi phÝ ®Çu vµo cña Bé X©y dùng ban hµnh còng ch­a phï hîp ®èi víi nhiÒu c«ng tr×nh. Møc tiÕt kiÖm NVL : 1% Møc tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng: 5% Møc tiÕt kiÖm chi phÝ m¸y : 5% Trong thùc tÕ khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau møc tiÕt kiÖm chi phÝ nµy còng kh¸c nhau. Víi c«ng tr×nh cã sö dông nhiÒu NVL th× tØ lÖ tiÕt kiÖm nµy th­êng nhá h¬n 1%. Chi phÝ vÒ m¸y thi c«ng vµ chi phÝ nh©n c«ng tuú ®Þa ®IÓm x©y dùng mµ tØ lÖ tiÕt kiÖm lín h¬n hay nhá h¬n. b2. XÐt trùc tiÕp th«ng qua c¸c kho¶n môc chi phÝ trong x©y l¾p. Hai kho¶n th­êng v­ît so víi kÕ ho¹ch lµ chi phÝ NVL vµ chi phÝ nh©n c«ng. - ChÊt l­îng c¸c ®å ¸n thiÕt kÕ ch­a s¸t thùc tÕ. C¸c ®å ¸n thiÕt kÕ x©y dùng cña chñ ®Çu t­ ph¶i ®i thuª c¸c c«ng ty t­ vÊn – kh¶o s¸t thiÕt kÕ thùc hiÖn, mét sè ®¬n vÞ t­ vÊn cßn ch­a quan t©m ®Õn chÊt l­îng hå s¬ kh¶o s¸t thiÕt kÕ. Bªn c¹nh ®ã cã tr­êng hîp mét sè chñ tr× thiÕt kÕ do thiÕu kinh tinh thÇn tr¸ch nhiÖm do chuyªn m«n yÕu ®· thiÕt kÕ tuú tiÖn liªn kÕt c¸c bªn ®Ó n©ng khèi l­îng vµ gi¸ trÞ c«ng tr×nh … hoÆc thiÕt kÕ c¸c cÊu kiÖn bÞ sai ¶nh h­ëng ®Õn ®é an toµn, chÊt l­îng vµ tiÕn ®é c«ng tr×nh. Hai tån t¹I nµy ®· lµm t¨ng chi phÝ x©y l¾p c«ng tr×nh. - C«ng t¸c lËp dù to¸n ch­a s¸t víi thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng tr×nh, tuy cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng do tÝnh chÊt phøc t¹p cña ho¹t ®éng x©y dùng, trong qu¸ tr×nh thi c«ng vÉn ph¸t sinh nhiÒu c«ng viÖc ngoµi kÕ ho¹ch lµm t¨ng khèi l­îng NVL, nh©n c«ng … - Gi¸ NVL, nh©n c«ng, m¸y trong dù to¸n ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ vµ hå s¬ ®IÒu chØnh cña Bé X©y dùng ban hµnh. Nh­ng thùc tÕ th× hå s¬ nµy cßn l¹c hËu kh«ng phï hîp víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. b3. XÐt qu¸ tr×nh tæ chøc thi c«ng. - Do ®IÒu kiÖn mÆt b»ng vµ nguån vèn nªn ch­a cã kÕ ho¹ch mua dù tr÷ NVL ®Æc biÖt NVL chÝnh. §iÒu nµy lµm cho gi¸ thµnh thùc tÕ lªn xuèng theo sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ NVL trªn thÞ tr­êng. - Qu¸ tr×nh cung øng NVL cßn cã tr­êng hîp ch­a hîp lý. ViÖc thu mua NVL ngay t¹I ch©n c«ng tr×nh cã thuËn lîi lµ gi¶m chi phÝ dù tr÷, b¶o qu¶n tr«ng coi nh­ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng phô thuéc nhiÒu vµo thÞ tr­êng. §Æc biÖt lµ mïa x©y dùng x¶y ra hiÖn t­îng sèt gÝa c¶ NVL. - Mét sè c«ng tr×nh khi x©y dùng ph¶i kÌm ®IÒu kiÖn mua NVL theo yªu cÇu vµ ®Þa ®IÓm do bªn A cung cÊp hoÆc chØ ®Þnh. V× thÕ c«ng ty kh«ng chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm vµ lùa chän NVL cã gi¸ thÊp. b4. XÐt vÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. - Bé m¸y qu¶n lý thi c«ng, phßng kÕ ho¹ch ch­a quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. C«ng t¸c lËp dù to¸n gi¸ thµnh chØ dõng ë møc tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ trÞ dù to¸n mµ kh«ng x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh, møc h¹ gi¸ thµnh tõng c«ng tr×nh. - Sau khi hoµn thµnh mét c«ng tr×nh, ban kÕ to¸n h¹ch to¸n gi¸ thµnh kh«ng chuyÓn l¹I sè liÖu cho ban kÕ ho¹ch. V× vËy thiÕu c¬ së ®Ó so s¸nh ®èi chiÕu ho¹t ®éng phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh cña ®¬n vÞ thi c«ng còng nh­ hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý h¹ gi¸ thµnh gi÷a 2 ban kÕ ho¹ch vµ kÕ to¸n. - C«ng tr×nh chØ ®Þnh thÇu ®Æc biÖt c«ng tr×nh tõ vèn ng©n s¸ch, qu¸ tr×nh thanh quyÕt to¸n chËm, ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng tµI chÝnh cña c«ng ty g©y ø ®äng vèn, t¨ng tiÒn l·i ng©n hµng, khiÕn gi¸ thµnh c«ng tr×nh t¨ng. - C«ng t¸c bãc t¸ch c«ng viÖc, ®äc b¶n vÏ cßn nhiÒu h¹n chÕ, dÉn ®Õn lµm sai mïa. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tiÕn ®é thi c«ng vµ lµm t¨ng c¸c chi phÝ gi¸ thµnh. PhÇn 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p ë c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhµ Hai bµ Tr­ng §èi víi c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhµ Hai Bµ Tr­ng, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, viÖc h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu, nã quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. §Ó h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng ®ßi hái ph¶i ¸p dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p, cã sù phèi hîp ®ång bé nhiÒu cÊp, nhiÒu mÆt trong toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty. ë thêi gian thùc tËp ë C«ng ty X©y dùng vµ Ph¸t triÓn nhµ Hai Bµ Tr­ng, dùa trªn nh÷ng t×nh h×nh ®· ph©n tÝch ë trªn em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n, cã tÝnh kh¶ thi nhÊt ®èi víi c«ng ty gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. 1. Bè trÝ lao ®éng hîp lý, sö dông triÖt ®Ó lao ®éng ®Þa ph­¬ng. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2001, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é cao, g¾n bã nhiÒu n¨m víi c«ng ty, cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã lßng h¨ng say nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, tÝch cùc t×m hiÓu, s¸ng t¹o. Víi c¬ chÕ sö dông ®óng ®¾n, kÕt hîp víi c¸c h×nh thøc ®éng viªn, khen th­ëng c«ng b»ng sÏ t¹o cho hä ®éng c¬ lµm viÖc tèt, gãp phÇn t¨ng s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp, gi¶m gi¸ thµnh ®Ó n©ng cao lîi nhuËn cña c«ng ty nãi chung vµ cña thu nhËp cña tõng ng­êi lao ®éng nãi riªng. - §éi ngò c«ng nh©n viªn : 280 ng­êi víi tr×nh ®é: + §¹I häc: 31 ng­êi chiÕm 11,07% tæng lao ®éng + Trung cÊp : 52 ng­êi : chiÕm 18,57% tæng lao ®éng. C«ng nh©n trùc tiÕp: 243 ng­êi + C«ng nh©n kü thuËt: 80 ng­êi chiÕm 64,28% + C«ng nh©n phæ th«ng: 63 ng­êi chiÕm 22,5% §éi ngò c«ng nh©n gåm ®ñ ngµnh nghÒ, cã tay nghÒ cao, vµ trong nh÷ng n¨m tíi c«ng ty phÊn ®Êu toµn bé c«ng nh©n giái 1 nghÒ, biÕt nhiÒu nghÒ. Víi ®éi ngò c«ng nh©n cã tr×nh ®é kü thuËt cao, ®Çy ®ñ ngµnh nghÒ cho phÐp c«ng ty tham gia x©y dùng mäi c«ng tr×nh cã chÊt l­îng cao h¹ ®­îc ®Þnh møc tiªu hao, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, hay ®· lµm gi¶m gi¸ thµnh x©y l¾p. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p gåm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, c«ng viÖc gi¶n ®¬n, c«ng viÖc phøc t¹p. Víi viÖc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, c¸c quy tr×nh qu¶n lý míi, khèi l­îng c«ng viÖc phøc t¹p ngµy cµng t¨ng. Do ®ã yªu cÇu ®éi ngò lao ®éng còng trë lªn kh¾t khe h¬n, mçi c«ng nh©n ph¶i giái 1 nghÒ, biÕt nhiÒu nghÒ. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh ta thÊy gi¶m chi phÝ nh©n c«ng lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch h¬n c¶ cña c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. Bëi hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh c«ng ty thi c«ng ®Òu cã chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ cao h¬n dù to¸n. §Ó gi¶m chi phÝ nh©n c«ng c«ng ty cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: - LËp biÓu ®å nh©n lùc hîp lý tr­íc khi tiÕn hµnh khëi c«ng c«ng tr×nh tõ ®ã x¸c ®Þnh sè lao ®éng cÇn thiÕt, biÕt ®­îc t×nh h×nh thiÕu hay thõa ®Ó chñ ®éng ®IÒu tiÕt. C¬ cÊu tæ chøc hiÖn tr­êng thi c«ng cña c«ng ty hiÖn nay ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å. S¬ ®å tæ chøc ngoµi c«ng tr­êng. Ban gi¸m ®èc bé phËn chøc n¨ng kh - ®.t­ – kt – t.bÞ bé phËn chøc n¨ng tµI chÝnh ®¬n vÞ thi c«ng ban qu¶n lý c«ng tr×nh thèng kª kü thuËt gi¸m s¸t atl® kÕ to¸n b¶o vÖ - y t¸ tæ c¬ giíi m¸y thi c«ng tæ c«ng nh©n C¬ cÊu tæ chøc hiÖn tr­êng thi c«ng rÊt khoa häc, c«ng ty dùavµo ®©y ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng, bè trÝ lao ®éng hîp lý, hiÖu qu¶. C¬ cÊu bè trÝ nµy lµ kh¶ n¨ng cña c«ng ty ®Ó thùc thi biÖn ph¸p nµy. - Bè trÝ lao ®éng theo ®óng tay nghÒ, tr×nh ®é vµ m¸y mãc, tr¸nh sù chång chÐo. Víi nh÷ng c«ng viÖc yªu cÇu c¶ vÒ tr×nh ®é kü thuËt, mü thuËt cao th× nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ ®¶m nhËn, vµ nh÷ng c«ng viÖc kh«ng ®ßi hái kü thuËt tay nghÒ, gi¶n ®¬n th× lao ®éng phæ th«ng cã thÓ ®¶m nhËn ®­îc. §©y lµ lîi thÕ ®Ó c«ng ty thuª lao ®éng ®Þa ph­¬ng th× sÏ ®em l¹i lîi Ých cho c«ng ty. ë mçi c«ng ty th× quü l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt phô thuéc vµo c¸c nh©n tè khèi l­îng vµ c¬ cÊu kh«Ý l­îng c«ng t¸c thùc hiÖn, l­¬ng lao ®éng hao phÝ ®Ó thùc hiÖn mét ®¬n vÞ khèi l­îng c«ng t¸c, møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo thêi gian lao ®éng hao phÝ (giê hoÆc ngµy c«ng). Khèi l­îng vµ c¬ cÊu khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p lµ do yªu cÇu kü thuËt cña c«ng tr×nh, do thiÕt kÕ quy ®Þnh. NÕu khèi l­îng c«ng t¸c nhá cã c¬ cÊu kh«ng phøc t¹p th× kh«ng yªu cÇu nhiÒu c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao, m¸y mãc hiÖn ®¹i vµ ng­îc l¹I ph¶I do c«ng nh©n cã tr×nh ®é, tay nghÒ cao ®¶m nhiÖm. L­îng lao ®éng hao phÝ ®Ó thùc hiÖn mét ®¬n vÞ khèi l­îng lµ n¨ng suÊt lao ®éng th× do tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n, møc ®é c¬ giíi ho¸ vµ tr×nh ®é tæ chøc phèi hîp lao ®éng quy ®Þnh. NÕu sù kÕt hîp hµi hoµ sÏ t¹o ra n¨ng suÊt cao sÏ lµm gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh x©y l¾p. Møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo thêi gian phô thuéc vµo tr×nh ®é tay nghÒ bËc thî c«ng nh©n s¶n xuÊt. V× vËy lùa chän c«ng nh©n phï hîp sÏ gi¶m ®­îc thêi gian thi c«ng c«ng viÖc sÏ gãp phÇn gi¶m gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng. ViÖc thuª lao ®éng ngoµi cßn cã t¸c dông n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ trong x©y l¾p cña ®éi ngò c«ng nh©n. Mçi c«ng nh©n chuyªn vÒ mét nghÒ ®Ó hiÓu râ c«ng viÖc cña m×nh lµm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ®ång thêi t×m tßi, s¸ng t¹o ®­a ra c¸c biÖn ph¸p gióp c«ng ty h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. §Ó thÊy ®­îc hiÖu qu¶ to lín cña biÖn ph¸p nµy ®em l¹i trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p, ta nghiªn cøu t×nh h×nh tuyÓn dông vµ sö dông lao ®éng ë c«ng tr×nh nhµ chung c­ §Òn Lõ. B¶ng 20: Dù kiÕn lùc l­îng lao ®éng thùc hiÖn c«ng tr×nh chung c­ §Òn Lõ. TT Lo¹i thî Tæng sè BËc £ 3 BËc 4 BËc 5 BËc ³6 1 2 3 4 5 6 7 Thî nÒ Thî méc Thî thÐp Thî bª t«ng Thî hµn + c¬ khÝ Thî ®IÖn n­íc Thî kh¸c 13 8 7 12 5 4 10 3 2 2 2 0 0 5 5 3 2 7 2 2 3 3 3 2 3 2 1 2 2 0 1 0 1 1 0 Nguån: Hå s¬ dù thÇu c«ng tr×nh chung c­ §Òn L­. C¬ cÊu lo¹i nghÒ, bËc thî hîp lý sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh. MÆt kh¸c víi møc l­¬ng b×nh qu©n cña lao ®éng trong danh s¸ch cña c«ng ty n¨m 2001 lµ 1.050.000®/ th¸ng. C«ng ty ®· sö dông lao ®éng gi¸n tiÕp vµ lao ®éng lµnh nghÒ trong sè lao ®éng trong danh s¸ch. Cßn c«ngty tiÕn hµnh thuª ngoµi 42 lao ®éng ®Þa ph­¬ng