Chuyên đề Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tài chính Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam Hà Nội

o b¶ng 5: Dù kiÕn vÒ TSC§ tÝnh khÊu hao vµ TSC§ ®i thuª kÌm theo). 5.3- Chi phÝ s¶n xuÊt vµ vèn l­u ®éng. a. Chi phÝ s¶n xuÊt. Ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n cã s¶n xuÊt dùa trªn ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu do chñ ®Çu t­ cung cÊp trªn c¬ së ®Þnh møc tiªu hao cña thiÕt bÞ ®ång bé. - Trong kho¶n môc chi phÝ biÕn ®æi cña nhµ m¸y th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tíi 90% trong chi phÝ ho¹t ®éng. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ph«i dÑt ®­îc Tæng C«ng ty dù tÝnh lµ 240 USD/tÊn. Cho ®Õn hiÖn nay ch­a nhËp khÈu ph«i dÑt ch­a cã c¬ së thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ph«i. Theo sè liÖu cña C«ng ty King Stream LTD gi¸ b¸n ph«i (gi¸ CIF) trªn thÞ tr­êng Ch©u ¸ b×nh qu©n 10 n¨m gÇn ®©y thÊp nhÊt lµ tõ nhãm n­íc KSL vµ lµ 245 USD/ tÊn. Trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh th× ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu chÝnh ë møc 79,2 triÖu USD. Trong nh÷ng n¨m ho¹t ®éng tõ 2006 trë ®i møc thuÕ suÊt nhËp khÈu thay ®æi th× sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ sÏ ®Èy gi¸ trÞ cña møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu lªn. Vµ ®©y còng sÏ lµ yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña nhµ m¸y. - Nguyªn vËt liÖu phô: chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng chi phÝ biÕn ®æi th­êng ë møc 5,3 triÖu USD trong nh÷ng n¨m sö dông æn ®Þnh. - Chi phÝ lao ®éng ( lao ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp): Theo m« h×nh vµ quy m« s¶n xuÊt th× chi phÝ nh©n c«ng sÏ biÕn ®æi t¨ng dÇn theo møc huy ®éng c«ng suÊt cña nhµ m¸y, chi phÝ nµy vµo kho¶ng 739 ngµn USD trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh ( huy ®éng 80 % c«ng suÊt nhµ m¸y) b. Vèn l­u ®éng. C¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc vÒ kho¶n môc vèn l­u ®éng trong dù ¸n ( theo møc mµ tæng C«ng ty ®­a ra; tuy nhiªn ch­a cã gi¶i tr×nh c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc vµ sè vßng quay vèn l­u ®éng trong mét n¨m) th× tæng nhu cÇu vèn l­u ®éng vµo kho¶ng 13,3 triÖu USD trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh. Tæng C«ng ty x¸c ®Þnh vay trong n­íc 100% tuy nhiªn theo quyÕt ®Þnh 72 cña NHN0 ViÖt Nam th× møc vèn tù cã tham gia ph­¬ng ¸n vay vèn ng¾n h¹n ph¶i tèi thiÓu lµ 10% (trõ tr­êng hîp gi¸m ®èc cã quyÕt ®Þnh kh¸c), do vËy viÖc tÝnh to¸n chi phÝ vèn ®­îc tÝnh ë møc ®i vay 90% vµ vèn tù cã cña tæng C«ng ty lµ 10% tæng nhu cÇu vèn l­u ®éng. Trªn c¬ së møc tÝnh to¸n nh­ vËy, l·i vay vèn l­u ®éng trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh kho¶ng 16,8 tû ®ång. 5.4- Tæng møc ®Çu t­: 48.906.574 USD Trong ®ã: - §Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh: 40.365.581 USD - §Çu t­ cho tµi s¶n l­u ®éng n¨m ®Çu s¶n xuÊt: 8.540.993 USD NÕu tÝnh c¶ phÇn tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª th× tæng møc ®Çu t­ ban ®Çu cña dù ¸n lµ 63.906.574USD vµ nhu cÇu vèn l­u ®éng trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh lµ 1.365.923USD) 5.5 – H¹ch to¸n thu nhËp tõ dù ¸n. Doanh thu cña nhµ m¸y t¨ng tõ dÇn qua c¸c n¨m theo ®Þnh møc huy ®éng céng suÊt; doanh thu trong thêi kú s¶n xuÊt æn ®Þnh (huy ®éng 80% c«ng suÊt) vµo kho¶ng 108,8 triÖu USD. Chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m dÇn tõ khi s¶n xuÊt b¾t ®Çu ®i vµo æn ®Þnh do chi phÝ tµi chÝnh ®· gi¶m dÇn. Nhµ m¸y s¶n xuÊt cã l·i tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt víi mø l·i dù kiÕn 1,78 triÖu USD; trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh th× møc l·i t¨ng dÇn tõ 9,4 triÖu USD lªn 11,3 triÖu USD, tuy nhiªn tõ n¨m 2013 trë ®i th× møc l·i sau thuÕ gi¶m ®i ®¸ng kÓ ( xuèng cßn 9,6 triÖu USD) do tõ n¨m nµy nhµ m¸y kh«ng ®­îc miÔn 50% thuÕ thu nhËp nh­ tr­íc. 5.6- Dßng tiÒn vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­. - Dßng tiÒn cña dù ¸n: Dßng tiÒn vµo bao gåm: Doanh thu hµng n¨m cña dù ¸n: vèn vay NHN0; vèn vay tr¶ chËm n­íc ngoµi; thanh lý TSC§ vµ b¸n hµng tån kho. Trong ®ã, dßng tiÒn vµo ®­îc ph©n bæ trong hai n¨m ®Çu tiªn cña dù ¸n lµ nguån vèn vay tr¶ chËm n­íc ngoµi vµ nguån vèn vay NHN0 (vèn vay tr¶ chËm: 28.475.000USD vµ vèn vay NHN0: 3.360.000 USD), kÓ tõ khi nhµ m¸y b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng th× nguån tiÒn vµo lµ doanh thu ®­îc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m theo ®Þnh møc huy ®éng c«ng suÊt cña nhµ m¸y, trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh th× doanh thu ë vµo kho¶ng 108,8 triÖu USD. Dßng tiÒn ra bao gåm: tiÒn thuª ®Êt, ®Çu t­ TSC§; chi phÝ tµi chÝnh; chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ ho¹t ®éng hµng n¨m. Trong ®ã, tiÒn thuª TSC§, tr¶ nî gèc vèn vay NHN0 vµ vèn vay n­íc ngoµi; chi phÝ chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu ®­îc cè ®Þnh hµng n¨m, c¸c chi phÝ cßn l¹i nh­ chi phÝ tr¶ l·i vay NHN0 vµ l·i vay n­íc ngoµi; chi phÝ ho¹t ®éng hµng n¨m; phÝ b¶o l·nh; phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ mua b¸n ngo¹i tÖ gi¶m dÇn qua c¸c n¨m theo tiÕn ®é tr¶ nî hµng n¨m vµ theo ®Þnh møc huy ®éng c«ng suÊt nhµ m¸y. Cô thÓ, n¨m 2003 dßng tiÒn ra lµ 113.330 USD - ®©y lµ kho¶n ®Çu t­ TSC§ ban ®Çu; n¨m 2004 tæng tiÒn ra lµ 31.605.613 USD - ®©y lµ kho¶n ®Çu t­ thiÕt bÞ, tiÒn thuª mét sè TSC§ kh¸c, chi phÝ tµi chÝnh phôc vô cho viÖc ®Çu t­ TSC§. ViÖc ®Çu t­ TSC§ ®­îc kÐo dµi trong 2 ®Çu cña dù ¸n. Trong thêi gian nhµ m¸y ho¹t ®éng æn ®Þnh th× dßng tiÒn ra gi¶m dÇn tõ 100,2 triÖu USD n¨m 2008 xuèng cßn 96,2 triÖu USD n¨m 2013 do chi phÝ tr¶ l·i vay trong n­íc vµ n­íc ngoµi; cho chi phÝ b¶o l·nh, b¶o hiÓm vµ phÝ mua b¸n ngo¹i tÖ gi¶m dÇn theo tiÕn ®é tr¶ nî gèc. Nh­ vËy, dßng tiÒn cña dù ¸n ©m trong n¨m 2003, 2004, 2005 vµ n¨m 2006 do trong thêi gian nµy míi tËp trung ®Çu t­, dßng tiÒn vµo lµ nguån vèn vay, n¨m 2005 nguån tiÒn gi¶i ng©n Ýt trong khi ®ã dù ¸n ®ã ph¶i tr¶ c¸c chi phÝ nh­ chi phÝ thuª ®Êt, c¬ së h¹ tÇng vµ b¾t ®Çu tr¶ l·i vµ phÝ vay vèn n­íc ngoµi. N¨m 2006, dßng tiÒn ©m do dßng tiÒn vµo giai ®o¹n nµy chñ yÕu lµ doanh thu mµ dù ¸n huy ®éng c«ng suÊt thÊp ( 50%) trong khi ®ã chi phÝ ph¶i tr¶ cho vay vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi lín. B¾t ®Çu tõ n¨m 2007, dßng tiÒn b¾t ®Çu ®­¬ng do nhµ m¸y ®· s¶n xuÊt víi doanh thu thu ®­îc cao h¬n vµ thêi gian nµy kh«ng cßn chi phÝ ®Çu t­ TSC§, c¸c chi phÝ biÕn ®æi kh¸c còng gi¶m dÇn theo tû lÖ huy ®éng c«ng suÊt. - HiÖu qu¶ cña dù ¸n: víi c«ng suÊt chiÕt khÊu 8,5% (b»ng l·i suÊt tr¸i phiÕu chÝnh phñ thêi h¹n 5 n¨m) th× NPV cña dù ¸n lµ 31,6 triÖu USD, dù ¸n cã tû suÊt hoµn vèn néi bé lµ 24,6%. §¸nh gi¸ vÒ kÕ ho¹ch vay vèn vµ tr¶ nî. - Nî ph¶i tr¶: Bao gåm tr¶ nî gèc, nî l·i vay vµ phÝ b¶o l·nh NHN0; nî gèc, nî l·i vµ phÝ b¶o hiÓm n­íc ngoµi. Tæng nî ph¶i tr¶ gi¶m dÇn qua c¸c n¨m tõ 6.369.075 USD n¨m 2006 xuèng cßn 4.210.636 USD n¨m 2013 do d­ nî tÝnh l·i gi¶m dÇn qua c¸c n¨m v× vËy tiÒn l·i, phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ b¶o l·nh còng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. - Nguån