Chuyên đề Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới

n việc xây dựng lợi thế cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới Các công cụ cạnh tranh mà Công ty cổ phần Long Sơn có thể sử dụng trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới - Chất lượng của sản phẩm, dịch vụ - Giá cả hàng hóa, dịch vụ - Áp dụng khoa học kỹ thuật và phương pháp quản lý hiện đại - Lợi thế về thông tin - Phương thức phục vụ và thanh toán trong sản xuất kinh doanh - Tính độc đáo của sản phẩm - Chữ tín - Văn hóa Công ty Các yếu tố tác động đến việc xây dựng lợi thế cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn - Bầu không khí trong nội bộ Công ty - Sức sinh lời của vốn đầu tư - Năng suất lao động - Lợi thế về chi phí và khả năng hạ giá thành sản phẩm - Chất lượng sản phẩm - Kinh nghiệm kinh doanh của Công ty trên thương trường - Sự linh hoạt - Vị trí cạnh tranh của Công ty trên thị trường 3.2.1.2. Phương pháp lựa chọn lợi thế cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn Phương pháp được sử dụng là phương pháp so sánh cho điểm: Bảng 3.2.Lợi thế cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Lợi thế cạnh tranh Vị thế của Công ty Vị thế của đối thủ cạnh tranh Tầm quan trọng của việc cải thiện vị thế Tính khả thi và tốc độ Khả năng của đối thủ cạnh tranh cải thiện vị thế Biện pháp đề xuất 1 - 10 1 - 10 H - M -L H - M -L H - M -L 1.Công nghệ 2.Chi phí 3.Chất lượng 4.Dịch vụ 5…. * H: Cao; M: Trung bình; L: Thấp Công ty cổ phần Long Sơn có thể tạo dựng lợi thế cạnh tranh liên quan đến chất lượng của sản phẩm giầy dép gia công. Chất lượng sản phẩm giầy dép của Công ty là tổng thể những chỉ tiêu, những thuộc tính của sản phẩm thể hiện mức thỏa mãn những nhu cầu trong những điều kiện tiêu dùng xác định phù hợp với công dụng của sản phẩm. Chất lượng sản phẩm hình thành trong suốt quá trình sản xuất do nhiều yếu tố quyết định như: chất lượng nguyên vật liệu, chất lượng hoạt động của máy móc thiết bị và tình trạng ổn định của công nghệ chế tạo đặc biệt là chất lượng lao động. Muốn đảm bảo được chất lượng thì một mặt Công ty phải chú ý tới tất cả các khâu của quá trình sản xuất, mặt khác phải có chính sách kiểm tra chất lượng sản phẩm do nhân viên kiểm tra chất lượng chuyên nghiệp thực hiện. 3.2.1.3.Ứng dụng mô hình SWOT phân tích năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn Mô hình 3.1.Mô hình SWOT đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Công ty cổ phần Long Sơn Những cơ hội ( O) 1.Nguyên vật liệu nhập khẩu ngày càng rẻ và có chất lượng cao hơn. 2.Được EU dành cho thuế ưu đãi GSP, sản phẩm nhập khẩu của Việt Nam bán tại các nước EU có mức giá cạnh tranh ( do thuế nhập khẩu thấp hơn các nước trong khu vực ). 3.Nhu cầu tiêu dùng lớn, ổn định và ngày càng gia tăng cùng với sự gia tăng giá trị của đồng EURO. 4.Chất lượng sản phẩm giầy dép của Công ty phù hợp và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của các nước EU. 5.Các nước EU mở rộng tạo thêm nhiều cơ hội để các doanh nghiệp Da – Giầy Việt Nam xuất khẩu sang EU ( với chính sách đồng nhất của EU được thực thi từ tháng 5/2004 ). Những thách thức ( T ) 1.Nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm giầy dép mang tính thời trang ngày càng cao 2.Công ty phải cạnh tranh với các sản phẩm giầy dép giá “Rẻ” của Trung Quốc. 3.Sự gia nhập của các đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn ngày càng gia tăng 4.