Chuyên đề Công tác Thu - Chi quỹ bảo hiểm xã hội tại thành phố Việt Trì - Tỉnh Phú Thọ

­îng. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè chØ chi tr¶ l­¬ng h­u cho nh÷ng ®èi t­îng t¹m tró, lÜnh l­¬ng ch©m (Ph­êng, x· ®· quyÕt to¸n nép l¹i thµnh phè). Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c chi ®óng, chi ®ñ, kÞp thêi vµ an toµn ®Õn tõng ®èi t­îng ®­îc h­ëng. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè vµ B¶o hiÓm x· héi tØnh Phó Thä vÒ c«ng t¸c chi tr¶ l­¬ng h­u vµ trî cÊp bao gåm c¸c ®èi t­îng h­u CNVC vµ h­u qu©n ®éi. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ®· th­êng xuyªn phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ph­êng, x· qu¶n lý chÝnh x¸c ®èi t­îng h­ëng l­¬ng h­u, tiÕn hµnh rµ so¸t bæ sung vµ kiÖn toµn tæ chøc bé m¸y m¹ng l­íi chi tr¶ cã ®ñ phÈm chÊt vµ n¨ng lùc nghiÖp vô, ®¸p øng nhu cÇu phôc vô t¹i ph­êng, x·. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè kiÓm tra chÆt chÏ b¶ng l­¬ng sau khi ph­êng nép l¹i, ph¸t hiÖn nh÷ng tr­êng hîp ®èi t­îng h­ëng ch­a lÜnh, ch­a ký hoÆc ký thay ph¶i yªu cÇu ph­êng x· nép giÊy uû quyÒn. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× ®· lu«n lu«n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña m×nh nhê sù gióp ®ì kh«ng nhá cña c¸c cÊp §¶ng uû, chÝnh quyÒn, ph­êng x·, UBND thµnh phè còng ®· cã c¸c v¨n b¶n göi c¸c ph­êng, x· h­íng dÉn chi tr¶, thanh quyÕt to¸n l­¬ng h­u vµ ­u ®·i ng­êi cã c«ng. UBND thµnh phè còng ph©n c«ng c¸n bé theo dâi t×nh h×nh chi tr¶ l­¬ng h­u vµ ttrî cÊp tõng ph­êng,x·. MÆt kh¸c, ®Ó ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi th× trong qu¸ tr×nh ph¸t tiÒn, chuyÓn tiÒn xuèng c¸c ph­êng, x·( th­êng vµo c¸c ngµy mång 7, mång 8 hµng th¸ng) ®Òu cã sù gióp ®ì b¶o vÖ cña lùc l­îng c¶nh s¸t. B¶ng 10: T×nh h×nh chi tr¶ l­¬ng h­u t¹i BHXH thµnh phè ViÖt Tr× N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m Sè ng­êi h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn chi tr¶ (TriÖu ®ång) Sè tiÒn (TriÖu ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2000 12.983 50.787 2001 12.988 59.264 8.477 16,69 2002 13.092 60.375 1.111 1,87 2003 13.844 89.117 28.742 47,60 2004 14.824 100.427 11.310 12,69 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: Tæng sè tiÒn chi tr¶ cho chÕ ®é h­u trÝ t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. T¨ng ®ét biÕn vµo n¨m 2003 t¨ng 47,6% øng víi sè tiÒn 28.742 triÖu ®ång. Nguyªn nh©n chÝnh cña viÖc t¨ng nµy lµ do n¨m 2001 cã mét sè ng­êi h­ëng míi vµ sè ng­êi chuyÓn h­u vÒ thµnh phè ViÖt tr× t¨ng m¹nh. Trong n¨m 2003 do t©m lý ng­êi lao ®éng tr­íc chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vÒ h­u sím cña Nhµ n­íc nªn sè ng­êi vÒ h­u cña quËn t¨ng ®ét biÕn. MÆt kh¸c, cóng do ®©y lµ n¨m møc l­¬ng tèi thiÓu t¨ng lªn 290.000 ®ång/th¸ng. Nh×n chung trong thêi gian qua sè tiÒn chi tr¶ l­¬ng h­u t¨ng dÇn qua c¸c n¨m cã thÓ kÓ ®Õn nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh sau: -Sè ng­êi h­ëng trî cÊp hµng n¨m t¨ng dÇn, thªm vµo ®ã sè ng­êi h­ëng cò gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ do ®iÒu kiÖn, møc sèng sao nªn tuæi thä t¨ng lªn. -Sè ng­êi h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi chuyÓn vÒ thµnh phè lu«n cao h¬n so víi sè ®èi t­îng chuyÓn ®i do ®iÒu kiÖn kinh tÕ, hoµn c¶nh sèng... -Møc l­¬ng tèi thiÓu lµm c¨n cø tÝnh B¶o hiÓm x· héi t¨ng tõ 210.000 ®ång vµo n¨m 1999 lªn 290.000 ®ång vµo n¨m 2003. §iÒu ®ã khiÕn cho ng­êi vÒ h­u míi cã møc l­¬ng cao h¬n tr­íc. -Sè c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc nghØ h­u tr­íc tuæi t¨ng do qu¸ tr×nh s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp tinh gi¶m biªn chÕ vµ nghØ theo chÕ ®é kh¸c cña Nhµ n­íc. Víi tèc do t¨ng lªn cña sè tiÒn chi tr¶ l­¬ng h­u nh­ trªn, nhÊt lµ tèc ®ä t¨ng cña n¨m 2003 (47,61% so víi n¨m 2002) vµ cña n¨m 2004 (t¨ng 12,68 so víi n¨m 2003) th× sÏ lµ g¸nh nÆng rÊt lín cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Bëi lÏ nguån quü B¶o hiÓm x· héi chØ chi tr¶ cho mét phÇn rÊt nhá cho c¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi( th­êng lµ d­íi 20%). VËy nghµnh B¶o hiÓm x· héi nªn vh¨ng cã sù ®iÒu chØnh hîp lý h¬n vÒ tû lÖ ®ãng gãp vµ h­ëng B¶o hiÓm x· héi. ThËm chÝ ë In®«nªxia, møc trî cÊp cho ng­êi lao ®éng sau khi vÒ h­u chØ b»ng sè tiÒn mµ ng­êi lao ®éng ®ã ®· ®ãng gãp céng víi phÇn dån tÝch ®Õn khi vÒ h­u (Theo “ §æi míi chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®èi víi ng­êi lao ®éng “ – Nhµ xuÊt b¶n thèng kª xuÊt b¶n n¨m 1998). §iÒu nµy ®ì mét phÇn nµo dÉn ®Õn béi chi vµ gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc, t¨ng hiÖu qu¶ chi tr¶ cho quü B¶o hiÓm x· héi. b.C«ng t¸c chi tr¶ chÕ ®é Tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nhgiÖp Trong t×nh h×nh kinh tÕ hiÖn nay, ®êi sèng ng­êi d©n nãi chung vµ ng­êi lao ®éng nãi riªng ®ang cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. §iÒu kiÖn lao ®éng cña ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®­îc quan t©m h¬n. §iÒu kiÖn vËt chÊt, ph­¬ng tiÖn lµm viÖc ®­îc n©ng cao râ rÖt. NhÊt lµ trong nh÷ng ngµnh mµ ng­êi lao ®éng ph¶i tiÕp xóc víi nh÷ng chÊt ®éc h¹i hay ®iÒu kiÖn lµm viÖc c¨ng th¼ng do tÝnh chÊt c«ng viÖc cña tõng ngµnh th× c«ng viÖc b¶o hé lao ®éng, tranh thiÕt bÞ an toµn còng nh­ m«i tr­êng lµm viÖc ®­îc quan t©m hµng ®Çu. Tuy nhiªn, kinh tÕ ph¸t triÓn, ®êi sèng ®­îc n©ng cao ®ång nghÜa víi viÖc ng­êi lao ®äng ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu rñi ro ngoµi lao ®éng h¬n. Trong mét sè tr­êng hîp nµo ®ã, ng­êi lao ®éng ®· cè t×nh nhÇm lÉn gi÷a tai n¹n lao ®éng víi bÖnh nghÒ nghiÖp ®Ó h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi. MÆt kh¸c ®Ó xo¸ bá hoµn hoµn toµn tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp lµ ®iÒu kh«ng thÓ mµ chØ cã thÓ gi¶m thiÓu tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp b»ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ b¶o hé lao ®éng tèt. B¶ng 11: T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp tai n¹n lao ®éng - bÖnh nghÒ nghiÖp t¹i thµnh phè ViÖt tr× - Phó Thä ( 2000 2004). N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m Sè ng­êi h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn chi tr¶ (Ng×n ®ång) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2000 319 227.386 2001 369 599.141 371.755 163,49 2002 349 591.752 -7.389 -1,23 2003 410 835.774 244.022 41,23 2004 479 981.940 146.166 17,48 Trong n¨m 2001 cã møc t¨ng rÊt cao so víi n¨m 2000 lµ 163,49% vµ vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lµ 371.755 ngh×n ®ång. §©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng lo ng¹i vÒ t×nh h×nh TNL§ - BNN trªn ®Þa bµn thµnh phè trong nh÷ng n¨m tr­íc. Nh­ng trong 3 n¨m trë l¹i ®©y, do sù quan t©m ®óng møc cña B¶o hiÓm x· héi thµnh phè còng nh­ c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò nµy nªn sè ng­êi bÞ TNL§ - BNN cã gi¶m ( c¶ vÒ sè ng­êi vµ sè tiÒn h­ëng còng nh­ møc ®é nghiªm träng cñaTNL§ - BNN). N¨m 2002 ®· gi¶m so víi n¨m 2001 ( gi¶m 7.389 ngh×n ®ång, t­¬ng ®­¬ng víi –1,23%), do nguyªn nh©n chÝnh lµ trong n¨m 2002 sè ®¬n vÞ còng nh­ sè lao ®éng tham gia B¶o hiÓm x· héi gi¶m ®i ( tõ 369 trong n¨m 2001 xuèng cßn 349 lao ®éng n¨m 2002). Tuy nhiªn còng do mét sè ®¬n vÞ nhËn thøc ch­a ®Çy ®ñ vÒ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy nªn vÉn ®Ó t×nh tr¹ng TNL§ - BNN x¶y ra, thËm chÝ cßn t¨ng lªn. MÆc dï vËy, nh×n chung ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ trªn lµ sù nç lùc kh«ng ngõng cña c¶ c¬ quan BHXH thµnh phè vµ c¸c doanh nghiÖp trong nh÷ng c«ng t¸c : -T¹o ®iÒu kiÖn lao ®éng, vÖ sinh an toµn lao ®éng vµ b¶o hé lao ®éng tèt. -Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ng­êi lao ®éng chÊp hµnh quy ®Þnh vÒ an toµn lao ®éng. -N©ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng ®Ó ®¸p øng víi c«ng viÖc míi víi nh÷ng yªu cÇu ký thuËt cao. Tõ nh÷ng ho¹t ®éng trªn mµ trong thêi gian quan thµnh phè ®· h¹n chÕ ®­îc TNL§ - BNN gãp phÇn ®em l¹i sù an toµn cho ng­êi lao ®éng, bªn c¹nh ®ã gi¶m bít ®­îc g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. c. Chi tr¶ chÕ ®é trî cÊp tö tuÊt Ng­êi lao ®éng ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong gia ®×nh hä. Bëi lÏ ng­êi lao ®éng lµ ng­êi ®em l¹i thu nhËp cho gia ®×nh, nu«i d­ìng nh÷ng ®èi t­îng ¨n theo ( nÕu cã ) trong gia ®×nh nh­ : Ng­êi qu¸ tuæi lao ®éng, ng­êi ch­a ®Õn tuæi lao ®éng hoÆc kh«ng ®ñ n¨ng lùc ®Ó lµm viÖc nu«i sèng b¶n th©n. ChÝnh v× vËy, ng­êi lao ®éng mÊt ®i sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn vËt chÊt lÉn tinh thÇn cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi th©n cña hä. ViÖc trî cÊp cho th©n nh©n ng­êi lao ®éng khi hä bÞ chÕt lµ mét chÝnh s¸ch mang tÝnh nh©n ®¹o, nh©n v¨n s©u s¾c cña Nhµ n­íc vµ cña §¶ng ta. ChÝnh v× vËy, tuy ®©y kh«ng ph¶i lµ kho¶n chi lín so víi tæng chi c¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi nh­ng l¹i ®­îc B¶o hiÓm x· héi thµnh phè hÕt søc quan t©m bëi lÏ nh÷ng ®èi t­îng ®­îc h­ëng trî cÊp tö tuÊt kh«ng nh÷ng mÊt m¸t vÒ vËt chÊt mµ cßn ph¶i mang nçi ®au rÊt lín vÒ tinh thÇn. Nh÷ng ®èi t­îng sèng dùa vµo ng­êi lao ®éng tr­íc ®©y giê hä cÇn mét phÇn tµi chÝnh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tèi thiÓu cña cuéc sèng. HiÖn nay, chÕ ®é trî cÊp tö tuÊt bao gåm: Mai t¸ng phÝ: Lµ kho¶n trî cÊp cho gia ®×nh ®Ó lo viÖc mai t¸ng cho ng­êi lao ®éng khi bÞ chÕt cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ ch«n cÊt lÉn chi phÝ tang lÔ. HiÖn nay B¶o hiÓm x· héi tr¶ trî cÊp mai t¸ng phÝ b»ng 8 th¸ng l­¬ng tèi thiÓu cho mét lao ®éng h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi bÞ chÕt. B¶ng 12: T×nh h×nh chi tr¶ mai t¸ng phÝ N¨m Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) 2000 179.424 2001 224.016 2002 274.423 2003 330.720 2004 386.676 Nguån: B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× Sè liÖu trªn thÓ hiÖn râ nÐt nhÊt tiÒn trî cÊp mai t¸ng phÝ cho sè lao ®éng ®ang h­ëng B¶o hiÓm x· héi bÞ chÕt t¹i thµnh phè. Ngoµi trî cÊp mai t¸ng phÝ, chÕ ®é trî cÊp tö tuÊt cßn bao gåm nh÷ng lo¹i sau: TuÊt ®Þnh suÊt c¬ b¶n: ¸p dông cho th©n nh©n ng­êi chÕt, B¶o hiÓm x· héi quy ®Þnh mçi th©n nh©n ®­îc h­ëng 40% møc l­¬ng tèi thiÓu. TuÊt ®Þnh suÊt nu«i d­ìng: ¸p dông trong tr­êng hîp trÎ em må c«i c¶ cha lÉn mÑ, ng­êi c« ®¬n kh«ng n¬i n­¬ng tùa b»ng 70% møc l­¬ng tèi thiÓu. Trî cÊp mét lÇn: §­îc tÝnh mçi th¸ng b»ng nöa th¸ng l­¬ng ®èi víi gia ®×nh ng­êi lao ®éng ®ang lµm viÖc nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 12 th¸ng. §èi víi nh÷ng gia ®×nh ®ang h­ëng l­¬ng h­u hoÆc trî cÊp B¶o hiÓm x· héi th× tèi ®a lµ 12 th¸ng, tèi thiÓ lµ 3 th¸ng l­¬ng. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× cßn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý ®èi t­îng lµ nh÷ng ng­êi vÒ h­u, nh÷ng c¸n bé l·o thµnh c¸ch m¹ng, vµ ®èi t­îng mÊt søc lao ®éng. Khi nh÷ng ng­êi nµy bÞ chÕt th× th©n nh©n tiÕn hµnh khai b¸o lµm hå s¬ xin h­ëng tiÒn tuÊt tuú theo theo ®iÒu kiÖn mµ h­ëng tuÊt mét lÇn hay tuÊt hµng th¸ng. Chi tr¶ chÕ ®é nµy ë B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt tr× chñ yÕu lµ cho ®èi t­îng h­u c«ng nh©n viªn chøc, chiªm tíi h¬n 70% tæng sè ®èi t­îng h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi t¹i thµnh phè, tû lÖ ng­êi mÊt søc lao ®éng bao gåm c¶ nh÷ng ng­êi ch­a bÞ c¾t lÉn h­ëng l¹i chiÕm kho¶ng 20%, cßn l¹i lµ h­u qu©n ®éi vµ c¸n bé l·o thµnh c¸ch m¹ng. B¶ng 13: T×nh h×nh chi tr¶ chÕ ®é tö tuÊt t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä (2000- 2004) N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m Sè ng­êi ®­îc h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2000 1.041 1.093.893 2001 1.044 1.221.383 127.490 11,65 2002 895 1.199.818 -21.565 -1,76 2003 884 1.728.003 528.185 44,02 2004 888 1.447.780 -280.223 -16,21 Nguån: B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× §iÒu ®¸ng chó ý trong b¶ng sè liÖu trªn: Sè tiÒn chi tr¶ qua c¸c n¨m thÊt th­êng. N¨m 2002 ®Õn n¨m 2004 sè ng­êi ®­îc h­ëng gi¶m dÇn, vµ sè tiÒn chi tr¶ còng gi¶m. N¨m 2003, sè ng­êi ®­îc h­ëng gi¶m song sè tiÒn bî l¹i t¨ng, nguyªn nh©n chÝnh do tiÒn l­¬ng tèi thiÓu t¨ng. MÆt kh¸c, lµ do sù chi tr¶ cho con cña ng­êi lao ®éng bÞ chÕt ch­a ®ñ 15 tuæi hoÆc bè mÑ, vî chång, ng­êi nu«i d­ìng hîp ph¸p ®· hÕt tuæi lao ®éng nhiÒu h¬n. 2.2 C«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é trî cÊp ng¾n h¹n: a .Chi tr¶ trî cÊp thai s¶n: §©y lµ mét kho¶n chi tr¶ lín nhÊt trong c¸c kho¶n trî cÊp ng¾n h¹n. Lµ thµnh phè tËp trung nhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c«ng ty... nhÊt tØnh. Mµ ®a sè lµ nhòng nhµ m¸y giÊy, may, thùc phÈm...®ßi hái hÇu hÕt c«ng nh©n lµ n÷. ChÝnh v× vËy, viÖc thùc hiÖn chÕ ®é thai s¶n lµ nhu cÇu ®ßi hái th­êng xuyªn cña ng­êi lao ®éng. H¬n n÷a, viÖc quy ®Þnh thêi gian nghØ cÇn tÝnh ®Õn yÕu tè ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng lao ®éng nh»m ®¶m b¶o søc khoÎ cho s¶n phô, thuéc c¸c nhãm kh¸c nhau. Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý chi chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi nµy còng cÇn ph¶i ®­îc l­u ý tr¸nh t×nh tr¹ng trôc lîi B¶o hiÓm x· héi cña chñ sö dông lao ®éng. §©y lµ mét chÕ ®é yªu cÇu kÕt hîp rÊt nhiÒu c¸c c¬ quan ®oµn thÓ (y tÕ, B¶o hiÓm x· héi, c«ng ®oµn, c¬ quan sö dông lao ®éng, nhµ n­íc...). ChÝnh v× vËy rÊt cÇn sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh»m b¶o vÖ quyÒn bµ nÑ, trÎ em; nh­ng ®ång thêi còng ph¶i thùc hiÖn chi ®óng chÕ ®é, ®èi t­îng... B¶ng 14: T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp thai s¶n t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä (2000 - 2004) N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m hµng n¨m Sè ng­êi ®­îc h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn trî cÊp (Ngh×n ®ång) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2000 391 581.221 2001 432 723.023 141.802 24,39 2002 481 856.550 133.527 18,46 2003 614 1.427.636 571.086 66,67 2004 825 1.977.012 649.376 38,48 N¨m 2003 , sè ng­êi h­ëng t¨ng lªn rÊt nhanh so víi nh÷ng n¨m tr­íc øng víi sè tiÒn t¨ng vät. §iÒu nµy chøng tá khi t¨ng møc l­¬ng tèi thiÓu lªn 290.000 ®ång vµo ®Çu n¨m 2003 ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn tæng chi cña B¶o hiÓm x· héi. §iÒu nµy cßn chøng tá møc l­¬ng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng n÷ ngµy cµng cao (møc h­ëng chÕ ®é trî cÊp thai s¶n dùa vµo møc l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng B¶o hiÓm x· héi – kh«ng ph¶i møc l­¬ng tèi thiÓu). Nh×n chung trong n¨m 2002 trë l¹i ®©y, sè lao ®éng nghØ thai s¶n ngµy mét gi¶m. §iÒu nµy chøng tá y­ thøc ng­êi d©n vÒ kÕ ho¹ch ho¸, bo¶ vÖ søc khoÎ bµ mÑ trÎ em ngµy cµng cao. ThuËn lîi cho B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr×, lµ trung t©m cña tØnh, th«ng tin lu«n ®­îc cËp nhËt ®Çy ®ñ. Do ®ã, viÖc ng­êi lao ®éng hiÓu ®­îc ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch jo¸ gia ®×nh, gi¶m tû lÖ sinh lµ kh«ng khã. §iÒu nµy gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng t¸c c©n ®èi thu chi quü B¶o hiÓm x· héi cña B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr×. b. T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp èm ®au ë B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä(2000-2004) §èi t­îng h­ëng chÕ ®é èm ®au lµ nh÷ng ng­êi bÞ èm ®au ®· tham gia ®ãng B¶o hiÓm x· héi t¹i c¸c ®¬n vÞ c¬ së vµ hiÖn ®ang c«ng t¸c. ViÖc chi tr¶ chÕ ®é trî cÊp èm ®au t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè lµ chi tr¶ tËp trung cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së cã ng­êi bÞ èm ®au. B¶o hiÓm x· héi thµnh phè th­êng xuyªn theo dâi chÆt chÏ tiÕn ®é trÝch nép B¶o hiÓm x· héi, tiÕn ®é chi tr¶ trî cÊp èm ®au cña tõng ®¬n vÞ, trªn c¬ së h­íng dÉn c¬ së tËp hîp, hµon thµnh chøng tõ chi, thanh quyÕt to¸n kÞp thêi víi B¶o hiÓm x· héi. Bªn c¹nh ®ã, B¶o hiÓm x· héi thùc hiÖn ph©n c«ng c¸n bé ®Õn tõng ®¬n vÞ h­íng dÉn, c¸ch ghi chÐp biÓu mÉu, lËp chøng tõ thanh quyÕt to¸n theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, cña nghµnh. Hµng th¸ng, thµnh phè thùc hiÖn ®èi chiÕu chøng tõ, nghØ èm, lµm thñ tôc thanh to¸n trªn nguyªn t¾c ®ãng B¶o hiÓm x· héi ®Õn th¸ng nµo th× trî cÊp B¶o hiÓm x· héi ®Õn th¸ng tiÕp theo ( øng tr­íc mét th¸ng). B¶o hiÓm x· héi thµnh phè theo dâi chÆt chÏ, kÞp thêi, nhê ®ã t×nh tr¹ng thanh quyÕt to¸n chËm c¬ b¶n ®­îc gi¶i quyÕt. Cho ®Õn nay, viÖc chi tr¶ chÕ ®é trî cÊp èm ®au nh×n chung ®· ®i vµo nÒ nÕp. KÕt qu¶ chi tr¶ trî cÊp èm ®au trong thêi gian qua: B¶ng 15: T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp èm ®au t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä giai ®o¹n 2000 - 2004 N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m Sè ng­êi h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2000 4.053 349.930 2001 3.815 383.601 33.671 9,62 2002 4.459 522.222 138.621 36,14 2003 5.101 663.610 141.088 27,02 2004 5.801 868.272 204.662 30,84 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu 15, ta thÊy sè ®èi t­îng h­ëng èm ®au t¨ng rÊt cao qua c¸c n¨m. §iÒu nhËn thÊy râ lµ kh«ng hÒ cã xu h­íng gi¶m. §ã lµ vÊn ®Ò ®¸ng lo ng¹i. Riªng chÕ ®é èm ®au phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn lµm viÖc, thêi tiÕt, khÝ hËu còng nh­ m«i tr­êng, cuéc sèng riªng cña ng­êi lao ®éng. Thªm vµo ®ã lµ nhËn thøc cña ng­êi lao ®éng cho r»ng ®Ó nhËn ®­îc tiÒn trî cÊp èm ®au th× ph¶i lµm nhiÒu thñ tôc r­êm rµ, khã kh¨n nªn th­êng ®i kh¸m ë bÖnh viÖn hay mét sè dÞch vô kh¸c mµ kh«ng ®i kh¸m b»ng thÎ BHYT t¹i n¬i quy ®Þnh. MÆt kh¸c, do mét sè ®¬n vÞ doanh nghiÖp do thiÕu viÖc lµm cho c«ng nh©n nªn th­êng thay nhau nghØ. Nh­ng doanh nghiÖp l¹i tÝnh ngµy nghØ ®ã vµo ngµy èm ®Ó ®­îc h­ëng B¶o hiÓm x· héi. ChÝnh v× vËy kÕt qu¶ chi tr¶ trî cÊp èm ®au chØ phÇn nµo ph¶n ¸nh t×nh h×nh søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ B¶o hiÓm x· héi thµnh phè qu¶n lý. Tuy nhiªn, sau khi BHYT s¸t nhËp vµo B¶o hiÓm x· héi, ng­êi lao ®éng ®· tin t­ëng h¬n vµo chÕ ®é ch¨m sãc ng­êi lao ®éng nµy. B»ng chøng lµ sè ng­êi h­ëng vµ sè tiÒn chi tr¶ cho chÕ ®é èm ®au cña n¨m 2003 ®Òu t¨ng so víi n¨m 2001 vµ n¨m 2002. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc sè l­îng ng­êi èm trong n¨m 2003 t¨ng nhiÒu lµ do x¶y ra dÞch bÖnh nhiÒu vµ søc l©y lan nhanh. Song vÊn ®Ò nµy cÇn ®­îc quan t©m h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. T¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× sè chi tr¶ trî cÊp èm ®au hoµn toµn tõ quü B¶o hiÓm x· héi, ng©n s¸ch nhµ n­íc kh«ng ph¶i chi kho¶n trî cÊp nµy, ®iÒu nµy phÇn nµo gi¶m bít chi cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. c.T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp nghØ d­ìng søc, phôc håi søc khoÎ ChÕ ®é míi ®­îc B¶o hiÓm x· héi ¸p dông chi tõ n¨m 2001 khi cã quyÕt ®Þnh sè 37/2003/ Q§ - TTg cña chÝnh phñ nh»m gióp ng­êi lao ®éng phôc håi søc khoÎ sau thêi gian lao ®éng nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy chøng tá ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta mong muèn ngµy cµng ®¸p øng cao h¬n nh÷ng nhu cÇu tÊt yÕu cña ng­êi lao ®éng trong t×nh h×nh míi. §iÒu kiÖn ®Ó ®­îc h­ëng chÕ ®é nµy: Ng­êi lao ®éng ®· ®ãng gãp ®ñ B¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh th× ®­îc nghØ d­ìng søc phôc håi søc khoÎ khi cã 3 ®iÒu kiÖn sau ®©y: + Cã ®ñ 3 n¨m ®ãng B¶o hiÓm x· héi trë lªn t¹i ®¬n vÞ mµ bÞ suy gi¶m søc khoÎ. + Sau khi ®iÒu trÞ néi tró do èm ®au, TNL§ vµ BNN mµ ch­a phôc håi søc khoÎ. + Lao ®éng n÷ søc khoÎ yÕu sau khi nghØ thai s¶n ( kÓ c¶ tr­êng hîp nghÞ do sÈy thai). §©y lµ kÕt qu¶ chi nghØ d­ìng s­c t¹i thµnh phè ViÖt Tr× B¶ng 16: T×nh h×nh chi tr¶ trî cÊp nghØ d­ìng søc t¹i thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä giai ®o¹n 2001 - 2004 N¨m ChØ tiªu Møc t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m Sè ng­êi ®­îc h­ëng (Ng­êi) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Sè tiÒn (Ngh×n ®ång) Tèc ®é t¨ng (%) 2001 210 73.150 2002 2.314 684.450 661.300 835,68 2003 2.404 723.450 38.750 5,66 2004 2.484 746.300 23.100 3,19 Trong 4 n¨m thùc hiªn chÕ ®é nghØ d­ìng søc th× B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. N¨m sau sè ng­êi ®­îc h­ëng lu«n cao h¬n n¨m tr­íc. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc lµ ngµy cµng nhiÒu ng­êi lao ®éng ®­îc ch¨m sãc søc khoÎ, ®iÒu kiÖn ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn râ nÐt. Tèc ®é t¨ng tr­ëng còng rÊt cao nhÊt lµ n¨m 2002 (t¨ng 835,68%, tøc lµ t¨ng 611.300 ngh×n ®ång so víi n¨m 2001). Lý do cña hiÖn t­îng trªn v× cã sù thay ®æi vÒ sè l­îng ng­êi tham gia ®ãng B¶o hiÓm x· héi. Ngoµi ra cßn v× sè ng­êi nghØ d­ìng søc lu«n phô thuéc vµo sè ng­êi lao ®éng èm ®au, thai s¶n mµ s« l­îng ng­êi h­ëng trong c¸c chÕ ®é nµy l¹i th­êng t¨ng theo c¸c n¨m. ▪ Nãi chung: T×nh h×nh chi tr¶ l­¬ng h­u vµ trî cÊp B¶o hiÓm x· héi ë thµnh phè ViÖt Tr× lu«n ®­îc thùc hiÖn tèt. C¸c ®èi t­îng thuéc diÖn ®­îc h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi theo ®óng quy ®Þnh cña Ph¸p luËt ®Õn lµm viÖc t¹i c¬ quan B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ®Òu ®­îc tiÕp ®ãn vµ gi¶i quyÕt nhanh chãng, ®óng quy ®Þnh. Kh«ng cã hiÖn t­îng chËm chi tr¶ B¶o hiÓm x· héi cho c¸c ®èi t­îng trõ nh÷ng tr­êng hîp do yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng nh­: Ng­êi ®­îc h­ëng kh«ng thÓ ®Õn lÜnh trî cÊp hoÆc ®¬n vÞ sö dông lao ®éng ®­a kh«ng ®óng sè tµi kho¶n cña ®¬n vÞ dÉn ®Õn viÖc c¸n bé chi B¶o hiÓm x· héi göi trî cÊp B¶o hiÓm x· héi vµo tµi kho¶n sai ... B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ®· thùc hiÖn qu¶n lý chi B¶o hiÓm x· héi nh»m gi¶i quyÕt chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi vµ chi tr¶ kÞp thêi, chÝnh x¸c, ®óng ®èi t­îng, tËn tay cho ng­êi ®­îc h­ëng. §¶m b¶o an toµn, tr¸nh thÊt tho¸t quü B¶o hiÓm x· héi. B¶ng 17: C¬ cÊu chi tr¶ c¸c C§ vµ trî cÊp B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× (2000 - 2004) N¨m ChÕ ®é 2000 2001 2002 2003 2004 1.H­u trÝ (Tr®) 50.787 59.264 60.375 89.117 100.427 C¬ cÊu(%) 95,44 94,84 93,60 93,98 93,65 2.TNL§ BNN (Tr®) 226 598 591 835 981 C¬ cÊu(%) 0,42 0,95 0,91 0,88 0,91 3.Thai s¶n (Tr®) 581 723 856 1.427 1.997 C¬ cÊu(%) 1,09 1,15 1,32 1,50 1,86 4.Tö tuÊt-mai t¸ng (Tr®) 1.270 1.443 1.434 2.056 1.447 C¬ cÊu(%) 2,38 2,30 2,22 2,16 1,34 5.èm ®au (Tr®) 349 383 522 663 868 C¬ cÊu (%) 0,65 0,61 0,80 0,69 0,80 6.NghØ d­ìng søc (Tr®) 73 684 723 746 C¬ cÊu (%) 0,11 1,06 0,76 0,69 Tæng 53.213 62.484 64.498 94.821 107.232 L­îng chi cho chÕ ®é nµy cßn cã xu h­íng c¶ vÒ sè tiÒn vµ tû träng qua tõng n¨m. Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng nµy lµ do sè ng­êi vÒ h­u ngµy cµng t¨ng, xÐt vÒ c¬ cÊu th× bao giê l­îng tiÒn tr¶ cho chÕ ®é còng cao h¬n h¼n nh÷ng chÕ ®é kh¸c (b»ng 75% møc l­¬ng b×nh qu©n cña 5 n¨m gÇn nhÊt vµ ®­îclÜnh l­¬ng hµng th¸ng, trong khi c¸c chÕ ®é kh¸c th­êng lÜnh 1 lÇn hoÆc nhiÒu lÇn nh­ng víi sè tiÒn rÊt thÊp). MÆt kh¸c, kÕt cÊu d©n sè n­íc ta lµ kÕt cÊu d©n sè trÎ. Do ®ã, sè ng­êi vÒ h­u n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tr­íc, trong khi tuæi thä trung b×nh ngµy cµng cao do ®êi sèng ng­êi d©n ®­îc c¶i thiÖn khiÕn cho tæng chi cho chÕ ®é h­u trÝ t¨ng nhanh c¶ vÒ mÆt sè l­îng vµ c¬ cÊu %. VÒ nh÷ng chÕ ®é TNL§ - BNN, thai s¶n, èm ®au vµ tö tuÊt th× rÊt khã dù ®o¸n vÒ møc t¨ng gi¶m c¬ cÊu chi tr¶ trong tæng chi B¶o hiÓm x· héi v× nh÷ng chÕ ®é nµy phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­: §iÒu kiÖn lµm viÖc, b¶o hé lao ®éng, m«i tr­êng sèng, giíi tÝnh, t©m lý ng­êi d©n ... Tuy nhiªn, còng cã thÓ nhËn thÊy lµ c¬ cÊu chi cho c¸c chÕ ®é nµy cã phÇn gi¶m do l­îng chi cho chÕ ®é h­u trÝ t¨ng nhanh. MÆc dï míi ®­îc triÓn khai, nh­ng chÕ ®é nghØ d­ìng søc phôc håi søc khoÎ t¹i thµnh phè ViÖt Tr× còng ®· thÓ hiÖn mét phÇn nµo ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®­îc ®¸p øng cao h¬n nhu cÇu trong cuéc sèng. C¸n bé chi t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× còng n¾m v÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é. Tõ ®ã t¹o lßng tin v÷ng ch¾c cho ng­êi lao ®éng víi nh÷ng chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi cña Nhµ n­íc. ChÕ ®é nµy còng ®· t¨ng ®Òu ®Æn c¶ vÒ c¬ cÊu vµ l­îng chi qua c¸c n¨m ( n¨m 2003 lµ 723 triÖu ®ång, n¨m 2004 lµ 746 triÖu ®ång). Tuy chiÕm rÊt Ýt trong tæng chi c¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi nh­ng chÕ ®é nµy còng gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng lßng tin cña ng­êi lao ®éng vµo chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vµ ®­êng lèi cña §¶ng, cña Nhµ n­íc. 3 .§¸nh gi¸ kÕt qu¶ chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH: ChÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi míi ®­îc x©y dùng bëi hÖ thèng tiªu thøc, tiªu chÝ ®­îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi, t­¬ng ®èi phï hîp víi môc ®Ých, b¶n chÊt cña B¶o hiÓm x· héi cµ phï hîp víi t­ t­ëng, nguyÖn väng cña ng­êi lao ®éng. HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm, chÝnh s¸ch ­u ®·i x· héi, cøu trî x· héi, phóc lîi x· héi ®­îc thiÕt lËp riªng, t¸ch khái chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi, ®· gi¶m bít ®­îc sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh chång chÐo, ®an xen, t¹o ®iÒu kiÖn cho hÖ thèng B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®­îc thuËn lîi. ViÖc chi tr¶ trùc tiÕp cña B¶o hiÓm x· héi thµnh phè tõ ®ã còng ®­îc râ rµng vµ bít g¸nh nÆng h¬n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé chi hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô cña m×nh t¹o uy tÝn cho c¬ quan B¶o hiÓm x· héi thµnh phè. MÆc dï thu ®­îc nh÷ng thµnh t­u rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ®æi míi nh­ng c«ng t¸c chi tr¶ trong thêi gian qua vÉn cßn tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp. V× vËy mµ c«ng t¸c chi tr¶ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c c©n b»ng thu chi cña quü B¶o hiÓm x· héi, thËm chÝ trong mét sè tr­êng hîp nã cßn mÊt ®i tÝnh chÊt b¶o ®¶m cho cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng kÐo theo sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ B¶o hiÓm x· héi. Sù chuyÓn ®æi nµy g©y ra mét sè v­íng m¾c trong viÖc gi¶i quyÕt quyÒn lîi mét sè chÝnh s¸ch cò vµ chÝnh s¸ch m¬id, gi÷a thêi gian ®ãng b¶o hiÓm vµ thêi gian h­ëng. MÆt kh¸c trong quy ®Þnh vÒ B¶o hiÓm x· héi cßn nh÷ng ®iÓm ch­a thùc sù phï hîp nh­ tuæi nghØ h­u gi÷a nam vµ n÷, gi÷a c¸c nhãm lao ®éng. §iÒu nµy g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn cña B¶o hiÓm x· héi thµnh phè víi c¸c ®¬n vÞ, víi ng­êi lao ®éng khi ®i gi¶i quyÕt quyÒn lîi cô thÓ cña hä. Sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng t¨ng nhanh nh­ng sè ng­êi tham gia B¶o hiÓm x· héi chØ chiÕm 1 l­îng kh«ng ®¸ng kÓ trong sè lao ®éng trªn ®Þa bµn thµnh phè. PhÇn lín sè ng­êi tham gia B¶o hiÓm x· héi ®Òu n»m trong diÖn b¾t buéc. C¸c chñ sö dông lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lu«n t×m c¸ch tr¸nh nÐ hoÆc cè t×nh vi ph¹m luËt lao ®éng, ký hîp ®ång ng¾n h¹n, thËm chÝ kh«ng ký hîp ®ång lao ®éng, ký quyÕt quyÕt ®Þnh l­¬ng thÊp h¬n møc h­ëng ®Ó kh«ng thùc hiÖn tèt viÖc trÝch nép B¶o hiÓm x· héi hoÆc thùc hiÖn ë møc t­îng tr­ng nh»m ®èi phã. NhËn thøc cña ng­êi lao ®éng cßn h¹n chÕ, ch­a thÊy râ ®­îc ý ngh·i cña 5% tiÒn l­¬ng ®ãng B¶o hiÓm x· héi ®Ó h­ëng cao h¬n do cã phÇn cña chñ sö dông lao ®éng ®ãng 15% tæng quü l­¬ng vµ ®­îc Nhµ n­íc hç trî, lµ lîi Ých thiÕt thùc l©u dµi nh­ èm ®au, thai s¶n ...Bªn c¹nh ®ã cßn cã nhiÒu c¬ quan tr©y ú, nÐ tr¸nh nî B¶o hiÓm x· héi, ý thøc chÊp hµnh ®iÒu lÖ B¶o hiÓm x· héi cßn láng lÎo. Do ®ã cÇn ph¶i cã nh÷ng luËt ®Þnh chÆt chÏ h¬n. •C¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi cßn nhiÒu bÊt cËp: ChÕ ®é èm ®au: èm ®au dµi ngµy ®èi víi mét sè bÖnh: Tµn phÕ, xuÊt huyÕt n·o, t©m thÇn...