tr¶ nî: Bao gåm nguån tõ lîi nhuËn sau thuÕ ( t¹m tÝnh trÝch 50% ®Ó tr¶ nî, sè cßn l¹i ®Ó trÝch lËp c¸c quü kh¸c), tõ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ tiÒn l·i vay vèn cè ®Þnh ®· ®­îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh. Trong ®ã, nguån khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc cè ®Þnh hµng n¨m lµ 3.363.798 USD nguån lîi nhuËn sau thuÕt ®­îc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m tõ 935.652 USD n¨m 2006 lªn 4.840.285 USD n¨m 2013. - C©n ®èi: Dù ¸n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã biÕn ®éng vÒ tû gi¸, gi¸ b¸n s¶n phÈm vµ gi¸ ph«i thÐp. iV. ý kiÕn ®¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt. 1. Hå s¬ ph¸p lý cña kh¸ch hµng. §Çy ®ñ, kh¸ch hµng cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸p lý ®Ó vay vèn ng©n hµng. 2. Hå s¬ kinh tÕ cña kh¸ch hµng. Ch­a ®Çy ®ñ, hiÖn t¹i ®¬n vÞ m¬i cung cÊp nh÷ng tµi liÖu mang tÝnh tæng qu¸t nhÊt (b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2001, 2002). Do ®Æc thï lµ m« h×nh Tæng C«ng ty víi 20 ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp vµ c¸c ®¬n vÞ phô thuéc nªn cÇn cã tµi liÖu bæ sung ®Ó ®¸nh gi¸ phÇn tµi chÝnh do Tæng C«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c C«ng ty thµnh viªn. 3. Hå s¬ dù ¸n: T­¬ng ®èi ®Çy ®ñ. 4. §¸nh gi¸ dù ¸n. 4.1- VÒ ®Þnh h­íng ®Çu t­. Dù ¸n xin vay vèn n»m trogn quy ho¹ch tæng thÓ ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp tµu thuû ®· ®­îc phª duyÖt. ViÖc ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y lµ ®óng vÒ mÆt ®Þnh h­íng ph¸t triÓn. 4.2- VÒ dù kiÕn s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng doanh thu. S¶n phÈm cña dù ¸n lµ thÐp tÊm dïng trong c«ng nghiÖp ®ãng tµu, nh»m thay thÕ thÐp tÊm nhËp khÈu, s¶n l­îng thiÕt kÕ lµ 350.000 T. Dù kiÕn ®¹t 50% s¶n l­îng thiÕt kÕ vµo n¨m 2006, 70% vµo n¨m 2007 vµ æn ®Þnh 80% tõ n¨m 2007 trë ®i. Dù ¸n dù kiÕn s¶n l­îng thÐp tÊm ( trang 72) lµ 292.500 tÊn/ n¨m b»ng 83,4% c«ng suÊt thiÕt kÕ lµ kh«ng phï hîp víi dù kiÕn huy ®éng c«ng suÊt cña nhµ m¸y (trang 135). Theo hîp ®ång tho¶ thuËn gi÷a NHN0 ViÖt Nam vµ Tæng C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam, NHN0 sÏ cung øng tÝn dông vµ b¶o l·nh cho dù ¸n vay vèn n­íc ngoµi ( 03 dù ¸n) trong ®ã dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y c¸n nãng thÐp tÊm ®­îc dù kiÕn chØ cã c«ng suÊt 150.000 tÊn/ n¨m. Trong dù ¸n tÝnh gi¸ thÐp tÊm (375 USD) vµ gi¸ s¶n phÈm phô (144 USD) kh«ng tÝnh theo gi¸ VN§, do vËy ®· kh«ng tÝnh ®Õn t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh æn ®Þnh cña doanh thu, nÕu tû gi¸ cã biÕn ®éng. Theo tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n l¹i gi¸ thµnh th× gi¸ thµnh thÐp tÊm s¶n xuÊt ra ®· lªn tíi 364,69USD/ tÊn n¨m 2006 vµ gi¶m dÇn xuèng 337,36 USD tÊn n¨m 2008; gi¸ tr×nh s¶n phÈm phô lµ 140,04 USD/tÊn n¨m 2006; 131,82 USD/tÊn n¨m 2007 vµ 129,51 USD/ tÊn n¨m 2008. - Tæng møc ®Çu t­: - Tæng møc ®Çu t­ TSC§ ( theo DA) kho¶ng 38,36 triÖu USD, trong ®ã vèn tù cã kho¶ng 7,13 triÖu USD ( chiÕm 18,3%) - Theo tÝnh to¸n thÈm ®Þnh, tæng møc ®Çu t­ ph¶i bao gåm c¸c phÇn ®Çu t­ cho TSC§ vµ ®Çu t­ h×nh thµnh vèn l­u ®éng. Do vËy, tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n sÏ ®¹t møc kho¶ng 61.693.815 USD vµ dù ¸n lo¹i A, tr­íc khi thÈm ®Þnh phª duyÖt dù ¸n cÇn ®­îc chÝnh phñ cho phÐp ®Çu t­. C¬ cÊu tæng møc ®Çu t­ ®­îc ph©n bæ nh­ sau: + §Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh: 38.152.822 USD +TSC§ ®i thuª: 15.000.000 USD +TSL§: 8.540.993 USD ( trogn n¨m ®Çu tiªn b¾t ®Çu s¶n xuÊt) Nh­ vËy, nÕu kh«ng tÝnh phÇn TSC§ ®i thuª, tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n lµ 46.693.815 USD nguån vèn ®Çu t­ ®­îc ph©n bæ nh­ sau. +Vèn tù cã: 7.171.921 USD +Vèn vay tr¶ chËm n­íc ngoµi: 28.475.000USD +Vèn vay trong n­íc: 11.046.894 USD Trong ®ã: + Cho ®Çu t­ TSC§: 3.360.000 USD +Cho vèn l­u ®éng: 7.686.894 USD Nh­ vËy ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, tæng C«ng ty ph¶i vay trong vµ ngoµi n­íc cho ®Çu t­ TSC§ sè tiÒn lµ 31.835.000 USD vµ vay vèn l­u ®éng lµ 7.686.894 Usd Tµi s¶n l­u ®éng: 13.356.923 USD ( trong nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh) - Ngoµi ra, trong dù ¸n ®· dù kiÕn thuª tµi s¶n (bao gåm c¸c thiÕt bÞ phô trî vµ nhµ x­ëng) ®iÒu nµy còng lµm gi¶m tæng møc ®Çu t­ kho¶ng 15.000.000 USD 4.3- Nguån vèn ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh. Theo tÝnh to¸n thÈm ®Þnh, tæng C«ng ty ph¶i vay (trong n­íc vµ ngoµi n­íc) ®Çu t­ cho TSC§ sè tiÒn t­¬ng ®­¬ng lµ 31.835.000 USD. NÕu tæng C«ng ty vay vµ thÕ chÊp b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, tæng C«ng ty ph¶i cã gi¸ trÞ TSC§ t­¬ng ®­¬ng 42,4 triÖu USD. Theo dù ¸n, TSC§ h×nh thµnh sau khi ®Çu t­ ®¹t kho¶ng 40,3 triÖu USD, gi¸ trÞ tµi s¶n nµy kh«ng ®ñ ®Ó thÕ chÊp vay vèn ng©n hµng. Ngoµi ra, dù ¸n ph¶i thuª TSC§ ( gåm nhµ x­ëng vµ thiÕt bÞ phô trî) víi chi phÝ ph¶i tr¶ hµng n¨m lµ 2,5 triÖu USD/ n¨m 4.4- VÒ vèn l­u ®éng vµ nguån vèn. - Nhu cÇu vèn l­u ®éng ( nh÷ng n¨m s¶n xuÊt æn ®Þnh): 13.356.923 USD Tæng C«ng ty dù kiÕn vay trong n­ícc, møc cho vay tèi ®a lµ 90%, t­¬ng ®­¬ng 12.021.230 USD. Do gi¸ trÞ TSC§ h×nh thµnh vèn vay ®· ®­îc thÕ chÊp ®Ó vay ®Çu t­ TSC§ nªn tæng C«ng ty chØ cã thÓ thùc hiÖn vay kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o nh­ng ph¶i cã cam kÕt ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n. C¨n cø theo b¸o c¸o tµi chÝnh cña tæng C«ng ty t¹i thêi ®iÓm 31/12/2002, tæng gi¸ trÞ TSC§ lµ 1.148.614 tr®, trong ®ã vèn vay dµi h¹n kho¶ng 885,9 tû chiÕm 77,13% vµ vèn chñ së h÷u lµ 262,7 tû chiÕm 22,87%. Nguån vèn h×nh thµnh TSC§ chñ yÕu lµ vèn ®i vay, TSC§ h×nh thµnh tõ vèn chñ së h÷u cã gi¸ trÞ kh«ng lín kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn lµm tµi s¶n cam kÕt ®¶m b¶o tiÒn vay. NÕu tÝnh nhu cÇu vèn l­u ®éng t­¬ng ®­¬ng VN§ th× nguån tµi s¶n cÇn ®Ó ®¶m b¶o ë vµo kho¶ng 213,8 tû. Dù ¸n dù kiÕn sè ngµy ho¹t ®éng cña nhµ m¸y lµ 365 ngµy ( trang 124) ®Ó tÝnh møc dù tr÷ ph«i thÐp lµ kh«ng phï hîp víi chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y c¸n. Theo th«ng sè kü thuËt cña m¸y c¸n, chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y c¸n lµ 6.500 giê/ n¨m, t­¬ng ®­¬ng víi 270 ngµy/ n¨m (trang 72) §Ó tÝnh khèi l­îng ph«i dù tr÷, dù ¸n ®· dù kiÕn l­îng ph«i tiªu thô lµ 280.000 tÊn/ n¨m ( trang 124), t­¬ng øng víi s¶n l­îng thÐp tÊm lµ 252.000 tÊn/ n¨m. §iÒu nµy lµ kh«ng phï hîp víi dù kiÕn møc huy ®éng c«ng suÊt 80%, øng víi s¶n l­îng thÐp tÊm lµ 280.000 tÊn/ n¨m. Tõ møc dù tr÷ ph«i ch­a phï hîp, viÖc dù kiÕn sö dông tµu träng t¶i 30.000 tÊn víi sè lÇn nhËp 1 lÇn/th¸ng cÇn ph¶i xem xÐt l¹i. Theo tÝnh to¸n thÈm ®Þnh, trªn c¬ së møc huy ®éng c«ng suÊt æn ®Þnh lµ 80% vµ sè ngµy lµm viÖc ( 3 ca) l­îng ph«i tiªu thô hµng n¨m kho¶ng 390 tÊn / n¨m vµ l­îng dù tr÷ ph«i cÇn thiÕt cho 30 ngµy lµm viÖc lµ kho¶ng 35.951 tÊn. Dù kiÕn ®Þnh møc 28 ngµy tån kho nguyªn liÖu ph«i ch­a phï hîp víi dù kiÕn sö dông tµu chuyÓn chë nguyªn liÖu ph«i träng t¶i 30.000 tÊn vµ dù kiÕn dù tr÷ ph«i 30 ë trang 108. Dù kiÕn tån kho thµnh phÈm vµ s¶n phÈm kh«ng cã gi¶i tr×nh c¬ së tÝnh to¸n. - ViÖc dù kiÕn nhµ m¸y ®i vµo