Chọn tạo dòng vịt biển hy2 sau 2 thế hệ chọn lọc

DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 20202 CHỌN TẠO DÒNG VỊT BIỂN HY2 SAU 2 THẾ HỆ CHỌN LỌC Chu Hoàng Nga1*, Vương Thị Lan Anh2, Nguyễn Văn Duy2, Đặng Vũ Hòa2 và Nguyễn Thanh Sơn3 Ngày nhận bài báo: 04/01/2020 - Ngày nhận bài phản biện: 29/01/2020 Ngày bài báo được chấp nhận đăng: 08/02/2020 TÓM TẮT Trên cơ sở giống vịt Biển 15-Đại Xuyên, đề tài tạo dòng vịt Biển mái HY2 có năng suất trứng (NST) cao và ổn định về khối lượng cơ thể (KL) đã được thực hiện nhằm đánh giá kết quả chọn lọc qua 2 thế hệ. Nghiên cứu đã sử dụng 623 vịt mái và 151 vịt trống lúc 1 ngày tuổi ở thế hệ xuất phát (THXP), 50 gia đình được chọn tạo ở mỗi TH. Các tham số di truyền, giá trị giống được ước tính bằng phần mềm VCE6 và PEST. Các vịt mái ở TH1 và TH2 đều được chọn lọc theo giá trị giống ước tính (GTG) về NST/20 tuần. Kết quả cho thấy hệ số di truyền NST/20 tuần ở TH1 và TH2 tương ứng là 0,37 và 0,27. Sau 2 TH chọn lọc, NST của các THXP, TH1 và TH2 đạt tương ứng là 103,95; 108,43 và 110,11 quả/mái/20 tuần. NST của TH1 cao hơn THXP 4 quả/mái/20 tuần, tương đương với 4%, TH2 cao hơn THXP 6 quả/mái/20 tuần, tương đương với 6%. Không có biến đổi rõ rệt về KL lúc 8 tuần tuổi của dòng vịt này. Sau 2 TH chọn lọc, NST của dòng vịt HY2 đã được cải thiện rõ rệt. Từ khóa: Vịt Biển-5 Đại Xuyên, dòng mái HY2, hệ số di truyền, chọn lọc nâng cao năng suất trứng. ABSTRACT Results on the HY2 Sea Duck Line after two selective generations On the basic of Dai Xuyen-15 Sea Duck herd, a selection towards increasing egg yield with stable body weight to create HY2 female duck line was employed for 2 generations. The purpose of present study was to assess the results of selection for the HY2 female line over 2 generations. A total of 623 female and 151 male ducks at 1 day old were used in the starting generation, 50 families were chosen for breeding each generation. The genetic parameters, breeding values were estimated by VCE6 and PEST softwares. The female in generation 1 and 2 were selected based on the EBV of egg production/20 weeks. The results showed that the heritabilities for egg production/20 weeks in generation 1 and 2 were 0.37 and 0.27, respectively. After two selective generations, egg productions of the starting, 1 and 2 generations reached 103.95, 108.43 and 110.11 eggs/female/20 weeks, respectively. The egg production of generation 1 was higher than the starting generation 4 eggs/female/20 weeks, equivalent to 4%. The egg production of generation 2 was higher than the starting generation 6 eggs/female/20 weeks, equivalent to 6%. There was no apparent change in body weight at 8 weeks of age of this duck line. After 2 selective generations the egg production of HY2 duck line was improved markedly. Keywords: Duck Bien 15-Dai Xuyen HY2 female line, heritability, selection on egg production. DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Vịt Biển được nghiên cứu và khảo nghiệm từ năm 2012 tại Trung tâm Nghiên cứu Vịt Đại Xuyên, Viện Chăn nuôi. Năm 2014, giống vịt Biển 15-Đại Xuyên được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận là một giống 1 Học viện hậu cần 2 Viện Chăn nuôi 3 Hội Chăn nuôi Việt Nam * Tác giả liên hệ: ThS. Chu Hoàng Nga, Học viện Hậu cần, Điện thoại: 0977500568; Email: chuhoangnga@gmail.com vật nuôi và được phép sản xuất kinh doanh tại Việt Nam theo Thông tư số 18/2014/TT- BNNPTNT ngày 23 tháng 06 năm 2014. Vịt Biển 15-Đại Xuyên phù hợp nuôi trong điều kiện nước mặn, nước lợ và nước ngọt, có tỷ lệ nuôi sống cao (97,17-98,68%), khối lượng cơ thể (KL) khi vào đẻ của vịt trống là 2.678,48- 2.698,17 g/con và vịt mái 2.537,40-2.598,28 g/ con, vịt có năng suất trứng (NST) 227 quả/ mái/52 tuần đẻ. Trứng vịt Biển 15-Đại Xuyên có chất lượng tốt, tỷ lệ ấp nở cao, 81,35% so với DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 2020 3 tổng số trứng vào ấp. Vịt nuôi thương phẩm có KL 10 tuần tuổi là 2.256,0-2.352,3g, tiêu tốn thức ăn (TTTA) là 2,67 kg TA/kg TKL (Nguyễn Văn Duy và ctv, 2016). Vương Thị Lan Anh và ctv (2019) đã đánh giá khả năng nuôi vịt Biển 15-Đại Xuyên thương phẩm trong môi trường nước ngọt và nước mặn. Trong một vài năm gần đây, vịt Biển 15-Đại Xuyên đã phát triển khá rộng rãi ở một số vùng duyên hải và hải đảo của nước ta như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Nghệ An, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Trà Vinh, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang đặc biệt là quần đảo Trường Sa, Khánh Hòa. Khả năng sản xuất và hiệu quả kinh tế của mô hình chăn nuôi vịt Biển 15-Đại Xuyên cũng đã được đánh giá (Lê Thị Mai Hoa và ctv, 2018). Trên cơ sở giống vịt Biển 15-Đại Xuyên, việc chọn tạo dòng trống có tên là HY1 nhằm nâng cao KL đã được thực hiện. Sau 2 TH chọn lọc, KL lúc 7 tuần tuổi của vịt mái và trống TH2 đạt tương ứng là 2.553,37 và 2.609,72 g/ con, cao hơn so với THXP là 185 và 172 g/con, tương đương với 8 và 7%. Cả vịt trống và mái đều có tốc độ sinh trưởng nhanh hơn do đã kết thúc pha sinh trưởng chậm sớm hơn và đạt được KL lớn hơn khi kết thúc pha sinh trưởng này (Chu Hoàng Nga và ctv, 2019). Từ giống vịt Biển 15-Đại Xuyên, chọn tạo dòng mái với tên là HY2 nhằm nâng cao NST và ổn định KL đã được thực hiện nhằm đánh giá kết quả chọn tạo dòng vịt HY2 sau 2 TH chọn lọc. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP 2.1. Vật liệu nghiên cứu Dòng vịt HY2 thuộc giống Vịt Biển 15-Đại Xuyên được khởi tạo từ thế hệ xuất phát, được chọn lọc qua 2 thế hệ tại Trung tâm Nghiên cứu Vịt Đại Xuyên, từ tháng 10/2016 đến 12/2019. Sơ đồ chọn lọc và số lượng cá thể nuôi và chọn qua các thế hệ được thể hiện ở hình 1. Thế hệ xuất phát (mái: 623, trống: 151 lúc 1 ngày tuổi) Chọn tạo 50 gia đình (1 trống-6 mái/gđ) Thế hệ 1 (mái: 1029, trống: 494 lúc 1 ngày tuổi) Chọn tạo 50 gia đình (1 trống - 6 mái/gđ) Thế hệ 2 (mái: 979, trống: 442 lúc 1 ngày tuổi) Chọn tạo 50 gia đình (1 trống - 6 mái/gđ) Hình 1. Sơ đồ chọn lọc và số lượng qua các thế hệ 2.2. Phương pháp nghiên cứu 2.2.1. Điều kiện chăn nuôi Trong suốt thời gian theo dõi thí nghiệm, vịt được nuôi theo phương thức nuôi nhốt trong chuồng thông thoáng tự nhiên. Trong giai đoạn vịt con, đàn vịt được nuôi trên sàn nhựa, ở giai đoạn hậu bị và vịt đẻ, đàn vịt được nuôi trên sàn xi măng có trải chất độn chuồng. Vịt được cho ăn bằng thức ăn hỗn hợp dạng viên với thành phần dinh dưỡng, định lượng thức ăn theo bảng 1. Bảng 1. Giá trị dinh dưỡng và mức ăn của vịt theo các giai đoạn nuôi Giai đoạn nuôi Giá trị dinh dưỡng thức ăn Mức cho ăn (g/con/ngày) Vịt con: 1 ngày - 8 tuần tuổi Năng lượng trao đổi: 2.850-2.900 Kcal/kg; protein thô: 20-21% ; xơ thô: 8%; Ca: 0,1-1%; P tổng số: 0,3-1% lysine: 0,65%; Met + Cys: 0,3% Tuần 1: 14-16; Tuần 2: 32-44; Tuần 3: 72; Tuần 4-8: 100 Vịt hậu bị: 9-19 tuần tuổi Năng lượng trao đổi: 2.850-2.900 Kcal/kg; protein thô: 13,5-14,5%; xơ thô: 8%; Ca: 0,1-1%; P tổng số: 0,3-1% lysine: 0,65%; Met + Cys: 0,3% 112-130 Vịt đẻ: 20-72 tuần tuổi Năng lượng trao đổi: 2.650-2.700 Kcal/kg; protein thô: 17-18%; xơ thô: 8%; Ca: 2,5-3,5%; P tổng số: 0,6-1,5%; lysine: 0,6%; Met + Cys: 0,5% 200-230 DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 20204 Trong giai đoạn 1-8 tuần tuổi, vịt được nuôi chung trong các ô chuồng, mật độ ở tuần đầu là 30-35 con/m2, sau đó giảm dần, tuần thứ 8 mật độ là 6-8 con/m2. Trong chuồng nuôi có quây úm, khay ăn, máng uống tròn bằng nhựa và bóng đèn sưởi. Sau 20 tuần đẻ, căn cứ hệ phổ, giá trị giống ước tính (GTG) về NST 22 tuần đẻ, tiến hành chọn lọc để tạo lập 50 gia đình, mỗi gia đình gồm 1 trống và 6 mái (1 trống dự phòng). Mỗi gia đình được nuôi trong 1 ô chuồng riêng, diện tích 2,2x1,5m, sau ô chuồng là sân chơi diện tích gấp đôi ô chuồng và máng tắm ở cuối chuồng. Trong chuồng có các thiết bị máng ăn, uống, ổ đẻ cá thể. Từng cá thể trong mỗi gia đình được theo dõi số trứng đẻ hàng tuần và lấy trứng ấp thay thế cho thế hệ sau. Đàn vịt được chăm sóc nuôi dưỡng và thực hiện chế độ phòng bệnh bằng các loại vacxin cho từng giai đoạn đối với các bệnh: chống nhiễm trùng rốn, viêm gan siêu vi trùng, dịch tả vịt, H5N1, tụ huyết trùng theo Quy trình chăn nuôi-Vệ sinh phòng bệnh của Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên. Ngoài ra, đàn vịt còn được bổ sung vitamin và chống stress sau tiêm phòng. 