Chuyên đề Công tác hạch toán chi phí, doanh thu của hoạt động phát hành báo chí tại Công ty Phát hành báo chí Trung Ương

TK 154311: 412.720.000 Nî TK 154312: 77.550.395 Cã TK 334 : 412.720.000 Cã TK 338 : 77.550.395 KÕ to¸n chi phÝ vËt liÖu §èi víi vËt liÖu xuÊt dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh­ ho¹t ®éng qu¶n lý ë c«ng ty, kÕ to¸n ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh nhËp, xuÊt, tån vËt t­ vµ h¹ch to¸n vµo Chøng tõ – Ghi sæ. §ång thêi, kÕ to¸n ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ FIFO cho khèi l­îng vËt liÖu xuÊt dïng. VÝ dô vµo ngµy 12/5, c¨n cø vµo PhiÕu XuÊt kho vËt liÖu cho s¶n xuÊt trùc tiÕp kÕ to¸n lËp Chøng tõ - Ghi sæ: Chøng tõ – Ghi sæ Ngµy 12/5. Sè 151 TrÝch yÕu Tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã … … … … XuÊt bét hå cho sx 154321 152001 120.000 XuÊt d©y ®ai ®ãng gãi b¸o chÝ 154321 152001 89.560 XuÊt giÊy in cho phßng kÕ to¸n 642201 152001 58.640 … … … … Céng 18.68.100 KÌm theo chøng tõ gèc Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 15432 : VËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt Nî TK 6422 : XuÊt vËt liÖu dïng cho qu¶n lý Cã TK 152 : Khèi l­îng vËt liÖu xuÊt dïng Cã TK 152001: Nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng Cã TK 152002: Nhiªn liÖu Cã TK 152003: Phô tïng Cã TK 152007: Nguyªn liÖu, vËt liÖu kh¸c 3. KÕ to¸n chi phÝ dông cô s¶n xuÊt Khi xuÊt c«ng cô, dông cô cho s¶n xuÊt trùc tiÕp hay ho¹t ®éng gi¸n tiÕp th× kÕ to¸n c«ng ty vÉn tiÕn hµnh t­¬ng tù nh­ ®èi víi xuÊt dïng nguyªn liÖu, vËt liÖu, kÕ to¸n h¹ch to¸n theo bót to¸n sau: Nî TK 15433 Nî TK 6423 Cã TK 153 Cô thÓ, tæng hîp chi phÝ dông cô s¶n xuÊt trong kú cña doanh nghiÖp cã kÕt qu¶ nh­ sau: Nî TK 15433 : 5.131.000 Nî TK 6423 : 12.432.600 Cã TK 153 : 17.563.600 4. H¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§ KhÊu hao TSC§ trong doanh nghiÖp ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®­êng th¼ng, trªn c¬ së tû lÖ khÊu hao quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh. T¹i C«ng ty PHBC TW, kÕ to¸n vËn dông hoµn toµn theo quy ®Þnh trong chÕ ®é. Khèi l­îng tµi s¶n cè ®Þnh ë ®©y ®­îc chia thµnh nhiÒu lo¹i theo tÝnh chÊt cÊp ph¸t ch¼ng h¹n nh­: TSC§ thuéc nguån vèn vay, nguån vèn ng©n s¸ch, nguån vèn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty…V× thÕ viÖc theo dâi khÊu hao còng nh­ t¨ng, gi¶m TSC§ ®­îc tiÕn hµnh ®èi víi tõng nguån h×nh thµnh TSC§. ViÖc trÝch khÊu hao TSC§ ®­îc tiÕn hµnh theo quý v× thùc tÕ nh÷ng biÕn ®éng vÒ khÊu hao trong doanh nghiÖp lµ kh«ng nhiÒu.Trªn c¬ së quyÕt ®Þnh 219/Q§- KTTKTC ngµy 21/1/1997 cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng quy ®Þnh vÒ thêi gian sö dông c¸c lo¹i TSC§ ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña tõng lo¹i TSC§. Tõ ®ã, x¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao: Møc khÊu hao Nguyªn gi¸ TSC§ = tÝnh theo n¨m Thêi gian sö dông - §¬n vÞ trÝch khÊu hao theo nguyªn t¾c ®ñ quý: Møc khÊu hao Møc khÊu hao n¨m = tÝnh theo quý 4 - Khi tÝnh khÊu hao cho nh÷ng th¸ng ch­a trßn quý kÕ to¸n x¸c ®Þnh møc khÊu hao nh­ sau: Møc khÊu hao Møc khÊu hao n¨m Sè th¸ng = * (ch­a ®ñ quý) 12 trÝch khÊu hao §ång thêi, kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§ nh­ sau: Nî TK 15434 Nî TK 6424 Cã TK 214 B¸o c¸o trªn chøng tõ cho thÊy møc khÊu hao doanh nghiÖp tÝnh vµo chi phÝ trong kú nh­ sau: Nî TK 15434 : 339.841.695 Nî TK 6424 : 101.231.920 Cã TK 214 : 441.073.625 H¹ch to¸n c¸c chi phÝ kh¸c C«ng viÖc h¹ch to¸n c¸c chi phÝ kh¸c bao gåm chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn … ®­îc thùc hiÖn t­¬ng tù theo bót to¸n: Nî TK 1543 Nî TK 642 Cã TK liªn quan Cã thÓ tæng hîp nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh nµy theo sè liÖu tæng qu¸t nh­ sau: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Nî TK 15437 : 621.781.434 Cã TK liªn quan : 621.781.434 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Nî TK 15438 : 997.430.347 Nî TK 6428 : 26.900.520 Cã TK liªn quan :1.024.330.867 Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµo TK632 – ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña s¶n phÈm dÞch vô B­u ®iÖn theo bót to¸n: Nî TK632 Cã TK 1543 §ång thêi h¹ch to¸n Nî TK 911 Cã TK632,641 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. Cô thÓ, ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña dÞch vô kinh doanh PHBC kÕ to¸n kÕt chuyÓn Nî TK 632 : 1.897.662.268 Cã TK 1543 : 1.897.662.268 Khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh , kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ trong kú nh­ sau: Nî TK 911 : 2.131.532.098 Cã TK 632 : 1.897.662.268 Cã TK 642: 233.869.830 chi tiÕt Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp(tk642) Th¸ng ...n¨m Môc Tªn kho¶n môc chi phÝ Ngµy Lo¹i chøng tõ Sè chøng tõ DiÔn gi¶i Gi¸ trÞ Tµi kho¶n Nî Cã 6421 1. Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý Tæng ph¸t sinh TK 6421 71286600 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 38491335 64211 334001 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 736493 64211 334002 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 27652172 64211 334003 28/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ KPC§ cho chi phÝ qu¶n lý 1550195 64212 3382 28/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHXH cho chi phÝ qu¶n lý 2276113 64212 3383 27/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHYT cho chi phÝ qu¶n lý 580292 64212 3384 6422 2. Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý Tæng ph¸t sinh TK 6422 21857190 28/2 FHT/LT 18 XuÊt vËt t­ cho c¸c phßng ban 21857190 6422 152001 6423 3.Chi phÝ ®å dïngv¨n phßng Tæng ph¸t sinh TK 6423 12432600 28/2 FHT/LT 30 XuÊt c«ng cô cho c¸c phßng, ban 12432600 6423 153 6424 4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ Tæng ph¸t sinh TK 6424 101231920 28/2 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao TSC§ 91211720 6424 2141 28/2 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao cho TSC§ kh¸c 10020200 6424 2141 6425 5. ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ Tæng ph¸t sinh TK 6425 161000 6/2 PC 1064 Thanh to¸n tiÒn vÐ cÇu phµ 25000 6425 111101 10/2 PC 1088 Thanh to¸n tiÒn vÐ cÇu phµ 91000 6425 111101 … … … … 6426 6. Chi phÝ dù phßng Tæng ph¸t sinh TK 6426 6427 7. Chi dÞch vô mua ngoµi Tæng ph¸t sinh TK 6427 6428 8.Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tæng ph¸t sinh TK 6428 26900520 20/2 PC 1101 Mua thuèc ®iÒu trÞ 1232750 642801 141 28/2 PC 1128 Thanh to¸n tËp huÊn 100.000 642802 111101 … … … … 6420 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý Tæng ph¸t sinh TK6420 233869830 28/2 FHT/LT 34 KÕt chuyÓn CP gi¸n tiÕp vµo KQKD 233869830 911 6420 sæ chi tiÕt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh (tk 1543) Th¸ng... n¨m Môc Tªn kho¶n môc chi phÝ Ngµy Lo¹i chøng tõ Sè chøng tõ DiÔn gi¶i Gi¸ trÞ Tµi kho¶n Nî Cã 15431 1. Chi phÝ nh©n c«ng Tæng ph¸t sinh TK 15431 490270395 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 196719905 154311 334001 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 7275770 154311 334002 28/2 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 208724325 154311 334003 28/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ KPC§ cho chi phÝ s¶n xuÊt 27821395 154312 3382 28/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHXH cho chi phÝ s¶n xuÊt 40056595 154312 3383 28/2 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHYT cho chi phÝ s¶n xuÊt 10212405 154312 3384 15432 2. Chi phÝ vËt liÖu s¶n xuÊt Tæng ph¸t sinh TK 15432 129612437 28/2 FHT/LT 18 XuÊt vËt t­ cho c¸c phßng ban 129612437 15432 152001 15433 3.Chi phÝ ®å dïng s¶n xuÊt Tæng ph¸t sinh TK 15433 5131000 28/2 FHT/LT 30 XuÊt c«ng cô cho c¸c phßng, ban 5131000 15433 153 15434 4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ Tæng ph¸t sinh TK 15434 339841695 28/2 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao cho ph­¬ng tiÖn VT 205641375 15434 2141 28/2 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao cho TSC§ kh¸c 93721363 15434 2141 15437 5. Chi dÞch vô mua ngoµi Tæng ph¸t sinh TK15437 621781434 … … … … … … … 6/2 FHT/LT 24 Thanh to¸n tiÒn ®iÖn n­íc mua ngoµi 23373498 154372 112101 … … … … … … … 15/2 PC 1124 Tr¶ tiÒn thuª vËn chuyÓn bèc dì vËt liÖu 984056 154373 111101 18/2 PC 1126 Tr¶ c«ng vËn chuyÓn m¸y ®ai Ðp 1156485 154373 112101 … … … … 15438 8.Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tæng ph¸t sinh TK15438 311025307 4/2 UNC 25 Chi tiÒn cho ho¹t ®éng qu¶ng c¸o 10145454 154382 112101 5/2 PC 1120 Chi båi d­ìng nghiÖp vô khai th¸c 3784800 154384 112101 20/2 PC 1126 Chi thanh to¸n tiÒn vÐ cÇu phµ 159645 154388 141 25/2 PC 1128 Thanh to¸n tËp huÊn 1565850 154384 111101 … … … … 15430 KÕt chuyÓn chi phÝ SX Tæng ph¸t sinh TK15430 1897662268 28/2 FHT/LT 34 KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh 1897662268 632 15430 B¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Th¸ng ... n¨m... ChØ tiªu M· sè Ph¸t sinh trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m PHBC Kh¸c PHBC Kh¸c 1 2 3 4 5 6 1. Chi phÝ nh©n c«ng 01 236.778.720 2.841.344.640 - TiÒn l­¬ng 01.1 216.736.000 2.600.832.000 - BHXH, BHYT, KPC§ 01.2 15.041.120 180.493.440 - TiÒn ¨n ca 01.4 5.001.600 60.019.200 2.Chi phÝ vËt liÖu 02 20.733.200 248.798.404 -VL dïng cho s¶n xuÊt khai th¸c nghiÖp vô 02.1 11.430.803 137.169.636 -VËt liÖu dïng cho söa ch÷a TS 02.2 4.587.300 55.047.600 - Nhiªn liÖu 02.3 4.715.097 56.581.164 3. Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 03 4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ 04 25.231.325 302.775.900 5. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 07 8.832.082 106.984.984 Söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi 07.1 5.632.200 67.586.400 §iÖn, n­íc mua ngoµi 07.2 2.356.582 28.278.984 VËn chuyÓn, bèc dì thuª ngoµi 07.3 843.300 10.119.600 6.Chi b»ng tiÒn kh¸c 08 19.175.893 230.110.716 B¶o hé lao ®éng 08.1 13.207.518 158.490.216 Tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o 08.2 2.964.000 35.568.000 Hoa hång ®¹i lý 08.3 Bæ tóc ®µo t¹o 08.4 959.025 11.508.300 Chi söa ch÷a TS 08.5 TrÝch tr­íc chi söa ch÷a TS 08.6 Chi b»ng tiÒn kh¸c 08.8 2.045.350 24.544.200 Tæng céng 329.927.113 3.730.014.644 Ngµy th¸ng n¨m Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ B¸o c¸o vÒ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Th¸ng ...n¨m ChØ tiªu M· sè Ph¸t sinh trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m PHBC Kh¸c PHBC Kh¸c 1 2 3 4 5 6 1. Chi phÝ nh©n viªn QL 01 71286600 644371090 -TiÒn l­¬ng 01.1 66880000 605220000 -BHXH, BHYT, KPC§ 01.2 4406600 39151090 2.Chi phÝ vËt liÖu 02 21857190 91034682 -VL dïng cho qu¶n lý 02.1 21857190 91034682 -VËt liÖu cho söa ch÷a TS 02.2 -Nhiªn liÖu 02.3 -VËt liÖu bao b× 02.4 3.Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng 03 12432600 54124215.6 4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ 04 101231920 301195760 5. ThuÕ, phÝ & lÖ phÝ 05 161000 11804132.45 6. Chi phÝ dù phßng 06 7. Chi dÞch vô mua ngoµi 07 -Söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi 07.1 -§iÖn n­íc mua ngoµi 07.2 -DÞch vô mua ngoµi kh¸c 07.8 8. Chi b»ng tiÒn kh¸c 08 26900520 181898799.6 -B¶o hé lao ®éng 08.1 1932000 1932000 -Bæ tóc ®µo t¹o 08.4 300000 11667000 -Chi söa ch÷a TS 08.5 -Chi b»ng tiÒn kh¸c 08.8 24668520 168308199.6 Tæng céng 233869830 1284428679.65 Ngµy th¸ng n¨m Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ Trªn ®©y lµ c¸c mÉu sæ vµ b¸o c¸o vÒ chi phÝ kinh doanh PHBC t¹i C«ng ty IV. H¹ch to¸n doanh thu kinh doanh PHBC Kh¸i niÖm doanh thu kinh doanh PHBC Doanh thu lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ gi¸ trÞ cña khèi l­îng hµng ho¸ dÞch vô thùc hiÖn, tiªu thô trong kú ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng. Doanh thu thùc hiÖn ®­îc bao gåm toµn bé phÇn thu vÒ tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp . Kho¶n thu nµy cã thÓ thu trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt hay tiÒn göi ng©n hµng hoÆc còng cã thÓ doanh nghiÖp kú nµy ®ang bÞ chiÕm dông vèn. Mét doanh nghiÖp cã thÓ cã nhiÒu nguån thu kh¸c nhau tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c nhau trong doanh nghiÖp . §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh B­u ®iÖn th× doanh thu t¹i mét ®¬n vÞ ®­îc gäi lµ doanh thu c­íc v× thùc tÕ s¶n phÈm dÞch vô B­u ®iÖn kh«ng thÓ hoµn thµnh t¹i chØ mét ®¬n vÞ mµ Ýt nhÊt ph¶i cã 2 ®¬n vÞ tham gia vµo c¸c kh©u ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm dÞch vô B­u ®iÖn. §èi víi ho¹t ®éng PHBC còng vËy, doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh PHBC ®­îc tÝnh lµ doanh thu c­íc trong doanh thu toµn phÇn tõ cÊp TW ®Õn B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè, B­u ®iÖn huyÖn vµ ®Õn ®éc gi¶ ë kh¾p c¶ n­íc. C«ng ty PHBC TW lµ ®¬n vÞ trung gian trong qu¸ tr×nh khai th¸c b¸o chÝ tõ Toµ So¹n tíi ®éc gi¶ th«ng qua B­u ®iÖn tØnh (B­u ®iÖn tØnh l¹i th«ng qua B­u ®iÖn huyÖn). Doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty PHBC TW bao gåm doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh lµ PHBC vµ doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh PHBC th× nguån thu tõ kh¸ch hµng lµ c¸c B­u ®iÖn tØnh lµ chñ yÕu vµ chiÕm tû träng rÊt lín. T¹i C«ng ty PHBC TW, doanh thu bao gåm c¶ ®èi víi B¸o Quèc v¨n giao nhËn tõ c¸c Toµ so¹n vµ B¸o Ngo¹i v¨n nhËp khÈu. Cßn ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c th× doanh thu thùc hiÖn ®­îc chiÕm tû träng rÊt nhá. Ngoµi ra, kho¶n thu tõ c¸c hîp ®ång ph¸t hµnh s¸ch, mÆc dï doanh thu c­íc (hay tû lÖ % hoa hång) ®­îc h­ëng lµ kh«ng nhá nh­ng do sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng lµ rÊt gay g¾t nªn c¬ héi t×m kiÕm ®­îc nh÷ng hîp ®ång nh­ thÕ kh«ng nhiÒu. Cßn nguån thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c n÷a