ho¹t ®éng vµo n¨m 2006 cÇn ph¶i cã chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu (®Çu t­ vèn l­u ®éng) trong n¨m 2005. Trong dù ¸n ch­a tÝnh vÊn ®Ò nµy. Dù ¸n dù kiÕn vèn l­u ®éng vay 100%. §iÒu nµy ch­a ®óng vµ kh«ng tho¶ ®¸ng ( theo Q§ 72 møc vèn tù cã trong vay ng¾n h¹n tèi thiÓu ph¶i chiÕm 10%), nh­ vËy vèn l­u ®éng ®i vay lµ 90% tæng nhu cÇu vèn, t­¬ng ®­¬ng 12.021.230 USD. ViÖc vay vèn l­u ®éng ®èi víi C«ng ty cã thÓ ¸p dông cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n nh­ng b¾t buéc ph¶i cã cam kÕt ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n vµ nh­ng tµi s¶n ph¶i ®­îc h×nh thµnh tõ vèn tù cã cña ®¬n vÞ trong khi ®ã vèn tù cã tham gia dù ¸n lµ 7.171.921 USD ( ®©y míi chØ lµ møc vèn tù cã ®­îc tÝnh to¸n ®óng theo quy ®Þnh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, trong thùc tÕ ch­a thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ®¬n vÞ cã ®¶m b¶o ®­îc nguån vèn tù cã nµy hay kh«ng). Ngoµi ra, dù kiÕn 100% nhËp khÈu ph«i ®ßi hái ph¶i cã kÕ ho¹ch chi tiÕt vÒ ®¶m b¶o ph«i, nh»m b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt liªn tôc. Tuy nhiªn trong dù ¸n ®· kh«ng cã luËn chøng vÒ vÊn ®Ò ®¶m b¶o ph«i cho nhµ m¸y. 4.5- H¹ch to¸n thu nhËp. - Theo sè liÖu cña dù ¸n, dù ¸n cã l·i ngay tõ n¨m ®Çu ho¹t ®éng( n¨m 2006) víi tû lÖ huy ®éng c«ng suÊt lµ 50%, tuy nhiªn kh¨ n¨ng l·i ch­a thÓ kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n do dù ¸n cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nh­ tû gi¸, gi¸ ph«i, gi¸ b¸n s¶n phÈm... dù ¸n chØ cã thÓ cã l·i trong tr­êng hîp kh«ng cã bÊt cø mét biÕn ®éng bÊt th­êng nµo mµ ®iÒu nµy lµ kh«ng thÓ x¶y ra trong thùc tÕ. - Doanh thu vµ lîi nhuËn cña dù ¸n chÞu t¸c ®éng lín cña gi¸ ph«i, gi¸ b¸n thÐp tÊm trªn thÞ tr­êng néi ®Þa ( l­u ý lµ cÇn ph¶i tÝnh b»ng VN§, kh«ng ph¶i gi¸ USD) vµ tû gi¸ hèi ®o¸i, nh­ng c¸c t¸c ®éng nµy dù ¸n ®· kh«ng tÝnh ®Õn. 4.6- Dßng tiÒn vµ chØ tiªu hiÖu qu¶ cña dù ¸n. - C¸c dßng tiÒn vµo vµ ra trong dù ¸n x¸c ®Þnh ch­a ®óng víi quy ®Þnh vÒ thÈm ®Þnh dßng tiÒn. - Tû suÊt chiÕt khÊu dù ¸n tÝnh 3% lµ kh«ng x¸c ®¸ng. Tû lÖ nµy tèi thiÓu ( theo NPV kho¶ng 31,6 triÖu USD vµ IRR b»ng 24,6% ( víi tû suÊt chiÕt khÊu 8,5%/n¨m) - NÕu dùa trªn tiªu chuÈn NPV vµ IRR nh­ ®· nªu ë trªn, dù ¸n cã NPV d­¬ng, nh­ng kh¶ n¨ng tr¶ nî ch­a thËt ®¶m b¶o. Ngoµi ra, kÕt qu¶ nµy míi chØ dùa vµo c¸c sè liÖu cña dù ¸n ( gi¸ ph«i, gi¸ b¸n s¶n phÈm thÐp tÊm trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, tû gi¸ hèi ®o¸i...) vµ víi gi¶ thiÕt r»ng c¸c sè liÖu nµy kh«ng thay ®æi vµ ®­îc gi÷ æn ®Þnh trong vßng ®êi cña dù ¸n, Ýt nhÊt lµ trong thêi kú 2006 – 2013 ( ®iÒu nµy lµ khã cã thÓ x¶y ra) 4.7- §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. - Dù ¸n kh«ng tÝnh c¸c ph­¬ng ¸n tr¶ nî chi tiÕt. - Dù ¸n cã kh¶ n¨ng tr¶ nî trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã biÕn ®éng g× kh¸c so víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi dù ¸n ®­a ra mµ trªn thùc tÕ ®iÒu nµy lµ kh«ng thÓ x¶y ra. 4.8- T¸c ®éng gi¸ ph«i thÐp vµ gi¸ b¸n thÐp tÊm ®èi víi hiÖu qu¶ (NPV) cña dù ¸n - Dù ¸n phô thuéc 100% vµo nguån ph«i thÐp nhËp khÈu ( tõ Mü Latinh hoÆc tõ Liªn x« cò) - Theo sè liÖu cña C«ng ty King Stream Steel LID ta cã møc gi¸ c¬ së lµ 245 USD/ tÊn ®©y lµ møc gi¸ trung b×nh tèi thiÓu trªn thÞ tr­êng Hµn Quèc trong kho¶ng thêi gian 10 n¨m biªn ®é lao ®éng gi¸ ph«i thÐp t¨ng, gi¶m kho¶ng 13,4 th× dù ¸n kh«ng cßn hiÖu qu¶ (bÞ lç). +B¸n thÐp tÊm trªn thÞ tr­êng néi ®Þa ( tÝnh theo VN§) gi¶m kho¶ng 5% ( xÊp xØ 5,2 triÖu ®ång/tÊn) dù ¸n còng kh«ng hiÖu qu¶. + Tr­êng hîp gi¸ ph«i t¨ng vµ b¸n thÐp tÊm gi¶m, dù ¸n sÏ nhanh chãng chuyÓn tõ l·i sang lç vµ lç nhiÒu ( xem biÓu 17.1) 4.9- T¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i ®ãi víi NPV cña dù ¸n. - NÕu tÝnh theo tû gi¸ hiÖn nay 15.550 VN§/USD dù ¸n cã NPD d­¬ng, nh­ng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî n¨m ®Çu ho¹t ®éng (n¨m 2006, ngoµi ra ph¶i kÌm theo gi¶ thiÕt tû gi¸ nµy cè ®Þnh trong suèt 2006 – 2015, mµ ®iÒu kh«ng thÓ x¶y ra trong thùc tÕ). Theo tÝnh to¸n cña phßng thÈm ®Þnh th× biªn ®é giao ®éng t¨ng gi¶m b×nh qu©n cña tû gi¸ trong 03 n¨m gÇn ®©y lµ 357 VN§/USD. - Theo tÝnh to¸n, nÕu tû gi¸ chØ cÇn t¨ng 3 – 5% ®Õn kho¶ng 17.105 VN§/USD, NPV cña dù ¸n nhanh chãng chuyÓn tõ d­¬ng sang ©m. - Tr­êng hîp gi¸ ph«i t¨ng vµ tû gi¸ còng t¨ng, th× tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n cµng mÊt ®i nhanh chãng ( xem biÓu 17.3) 4.10- T¸c ®éng cña tû gi¸ vµ gi¸ b¸n thÐp tÊm ®Õn NPV cña dù ¸n. Khi tû gi¸ t¨ng, doanh thu cña dù ¸n ( tÝnh theo USD) sÏ gi¶m do gi¸ b¸n s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng néi ®Þa tÝnh b»ng VN§ vµ do vËy kh«ng nh÷ng lµm gi¶m NPV mµ cßn lµm gi¶m kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. §iÒu nµy sÏ cµng lµm xÊu ®i kh¶ n¨ng tr¶ nî vèn ®· kh«ng tèt cña dù ¸n. 4.11- T¸c ®éng cña gi¸ ph«i thÐp tÊm ®èi víi kh¶ n¨ng tr¶ nî cña DA. Víi biªn ®é giao ®éng gi¸ ph«i theo th«ng tin tõ C«ng ty King Stream Steel LTD th× khi gi¸ ph«i t¨ng 272 USD/ tÊn trong tr­êng hîp gi¸ b¸n kh«ng ®æi ë møc 5.83 triÖu VN§/tÊn th× dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Trong tr­êng hîp gi¸ b¸n ph«i dÑt t¨ng vµ gi¸ b¸n còng t¨ng th× dù ¸n cã kh¶ quan h¬n nh­ng kh¶ n¨ng tr¶ nî vÉn ch­a thËt ®¶m b¶o, ë møc gi¸ ph«i 325 USD/ tÊn vµ gi¸ b¸n lµ 6,7 triÖu ®ång/ tÊn th× dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî vµo kho¶ng 2,1 triÖu USD. 4.12- T¸c ®éng cña tû gi¸ vµ gi¸ b¸n víi kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. Ph­¬ng ¸n c¬ së trong dù ¸n lµ sö dông VN§/USD vµ gi¸ b¸n 5,83 triÖu ®ång/ tÊn, ë ph­¬ng ¸n nµy, dù ¸n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî. Víi biªn ®é giao ®äng tû gi¸ ( ®­îc tÝnh to¸n t¹i NHNN Nam Hµ Néi) lµ 357 VN§/USD, khi tû gi¸ lªn tíi 16.621 vµ gi¸ b¸n kh«ng ®æi th× dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. T­¬ng tù, tr­êng hîp tû gi¸ kh«ng ®æi mµ gi¸ b¸n gi¶m xuèng 5,25 triÖu VN§/tÊn th× dù ¸n còng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî 4.13- T¸c ®éng cña gi¸ ph«i vµ tû gi¸ víi kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. Ph­¬ng ¸n c¬ së ¸p dông ®Þnh møc gi¸ ph«i lµ245 USD/tÊn vµ tû gi¸ lµ 15.550 VN§/USD, víi ph­¬ng ¸n nµy dù ¸n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî. Víi biªn ®é giao ®éng gi¸ ph«i lµ 13,4 th× dù ¸n nhanh chãng mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî, trong tr­êng hîp tû gi¶ t¨ng vµ gi¸ ph«i còng t¨ng th× viÖc mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña dù ¸n cµng cao. 5. NhËn xÐt: - Tû lÖ vèn tù cã cña tæng C«ng ty tham gia vµo dù ¸n cÇn t¨ng cao h¬n ®Ó gi¶m g¸nh nÆng tr¶ nî ( nhÊt lµ nî gèc) - C¸c dù kiÕn vÒ gi¸ b¸n s¶n phÈm thÐp tÊm cÇn ®­îc tÝnh theo VN§ vµ quy ®æi ra USD ®Ó tÝnh c¸c kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ cÇn dù kiÕn ë møc thÊp h¬n ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng chÞu ®ùng rñi ro gi¸ b¸n vµ rñi ro tû gi¸. - Gi¸ ph«i thÐp cÇn ®­îc dù kiÕn ë møc cao h¬n ®Ó t¨ng c­êng søc chÞu ®ùng cña dù ¸n vÒ sù phô thuéc ph«i thÐp nhËp kh¶u (dù kiÐn kho¶ng 280-300USD/tÊn) - Dù ¸n chÞu nhiÒu rñi ro do t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i. NÕu