2.2.2. Đánh giá, chọn lọc Khởi đầu THXP là đàn vịt Biển 15-Đại Xuyên tách thành dòng mái lúc 1 ngày tuổi gồm 623 cá thể mái và 151 trống. Lúc 8 tuần tuổi, vịt trống và mái có màu lông tương đối đồng nhất được chọn để lập THXP. Quá trình theo dõi, đánh giá, ước tính GTG được thực hiện như sau: Tất cả vịt đều được đeo số cánh bằng nhôm từ lúc 1 ngày tuổi, tới 56 ngày tuổi được đeo số cánh bằng thẻ nhựa. Xác định các yếu tố cố định ảnh hưởng tới KL 8 tuần tuổi và NST sau 20 tuần đẻ, sử dụng thủ tục GLM của SAS 9.1.3 với mô hình phân tích các yếu tố: Yijk = µ + Ti + eij. Trong đó, Yijk: giá trị kiểu hình; µ: trung bình quần thể; Ti: ảnh hưởng của tuần thu đối với năng suất trứng, của tính biệt đối với khối lượng cơ thể lúc 8 tuần tuổi; eij: sai số ngẫu nhiên. Căn cứ hệ phổ (bố mẹ), dữ liệu theo dõi NST sau 20 tuần đẻ, lập file hệ phổ và file dữ liệu. Sử dụng phần mềm PEST version 4.3.2 (Groeneveld và ctv, 2002) để mã hóa dữ liệu. Các yếu tố cố định với ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê (P<0,05) đã xác định bởi SAS được đưa vào mô hình tính toán trong phần mềm VCE version 6.0.2 (Groeneveld và ctv, 2008) để ước tính các tham số di truyền của năng suất trứng và khối lượng cơ thể lúc 8 tuần tuổi. Khối lượng cơ thể lúc 8 tuần tuổi được chọn lọc theo phương pháp bình ổn: chọn những cá thể có khối lượng cơ thể lúc 8 tuần tuổi trong khoảng Mean±2σ (giá trị trung bình±2 lần độ lệch chuẩn). Trên cơ sở các yếu tố cố định, tham số di truyền ước tính được, sử dụng phần mềm PEST version 4.2.3 (Groeneveld và ctv, 2002) ước tính GTG về NST sau 20 tuần đẻ của từng cá thể. Giá trị giống này được sử dụng để chọn lọc vịt mái và trống từ đó tạo lập các gia đình. Chọn 300 cá thể mái và 50 cá thể trống có GTG cao nhất để lập 50 gia đình, mỗi gia đình có 6 mái và 1 trống. Để tránh cận huyết, khi phân bổ các gia đình, không ghép trống mái có chung gia đình của 2 TH trước (đời bố và ông) vào một gia đình. Nguyên tắc ghép gia đình này đảm bảo hệ số cận huyết nhỏ hơn 3,125%. Kết quả chủ yếu của chọn lọc được đánh giá thông qua NST sau 20 tuần đẻ của các TH. Phần mềm Minitab 16 được sử dụng để tính các tham số thống kê và so sánh bằng phân tích phương sai 1 yếu tố. Các giá trị hệ số di truyền về NST sau 20 tuần đẻ qua 2 TH chọn lọc, cũng như KL 8 tuần tuổi qua các TH cũng là các chỉ tiêu đóng góp thêm cho việc nhận định về kết quả chọn lọc. 3. KẾT QUẢ 3.1. Ảnh hưởng của yếu tố cố định và tham số di truyền về khối lượng cơ thể vịt lúc 8 tuần tuổi và năng suất trứng sau 20 tuần đẻ Trong số các yếu tố ảnh hưởng đến KL vịt, tính biệt có ảnh hưởng rõ rệt nhất tới KL vịt 8 tuần tuổi (P<0,001) và yếu tố tuần thu ấp trứng cũng ảnh hưởng đến NST sau 20 tuần đẻ với mức P<0,05. DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 2020 5 Bảng 2. Các yếu tố ảnh hưởng tới KL 8 tuần tuổi và năng suất trứng/20 tuần Tính trạng Tính biệt Tuần thu trứng ấp KL8 tuần