¸p dông chÕ ®é èm ®au dµi ngµy kh«ng cã giíi h¹n vÒ thêi gian h­ëng, g©y khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng vµ c¬ quan B¶o hiÓm x· héi. Ng­êi lao ®éng èm dµi ngµy l¹i kh«ng cã chÕ ®é BHYT v× h­ëng trî cÊp èm ®au kh«ng quy ®Þnh ®ãng B¶o hiÓm x· héi, y tÕ nÕu nh­ kh¸m lÊy giÊy nghØ èm hoÆc ®iÒu trÞ bÖnh kh¸c lµ mét trë ng¹i. Cã ng­êi thêi gian ®ãng B¶o hiÓm x· héi d­íi 5 n¨m l¹i h­ëng trî cÊp èm dµi ngµy nhiÒu n¨m, cã møc l­¬ng cao h¬n so víi ng­êi cã thêi gian ®ãng B¶o hiÓm x· héi tõ 10 –15 n¨m hÕt tuæi lao ®éng ®­îc h­ëng trî cÊp h­u 45 – 55% tiÒn l­¬ng b×nh qu©n 5 n¨m cuèi thÊp h¬n trî cÊp dµi ngµy. ChÕ ®é TNL§ - BNN: ChÕ ®é nµy cã quy ®Þnh trî cÊp cho ng­êi lao ®éng khi hä bÞ tai n¹n trªn tuyÕn ®­êng ®i vµ vÒ tõ n¬i ë ®Õn n¬i lµm viÖc. Nh­ vËy trong tr­êng hîp nµy rÊt khã c¸c ®Þnh ®©u lµ tuyÕn ®­êng mµ ng­êi lao ®éng ®i tõ nhµ ®Õn c¬ quan vµ ng­îc l¹i bëi v× trªn thùc tÕ cã rÊt Ýt ng­êi ®i mét tuyÕn ®­êng duy nhÊt tõ nhµ ®Õn c¬ quan. NhiÒu ®èi t­îng giµ c¶, èm ®au kh«ng tù ®i lÜnh tiÒn ®­îc, yªu cÇu ph¶i cã giÊy uû quyÒn song UBND ph­êng, x· l¹i kh«ng cã thÈm quyÒn x¸c nhËn, g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n, phiÒn hµ cho ®èi t­îng. Mét sè ®èi t­îng h­u trÝ, h­ëng trî cÊp B¶o hiÓm x· héi do ch­a nhËn thøc ®Çy ®ñ, vµi th¸ng míi ®i lÜnh mét lÇn, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý, B¶o hiÓm x· héi còng ch­a cã chÕ tµi kh¾c phôc. Mét sè d¬n vÞ nî B¶o hiÓm x· héi lµm chËm tiÕn ®ä thanh quyÕt to¸n. NhiÒu ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh t×m mäi c¸ch l¸ch luËt nh­ tuyÓn ng­êi cã thai vµo lµm viÖc, ®­îc Ýt th¸ng ®· lµm thñ tôc thanh to¸n trî cÊp thai s¶n, n©ng l­¬ng cao tr­íc khi thanh to¸n trî cÊp B¶o hiÓm x· héi. Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò c«ng t¸c thu chi quü B¶o hiÓm x· héi t¹i B¶o hiÓm x· héi thµnh phè trong 5 n¨m trë l¹i ®©y. C«ng t¸c thu chi quü B¶o hiÓm x· héi, c©n ®èi gi÷a B¶o hiÓm x· héi nh»m x©y dùng, t¹o lËp nªn nguån quü B¶o hiÓm x· héi ®éc lËp, lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña quü B¶o hiÓm x· héi. Bªn c¹nh ®ã c«ng t¸c chi còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù æn ®Þnh vµ v÷ng m¹nh cña quü B¶o hiÓm x· héi, nã thÓ hiÖn vai trß vµ uy tÝn cña nghµnh B¶o hiÓm x· héi. Ngoµi hai nhiÖm vô träng t©m trªn, B¶o hiÓm x· héi thµnh phè cßn thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô kh¸c gãp phÇn hç trî tÝch cùc vµo sù nghiÖp chung cña toµn ngµnh: -C«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng: KiÓm tra, xÐt duyÖt thÎ B¶o hiÓm x· héi vµ hå s¬ cña nh÷ng ®èi t­îng ®ang h­ëng B¶o hiÓm x· héi t¹i thµnh phè. Qu¶n lý theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m ®èi t­îng trong thµnh phè. -Thùc hiÖn ®iÒu chØnh l­¬ng h­u vµ trî cÊp thêi gian c«ng t¸c, tû lÖ h­ëng. -Thùc hiÖn qu¶n lý ®èi t­îng mÊt søc lao ®éng: Sè ng­êi ®­îc h­ëng l¹i, h­ëng tiÕp vµ sè ng­êi ngõng trî cÊp mÊt søc lao ®éng. -Thùc hiÖn më sæ s¸ch qu¶n lý ®èi t­îng, l­u tr÷ vµ qu¶n lý hå s¬, s¾p xÕp, ph©n lo¹i hå s¬ h­ëng B¶o hiÓm x· héi theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh, x·, ph­êng, doanh nghiÖp theo ®óng quy ®Þnh cña ngµnh. -Gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c mµ ®èi t­îng h­ëng B¶o hiÓm x· héi gÆp ph¶i. D­íi sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña tØnh Phó Thä, UBND thµnh phè ViÖt Tr×, sù chØ ®¹o s¸t sao vÒ nghiÖp vô cña B¶o hiÓm x· héi tØnh Phó Thä, sù cè g¾ng cña tõng c¸n bé trong c¬ quan vµ sù ®oµn kÕt cña tËp thÓ c¸n bé cña B¶o hiÓm x· héi thµnh phè, B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng trªn mäi mÆt. Tuy nhiªn v× mét sè lý do kh¸ch quan còng nh­ chñ quan mµ vÉn cßn nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ trong c«ng t¸c thu chi quü B¶o hiÓm x· héi nh­ ®· nªu trªn. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i ®­îc söa ®æi, ®iÒu chØnh kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr× ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n n÷a vµ ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra, ®ång thêi ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho hµng v¹n lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸n bé ph­êng x· ®ang ®ãng t¹i thµnh phè. Ch­¬ng 3 d­íi ®©y mong muèn ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó phÇn nµo kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn. CHƯƠNG III MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU-CHI QUỸ BHXH TẠI BHXH THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ I. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c thu chi quü bhxh Vừa là một hoạt động tài chính vừa là hoạt động bảo đảm xã hội đối với người lao động và thực hiện chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước.Quỹ BHXHở nước ta được quan tâm, chú ý từ lâu. Nó là tổ chức lâu. Nó lá tổ chức ra đời sớm nhất trong hệ thống bảo hiểm nói chung và có cơ sở duy trì, phát triển một cách ổn định. Tuy nhiên,do đặc điểm kinh tế xã hội và những điều kiện tổ chức quản lý đặc thù nên BHXH nước ta phát triển còn chậm so với nhiều nước trên thế giới. Tình hình đó thể hiện trên những nguyên nhân sau đây: Thứ nhất là: Nền kinh tế nước ta trải qua cuộc chiến tranhbảo vệ dân tộc lâu dàivà bị tàn phá khốc liệt nên có nhiều khó khăn. Tổng sản phẩm xã hội, thu nhập bình quân đầu người trong những năm gần đây đã tăng song vẫn vào loại thẩp trên thế giới. Từ đó huy động một phần thu nhập của người lao động vào nguồn quỹBHXH còn rất hạn chế. Thậm chí chủ yếu do ngân sách nhà nước cấp. Thứ hai là: Nhận thức về chính sách BHXH của một bộ phận người dân, chủ sư dụng lao động và người lao động còn hạn chế, chưa hiểu rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình khi tham gia BHXH.Dẫn đến tình trạng một số đối tượng thuộc diện bắt buộc theo luật, nhất là khối ngoài quốc doanhkhông tự giác tham gia BHXH. Thứ ba là: Do tình hình thục tếcủa nước ta, đất nước trải qua 30 năm chiến tranh, đối tượng BHXH nhiều, số lượng lao động đến tuổi hưởng BHXH đông, trong khi đó quỹ BHXH rất hạn chế gây nhiều khó khăn cho hoạt động của BHXH. Thứ tư là: Hệ thống pháp luật liên quan đến việc tổ chức thực hiệnBHXH còn chưa động bộ, các chế tài xử phạt chưa đủ mạnh nên nhiều doanh nghiệpcòn trây ỳ, nợ đọng , trốn đóng BHXH cho người lao động; ví dụ như:Nghị định 58/CP ngày 13 tháng 8 năm 1998 và nghị định 01/NĐ-CP ngày 19 tháng 01 năm 2003 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của BHXH kèm theo nghị định 12CP năm 1995. Đã cho thấy rõ sự bất cập củae 2 nghị định này vì khi sát nhập BHYT vào BHXH chưa có sự sửa đổi. Thứ năm là: So vơi các nghành khác thì BHXH