tû gi¸ t¨ng cao ®¹t trªn 17.000VN§/USD, dù ¸n dÔ l©m vµo t×nh tr¹ng bÞ lç vµ mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî. - Trong 2 – 3 n¨m ®Çu míi ®i vµo ho¹t ®éng, dù ¸n cã khã kh¨n trong vÊn ®Ò tr¶ nî, nhiÒu kh¶ n¨ng tæng C«ng ty ph¶i nhËn nî b¾t buéc. 6. §Ò xuÊt. - §Ò xuÊt kh«ng b¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi - §Ò xuÊt cho vay b»ng nguån vãn trong n­íc vµ b»ng VN§ theo quy ®Þnh cho vay trung, dµi h¹n cña NHNN cô thÓ nh­ sau: + Sè tiÒn cho vay: VN§ t­¬ng ®­¬ng 31.835.000USD theo tû gi¸ t¹i thêi ®iÓm nhËn nî, ( b»ng ch÷: ba m­¬i mét triÖu, t¸m tr¨m ba m­¬i n¨m ngh×n ®« la Mü) +Thêi h¹n cho vay: 13 n¨m, trong ®ã thêi gian ©n h¹n lµ 03 n¨m +L·i suÊt cho vay: ¸p dông l·i suÊt cho vay b»ng l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ 12 th¸ng tr¶ l·i sau céng 2,5%/n¨m. L·i suÊt ®­îc ®iÒu chØnh 1 n¨m 2 lÇn vµo ngµy 01/01 vµ ngµy 01/07 hµng n¨m - Ph­¬ng thøc vµ kú h¹n tr¶ nî +TiÕn ®é tr¶ nî gèc: 20 kú ( trong thêi gian 10 n¨m) Mçi n¨m 2 kú b¾t ®Çu tr¶ tõ th¸ng thø 6 n¨m thø 3. +TiÕn ®é tr¶ l·i: tr¶ l·i hµng th¸ng theo d­ nî thùc tÕ. - H×nh thøc b¶n ®¶m tiÒn vay: Cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay víi tæng gi¸ trÞ dù to¸n ban ®Çu lµ 40.365.581 USD vµ vèn tù cã cña doanh nghiÖp. Dù ¸n lµ kh¶ thi vµ ®ång ý cho vay. C¸c b¶ng biÓu kÌm theo vÒ doanh nghiÖp vµ dù ¸n ( cuèi chuyªn ®Ò) 2.2.3 §¸nh gi¸ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ cña Chi nh¸nh NHNo Nam Hµ Néi. 2.2.3.1 KÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n HiÖu qu¶ vµ næi bËt nhÊt lµ tæ chøc thùc hiÖn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ lín, dù ¸n cã nhiÒu chi nh¸nh NHNo cïng tham gia vµ c¸c dù ¸n cho vay víi c¸c NHTM kh¸c. MÆc dï míi ®­îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc ch­a ®Çy 4 n¨m cßn gÆp nhiÒu bì ngì trong m«i tr­êng kinh doanh víi nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc cña nã, nh­ng víi lßng quyÕt t©m vµ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cao cña ban l·nh ®¹o cïng víi tËp thÓ c¸n bé nh©n viªn cña Ng©n hµng vµ sù quan t©m cña cÊp trªn, Chi nh¸nh ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc cho vay: TÝnh ®Õn thêi ®iÓm 30/12/2004 nî qu¸ h¹n lµ 545 triÖu ®ång, chiÕm tû lÖ 0,06% tæng d­ nî. Nî qu¸ h¹n gi¶m 1,718 triÖu ®ång so víi n¨m 2003, sè mãn chuyÓn nî qu¸ h¹n kh«ng nhiÒu, chñ yÕu tËp trung ë c¸c mãn cho vay nhËp khÈu vµ vay tiªu dïng. §Ó cã ®­îc nh÷ng thµnh tÝch trªn lµ sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay, ®Æc biÖt víi nh÷ng kho¶n vay lín, cã thêi h¹n kÐo dµi mµ ®iÓn h×nh lµ cho vay theo dù ¸n. Trong c¸c néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­, th× khÝa c¹nh ®­îc ng©n hµng ®Æc biÖt quan t©m lµ ph­¬ng diÖn tµi chÝnh cña dù ¸n, ®ã lµ c¨n cø quan träng ®Ó thÊy ®­îc møc ®é an toµn cña sè vèn ng©n hµng cho vay, kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ lîi nhuËn mµ ng©n hµng nhËn ®­îc trong t­¬ng lai. §iÓn h×nh cô thÓ ë mét sè dù ¸n vµ c¸c kho¶n tÝn dông sau: ð Dù ¸n nhµ m¸y c¸n nãng thÐp tÊm t¹i côm c«ng nghiÖp tµu thuû C¸i L©n – Qu¶ng Ninh (B¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi vµ cho vay nhËp khÈu thiÕt bÞ nhµ m¸y víi tæng sè tiÒn b¶o l·nh vµ cho vay 31triÖu USD; (NHNo Nam Hµ Néi trùc tiÕp thÈm ®Þnh vµ cho vay). ð Dù ¸n thuû ®iÖn B¾c B×nh – TØnh B×nh ThuËn (c¸c Ng©n hµng N«ng nghiÖp cïng cho vay lµ NHNo Nam Hµ Néi, NHNo B×nh ThuËn víi tæng sè tiÒn cho vay lµ 276 tû ®ång(chua gi¶i ng©n) (NHNo Nam Hµ Néi lµm ®Çu mèi). ð Dù ¸n ®ång tµi trî nhµ m¸y xi m¨ng CÈm Ph¶ (NHNo Nam Hµ Néi cho vay 100 tû ®ång, ®Õn 03/05 ®· gi¶i ng©n 10 tû). ð Dù ¸n Nhµ m¸y Thuû ®iÖn Cöa §¹t – Th­êng Xu©n – Thanh Ho¸ (dù ¸n míi nhÊt tr×nh Trô së chÝnh) ( NHNo Nam HN cïng víi NHNo HN, NHNo Thanh Ho¸ vµ NH§T Thanh Ho¸ cïng thÈm ®Þnh xÐt duyÖt cho vay víi sè tiÒn 547 tû ®ång – NHNo Nam HN lµm ®Çu mèi). ð CÊp HMTD vèn l­u ®éng n¨m 2004 cho 22 doanh nghiÖp trong ®ã 01 H¹n møc tÝn dông VL§ v­ît thÈm quyÒn ph¸n quyÕt tr×nh NHNo ViÖt Nam. ð ThÈm ®Þnh cho vay më L/C 569 mãn víi sè tiÒn 47,748,444.28 USD. ð ThÈm ®Þnh më L/C dù phßng hoµn thanh to¸n (B¶o l·nh) 2 mãn víi sè tiÒn 1.398.600 USD, ®©y lµ mét ph­¬ng thøc míi ph¸t sinh thùc hiÖn ë chi nh¸nh, ®­îc phèi hîp thùc hiÖn vµ qu¶n lý chÆt chÏ tõ thÈm ®Þnh, tÝn dông vµ thanh to¸n quèc tÕ, kÕt qu¶ ®¹t ®­îc rÊt tèt (nguån vèn ngo¹i tÖ t¨ng, t¨ng thu phÝ dÞch vô). ð ThÈm ®Þnh cho gia h¹n nî 17 mãn sè tiÒn 6.998 tr® vµ 1.297.793 USD. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña c¸c kÕt qu¶ trªn: wChi nh¸nh ®· tæ chøc c«ng t¸c thÈm ®Þnh theo ®øng quy ®Þnh cña NHNN vµ NHNo&PTNN ViÖt Nam, víi th¸i ®é lµm viÖc nghiªm tóc, chÆt chÏ theo mét quy tr×nh khoa häc, s¸ng t¹o. ð §èi víi c¸c dù ¸n nhiÒu chi nh¸nh NHNo vµ NHTM kh¸c tham gia mµ chi nh¸nh lµ ®Çu mèi, chi nh¸nh tæ chøc thµnh lËp tæ thÈm ®Þnh t¹i chi nh¸nh, tæ chøc thÈm ®Þnh s¬ bé, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ c¸c yªu cÇu thiÕt yÕu kh¸c cña dù ¸n göi cho c¸c chi nh¸nh tham gia, khi cã sù chÊp thuËn cña chi nh¸nh vµ c¸c NHTM kh¸c ®ång thêi víi chÊp nhËn cho phÐp thÈm ®Þnh ®aµu t­ cña NHNo ViÖt Nam. Thùc hiÖn thµnh lËp tæ thÈm ®Þnh chung thùc hiÖn kÕt qu¶ thÈm ®Þnh ®­îc göi cho c¸c NH tham gia phª chuÈn vµ tham gia söa ®æi, bæ sung. KÕt qu¶ víi ph­¬ng thøc tæ chøc thÈm ®Þnh trªn NH ®Çu mèi cã ®­îc sù thèng nhÊt cao cña c¸c chi nh¸nh tham gia. ð §èi víi c¸c dù ¸n mµ chi nh¸nh tham gia ®ång tµi trî c¸c NHTM kh¸c lµm ®Çu mèi, tæ thÈm ®Þnh ®­îc thùc hiÖn chÆt chÏ tõ thµnh lËp thÈm ®Þnh ®Õn cö CBTD hoÆc c¸n bé thÈm ®Þnh ®¹i diÖn trùc tiÕp tham gia víi c¸c NH. ð§èi víi dù ¸n lín mµ chi nh¸nh cho vay, ng©n hµng t¸ch thÈm ®Þnh cña ®¬n vÞ cho vay vµ thÈm ®Þnh cña phßng thÈm ®Þnh trªn c¬ së ®ã thµnh lËp tæ ®¸nh gi¸ thÈm ®Þnh l¹i kÕt qu¶ cña 2 b¸o c¸o thÈm ®Þnh nªu trªn(®Æc ®iÓm cña tæ thÈm ®Þnh ngoµi thµnh phÇn CBTD vµ c¸n bé thÈm ®Þnh do yªu cÇu cña dù ¸n cßn cã c¸n bé thanh to¸n quèc tÕ tham gia). ð§èi víi cho vay th«ng th­êng kh¸c nh­ cho vay tõng lÇn, cho vay theo HMTD, b¶o l·nh, chiÕt khÊu, më L/C th× thùc hiÖn thÈm ®Þnh theo møc ph©n quyÒn ph¸n quyÕt trªn c¬ së møc ph©n quyÒn ph¸n quyÕt cña NHNo ViÖt Nam (V¨n b¶n sè 729/NHN_Q§ ngµy 23/8/2004) vµ linh ho¹t ®iÒu chØnh theo yªu cÇu vÒ qu¶n lý tÝn dông. Cô thÓ: tr­íc th¸ng 9/2004 t¹i n¬i qu¶n lý vµ cho vay trùc tiÕp thÈm ®Þnh nhu cÇu vay vèn, b¶o l·nh, më L/C theo møc ph¸n quyÕt ®· giao cho cÊp tr­ëng ®¬n vÞ. Phßng thÈm ®Þnh thùc hiÖn thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸, chÊm ®iÓm, ph©n lo¹i kh¸ch hµng, thÈm ®Þnh tÊt c¶ c¸c mãn gia h¹n nî. Tõ th¸ng 9/2004, tÊt c¶ c¸c kho¶n gi¶i ng©n cho vay, b¶o l·nh, më L/C, tu chØnh L/C ngoµi viÖc tæ chøc cña ®¬n vÞ n¬i cho vay ®­îc chuyÓn vµ giao cho phßng thÈm ®Þnh tæ chøc thÈm ®Þnh. §Æc biÖt, ®èi víi cho vay theo HMTD mçi lÇn gi¶i ng©n thùc hiÖn thÈm ®Þnh gÇn nh­ cho vay tõng lÇn(bít ph©nf hå s¬) vµ tõ chèi gi¶i ng©n nÕu ®¸nh gi¸ thÊy kh«ng an toµn. §èi víi tÊt c¶ c¸c kho¶n b¶o l·nh, më L/C b»ng vèn tù cã ký quü d­íi 100% ®­îc thÈm ®Þnh nh­ cho vay. §èi víi b¶o l·nh, më L/C b»ng vèn tù cã ký quü 100% ®­îc thÈm ®Þnh ®Æc biÖt c¸c yªu cÇu vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng trong viÖc ph¸t hµnh, thanh to¸n, båi hoµn. C¸c ph­¬ng thøc tæ chøc thÈm ®Þnh nªu trªn ngoµi dù ¸n lín, c¸c nhu cÇu vÒ tÝn dông, b¶o l·nh kh¸c ®· tõ chèi ®Çu t­ (vÝ dô: Chi nh¸nh ®· tõ chèi b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång mÆc dï ®· ph¸t hµnh dù thÇu vµ ®¬n vÞ tróng th©ï do dù ¸n gi¶i tr×nh vµ cung cÊp hå s¬ vÒ nguån thanh to¸n kh«ng râ rµng, hîp lý). KÕt qu¶ thÈm ®Þnh ®¹t ®­îc rÊt cao. w VÒ thiÕt lËp hå s¬ vµ néi dung thÈm ®Þnh, n«i dung kÕt cÊu cña c¸c lo¹i hîp ®ång tÝn dông, tµi s¶n, b¶o hiÓm ®· thùc sù tiÕp cËn ®­îc tr×nh ®é vµ yªu cÇu hiÖn ®¹i phï hîp víi ph¸p luËt vµ héi nhËp, ®­îc trô së chÝnh ®¸nh gi¸ cao vµ c¸c NHTM kh¸c ®ång thuËn, ®Æc biÖtlµ x©y dùng c¸c hîp ®ång cho dù ¸n ®Çu t­ lín, thêi gian dµi. w Kü n¨ng vµ kü thuËt thÈm ®Þnh ®­îc n©ng cao, ¸p dông tin häc vµo thÈm ®Þnh, s¶n phÈm thÈm ®Þnh ®¹t tr×nh ®é chÝnh x¸c cao, nhanh (¸p dông trªn b¶ng tÝnh ®iÖn tö). w Ng©n hµng ®· ®­a c¸c lo¹i rñi ro vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i nh­ ph©n tÝch ®é nh¹y. w Khi thÈm ®Þnh ng©n hµng lu«n qu¸n triÖt nguyªn t¾c: §¸nh gi¸ dùa trªn quan ®iÓm cña ng­êi cho vay, do ®ã th­êng ®Æc biÖt chó träng vµo møc sinh lêi cña dù ¸n, nguån vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî. w Ngoµi ra còng ph¶i kÓ ®Õn sù ®oµn kÕt, g¾n bã, tin t­ëng lÉn nhau trong tËp thÓ, t¹o nªn søc m¹nh cña ng©n hµng. Trong ng©n hµng lu«n lu«n t¹o ra bÇu kh«ng khÝ vui vÎ, häc hái lÉn nhau, gióp ®ì vµ phèi hîp víi nhau trong toµn ng©n hµng t¹o ra sù tin t­ëng gi÷a nh©n viªn vµ ban l·nh ®¹o. 2.2.3.2 Mét sè h¹n chÕ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n vµ nguyªn nh©n Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®· ®¹t ®­îc th× viÖc chØ râ nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ lµ vÊn ®Ò quan träng nh»m t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh, h¹n chÕ rñi ro, tr¸nh cho ng©n hµng ph¶i ®èi mÆt víi kh¶ n¨ng kh«ng thu håi ®­îc nî. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã lµ: w C¸n bé phÇn lín lµ c¸n bé míi vµo ngµnh cßn ch­a cã kinh nghiÖm nghiÖp vô trong khi ®ã khèi l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n lµ rÊt lín vµ rÊt ®a d¹ng trªn nhiÒu lÜnh vùc, do ®ã ®ßi hái c¸n bé ph¶i cã tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n, kiÕn thøc vÒ c¸c vÊn ®Ò cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ , x· héi. w C¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®­îc xem xÐt, tÝnh to¸n trong thÈm ®Þnh cßn mang tÝnh ch­a chÝnh x¸c. w Ng©n hµng cßn qu¸ coi träng viÖc b¶o l·nh, thÕ chÊp trong quyÕt ®Þnh cho vay nªn nhiÒu khi c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n kh«ng mang nhiÒu ý nghÜa thùc sù. w §¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh dù ¸n trong ®iÒu kiÖn rñi ro ch­a thùc sù ®­îc thùc hiÖn cho dï ®Ó ®­a mét sè ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch nh­ phan tÝch ®é nh¹y vµo qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nh­ng viÖc ph©n tÝch nµy míi chØ dùa trªn sù gi¶ thiÕt chñ quan sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng. w ViÖc x¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n ch­a chÝnh x¸c,ch­a thùc tÕ cßn phÇn lín dùa vµo luËn chøng kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp tr×nh cho ng©n hµng.. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trªn: w Chi nh¸nh NHNo&PTNN Nam Hµ Néi do míi ®­îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®«ng kh«ng l©u, bªn c¹nh nh÷ng c¸n bé l©u n¨m cã kinh nghiÖm th× phÇn lín lµ ®éi ngò c¸n bé trÎ ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm. Trong khi ®ã c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n kh«ng nh÷ng ®ßi hái kiÕn thøc réng mµ quan träng lµ kinh nghiÖm tõng tr¶i qua nhiÒu lÇn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n. C¸n bé thÈm ®Þnh chØ cã thÓ ph©n tÝch s©u mét vµi khÝa c¹nh cã liªn quan ®Õn dù ¸n nªn kÕt qu¶ nhiÒu khi kh«ng chÝnh x¸c. wMÆc dï CBT§ th­êng xuyªn cËp nhËt vµ xö lý th«ng tin vÒ kh¸ch hµng kh«ng chØ tõ hå s¬ vay vèn cña doanh nghiÖp mµ cßn tõ c¸c tê b¸o vµ ph­¬ng tiÖn th«ng tin kh¸c. Nh­ng ®Ó lÊy ®­îc th«ng tin nhanh chãng vÒ kh¸ch hµng khi cÇn thiÕt ®ßi hái ng©n hµng ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng th«ng tin riªng, x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu ®Çy ®ñ, ®a d¹ng trªn nhiÒu mÆt phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. w ViÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cßn h¹n chÕ, ch­a øng dông nh÷ng phÇm mÒn hiÖn ®¹i ®Ó ph©n tÝch tÝnh to¸n nhiÒu chØ tiªu phøc t¹p mµ thñ c«ng kh«ng lµm ®­îc. w C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ ®Çu t­, x©y dùng c¬ b¶n, qu¶n lý tµi chÝnh, hÖ th«ng kÕ to¸n ... cña cÊp mhµ n­íc cßn chång chÐo, ch­a râ rµng, ch­a dÈy ®ñ, l¹i hay thay ®æi g©y khã kh¨n cho viÖc thÈm ®Þnh. ViÖc ®Þnh h­íng, quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, ®Þa ph­¬ng ch­a æn ®Þnh, cô thÓ cïng víi sù can thiÖp qu¸ nhiÒu trong ho¹t ®«ng cho vay cña c¸c bé, ngµnh, uû ban nh©n d©n c¸c cÊp ®½ lµm gi¶m hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þnh. w C¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, c¸c tiªu chuÈn hiÖu qu¶ kinh tÕ , tµi chÝnh cho tõng ngµnh nghÒ ®Ó lµm chØ tiªu tham chiÕu so s¸nh ch­a cã. w ViÖc trao ®æi th«ng tin vµ kinh nghiÖm gi÷a c¸c ng©n hµng cßn h¹n chÕ. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ n©ng cao nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé trong ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé thÈm ®Þnh nãi riªng ch­a ®­îc ng©n hµng chó träng vµ ®Çu t­ cã bµi b¶n. Ch­¬ng3: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Nam Hµ N«Þ. 3.1 Ph­¬ng h­íng c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i chi nh¸nh n¨m 2005. 3.1.1 Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô häat ®éng kinh doanh n¨m 2005. w Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô: C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong n¨m 2004 vµ t×nh h×nh thùc tiÔn, nh÷ng xu h­íng triÓn väng trong n¨m tíi, kÕ häach häat ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh dù kiÕn n¨m 2005 víi nh÷ng môc tiªu nh­ sau: - Tæng nguån vèn ®¹t 4.100 tû (T¨ng 30% so víi 15/10/2004) - Tæng d­ nî t¹i ®Þa ph­¬ng ®¹t 1.200 tû (T¨ng 37%) - Nî qu¸ h¹n d­íi 0,5% - Tû lÖ cho vay trung dµi h¹n 45% - Quü thu nhËp ®ñ chi l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¬ quan ë møc cao nhÊt. w C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: N¨m 2005 lµ n¨m ®Æc biÖt khã kh¨n cho Chi nh¸nh, tæng hîp nhu cÇu vèn tõ c¸c dù ¸n, c¸c hîp ®ång tÝn dông, c¸c h¹n møc tÝn dông ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng th× nhu cÇu tÝn dông n¨m 2005 cña Chi nh¸nh tèi thiÓu ph¶i 1.500 tû. Trong khi ®ã theo chØ ®¹o cña H§QT NHNo ViÖt Nam tèc ®é t¨ng tr­ëng toµn ngµnh kh«ng qu¸ 17%. V× vËy ®Ó t¨ng tr­ëng ®óng h­íng, l¹i ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng lîi nhuËn trong ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n theo th«ng lÖ quèc tÕ, c¶i thiÖn chªnh lÖch l·i suÊt, thùc hiÖn trÝch lËp rñi ro, qu¶n lý tÝn dông ®­îc ®iÒu chØnh theo c«ng v¨n 127 cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ... Chi nh¸nh c©n thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p. ðRµ so¸t l¹i c¸c hîp ®ång, c¸c cam kÕt ®· ký kÕt, gi¶m bít c¸c dù ¸n ®Çu t­ ë xa ®Þa bµn, c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã kh¶ n¨ng rñi ro cao, ­u tiªn ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, kinh tÕ hé gia ®×nh. ð TiÕn hµnh xÕp lo¹i doanh nghiÖp theo 1261, sµng läc kh¸ch hµng, lùa chän kh¸ch hµng, ­u tiªn c¸c kh¸ch hµng cã nguån tiÒn göi, cã sö dông dÞch vô, kh¸ch hµng cung cÊp ngo¹i tÖ vµ c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ cao. ð TiÕp tôc thùc hiÖn nhiÖm vô ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i kÕt hîp víi tù ®µo t¹o c¸n bé, nh©n viªn ng©n hµng; X©y dùng phong c¸ch giao dÞch v¨n minh, lÞch sù. Më réng c¸c dÞch vô vµ tiÖn Ých Ng©n hµng nh»m thu hót kh¸ch hµng; TriÓn khai dÞch vô thanh to¸n thÎ ®iÖn tö t¹i trô së chi nh¸nh vµ t¹i c¸c chi nh¸nh cÊp 2, phßng giao dÞch, ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong giai ®o¹n hiªn nay. ð Gi÷ æn ®Þnh tû träng nguån vèn huy ®éng tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, tæ chøc tµi chÝnh phi Ng©n hµng; tæ chøc kinh tÕ; tiÒn göi tõ d©n c­; §Èy m¹nh viÖc t¨ng tr­ëng lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®©y lµ nguån vèn rÎ. Thu hót nguån vèn trung dµi h¹n ®Ó ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vèn cho viÖc ®Çu t­ c¸c dù ¸n trung dµi h¹n ®· ký kÕt. ð TiÕp tôc cñng cè, hoµn thiÖn vµ më réng m¹ng l­íi theo ®Þnh h­íng ®· ®­îc phª duyÖt t¹i c¸c ®Þa ®iÓm cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. Båi d­ìng, n©ng cÊp nh÷ng phßng giao dÞch ho¹t ®éng tèt, hiÖu qu¶ thµnh chi nh¸nh cÊp 2 ®Ó ph¸t huy ®­îc nh÷ng lîi thÕ so s¸nh trong ho¹t ®éng ng©n hµng trong m«i tr­êng hiÖn nay. ðTiÕp tôc t×m hiÓu, tiÕp cËn víi c¸c Bé, ngµnh cã c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ®­îc lµm Ng©n hµng phôc vô gi¶i ng©n dù ¸n- §©y vÉn ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p ®Æc biÖt quan träng, lµ gi¶i ph¸p chiÕn l­îc, ®ét ph¸ trong kh©u kinh doanh nguån vèn nh»m võa ®Èy m¹nh t¨ng tr­ëng nguån vèn võa t¨ng tû trongj nguån thu dÞch vô th«ng qua viÖc phôc vô dù ¸n. ð Qu¸n triÖt t­ t­ëng ®Õn c¸n bé më réng c«ng t¸c tiÕp thÞ. §i s©u häc hái nghiÖp vô tr¸nh t­ t­ëng chñ quan khi thÈm ®Þnh cho vay. ð N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh, lÊy chÊt l­îng thÈm ®Þnh lµm th­íc ®o ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc tr×nh ®é hiÖu qu¶ ®èi víi c¸n bé thÈm ®Þnh. Gi¶m thiÓu tèi ®a mäi sai sãt trong kh©u thÈm ®Þnh, kÞp thêi n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh«ng cho vay ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng râ rµng, cã nî nÇn d©y d­a ®èi víi Ng©n hµng. ð Thùc hiÖn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®¶m b¶o vÒ thêi gian, cã chÊt l­îng nh»m ®Êp øng kÞp thêi cho nhiÖm vô kinh doanh. ð Chó träng c«ng t¸c KiÓm tra sau cho vay, lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra chuyªn ®Ì thÈm ®Þnh. 3.1.2 §Þnh h­íng c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNN Nam Hµ Néi. §èi víi ng©n hµng, chÊt l­îng, hiÖu qu¶, an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt trong ho¹t ®éng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §iÒu kiÖn ®ã chØ cã thÓ cã ®­îc tr­íc hÕt vµ b¾t ®Çu tõ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­. V× vËy, c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ph¶i ®­îc ®Æt ®óng vÞ trÝ cña nã, d­íi sù chØ ®¹o chÆt chÏ, cã c¬ chÕ quy tr×nh c«ng nghÖ toµn diÖn vµ ®ång bé víi quy tr×nh c«ng nghÖ cña c¸c nghiÖp vô khacs, t¹o thµnh mét tæng thÓ gi¶i ph¸p mang tÝnh chiÕn l­îc trong ®Þnh h­íng còng nh­ ®iÒu hµnh. §Ó cñng cè, ph¸t triÓn c«ng t¸c nµy trong thêi gian tíi ®­îc tèt h¬n, ng©n hµng trªn c¬ së ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng kinh doanh trong n¨m tíi, ®· ®­a ra ®Þnh h­íng c«ng t¸c sau: w X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô tr­íc tiªn ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc nhËn thøc ®óng vÞ trÝ, vai trß vµ néi dung cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­. Thùc hiÖn tè c«ng t¸c nµy lµ mét trong nh÷ng yÕu tè chÝnh quyÕt ®Þnh, gãp phÇn b¶o vÖ vµ n©ng cao vÞ thÕ, uy tÝn vµ søc m¹nh cña ng©n hµng. w Cñng cè, kiÖn toµn bé m¸y tæ chøc thÈm ®Þnh dù ¸n; ph¸t triÓn l­cj l­îng thÈm ®Þnh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o cô thÓ nghiÖp vô thÈm ®Þnh cho c¸n bé thÈm ®Þnh vµ båi d­ìng, trao ®æi nghiÖp vô chuyªn m«n. w §Çu t­ trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó thÝch øng vµ phï hîo víi xu h­íng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. w Chó träng c«ng t¸c kiÓm tra sau cho vay, lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra chuyªn ®Ò thÈm ®Þnh. 3.2 C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n dù ¸n t¹i Chi nh¸nh NHN0 Nam Hµ Néi. Sau thêi gian thùc tËp t¹i Chi nh¸nh, b»ng nh÷ng kiÕn thøc thu thËp ®­îc trong thùc tiÔn thùc tËp tµi Chi nh¸nh vµ nh­ng kiÕn thøc thu thËp, nghiªn cøu tõ c¸c tµi liÖu liªn quan, em xin ®Ò nghÞ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­¬ng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i NHNo&PTNT Nam Hµ Néi nh­ sau: 3.2.1 Bè trÝ c¸n bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh cã tr×nh ®é nghiÖp vô ®¸p øng yªu cÇu cña nhiªm vô. Trong thÈm dÞnh dù ¸n nãi chung vµ thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n nãi riªng, con ng­êi lu«n lµ trung t©m, quyÕt ®Þnh chÊt l­îng thÈm ®Þnh. LÜnh vùc thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n lµ mét nghiÖp vô rÊt phøc t¹p, ®a d¹ng cã liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi. MÆt kh¸c, nã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nguån vèn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng cã thÓ lµm cho ng©n hµng ®i ®Õn bê vùc ph¸ s¶n v× c¸c dù ¸n lu«n ®ßi hái sè vèn lín, thêi gian kÐo dµi vµ lu«n chøa ®ùng rñi ro cao. Do ®ã trinh ®é cña c¸n bé tÝn dông ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra, ®ã lµ ph¶i cã n¨ng lùc chuyªn m«n, kinh nghiÖm thùc tiÔn, ®Ëo ®øc nghÒ nghiÖp vµ b¶n lÜnh v÷ng vµng. VÒ n¨ng lùc chuyªn m«n ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc trë lªn ,ph¶i cã c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ph¸p luËt, ph¶i th«ng th¹o ngo¹i ng÷ vµ c«ng nghÖ th«ng tin liªn quan ®Õn lÜnh vùc thÈm ®Þnh. BiÕt ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan thuÇn thôc, s¸ng t¹o vµ khoa häc t×m ra nhiÒu ph­¬ng ph¸p míi. VÒ kinh nghiÖm, c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i lµ ng­êi trùc tiÕp tham gia gi¸m s¸t, theo dâi vµ qu¶n lý nhiÒu dù ¸n, biÕt bóc kÕt kinh nghiÖm tõ c¸c lÜnh vùc kh¸c phôc vô cho chuyªn m«n cña m×nh. VÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i trung thùc, cã tÝnh kû luËt cao, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc, cã lßng say mª, t©m huyÕt víi nghÒ nghiÖp. 