tuổi *** * NST/20 tuần * Bảng 3. Phương sai, hiệp phương sai di truyền và kiểu hình về KL 8 tuần tuổi và NST/20 tuần của thế hệ 1 Tính trạng KL8 tuần tuổi NST/20 tuần KL8 tuần tuổi 6.459,58 22.699,00 -2,81 NST/20 tuần tuổi 222,20 355,88 960,00 Ghi chú: Theo đường chéo: hàng trên là phương sai di truyền, hàng dưới in nghiêng là phương sai kiểu hình; các phần tử phía trên đường chéo là hiệp phương sai di truyền; các phần tử phía dưới đường chéo là hiệp phương sai kiểu hình. Bảng 4. Các tham số di truyền về KL lúc 8 tuần tuổi và NST ở 20 tuần tuổi của thế hệ 1 Tính trạng KL8 tuần tuổi NST/20 tuần KL8 tuần tuổi 0,28±0,08 -0,002±0,029 NST/20 tuần 0,05 0,37±0,10 Ghi chú: Các phần tử đường chéo là hệ số di truyền (h2±SE), các phần tử phía trên đường chéo là hệ số tương quan di truyền (rA±SE), các phần tử phía dưới đường chéo là hệ số tương quan kiểu hình. Bảng 5. Phương sai, hiệp phương sai di truyền và kiểu hình về KL 8 tuần tuổi và NST/20 tuần của thế hệ 2 Tính trạng KL8 tuần tuổi NST/20 tuần KL8 tuần tuổi 4.452,03 34.774,20 -234,93 NST/20 tuần tuổi 46,70 281,60 1.031,10 Bảng 6. Các tham số di truyền về KL8 tuần tuổi và NST ở 20 tuần tuổi của thế hệ 2 Chỉ tiêu KL8 tuần tuổi NST/20 tuần KL8 tuần tuổi 0,13±0,08 -0,21±0,10 NST/20 tuần 0,01 0,27±0,09 Hệ số di truyền về KL 8 tuần tuổi ở TH1 là 0,28, ở thế TH2 là 0,13 và về NST/20 tuần ở TH1 là 0,37 và TH2 là 0,27. Giữa KL 8 tuần tuổi và NST/20 tuần của TH1 cũng như TH2 đều có hệ số tương quan di truyền âm và ở mức độ không chặt chẽ (từ -0,002 đến -0,21) có sai số tương đối lớn. Hệ số tương quan kiểu hình giữa hai tính trạng này cũng ở mức rất thấp (0,05 ở TH1 và 0,01 ở TH2). 3.2. Tỷ lệ đẻ và năng suất trứng qua các thế hệ chọn lọc Kết quả theo dõi tỷ lệ đẻ cho thấy: Ở tuần đẻ thứ nhất, tỷ lệ đẻ đạt 5%, tỷ lệ đẻ của các THXP, TH1 và TH2 lần lượt là 6,57; 9,36 và 9,38%. Đỉnh đẻ của các THXP, TH1 và TH2 lần lượt là 91,62; 93,24 và 94,60%, tương ứng với các tuần đẻ 11, 12 và 12. Bảng 7. Năng suất trứng qua các thế hệ (quả) Thế hệ n Mean±SE CV (%) XP 300 103,95c±1,28 21,33 1 297 108,43b±1,27 20,25 2 298 110,11a±1,21 18,96 Ghi chú: Các giá trị trung bình mang chữ cái khác nhau thể hiện sự sai khác có ý nghĩa thống kê với P<0,05. Có một sự khác biệt rõ rệt về NST giữa các TH (P<0,05) và chiều hướng là NST tăng dần từ THXP tới TH2 và hệ số biến động giảm dần từ THXP tới thế TH2. Điều này có nghĩa là qua các TH chọn lọc, mức độ biến động về NST đã giảm đi. 6.57 91.62 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 Tỷ lệ đ ẻ ( % ) Tuần đẻ Hình 2. Tỷ lệ đẻ thế hệ xuất phát 9.76 93.24 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 Tỷ lệ đ ẻ ( % ) Tuần đẻ Hình 3. Tỷ lệ đẻ thế hệ 1 DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 20206 Hình 4. Tỷ lệ đẻ thế hệ 2 0 20 40 60 80 100 120 140 Xuất