nh­ thu vËn chuyÓn tõ nhµ in vÒ n¬i khai th¸c th× thùc sù ph¸t sinh kh«ng lín nªn ®¬n vÞ tËp trung h¹ch to¸n doanh thu ®ã 6th¸ng/lÇn . NÕu ®em so s¸nh doanh thu thùc hiÖn ®­îc vµ chi phÝ thùc tÕ bá ra ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh PHBC th× chªnh lÖch lîi nhuËn lµ rÊt nhá nhoi. Trªn thùc tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, lîi nhuËn thu ®­îc kh«ng cao nh­ng sù tån t¹i cña ngµnh PHBC lµ tÊt yÕu v× nhiÖm vô chÝnh trÞ, v× môc tiªu tuyªn truyÒn ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Do vËy, ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña C«ng ty, hµng n¨m Tæng c«ng ty ®­îc cÊp mét kho¶n thu nhÊt ®Þnh t­¬ng øng víi nhiÖm vô ®­îc giao. C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao vÒ s¶n l­îng b¸o khai th¸c ngµy cµng nhiÒu, m¹ng l­íi tæ chøc PHBC ngµy cµng réng kh¾p. ChÝnh v× thÕ, trong doanh thu cña ®¬n vÞ cã mét kho¶n thu “cÊp bï” hay cßn gäi lµ doanh thu ®iÒu tiÕt cña Tæng c«ng ty. Nh­ vËy, Doanh thu kinh doanh t¹i C«ng ty PHBC TW bao gåm doanh thu c­íc PHBC thùc hiÖn ®­îc t¹i ®¬n vÞ vµ phÇn doanh thu ®­îc ®iÒu tiÕt cña Tæng c«ng ty. §ång thêi, doanh thu c­íc thùc hiÖn ®­îc lµ doanh thu chÝnh tõ ho¹t ®éng PHBC. §Æc ®iÓm vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n chung doanh thu kinh doanh PHBC 2.1 §Æc ®iÓm: Tæng hîp nhu cÇu, ®Æt in víi Toµ so¹n, giao nhËn b¸o chÝ, tæ chøc khai th¸c ph©n phèi... lµ nh÷ng nhiÖm vô mµ t¹i C«ng ty PHBC TW ph¶i thùc hiÖn, nh­ mét kh©u trong toµn bé qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhu cÇu b¸o chÝ cña ®éc gi¶ ®­îc tho¶ m·n. Doanh thu t¹i ®©y chiÕm phÇn lín lµ tõ ho¹t ®éng giao nhËn b¸o chÝ vµ tæ chøc khai th¸c ®Õn c¸c B­u ®iÖn tØnh vµ c¸c kh¸ch hµng b¸n lÎ. §©y lµ nguån thu æn ®Þnh b¶o ®¶m th­êng xuyªn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp v× khèi l­îng ®éc gi¶ ®Æt mua b¸o chÝ dµi h¹n lµ nhu cÇu c¬ b¶n, lín nhÊt t¹i C«ng ty. Doanh thu PHBC bao gåm nhiÒu kho¶n môc thu. Ngoµi ra, c¸c cã c¸c kho¶n trùc tiÕp lµm gi¶m doanh thu. Mét sè kho¶n thu chñ yÕu: Doanh thu tõ b¸o nhËn: lµ doanh thu thu ®­îc tõ nghiÖp vô PHBC th«ng th­êng vµ quan träng nhÊt. L­îng b¸o nhËn tõ Toµ so¹n vÒ vµ tiÕn hµnh khai th¸c tíi c¸c B§ tØnh lµ nghiÖp vô chñ yÕu bao trïm toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Doanh thu nµy bao gåm c¶ doanh thu b¸o chÝ Quèc V¨n vµ b¸o chÝ Ngo¹i V¨n. Qu¸ t×nh tËp hîp nhu cÇu ®Æt mua b¸o ®­îc tiÕn hµnh t¹i c¸c B­u ®iÖn tØnh vµ ®­îc thèng kª lªn C«ng ty PHBC TW. T¹i ®©y sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm ®Æt b¸o víi c¸c Toµ so¹n vµ khai th¸c PHBC. Doanh thu ®­îc h­ëng lµ tõ ®©y. Doanh thu tõ b¸o chuyÓn ®éc gi¶ lµ kho¶n thu ®­îc tõ nghiÖp vô PHBC mµ ®éc gi¶, c¸c kh¸ch hµng mua b¸o cã nhu cÇu trùc tiÕp víi Toµ so¹n, kh«ng qua B­u ®iÖn tØnh, Thµnh phè. NhiÖm vô cña ®¬n vÞ m×nh lµ khai th¸c vµ vËn chuyÓn khèi l­îng b¸o chÝ ®Õn ®éc gi¶ nh­ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm ph¶i thu cña ®éc gi¶, ph¶i tr¶ cho Toµ so¹n. §¬n vÞ h­ëng hoa hång cho nhiÖm vô khai th¸c tõ kho¶n ph¶i tr¶ cña Toµ so¹n. Toµ so¹n trùc tiÕp thanh to¸n víi kh¸ch hµng. Doanh thu tõ c«ng lång b¸o thùc chÊt lµ kho¶n tr¶ cho c«ng khai th¸c, lång vµ ®ãng gãi tói b¸o chÝ chuÈn bÞ cho viÖc ph©n phèi vÒ c¸c TØnh. Thu bæ sung ph¸t hµnh phÝ: §èi víi mét sè tËp san, nguyÖt san hay mét sè lo¹i b¸o chÝ ®Æc biÖt th× ®¬n vÞ ®­îc tÝnh thªm doanh thu gäi lµ thu bæ sung ph¸t hµnh phÝ. Ngoµi doanh thu ®­îc h­ëng theo tû lÖ quy ®Þnh cßn ®­îc bæ sung thªm mét kho¶n doanh thu kh¸c. Thu B¸o l­u ký : B¸o l­u ký lµ b¸o xuÊt kho th¸ng nµy nh­ng 3 th¸ng sau míi tÝnh tiÒn cho khèi l­îng b¸o tiªu thô ®­îc. Môc ®Ých khi xuÊt l­îng b¸o nµy lµ ®Ó qu¶ng c¸o, giíi thiÖu vÒ mét sè lo¹i b¸o nhÊt ®Þnh nh­ ®Ó t×m kiÕm, th¨m dß nhu cÇu vµ thÞ tr­êng. Khèi l­îng b¸o chÝ nµy ®­îc nhµ xuÊt b¶n giao cho ®¬n vÞ theo dâi. NÕu sau 3 th¸ng mét sè lo¹i nhÊt ®Þnh ®­îc ph©n phèi th× ®¬n vÞ ®­îc h¹ch to¸n doanh thu tõ khèi l­îng b¸o nµy, cßn sè tr¶ l¹i sÏ ®­îc h¹ch to¸n gi¶m doanh thu vµ xuÊt kho tr¶ l¹i toµ so¹n. Doanh thu ®iÒu chØnh b¸o chÝ : Hµng th¸ng cã thÓ cã sù thay ®æi trong nhu cÇu b¸o chÝ cña c¸c ®éc gi¶. NÕu nhu cÇu t¨ng thªm th× doanh thu ®­îc ®iÒu chØnh t¨ng thªm cïng víi khèi l­îng b¸o chÝ ®ã gäi lµ doanh thu ®iÒu chØnh t¨ng. Mét sè kho¶n gi¶m doanh thu trùc tiÕp: Doanh thu thÊt thu b¸o chÝ : §©y lµ mét kho¶n gi¶m doanh thu trùc tiÕp khi cã sù thay ®æi vÒ gi¸ ph¸t hµnh b¸o chÝ mµ kh«ng n»m trong ph¹m vi thêi gian quy ®Þnh ®­îc phÐp ®iÒu chØnh nã. Nhu cÇu b¸o chÝ ®· ®­îc thanh to¸n tr­íc khi cã sù ®iÒu chØnh t¨ng gi¸. NÕu sù ®iÒu chØnh vÒ gi¸ c¶ nµy kh«ng ®óng víi quy ®Þnh, v­ît qu¸ vÒ giíi h¹n thêi gian cho phÐp ®­îc thay ®æi gi¸ ph¸t hµnh b¸o chÝ th× Toµ so¹n ph¶i chÞu mét kho¶n thÊt thu vµ do ®ã doanh thu còng bÞ gi¶m mét kho¶n gäi lµ thÊt thu. Doanh thu ®iÒu chØnh gi¶m lµ tr­êng hîp khi nhu cÇu b¸o chÝ gi¶m th× cã sù ®iÒu chØnh gi¶m trùc tiÕp doanh thu . Doanh thu gi¶m do thiÕu b¸o chÝ: Lµ gi¸ trÞ doanh thu bÞ gi¶m do qu¸ tr×nh ph©n phèi, khai th¸c b¸o chÝ lµm l­îng b¸o chÝ giao, nhËn kh«ng cßn ®ñ víi nhu cÇu. NÕu ®¬n vÞ kh«ng cã l­îng b¸o dù tr÷ bï vµo l­îng b¸o thÊt thu nµy th× ®¬n vÞ ph¶i h¹ch to¸n gi¶m doanh thu. 2.2.Nguyªn t¾c h¹ch to¸n chung : V× lµ ®¬n vÞ trung gian vÒ nhu cÇu b¸o chÝ gi÷a B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè vµ c¸c kh¸ch hµng mua b¸o kh¸c víi Toµ so¹n nªn doanh thu t¹i c«ng ty chÝnh lµ doanh thu c­íc. Doanh thu c­íc nµy ®­îc tÝnh dùa trªn tû lÖ phÝ ph¸t hµnh. Theo quy ®Þnh th× khi tÝnh toµn c«ng cho qu¸ tr×nh nµy th× c«ng viÖc PHBC ®­îc h­ëng 22%. Víi tû lÖ nµy th× ph©n chia B­u ®iÖn TØnh, thµnh phè ®­îc h­ëng 18% , cßn t¹i C«ng ty PHBC TW ®­îc h­ëng 4%. Nh­ vËy, C«ng ty chØ phØ tr¶ cho NXB lµ 78%, cßn ph¶i thu cña b­u ®iÖn tØnh, thµnh phè 82% vµ gi÷ l¹i cho m×nh 4%. 3. Néi dung kÕt cÊu TK 5113 TK 5113 ph¶n ¸nh kho¶n doanh thu ®¬n vÞ thùc hiÖn ®­îc vµ doanh thu ®iÒu tiÕt ®¬n vÞ ®­îc cÊp ph¸t. Bªn Nî : - Doanh thu gi¶m do b¸o L­u ký tr¶ l¹i - KÕt chuyÓn doanh thu c­íc ®¬n vÞ thùc hiÖn ®­îc vµo TK 911 Bªn Cã : Doanh thu c­íc ®¬n vÞ thùc hiÖn ®­îc TK nµy ph¶n ¸nh Doanh thu tõ ho¹t ®éng chÝnh lµ ho¹t ®éng PHBC vµ doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. Cô thÓ nh­ sau: TK 51131 : Doanh thu kinh doanh PHBC TK 51132 : Doanh thu kinh doanh kh¸c Doanh nghiÖp rÊt Ýt sö dông tíi TK 51132 v× ph¸t sinh cña TK nµy lµ kh«ng nhiÒu. TK 5113 cuèi kú kh«ng cã sè d­ 4.TK kh¸c liªn quan ®Õn h¹ch to¸n doanh thu Kho¶n gi¶m trõ doanh thu §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh t¹i c«ng ty th× chØ cã TK gi¶m trõ 531 lµ ®­îc vËn dông víi néi dung ph¶n ¸nh B¸o L­u ký tr¶ l¹i. Cô thÓ, kÕt cÊu nh­ sau: Bªn Nî : Ph¶n ¸nh doanh thu gi¶m do b¸o l­u ký tr¶ l¹i Bªn Cã : KÕt chuyÓn doanh thu b¸o tr¶ vµo TK 51131 TK 531 cuèi kú kh«ng cã sè d­ TK Ph¶i thu cña kh¸ch hµng mua b¸o TK doanh nghiÖp sö dông lµ TK131 ®­îc chi tiÕt nh­ sau: - TK1311: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng sö dông B­u ®iÖn TK 131101: Ph¶i thu cña B­u ®iÖn mua b¸o Quèc v¨n TK 131102: Ph¶i thu cña B­u ®iÖn mua b¸o Ngo¹i v¨n TK 131103: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng kh¸c mua b¸o - TK 1312 : Ph¶i thu cña kh¸ch hµng kh¸c TK ph¶n ¸nh gi¸ mua b¸o chÝ - TK 1561: Gi¸ mua TK 15612 : Gi¸ vèn b¸o chÝ TK 156121: Gi¸ vèn b¸o chÝ ®Æt mua TK 156122: Kho b¸o l­u ký Õ - TK 1562 : Chi phÝ thu mua Tr×nh tù h¹ch to¸n doanh thu kinh doanh PHBC : Doanh thu b¸o nhËn, b¸o C§G,… Khi nhËn b¸o tõ Toµ so¹n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 156121 : 78% * gi¸ ph¸t hµnh(GPH) Cã TK 331002 : Ph¶i tr¶ nhµ xuÊt b¶n (NXB) Khi giao b¸o tíi c¸c B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè Nî TK 131 : Ph¶i thu kh¸ch hµng mua b¸o (82%* GPH) Cã TK 5113 : Doanh thu c­íc ph¸t hµnh (4% * GPH) Cã TK 156121: Ph¶i tr¶ NXB (78%* GPH) Cô thÓ, tr×nh tù h¹ch to¸n nµy ®­îc tiÕn hµnh cho tõng lo¹i b¸o ë tõng B­u côc, ®­îc theo dâi chi tiÕt c¸c sè liÖu trªn m¹ng m¸y vi tÝnh, råi tæng hîp theo tõng b­u côc cho toµn bé khèi l­îng b¸o. : Doanh thu b¸o ®iÒu chØnh §iÒu chØnh t¨ng KÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n t­¬ng tù nh­ trªn cho sè l­îng b¸o t¨ng thªm so víi nhu cÇu kú tr­íc. §iÒu chØnh gi¶m So s¸nh víi kú tr­íc vµ t×m ra con sè chªn lÖch vÒ nhu cÇu vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh sè l­îng ®Æt víi Toµ so¹n vµ h¹ch to¸n l¹i theo nh­ bót to¸n trªn. Cßn nÕu tr­êng hîp ®· h¹ch to¸n theo quý hoÆc sè l­îng thèng kª nhu cÇu gi¶m lµ kh«ng ®¸ng kÓ th× khi tiÕn hµnh ®iÒu chØnh doanh thu gi¶m kÕ to¸n ghi bót to¸n ®¶o tÝnh trõ cho l­îng b¸o ®iÒu chØnh gi¶m. Tr×nh tù h¹ch to¸n: Nî TK 51131 Nî TK 331002 Cã TK 131101 Cô thÓ cã thÓ thÊy trªn b¸o c¸o kÕ to¸n cña C«ng ty sè liÖu chi tiÕt cña B¸o ®iÒu chØnh gi¶m, vÝ dô trong th¸ng 9 doanh thu ®iÒu chØnh gi¶m b¸o VNBANKING REVIEW cña tØnh B¾c Ninh ®· ®­îc h¹ch to¸n: Nî TK51131 : 810.000 Cã TK 131101: 810.000 §ång thêi ph¶n ¸nh c¶ nghiÖp vô gi¶m kho¶n ph¶i tr¶ NXB. Doanh thu b¸o l­u ký B¸o l­u ký xuÊt b¸n th¸ng nµy sÏ ®­îc tÝnh doanh thu sau 3 th¸ng. Nh­ vËy, khi tiÕp nhËn b¸o L­u ký kÕ to¸n theo dâi trªn c¸c chøng tõ, trªn c¸c b¼ng kª chi tiÕt theo dâ trùc tiÕp t¹i kho vµ thèng kª sè l­îng. Sau 3 th¸ng kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n doanh thu : Nî TK 131101 Cã TK 51131 Cã TK 156122 Khi sè l­îng b¸o L­u ký ®· xuÊt ®i vµ ®· ®­îc h¹ch to¸n kh«ng ph©n phèi hÕt, kh«ng ®­îc chÊp nhËn th× kÕ to¸n tiÕn hµnh tr¶ l¹i sè l­îng b¸o l­u ký ®ã cho NXB, lóc nµy kÕ to¸n ghi : Nî TK 531 Cã TK 156122 vµ cuèi kú kÕt chuyÓn: Nî TK 51131 Cã TK 531 T¹i C«ng ty PHBC TW, doanh thu b¸o l­u ký ®­îc tÝnh vµ theo dâi cho tõng lo¹i b¸o, tõng sè b¸o .VÝ dô, doanh thu b¸o l­u ký cã m· b¸o B87 th¸ng 6 n¨m 2000, sè 101 ®­îc h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 131101 : 918 Cã TK 51131 : 918 Cßn còng ph¸t sinh trong kú, khèi l­îng b¸o L­u ký tr¶ l¹i nh­ sau: Nî TK 531 : 1.240.795,8 Cã TK 156122 : 1.240.795,8 Doanh thu PHBC kh¸c Còng bót to¸n h¹ch to¸n nh­ trªn, vËn dông nguyªn t¾c h¹ch to¸n chung ®· tr×nh bµy chóng ta cã thÓ h×nh dung ra c¸ch h¹ch to¸n c¸c néi dung doanh thu PHBC kh¸c Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc vµo TK911 – TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®ång thêi ghi nhËn bót to¸n ph¶n ¸nh doanh thu ®­îc ®iÒu tiÕt: Bót to¸n 1: Nî TK 51131 Cã TK 911 Bót to¸n 2: Nî TK 13621 Cã TK 911 Trong n¨m võa qua, ®¬n vÞ ®­îc Tæng c«ng ty cÊp bï mét kho¶n doanh thu ®iÒu tiÕt lµ 3,5 tû. KÕ to¸n ®· tiÕn hµnh ph©n bæ ®Òu cho 12 th¸ng vµ cø mçi th¸ng doanh nghiÖp ®­îc nhËn mét kho¶n doanh thu ®iÒu tiÕt: Møc doanh thu Doanh thu ®iÒu tiÕt n¨m 3.500.000.000 = = ®iÒu tiÕt hµng th¸ng 12 12 = 292.000.000 V× vËy, cã bót to¸n: Nî TK 13621: 292.000.000 Cã TK 911: 292.000.000 Chi tiÕt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh (TK 1543) Th¸ng... n¨m Môc Tªn kho¶n môc chi phÝ Ngµy Lo¹i chøng tõ Sè chøng tõ DiÔn gi¶i Gi¸ trÞ Tµi kho¶n Nî Cã 15431 1. Chi phÝ nh©n c«ng Tæng ph¸t sinh TK 15431 490270395 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 196719905 154311 334001 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 7275770 154311 334002 FHT/LT 20 Ph©n bæ thu nhËp 208724325 154311 334003 FHT/LT 19 Ph©n bæ KPC§ cho chi phÝ s¶n xuÊt 27821395 154312 3382 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHXHcho chi phÝ s¶n xuÊt 40056595 154312 3383 FHT/LT 19 Ph©n bæ BHYT cho chi phÝ s¶n xuÊt 10212405 154312 3384 15432 2. Chi phÝ vËt liÖu s¶n xuÊt Tæng ph¸t sinh TK 15432 129612437 FHT/LT 18 XuÊt vËt t­ cho c¸c phßng, ban 129612437 15432 152001 15433 3.Chi phÝ ®å dïng s¶n xuÊt Tæng ph¸t sinh TK15433 5131000 FHT/LT 30 XuÊt c«ng cô cho c¸c phßng, ban 5131000 15433 153 15434 4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ Tæng ph¸t sinh TK15434 339841695 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao cho ph­¬ng tiÖn VT 205641375 15434 2141 FHT/LT 22 TrÝch khÊu hao cho TSC§ kh¸c 93721363 15434 2141 15437 5. Chi dÞch vô mua ngoµi Tæng ph¸t sinh TK15437 621781434 … … … … … … FHT/LT 24 Thanh to¸n tiÒn ®iÖn n­íc mua ngoµi 23373498 154372 112101 … … … … … … PC 1124 Tr¶ tiÒn thuª vËn chuyÓn bèc dì vËt liÖu 984056 154373 111101 PC 1126 Tr¶ c«ng vËn chuyÓn m¸y ®ai Ðp 1156485 154373 112101 … … … … 15438 8.Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tæng ph¸t sinh TK15438 311025307 UNC 25 Chi tiÒn cho ho¹t ®éng qu¶ng c¸o 10145454 154382 112101 PC 1120 Chi båi d­ìng nghiÖp vô khai th¸c 3784800 154384 112101 PC 1126 Chi thanh to¸n tiÒn vÐ cÇu phµ 159645 154388 141 PC 1128 Thanh to¸n tËp huÊn 1565850 154384 111101 … … … … 15430 KÕt chuyÓn chi phÝ SX Tæng ph¸t sinh TK15430 1897662268 FHT/LT 34 KÕt chuyÓn chi phÝ kinh doanh 1897662268 632 15430 PhÇn III: §¸nh gi¸ vµ nhËn xÐt vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n Chi phÝ, doanh thu t¹i C«ng ty PHBC TW I./ §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu t¹i C«ng ty PHBC TW. C«ng ty PHBC TW lµ ®¬n vÞ thµnh viªn thuéc Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng, chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh lÜnh vùc PHBC, lµ c¸nh tay ®¾c lùc cña §¶ng, Nhµ n­íc trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn th«ng tin v¨n ho¸, chÝnh trÞ vµ x· héi. Víi nhiÖm vô quan träng, nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng ty PHBC TW ®· cã nh÷ng nç lùc, cè g¾ng rÊt lín ®Ó cã thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc còng nh­ Ngµnh giao cho. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh, ph¶i kÓ ®Õn c«ng lao to lín cña ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n cña c«ng ty. - Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty PHBC TW. §Ó ®¹t ®­îc sè l­îng b¸o ph¸t hµnh ngµy cµng nhiÒu, n¨m nay v­ît h¬n n¨m tr­íc ®ång thêi m¹ng l­íi PHBC ®­îc më réng kh¾p mäi n¬i trong ph¹m vi c¶ n­íc lµ nhiÖm vô kh«ng ph¶i dÔ dµng g×. H¬n n÷a, C«ng ty ph¶i cè g¾ng lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ tèi tiÓu ho¸ chi phÝ vµ t¨ng kh¶ n¨ng cung cÊp nhu cÇu b¸o chÝ cho ®éc gi¶, ®Ó h­íng tíi môc tiªu n©ng cao doanh thu c­íc ®¬n vÞ vµ gi¶m thiÓu l­îng doanh thu ph¶i ®iÒu tiÕt cña Tæng c«ng ty, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®éc lËp cña doanh nghiÖp. Yªu cÇu nµy ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý cña c«ng ty còng nh­ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. C«ng t¸c kÕ to¸n ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n doanh thu, chi phÝ cña doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc nh¹y bÐn vµ hiÖu qu¶. Nh×n chung, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh ®· ®¶m b¶o ®­îc thùc hiÖn ®óng chÕ ®é cña nhµ n­íc, kh«ng vi ph¹m chÕ ®é Tµi chÝnh còng nh­ nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÊp hµnh ®óng nh÷ng thÓ lÖ kinh tÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc PHBC chhÞu sù gi¸m s¸t kh«ng chØ cña Nhµ n­íc mµ cßn chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng c«ng ty. V× thÕ, kÕ to¸n C«ng ty kh«ng chØ ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh chung ®èi víi mét doanh nghiÖp mµ cßn ph¶i ®Æt môc tiªu hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao hµng n¨m tr­íc Tæng c«ng ty. Cã thÓ nãi, ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hiÖn nay th× nhiÖm vô chÝnh trÞ ®­îc coi lµ nhiÖm vô c¬ b¶n. §iÒu ®ã kh«ng h¼n lµ doanh nghiÖp kh«ng quan t©m ®Õn lîi nhuËn kinh doanh mµ môc tiªu chÝnh cña doanh nghiÖp lµ lµm sao t¨ng c­êng më réng tæ chøc m¹ng l­íi PHBC trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, qu¶n lý tµi chÝnh lµ c«ng viÖc khã kh¨n kh«ng chØ víi c¸c cÊp qu¶n lý nhµ n­íc mµ cßn ®èi víi tõng doanh nghiÖp . Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n hiÖn nay cac doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông mét sè chÝnh s¸ch, chÕ ®é míi. Ch¼ng h¹n, kÓ tõ ngµy 1/1/1999 c¸c doanh nghiÖp ¸p dông chÝnh s¸ch thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. T¹i c«ng ty, viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch nµy ®· kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh tèt c«ng t¸c kÕ to¸n thuÕ GTGT cho lo¹i h×nh s¶n phÈm kinh doanh dÞch vô cña c«ng ty, thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã lµ sù ra ®êi cña LuËt doanh nghiÖp, ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i cµng chÆt chÏ. §Þnh kú, theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ cña Tæng c«ng ty, doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh h¹ch to¸n, ®èi chiÕu kiÓm tra theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh. §ång thêi, hµng ngµy ph¶i tiÕn hµnh cËp nhËt th«ng tin vÒ nghiÖp vô PHBC vµ hµng th¸ng ph¶i tiÕn hµnh b¸o c¸o, truyÒn sè liÖu lªn Tæng c«ng ty theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Qu¸ tr×nh qu¶n lý chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh ®­îc ®¶m b¶o thèng nhÊt tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi. Cô thÓ, tõ qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ ®Õn qu¸ tr×nh kÕt chuyÓn doanh thu vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®­îc h¹ch to¸n mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Doanh nghiÖp ®· triÓn khai ¸p dông bµi to¸n kÕ to¸n toµn ngµnh B­u ®iÖn. §¶m b¶o mèi liªn hÖ rµng buéc ®èi víi c¸c B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè trong tæ chøc m¹ng l­íi PHBC c¶ n­íc còng nh­ mèi quan hÖ ph©n cÊp víi Tæng c«ng ty. VÒ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty th× ®­îc tiÕn hµnh t¹i Phßng KÕ to¸n – Thèng kª - Tµi chÝnh víi ®éi ngò kÕ to¸n gåm cã 12 ng­êi. Mçi kÕ to¸n viªn th­êng ®¶m nhiÖm tõ 1-2 phÇn hµnh kÕ to¸n, th­êng lµ mét phÇn hµnh kÕ to¸n nghiÖp vô vµ mét phÇn hµnh kÕ to¸n h¹ch to¸n. C¸c c¸ nh©n nµy chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tõng m¶ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh trong chuçi m¾t xÝch c«ng viÖc, c«ng viÖc ®­îc chia ®Òu trong th¸ng ®¶m b¶o cho c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn vµ cËp nhËt th«ng tin ®Æc biÖt lµ th«ng tin vÒ c¸c ph¸t sinh ®Çu vµo vµ kÕt qu¶ ®Çu ra. Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, C«ng ty ®· sö dông h×nh thøc h¹ch to¸n Chøng tõ – ghi sæ. Tõ nh÷ng Ên phÈm ngµnh vµ nh÷ng chøng tõ gèc nh­ phiÕu thu, phiÕu chi, uû nhiÖm chi, ho¸ ®¬n thuÕ GTGT…, c¸c kÕ to¸n viªn lËp c¸c Chøng tõ – ghi sæ, lÊy ®ã lµm c¨n cø ®Ó vµo sè liÖu trong m¹ng m¸y vi tÝnh. HiÖn nay, m¸y vi tÝnh ®ang ®­îc vËn dông mét c¸ch triÖt ®Ó vµ hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c truyÒn sè liÖu h¹ch to¸n kÕ to¸n toµn ngµnh. T¹i c«ng ty, kÕ to¸n phÇn hµnh sÏ tiÕn hµnh theo dâi vµ lËp c¸c Ên phÈm còng nh­ h×nh thµnh c¸c Chøng tõ- ghi sæ, kÕ to¸n tr­ëng duyÖt. Sau ®ã, sè liÖu ®­îc nhËp vµo m¸y vi tÝnh vµ ®­îc chuyÓn tù ®éng vµo c¸c Sæ cã liªn quan. Víi viÖc ¸p dông tin häc øng dông FOXPRO, kÕ to¸n ®· lµm cho c«ng t¸c theo dâi t×nh h×nh tµi chÝnh hay theo dâi kÕ to¸n chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ ®­îc gi¶n ®¬n, thuËn tiÖn vµ chÝnh x¸c h¬n, tr¸nh t×nh tr¹ng nhÇm lÉn. Sè liÖu ®­îc truyÒn vÒ Tæng c«ng ty vµ h¹ch to¸n thèng nhÊt toµn ngµnh. Tuy nhiªn, ®¬n vÞ còng cã c«ng t¸c kÕ to¸n riªng ®Ó theo dâi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh PHBC diÔn ra hµng ngµy t¹i ®¬n vÞ. ViÖc tin häc ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖn nay tuy kh«ng cßn míi mÎ nh­ng ®èi víi mét ®¬n vÞ kinh doanh theo tÝnh chÊt thñ c«ng nh­ c«ng ty PHBC TW, th× cßn nhiÒu bÊt cËp. Nh­ng viÖc vËn dông hÖ thèng c¸c phÇn mÒm tin häc øng dông vµo c«ng t¸c kÕ to¸n trë nªn thuËn lîi h¬n trong kh©u ghi chÐp sæ s¸ch chøng tõ , lËp sæ chi tiÕt vµ in b¸o c¸o. MÆc dï nghiÖp vô PHBC kh«ng qu¸ phøc t¹p, nh­ng víi khèi l­îng b¸o lín, nhu cÇu b¸o chÝ th­êng xuyªn thay ®æi, sè l­îng b¸o xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh còng cã nhiÒu biÕn ®éng …nªn c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®©y rÊt cÇn ph¶i chi tiÕt cho tõng kho¶n môc chi phÝ, kho¶n môc doanh thu. §iÒu nµy sÏ gióp cho qu¸ tr×nh theo dâi c¸c nghiÖp vô vÒ kinh doanh PHBC ®­îc logic, râ rµng vµ thuËn lîi.. Sù phï hîp gi÷a viÖc lùa chän vµ vËn dông hÖ thèng TK h¹ch to¸n kÕ to¸n ®· gióp doanh nghiÖp cã thÓ theo dâi cô thÓ h¬n ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Nh­ng ®ång thêi còng t¹o sù thuËn lîi cho c«ng t¸c tæ chøc sæ s¸ch vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n t¹i C«ng ty. ViÖc vËn dông h×nh thøc h¹ch to¸n Chøng tõ – ghi sæ trªn m¹ng m¸y vi tÝnh thiÕt lËp cho ngµnh B­u ®iÖn, hÖ thèng sæ s¸ch cña ®¬n vÞ còng ®­îc chi tiÕt, cô thÓ theo tõng TK chi tiÕt. C¸c TK doanh thu, chi phÝ còng ®­îc ph¶n ¸nh lªn c¸c TK chi tiÕt, h¹ch to¸n theo s¬ ®å TK chi tiÕt vµ cuèi cïng tËp hîp vµo sæ s¸ch, b¸o c¸o còng trªn c¬ së chi tiÕt ho¸ theo c¸c TK. V× ®Æc tr­ng lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô B­u ®iÖn còng nh­ ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña c¸ch h¹ch to¸n toµn ngµnh B­u ®iÖn, nªn c«ng t¸c kÕ to¸n theo c¸c TK chi tiÕt lµ c¸ch thøc h¹ch to¸n phï hîp víi c«ng ty. Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ, doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty PHBC TW Thêi gian qua, c«ng ty PHBC TW ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c ho¹t ®éng kinh doanh, tuy nhiªn vÉn tån t¹i mét sè mÆt h¹n chÕ riªng. Nh÷ng khã kh¨n vÉn cßn chång chÊt vµ c«ng t¸c kÕ to¸n còng cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp. Qua ®©y, t«i xin ®­a ra mét vµi nhËn xÐt vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu t¹i c«ng ty: - HiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n Trong t×nh h×nh hiÖn nay, hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu, nã ®­îc thÓ hiÖn qua doanh thu, lîi nhuËn. T¹i c«ng ty PHBC TW tû lÖ ph¸t hµnh phÝ mµ ®¬n vÞ ®­îc h­ëng lµ 4%, bªn c¹nh ®ã chi phÝ vµ qu¸ tr×nh ph©n phèi, khai th¸c b¸o chÝ ®Ó ®Õn ®­îc tay ®éc gi¶ lµ rÊt lín. Do vËy, nÕu xÐt trªn gãc ®é c«ng ty ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn th× ®©y lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m cña ®éi ngò l·nh ®¹o c«ng ty. Víi nhiÖm chÝnh lµ tæ chøc m¹ng l­íi PHBC réng kh¾p th× sù tån t¹i ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ kh«ng thÓ thiÕu, ho¹t ®éng cña c«ng ty ph¶i h­íng tíi môc tiªu chi phÝ tèi thiÓu, doanh thu c­íc tèi ®a vµ lîi nhuËn kinh doanh lµ cµng nhiÒu cµng tèt. §iÒu nµy ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i nh¹y bÐn, nç lùc rÊt lín ®Ó cã thÓ ®­a ra gi¶i ph¸p tèt nhÊt, ®¶m b¶o hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty giao hµng n¨m. CÇn trang bÞ cho bé m¸y kÕ to¸n hÖ thèng c¸c thiÕt bÞ ®Ó hä cã thÓ hoµn thµnh c«ng viÖc cã hiÖu qu¶. Do viÖc h¹ch to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn hÖ thèng m¸y vi tÝnh vµ tiÕn hµnh kÕt chuyÓn sè liÖu trªn m¸y dùa trªn c¬ së c¸c chøng tõ –ghi sæ mµ c¸c kÕ to¸n viªn lËp hµng ngµy nªn viÖc vµo sè liÖu ®ßi hái ph¶i chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. §iÒu nµy ®ßi háØ kh¶ n¨ng, tr×nh ®é còng nh­ phong c¸ch lµm viÖc cña c¸c nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n. VÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n th× ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh víi nhau, C«ng ty cÇn ph¶i cã sù ph©n c«ng vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ nhiÖm vô cña tõng c¸n bé kÕ to¸n. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó cã thÓ thÝch øng víi c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖn nay, sö dông tin häc øng dông FOXPRO vµ hÖ thèng truyÒn sè liÖu trªn m¹ng vi tÝnh, c¸c kÕ to¸n viªn cÇn ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng nghiÖp vô mét c¸ch th­êng xuyªn ®¶m b¶o cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc hoµn thiÖn, th«ng tin kÕ to¸n ®­îc cung cÊp mét c¸ch chÝnh x¸c. Tån t¹i trong viÖc sö dông c¸c TK h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu, kÕt qu¶ t¹i c«ng ty MÆc dï ®· cã sù chi tiÕt hãa hÖ thèng TK kÕ to¸n tíi c¸c TK cÊp 5,6 nh­ng c«ng t¸c kÕ to¸n vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ. ThËt vËy, viÖc h¹ch to¸n TK doanh thu 5113 – Doanh thu kinh doanh PHBC ®­îc chi tiÕt cho 2 kho¶n môc TK51131: Doanh thu kinh doanh PHBC TK51132: Doanh thu kinh doanh kh¸c Nh­ng, sù ph©n chia ho¹t ®éng kinh doanh nµo lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh(PHBC) vµ ho¹t ®éng kinh doanh nµo lµ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c th× ch­a râ rµng. Ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty lµ ho¹t ®éng PHBC, tøc lµ ho¹t ®éng khai th¸c vµ ph©n phèi b¸o chÝ tíi ®éc gi¶ ë cÊp TW. Nh­ vËy, tæ chøc giao nhËn b¸o chÝ vµ khai thac b¸o chÝ lµ ho¹t ®éng chÝnh cña C«ng ty. Nh­ng ë ®©y, cßn cã mét sè ho¹t ®éng kh¸c nh­: C«ng lång b¸o: Toµ so¹n göi C«ng ty tæ chøc c«ng t¸c chia, chän vµ ®ãng tói b¸o chÝ ®Ó göi ®i c¸c tØnh víi gi¸ chung lµ 15 ®ång /1 tê. Râ tµng viÖc ph©n phèi b¸o chÝ ®i tíi c¸c ®éc gi¶ kh«ng bao gåm c¸c kh©u nh­ nghiÖp vô chÝnh. B¸o chuyÓn ®éc gi¶: Doanh thu cã ®­îc tõ ho¹t ®éng nµy lµ doanh thu do m×nh vËn chuyÓn, ph©n phèi s¶n phÈm b¸o chÝ tíi ®éc gi¶ vµ h­ëng tû lÖ ph¸t hµnh phÝ. §éc gi¶ sÏ trùc tiÕp nhu cÇu vµ thanh to¸n víi Toµ so¹n. Cã thÓ thÊy, doanh thu tõ c¸c ho¹t ®éng nµy cã nh÷ng khÝa c¹nh vµ tÝnh chÊt cña c«ng viÖc lµ kh¸c nhau. ThÕ nh­ng, TK sö dông ®Ó h¹ch to¸n c¸c néi dung nµy l¹i ®­îc sö dông chung trªn mét TK lµ 51131- Doanh thu kinh doanh PHBC H¬n n÷a, Doanh thu c­íc thu ®­îc t¹i C«ng ty cã thÓ ®­îc ph¸t sinh ë nhiÒu n¬i, nh­ng c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®©y chØ tËp trung h¹ch to¸n duy nhÊt t¹i Phßng kÕ to¸n t¹i C«ng ty. T¹i c¸c chi nh¸nh ë Hå ChÝ Minh, B×nh §Þnh kÕ to¸n còng tËp hîp sè liÖu vµ chuyÓn vÒ h¹ch to¸n t¹i C«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n nµy ®­îc thùc hiÖn qua m¹ng m¸y vi tÝnh. Sè liÖu ®­îc truyÒn lªn tõ c¸c Phßng, ban vµ chi nh¸nh lµ c¸c chøng tõ vµ ®­îc c¸c c¸n bé kÕ to¸n t¹i C«ng ty tæng hîp h¹ch to¸n vµ ghi sæ. Nh­ vËy kÕ to¸n t¹i c¸c chi nh¸nh kh«ng thÓ theo dâi riªng ho¹t ®éng kinh doanh cu¶ m×nh, kh«ng tù tæng hîp sè liÖu. Nªn gÆp khã kh¨n trong viÖc theo dâi vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña m×nh. - Bªn c¹nh khã kh¨n vÒ doanh thu, th× kÕ to¸n chi phÝ l¹i gÆp ph¶i sù chång chÐo, kh«ng râ rµng trong viÖc xem xÐt kho¶n chi phÝ nµo thuéc chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh (phbc). Chi phÝ thuéc chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ ®­îc ph¶n ¸nh lªn TK1543 vµ TK642. MÆc dï ®èi víi 2 TK nµy th× kÕ to¸n c«ng ty ®· ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ. Tuy nhiªn, chi phÝ nµo thuéc ho¹t ®éng kinh doanh PHBC th× kh«ng cã sù ph©n lo¹i râ rµng. Trong khi ®ã, doanh thu l¹i cã sù ph©n chia theo tõng lo¹i ho¹t ®éng. Nh­ vËy, kÕ to¸n sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc x¸c ®Þnh lîi nhuËn cho tõng ho¹t ®éng. - §èi víi nghiÖp vô kÕ to¸n vÒ thÊt thu : kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi gi¶m trùc tiÕp vµo TK 51131. Cã thÓ thÊy ®iÓm ch­a ®óng ë ®©y lµ cã thÓ hiÓu sai b¶n chÊt cña nghiÖp vô kinh tÕ. Nguyªn t¾c kÕ to¸n vÒ ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin thùc tÕ ph¸t sinh vµ nghiÖp vô ®· ph¶n ¸nh lªn tµi kho¶n bÞ vi ph¹m. NghiÖp vô thÊt thu chØ x¶y ra ®èi víi tr­êng hîp gi¸ b¸o kú nµy t¨ng lªn so víi gi¸ ph¸t hµnh ®Þnh kú vµ kh«ng ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi trong thêi gian cho phÐp. Kh¸ch hµng ®· thanh to¸n víi gi¸ b¸o cò tõ ®Çu kú, khi ph¸t sinh doanh thu kÕ to¸n ph¶i ®Þnh kho¶n theo bót to¸n cò vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh doanh thu thÊt thu. - Râ rµng m¹ng l­íi PHBC ®­îc tæ chøc chÆt chÏ tõ cÊp TW ®Õn ®Þa ph­¬ng nªn mèi quan hÖ gi÷a TW vµ ®Þa ph­¬ng lµ rÊt chÆt chÏ. Cã thÓ nãi, gi÷a B­u ®iÖn tØnh vµ c«ng ty PHBC TW cã mèi quan hÖ rÊt mËt thiÕt tõ kh©u ®Çu tiªn lµ tæng hîp nhu cÇu b¸o chÝ tíi kh©u cuèi cïng lµ ph©n phèi b¸o chÝ tíi tay ®éc gi¶. H¬n n÷a ®©y lµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh B­u ®iÖn thèng nhÊt tõ Tæng c«ng ty víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. V× thÕ kh«ng thÓ xem c¸c ®¬n vÞ B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè lµ nh÷ng kh¸ch hµng cña ®¬n vÞ nh­ bao kh¸ch hµng kh¸c. Tr×nh tù h¹ch to¸n cô thÓ t¹i ®¬n vÞ ®· sö dông c¸c TK 131101,131102…lµ nh÷ng TK chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i thu ®èi víi tõng ®¬n vÞ . ViÖc sö dông TK nµy ®· kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc mèi quan hÖ ngµnh còng nh­ mèi quan hÖ ph©n cÊp tõ ®¬n vÞ PHBC cÊp TW tíi ®¬n vÞ cÊp ®Þa ph­¬ng. H¹n chÕ trong viÖc tæ chøc sæ s¸ch, b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n t¹i C«ng ty PHBC TW C¸ch h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu, kÕt qu¶ t¹i C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh theo dâi trªn tõng lo¹i b¸o tõ b¸o L­u ký tíi c¸c b¸o ®iÒu chØnh t¨ng, gi¶m mµ h¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ l¹i kh«ng sö dông c¸c tiÕt kho¶n cho tõng néi dung doanh thu nµy nªn viÖc theo dâi trªn cïng mét sæ chi tiÕt TK 51131 ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt thµnh nhiÒu trang. ChÝnh v× vËy mµ doanh nghiÖp khã theo dâi riªng tõng néi dung doanh thu ®­îc. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ – Ghi sæ ®Ó h¹ch to¸n kÕ to¸n doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ nh­ng kÕ to¸n ë ®©y ch­a më B¶ng kª chøng tõ ghi sæ vµ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Qu¸ tr×nh ®èi chiÕu sè liÖu ®Þnh kú trªn c¸c sæ cßn ch­a chÆt chÏ. H¬n n÷a, viÖc kh«ng h×nh thµnh c¸c sæ tæng hîp còng sÏ h¹n chÕ kh¶ n¨ng gi¸m s¸t, ®¶m b¶o ®é tin cËy vµ chÝnh x¸c cña th«ng tin kÕ to¸n. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu t¹i C«ng ty PHBC TW Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu, t«i nhËn thÊy r»ng, h¹ch to¸n kÕ to¸n doanh thu, chi phÝ t¹i doanh nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®¹t ®­îc th× nh×n chung vÉn cßn tån t¹i mét vµi mÆt h¹n chÕ t¹i C«ng ty PHBC TW. V× vËy, víi kh¶ n¨ng cßn h¹n hÑp cña m×nh, t«i xin ®­îc tr×nh bµy mét sè ý kiÕn ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu nh­ sau: 1. §Ó cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ, doanh thu cÇn ®­îc chó träng h¬n n÷a. TÊt c¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i h­íng tíi môc tiªu lµm thÕ nµo t¨ng ®­îc s¶n l­îng b¸o ph¸t hµnh lín nhÊt nghÜa lµ doanh thu c­íc PHBC sÏ ®­îc n©ng cao vµ chi phÝ kinh doanh PHBC ph¶i ®­îc tèi thiÓu ho¸. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã chÝnh s¸ch båi d­ìng th­êng xuyªn vÒ nghiÖp vô cho c¸c kÕ to¸n viªn, gióp hä gi¶i quyÕt c«ng viÖc mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. HiÖn nay mçi kÕ to¸n ®¶m nhiÖm cã thÓ ®Õn 2 phÇn hµnh kÕ to¸n, tuy nhiªn cÇn cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng vµ hîp lý, tr¸nh t×nh tr¹ng x¶y ra c¸c hiÖn t­îng sai ph¹m, ¶nh h­ëng ®Õn toµn C«ng ty. 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo c¸c bót to¸n th«ng qua hÖ thèng TK vËn dông t¹i C«ng ty ViÖc ph©n lo¹i c¸c TK doanh thu nh­ hiÖn nay míi chØ dõng l¹i 2 tiÕt kho¶n: TK51131 vµ TK51132. ViÖc theo dâi c¸c lo¹i doanh thu PHBC cßn cã sù chång chÐo, h¹ch to¸n trªn 1 sæ chi tiÕt sÏ lµm cho c«ng t¸c kÕ to¸n thiÕu sù ph©n lo¹i chÆt chÏ. Theo ý kiÕn cña c¸ nh©n, chóng ta cã thÓ më thªm TK chi tiÕt n÷a ®Ó ph¶n ¸nh nh÷ng néi dung doanh thu nµy nh­ sau: TK 51131: Doanh thu kinh doanh PHBC -5113101: Doanh thu b¸o nhËn -5113102: Doanh thu b¸o ChuyÓn ®éc gi¶ -5113103: Doanh thu b¸o l­u ký -5113104: Doanh thu b¸o thÊt thu -5113105: Thu thªm phÝ ph¸t hµnh -5113106: §iÓu chØnh t¨ng, gi¶m -5113107: Doanh thu c«ng lång b¸o -5113108: Doanh thu kinh doanh PHBC kh¸c §Ó cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cÇn cã sù quy ®Þnh râ h¬n vÒ néi dung vµ kÕt cÊu cña c¸c TK. Ch¼ng h¹n nh­, víi sè l­îng b¸o cÇn ®iÒu chØnh chóng ta sö dông TK5113106 – Doanh thu ®iÒu chØnh KÕt cÊu : Bªn Nî: - §iÒu chØnh gi¶m doanh thu - KÕt chuyÓn doanh thu ®iÒu chØnh t¨ng vµo TK51131 Bªn Cã - §iÒu chØnh t¨ng doanh thu - KÕt chuyÓn doanh thu ®iÒu chØnh gi¶m vµo TK 51131 - Cßn vÒ khÝa c¹nh chi phÝ chóng ta còng nªn chi tiÕt ho¸ thªm ®èi víi chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty. Cô thÓ, chi phÝ cho ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh lµ bao nhiªu, kinh doanh kh¸c lµ bao nhiªu?. Chi phÝ ph¸t sinh t¹i chi nh¸nh II, chi nh¸nh III, phßng kinh doanh b¸n lÎ lµ bao nhiªu ?… Víi c¸ch lµm nµy chi phÝ sÏ ®­îc cô thÓ ho¸ theo tõng ho¹t ®éng, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ. Nhê vËy mµ kÕ to¸n sÏ dÔ dµng theo dâi, gi¸m s¸t ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ vµ cã chÝnh s¸ch sö dông tiÕt kiÖm, tèi thiÓu ho¸ chi phÝ ®Ó qu¶n lý tèt nguån vèn cña doanh nghiÖp . Cô thÓ: TK 1543: Chi phÝ kinh doanh 15431: Chi phÝ kinh doanh PHBC 154311: Chi phÝ kinh doanh PHBC t¹i c«ng ty 154312: Chi phÝ kinh doanh PHBC t¹i Chi nh¸nhII 154313: Chi phÝ kinh doanh PHBC t¹i Chi nh¸nh III 154314: Chi phÝ kinh doanh PHBC t¹i Phßng kinh doanh cña C«ng ty 154318: Chi phÝ kinh doanh PHBC kh¸c 15432: Chi phÝ cho ho¹t ®éng kh¸c 154321: Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c t¹i c«ng ty 154322: Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c t¹i chi nh¸nhII 154323: Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c t¹i chi nh¸nh III 154324: Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c t¹i Phßng kinh doanh 154328: Chi phÝ ph¸t sinh n¬i kh¸c Chi phÝ kinh doanh dÞch vô PHBC ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 1543. Thùc tÕ t¹i C«ng ty PHBC TW, chi phÝ nµy ®­îc xem nh­ mét kho¶n chi phÝ trùc tiÕp cho ho¹t ®éng khai th¸c, ph©n phèi vµ ph¸t hµnh b¸o chÝ t¹i ®¬n vÞ. Nh­ng thùc tÕ v× ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng kinh doanh PHBC nªn ®©y chØ lµ mét kh©u gi¸n tiÕp vµ chi phÝ nµy cã thÓ ®­îc tËp hîp ®Ó kÕt chuyÓn trùc tiÕp vµo TK 911. - VÊn ®Ò h¹ch to¸n doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®èi víi b¸o chuyÓn ®éc gi¶ (C§G) thùc sù cßn ch­a hîp lý . Cô thÓ, sù ghi chÐp doanh thu ë ®©y kh«ng ph¶n ¸nh ®óng néi dung kinh tÕ cña nghiÖp vô b¸o C§G. Chóng ta cã thÓ xem, ®©y lµ mét kho¶n doanh thu mµ toµ so¹n tr¶ cho m×nh hoÆc m×nh sÏ tiÕn hµnh khÊu trõ vµo Bªn Nî TK 331002 - Kho¶n Ph¶i tr¶ Toµ so¹n khi ®¬n vÞ m×nh nhËn c«ng viÖc chuyÓn tíi ®éc gi¶ khèi l­îng b¸o nµo ®ã. Chóng ta kh«ng trùc tiÕp cã c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ nh­ nghiÖp vô b¸o nhËn th«ng th­êng.V× thÕ, chóng ta chØ sö dông bót to¸n: Nî TK 112,331002… Cã TK 5113102 Chó ý: ChØ tÝnh doanh thu c­íc theo tû lÖ ph¸t hµnh phÝ lµ 4% Cßn khi tiÕp nhËn b¸o vÒ cã thÓ tiÕn hµnh theo dâi trªn b¶ng kª chi tiÕt hoÆc c¸c thÎ, sæ chi tiÕt. V× thùc tÕ thêi gian l­u kho khèi l­îng b¸o chÝ nµy lµ rÊt Ýt. - §èi víi b¸o l­u ký, còng t­¬ng tù nh­ nghiÖp vô b¸o ChuyÓn ®éc gi¶, nÕu vËn dông c«ng t¸c h¹ch to¸n hiÖn nay th× chóng ta kh«ng ®¶m b¶o nguyªn t¾c kÞp thêi trong kÕ to¸n. Khi ®­îc giao b¸o vÒ ®Ó tiÕn hµnh khai th¸c, ph¸t hµnh cho ®éc gi¶ nh»m môc ®Ých giíi thiÖu, t×m hiÓu nhu cÇu thÞ tr­êng th× chóng ta nªn sö dông TK002 – VËt t­, hµng hãa gi÷ hé ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh NhËp, XuÊt, Tån khèi l­îng b¸o l­u ký. Vµ nªn ch¨ng ®Õn 3 th¸ng sau, míi tæng hîp ®Ó ghi doanh thu ?. ThiÕt nghÜ, ph¶i tiÕn hµnh ghi sæ th­êng xuyªn ®¶m b¶o tÝnh cËp nhËt cña th«ng tin kÕ to¸n. §Õn 3 th¸ng sau míi ghi doanh thu, nh­ vËy doanh thu cã thÓ ®· ph¸t sinh tr­íc thêi ®iÓm kÕ to¸n ghi doanh thu. Chóng ta cÇn cã sù ®iÒu chØnh l¹i ®Ó h¹ch to¸n doanh thu, chi phÝ, kÕt qu¶ lµ chÝnh x¸c h¬n. Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ theo dâi doanh thu ph¸t sinh thêi ®iÓm nµo, néi dung ra sao mét c¸ch chÝnh x¸c râ rµng - Trong mèi quan hÖ ®èi víi c¸c kh¸ch hµng lµ B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè, kÕ to¸n tiÕn hµnh theo dâi trªn TK 131101. Khi h¹ch to¸n nh­ vËy, kÕ to¸n ®· kh«ng thÓ hiÖn râ mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a B­u ®iÖn tØnh vµ C«ng ty PHBC TW. Cã thÓ thÊy, kh«ng mét ho¹t ®éng cña lo¹i h×nh kinh doanh nµo l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt nh­ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh B­u ®iÖn. Lµm thÕ nµo ®Ó thÓ hiÖn mèi quan hÖ ®ã trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ. TK 131101 ®­îc sö dông ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè víi C«ng ty PHBC TW lµ mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng kh¸ch hµng mua b¸o nh­ ®èi víi c¸c kh¸ch hµng b×nh th­êng kh¸c. Nªn ch¨ng chóng ta cã sù ph©n biÖt râ h¬n ®Ó ph¶n ¸nh mèi quan hÖ trùc thuéc gi÷a hai ®èi t­îng nµy.? Bëi v× nÕu h¹ch to¸n nh­ thÕ nµy th× chóng ta kh«ng thÓ ph©n biÖt ®­îc mèi quan hÖ néi hµm gi÷a hai ®èi t­äng nµy. Theo ý kiÕn cña c¸ nh©n th× cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ víi c¸c B­u ®iÖn tØnh qua TK131 cßn ®èi víi c¸c ®èi t­îng kh¸c ®Æt mua b¸o chÝ t¹i c«ng ty ®­îc ph¶n ¸nh qua TK 138. Nh­ vËy, cã thÓ theo dâi doanh thu qua c¸c bót to¸n h¹ch to¸n: Nî TK 131 : Ph¶i thu B­u ®iÖn tØnh, thµnh phè Nî TK 138 : Ph¶i thu kh¸ch hµng kh¸c Cã TK 15612: Gi¸ vèn b¸o chÝ Cã TK 5113: Doanh thu c­íc PHBC - §Ó cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cÇn cã sù quy ®Þnh râ h¬n vÒ néi dung vµ kÕt cÊu cña c¸c TK. Ch¼ng h¹n nh­, víi sè l­îng b¸o cÇn ®iÒu chØnh chóng ta sö dông TK5113106 – Doanh thu ®iÒu chØnh KÕt cÊu : Bªn Nî: - §iÒu chØnh gi¶m doanh thu - KÕt chuyÓn doanh thu ®iÒu chØnh t¨ng vµo TK51131 Bªn Cã - §iÒu chØnh t¨ng doanh thu - KÕt chuyÓn doanh thu ®iÒu chØnh gi¶m vµo TK 51131 Cã thÓ nãi, kho¶n doanh thu C«ng ty ®­îc “cÊp bï” hµng n¨m lµ kho¶n thu thùc chÊt ®Ó bï ®¾p phÇn chªnh lÖch ph¸t sinh khi chi phÝ kinh doanh PHBC lín h¬n doanh thu c­íc thu ®­îc tõ ho¹t ®éng nµy. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hµng n¨m ®­îc duy tr× nhê vµo kho¶n doanh thu nµy. NhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi c«ng ty lµ lµm thÕ nµo qu¶n lý tèt nguån thu nµy, lÊy ®ã lµm c¬ së cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng hoµn thµnh ®­îc môc tiªu, nhiÖm vô mµ Nhµ n­íc vµ ngµnh giao. Song song víi viÖc doanh thu ®iÒu tiÕt cña Tæng c«ng ty cho ®¬n vÞ, ®ßi hái ®¬n vÞ còng ph¶i cã c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖu qu¶, chÝnh s¸ch ta× chÝnh hîp lý… B¶n th©n ®¬n vÞ còng ph¶i cè g¾ng hÕt m×nh ®Ó n©ng cao doanh thu c­íc, h¹n chÕ chi phÝ ph¸t sinh cho ho¹t ®éng kinh doanh PHBC ®éc lËp cña m×nh. 3. C«ng ty thùc hiÖn kÕ to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ – ghi sæ.ThÕ nh­ng, c«ng viÖc chØ thùc sù bao gåm : tõ c¸c chøng tõ gèc vµ vµo sè liÖu trªn m¸y vi tÝnh, chuyÓn sæ vµ h×nh thµnh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng t¸c kÕ to¸n ë ®©y kh«ng tiÕn hµnh lËp c¸c Sæ ®¨ng ký Chøng tõ – ghi sæ. V× thÕ ®Õn cuèi th¸ng, cã thÓ nãi viÖc tæng hîp, ®èi chiÕu gÆp nhiÒu khã kh¨n. C«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty cÇn ph¶i lËp c¸c b¸o c¸o doanh thu, chi phÝ tæng hîp, lËp c¸c Sæ C¸i, Sæ Tæng hîp…HiÖn nay, c«ng ty kh«ng lËp c¸c sè liÖu tæng hîp do kh«ng h×nh thµnh c¸c sæ tæng hîp. V× thÕ, c«ng t¸c kÕ to¸n th­êng dån dËp vµo cuèi kú. §iÒu nµy, cã thÓ g©y ¸p lùc vµ lµm ph¸t sinh c¸c sai sãt nhÊt ®Þnh. H¬n n÷a, cÇn theo dâi tõng néi dung doanh thu trªn tõng trang sæ, hoÆc theo dâi trªn sæ chi tiÕt c¸c tiÕt kho¶n ®· ®­îc tr×nh bµy ë trªn.Vµ cuèi kú, tiÕn hµnh tæng hîp trªn sæ tæng hîp, sæ c¸i. C«ng viÖc nµy sÏ gióp cho c¸c kÕ to¸n viªn cã thÓ tiÕn hµnh viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu thuËn lîi h¬n. C«ng t¸c kÕ to¸n ®ßi hái ph¶i h×nh thµnh c¸c sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp mét c¸ch hîp lý vµ ®­îc phæ biÕn réng r·i ®Ó c«ng khai c¸c th«ng tin kÕ to¸n., KÕt luËn Ho¹t ®éng kÕ to¸n ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. H¬n n÷a, th«ng tin kÕ to¸n chÝnh lµ ch×a khãa quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o cã thÓ th­êng xuyªn n¾m b¾t th«ng tin kÕ to¸n kÞp thêi, ®Çy ®ñ chÝnh x¸c chi phÝ vµ doanh thu cña doanh nghiÖp th× viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i hÕt søc chó träng Qua thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh t¹i c«ng ty PHBC TW cho thÊy, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ®éi ngò qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, nh×n chung c«ng t¸c kÕ to¸n ë ®©y cÇn cã ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®¹t ®­îc nh÷ng hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a. §ång thêi, c«ng t¸c qu¶n lý c¸c kho¶n môc chi phÝ, c¸c yÕu tè doanh thu ®­îc h÷u hiÖu h¬n. Trªn ®©y lµ toµn bé néi dung chuyªn ®Ò thùc tËp cña t«i, víi nh÷ng hiÓu biÕt vµ thêi gian t×m hiÓu cßn h¹n hÑp, kh¶ n¨ng tiÕp cËn thùc tiÔn ch­a nhiÒu nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Nh­ng ®­îc sù gióp ®ì vµ chØ b¶o tËn t×nh cña gi¸o viªn h­íng dÉn cïng nh÷ng c¸n bé kÕ to¸n cña phßng kÕ to¸n thuéc C«ng ty PHBC TW mµ t«i ®· cã thÓ hoµn thµnh. Mét lÇn n÷a t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña C« gi¸o-th¹c sü h­íng dÉn Ph¹m BÝch Chi, c¸c c¸n bé kÕ to¸n t¹i Phßng KÕ to¸n – Thèng kª - Tµi chÝnh C«ng ty PHBC TW ®· gióp t«i hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp nµy. Tµi liÖu tham kh¶o H­íng dÉn thùc hµnh kÕ to¸n B­u ®iÖn – Th.S. Bïi v¨n D­¬ng Quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n doanh nghiÖp - Tæng c«ng ty B­u chÝnh-ViÔn th«ng VN Quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam §iÒu lÖ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty PHBC TW Chøng tõ, sæ s¸ch vµ b¸o c¸o kÕ to¸n Th¸ng 2/2001 T¹p chÝ kÕ to¸n, kiÓm to¸n