3.2.2 Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh c«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i hîp lý vµ khoa häc, tiÕt kiÖm thêi gian, chi phÝ nh­ng vÉn ®¹t hiÖu qu¶ ®Ò ra. ViÖc tæ chøc vµ ph©n c«ng hîp lý vµ khoa häc trong quy tr×nh thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n sÏ h¹n chÕ ®­îc rÊt nhiÒu nh÷ng c«ng ®o¹n kh«ng cÇn thiÕt, tr¸nh sù chång chÐo vµ trïng lÆp vµ ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña tõng c¸ nh©n vµ c¶ tËp thÓ, gi¶m thiÓu nh÷ng chi phÝ ho¹t ®éng vµ tiÕt kiÖm vÒ mÆt thêi gian. V× vËy, ®Ó x©y dùng mét c¬ chÕ tæ chøc, ®iÒu hµnh tèt, Chi nh¸nh cÇn lµm mét sè viÖc sau: w Ho¹t ®éng cña phßng thÈm ®Þnh ph¶i thùc sù ®i vµo quy tr×nh nÒ nÕp ®èi víi tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô tÝn dông vµ cã tÝnh tÝn dông,®¶m b¶o tÝnh nguyªn t¾c trong moÞ nghiÖp vô thÈm ®Þnh. w Ph©n c«ng c¸n bé thÈm ®Þnh phô tr¸ch kh¸ch hµng theo tõng lÜnh vùc kinh doanh nhÊt ®Þnh v× c¸c dù ¸n ®Çu t­ rÊt ®a d¹ng thuéc mäi ngµnh nghÒ kh¸c nhau víi nhiÒu vÊn ®Ò ph¸t sinh kh«ng gièng nhau. Mét c¸n bé tÝn dông kh«ng thÓ am hiÓu tÊt c¶ c¸c dù ¸n thuéc mäi ngµnh nghÒ kinh doanh kh¸c nhau nªn chØ ph©n c«ng mét c¸n bé tÝn dông phô tr¸ch mét hoÆc mét sè ngµnh nghÒ nhÊt ®Þnh ®Ó tõ ddã CBT§ sÏ cã ®iÒu kiÖn ®i s©u t×m hiÓu c¸c v¸n ®Ì cã liªn quan thuéc lÜnh vùc m×nh ®¶m nhiÖm. Do ®ã khi dù ¸n thuéc lÜnh vùc m×nh phô tr¸ch, CBT§ sÏ dÔ dµng thu thËp th«ng tin vµ thÈm ®Þnh cã chÊt l­îng h¬n tõ ®ã ®­a ra nhøng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n nhÊt. Tuy nhiªn, cÇncã sù trao ®æi kinh nghiÖm víi c¸c ®ång nghiÖp trong ng©n hµng. w T¨ng c­¬ng kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé, gi¸m s¸t cÊn bé th¶m ®Þnh trong viÖc chÊp hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña nhµ n­íc còng nh­ quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n tr¸nh nh­ng sai sãt ®¸ng tiÕc. 3.2.3 N©ng cao chÊt l­îng th«ng tin thu thËp phôc vô cho qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, ®¶m b¶o th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Trong thêi ®¹i ngµy nay, th«ng tin ®­îc sö dông nh­ lµ mét nguån lùc, mét vò khÝ trong m«i tr­êng c¹nh tranh, ai n¾m b¾t vµ xö lý th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi h¬n sÏ lµ ng­êi chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. Th«ng tin lµ nguyªn liÖu chÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng thÈm ®Þnh. Th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi sÏ gióp cho hiÖu qu¶ thÈm ®Þnh cao h¬n, h¹n chÕ rñi ro cã thÓ xay ra. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ thu thËp th«ng tin tõ ®©u, víi sè l­îng vµ chÊt l­îng nh­ thÕ nµo ®Ó tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ nhÊt cÇn quan t©m. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, cÇn x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin toµn diÖn cã chiÒu s©u, cô thÓ nh­ sau: w Nh÷ng th«ng tin vÒ ng­êi xin vay vèn ( doanh nghiÖp): ®Ó cã th«ng tin vÒ doanh nghiÖp ngoµi c¸c bao c¸o tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp cung cÊp cho ng©n hµng vµ luËn chøng kinh tÕ kü thuËt tr×nh, c¸n bé tÝn dông cã thÓ lÊy th«ng tin b»ng c¸ch ®iÒu tra n¬i ho¹t ®éng kinh doanh cña ng­êi xin vayvµ pháng vÊn trùc tiÕp mét sè c¸n bé cña dù ¸n. Chi nh¸nh còng cã thÓ yªu cÇu c¸c ®¬n vÞ xin vay ph¶i thuª c¸c C«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp chøng nhËn tÝnh trung thùc, chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin mµ hä cung cÊp. w Nh÷ng th«ng tin tõ sæ s¸ch cña ng©n hµng: Mét ng©n hµng cã thÓ l­u tr÷ hå s¬ tËp trung cña ng­êi vay vèn, tõ ®ã cã thÓ nhËn ®­îc th«ng tin vÒ tÝn dông. Nh­ tõ sæ s¸ch cã thÓ cho biÕt viÖc chi tr¶ vÒ nh÷ng kho¶n cho vay tr­íc ®©y, sè d­ tµi kho¶n tiÕt kiÖm vµ tµi kho¶n sÐc vµ còng cã thÓ biÕt ®­îc liÖu ng­êi xin vay cã thãi quen rót qu¸ sè d­ tµi kho¶n cña hä kh«ng. w Nh÷ng nguån th«ng tin bªn ngoµi tÝn dông: Nh­ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng s¶n phÈm, th«ng tin vÒ kü thuËt c«ng nghÖ vµ m«i trõ¬ng, t­ b¹n bÌ cña ng­êi xin vay, tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, tõ b¸o chÝ, ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, c¸c bé ngµnh liªn quan ... 3.2.4 T¨ng c­êng øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh b»ng c¸c m¸y tÝnh hiÖn ®¹i vµ c¸c phÇn mÒn chuyªn dông. ViÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c quy tr×nh ng©n hµng lµ mét yÕu tè rÊt quan träng, ¶nh h­ëng ®Õn sù thµnh c«ng cña mét ng©n hµng trong giai ®o¹n ngµy nay. §Æc biÖt trong nghiÖp vô thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n, mµ ë ®ã viÖc tÝnh to¸n rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p mµ viÖc tÝnh to¸n thñ c«ng sÏ tèn nhiÒu thêi gian c«ng søc vµ nhiÒu khi kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ nh­ mong muèn, nh­ng víi viÖc sö dông c¸c phÇn mÒn chuyªn dông sÏ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n trªn. §Ó cã thÓ nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin, ng©n hµng nªn ­u tiªn ®Çu t­ c«ng nghÖ th«ng tin nh»m tù ®éng ho¸ trong hÖ thèng thanh to¸n kÕ to¸n t¹i ng©n hµng. 3.2.5 Tæ chøc phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c phßng nghiÖp vô C«ng viÖc thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ kh«ng chØ lµ c«ng viÖc riªng cña phßng thÈm ®Þnh vµ cÊn bé thÈm ®Þnh mµ ®ßi hái sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c phßng kh¸c. ViÖc tham gia,®ãng gãp ý kiÕn vµ cung cÊp c¸c th«ng tin c©n thiÕt tõ c¸c phong kh¸c sÏ gióp cho kÕt qu¶ thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ h¬n, ®Çy ®ñ h¬n vµ kh¶ thi h¬n.NhiÒu vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n mµ c¸n bé thÈm ®inh kh«ng biÕt hoÆc cßn thiÕu ch¾c ch¾n mµ l¹i thuéc ph¹m vi cña c¸c phßng kh¸c th× cã thÓ xin ý kiÕn ®¸nh gi¸, nhËn xÐt. 3.2.6 Häc hái kinh nghiÖm thÈm ®Þnh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c ThÈm ®Þnh dù ¸n ®ßi hái ph¶i cã chuyªn m«n, tr×nh ®é, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng nh¹y bÐ, kh«ng ngõng trao dåi n©ng cao nghiÖp vô. Chi nh¸nh NHNo&PTNT míi ®i vµo ho¹t ®éng ch­a ®­îc bao l©u, do ®ã kinh nghiÖm ch­a cã nhiÒu. ViÖc häc hái kimh nghiÖm thÈm ®Þnh cña c¸c ng©n hµng kh¸c ph¶i ®­îc Chi nh¸nh chó träng th«ng qua cho vay hîp vèn víi c¸c NHTM kh¸c. 3.3 Mét sè ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ 3.3.1 ChÝnh phñ, c¸c Bé, Ngµnh vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan w Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a m«i tr­êng ph¸p lý, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Þnh, nghÞ ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Çu t­, qu¶n lý tµi chÝnh, kiÓm to¸n, h¹ch to¸n, thuÕ ... Tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp yªn t©m ®Çu t­ kinh doanh, ng©n hµng cã c¬ së ph¸p lý ch¾c ch¾n xñ lý c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. w Hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng ngµnh, nghÒ, lÜnh vùc kinh doanh ®Ó lµm c¬ së cho ng©n hµng trong viÖc so sanh hiÖu qu¶ c¸c chØ tiªu tÝnh to¸n ®­îc. w C¸c Bé, ngµnh cÇn phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­ mµ c¸c doanh nghiÖp tr×nh, lµm sao tr¸ch t×nh tr¹ng phª duyÖt mét c¸ch h×nh thøc, kh«ng tËp trung vµ kh«ng mang tÝnh kh¶ thi. Do ®ã, sÏ lµm cho ng©n hµng mÊt nhiÒu thêi gian thÈm ®Þnh nh­ng kÕt qu¶ lµ kh«ng cho vay ®­îc v× dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ. 