víi møc l­¬ng 27.000®/ ngµy, c«ng tr×nh nµy thi c«ng trong 10 th¸ng. Ta cã b¶ng chi phÝ nh©n c«ng nh­ sau: B¶ng 20: Chi phÝ nh©n c«ng thùc hiÖn c«ng tr×nh chung c­ §Òn Lõ. Lao ®éng Sè l­îng (ng­êi) Møc tr¶ (ngh×n ®ång) Sè ph¶I tr¶ trong 9 th¸ng 1. Lao ®éng trong danh s¸ch 2. Lao ®éng thuª ngoµi 52 42 1.050 ng®/th¸ng 27.000 ng®/ ngµy 546.000 ng® 294.840 ng® Tæng céng 94 840.840 ng® TiÒn ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi: 42 x 27 x 26 x 10 = 294.840 ng®. NÕu c«ng ty sö dông hÕt lao ®éng trong danh s¸ch th× sè tiÒn ph¶i tr¶ : 94 x 10 x 1.050 = 987.000 ng®. VËy khi sö dông lao ®éng ®Þa ph­¬ng c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc: 987.000 – 840.840 = 196.160 ng® Do ®ã c«ng ty ph¸t huy bè trÝ tèt vµ tËn dông triÖt ®Ó lao ®éng ®Þa ph­¬ng. Ta thÊy ë phÇn trªn hÇu hÕt chi phÝ nh©n c«ng t¨ng lµ do ph¶i bï l­¬ng cho c«ng nh©n. MÆt kh¸c l­îng c«ng nh©n trong dù to¸n thÊp kh«ng ®¶m b¶o cho c«ng nh©n lµm viÖc tèt. Do ®ã c¸c ®éi c«ng tr×nh ph¶i tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n v­ît dù to¸n, ®Ó ®¶m b¶o c«ng nh©n lµm viÖc vµ khuyÕn khÝch hä cãtinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc tèt h¬n n÷a. Vµ trong c¸c ngµy lÔ tÕt c«ng ty ®Òu cã th­ëng cho c«ng nh©n. ChÝnh v× thÕ, c«ng ty ph¶i tËn dông tèi ®a nguån lao ®éng ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶m bít chi phÝ x©y l¾p. Tuy nhiªn khi sö dông biÖn ph¸p nµy th× còng cã mÆt tr¸i cña nã mµ c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n, ®ã lµ: Do thuª lao ®éng ngoµi kh«ng biÕt râ tr×nh ®é tay nghÒ cña hä nªn nã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng, tiÕn ®é vµ viÖc qu¶n lý thi c«ng. CÇn cã biÖn ph¸p kiÓm tra ®Ó thùc hiÖn giao ®óng ng­êi ®óng viÖc vµ chØ giao nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n, dÔ l­îng ho¸ cho lao ®éng thuª ngoµi nh­ san mÆt b»ng, ®µo mãng, phô nÒ … §Ó ph¸t huy tÝch cùc biÖn ph¸p nµy c«ng ty cÇn ph¸t huy n¨ng lùc cña ®éi ngò lao ®éng hiÖn cã, cã c¸c biÖn ph¸p n©ng cao tay nghÒ cña hä, gióp hä cã kinh nghiÖm trong qu¶n lý vµ h­íng dÉn lao ®éng ®Þa ph­¬ng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn chän ra nh÷ng c«ng viÖc dÔ l­îng ho¸ vµ viÖc thi c«ng ®¬n gi¶n ®Ó giao cho lao ®éng phæ th«ng, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®«n ®èc hä thùc hiÖn c«ng viÖc ®óng tiÕn ®é, ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng thËm chÝ cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh, ®ßn bÈy kinh tÕ, ph¹t trõ vµo tiÒn c«ng nÕu lao ®éng kh«ng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång. Ta thÊy víi ®éi ngò c«ng nh©n c«ng ty bao gåm ®ñ ngµnh nghÒ cã tay nghÒ cao, cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc chiÕm 11,07%, c«ng nh©n kü thuËt chiÕm 64,28% tæng lao ®éng. Th× ®©y lµ nÒn t¶ng quan träng cho c«ng ty thùc hiÖn thµnh c«ng biÖn ph¸p nµy, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. Lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ nh©n c«ng mµ vÉn ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng thÈm mÜ vµ tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh. 2. T¨ng c­êng qu¶n lý NVL ®Ó gi¶m chi phÝ NVL trong gi¸ thµnh. Trong qu¸ tr×nh s¶n phÈm x©y dùng kho¶n môc chi phÝ NVL chiÕm tØ träng lín nªn viÖc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ vËt liÖu cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ rÊt lín ®èi víi nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p, gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh. Víi khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn, tr×nh ®é, c«ng nghÖ thi c«ng ngµy cµng tiÕn bé, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong x©y dùng ®­îc n©ng cao hµng n¨m, trong khi ®ã nhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng cã kÕt cÊu phøc t¹p, thiÕt kÕ néi thÊt víi viÖc sö dông nhiÒu lo¹I NVL ®¾t tiÒn ngµy cµng phæ biÕn … ®· lµm cho chi phÝ vËt liÖu ngµy cµng t¨ng lªn. V× vËy tiÕt kiÖm vµ sö dông hîp lý vËt liÖu trong thi c«ng x©y l¾p lµ nh©n tè quan träng, lµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng to lín ®Ó h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. §Ó gi¶m ®­îc chi phÝ vËt liÖu cßn nç lùc phÊn ®Êu trªn tÊt c¶ c¸c mÆt c¸c kh©u. a. Trong c«ng t¸c x¸c ®Þnh nguån cung øng NVL x©y l¾p - Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kü thuËt ph¶i cã ph­¬ng ¸n sö dông NVL hîp lý, lùa chän nh÷ng vËt liÖu cã gi¸ thµnh h¹ nh­ng vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng c«ng tr×nh. VËt liÖu trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc nh­ng ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu th× nªn sö dông ®Ó thay thÕ NVL nhËp ngo¹i ®Ó gi¶m chi phÝ. Sö dông NVL t¹i n¬i gÇn c«ng tr×nh nhÊt ®Ó gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn. Ph¶i x¸c ®Þnh kh©u nµo thi c«ng cÇn mua b¸n thµnh phÈm tõ bªn ngoµi, kh©u nµo tù chÕ t¹i c«ng tr×nh ®Ó ®¶m b¶o tiÕt kiÖm chi phÝ. - Trong qu¸ tr×nh lËp dù to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®­îcnguån cung øng NVL. X©y dùng ®Þnh møc, sö dông NVL ph¶i dùa trªn c¬ së ®¬n gi¸ ®Þnh møc mµ nhµ n­íc ban hµnh vµ phï hîp víi thùc tiÔn. Ph¶i x©y dùng ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc tiªn tiÕn, tØ lÖ tiÕt kiÖm vµ h¹ gi¸ thµnh NVL trong thi c«ng. - Phßng kÕ ho¹ch cÇn lµm