còn khá non trẻ nhưng đã đạt được một số thành tựu quan trọng. Song bên cạnh đó BHXHViệt Nam nói chung , BHXH thành phố Việt Trì nói riêng đứng trước những khó khăn, đó là trong khi nguồn thu vào quỹ BHXH còn hạn hẹp do mặt bằng về thu nhập của người lao động chưa thực sự cao, phạm vi đối tượng tham gia BHXH đã được mở rộng nhưng đối tượng hưởng lại càng tăng nhanh. Do số người về hưu đông hơn diện chính sách rộng hơn, tuổi thọ chung bình của người dân nói chung và người về hưu nói riêng cao hơn… làm cho việc thu – chi quỹ BHXH gặp khó khăn, thêm vào đó sự biến động của tiền tệ, giá cả làm cho giá trị thực tế của quỹ BHXH giảm giá dần. Tình hình đó làm cho việc duy trì quỹ BHXH gặp không ít khó khăn. Đó là những vấn đề đặt ra cần được xem xét giải quyểttong tình hình thực tế hiện nay. II. Mét sè kiÕn nghÞ Xuất phát từ thực trạng trên, việc quan tâm xây dựng quỹ BHXH của nước ta là đòi hỏi bức bách. Tuy chưa có điều kiện nghiêm cứu và tìm hiểu một cách sâu rộng, đầy đủ hơn và sâu sắc hơn. Trong chuyên đề này em mạnh dạn nêu lên một số kiến nghị sau đây: 1-Về công tác thu BHXH: a/ Về quản lý thu BHXH: Quản lý đầy đủ, chính xác, kịp thời đối tượng tham gia BHXH và quỹ tiền lương làm cơ sở nộp BHXH là một trong những nội dung quan trọng nhất của công tác quản lý thu BHXH. Để thực hiện tốt công tác quản lý thu BHXH cần thực hiện một số biện pháp sau: -Phối hợp với các cơ quan quản lý liên quan ở trung ương và ở các địa phương thống kê toàn bộ các đơn vị và người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện (nếu có) . Đặc biệt quan tâm để nắm bắt đẩy đủ số lượng đon vị và người lao động đang phải tham gia BHXH ở khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Đối với đơn vị này cần phải phối hợp chặt chẽ với cơ quan cấp giấy phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp (sở kế hoạch và đầu tư tỉnh, thành phố), cơ quan quản lý thu thuế ở địa phương. -Tổ chức cấp sổ BHXH cho người lao động để ghi chép toàn bộ quá trình tham gia BHXH và mức đóng góp của họ vào quỹ BHXH. Cần sớm nghiên cứu và đưa vào sử dụng công nghệ quản lý mới để thay thế cho phương pháp thủ công hiện nay, theo dõi quản lývà ghi chếp kịp thời, đầy đủ sự biến động về lao động của từng đơn vị , thời gian đóng BHXH của từng người trong đơn vị. -Phân loại đơn vị tham gia BHXH theo quy mô (lớn , vừa , nhỏ) loại hình (hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cán bộ xã phường,…). Trên cơ sở đó phân công cụ thể từng đơn vị từng bộ phận , từng cá nhân thuộc hệ thống BHXH Viêt nam trực tiếp quản lý thu đối với từng đơn vị sử dụng lao đông cho phù hợp với năng lực của họ.Cần chú ý phân công nhứng cán bộ có trình độ nghiệp vụ vững vàng để quản lý các đơn vị sản xuất kinh doanh, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. -Gắn chặt giải quyết các chế độ, chính sách BHXH cho người lao động với nghĩa vụ phải đóng BHXH. Tất cả mọi cơ quan, đơn vị , cá nhân không đóng BHXH hoặc đóng chậm đều chưa được giải quyết các chế độ BHXH. -Cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Thanh tra Lao động ,Thanh tra Nhà nước, các tổ chức công quyền và tổ chức chính trị xã hội (cơ quan Đảng Liên đoàn Lao động , các hội quần chúng …) Để kiểm tra giá sát đôn đốc việc kê khai lao đông, quỹ lương và đóng BHXH. Cần xử phạt nghiêm minh hoặc có hình thức sử lý cao đối với những trường hợp cố tình trốn tránh, gian lận trách nhiệm tham gia và đóng BHXH. -Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích , khen thưởng đối với những đơn vị ,cá nhân đạt thành tích tốt trong công tác quản lý thu BHXH. -Quản lý chặt chẽ tiền thu BHXH, BHXH tỉnh, BHXH thành phố không được dùng tiền thu BHXH để chi cho bất kỳ nội dung công việc gì.Theo định phải chuyển nộp hết vế tài khoản BHXH Việt Nam để hình thành quỹ BHXH tập trung. Mặt khác , chúng ta cần nghiên cứu về mức đóng góp của chủ sử dụng lao động và người lao động . Các nước trên thế giới có định mức đóng góp của chủ sử dụng lao động và người lao động vào quỹ BHXH gần bằng nhau; và tỷ lệ đóng cao hơn của nước ta hiện nay. Chẳng hạn như ở nước Đức để hình thành nên quỹ trợ cấp tuổi già giảm khả năng lao động, tử tuất, người lao động và người sử dụng lao động đóng 41,5% thu nhập trong đó người lao động đóng 20,75% và người sử dụng lao động 20,75%. Tương tự ở Croatia tỷ lệ đóng tương ứng:21,5%,10,75% và 10,75%. Thời gian tới từng bước tăng mức đóng góp của chủ sử dụng lao động và người lao động làm cho nó là nguồn tài chính chủ yếu hình thành quỹ BHXH, cùng với nguồn lãi thu được từ hoạt động đầu tư, quỹ luôn luôn đảm bảo đầy đủ kịp thời mọi nhu cầu chi tiêu; nhằm giảm dần sự bù trừ của ngân sách nhà nước và tiến đến quỹ cân bằng thu chi mà không cần đến sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước.Nếu cứ tình trạng ngân sách nhà nước bù đắp sự thiếu hụt chi quỹ BHXH thì sẽ dẫn đến sự dịch chuyển, điều tiết thu nhập của tất cả mọi người cho một số người được tham gia BHXH bắt buộc. Đó chính là nghịch lý đi ngược lại nguyên tắc, mục đích hoạt động BHXH. Bởi vì, nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước là sự đóng góp trực tiếp hay gián tiếp của toàn dân. Việc xác định lộ trình để tăng mức đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động như thế nào cho phù hợp với điều kiện và xu hướng phát triển của nền kinh tế xã hội là một vấn đề khó khăn phức tạp. Tuy nhiên, em xin đề suất một số ý kiến sau đây: Mức đóng góp vào quỹ BHXH của người lao động và chủ sử dụng lao dộng được xác định trên cơ sở tỷ lệ đóng góp và mức tiền lương, tiền công thưc tế (không theo bảng lương như hiện nay). Làm như vậy một phần sẽ làm tăng nguồn thu cho quỹ , đảm bảo được quyền lợi cho người lao động ;Mặt khác, sẽ tạo tạo ra một sân bình đẳng giữa các cơ quan, đơn vị của nhà nước với các cơ quan không phải của nhà nước. Bởi vì, theo quy định hiện hành các cơ quan đơn vị của nhà nước đang đóng BHXH theo thang bảng lương do nhà nước quy định (thấp hơn mhiều so với lương thực tế); trong khi đó các đơn vị cơ quan không thuộc của nhà nước phải đóng trên cơ sở thu nhập thực tế ; tất yếu dẫn đến tăng chi phí và giá thành sản phẩm, dịch vụ của các đơn vị này. Đó là sự bất bình đẳng trong cùng một môi trường kinh doanh. b/ Những kiến nghị cụ thể: *Đối với khối hành chính sự nghiệp: Khối này nằm trong sự bao cấp của nhà nước. Do vậy, 15% tổng qũy lương vẫn do nhà nước chi trả với vai trò là chủ sử dụng lao động. Tuy nhiên, việc trích nộp BHXH của các cơ quan này vẫn chậm, không có cán bộ chuyên trách về vấn đề này nên còn nhiều lúng túng. Vì vậy, nghành BHXH nên tổ chức đào tạo những cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực này trong mỗi đơn vị để giải quyết các công việc liên quan đến tiền lương, chi trả hành chính … tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị và cơ quan BHXH. *Đối với khối doanh nghiệp nhà nước: Tạo sự cân bằng trong kinh doanh tất