3.3.2 Ng©n hµng Nhµ n­íc w Hç trî c«ng t¸c ®µo t¹o cho c¸c c¸n bé NHTM trong viÖc n©ng cao kiÕn thøc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n. §Ó hç trî ®µo t¹o cho c¸c c¸n bé NHTM, NHNN cã thÓ tæ chøc c¸c kho¸ häc ®Þnh kú mêi c¸c chuyªn gia vÒ tµi chÝnh ng©n hµng tõ c¸c n­íc cã hÖ thèng tµi chÝnh ph¸t triÓn hoÆc tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh nh­ WB,IMF ®Õn gi¶ng d¹y. Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o, tËp huÊn nªn chó träng kü n¨ng thùc hµnh b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh phÇm mÒn thÈm ®Þnh trùc tiÕp trªn m¸y tÝnh. Bªn c¹nh ®ã, c¸c NHTM nªn cö c¸c c¸n bé ®i häc tËp ph¶i lµ nh÷n ng­êi ®· cã trang bÞ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ thÈm ®Þnh, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ h­íng dÉn l¹i nghiÖp vô khi vÒ c¬ quan c«ng t¸c ®Ó ®µo t¹o, båi d­ìng cho c¸c c¸n bé ng©n hµng m×nh. w Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña Trung t©m th«ng tin tÝn dông (CIC) trong viÖc cung cÊp nh÷ng th«ng tin tÝn dông cho c¸c NHTM phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Tuy nhiªn, c¸c th«ng tin tõ phÝa CIC cßn h¹n chÕ ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c NHTM nh­ c¸c th«ng tin cßn ch­a ®Çy ®ñ, kh«ng chÝnh x¸c vµ kh«ng kÞp thêi. MÆt kh¸c, CIC vÉn ch­a cã bé phËn chuyªn ph©n tÝch c¸c th«ng tin ®· ®­îc cung cÊp ®Ó chñ ®éng ph¶n håi l¹i cho c¸c NHTM nh÷ng vÊn ®Ò l­u ý. §Ó n©ng cao vai trß ®iÒu phèi cña CIC, NHNN cÇn quy ®Þnh b¾t buéc vÒ cung cÊp th«ng tin tÝn dông cña c¸c NHTM vÒ CIC ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ ®óng thêi h¹n. Ngoµi ra, NHNN nªn më réng ph¹m vi cung cÊp th«ng tin cña CIC kh«ng chØ c¸c th«ng tin vÒ tÝn dông mµ c¶ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ phôc vù cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh. Theo ®ã, CIC cã thÓ ho¹t ®éng nh­ mét doanh nghiÖp lµm nhiÖm vô cung cÊp s¶n phÈm th«ng tin vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng t­ vÊn. NHNH cÇn t¨ng c­êng trong viÖc hîp ®ång vµ hîp t¸c th«ng tin cña CIC víi c¸c c¬ quan qu¶n lý kinh tÕ, c¸c c¬ quan chuyªn cung cÊp th«ng tin nh­ Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, Tæng côc thèng kª, Ban vËt gi¸ ChÝnh phñ ... ®Ó cËp nhËt nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ thÞ tr­êng vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. 3.3.3 Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam w §Ò nghÞ Ban thÈm ®Þnh NHNo&PTNT ViÖt Nam hç trî h¬n n÷a trong viÖc t¹o lËp vµ t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c kh¸ch hµng lín lµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ trung dµi h¹n b»ng nguån vèn ®ång tµi trî gi÷a c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c TCTD kh¸c, c¸c ngµnh cã chøc n¨ng qu¶n lý c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ng©n s¸ch nhµ n­íc. w Tr×nh ®é c¸n bé cã nhiÒu mÆt bÊt cËp, nhÊt lµ kiÕn thøc kinh tÕ ngo¹i ngµnh nh­ tr×nh ®é c«ng nghÖ, c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt ... nªn ®Ò nghÞ NHNo&PTNT ViÖt Nam hÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n vÒ ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cña mét sè ngµnh, nghÒ chñ yÕu trªn c¬ së tiªu chuÈn nhµ n­íc ®· ban hµnh, trang bÞ cho c¸c chi nh¸nh ®Ó cã sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh. w §Ò nghÞ Ban thÈm ®Þnh NHNo&PTNT ViÖt Nam më c¸c líp tËp huÊn n©ng cao nghiÖp vô chuyªn s©u vÒ th¶am ®Þnh ... ®Ó c¸n bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh hiÓu s©u h¬n gióp cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®­îc tèt h¬n. KÕt LuËn N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n nãi chung vµ chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n nãi riªng lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt, kh¸ch quan ®èi víi c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cña NHTM, nh»m ®¶m b¶o cho c¸c quyÕt ®Þnh tµi trî cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña NH thùc sù ®em l¹i lîi Ých cho c¶ 2 bªn. VÒ phÝa Ng©n hµng lµ an toµn, sinh lêi vµ b¶o toµn ®­îc nguån vèn cho vay, kh«ng ph¸t sinh nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi. VÒ phÝa kh¸ch hµng vay vèn lµ dù ¸n ho¹t ®éng hiÖu qu¶, ®em l¹i lîi nhuËn ®¶m b¶o nhu cÇu chi tr¶ ®óng h¹n cho Ng©n hµng. Muèn lµm ®­îc ®iÒu ®ã, trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña NH ph¶i ®­îc thùc hiÖn thËt kü cµng, cÈn thËn, chÝnh x¸c, khoa häc theo ®óng tr×nh tù vµ l­îng ho¸ ®­îc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu lý thuyÕt kÕt hîp víi thùc tiÔn c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ tµi Chi nh¸nh NHNHo&PTNT Nam Hµ Néi, em ®· hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy. Trong bµi viÕt nµy, em ®· tËp trung gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: w Kh¸i qu¸t chung nhÊt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­: Nh÷ng kh¸i niÖm liªn quan ®Õn dù ¸n; hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸; tÇm quan träng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n; c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ... w T×m hiÓu thùc tiÔn c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu tù tµi Chi nh¸nh NHNo&PTNT Nam Hµ Néi: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng c«ng t¸c thÈm ®Þnh; kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ mét sè h¹n chÕ . w Trªn c¬ së lý thuyÕt vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i NHNo&PTNT Nam Hµ Néi, em xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i NHNo&PTNT Nam Hµ Néi nãi riªng vµ NHTM nãi chung. Tuy nhiªn, ®©y lµ mét ®Ò tµi cã ph¹m vi réng, phøc t¹p liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, kh«ng nh÷ng ®ßi hái kiÕn thøc chuyªn s©u vµ cÇn sù hiÓu biÕt réng, sù nh¹y c¶m vµ kinh nghiÖm. Do ®ã, bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em cÇn ph¶i nghiªn cøu c¶ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn nhiÒu h¬n n÷a ®Ó hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì vµ chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o - TiÕn sü Hoµng Xu©n QuÕ vµ c¸c c« chó, anh chÞ lµm viÖc t¹i Chi nh¸nh NHNo & PTNT Nam Hµ Néi ®Ó em hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. C¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Chi nh¸nh NHNo Nam Hµ Néi. 2. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cña Vò C«ng TuÊn, xuÊt b¶n n¨m 2002. 3. Gi¸o tr×nh Ng©n hµng th­¬ng m¹i - Qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô cña tr­êng §HKT quèc d©n Hµ Néi, xuÊt b¶n n¨m 2002. 4. Ng©n hµng th­¬ng m¹i cña Edward W.Reed, Ph.D & Edward K.Gill, Ph.D 5. Gi¸o tr×nh ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n cña PGS.TS. L­u ThÞ H­¬ng, xuÊt b¶n n¨m 2004. 6. Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp cña tr­êng §HKT quèc d©n, xuÊt b¶n n¨m 2003. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp cña NguyÔn H¶i S¶n, xuÊt b¶n n¨m 2001. 8. C¸c t¹p chÝ Ng©n hµng, Thêi b¸o kinh tÕ, ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ. 9. C¸c luËn v¨n tèt nghiÖp c¸c kho¸ tr­íc. NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn