Các giải pháp hỗ trợ xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ

Þnh b«ng, d©u t»m cã vÞ thÕ l©u dµi trong c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn b«ng sîi ë c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn, ®Ó tiÕn tíi tù tóc ®­îc mét phÇn quan träng nhu cÇu sîi b«ng cho ngµnh dÖt, h¹n chÕ nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã, cÇn tiÕp tôc ph¸t triÓn d©u t»m g¾n víi ngµnh ­¬m t¬, dÖt lôa, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ gia t¨ng hµng xuÊt khÈu. Nh÷ng v¨n b¶n nµy ®· cã t¸c dông rÊt thiÕt thùc trong viÖc khuyÕn khÝch c©y b«ng v¶i ph¸t triÓn, cung cÊp tèt nguån nguyªn liÖu cho ngµnh may xuÊt khÈu cña n­íc ta. c/ ChÝnh s¸ch vÒ khoa häc c«ng nghÖ Trong thêi gian võa qua, Nhµ n­íc ta ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p quan träng nh»m thóc ®Èy sù ®æi míi khoa häc c«ng nghÖ trong ngµnh dÖt may. Tr­íc hÕt lµ viÖc Nhµ n­íc hç trî kinh phÝ ®Ó x©y dùng, n©ng cÊp c¸c ViÖn nghiªn cøu, c¸c phßng thÝ nghiÖm còng nh­ c¸c tr­êng ®µo t¹o c«ng nh©n, kü s­ dÖt may. Tuy r»ng ch­a ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nhiÒu l¾m, nh­ng viÖc hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong ngµnh dÖt may ë n­íc ta ®ang gióp cho c¸c dù ¸n míi cã kh¶ n¨ng ®­îc triÓn khai. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc còng ®· ®øng ra tæ chøc nhiÒu buæi héi th¶o vÒ c«ng nghÖ míi ®Ó gióp cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam n¾m b¾t ®­îc, tõ ®ã cã thÓ ®­a ra ®­îc nh÷ng chiÕn l­îc míi, phï hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh. d/ ChÝnh s¸ch vÒ lao ®éng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Nguån nh©n lùc tèt lµ mét sù ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn l©u dµi vµ bÒn v÷ng. V× vËy, ®Ó ®¸p øng nguån lùc cã tay nghÒ cho ngµnh dÖt may tõ nay ®Õn n¨m 2010 lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Trong QuyÕt ®Þnh 55/2001/Q§-TTg cña ChÝnh phñ ®· nªu ra 6 ®iÓm ®Ó hç trî ngµnh dÖt may ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010. Trong ®ã, ®iÓm 5 cña QuyÕt ®Þnh cho phÐp: “Dµnh toµn bé nguån thu phÝ h¹n ng¹ch dÖt may cho viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, trong ®ã cã chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng tham gia c¸c tæ chøc dÖt may quèc tÕ, cho c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho ngµnh dÖt may”. Nh­ vËy, trong chñ tr­¬ng vµ trong c¸c chÝnh s¸ch cña m×nh, Nhµ n­íc ta lu«n thÓ hiÖn sù quan t©m tíi viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña ng­êi lao ®éng trong ngµnh dÖt may. QuyÕt ®Þnh nµy sÏ ®­a ra mét ®Þnh h­íng cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh QuyÕt ®Þnh nµy, Nhµ n­íc còng cã nhiÒu biÖn ph¸p hç trî cho viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc dÖt may nh­: hç trî kinh phÝ ®µo t¹o lùc l­îng lao ®éng, ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c«ng t¸c ®µo t¹o... Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, ®Ó ngµnh dÖt may n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch vµ nhiÖm vô ®­îc giao th× cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh l©u dµi, ®­îc sù hç trî cña Nhµ n­íc ®Ó cã ®­îc ®éi ngò lao ®éng, lùc l­îng qu¶n lý ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng chuyªn ngµnh, chÝnh qui, cã sù tham gia cña c¸c chuyªn viªn n­íc ngoµi víi ®Çy ®ñ c¸c kh©u tõ thiÕt kÕ, kü thuËt, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, th­¬ng m¹i... chø kh«ng thÓ tr«ng chê vµo nh÷ng gi¶i ph¸p t×nh thÕ ®· vµ ®ang thùc hiÖn nh­ hiÖn nay. e/ ChÝnh s¸ch vÒ tæ chøc qu¶n lý §Ó qu¶n lý tèt ho¹t ®éng cña ngµnh dÖt may, ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh rÊt ®óng ®¾n vµ kÞp thêi. Ngµy 29/4/1995, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ký QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam (VINATEX) trªn c¬ së s¸p nhËp Tæng c«ng ty DÖt vµ Tæng c«ng ty May tr­íc ®©y. Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ngµnh dÖt may. Thªm vµo ®ã, ngµy 14/11/1999, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam (VITAS) ra ®êi ®¸p øng ®­îc lßng mong mái cña c¸c doanh nghiÖp. Tõ nay, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®· cã mét tæ chøc thèng nhÊt nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña hä, tr¸nh t×nh tr¹ng dÉm ch©n lªn nhau, chÌn Ðp nhau, tù m×nh lµm h¹i m×nh nh­ tr­íc ®©y. Ngoµi ra, VITAS cßn hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ th«ng tin, vÒ ®Çu t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ, vÒ thÞ tr­êng vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc... Víi sù ra ®êi cña hai tæ chøc nµy ®· t¹o ra sù qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n­íc ®èi víi ngµnh dÖt may, tõ ®ã thóc ®Èy sù phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau. 2.2.2-Nhãm c«ng cô hç trî ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm a/ ChÝnh s¸ch thuÕ quan Th«ng t­ 106 cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh ngµy 23/7/1998 ®· cho phÐp t¨ng thêi gian t¹m ch­a nép thuÕ nhËp khÈu ®èi víi nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu (tõ 90 ngµy theo quy ®Þnh cò) lªn 270 ngµy. Trong thêi h¹n nµy, nÕu doanh nghiÖp ®· xuÊt khÈu s¶n phÈm th× kh«ng ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu cho sè nguyªn phô liÖu ®· sö dông, ngoµi thêi h¹n nµy, doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu vµ ®­îc hoµn thuÕ sau khi ®· xuÊt khÈu s¶n phÈm. Quy ®Þnh nµy ®· th¸o gì ®­îc khã kh¨n nhiÒu n¨m nay cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gia c«ng hµng may do thêi h¹n 90 ngµy theo quy ®Þnh cò kh«ng ®ñ ®Ó doanh nghiÖp triÓn khai s¶n xuÊt l« s¶n phÈm. Th«ng t­ sè 83/1998/thÞ tr­êng-BTC quy ®Þnh vÒ hoµn thuÕ doanh thu nguyªn vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm mua cña c¬ së s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc hoµn thuÕ doanh thu víi c¸c nguyªn vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm mua cña c¬ së kh¸c ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®· khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng may mÆc sö dông trong n­íc t¹o ®iÒu kiÖn liªn kÕt gi÷a lÜnh vùc may xuÊt khÈu t¨ng “®Çu ra” cho ngµnh dÖt t¹o cho c¸c doanh nghiÖp dÖt c¬ héi “xuÊt khÈu gi¸n tiÕp”, ®ång thêi gi¶m sù lÖ thuéc vµo nguyªn phô liÖu nhËp ngo¹i cña ngµnh may xuÊt khÈu. b/ ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ViÖc thµnh lËp Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i thuéc Bé Th­¬ng M¹i ®· gãp phÇn rÊt quan träng trong viÖc hç trî c¸c th«ng tin vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, vÒ thÞ tr­êng... cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi riªng. Tuy r»ng ch­a lµm ®­îc g× nhiÒu trong viÖc hç trî xuÊt khÈu dÖt may sang thÞ tr­êng Hoa Kú, nh­ng ®©y chÝnh lµ nÒn t¶ng quan träng cho c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong t­¬ng lai. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ thÞ tr­êng Mü, ChÝnh phñ còng ®· tæ chøc vµ hç trî kinh phÝ ®Ó tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o, trao ®æi vÒ viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ hµng dÖt may sang thÞ tr­êng nµy. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®Ó x©m nhËp thµnh c«ng sang thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng nµy. c/ ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i §èi víi ngµnh dÖt may, cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu s¶n phÈm vµ nhËp khÈu m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt. V× vËy, viÖc duy tr× mét chÝnh s¸ch tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý nh­ hiÖn nay lµ tèi ­u. Víi chÝnh s¸ch tû gi¸ nµy, tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc th¶ næi tù do kh«ng cã sù can thiÖp nµo cña ChÝnh phñ vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi nh­ng nÒn kinh tÕ th­êng xuyªn ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i trªn c¬ së ®¸nh gi¸ diÔn biÕn cña c¸c biÕn sè nh­ t×nh h×nh dù tr÷ vµ thanh to¸n. d/ ChÝnh s¸ch tÝn dông vµ trî cÊp xuÊt khÈu Quü hç trî xuÊt khÈu, thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 195 Q§/TTG cña Thñ t­íng ChÝnh phñ cã chøc n¨ng hç trî vÒ l·i suÊt, tµi chÝnh cã thêi h¹n ®èi víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu bÞ lç do thiÕu søc c¹nh tranh hoÆc gÆp rñi ro do nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ th­ëng vÒ t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Qua 3 n¨m triÓn khai, Quü hç trî xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh cho ho¹t ®éng hç trî xuÊt khÈu tuy r»ng quy m« cßn qu¸ nhá. Trong thêi gian qua, Quü hç trî ph¸t triÓn ®· thùc hiÖn hç trî th«ng qua 3 h×nh thøc: cÊp tÝn dông ®Çu t­ víi l·i suÊt ­u ®·i, hç trî l·i suÊt sau ®Çu t­, b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t­. Chñ yÕu vèn tõ Quü hç trî ph¸t triÓn tËp trung vµo mét sè ngµnh s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n, thuû h¶i s¶n, giÇy da, c¬ khÝ... vµ ®Æc biÖt lµ dÖt may. C¸c chÝnh s¸ch nµy ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. 2.3-§¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü hiÖn nay 2.3.1-Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü ®­îc x¸c ®Þnh lµ lÜnh vùc ®­îc ­u tiªn ®Çu t­ ph¸t triÓn víi nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ ®Çu t­, vÒ tÝn dông, vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu, còng nh­ c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu ban hµnh trong thêi gian qua, ®Æc biÖt lµ trong n¨m 1998. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy cña Nhµ n­íc ta ®· cã t¸c dông thiÕt thùc trong khuyÕn khÝch vµ th¸o gì c¸c khã kh¨n cho doanh nghiÖp, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng nµy. Nhê nh÷ng chÝnh s¸ch nµy, cïng víi sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may, trong thêi gian qua, kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü liªn tôc t¨ng, ®Æc biÖt lµ tõ sau khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ®­îc ký kÕt vµ cã hiÖu lùc. T­¬ng lai, kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy sÏ cßn tiÕp tôc t¨ng. 2.3.2-Nh÷ng tån t¹i Bªn c¹nh nh÷ng ®æi míi ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, nhiÒu chÝnh s¸ch hiÖn hµnh vÉn cßn nh÷ng bÊt cËp, g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu hµng dÖt may. NhiÒu quy ®Þnh kh«ng cßn phï hîp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, kinh doanh cã nhiÒu thay ®æi nh­ hiÖn nay. Thø nhÊt: Hµng ho¸ chØ ®­îc th«ng quan khi cã giÊy chøng nhËn chÊt l­îng cña c¸c c¬ quan kiÓm tra chÊt l­îng cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, do l­îng hµng ho¸ lu©n chuyÓn ngµy cµng lín vµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan còng nh­ kh¸ch quan, c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh kh«ng ®¶m b¶o ®­îc thêi h¹n gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ®Ó c¸c doanh nghiÖp kÞp thùc hiÖn hîp ®ång. Thø hai: Tuy Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ nh­ng ngµnh dÖt may vÉn thiÕu vèn ®Ó t¨ng tèc ®Çu t­ ph¸t triÓn. Riªng Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam cã nhu cÇu vèn 3.500 tû ®ång, trong ®ã huy ®éng tõ Quü hç trî ph¸t triÓn vµ ®Çu t­ lµ 2.900 tû ®ång nh­ng thùc tÕ, nguån vèn nµy còng míi chØ ®¸p øng ®­îc 50% nhu cÇu. Trong ®Çu t­ cho ngµnh dÖt may hiÖn nay cã mét ®iÒu ®¸ng l­u ý lµ cã t×nh tr¹ng ®Çu t­ kh«ng hîp lý, thiÕu ®ång bé, n¬i nhiÒu, n¬i Ýt dÉn ®Õn cã ®Þa ph­¬ng kh«ng sö dông hÕt c«ng suÊt, cã n¬i l¹i kh«ng ®­îc ®Çu t­. Nh­ vËy, viÖc ph©n bæ nguån vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ta vÉn ch­a hiÖu qu¶. Thø ba: ViÖc xin ®­îc miÔn gi¶m thuÕ theo giÊy chøng nhËn ­u ®·i ®Çu t­ cña ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu phiÒn phøc: ngµnh thuÕ quy ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i lµm “§¬n xin ®­îc ­u ®·i” hoÆc yªu cÇu xem l¹i dù ¸n ®Çu t­ hoÆc chØ ®­îc h­ëng miÔn gi¶m thuÕ khi chøng minh viÖc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ lîi nhuËn n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Trong khi thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®ang gÆp khã kh¨n, quy ®Þnh nµy trë thµnh mét trë ng¹i lín ®èi víi doanh nghiÖp. Thø t­: ThuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt trong nhiÒu tr­êng hîp vÉn cßn cao h¬n thuÕ nhËp khÈu s¶n phÈm hoµn chØnh (vÝ dô: thuÕ suÊt nhËp khÈu nguyªn liÖu v¶i méc vµ v¶i pha lµ 40% trong khi v¶i thµnh phÈm lµ 20%) lµm c¶n trë viÖc thùc hiÖn néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã, quy ®Þnh doanh nghiÖp nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu ph¶i nép ®ñ thuÕ nhËp khÈu theo quy ®Þnh vµ lµm thñ tôc xin hoµn thuÕ kh¸ phøc t¹p mÊt nhiÒu thêi gian vµ phô thuéc vµo c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Thø n¨m: HiÖn nay nhµ s¶n xuÊt v¶i b¸n trong n­íc ®Ó may hµng xuÊt khÈu vÉn ch­a ®­îc miÔn thuÕ GTGT mÆc dï ChÝnh phñ ®· ®ång ý miÔn thuÕ GTGT víi lo¹i hµng nµy. Thø s¸u: Ngµnh dÖt may ®­îc ChÝnh phñ coi lµ träng t©m cña c«ng t¸c xuÊt khÈu, ®· ®Ò nghÞ th­ëng xuÊt khÈu hµng dÖt may theo tû lÖ 327 ®/1 USD, chñ tr­¬ng nµy ®· ®­îc ChÝnh phñ ®ång ý nh­ng ®Õn nay vÉn ch­a cã h­íng dÉn thùc hiÖn. NÕu c¸c khuyÕn khÝch nµy ®­îc thùc hiÖn th× sÏ cã t¸c dông tÝch cùc ®Ó ®Èy m¹nh hµng dÖt may ViÖt Nam nãi chung vµ vµo thÞ tr­êng Mü nãi riªng. Thø b¶y: Theo quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸, doanh nghiÖp s¶n xuÊt gia c«ng hµng xuÊt khÈu cã sö dông nh·n hiÖu n­íc ngoµi ph¶i xin giÊy chøng nhËn t¹i Côc Së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam. GiÊy chøng nhËn nµy cã hiÖu lùc mét th¸ng nh­ng thùc tÕ cã khi doanh nghiÖp ph¶i mÊt tíi hai th¸ng míi nhËn ®­îc. Thø t¸m: Doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü ®Òu v­íng m¾c vÒ LuËt Lao ®éng ViÖt Nam hiÖn hµnh. LuËt ph¸p Mü rÊt chÆt chÏ, v× vËy c¸c ®èi t¸c Mü rÊt quan t©m tíi tiªu chuÈn SA 8000 (chøng chØ vÒ HÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi) liªn quan ®Õn chÕ ®é sö dông lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp lµm hµng xuÊt khÈu (quy ®Þnh sè giê lµm thªm...); ®iÒu nµy m©u thuÉn víi Lô©t Lao ®éng ViÖt Nam (theo LuËt, doanh nghiÖp chØ ®­îc sö dông lao ®éng ngoµi giê kh«ng qu¸ 200 giê/n¨m). Thùc tÕ nµy kh«ng ®­îc söa ®æi sÏ h¹n chÕ xuÊt khÈu vµo Mü, sÏ mÊt c¸c hîp ®ång lín cña c¸c h·ng cã tªn tuæi cña Mü. Ngµnh dÖt may kiÕn nghÞ söa ®æi quy ®Þnh “lµm thªm giê” trong LuËt lao ®éng ViÖt Nam, t¨ng lªn 400 giê/n¨m. §©y lµ vÊn ®Ò ®ang h¹n chÕ nghiªm träng chiÕn dÞch t¨ng tèc cña ngµnh dÖt may, ®Æc biÖt khi xuÊt khÈu vµo Mü. Bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng tiªu cùc vµ nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh phøc t¹p, chång chÐo g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi, c¸c quy ®Þnh míi ®­îc ban hµnh kh«ng ®­îc th«ng tin ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®Õn c¸c doanh nghiÖp hoÆc kh«ng cã mét thêi gian ®Öm hîp lý cho c¸c nhµ ®Çu t­ chuÈn bÞ tr­íc khi c¸c quy ®Þnh míi cã hiÖu lùc. 2.3.3-Nguyªn nh©n Nh÷ng tån t¹i trong c¸c chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ n­íc ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü xuÊt ph¸t tõ hai nguyªn nh©n chñ yÕu sau; Mét lµ: Nguyªn nh©n trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. Khi ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch ®Ó hç trî cho ngµnh dÖt may, ChÝnh phñ ®· ch­a tÝnh ®Õn tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh cÇn ph¶i hç trî cña ngµnh dÖt may. Bªn c¹nh ®ã, cã nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®­îc chó ý ®Õn nh­ng vÉn cßn ch­a triÖt ®Ó, ch­a gi¶i quyÕt hÕt nh÷ng nhu cÇu, nh÷ng ®ßi hái cña ngµnh dÖt may trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü. Hai lµ: Nguyªn nh©n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch. Cã nhiÒu nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cho ngµnh dÖt may xuÊt khÈu sang Mü rÊt hiÖu qu¶, tuy nhiªn cho ®Õn nay c¸c chÝnh s¸ch nµy vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn. Mét khi c¸c chÝnh s¸ch nµy ®­îc thùc hiÖn th× ch¾c ch¾n ngµnh dÖt may sÏ cã c¬ héi t¨ng nhanh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü. ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi häat ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü lµ yÕu tè quan träng cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp t¹o søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm. Ch­¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ hç trî xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü nh÷ng n¨m tíi 3.1-ChiÕn l­îc xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü nh÷ng n¨m tíi 3.1.1-TriÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü Cã thÓ nãi, Hoa Kú lµ n­íc nhËp khÈu lín nhÊt vµ lu«n gi÷ vÞ trÝ dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ nhËp khÈu hµng may mÆc. Gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu mÆt hµng nµy liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. Ngay tõ n¨m 1995, con sè kim ng¹ch nhËp khÈu ®· ®¹t trªn 40 tû USD, nh÷ng n¨m gÇn ®©y kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may cña Hoa Kú ®¹t trªn 60, gÇn 70 tû USD, trong ®ã kim ng¹ch tõ Ch©u ¸ chiÕm kho¶ng 55%, B¾c Mü: 17%, Mü la tinh: 10%, T©y ¢u: 7%, Trung §«ng: 2,5%, Ch©u Phi: 2,5%. HiÖn nay, hµng nhËp khÈu chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng møc tiªu thô trªn thÞ tr­êng Hoa Kú. Trong nh÷ng n¨m tíi, tû träng hµng nhËp khÈu cßn lín h¬n vµ tiÕp tôc cã xu h­íng gia t¨ng. Víi dung l­îng vµ kh¶ n¨ng tiªu thô rÊt lín cña thÞ tr­êng Mü, ViÖt Nam hoµn toµn cã c¬ héi tiÕp cËn vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng ®ang ®­îc xem lµ cã møc tiªu thô hµng dÖt may lín nhÊt thÕ giíi. Do t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ Mü, ngµnh dÖt may cña n­íc nµy ®ang mÊt dÇn c¸c lîi thÕ so s¸nh. Hµng nhËp khÈu ngµy cµng chiÕm tû träng lín trong tæng møc tiªu thô trªn thÞ tr­êng Mü. Xu h­íng gia t¨ng hµng dÖt may nhËp khÈu cña Mü ®· vµ ®ang më ra c¬ héi to lín vµ ®Çy hÊp dÉn ®èi víi c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü, trong ®ã cã ViÖt Nam. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®­îc ký kÕt ®· më ra nhiÒu triÓn väng míi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong giai ®o¹n tíi. Khi ®­îc h­ëng thuÕ suÊt NTR, xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sÏ gia t¨ng m¹nh v× víi c¬ héi tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü ngang b»ng víi hÇu hÕt c¸c n­íc kh¸c, c¸c nhµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ch¾c ch¾n sÏ t×m thÊy thÞ phÇn riªng cña m×nh. Tuy nhiªn, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu chØ cã thÓ ®­îc duy tr× song song víi viÖc ®Çu t­ hiÖu qu¶ ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ n¾m b¾t biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Theo c¸c chuyªn gia th­¬ng m¹i ViÖt Nam t¹i Mü dù ®o¸n, sau khi ViÖt Nam ®­îc h­ëng NTR, nÕu chuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn, ViÖt Nam cã thÓ xuÊt vµo thÞ tr­êng nµy l­îng hµng dÖt may c¸c lo¹i ®¹t gi¸ trÞ vµi tr¨m triÖu USD ngay tõ n¨m ®Çu tiªn. Bëi, kh«ng ph¶i ®Õn b©y giíi mµ ngay sau khi Tæng thèng Mü tuyªn bè b×nh th­êng ho¸ víi ViÖt Nam, nhiÒu doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®· cã hµng vµo thÞ tr­êng Mü. §iÓn h×nh lµ C«ng ty May Th¨ng Long – doanh nghiÖp ®Çu tiªn xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may sang Mü. HiÖn nay, mçi th¸ng c«ng ty xuÊt trªn 100.000 s¶n phÈm bao gåm: s¬ mi, quÇn ¸o dÖt kim c¸c lo¹i. C«ng ty DÖt Thµnh C«ng ®Õn nay ®· ®Çu t­ trªn 70 tû ®ång ®æi míi thiÕt bÞ, më réng nhµ x­ëng, n©ng cao n¨ng lùc dÖt lªn 8 lÇn, nhuém lªn 10 lÇn so víi thêi bao cÊp. Hµng cña C«ng ty DÖt Thµnh C«ng chÊt l­îng kh«ng thua kÐm so víi hµng cïng lo¹i cña c¸c n­íc tiªn tiÕn. S¶n phÈm cña C«ng ty Thµnh C«ng vµo thÞ tr­êng Mü lµ v¶i thun vµ quÇn ¸o dÖt kim – nh÷ng mÆt hµng ng­êi Mü ­a chuéng. TiÒm n¨ng cña hµng dÖt may ViÖt Nam lµ rÊt lín. Vµi n¨m tíi, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may vµo Mü cã thÓ t¨ng nhanh chãng. 3.1.2-§Þnh h­íng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü nh÷ng n¨m tíi C¨n cø vµo n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam vµ triÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, chóng ta cã thÓ tin t­ëng kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng Hoa Kú cña s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam sÏ trë thµnh hiÖn thùc trong t­¬ng lai kh«ng xa. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc sang c¸c thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ EU, NhËt B¶n vÉn t¨ng tr­ëng æn ®Þnh qua c¸c n¨m, ®ñ søc chøng minh s¶n phÈm cña chóng ta cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ®èi thñ kh¸c trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ thuyÕt phôc thÞ tr­êng thÕ giíi tèt h¬n n÷a, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn ph¶i nç lùc kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i. NÕu thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy, triÓn väng th©m nhËp thÞ tr­êng dÖt may Hoa Kú sÏ ngµy cµng s¸ng sña vµ kh¶ thi h¬n, bëi lÏ Hoa Kú ®­îc nh×n nhËn nh­ mét khu vùc tiªu thô “kh«ng cã ®iÓm dõng”. Víi dung l­îng nhËp khÈu hµng dÖt may kho¶ng 60 tû USD/n¨m, Mü lµ thÞ tr­êng tiªu thô cã tiÒm n¨ng rÊt lín. ChØ cÇn chiÕm thÞ phÇn 1% gi¸ trÞ nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng Mü, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. NÕu cã nh÷ng b­íc tiÕp cËn vµ th©m nhËp thÝch hîp vµo thÞ tr­êng nµy th× dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü sÏ cã møc t¨ng kh¶ quan trong nh÷ng n¨m tíi. NhÊt lµ tõ sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®­îc Quèc héi hai n­íc th«ng qua, vµ mét HiÖp ®Þnh song ph­¬ng vÒ hµng dÖt may ®­îc ký kÕt, hai n­íc trao cho nhau quy chÕ th­¬ng m¹i b×nh th­êng (NTR), hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam ®­îc h­ëng thuÕ suÊt ­u ®·i (MFN) th× kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2005 dù b¸o ®¹t 450 triÖu USD vµ n¨m 2010 ®¹t 750 – 850 triÖu USD víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 10 – 13,5%/n¨m trong giai ®o¹n 2006 – 2010. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m tíi, hµng dÖt may ViÖt Nam sÏ ph¶i chÞu nh÷ng bÊt lîi nh­ bÞ khèng chÕ b»ng h¹n ng¹ch vµ vÊn ®Ò xuÊt xø. MÆt kh¸c, thÞ tr­êng Mü còng ®ßi hái ph¶i ®¸p øng c¸c quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ s¶n phÈm theo HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000, tu©n thñ c¸c quy ®Þnh theo LuËt th­¬ng m¹i Mü vÒ thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ xuÊt xø s¶n phÈm còng nh­ quy ®Þnh kh¾t khe vÒ thêi h¹n giao hµng. ViÖc Trung Quèc ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn cña WTO víi nh÷ng lîi thÕ vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may còng nh­ xu h­íng t¨ng bu«n b¸n néi khu vùc c¸c n­íc ®­îc h­ëng ­u ®·i NAFTA cña Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may Ch©u ¸ nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. MÆc dï ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc nãi trªn, song theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ chuyªn m«n, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam lµ kh¸ lín vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng Mü vÉn cã xu h­íng t¨ng trong nh÷ng n¨m tíi. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt khÈu 2001 – 2010, víi chñ tr­¬ng tiÕp tôc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ ®èi ngo¹i, ViÖt Nam coi Mü lµ thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng cña khu vùc B¾c Mü vµ lµ mét thÞ tr­êng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Hoa Kú ­íc tÝnh sÏ chiÕm tíi 11% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn ngµnh vµo n¨m 2010. T­¬ng lai, cïng víi sù ph¸t triÓn vµ thÞnh v­îng cña nhiÒu n­íc, thÞ tr­êng dÖt may sÏ cßn tiÕp tôc tiÕn triÓn theo xu thÕ më réng, khèi l­îng bu«n b¸n kh«ng ngõng t¨ng lªn; viÖc chuyÓn dÞch s¶n xuÊt hµng may mÆc tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ quy luËt tÊt yÕu. Khi ®ã, vai trß cña c¸c n­íc trong quan hÖ th­¬ng m¹i hµng dÖt may còng cã nhiÒu biÕn ®æi: nh÷ng n­íc tr­íc kia chuyªn s¶n xuÊt nay sÏ trë thµnh n­íc nhËp khÈu vµ ng­îc l¹i, nh÷ng n­íc chuyªn nhËp khÈu sÏ ®ãng vai trß cung cÊp. Víi mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®óng ®¾n, ngµnh dÖt may ViÖt Nam hoµn toµn cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt còng nh­ n¨ng lùc c¹nh tranh, h¬n n÷a thÞ tr­êng Hoa Kú ®ang dÇn më réng víi søc tiªu thô rÊt lín. Hai yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan ®ã ®ñ ®Ó ngµnh dÖt may ViÖt Nam d¸m th¸y, d¸m tin vµo nh÷ng triÓn väng tèt ®Ñp trong t­¬ng lai. 3.1.3-Môc tiªu xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü giai ®o¹n 2001 – 2010 C¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ chiÕn l­îc xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 cña ChÝnh phñ, tiÒm n¨ng thÞ tr­êng néi ®Þa còng nh­ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña hµng dÖt may ViÖt Nam, ChÝnh phñ ®· phª duyÖt “ChiÕn l­îc t¨ng tèc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010”. Trong chiÕn l­îc nµy ®· kh¼ng ®Þnh thÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng vµ triÓn väng mµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn nç lùc ®Ó th©m nhËp thµnh c«ng. Môc tiªu xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü giai ®o¹n 2001 – 2010 ®­îc chia lµm hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1 (Tõ n¨m 2001 – 2006): Doanh sè xuÊt khÈu ®¹t 500 – 600 triÖu USD. Hai n¨m ®Çu tiªn ph¶i t¨ng tèc ®é 6 – 7 lÇn. Giai ®o¹n 2 (Tõ n¨m 2006 – 2010 ): Doanh sè xuÊt khÈu ®¹t 1,2 tû USD víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 15%. 3.2-Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü nh÷ng n¨m tíi Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña ngµnh dÖt may trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy, sù ph¸t triÓn vµ nh÷ng t¸c ®éng cña ngµnh ®· ph¶n ¸nh trùc tiÕp kÕt qu¶ cña viÖc ®æi míi mét sè chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña ChÝnh phñ. Nãi c¸ch kh¸c, trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ vai trß vµ vai trß cña thÞ tr­êng Mü trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam, ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch cô thÓ, b¶o ®¶m sù trî gióp vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, c¨n cø vµo n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may, môc tiªu ®Þnh h­íng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü tõ nay ®Õn n¨m 2010, c¨n cø vµo triÓn väng cña thÞ tr­êng nhËp khÈu hµng dÖt may Mü còng nh­ nh÷ng ®ßi hái cña thÞ tr­êng nµy, Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng ®æi míi vµ cã nh÷ng b­íc c¶i tiÕn tÝch cùc h¬n n÷a nh»m gióp cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÊt c¸nh, nhanh chãng héi nhËp vµo thÞ tr­êng Mü. 3.2.1-Nhãm c«ng cô hç trî s¶n xuÊt a/ ChÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ViÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc t¨ng tèc ®Çu t­ ®Õn n¨m 2010, ngoµi viÖc ®Çu t­ chiÒu s©u vµ më réng c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã, ngµnh dÖt may dù kiÕn ®Çu t­ x©y dùng 10 côm doanh nghiÖp dÖt may theo tõng vïng lµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn míi cã tÝnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao. §èi víi 10 côm doanh nghiÖp nµy, ChÝnh phñ chØ ®¹o c¸c TØnh, Thµnh phè cÊp ®Êt (kh«ng thu phÝ) ®Ó x©y dùng. Nªn khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi ngµnh dÖt may vµo c¸c côm c«ng nghiÖp tËp trung ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc xö lý m«t tr­êng vµ liªn kÕt kinh doanh b»ng c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­, cô thÓ lµ: gi¶m 50% phÝ h¹ tÇng trong 5 n¨m ®Çu MiÔn thuÕ thu nhËp (thuÕ lîi tøc) trong 5 n¨m ®Çu vµ ®­îc gi¶m 50% trong 5 n¨m tiÕp theo §Ó h­íng tíi sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vµ hç trî ®Çu t­ cÇn l­u ý mét sè ®iÓm sau: Thø nhÊt: C¸c môc tiªu ®Çu t­ mang tÝnh cÊp thiÕt tr­íc m¾t lµ ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh sîi dÖt, ®ång bé ho¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ngµnh may. Môc tiªu cã tÝnh chÊt trung h¹n vµ dµi h¹n lµ s¶n xuÊt nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt (gåm c¶ trång b«ng, trång d©u nu«i t»m, s¶n xuÊt sîi ho¸ häc, thuèc nhuém), s¶n xuÊt c¸c phô liÖu cho ngµnh may, c¬ khÝ dÖt may. Thø hai: §èi víi ngµnh dÖt may xuÊt khÈu, cÇn ­u tiªn trong viÖc thµnh lËp c¸c liªn doanh may xuÊt khÈu vµ thÞ tr­êng Mü vµ cam kÕt cÊp Quota vµo Mü (nÕu cã) t­¬ng øng víi sè thùc xuÊt trong c¸c n¨m ®­îc h­ëng chÕ ®é phi Quota. Thø ba: Cã sù ph©n c«ng hîp lý gi÷a ®Çu t­ Nhµ n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Çu t­ cña Nhµ n­íc trùc tiÕp vµo ngµnh dÖt may chñ yÕu h­íng vµo x©y dùng míi mét sè c¬ së hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ ngµnh dÖt vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt t¬ sîi ho¸ häc, ho¸ chÊt, thuèc nhuém, ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Ngµnh dÖt may tuy cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë ViÖt Nam nh­ng l¹i lµ ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ th«ng th­êng, bëi vËy, Nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ vµ khèng chÕ. ViÖc ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong ngµnh dÖt may cÇn ®­îc coi lµ h­íng tÊt yÕu. Qua ®ã, Nhµ n­íc cã thÓ thu l¹i ®­îc nguån vèn lín ®Ó tËp trung ®Çu t­ vµo nh÷ng môc tiªu ­u tiªn. Thø t­: §Ó c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc tËp trung theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh dÖt may, cÇn cã nh÷ng kÝch thÝch ®ñ m¹nh, t¹o sù hÊp dÉn cao ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. HiÖn nay, ChÝnh phñ ViÖt Nam khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÖt vµ s¶n xuÊt c¸c nguyªn phô liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may nh»m nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹c hËu cña ngµnh dÖt vµ may. §Þnh h­íng nµy cÇn ®­îc trî gióp b»ng nh÷ng khuyÕn khÝch m¹nh mÏ h¬n qua nh÷ng ­u ®·i vÒ thuª ®Êt, vÒ thuÕ, vÒ tiªu thô s¶n phÈm. Thø n¨m: §æi míi chÝnh s¸ch tÝn dông cho ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp. Tr­íc m¾t tËp trung vµo nh÷ng néi dung sau: Më réng tÝn dông ®Çu t­u dµi h¹n víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ. T×nh tr¹ng sö dông tÝn dông ng¾n h¹n vµo môc ®Ých ®Çu t­ ch¾c ch¾n sÏ g©y bÊt æn vÒ tµi chÝnh cho c¶ doanh nghiÖp vµ ng©n hµng. Ph©n phèi nguån tµi trî ODA víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ­u ®·i vÒ thêi h¹n hoµn vèn vµ l·i suÊt cho viÖc ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ ë c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ¸p dông h×nh thøc thuª mua tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp may xuÊt khÈu, dÇn dÇn më réng cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt may. Víi h×nh thøc nµy, ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ tham gia trùc tiÕp h¬n vµo sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÖt may vµ thùc sù trë thµnh ng­êi b¹n ®ång hµnh víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may. T¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ph¸t triÓn ngµnh dÖt may, trong ®ã h­íng khuyÕn khÝch lµ ngµnh c«ng nghiÖp dÖt b»ng viÖc t¹o nh÷ng khuyÕn khÝch m¹nh mÏ vµ ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc. b/ ChÝnh s¸ch vÒ nguyªn phô liÖu VÊn ®Ò nguyªn liÖu cho ngµnh may hiÖn ®ang lµ vÊn ®Ò lín cña ngµnh dÖt may n­íc ta. Bªn c¹nh ®ã, c«ng nghiÖp phô liÖu ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc cµng lµm cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may nãi chung vµ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü nãi riªng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, cÇn cã quy ho¹ch vµ c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ x©y dùng ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, ®ång thêi ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc. §Ó chñ ®éng cung øng ®­îc nguyªn liÖu chÝnh cña ngµnh dÖt víi gi¸ c¶ c¹nh tranh, viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c©y b«ng v¶i cÇn ®­îc ChÝnh phñ quan t©m, hç trî. HiÖn nay, diÖn tÝch trång b«ng míi ®¹t 22.600 ha víi s¶n l­îng b«ng x¬ 6.700 tÊn (®¸p øng 11% nhu cÇu cña ngµnh dÖt). Dù kiÕn ®Õn n¨m 2010, diÖn tÝch trång b«ng v¶i cÇn ®¹t 150.000 ha víi s¶n l­îng b«ng x¬ 95.000 tÊn, ®¸p øng 70% nhu cÇu ngµnh dÖt. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ chØ ®¹o c¸c Bé, ngµnh vµ uû ban nh©n d©n c¸c TØnh sím thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 168/1999/Q§-CP ngµy 17/8/1999 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c©y b«ng vµ NghÞ quyÕt sè 09/2000/NQ-CP ngµy 15/6/2000 vÒ mét sè chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tiªu thô s¶n phÈm c«ng nghiÖp. Tr­íc m¾t cÇn sím thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: Quy ho¹ch c¸c vïng trång b«ng trªn c¬ së bè trÝ l¹i c¬ cÊu c©y trång thÝch hîp ®Ó t¨ng nhanh diÖn tÝch trång b«ng. §Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nh­ thuû lîi, giao th«ng cho c¸c vïng trång b«ng ®Ó t¨ng nhanh diÖn tÝch trång b«ng. Hç trî vèn cho C«ng ty B«ng ViÖt Nam trong c«ng t¸c quy ho¹ch vïng trång b«ng, nghiªn cøu khoa häc, khuyÕn n«ng, s¶n xuÊt h¹t gièng, chÕ biÕn b«ng ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng gi÷ vai trß chñ ®¹o cña ngµnh s¶n xuÊt b«ng. C¬ cÊu vèn ®Ò nghÞ hç trî nh­ sau: Tæng vèn ®Çu t­ cho ngµnh b«ng trong 10 n¨m 2001 – 2010 lµ 1.505 tû ®ång, trong ®ã: Vèn ng©n s¸ch cÊp lµ 605 tû ®ång; Vèn tù huy ®éng lµ 300 tû ®ång; Vèn vay tÝn dông ­u ®·i lµ 600 tû ®ång. Cho phÐp C«ng ty B«ng ViÖt Nam thùc hiÖn kho¶n vay ODA 60 triÖu FFR cña ChÝnh phñ Ph¸p (th«ng qua tæ chøc AFD) theo ®óng thêi h¹n 23 n¨m, 3 n¨m ©n h¹n, l·i suÊt 35 n¨m nh­ phÝa Ph¸p ®· ký víi ViÖt Nam. Cho phÐp ngµnh b«ng v¶i ®­îc sö dông c¸c quü sau: Quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Ó gióp cho n«ng d©n trång b«ng trong giai ®o¹n ®Çu. Quü b¶o l·nh tÝn dông ®Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong ®Çu t­ tÝn dông cho n«ng d©n trång b«ng. Quü b¶o hiÓm ngµnh hµng ®èi víi mét sè hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp khÈu. Bªn c¹nh ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn c©y b«ng v¶i, cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé c¶ viÖc ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn. Ngay sau khi thu ho¹ch, c¸c c¬ së chÕ biÕn ph¶i s½n sµng tiÕp nhËn ®Ó chÕ biÕn, tr¸nh tr­êng hîp kh«ng cã ®Çu ra cho c©y b«ng. Nhµ n­íc còng nªn miÔn thuÕ nhËp khÈu c¸c lo¹i ho¸ chÊt, thuèc nhuém, thuèc trî nhuém trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, cho gi¶m thuÕ VAT v¶i sîi xuèng 5% vµ t¨ng thêi gian khÊu hao c¬ b¶n c¸c m¸y sîi, dÖt tõ 10 n¨m lªn 15 n¨m nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸ thµnh v¶i cung cÊp trong n­íc, thóc ®Èy viÖc sö dông v¶i sîi ®Ó may hµng xuÊt khÈu. HiÖn nay míi chØ cã doanh nghiÖp dÖt FDI ®­îc hoµn thuÕ khi b¸n v¶i ®Ó tiÕp tôc may xuÊt khÈu. §Ò nghÞ cho c¸c doanh nghiÖp dÖt kh¸c còng ®­îc h­ëng quy ®Þnh nµy vµ Bé Tµi chÝnh cho hoµn thuÕ nhanh ®Ó c¸c nhµ m¸y dÖt ®­îc thuËn lîi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc, Nhµ n­íc nªn cã nhiÒu biÖn ph¸p ­u tiªn ®Ó thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt mÆt hµng nµy. Ph¸t triÓn hÖ thèng c«ng ty s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong n­íc sÏ lµ mét h­íng ®i ®óng nh»m s¶n xuÊt mét c¸ch ®ång bé tÊt c¶ c¸c lo¹i phô liÖu cÇn thiÕt. C¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c dù ¸n s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sö dông nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong n­íc. Dµnh mét tû lÖ thÝch ®¸ng quü th­ëng xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp may xuÊt khÈu sö dông nguyªn phô liÖu trong n­íc vµ ­u tiªn h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn phô liÖu ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc víi tû lÖ cao lµ mét biÖn ph¸p tèt nhÊt cho vÊn ®Ò nµy. Trong thêi gian ch­a thÓ tù tóc phô liÖu, nªn kÕt hîp s¶n xuÊt phô liÖu trong n­íc víi viÖc tranh thñ ®µm ph¸n ®Ó giµnh quyÒn chñ ®éng chän nhµ cung cÊp phô liÖu. Theo ­íc tÝnh, phô liÖu chiÕm kho¶ng 10 – 15%, cã khi ®Õn 25 – 35% gi¸ thµnh s¶n phÈm may, v× vËy, nÕu chñ ®éng vµ h¹ chi phÝ b»ng c¸ch lùa chän hîp lý, chÝnh x¸c nhµ cung cÊp cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶m gi¸ s¶n phÈm nµy. c/ ChÝnh s¸ch vÒ khoa häc c«ng nghÖ Thùc hiÖn chÝnh s¸ch “hai tÇng c«ng nghÖ”: c«ng nghÖ cao, ®ßi hái nhiÒu vèn nh»m s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cao cÊp, rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ dÖt may víi c¸c n­íc tiªn tiÕn kÕt hîp víi c«ng nghÖ Ýt vèn, sö dông nhiÒu lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm, thÝch hîp víi nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh võa vµ nhá, t¹o ra s¶n phÈm víi gi¸ thµnh h¹, cã tÝnh c¹nh tranh cao. ­u tiªn cho c«ng nghÖ may vi tÝnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o mÉu m·. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt s¶n phÈm míi theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng TQM, ISO 14000, ISO 9000. TriÓn khai vµ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña Hîp t¸c c«ng nghiÖp ASEAN (AICO) nh»m thu hót c«ng nghÖ míi trong khu vùc vµ hîp t¸c ph¸t triÓn s¶n phÈm, nh·n hiÖu hµng ho¸, ph¸t huy thÕ m¹nh mçi n­íc trong hîp t¸c kinh tÕ. §Çu t­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hµng dÖt kim cotton OE 100% nh»m phôc vô môc tiªu xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, phï hîp víi yªu cÇu vÒ quy tr×nh r¸p s¶n phÈm, chÊt l­îng vµ kiÓu d¸ng... theo thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, nÕu ®Çu t­ cho c«ng nghÖ míi mµ kh«ng thÓ tËn dông ®­îc hÕt c¸c tÝnh n¨ng th× còng kh«ng thÓ ®­a ngµnh dÖt may ph¸t triÓn ®­îc. V× vËy, c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé khoa häc dÖt may cÇn ph¶i ®­îc ChÝnh phñ quan t©m. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, Nhµ n­íc cÇn cã c¸c biÖn ph¸p: Hç trî kinh phÝ ®Ó cñng cè, n©ng cÊp c¸c ViÖn nghiªn cøu; cung cÊp, trang bÞ c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt cho c¸c phßng thÝ nghiÖm, c¸c tr­êng ®µo t¹o... ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ thùc hµnh, lµ t¸c nh©n thóc ®Èy c«ng nghÖ cña ngµnh dÖt may ph¸t triÓn. T¨ng c­êng ®Çu t­ nghiªn cøu vµ triÓn khai c¸c dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi, lu«n ®i tr­íc, ®ãn tr­íc nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ¸p dông vµo s¶n xuÊt mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Cã c¬ chÕ ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®èi víi c¸n bé nghiªn cøu khoa häc nãi chung vµ cña ngµnh dÖt may nãi riªng ®Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch vµ gi÷ g×n lùc l­îng nµy ®Ó hä yªn t©m phôc vô cho sù nghiÖp khoa häc, tr¸nh t×nh tr¹ng ch¶y m¸u chÊt x¸m qua c¸c c«ng ty n­íc ngoµi hay chuyÓn sang lµm c¸c ngµnh nghÒ kh¸c. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông c«ng nghÖ vÒ nguyªn liÖu míi th«ng qua Quü hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Nguån vèn lËp quü mét phÇn lÊy tõ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, mét phÇn do chÝnh c¸c doanh nghiÖp ®ãng gãp. HiÖn nay, thÕ giíi ®· cã nhiÒu thµnh tùu lín trong viÖc ph¸t triÓn nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt míi. ViÖt Nam còng ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy, h¬n n÷a, nhiÒu nhµ khoa häc cña ViÖt Nam ®ang cè g¾ng nghiªn cøu c«ng nghÖ tËn dông nguyªn liÖu t¬ lµm nguyªn liÖu kÐo sîi nh­ng c¸c dù ¸n ch­a ®­îc triÓn khai do nguån tµi chÝnh h¹n hÑp. Quü hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi cña Nhµ n­íc sÏ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. d/ ChÝnh s¸ch vÒ lao ®éng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc V¨n ho¸ thÊp, tay nghÒ thÊp – ThiÕu hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt, kü thuËt – Khã n©ng cao tay nghÒ – N¨ng suÊt thÊp – Lµm viÖc nhiÒu giê – Kh«ng cã thêi gian häc tËp... vµ hÖ qu¶ lµ v¨n ho¸, tay nghÒ tiÕp tôc thÊp. §ã lµ thùc tr¹ng cña nguån nh©n lùc dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay. Do vËy, viÖc ®Çu t­ cho ®µo t¹o c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ c¸n bé qu¶n lý lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ chËm trÔ. CÇn cã chÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch vµ thu hót c¸c häc sinh cã kh¶ n¨ng theo häc ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu kü s­ dÖt may trÇm träng ®· xuÊt hiÖn vµ cã thÓ kÐo dµi trong mét vµi n¨m tíi. Nhµ n­íc nªn cÊp kinh phÝ ®µo t¹o cho c¸c tr­êng d¹y nghÒ ®Ó ®µo t¹o miÔn phÝ cho lùc l­îng lao ®éng ë nh÷ng vïng n«ng th«n khã kh¨n nh­ng chÊp nhËn häc nghÒ may c«ng nghiÖp ®Ó vµo lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp may, dÜ nhiªn víi néi dung, ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ph¶i ®­îc ®æi míi cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Nhµ n­íc cÇn chØ ®¹o c¸c Bé ngµnh liªn quan nh­ Bé Gi¸o dôc, Bé khoa häc vµ c«ng nghÖ... lËp ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o phï hîp víi nhu cÇu thùc tÕ. VÒ ®µo t¹o ®¹i häc: chó träng tíi c¸c lo¹i h×nh kü s­ c«ng nghÖ, kü s­ thùc hµnh, cö nh©n qu¶n trÞ kinh doanh. Kü s­ c«ng nghÖ cÇn cã tr×nh ®é c¶ vÒ lý thuyÕt lÉn thùc hµnh thiÕt kÕ, n¾m ®­îc nguyªn t¾c vËn hµnh thiÕt bÞ c«ng nghÖ. Kü s­ thùc hµnh (cao ®¼ng kü thuËt) trùc tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt nªn khi ®µo t¹o cÇn chó träng vµo kh©u thùc hµnh. Cö nh©n qu¶n trÞ kinh doanh, ngoµi nghiÖp vô chuyªn m«n, ph¶i am hiÓu ®Æc thï riªng cña ngµnh ®Ó cã thÓ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra, cÇn thiÕt ®µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc lµm nßng cèt cho c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc cña ngµnh. §Æc biÖt, ph¶i ­u tiªn ®µo t¹o cho c¸c chuyªn gia vÒ thiÕt kÕ thêi trang vµ Marketing kh¾c phôc ®iÓm yÕu c¬ b¶n cña ngµnh may xuÊt khÈu trong kh©u thiÕt kÕ mÉu mèt vµ xóc tiÕn thÞ tr­êng, tõng b­íc t¹o lËp c¬ së ®Ó chuyÓn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp sang Mü c¸c s¶n phÈm mang th­¬ng hiÖu ViÖt Nam. §ång thêi, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî kÞp thêi, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm, t¹o nguån thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng do c¸c kü s­ c«ng nghÖ vµ c«ng nh©n cã tay nghÒ bÞ “hót” sang c¸c c«ng ty liªn doanh ®ang ngµy cµng trÇm träng h¬n trong ngµnh dÖt may. e/ ChÝnh s¸ch vÒ tæ chøc qu¶n lý Nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh, thuÕ, ­u ®·i ®Çu t­..., nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ ®ang g©y nhiÒu trë ng¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ ViÖt Nam còng nh­ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh trong n­íc. CÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp nµy nh»m t¹o mét m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o thÕ m¹nh trong thu hót ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp Mü vµo ViÖt Nam th«ng qua hÖ thèng chÝnh s¸ch hîp lý vµ th«ng tho¸ng. Nh­ hÇu hÕt c¸c n­íc s¶n xuÊt m¹nh vÒ dÖt may, ®Òu cã mét tæ chøc cÊp quèc gia ®Ó phèi hîp trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, kiÕn nghÞ ChÝnh phñ nghiªn cøu thµnh lËp v¨n phßng “Ch­¬ng tr×nh quèc gia ph¸t triÓn ngµnh dÖt may” ®Æt th­êng trùc t¹i Bé C«ng nghiÖp víi sù tham gia kiªm nhiÖm cña ®¹i diÖn mét sè Bé tæng hîp kh¸c vµ HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam. V¨n phßng cã nhiÖm vô tham m­u cho ChÝnh phñ trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ theo dâi viÖc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, tæ chøc vµ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp dÖt may trªn ph¹m vi c¶ n­íc theo ph­¬ng ch©m g¾n vïng c«ng nghiÖp dÖt may víi c¸c trung t©m tiªu thô vµ xuÊt khÈu. Cô thÓ lµ: G¾n vïng c«ng nghiÖp dÖt may víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nh»m tËn dông lao ®éng, mèi quan hÖ liªn ngµnh. G¾n c¸c c«ng tr×nh chÕ biÕn, kÐo sîi dÖt t¬ t»m víi vïng nguyªn liÖu d©u t»m. G¾n c«ng nghiÖp dÖt may (lµ ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng) vµo c¸c vïng trung t©m d©n c­ ®Ó võa tËn dông lao ®éng t¹i chç, võa tËn dông ®iÒu kiÖn h¹ tÇng giao th«ng, dÞch vô, v¨n ho¸, th«ng tin, vËn chuyÓn... G¾n c«ng nghiÖp dÖt may thµnh khu c«ng nghiÖp liªn hoµn nguyªn liÖu, sîi, dÖt, nhuém may dÞch vô... gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm, n©ng cao mét b­íc c«ng nghiÖp ho¸ vµ cã ®iÒu kiÖn gäi vèn n­íc ngoµi. Trªn nguyªn t¾c trªn, dù kiÕn quy ho¹ch dÖt may thµnh hai vïng chÝnh: Vïng quy ho¹ch chiÕn l­îc I: Gåm Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ träng t©m vµ c¸c tØnh §ång Nai, Bµ RÞa, Long An, CÇn Th¬... §©y chÝnh lµ vïng cã n¨ng lùc dÖt may lín, d©n c­ ®«ng, c¬ së h¹ tÇng, ngµnh nghÒ truyÒn thèng m¹nh. Vïng nµy chiÕm 25 – 30% n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¶ n­íc. Vïng quy ho¹ch chiÕn l­îc II: Gåm Thµnh phè Hµ Néi lµ träng t©m vµ mét sè tØnh träng ®iÓm thuéc §ång b»ng s«ng Hång nh­ Nam §Þnh, H¶i H­ng, VÜnh Phó, H¶i Phßng, Th¸i B×nh... vµ mét sè tØnh thuéc khu 4 cò: NghÖ An, Thanh Ho¸. §©y lµ vïng cã mËt ®é d©n c­ cao nhÊt, nhiÒu lµng x· cã lµng nghÒ truyÒn thèng. Dù kiÕn vïng nµy sÏ chiÕm 15 – 20% n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¶ n­íc. 3.3.2-Nhãm c«ng cô hç trî ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm a/ ChÝnh s¸ch thuÕ quan Nhµ n­íc cÇn ®æi míi chÝnh s¸ch thuÕ quan theo h­íng: ¦u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh liªn quan ®Õn xuÊt khÈu hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu trùc tiÕp, tËn dông nguyªn liÖu trong n­íc, xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng míi. Gi¶m bít møc ®é b¶o hé nh»m t¨ng c­êng tÝnh s¸ng t¹o, thóc ®Èy, n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Ngµnh dÖt may lµ ngµnh nhËp khÈu hÇu hÕt nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Nhµ n­íc ®· coi ngµnh dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n­íc th× nªn ¸p dông thuÕ suÊt 0% ®èi víi nguyªn liÖu chÝnh nhËp khÈu nh­ b«ng, v¶i sîi vµ ¸p dông thuÕ suÊt ­u ®·i cho c¸c nguyªn liÖu kh¸c. Khi ®· ®¶m b¶o ®­îc phÇn lín nguyªn phô liÖu chñ ®éng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cã thÓ t¨ng møc thuÕ lªn ®Ó ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch, ®ång thêi b¶o hé s¶n xuÊt nguyªn liÖu trong n­íc. ViÖc hoµn thuÕ t¹m nhËp t¸i xuÊt cÇn ph¶i tiÕn hµnh nhanh h¬n, tr¸nh t×nh tr¹ng nhµ s¶n xuÊt bÞ chiÕm dông vèn trong thêi gian dµi (trong thùc tÕ hiÖn nay diÔn ra qu¸ chËm ch¹p, thñ tôc phiÒn hµ). Nhµ n­íc nªn quyÕt ®Þnh c¬ quan nµo thu thuÕ sÏ cã tr¸ch nhiÖm hoµn thuÕ ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i gâ cöa nhiÒu n¬i, ®ång thêi quyÕt ®Þnh thñ tôc hoµn thuÕ ph¶i hoµn thµnh trong bao nhiªu ngµy nÕu doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ chøng tõ hîp lÖ. Nhµ n­íc còng nªn miÔn thuÕ nhËp khÈu c¸c lo¹i ho¸ chÊt, thuèc nhuém, thuèc trî nhuém trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, cho gi¶m thuÕ suÊt VAT v¶i sîi xuèng 5% vµ t¨ng thêi gian khÊu hao c¬ b¶n c¸c lo¹i m¸y sîi, dÖt tõ 10 ®Õn 15 n¨m nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸ thµnh v¶i cung cÊp trong n­íc, thóc ®Èy viÖc sö dông v¶i sîi ®Ó may hµng xuÊt khÈu. HiÖn nay míi chØ cã c¸c doanh nghiÖp FDI míi ®­îc hoµn thuÕ nhËp khÈu khi b¸n v¶i ®Ó tiÕp tôc may xuÊt khÈu. §Ò nghÞ cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c còng ®­îc h­ëng quy ®Þnh nµy vµ Bé Tµi chÝnh cho hoµn thuÕ nhanh ®Ó c¸c doanh nghiÖp dÖt ®­îc thuËn lîi. §èi víi LuËt thuÕ GTGT míi ¸p dông cÇn gi¶m møc thuÕ suÊt 10% ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kÐo sîi vµ may mÆc xuèng 5%. Møc thuÕ suÊt 10% lµ qu¸ cao so víi møc thuÕ suÊt doanh thu tr­íc ®©y (2% vµ 4%). Víi thuÕ VAT 10%, doanh nghiÖp sÏ ph¶i nép thuÕ nhiÒu h¬n tr­íc 45 – 70%, ®iÒu ®ã kh«ng phï hîp víi mét ngµnh ®ang rÊt cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. b/ ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng Trong ®iÒu kiÖn xu thÕ héi nhËp ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhiÒu tæ chøc th­¬ng m¹i ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng kh¸ réng r·i nh­: Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO, thÞ tr­êng EU, khu vùc th­¬ng m¹i tù do B¾c Mü AFTA..., thÞ tr­êng trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. HiÖn nay, c¸c nhµ xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam ch­a cã ®iÒu kiÖn ®Ó t×m kiÕm, tiÕp xóc vµ th©m nhËp thÞ tr­êng Hoa Kú khæng lå. V× vËy, viÖc tæ chøc c¸c c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i quèc gia, cã chi nh¸nh t¹i c¸c trung t©m th­¬ng m¹i t¹i Hoa Kú ®Ó qu¶n lý vµ ®Þnh h­íng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa v« cïng quan träng. Bé phËn xóc tiÕn th­¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o cung cÊp cho c¸c nhµ xuÊt khÈu nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ ®iÒu kiÖn ph¸p lý khi x©m nhËp thÞ tr­êng Hoa Kú. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc t­ vÊn miÔn phÝ t¹i c¸c §¹i sø qu¸n, L·nh sù qu¸n vµ §¹i diÖn dÖt may ë n­íc ngoµi. Ngoµi ra, Nhµ n­íc nªn tµi trî cho c¸c chuyÕn c«ng t¸c sang Hoa Kú, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia héi chî quèc tÕ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó qu¶ng b¸ s¶n phÈm. §ång thêi, th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o chuyªn ®Ò vÒ thÞ tr­êng dÖt may Hoa Kú nh»m n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam khi tiÕp cËn thÞ tr­êng nµy. Tr­íc m¾t, Th­¬ng vô ViÖt Nam vµ mét sè c«ng ty t­ vÊn t¹i Hoa Kú ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: §¶m b¶o cung cÊp cho giíi kinh doanh trong n­íc nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch cã chÊt l­îng vÒ ®iÒu kiÖn ph¸p lý vµ kinh doanh cña thÞ tr­êng Hoa Kú. TiÕn hµnh ®­êng lèi kiªn tr× ®Ó Hoa Kú ®­a ra nh÷ng luËt ph¸p më cöa thÞ tr­êng. Xóc tiÕn xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam víi môc ®Ých t¨ng c­êng kinh tÕ, ®¶m b¶o viÖc lµm hiÖn cã vµ t¹o ra nhiÒu c¬ héi viÖc lµm míi. VÒ l©u dµi, ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu nãi chung, cÇn thiÕt lËp hÖ thèng c¸c trung t©m th­¬ng m¹i t¹i mét sè thµnh phè lín nh­ New york, Los Angeles, San Fransisco, Chicago, Boston... nh»m t¹o cÇu nèi, gi¶m chi phÝ giao dÞch cho c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu trong n­íc. C¸c trung t©m nµy cã thÓ do Nhµ n­íc ®øng ra b¶o trî hoÆc kÕt hîp víi c¸c c«ng ty cña Mü vµ ViÖt kiÒu tæ chøc... Th­¬ng vô sÏ phèi hîp víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tiÕp tôc hç trî tæ chøc c¸c cuéc to¹ ®µm, héi th¶o phæ biÕn c¸c chÝnh s¸ch luËt lÖ cña Mü, kh¶o s¸t thÞ tr­êng vµ tæ chøc tr­ng bµy, giíi thiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: §Ó cã thÓ tõng b­íc gi¶m tû lÖ bu«n b¸n qua trung gian, t¨ng c­êng xuÊt khÈu trùc tiÕp. Nhµ n­íc cÇn hç trî ngµnh dÖt may thµnh lËp trung t©m th«ng tin. Trung t©m nµy sÏ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng chñ yÕu nh­ thu thËp, ph©n tÝch vµ th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn vÒ c¸c thay ®æi trªn thÞ tr­êng hµng dÖt may, tõ ®ã dù b¸o t×nh h×nh thÞ tr­êng trong thêi gian tíi, ®ång thêi tæ chøc héi th¶o c¸c dÞch vô t­ vÊn. ViÖc tham gia tÝch cùc vµo hÖ thèng th«ng tin ngµnh dÖt may ch¾c ch¾n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn ®­îc th«ng tin vÒ thÞ tr­êng hµng dÖt may c¸c n­íc, tõ ®ã x©y dùng ®­îc c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ më réng thÞ tr­êng ®óng h­íng còng nh­ tù giíi thiÖu m×nh víi c¸c b¹n hµng, víi møc chi phÝ thÊp nhÊt. “Trung t©m th«ng tin ngµnh dÖt may”, do ®ã cã thÓ lµ mét gi¶i ph¸p tèt cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong viÖc gi¶i quyÕt mét phÇn nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh trong Marketing xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin ®ßi hái ph¶i cã sù nç lùc vµ hîp t¸c chÆt cña c¬ quan qu¶n lý h÷u quan: Bé Th­¬ng m¹i, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam, Tæng côc H¶i quan, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng... còng nh­ sù céng t¸c cña tõng doanh nghiÖp, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi, lu«n ®­îc cËp nhËt vµ ph¶i ng¾n gän, dÔ truy cËp ®èivíi tÊt c¶ thµnh viªn. §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu trªn, hÖ thèng th«ng tin cÇn ®­îc x©y dùng nh­ sau: ThiÕt lËp m¹ng l­íi th«ng tin c¬ b¶n gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý kinh tÕ nhµ n­íc, cô thÓ gi÷a Tæng côc H¶i quan, Bé Th­¬ng m¹i, Tæng côc thèng kª, Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. §a d¹ng ho¸ th«ng tin xung quanh m¹ng c¬ b¶n, cô thÓ lµ ph¸t triÓn c¸c trung t©m th«ng tin ë c¸c Bé ngµnh trªn. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt xuÊt nhËp khÈu hµng dÖt may thuéc c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c nhau ®Òu ph¶i tËp trung sè liÖu qua ®¬n vÞ qu¶n lý råi tõ ®ã th«ng tin nèi m¹ng b¸o c¸o vÒ Tæng côc H¶i quan. Néi dung b¸o c¸o cÇn quy ®Þnh râ rµng, chi tiÕt: mÆt hµng xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu, thÞ tr­êng, s¶n l­îng, gi¸ c¶... vµ c¸c th«ng tin kh¸c. KhÈn tr­¬ng tiÕn hµnh c¸c b­íc cÇn thiÕt ®Ó tham gia vµo hÖ thèng th«ng tin ngµnh dÖt may khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. T¹o kh¶ n¨ng truy cËp nhanh, kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, bu«n b¸n ®Çu t­... vÒ hµng dÖt may cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong khu vùc, gióp cho c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ trong viÖc tiÕp cËn vµ ®èi phã víi nh÷ng ¸p lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Hoa Kú. c/ ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i §èi víi ngµnh dÖt may, cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu s¶n phÈm vµ nhËp khÈu m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt. V× vËy, viÖc duy tr× mét chÝnh s¸ch tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý nh­ hiÖn nay lµ tèi ­u. Tuy nhiªn, trong hoµn c¶nh hiÖn nay, khi ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ kh«ng nhá, cÇn cã gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i mét c¸ch khÐo lÐo. Khi ®iÒu chØnh tû gi¸, cÇn chó ý tíi mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü l­ìng trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c biÕn sè nh­: tû lÖ l¹m ph¸t trong vµ ngoµi n­íc, c¸n c©n th­¬ng m¹i, khuynh h­íng thay ®æi gi¸ cña c¸c ®ång tiÒn vµ t©m lý cña ng­êi d©n. ViÖc ®iÒu chØnh cÇn ®­îc thùc hiÖn tõ tõ qua tõng giai ®o¹n, nªn tiÕn hµnh trong thêi ®iÓm nhu cÇu ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña n­íc ta ®ang ë møc t¨ng. §èi víi ngµnh dÖt may, viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch nhiÒu tû gi¸ lµ rÊt quan träng v× mong muèn xuÊt khÈu nhiÒu vµ nhËp khÈu còng lín, nªn ¸p dông mét tû gi¸ cao cho xuÊt khÈu vµ thÊp cho nhËp khÈu. d/ ChÝnh s¸ch tÝn dông vµ trî cÊp xuÊt khÈu TÝn dông vµ trî cÊp xuÊt khÈu lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu cña Nhµ n­íc ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸. §èi víi ngµnh dÖt may – mét ngµnh rÊt cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch phï hîp: Thµnh lËp Quü B¶o hiÓm vµ Quü hç trî xuÊt khÈu chung cho c¶ n­íc, ®ång thêi cho phÐp HiÖp héi dÖt may thµnh lËp Quü B¶o hiÓm riªng cña ngµnh nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp khi gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi cã biÕn ®éng còng nh­ khi gÆp rñi ro trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. ChÝnh phñ hç trî c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c«ng cô l·i suÊt. Mét ®iÒu hÕt søc quan träng lµ Nhµ n­íc cÇn cÊp tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn vïng trång b«ng ®Ó trong t­¬ng lai, ViÖt Nam cã thÓ tù tóc nguyªn liÖu ngµnh dÖt. §iÒu nµy cã ý nghÜa hÕt søc to lín bëi nÕu kh«ng ®¸p øng ®­îc nguån nguyªn liÖu c¬ b¶n, chóng ta sÏ tr¸nh ®­îc nh÷ng bÊt lîi vµ bÞ ®éng khi x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng nguyªn liÖu thÕ giíi. Thµnh lËp Quü th­ëng xuÊt khÈu ®Ó cã nguån vèn th­ëng cho c¸c doanh nghiÖp cã thµnh tÝch trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may. Lêi kÕt Thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ më réng sù héi nhËp cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ ®·, ®ang vµ sÏ lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp còng nh­ cña mäi tÇng líp nh©n d©n ViÖt Nam. Víi vÞ thÕ cña mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ n­íc nhµ, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang kh«ng ngõng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh t¹o vµ tÝch luü vèn cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, bªn c¹nh viÖc cñng cè c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn cÇn ph¶i tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng míi, trong ®ã, thÞ tr­êng Mü ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng. ThÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng cßn bá ngá cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nh­ng l¹i chøa ®ùng kh«ng Ýt c¸c c¬ héi lµm ¨n ®Çy høa hÑn. V× vËy cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy. Bªn c¹nh nç lùc cña b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, ngµnh dÖt may rÊt cÇn cã sù khuyÕn khÝch, hç trî cña Nhµ n­íc, cña ChÝnh phñ trªn c¸c mÆt, c¸c lÜnh vùc mµ kh«ng mét doanh nghiÖp nµo cã thÓ lµm ®­îc. Trong ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc nµy, em ®· m¹nh d¹n ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch nh»m hç trî cho viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng, song do sù h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ nguån tµi liÖu céng víi sù hiÓu biÕt ch­a ®­îc toµn diÖn, bªn c¹nh ®ã HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü còng míi chØ b¾t ®Çu nªn khã cã thÓ gi¶i quyÕt triÖt ®Ó mäi vÊn ®Ò nªn bµi viÕt cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n.