cả các loại hình doanh nghiệp( bao gồm doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp ngoài quốc doanh) đều hoạt động dưới sự điều tiết của một bộ luật duy nhất - luật doanh nghiệp. Đây chính là một thách thức lớn đối với doanh nghiệp nhà nước, phải đối mặt với môi trường cạnh tranh khốc liệt hơn.Chính vì vậy, không ít doanh nghiệp nhà nước vẫn quá quen với phong cách làm việc bao cấp, không thích ứng được môi trường dẫn đến tình trạng thua lỗ kéo dài, không có khả năng chi trả BHXH. Trước tình trạng này, ngoài sự nỗ lực của cán bộ BHXH trực tiếp thu còn cần sự quan tâm chỉ đạo cụ thể của nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế đối với khu vực này. *Đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh: Sự phát triển nhanh chóng của các loại hình doanh nghiệp đã thu hút một lực lượng khá lớn công nhân lao động nhưng đa phần là chưa qua đào tạo nghề , chưa được học tập chuẩn bị những kiến thức nhất định . Nên việc tuyên truyền vận động họ tham gia BHXH gặp nhiều khó khăn. Còn về phía các doanh nghiệp thường thuê mướn lao động theo thời vụ . Họ thường không khai báo số lượng lao động tăng thêm hoặc không ký hợp đồng với người lao động. Đa phần doanh nghiệp chưa tự giác, thậm chí có nhiều doanh nghiệp tìm mọi lý do để trốn đống BHXH cho người lao động. Chính vì vậy, cơ quan BHXH cần phối hợp chặt chẽ với một số cơ quan quản lý nhà nước nhằm xác định chính xác số hợp đồng lao động, mức tiền lương, tổng tiền lương chi trả; và trực tiếp thực hiện kiểm tra, xử lý vi phạm chế độ trích nộp BHXH đối với doanh nghiệp. Để giải quyết một cách triệt để, sâu rộng thì việc tăng cường công tác thông tin tuyên truyền đến người lao động và người sử dụng lao động là vô cùng cần thiết quan trọng. *Đối với bản thân cơ quan BHXH: Cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ ,chuyên môn để nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ BHXH theo hướng sau: +Rà soát lại các văn bản quản lý cán bộ, công chức của ngành nghiên cứu , điều chỉnh, bổ sung để hoàn thiện phù hợp với văn bản pháp quy của nhà nước mới ban hành. +Xuất phát từ tính chất đặc thù của ngành cần xúc tiến việc nghiên cứu, xây dựng và đề nghị các cơ quan chức năng nhà nước ban hành hệ thống tiêu chuẩn nghiệp vụ đầy đủ riêng cho công chức ngành BHXH. +Xây dựng cơ cấu, số lượng đội ngũ công chức theo tiêu chuẩn quy định trong chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước. Với cơ cấu tổ chức bộ máy với mục tiêu là xây dựng đội ngũ công chức đủ về số lượng, cơ cấu hợp lý và có năng lực phẩm chất đạo đức tốt. +Thực hiện chế độ thi tuyển công chức, đảm bảo công bằng công khai trong tuyển dụng, nhằm góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của ngành. +Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cả nội dung chương trình lẫn phương pháp đào tạo, hướng trọng tâm vào kiến thức cơ bản chuyên ngành BHXH. 2-Về công tác chi trả BHXH: a/Về phía Nhà nước: Cần hoàn thiện các văn bản pháp quy không chỉ liên quan đến công tác chi trả mà còn liên quan đến tất cả các khâu trong hoạt động BHXH. +Hoàn thiện chính sách BHXH phải được tiến hành đồng bộ cùng với việc hoàn thiện các chính sách xã hội khác phải phù hợp với điều kiện của nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. +Phải gắn chặt giữa quyền lợi và trách nhiệm, người lao động phải đóng góp BHXH mơi được hưởng các chế độ BHXH. +Mức hưởng BHXH phải căn cứ vào thời gian đóng góp, mức đóng góp, tình trạng suy giảm sức khoẻ và tuổi đời của người lao động . +Quỹ BHXH được hình thành chủ yếu từ sự đóng góp của người lao động , người sử dụng lao động và lãi từ hoạt động đầu tư tăng trưởng. Quỹ BHXH được thiết kế theo mô hình tồn tích và có tính chất chuyển dịch thu nhập giữa những người tham gia BHXH theo nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”. Ngoài việc hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác chi trả các chế độ BHXH, Nhà nước cũng nên chú ý đến việc tạo hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư quỹ BHXH vì hoạt động này cũng góp phần không nhỏ vào việc bảo toàn, tăng trưởng quỹ đảm bảo sự an toàn và có đủ nguồn tài chính đáp ứng kịp thời yêu cầu chi trả các chế độ BHXH cho người lao động b/Những kiến nghị cụ thể: *Về các chế độ chính sách: -Về chế độ hưu trí: Chế độ hưu trí là một chính sách lớn của xã hội. Nó đảm bảo cuộc sống cho người lao động khi về già. Khoản chi cho BHXH cho chế độ này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số chi BHXH. Vì vậy, chế độ này được quan tâm đặc biệt và hoàn thiện song hành cùng với sự phát triển chung của xã hội. Hiện nay, do thực hiện theo chủ chương xắp xếp cán bộ, tinh giảm biên chế trong đó có biện pháp ưu đãi giảm tuổi về hưu, dẫn đến không chỉ giảm nguồn thu vào quỹ mà còn làm cho nguồn chi từ quỹ tăng lên rất nhanh. Để thực hiện điều này còn gặp nhiều bất cập do điều kiện làm việc, mức sống được cải thiện và nâng cao, theo đó tuổi thọ tăng lên cần thiết phải tăng độ tuổi về hưu. Tuy nhiên, khi tăng độ tuổi nghỉ hưu sẽ làm thu hẹp cơ hội việc làm cho người mới bước vào độ tuổi lao động. Vì vậy, pháp luật cần có quy định mềm dẻo hơn trong chế độ này sao cho phù hợp với tính chất nghề nghiệp, điều kiện kinh tế - xã hội, vừa phải khai thác hiệu quả tiềm năng và chất lượng lao động . Để quản lý công tác chi trả chế độ hưu trí được hiệu quả. Ta cần quản lý chặt chẽ đối tượng hưởng chế độ hưu trí, luôn đối chiếu hồ sơ đối tượng đang quản lý với danh chi trả lương hưu. Thực tế cho thấy không chỉ trên địa bàn thành phố Việt Trì mà còn nhiều địa phương khác cũng tồn tại hiện tượng: có nhiều đối tượng hưởng đã chết song thân nhân không khai báo cho cơ quan BHXH biết để cắt chi trả mà vẫn đến lĩnh tiền trong một thời gian dài làm thất thoát quỹ BHXH. Vì vây,BHXH nên có hình thức kiểm tra cụ thể hơn nữa , kiên quyết và đúng pháp luật, tránh tình trạng lách luật để trục lợi BHXH. -Chế độ ốm đau thai sản dưỡng sức: Quy định rõ trách nhiệm của y, bác sỹ, lương y xác nhận ngày nghỉ ốm cho người lao động. Cơ quan BHXH phải đối chiếu chứng từ gốc đơn vị đem đến thanh toán với hồ sơ lưu ở phòng khám bệnh để kịp thời phát hiện chứng từ ốm đau, thai sản, dưỡng sức giả mạo Chế độ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp: Tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp xảy ra ngoài ý muốn của người lao động. Khi xét hưởng trợ cấp BHXH chỉ căn cứ vào tỷ lệ suy giảm khả năng lao động thì chưa đủ và thoả đáng vì chưa tính đến sự đóng góp của người lao động. Mức hưởng BHXH không tính đến sự đóng góp cho quỹ BHXH sẽ làm cho người lao động bị thiệt thòi. Tuy nhiên, cần phải kiểm tra chặt chẽ và làm rõ khả năng về tai nạn lao động xảy ra vào thời gian nào, địa điểm nào,… tránh sự cố tình nhầm lẫn tai nạn giao thông với tai nạn lao động. Chế độ tử tuất: Trong quy định về chế độ này còn nhiều điểm chưa thực sự hợp lý: mức trợ cấp hàng tháng cho thân nhân