tèt c«ng t¸c t­ vÊn trong cung øng NVL, hµng th¸ng cÇn x¸c ®Þnh gi¸ c¶ mét sè NVL chñ yÕu, quy ®Þnh gi¸ trÇn ®Ó kh«ng, ®¬n vÞ nµo mua cao h¬n. Do ®ã NVL bao gåm c¶ chi phÝ vËn chuyÓn vµ bèc dì, nªn c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh n¬i mua víi c¸c chi phÝ kh¸c ®Ó lµm sao cho tæng chi phÝ lµ nhá nhÊt. - HiÖn t¹i th× c«ng ty kh«ng tÝch tr÷ c¸c NVL chñ yÕu, tuy nhiªn ®Ó gi¶m gi¸ thµnh vËt liÖu c«ng ty cÇn ®Æt mua khèi l­îng lín NVL th­êng dïng ë møc b×nh qu©n hµng n¨m. ViÖc lµm nµy sÏ gióp c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ th«ng qua h­ëng chiÕt khÊu, chñ ®éng vÒ NVL nh­ng kh«ng lµm t¨ng chi phÝ do dù tr÷ ®em l¹i. Hµng n¨m c«ng ty sö dông nhiÒu lo¹I NVL kh¸c nhau nh­: s¾t, thÐp, xi m¨ng … víi sè l­îng lín, ch¼ng h¹n nh­ xi m¨ng víi sè l­îng b×nh qu©n cho c«ng t¸c x©y l¾p trùc tiÕp cña c«ng ty hµng n¨m kh«ng kÓ bªn A cung cÊp lµ 2.800 tÊn. Do c«ng tr×nh thi c«ng th­êng n»m ë c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau nªn viÖc cung øng phøc t¹p, tuy nhiªn thÞ tr­êng xi m¨ng hiÖn nay rÊt ph¸t triÓn, cã nhiÒu chñng lo¹i vµ ph­¬ng thøc cung øng rÊt linh ho¹t. TÊt c¶ c¸c lo¹i xi m¨ng ®Òu cã ®¹i lý cung cÊp trªn thÞ tr­êng chñ yÕu nh­: Xi m¨ng Hoµng Th¹ch : PC 30 720 ®/kg t¹I kho PC 40 735 ®/kg “ Xi m¨ng BØm S¬n : Cña c«ng ty VinaVimex : 689 ®/ kg t¹i kho b¸n Cña c«ng ty vËt t­ kü thuËt xi m¨ng: 691 ®/ kg t¹i kho b¸n. NÕu mua víi khèi l­îng lín h¬n 50 tÊn th× sÏ ®­îc gi¶m 70®/kg. C¸c lo¹i xi m¨ng cã phÈm chÊt t­¬ng tù nhau, nh­ng gi¸ thµnh l¹i t­¬ng ®èi kh¸c nhau. Do ®ã viÖc lùa chän ®óng nguån cung øng sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín cho c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh. NÕu mua khèi l­îng lín th× cã khi cßn chiÕt khÊu gi¸ lµ kh¸ch hµng th­êng xuyªn th× møc tiÕt kiÖm h¬n n÷a. Nh­ng khi lùa chän cßn ph¶i tÝnh ®Õn c¶ yÕu tè chi phÝ vËn chuyÓn ph¶i tÝnh xem nÕu khèi l­îng lµ bao nhiªu th× nªn mua t¹i n¬i cung cÊp hay t¹i c¸c ®¹i lý ®Ó gi¶m chi phÝ cµng nhiÒu cµng tèt. §Ó thùc hiÖn néi dung nµy ®­îc tèt ®ßi hái phßng KÕ ho¹ch ph¶i cã ng­êi chuyªn tr¸ch theo dâi gi¸ c¶ vËt t­ hµng ngµy trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin cña ban vËt gi¸ chÝnh phñ ph¸t hµnh hµng ngµy còng nh­u c¸c quy ®Þnh cña Bé X©y dùng, Bé c«ng nghiÖp. HiÖn nay, c«ng ty theo dâi gi¸ c¶ trùc tiÕp qua c¸c b¸o, t¹p chÝ, ®¬n chµo hµng trùc tuyÕn … ch­a cã biÖn ph¸p theo dâi toµn bé thÞ tr­êng, ch­a bao qu¸t ®­îc t×nh h×nh cô thÓ cña thÞ tr­êng nµy. Do ®ã c«ng ty cÇn ®Çu t­ m¸y tÝnh kÕt nèi internet, ®Ó qua m¹ng c«ng ty cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin cÇn thiÕt trong vµ ngoµi n­íc kh«ng chØ vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng NVL mµ viÖc ®Êu thÇu mua b¸n NVL rÊt phæ biÕn trªn m¹ng … C«ng ty cÇn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. b. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng. HiÖn nay, t¹i c¸c c«ng tr×nh ®ang thi c«ng cña c«ng ty th× viÖc gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu ch­a mang l¹i hiÖu qu¶ cao, mµ hÇu nh­ c¸c c«ng tr×nh cßn cã sù gia t¨ng chi phÝ vËt liÖu. + Trong c«ng t¸c qu¶n lý NVL x©y dùng, tån ®äng lín nhÊt lµ kh©u b¶o qu¶n vµ sö dông. Khèi l­îng NVL rÊt lín mµ cã mét sè vËt liÖu cÇn ph¶i b¶o qu¶n tèt nh­ xi m¨ng, thÐp … nh­ng chØ mét sè nhá vËt liÖu lµ ®­îc b¶o qu¶n trong kho, sè cßn l¹i ®Ó ngoµi trêi chÞu t¸c ®éng cña yÕu tè tù nhiªn vµ t×nh tr¹ng mÊt m¸t x¶y ra. HiÖn t­îng nµy phæ biÕn v× trong x©y dùng mÆt b»ng thi c«ng chËt hÑp, võa lµ n¬i x©y dùng võa lµ n¬i b¶o qu¶n, bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng. Do ®ã kh«ng cã ®IÒu kiÖn ®Ó x©y chç b¶o qu¶n hÕt ®­îc tÊt c¶ c¸c vËt liÖu. ë ®©y biÖn ph¸p kh¾c phôc lµ bè trÝ ®¶m b¶o cho viÖc b¶o qu¶n trong lÒu l¸n, nhµ kho ®èi víi c¸c vËtliÖu cã gi¸ trÞ cao, dÔ gi¶m chÊt l­îng thËm chÝ h­ háng do t¸c ®éng cña thêi tiÕt: xi m¨ng, thiÕt bÞ néi thÊt … chØ ®Ó ngoµi nh÷ng vËt liÖu, g¹ch, c¸t … nh­ng vÉn ph¶i b¶o qu¶n tèt tr¸nh ®Ó bõa b·i, mÊt m¸t, gän kh«ng lµm gi¶m kh«ng gian thi c«ng do vËt liÖu mang l¹i. + Trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t NVL cÇn cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ, th­êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t, tr¸nh cÊp thõa, cÊp thiÕu, cÊp sai chñng lo¹i. §èi víi nh÷ng tr­êng hîp g©y l·ng phÝnguyªn vËt liÖu th× cÇn cã c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh, nh­ quy tr¸ch nhiÖm båi th­êng toµn bé sè NVL bÞ l·ng phÝ cho ai g©y ra vµ cã chÕ ®é khen th­ëng víi nh÷ng c¸ nh©n, ®¬n vÞ cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c tiÕt kiÖm NVL. Do cïng mét thêi ®IÓm c«ng ty x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau, ë c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau, do ®ã mµ c«ng ty kh«ng thÓ x©y dùng mét kho NVL chung t¹i mét n¬i mµ giao NVL cho c¸c ®éi thi c«ng t¹i tõng c«ng tr×nh mét. Do vËy viÖc theo dâi vËt t­ xuÊt ®óng t¹i c«ng tr­êng lµ rÊt khã kh¨n, phøc t¹p. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc cÊp ph¸t vËt t­ cho s¶n xuÊt ®­îc nhanh chãng, ®ång thêi gãp phÇn kiÓm tra ®­îc t×nh h×nh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh th× c«ng ty nªn sö dông “phiÕu xuÊt vËt t­ theo ®Þnh møc” theo dâi l­îng vËt t­ xuÊt kho ®Ó ®IÒu chØnh cho hîp lý. 3. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ. Víi thùc tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ ®· cò vµ rÊt l¹c hËu, sè l­îng Ýt kh«ng ®ñ ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. Ch¼ng h¹n nh­ c«ng tr×nh x©y dùng khu chung c­ §Òn Lõ víi chiÒu cao 9 tÇng, th× c«ng ty ph¶i thuª m¸y nhåi cäc vµ cÈu trªn 25m ®Ó thi c«ng. Th× c«ng ty ph¶i ®¨ng ký thuª thªm m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ph¶i tr¶ khÊu hao cho tæng c«ng ty. Ngoµi ra khi mµ tæng c«ng ty kh«ng ®¸p øng ®­îc th× c«ng ty ph¶i thuª ngoµi ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh thi c«ng. C«ng ty ph¶i c©n ®èi gi÷a c¬ héi di chuyÓn m¸y mãc vµ chi phÝ thuª m¸y t¹i c«ng tr×nh thi c«ng. So s¸nh ®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n huy ®éng m¸y mãc thiÕt bÞ cho thi c«ng t¹o sù chñ ®éng cho tõng ®«Þ thi c«ng vµ gi¶m c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. a. Trong tr­êng hîp ph¶i lùa chän h×nh thøc thuª m¸y Trong qu¸ tr×nh thi c«ng c¸c ®éi ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ cña c«ng viÖc, dùa vµo kÕ ho¹ch thi c«ng ®· ®­îc duyÖt tõ ®ã x¸c ®Þnh thêi gian thuª m¸y theo kho¶ng hay theo ca. Cô thÓ nh­ khèi l­îng c«ng viÖc lµm b»ng m¸y Ýt, thêi gian thi c«ng ng¾n th× biÖn ph¸p tèt nhÊt lµ thuª m¸y theo ca. Cßn c«ng viÖc lµm m¸y nhiÒu th× nªn thuª theo thêi gian ®Ó tËn dông hÕt c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®ã. Gi¸ thuª m¸y ®­îc c¨n cø vµo mÆt b»ng gi¸ chung vµ cã sù ®IÒu chØnh mét c¸ch linh ho¹t sao cho c¶ ng­êi thuª vµ ng­êi cho thuª ®Òu chÊp nhËn ®­îc. Khi khèi l­îng c«ng viÖc cÇn sö dông m¸y theo thêi gian vµ liªn tôc trong thi c«ng th× nªn thuª m¸y theo hîp ®ång dµi, lµm nh­ vËy c«ng ty sÏ chñ ®éng trong thi c«ng v× m¸y mãc lóc nµo còng cã s½n vµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ do h¹n chÕ ®­îc thêi gian ng­ng m¸y g©y ra. H¬n n÷a ®Ó lùa chän h×nh thøc thuª m¸y hîp lý th× c«ng ty nªn sö dông c¸ch ph©n tÝch s¶n l­îng c©n b»ng dùa trªn chi phÝ cho 2 h×nh thøc. VD: Khi x©y dùng khuchung c­ §Òn Lõ, c«ng ty ph¶i ®i thuª cÈu ë c«ng ty cÇu 7. NÕu thuª m¸y theo ca th× c«ng ty ph¶I tr¶ lµ 1.050.000®/ca, cßn thuª m¸y trong mét n¨m th× c«ng ty ph¶i tr¶ lµ 75.000.000®/n¨m. Céng víi chi phÝ vËn hµnh, chi phÝ nhiªn liÖu cho mçi ca m¸y lµ 400.000®/ca. Gäi X lµ sè ca m¸y vËn hµnh trong mét n¨m ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng ty. Ta tÝnh 2 h×nh thøc thuª m¸y dùa trªn lý thuyÕt vÒ s¶n l­îng c©n b»ng ®Ó quyÕt ®Þnh h×nh thøc thuª m¸y. VËy : NÕu thuª m¸y theo ca th× chi phÝ cho mét n¨m : 1.050.000X (® ) NÕu thuª mét n¨m lµ: 75.000.000 + 400.000X (®) Ta xÐt: 1.050.000X = 75.000.000 + 400.000X X = 115,4 (ca) VËy nÕu sè ca m¸y trong n¨m lín h¬n 115,4 ca th× c«ng ty nªn thuª m¸y lu«n mét n¨m th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. Cßn ng­îc l¹i th× c«ng ty thuª theo ca th× chi phÝ sÏ nhá h¬n. ë c«ng tr×nh khu chung c­ §Òn Lõ ph¶i sö dông 130 ca m¸y do ®ã c«ng ty sÏ thuª theo n¨m. b. Trong tr­êng hîp cÇn xem xÐt sö dông m¸y cña c«ng ty hay lµ sö dông thuª m¸y vµ m¸y cña c«ng ty l¹i cho thuª th× c«ng ty cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: - Khi m¸y hiÖn cã cña c«ng ty lµ m¸y cã n¨ng lùc s¶n xuÊt lín, nÕu c«ng tr×nh mµ c«ng ty ®ang thi c«ng lµ c«ng tr×nh lín tËn dông ®­îc hÕt c«ng suÊt th× khi thi c«ng nªn sö dông m¸y cña c«ng ty vµ khi ®ã sÏ sö dông hiÖu qu¶ m¸y vµ thiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. NÕu c«ng tr×nh lµ lo¹I nhá th× c«ng ty nªn cho thuª m¸y cña m×nh vµ ®I thuª m¸y cã n¨ng lùc s¶n xuÊt nhá h¬n th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ m¸y. - Khi m¸y cña c«ng ty lµ m¸y cã n¨ng lùc thÊp, nÕu c«ng tr×nh mµ c«ng ty ®¶m nhiÖm lµ c«ng tr×nh nhá th× c«ng ty nªn sö dông m¸y cña m×nh. Ng­îc l¹I th× ph¶I ®I thuª m¸y cã n¨ng lùc s¶n xuÊt lín vµ cho thuª l¹i m¸y cña m×nh. VD: HiÖn t¹i c«ng ty cã 1 m¸y trén bª t«ng 0,8m3 / mÎ. - Khi x©y dùng khu chung c­ §Òn Lõ th× cÇn 2 m¸y trén bª t«ng 0,8m3 hoÆc 1 m¸y 2m3. C«ng ty cã 2 ph­¬ng ¸n. - Thuª thªm 1 m¸y 0,8m3, chi phÝ thuª lµ 7.000.000 ®/ th¸ng. - Thuª 1 m¸y 2m3 lµ 12.000.000®/ th¸ng vµ cho thuª m¸y 0,8m3 VËy chi phÝ lµ : 12.000.000 – 7.000.000 = 5.000.000 ®/ th¸ng. VËy c«ng ty nªn chän ®i thuª m¸y 2m3 vµ cho thuª m¸y 0,8m3 cña m×nh, c«ng tr×nh nµy thùc thi 18 th¸ng vµ c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc. ( 7.000.000 – 5.000.000 ) x 18 = 36.000.000 ® Qua vÝ dô trªn ta thÊy ý nghÜa to lín cña viÖc sö dông nµy ®óng c«ng suÊ, ®óng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m¸y thi c«ng. VËy c«ng ty nªn lu«n xem xÐt tÝnh to¸n cô thÓ ®Ó lùa chän m¸y thi c«ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. MÆt kh¸c: C«ng ty còng nªn thµnh lËp mét tæ qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó theo dâi t×nh h×nh sö dông m¸y, cã nhiÖm vô b¶o tr×, b¶o d­ìng m¸y mãc trong qu¸ tr×nh thi c«ng. C¸c ®éi thi c«ng lËp kÕ ho¹ch thi c«ng ®Ó sö dông m¸y mét c¸ch tèi ®a. §Õn th¸ng, quý tæ qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ cã b¸o c¸o cô thÓ vÒ c«ng ty t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sö dông m¸y mãc cña mçi ®éi tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nhÊt cho hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ nµy. Tãm l¹I: N¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty rÊt h¹n chÕ, hÇu hÕt c¸c m¸y ®Òu ë ®Çu n¨m 90. M¸y mãc söa ch÷a nhiÒu, c«ng suÊt thùc tÕ tèi ®a chØ ®¹t 60 – 70% c«ng suÊt thiÕt kÕ vµ chi phÝ söa ch÷a b¶o qu¶n rÊt lín lµm cho chi phÝ sö dông m¸y cao, chÊt l­îng c«ng tr×nh thÊp, tiÕn ®é chËm. V× vËy trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn ®Çu t­ mua s¾m mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ míi thay thÕ dÇn nh÷ng m¸y mãc cò. 4. Lùa chän ph­¬ng ¸n, tiÕn ®é thi c«ng hîp lý. Cïng mét c«ng tr×nh dù thÇu, mét khèi l­îng c«ng viÖc c¸c c«ng ty dù thÇu ®­a ra c¸c gi¸ thÇu kh¸c nhau. Së dÜ nh­ vËy lµ c¸c c«ng ty ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p thi c«ng kh¸c nhau vµ tiÕn ®é thùc hiÖn còng kh¸c nhau. C«ng ty nµo ¸p dông ®­îc ph­¬ng ph¸p thi c«ng tèi ­u nhÊt th× sÏ cã gi¸ thµnh h¹ vµ ®­îc chñ ®Çu t­ chÊp nhËn. VËy lùa chän mét ph­¬ng ph¸p thi c«ng ph¶i ®¶m b¶o khi tiÕn hµnh thi c«ng sÏ mang l¹i chi phÝ thÊp nhÊt so víi c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c nh­: Thêi gian thi c«ng hoµn thµnh c«ng tr×nh nhanh nhÊt, chi phÝ b¶o qu¶n vËt t­ thÊp nhÊt thêi gian sö dông nh©n c«ng gi¶m … V× vËy trong qu¸ tr×nh thi c«ng ph¶i x¸c ®Þnh, l­êng hÕt ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho viÖc thi c«ng bÞ gi¸n ®o¹n, cã nhiÒu nguyªn nh©n lµm cho qu¸ tr×nh thi c«ng bÞ ng­ng trÖ th­êng tËp trung vµo c¸c nguyªn nh©n sau. - Do thêi tiÕt: c¸c c«ng tr×nh x©y dùng th× viÖc thi c«ng phÇn lín ®­îc thùc hiÖn ngoµi trêi do ®ã thêi tiÕt sÏ cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi tiÕn ®é thi c«ng, tíi viÖc khai th¸c vËn chuyÓn vËt t­ thiÕt bÞ. - Do kh«ng cung cÊp kÞp thêi vËt t­ cho thi c«ng. - ¶nh h­ëng cña cung cÊp ®iÖn vµ c¸c lo¹i n¨ng l­îng kh¸c. Do ®ã ph­¬ng ph¸p ®­îc chän ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: + Trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ph¶i ®¶m b¶o t¨ng c­êng c¬ giíi ho¸ ®ång bé c«ng t¸c thi c«ng x©y l¾p. Nã sÏ ®¶m b¶o rót ng¾n ®­îc thêi gian thi c«ng vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh. + Trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ph¶i t¹o ®IÒu kiÖn t¨ng c­êng c«ng x­ëng ho¸ s¶n xuÊt thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh. Tøc lµ chia nh÷ng lo¹i c«ng viÖc gÇn gièng nhau vÒ cÊu t¹o s¶n phÈm vµ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt vµo tõng nhãm nh­ … nhãm cèt pha, nhãm thÐp … ®Ó tiÖn cho viÖc s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ s¶n phÈm. + Khi tæ chøc thi c«ng ph¶i t¹o ®­îc ®IÒu kiÖn thi c«ng liªn tôc trong qu¸ tr×nh thi c«ng. Ngoµi ra trong khi thi c«ng c¸c c«ng viÖc nªn thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: + Lµm phÇn ngÇm tr­íc, phÇn nèi sau, phÇn chÝnh thi c«ng tr­íc phÇn phô sau, c«ng viÖc cã tÝnh chÊt tuÇn tù ph¶i lµm døt ®IÓm, c«ng viÖc cã tÝnh song song ph¶I bè trÝ mÆt b»ng hîp lý, cung øng vËt liÖu, m¸y mãc ®Çy ®ñ tr¸nh chång chÐo. + ViÖc thi c«ng c¸c h¹ng môc sau kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn c¸c h¹ng môc ®· hoµn thµnh. Tr×nh tù viÖc thi c«ng nªn ®iÒu hoµ viÖc cung øng ®iÒu kiÖn kü thuËt víi c¸c lo¹i vËt t­ nh»m sö dông hîp lý c¸c nguån vèn, ®Èy nhanh tèc ®é thi c«ng. Qu¸ tr×nh thi c«ng ph¶i chó ý tíi viÖc ¶nh h­ëng cña thêi tiÕt cã biÖn ph¸p xö lý khi thêi tiÕt xÊu. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc tr×nh tù c¸c b­íc c«ng viÖc ph¶i lµm cña mét h¹ng môc c«ng tr×nh vµ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã, c«ng ty cã thÓ qu¶n lý thi c«ng b»ng c¸ch sö dông s¬ ®å PERT, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian thi c«ng sím nhÊt vµ muén nhÊt, c«ng viÖc nµo cÇn qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó kh«ng ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh, tr¸nh t×nh tr¹ng kÐo dµi thêi gian thi c«ng kh«ng cÇn thiÕt. Thêi gian thi c«ng cµng nhanh th× chi phÝ ph¸t sinh cµng nhiÒu. Do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra, mèi quan hÖ hµng gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo. Ch¼ng h¹n nh­ trong h¹ng môc thi c«ng c«ng t¸c mãng th­êng sö dông nhiÒu m¸y thi c«ng vµ bª t«ng th­¬ng phÈm nªn cµng sö dông nhiÒu th× chi phÝ ph¸t sinh t¨ng nhiÒu nh­ng tiÕn ®é ®­îc rót ng¾n sím thi c«ng ®­îc h¹ng môc tiÕp theo. Do ®ã c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh kh©u nµo dïng m¸y, kh©u nµo dïng lao ®éng trùc tiÕp, NVL nµo cÇn d­íi d¹ng thµnh phÈm, nguyªn vËt liÖu nµo tù ®éng t¹o ra. Khi ta lùa chän ®­îc ph¸p ph¸p thi c«ng hîp lý cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng c«ng tr×nh sÏ cã t¸c ®éng tÝch cùc sau: + §èi víi c«ng ty: sÏ tr¸nh ®­îc viÖc ø ®äng vèn, gi¶m chi phÝ tiÒn vay, gi¶m chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ b¶o qu¶n vËt t­, m¸y mãc thiÕt bÞ. Ngoµi ra khi thi c«ng v­ît tiÕn ®é cßn ®­îc th­ëng. Ta thÊy víi møc l­¬ng b×nh qu©n cña mét c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn mét c«ng tr×nh lµ 35.000®/ ngµy, th× c«ng tr×nh cÇn trªn 40 ng­êi, nÕu rót ng¾n thêi gian thi c«ng ngµy nµo th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ ngµy ®ã. NgoµI ra, viÖc lùa chän ®­îc ph­¬ng ph¸p thi c«ng tiªn tiÕn trong c¸c c«ng tr×nh, c«ng ty tham gia ®Êu thÇu th× sÏ t¨ng c­êng ®­îc kh¶ n¨ng tróng thÇu. + §èi víi chñ ®Çu t­: viÖc thi c«ng ®­îc rót ng¾n th× c«ng tr×nh sím ®­îc ®­a vµo khai th¸c hoÆc khai th¸c ®óng thêi ®iÓm sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao vµ sÏ gióp chñ ®Çu t­ thu håi ®­îc vèn nhanh. 5. Sö dông biÖn ph¸p kÝch thÝch kinh tÕ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cña ®å ¸n thiÕt kÕ. Tuú theo yªu cÇu kü thuËt cao hay thÊp vµ tÝnh chÊt phøc t¹p hay ®¬n gi¶n cña ®Þa chÊt c«ng tr×nh mµ tr×nh tù thiÕt kÕ cã sù kh¸c nhau. Theo quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng hiÖn hµnh th× ®èi víi c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt cao, ®Þa chÊt phøc t¹p th× ph¶I thùc hiÖn thiÕt kÕ kü thuËt vµ thiÕt kÕ thi c«ng, cßn ®èi víi c«ng tr×nh kü thuËt ®¬n gi¶n hoÆc cã thiÕt kÕ mÉu, xö lý nÒn mãng kh«ng phøc t¹p th× chØ thùc hiÖn b­íc thiÕt kÕ kü thuËt thi c«ng. §å ¸n thiÕt kÕ lµ tËp tµi liÖu, trong ®ã bao gåm c¸c b¶n vÏ kh¸c nhau ®­îc lËp dùa trªn c¸c c¨n cø sau: - ThiÕt kÕ x©y dùng ph¶i tu©n theo qui chuÈn x©y dùng ,tiªu chuÈn kÜ thuËt do nhµ n­íc ban hµnh. - C¸c tµi liÖu th¨m dß, kh¶o s¸t ®Þa h×nh, ®Þa chÊt. - C¸c tµi liÖu ®iÒu tra vÒ khÝ t­îng thuû v¨n trong khu vùc vµ c¸c tµi liÖu kh¸c. C¸c tµi liÖu nµy khi dïng ®Ó thiÕt kÕ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ph¶i do c¸c tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p lý vÒ lÜnh vùc trªn cung cÊp. V× vËy ®Ó t¨ng c­êng viÖc qu¶n lý chÊt l­îng kü thuËt ®èi víi kh©u kh¶o s¸t lËp ®å ¸n thiÕt kÕ cã hiÖu qu¶ cao ta cÇn ph¶i: - Nghiªn cøu vµ lËp ra ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ kh¸c nhau, sau ®ã tÝnh to¸n ®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n hîp lý cã gi¸ trÞ dù to¸n thÊp nhÊt. C¸c ph­¬ng ¸n lËp ra ph¶I ®¶m b¶o tÝnh so s¸nh ®­îc, nh­ so s¸nh vÒ chÊt l­îng, tiÕn ®é, chi phÝ … - C¸c ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶, chÊt l­îng c¸c ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ so s¸nh: + Ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng: Cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu tæng hîp, cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc nh­ lîi nhuËn , NPV, IRR… + Ph­¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh: ChÊt l­îng c«ng tr×nh do thiÕt kÕ cã chÊt l­îng ®em l¹i, vÎ ®Ñp kiÕn tróc, ®é hµi hoµ víi m«i tr­êng xung quanh c«ng tr×nh. Tuy nhiªn: Muèn lµm ®­îc ®IÒu ®ã c«ng ty cÇn ph¶i cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ®éi ngò thiÕt kÕ nµy nh­ t¨ng chi phÝ kh¶o s¸t thiÕt kÕ, ®ång thêi n©ng cao tay nghÒ, vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸c kiÕn tróc s­. §©y lµ h¹n chÕ kh«ng chØ cña c«ng ty mµ c¶ ë ViÖt Nam hiÖn nay, chi phÝ kh¶o s¸t thiÕt kÕ chiÕm 2 – 3% gi¸ trÞ c«ng tr×nh, trong khi ®ã ë c¸c n­íc kh¸c chi phÝ nµy chiÕm 5 – 10% gi¸ trÞ c«ng tr×nh. §iÒu nµy sÏ lµm t¨ng chi phÝ c«ng tr×nh. Song khi so s¸nh chi phÝ nµy víi hiÖu qu¶ nµy mang l¹i th× chi phÝ nµy kh«ng lµm t¨ng lîi nhuËn thu ®­îc. VËy, viÖc t¨ng chi phÝ thiÕt kÕ chØ cã hiÖu qu¶ khi møc t¨ng chi phÝ nµy nhá h¬n møc t¨ng lîi nhuËn dô kiÕn vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. Ngoµi ra, ®å ¸n thiÕt kÕ chÊt l­îng cao doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p ph¶i hoµn thµnh. §iÒu nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p nh­ sau: - Khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p chñ yÕu lµ c¬ së ®Ó phßng kÕ ho¹ch vµ bé phËn thi c«ng x¸c ®Þnh nhu cÇu NVL, nhu cÇu nh©n c«ng vµ nhu cÇu sö dông m¸y thi c«ng. Th«ng qua tÝnh to¸n chÝnh x¸c khèi l­îng x©y l¾p c«ng ty míi cã kh¶ n¨ng lªn kÕ ho¹ch tiÕn ®é thi c«ng, tiÕn ®é mua nguyªn vËt liÖu, bè trÝ c¸c m¸y mãc vµ nh©n c«ng hîp lý, mét c¸ch khoa häc vµ phï hîp nhÊt ®Ó tiÕt kiÖm c¸c tiªu hao. - Th«ng qua khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p chñ yÕu gióp c«ng ty biÕt ®­îc c«ng tr×nh cÇn sö dông NVL, thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm chñ yÕu nµo, gi¸ c¶ cña chóng biÕn ®éng ra sao trªn thÞ tr­êng. Tõ ®ã x¸c ®Þnh n¬i cung øng cã gi¸ c¶ hîp lý nhÊt, kÕ ho¹ch sö dông c¸c vËt liÖu thay thÕ, tr­êng hîp b¾t buéc th× tiÕn hµnh bï gi¸. - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c khèi l­îng thi c«ng lµ chÝnh s¸ch ®Ó ®Þnh gi¸ thµnh dù to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu. ViÖc x¸c ®Þnh cµng chÝnh x¸c bao nhiªu cµng t¹o ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c ®Êu thÇu bÊy nhiªu. C«ng ty cã thÓ biÕt ®­îc møc gi¸ dù thÇu tèi thiÓu cã thÓ chÊp nhËn ®­îc ®Ó tiÕn hµnh ®IÒu chØnh gi¸ dù thÇu, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phï hîp. - Vµ dùa trªn c¸c ®Þnh møc h¹ chi phÝ c¸c yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh møc gi¸ thµnh kÕ ho¹ch tuú theo tõng c«ng tr×nh, khèi l­îng c«ng t¸c vµ c¸c thµnh phÇn c«ng viÖc còng kh¸c nhau. Do ®ã c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thi c«ng sÏ x¸c ®Þnh kh©u thi c«ng nµo lµ yÕu tè chñ ®¹o trong viÖc h¹ gi¸ thµnh nh­: xö lý mãng, kh©u bª t«ng. §iÒu kiÖn ¸p dông: - CÇn cã ®éi ngò c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é chuyªn m«n tèt vµ kh¶ n¨ng lËp vµ ®¸nh gi¸ c¸c ®å ¸n thiÕt kÕ. - C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ch­a cã c¸c thiÕt kÕ mÉu. - C«ng ty cã nguån vèn ®Ó t¨ng chi phÝ thiÕt kÕ. 6. T¨ng c­êng c¬ giíi ho¸ trong qu¸ tr×nh thi c«ng, ®­a viÖc s¶n xuÊt c¸c bé phËn kÕt cÊu vµo ph©n x­ëng. Ngµy nay víi viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, v× vËy tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ ngµy cµng cao tõ ®ã mµ c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh râ ®©y lµ kh¶ n¨ng cÇn ®­îc khai th¸c vµ ph¸t huy h¬n n÷a trong kinh doanh mµ ®Æc biÖt trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh. Víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ x©y dùng hiÖn ®¹i: qu¸ tr×nh thi c«ng ngµy nay chuyÓn tõ ho¹t ®éng “x©y” dang ho¹t ®éng “l¾p”. Thi c«ng ngµy cµng sö dông nhiÒu thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm, c¸c kÕt cÊu ®· ®­îc chÕ t¹o s½n. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña c¸c c«ng tr×nh mµ c«ng ty thùc hiÖn chñ yÕu lµ x©y l¾p. Do ®ã phÇn lín c«ng viÖc lµ s¶n xuÊt vµ l¾p ghÐp c¸c bé phËn. Song viÖc s¶n xuÊt c¸c kÕt cÊu ®ßi hái mÆt b»ng réng, ph¶i ®­îc b¶o ®¶m kh«ng bÞ t¸c ®éng cña thêi tiÕt. Do vËy viÖc chuyÓn s¶n xuÊt c¸c kÕt cÊu vµo ph©n x­ëng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ gi¶m thêi gian thi c«ng. ViÖc s¶n xuÊt c¸c kÕt cÊu vµo ph©n x­ëng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, cã thÓ s¶n xuÊt hµng lo¹t, viÖc s¶n xuÊt kh«ng phô thuéc vµo t×nh h×nh thêi tiÕt vµ ®iÒu kiÖn kh«ng gian chËt hÑp ngoµi c«ng tr­êng. C«ng ty cã mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt kinh doanh thiÕt bÞ, vËt liÖu x©y dùng nªn cã thÓ ®­a vµo s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng c¸c bé phËn nh­ c¸c lo¹i: v×, kÌo, cét thÐp, c¸c cÊu kiÖn bª t«ng. Thùc chÊt cña biÖn ph¸p nµy lµ ®­a mét phÇn c«ng viÖc x©y l¾p vµo theo ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ ho¸, s¶n xuÊt hµng lo¹t t¹i ph©n x­ëng. ViÖc ®­a s¶n xuÊt kÕt cÊu vµo ph©n x­ëng cho phÐp ¸p dông m¸y mãc tèi ®a trong s¶n xuÊt cïng víi qu¸ tr×nh c¬ giíi ho¸ sÏ thay thÕ dÇn lao ®éng thñ c«ng, tõ ®ã n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ vËy thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ ®Ó gi¶m chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, m¸y vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh gi¸n tiÕp, tõ ®ã h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. Tuy nhiªn: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t sinh cÇn quan t©m lµ ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶ gi÷a viÖc s¶n xuÊt t¹i c«ng tr­êng vµ t¹i ph©n x­ëng. §èi víi c¸c c«ng tr×nh gÇn ph©n x­ëng th× ®­a vµo ph©n x­ëng lµ hîp lý. Cßn c¸c c«ng tr×nh ë xa nÕu ®IÒu kiÖn cho phÐp c«ng ty cã thÓ thuª c¸c c¬ së gia c«ng ë ®Þa ph­¬ng cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy. §Ó ph¸t huy tèt tÝch cùc cña biÖn ph¸p nµy, c«ng ty cÇn ph¶i ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ cho ph©n x­ëng qua ®ã lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng còng nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm, lµ lµm gi¶m gi¸ thµnh kÕt cÊu, th«ng qua ®ã lµm gi¶m chi phÝ. §ång thêi, t¨ng c­êng c¬ giíi ho¸ th× ph¶i n©ng cao nh©n tè con ng­êi vÒ chÊt l­îng, n¨ng lùc, ý thøc tr¸ch nhiÖm trong thi c«ng. Ta xem xÐt hiÖu qu¶ thu ®­îc cña c«ng t¸c ®­a kÕt cÊu vµo ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Ch¼ng h¹n nh­: Cèt thÐp: + Gi¸ thµnh ngoµi c«ng tr­êng lµ 3 tr®/ chiÕc, n¨ng suÊt lµ 1 chiÕc / ngµy. + Gi¸ thµnh trong ph©n x­ëng lµ 2,9 tr®/chiÕc, n¨ng suÊt lµ 1,2chiÕc/ngµy Ta thÊy víi mét cét thÐp th× gi¸ thµnh sÏ rÎ ®i lµ 100.000®/chiÕc. Vµ n¨ng suÊt t¹i c«ng tr­êng l¹i thÊp h¬n, chÝnh v× vËy ®©y lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu c«ng ty cÇn khai th¸c vµ ph¸t huy. 7. Mét sè kiÕn nghÞ víi Tæng c«ng ty. C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhµ Hai Bµ Tr­ng lµ thµnh viªn thuéc Tæng c«ng ty ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Hµ Néi. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay c«ng ty chñ ®éng t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c, tù chñ trong ®Êu thÇu, s¸ng t¹o trong thi c«ng x©y l¾p, qu¶n lý lao ®éng vµ khai th¸c thÞ tr­êng. MÆc dï Tæng c«ng ty ®· cè g¾ng t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c«ng ty ho¹t ®éng tèt, nh­ng c«ng ty còng cã mét sè kiÕn nghÞ víi Tæng c«ng ty. - V× lµ ®¬n vÞ trùc thuéc nªn khi vay vèn cña ng©n hµng th× ph¶i cã sù b¶o l·nh cña ®¹I diÖn Tæng c«ng ty. §èi víi viÖc nµy Tæng c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p gi¶m thñ tôc, tiÕt kiÖm thêi gian tr¸nh hiÖn t­îng l·ng phÝ do ngõng s¶n xuÊt. - Chi phÝ t×m viÖc Tæng c«ng ty quy ®Þnh ®èi víi c¸c c«ng tr×nh lµ 3- 4% nh­ng tùc tÕ nhiÒu c«ng tr×nh c«ng ty ph¶i chi ®Õn 6 – 7%, ®IÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña c«ng ty. VËy Tæng c«ng ty nªn t¨ng chi phÝ cho c«ng ty 6% ®Ó c«ng ty cã nhiÒu c¬ héi bªn trong c«ng t¸c t×m kiÕm lµm vµ tham gia thÇu. - Cã nhiÒu c«ng tr×nh Tæng c«ng ty ®øng tªn tham gia ®Êu thÇu råi giao cho c«ng ty thi c«ng. Sau ®ã c«ng ty ph¶i nép cho Tæng c«ng ty mét kho¶n phô phÝ. Kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ chung cña c«ng tr×nh. Nh­ng cã khi chi phÝ nµy qu¸ lín th­êng chiÕm 30% chi phÝ chung. Do ®ã Tæng cæng ty cÇn cã biÖn ph¸p gi¶m kho¶n phÝ nµy cho c«ng ty. - Tæng c«ng ty cÇn ®Çu t­ cho c«ng ty mét sè tµi s¶n cè ®Þnh n÷a ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cña c«ng ty, ®Ó c«ng ty kh«ng ph¶i thuª m¸y ë c¸c ®¬n vÞ kh¸c ®Ó gi¶m chi phÝ, gi¸ thµnh c«ng tr×nh.