phát Thế hệ 1 Thế hệ 2 Trứ ng (q uả /m ái/ 20 tu ần ) Hình 5. Năng suất trứng qua các thế hệ Khối lượng lúc 8 tuần tuổi của vịt mái tăng dần từ THXP tới TH3 (Bảng 8). Khối lượng cơ thể lúc 8 tuần tuổi của vịt trống TH1 tăng lên so với THXP, song lại giảm ở TH2. Tuy nhiên, sai khác về KL 8 tuần tuổi của vịt mái cũng như vịt trống qua các TH đều không có ý nghĩa thống kê (P>0,05). Bảng 8. KL 8 tuần tuổi qua các thế hệ theo giới tính (g/con) Thế hệ Vịt mái Vịt trống n Mean±SE CV (%) n Mean±SE CV (%) XP 495 1657,98±6,95 9,33 125 1697,60±14,70 9,68 1 764 1751,42±7,22 11,39 365 1826,53±10,78 11,27 2 517 1788,20±9,00 11,44 268 1784,02±10,94 10,04 4. THẢO LUẬN 4.1. Các tham số di truyền Nhìn chung, mức độ giá trị của hệ số di truyền về KL vịt lúc 8 tuần tuổi ở TH1 và TH2 ước tính được tương ứng là 0,28 và 0,13 (Bảng 4 và 6) là ở mức trung bình và trong phạm vi giá trị hệ số di truyền mà các nghiên cứu thường đạt được. Theo Pingel và Heimpold (1983), hệ số di truyền về KL 8 tuần tuổi của vịt đực là 0,35, vịt mái là 0,43. Theo Thuy Thi Le và ctv (1998), dòng V1 vịt CV Super Meat nuôi ở nước ta có hệ số di truyền KL lúc 8 và 24 tuần tuổi lần lượt là 0,104 và 0,128. Hệ số di truyền về KL của vịt CV. Super M ở 8 tuần tuổi là 0,218-0,266 (Dương Xuân Tuyển, 1998). Chu Hoàng Nga và ctv (2018) cho biết hệ số di truyền KL lúc 7 tuần tuổi của dòng trống HY1 ở TH1 và TH2 tương ứng là 0,26 và 0,16. Hệ số di truyền về NST cũng ở mức trung bình và trong phạm vi đã được công bố bởi các nghiên cứu khác nhau. Brun và Larzul (2003) đã đánh giá khả năng di truyền đối với các tính trạng sinh sản của vịt mái trong dòng thuần và con lai cho biết: giá trị của hệ số di truyền các tính trạng sinh sản ở mức độ trung bình (0,15- 0,47). Theo Lin và ctv (2016), hệ số di truyền về NST được ước tính từ 304 vịt mái thuộc giống Shan Ma bằng phương pháp REML có giá trị ở mức trung bình (0,38-0,43). Hệ số di truyền ước tính bằng phương pháp phân tích phương sai các dữ liệu chị em cùng bố khác mẹ đối với 2 dòng vịt Alabio và Mojosari là 0,30- 0,46 (Damayanti và ctv (2019). Tzeng và ctv (2018) cho biết hệ số di truyền về NST từ tuần đẻ 42 tới 46 của 2 giống vịt Shaoxing và Jinyun tương ứng là 0,22 và 0,14. Ismoyowati và ctv (2008) cho biết hệ số di truyền ước tinh được về NST từ dữ liệu của 112 vịt Tegal là 0,35. Theo Nguyễn Văn Duy (2012), hệ số di truyền ước tính được đối với NST sau 14 tuần đẻ của các dòng vịt MT2 là 0,10-0,20. Nhìn chung, do dung lượng mẫu nghiên cứu chưa thật lớn nên sai số của các tham số di truyền ước tính được còn hơi cao. Hệ số di truyền về KL 8 tuần tuổi cũng như NST 20 tuần đẻ ở thế TH2 đều thấp hơn so với thế TH1. Mức độ ổn định của đàn giống sau mỗi TH chọn lọc đã làm giảm phương sai di truyền, qua đó làm giảm hệ số di truyền là nguyên nhân của hiện trượng trên. Nguyễn Văn Duy (2012) cũng nhận thấy hệ số di truyền về NST/14 tuần của vịt MT2 giảm dần qua các TH chọn lọc, tương ứng với các TH 1, 2, 3 và 4 là 0,20; 0,19; 0,13 và 0,10. 4.2. Năng suất trứng Năng suất trứng THXP của HY2 đạt 103,95 quả/mái/20 tuần. Theo dõi qua 3 TH vịt 9.38 94.60 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 Tỷ lệ đẻ (% ) Tuần đẻ DI TRUYỀN - GIỐNG VẬT NUÔI KHKT Chăn nuôi số 255 - tháng 3 năm 2020 7 Đốm nuôi tại Trung tâm Nghiên cứu Vịt Đại Xuyên, Đặng Vũ Hòa (2015) cho biết NST sau 20 tuần đẻ đạt lần lượt 65,32; 72,71 và 78,42 quả/mái/20 tuần. So với các giống vịt nội, vịt Biển 15-Đại Xuyên có NST nổi trội hơn. Do được chọn lọc đưa vào nhóm vịt tạo dòng nên ngay từ THXP, vịt HY2 đã có NST khá cao. Sau 2 TH chọn lọc, hiệu quả chọn giống nhằm nâng cao năng suất trứng đối với dòng HY2 được thể hiện thông qua NST của TH1 cao hơn so với THXP 4 quả/mái/20 tuần, tương đương với 4% và của TH2 cao hơn so với THXP 6,0 quả/mái/20 tuần, tương đương với 6%. Nếu tính toán theo lý thuyết, với hệ số di truyền NST/20 tuần đẻ của TH1 và TH2 tương ứng là 0,37 và 0,27; tỷ lệ chọn lọc về năng suất của vịt mái và trống của TH1 và TH2 tương ứng là 29 và 38%, do đó cường độ chọn lọc của TH1 và TH2 tương ứng là 0,59 và 0,50; độ lệch chuẩn kiểu hình của tính trạng ở TH1 và TH2 tương ứng là 21,96 và 20,88. Do đó, hiệu ứng chọn lọc đạt được ở TH1 và TH2 tương ứng là 4,4 và 3,5 quả/mái/20 tuần đẻ. Những tính toán theo lý thuyết này là tương đương với kết quả thực tế chọn lọc sau 2 TH mang lại. Theo Nguyễn Văn Duy (2012), hiệu quả chọn lọc qua 4 TH của vịt MT12 tương ứng là 2,57; 2,49; 1,39 và 1,06 trứng/mái/14 tuần. Do hệ số tương quan di truyền giữa KL 8 tuần tuổi và NST/20 tuần có giá trị âm, nhưng nhỏ và sai số lớn, nên chọn lọc nâng cao NST đã hầu như không ảnh hưởng đến KL của dòng vịt này. 5. KẾT LUẬN Hệ số di truyền về NST/20 tuần của dòng mái HY2, vịt Biển-15 Đại Xuyên ở TH1 và TH2 tương ứng là 0,37 và 0,27. Sau 2 TH chọn lọc, hiệu quả chọn giống nhằm nâng cao NST đối với dòng HY2 được thể hiện thông qua NST của các THXP, TH1 và TH2 đạt tương ứng là 103,95; 108,43 và 110,11 quả/mái/20 tuần; NST TH1 cao hơn THXP 4 quả/mái/20 tuần, tương đương với 4% và TH2 cao hơn THXP 6 quả, tương đương 6%. Sau 2 TH chọn lọc, không có biến đổi rõ rệt về KL 8 tuần tuổi của dòng vịt này. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Vương Thị Lan Anh, Nguyễn Văn Duy, Mai Thu Hương, Nguyễn Văn Tuấn và Hoàng Văn Tiệu (2019). Khả năng sản xuất của vịt Biển thương phẩm 15-Đại Xuyên trong môi trường nước ngọt và nước mặn. Tạp chí KHCN Chăn nuôi, 103(9): 21-34. 2. Brun J.M. and C. Larzul (2013). Inheritance of reproductive traits of female common ducks (Anas platyrhynchos) in pure breeding and in inter-generic crossbreeding with muscovy ducks (Cairina moschata). Bra Poult. Sci., 44(1): 40-5. 3. Damayanti I., D. Maharani and S. Sudaryati (2019). Genetic parameters of egg production trait in Alabio and Mojosari ducks under selection. IOP Conf. Ser Earth & Env. Sci., 387-012083. https://iopscience.iop. org/article/10.1088/1755-1315/387/1/012083/pdf. 4. Nguyễn Văn Duy, Vương Thị Lan Anh, Mai Hương Thu, Đồng Thị Quyên và Đặng Thị Vui (2016). Một số đặc điểm ngoại hình và khả năng sản xuất của vịt Biển 15 - Đại Xuyên. Tạp chí KHCN Chăn nuôi, 64: 51-63. 5. Nguyễn Văn Duy (2012). Chọn lọc nâng cao năng suất vịt MT1 và MT2 và tạo vịt MT12 làm mái nền lai với ngan RT11. Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Viện Chăn nuôi. 6. Groeneveld E., M. Kovaˇc and Wand (2002). PEST- User’s GuideandReference Manual, Version 4.2.3. 7. Groeneveld E., M. Kovaˇc and N. Mielenz (2008). VCE - User’s Guide and Reference Manual, Version 6.0. 8. Đặng Vũ Hòa (2015). Một số đặc điểm sinh học, khả năng sản xuất của vịt Đốm (Pất Lài) và con lai giữa vịt Đốm với vịt T14 (CV. Super M3). Luận án tiến sĩ nông nghiệp. Viện Chăn nuôi. 9. Lê Thị Mai Hoa, Nguyễn Văn Duy, Vương Thị Lan Anh, Mai Hương Thu và Nguyễn Văn Tuấn (2018). Đánh giá khả năng sản xuất và hiệu quả kinh tế cuả mô hình chăn nuôi vịt Biển 15-Đại Xuyên thương phẩm. Tạp chí KHCN Chăn nuôi, 87(5): 38-47. 10. Ismoyowati I. Suswoyo, A.T.A. Sudewo and S.A. Santosa (2008). Increasing Productivity of Egg Production through Individual Selection on Tegal Ducks (Anas javanicus). Anim. Pro., 11(3): 183-88. 11. Lin R.L., Chen H.P., R. Rouvier and C. Marie-Etancelin (2016). Genetic parameters of body weight, egg production, and shell quality traits in the Shan Ma laying duck (Anas platyrhynchos). Poult. Sci., 95(11): 2514-19. 12. Chu Hoàng Nga, Nguyễn Thanh Sơn, Vương Thị Lan Anh, Nguyễn Văn Duy và Đặng Vũ Hòa (2019). Đánh giá một số tham số di truyền và sinh trưởng của dòng vịt Biển HY1 sau hai thế hệ chon lọc. Tạp chí KHNN Việt Nam, 17(6): 454-65. 13. Pingel H. and Heimpold M. (1983). Effktivitat der selecktion suf lebendmasse und bruetflei chantein bei enten. Archiv. Tierzcht., 26: 435-44. 14. Thi Le Thuy, Tuyen Xuan Duong, K. Nirasawa, H. Takahashi, T. Furukawa and Y. Nagamine (1998). Genetic Parameters of Body Weight from an Exotic Line of Duck in Vietnam, Anim. Sci. Technol. (Jap), 69(2): 123-25. 15. Dương Xuân Tuyển (1998). Nghiên cứu một số đặc điểm về tính năng sản xuất của các dòng vịt ông bà CV. Super M nuôi tại Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án tiến sĩ nông nghiệp. Viện KHKT Nông nghiệp Việt Nam. 16. Tzeng T., H. Zhang, J. Liu, L. Chen, Y. Tian, J. Shen and L. Lu (2018). Genetic parameters of feed efficiency traits and their relationships with egg quality traits in laying period of ducks. Poult. Sci., 97(3): 758-63.