người chết còn thấp, không đảm bảo ý nghĩa nhân đạo của chế độ này. Việc xác định đối tượng hưởng trợ cấp này còn chưa chính xác, đôi khi không đủ điều kiện theo quy định. * Về phía quản lý chi BHXH: Thực hiện chặt chẽ quy trình xét duyệt hưởng các chế độ về thời gian, mức đóng góp,… chỉ tiến hành giải quyết chi trả các chế độ cho người lao động thông qua tổ chức sử dụng lao động, không trực tiếp giải quyết với người lao động để đảm bảo sự công tâm và tránh mọi biểu hiện gây phiền hà, tiêu cực. BHXH Thành phố kết hợp với uỷ ban nhân dân xã phường thực hiện tốt hợp đồng đã ký kết về chi trả BHXH; quản lý an toàn tiền mặt trong thời gian chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH. Năm 2002, BHXH và BHYT xác nhập thành một cơ quan thống nhất từ trên xuống dưới. Vì vậy số cán bộ trong cơ quan sẽ tăng thêm. Trụ sở cơ quan trở nên chật hẹp, nếu có thể cơ quan nên xây dựng một trụ sở mới rộng hơn, giúp cho cán bộ trong cơ quan có điều kiện làm việc tốt hơn. Trong thời gian qua, với rất nhiều cố gắng của từng cá nhân các bộ trong cơ quan và sự đoàn kết, nỗ lực của cả tập thể. BHXH Việt Nam nói chung, BHXH Thành phố Việt Trì nói riêng đã từng bước khắc phục khó khăn và hoàn thành tôt nhiệm vụ. Tuy nhiên BHXH Thành phố Việt Trì cũng cần đến sự quan tâm hơn nữa của các cơ quan có thẩm quyền xem xét, tạo điều kiện giúp đỡ để bản thân đơn vị làm tốt hơn nhiệm vụ của mình và cùng toàn ngành khắc phục những khó khăn chung. kÕt luËn chung Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi do rÊt nhiÒu nh©n tè quyÕt ®Þnh trong ®ã kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn hÖ thèng an sinh x· héi víi nßng cèt lµ chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi. B¶o hiÓm x· héi ®­îc nhiÒu quèc gia coi träng nh»m b¶o ®¶m vÒ mÆt thu nhËp cho ng­êi lao ®éng khi hä t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng. B¶o hiÓm x· héi ë ViÖt nam ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta quan t©m ngay tõ khi thµnh lËp n­íc vµ nã ®· ®ãng gãp lín cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Quü B¶o hiÓm x· héi lµ x­¬ng sèng cña bÊt kú mét hÖ thèng B¶o hiÓm x· héi nµo. Bëi lÏ c¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi ®Òu nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o an toµn vÒ ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng, muèn vËy c¬ quan B¶o hiÓm x· héi ph¶i cã mét l­îng quü dù phßng nhÊt ®Þnh. Trong nh÷ng n¨m qua, qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ sö dông quü B¶o hiÓm x· héi cña c¬ quan B¶o hiÓm thµnh phè ViÖt Tr× - Phó Thä ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu nh­: phÝ thu ngµy cµng t¨ng, chi tr¶ ®óng ®èi t­îng, lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch do B¶o hiÓm x· héi tØnh Phó Thä... Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh trªn vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp nh­: Ch­a khai th¸c hÕt lùc l­îng lao ®éng tham gia B¶o hiÓm x· héi, vÉn tån t¹i t×nh tr¹ng trôc lîi B¶o hiÓm x· héi cña c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc. Nh­ vËy vÊn ®Ò thu - chi cã ý nghÜa lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña B¶o hiÓm x· héi ViÖt nam còng nh­ B¶o hiÓm x· héi c¸c tØnh, thµnh phè vµ huyÖn trong ®ã cã B¶o hiÓm x· héi thµnh phè ViÖt Tr×. TÊt nhiªn vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn bµn luËn trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau vµ ®­a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña B¶o hiÓm x· héi. §©y còng chÝnh lµ môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi: "C«ng t¸c thu - chi quü BHXH t¹i thµnh phè ViÖt Tr× - TØnh Phó Thä "mµ em ®· ®Ò cËp ë trªn Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn , do ®iÒu kiÖn vµ n¨ng lùc h¹n chÕ nªn ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khëi nh÷ng sai sãt, rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cña c¸c thÇy c« vµ nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì vµ h­íng dÉn tËn t×nh cña c«:Ths.NguyÔn ThÞ LÖ HuyÒn;ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c« ,c¸c chó t¹i BHXH thµnh phè ViÖt Tr×-Phó Thä ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn thµnh ®Ò tµi nay. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ b¶o hiÓm-PGS-TS Hå SÜ Sµ: §¹i häc kinh tÕ quèc d©n 2. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ BHXH 3. Quy ho¹ch ph¸t triÓn quü BHXH vµ hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh BHXH ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010-BHXH ViÖt Nam 4. T¹p chÝ BHXH hµng th¸ng qua c¸c n¨m 2000-2005 5. C¸c v¨n b¶n, th«ng t­ Nhµ n­íc vµ Bé Lao ®éng -Th­¬ng binh -X· héi ban hµnh tõ n¨m1960 cho ®Õn nay Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Õ c¬ b¶n vÒ BHXH 3 I/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓnBHXH 3 1.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña BHXH 3 2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña BHXH 6 II/B¶n chÊt vµ vai trß cña BHXH 8 1.B¶n chÊt cña BHXH 8 2.Vai trß cña BHXH 12 III/Quü BHXH 15 1.Kh¸i niÖm quü BHXH 15 2.Nguån h×nh thµnh quü BHXH 18 3. Môc ®Ých sö dông quü BHXH 20 Ch­¬ng II:Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu –chi quü BHXH t¹i BHXH thµnh phè ViÖt Tr× -Phó Thä trong thêi gian qua 23 I/Mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ BHXH thµnh phè ViÖt Tr×-Phó Thä 23 1.Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHXH thµnh phè ViÖt Tr× -Phó Thä 23 2.C¬ cÊu tæ chøc cña BHXH thµnh phè ViÖt Tr×-Phó Thä 24 II/Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu quü BHXH thµnh phè ViÖt Tr×-Phó Thä 29 1.Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu 29 a.VÒ tæng thu BHXH 29 b.C«ng t¸c thu BHXH ë khèi hµnh chÝnh sù nghiÖp 35 c.C«ng t¸c thu BHXH ë khèi doanh nghiÖp nhµ n­íc 36 d.c«ng t¸c thu BHXH ë khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh 37 e.C«ng t¸c thu BHXH ë x·, ph­êng 39 2.§¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu BHXH 42 III/Thùc tr¹ng c«ng t¸c chi c¸c chÕ ®é BHXH t¹i quü BHXH t¹i thµnh phè ViÖt Tr× -Phó Thä 47 1.T×nh h×nh chung vÒ chi tr¶ BHXH 47 2.C«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH 51 2.1 C«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é trî cÊp dµi h¹n 51 2.2 C«ng t¸c chi tr¶ c¸c chÕ ®é trî cÊp ng¾n h¹n 58 3.§¸nh gi¸ kÕt qu¶ chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH 65 Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghi nh»m thùc hiÖn tèt h¬n c«ng t¸c thu –chi quü BHXH t¹i BHXH thµnh phè ViÖt Tr×-Phó Thä 70 I/§¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c thu –chi quü BHXH 70 II/Mét sè kiÕn nghÞ 71 1 VÒ c«ng t¸c thu BHXH 72 a.VÒ qu¶n lý thu BHXH 72 b.Nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ 74 2.VÒ c«ng t¸c chi tr¶ BHXH 76 a.VÒ phÝa nhµ n­íc 76 b.Nh÷ng kiÕn nghi cô thÓ 77 KÕt luËn chung 80 Tµi liªu tham kh¶o 82