Đối thủ cạnh tranh hiện tại khá mạnh. 5.Yêu cầu về nhập khẩu các sản phẩm giầy dép xuất khẩu vào thị trường nước ngoài ngày càng nghiêm ngặt. Những điểm mạnh ( S ) 1.Hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong thời gian qua đạt được nhiều thành tựu tích cực. 2.Công ty có khả năng tiếp nhận công nghệ nhập khẩu từ Đài Loan và Hàn Quốc. 3.Công ty có khả năng tiếp thu những kinh nghiệm Quản lý hiện đại. 4.Người lao động năng động, sáng tạo và nhiệt tình. 5.Chất lượng sản phẩm của Công ty đã có uy tín tại nhiều nước thuộc thị trường châu Âu ( EU ). Những điểm yếu ( W ) 1.Phụ thuộc vào đối tác nước ngoài về nguyên, phụ liệu. 2.Số lượng nhân viên được đào tạo chuyên ngiệp còn thấp. 3.Hoạt động thu thập thông tin thương mại và hoạch định chiến lược kinh doanh chưa được quan tâm thích đáng. 4.Chưa có thương hiệu riêng cho Công ty. 5.Công nghệ sản xuất, gia công giầy dép trong nhà máy của Công ty chưa hiện đại. 3.2.2. Xây dựng chính sách giá cả hợp lý 3.2.2.1.Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về giá Các nhân tố bên trong 1.Các mục tiêu Marketing 2.Marketing – mix 3.Chi phí sản xuất 4.Các nhân tố khác Các quyết định về giá Các nhân tố bên ngoài 1.Đặc điểm của thị trường 2.Bản chất và cơ cấu cạnh tranh 3.Các nhân tố khác Sơ đồ 3.1.Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về giá 3.2.2.2.Tiến trình xác định mức giá cơ bản và các bước xây dựng chính sách giá cả của Công ty a) Tiến trình xác định mức giá cơ bản Sơ đồ 3.2.Tiến trình xác định mức giá cơ bản Xác định nhiệm vụ cho mức giá Xác định Cầu thị trường mục tiêu Xác định chi phí sản xuất Phân tích giá, sản phẩm của đối thủ cạnh tranh Lựa chọn phương pháp định giá Lựa chọn mức giá cụ thể b) Các bước xây dựng chính sách giá cả của Công ty Việc quy định mức giá bán cho một sản phẩm của Công ty là một quyết định quan trọng đối với Công ty vì giá cả sản phẩm luôn được coi là công cụ cạnh tranh mạnh mẽ và hữu hiệu trong cạnh tranh trên trị trường giầy dép của Công ty cổ phần Long Sơn. Để xây dựng được chính sách giá cả hợp lý Công ty cổ phần Long Sơn có thể thực hiện theo 6 bước sau đây: - Bước 1: Xác định mục tiêu cụ thể như: đảm bảo sống sót, tăng tối đa lợi nhuận trước mắt, giành vị trí dẫn đầu về thị phần hay chất lượng sản phẩm, hàng hóa. - Bước 2 : Xây dựng đồ thị đường cầu thị trường thể hiện số lượng hàng hóa chắc chán sẽ bán được trên thị trường trong một khoảng thời gian cụ thể theo các mức giá khác nhau. - Bước 3 : Tính toán tổng chi phí sản xuất tại mỗi một mức sản lượng sản xuất khác nhau. - Bước 4 : Tham khảo giá cả hàng hóa của đối thủ cạnh tranh làm căn cứ định giá cho sản phẩm hàng hóa của mình. - Bước 5: Lựa chọn phương pháp định giá : chi phí bình quân cộng lãi, phân tích điều kiện hòa vốn và đảm bảo lợi nhuận mục tiêu, xác định giá căn cứ vào giá trị cảm nhận của khách hàng, xác định giá trên cơ sở giá hiện hành. - Bước 6 : Xác định mức giá cuối cùng cho các mẫu sản phẩm hàng hóa khác nhau trên các thị trường mục tiêu khác nhau. 3.2.2.3.Lựa chọn phương pháp định giá Phương pháp định giá chủ yếu ở Công ty cổ phần Long Sơn hiện đang sử dụng là phương pháp định giá theo chi phí. Cụ thể là: Giá dự kiến = Giá thành sản phẩm + lãi dự kiến Chi phí đơn vị sản phẩm = Chi phí biến đổi + chi phí cố định/ Số đơn vị sản phẩm Phương pháp này khá phổ biến vì: - Nó đơn giản, dễ tính, chi phí sản xuất là đại lượng mà Công ty hoàn toàn có thể kiểm soát được. - Theo cách này, nhiều khi ta còn cảm nhận rằng nó công bằng cho cả người bán và người mua. Tuy nhiên, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt như ngày nay, đặc biệt là Công ty cổ phần Long Sơn đang chuyển dần từ gia công xuất khẩu sang xuất khẩu trực tiếp hành sản xuất kinh doanh và tự tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh của mình thì phương pháp định giá mà Công ty có thể sử dụng là: phương pháp định giá theo mức gía hiện hành( hay định giá cạnh tranh). Theo phương pháp định giá này, Công ty sẽ lấy giá của đối thủ cạnh tranh làm cơ sở, Công ty ít quan tâm đến chi phí sản xuất sản phẩm và cầu trên thị trường. Công ty có thể định giá cao hơn, thấp hơn hoặc ngang bằng so với giá của đối thủ cạnh tranh tùy thuộc cào chiến lược cạnh tranh của Công ty trong từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể. 3.2.3.Phát triển kênh phân phối của Công ty 3.2.3.1.Ý nghĩa của việc phát triển kênh phân phối của Công ty - Xây dựng tốt kênh phân phối sẽ làm tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm của Công ty - Việc tổ chức và duy trì nhiều kênh phân phối cho phép Công ty có thể tiếp cận nhiều thị trường khác nhau đáp ứng nhu cầu ngày càng phong phú của khách hàng. - Mở rộng kênh phân phối làm tăng khả năng cạnh tranh của Công ty trên thị trường. Thông qua các kênh phân phối, Công ty có thể thu thu thập những thông tin về đối thủ cạnh tranh trong và ngoài nước, chủ động trong hoạch định chiến lược marketing xuất khẩu, đặc biệt là khi xuất khẩu hàng hóa sang các nước thuộc thị trường EU. 3.3.3.2.Chức năng của các thành viên trong kênh - Nghiên cứu thị trường: Thu thập các số liệu cần thiết để lập chiến lược phân phối sản phẩm, hàng hóa của Công ty. - Xúc tiến khuếch trương cho sản phẩm: Soạn thảo và truyền bá thông tin sản phẩm. - Thương lượng: Thỏa thuận phân chia trách nhiệm, quyền lợi và điều kiện giá cả trong kênh. - Phân phối vật chất: Vận chuyển, bảo quản và dự trữ hàng hóa - Thiết lập các mối quan hệ với các đối tác khác và với khách hàng trên thị trường tiềm năng. - Hoàn thiện hàng hóa về nhãn mác, đóng gói… - Tài trợ cho các thành viên trong kênh. - San sẻ rủi ro với các thành viên khác trong kênh. 3.2.3.3.Thiết kế kênh phân phối sản phẩm cho Công ty - Căn cứ lựa chọn thành viên trong kênh phân phối của Công ty: Mục tiêu của kênh: Mức dịch vụ khách hàng; yêu cầu mức hoạt động vủa các trung gian; phạm vi bao phủ thị trường. Đặc điểm của khách hàng mục tiêu: tập trung hay phân tán Đặc điểm của sản phẩm Đặc điểm của các trung gian thương mại: Năng lực; uy tín; kinh nghiệm trong hoạt động phân phối hàng hóa. Kênh phân phối của đối thủ cạnh tranh Đặc điểm của Công ty: quy mô của Công ty quyết định quy mô thị trường và khả năng Công ty tìm được trung gian thương mại thích hợp. Mức độ linh hoạt của kênh Sơ đồ 3.2. Kênh phân phối sản phẩm, hàng hóa của Công ty cổ phần Long Sơn Công ty cổ phần Long Sơn Nhà phân phối Nhà bán buôn nước ngoài Nhà bán buôn trong nước Nhà bán lẻ Người tiêu dùng Nhà bán buôn Nhà phân phối: là những trung gian thương mại có quyền hoạt động hợp pháp thay mặt cho nhà sản xuất. Nhà bán buôn: là những trung gian bán hàng hóa, dịch vụ cho các trung gian khác, cho nhà bán lẻ và các nàh sử dụng công nghiệp. Nhà bán lẻ: là trung gian bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng. Công ty cổ phần Long Sơn có thể lựa chọn các trung gian thương mại ở trên trong kênh phân phối để cung cấp sản phẩm giầy dép các loại đến tay người tiêu dùng một cách hiệu quả hơn nhờ tối thiểu hóa số lần tiếp xúc bán cần thiết để thỏa mãn thị trường mục tiêu. Thị trường tiêu thụ chủ yếu của Công ty hiện nay là thị trường các nước châu Âu, khi mở rộng thị trường tiêu thụ sang các quốc gia khác thì kênh phân phối của Công ty có thể thay đổi để thích nghi với sự biến động không ngừng của các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng một cách kịp thời và linh hoạt nhất. 3.2.3.4.Quản lý kênh phân phối và quyết định phân phối hàng hóa vật chất - Quản lý kênh phân phối: + Tuyển chọn thành viên kênh + Khuyến khích thành viên kênh + Đánh giá hoạt động kênh phân phối - Quyết định phân phối hàng hóa vật chất: + Xử lý đơn đặt hàng + Quyết định kho bãi và dự trữ hàng hóa + Quyết định khối lượng hàng hóa dự trữ trong kho + Quyết định về vận tải 3.2.4.Giải pháp về đổi mới công nghệ 3.2.4.1.Vai trò của đổi mới công nghệ và ứng dụng thành tựu của khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Long Sơn - Đổi mới công nghệ là động lực giúp Công ty cô phần Long Sơn tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường: + Đổi mới công nghệ làm cho chất lượng sản phẩm của Công ty tăng lên, đáp ứng nhu cầu khắt khe của khách hàng. Khi chất lượng sản phẩm của Công ty tăng lên sẽ tạo được uy tín với khách hàng về sản phẩm của mình. Như vậy đổi mới công nghệ sẽ tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. + Đổi mới công nghệ cong làm tăng năng suất lao động. Khi ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất sẽ giảm bớt được hao phí lao động trên một đơn vị sản phẩm, hạ giá thành sản phẩm làm cho sản phẩm có thể cạnh tranh được trên thị trường. - Đổi mới công nghệ giúp Công ty mở rộng được thị trường trong nước đồng thời dễ dàng thâm nhập vào thị trường nước ngoài: Khi đổi mới công nghệ thì số lượng và chất lượng của sản phẩm cũng tăng lên tương ứng. Điều này làm cho lượng hàng hóa được tiêu thụ cũng tăng lên, nhờ đó Công ty có thể mở rộng được thị trường. - Đổi mới công nghệ và ứng dụng thành tựu của khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục đào tạo, bồi dưỡng, khai thác và phát huy nguồn lực trí tuệ - một nguồn lực to lớn, có tính chất quyết định trong xây dựng, duy trì, phát huy lợi thế cạnh tranh vững chắc của Công ty. - Đổi mới công nghệ thông tin là động lực trong việc tạo ra môi trường thông tin và thu thập thông tin hiệu quả trong Công ty. 3.2.4.2.Các yếu tố nội tại ảnh hưởng đến việc đổi mới khoa học trong Công ty cổ phần long Sơn - Khả năng tài chính: vấn đề tài chính là vấn đề được đặt ra đầu tiên đối với mỗi dự án đổi mới công nghệ. Công ty cổ phần Long Sơn là một doanh nghiệp khá trẻ trong ngành Da - Giầy Việt Nam, lượng vốn đầu tư vào đổi mới công nghệ chưa lớn nên việc nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua hoạt động đổi mới công nghệ có thể được thực hiện bằng phương án đầu tư từng phần vào công nghệ và tiến hành đầu tư toàn bộ công nghệ đặc biệt là công nghệ sản xuất giầy dép các loại và ứng dụng công nghệ thông tin trong công ty. Với khả năng thanh toán hiện hành của Công ty năm 2007 là 1,76 và tổng số vốn là 34.910.697.718VNĐ Công ty cổ phần Long Sơn có thể huy động nguồn vốn từ các Ngân hàng thương mại với mức lãi suất cạnh tranh để đầu tư cho hoạt động đổi mới máy móc, thiết bị, dây chuyền sản xuất mới cho Công ty. - Năng lực công nghệ: bao gồm các yếu tố như trình độ nguồn nhân lực, khả năng tiếp thu, nắm vững công nghệ nhập ngoại hoặc công nghệ chuyển giao. Năng lực công nghệ cổ phần Long Sơn phụ thuộc vào năng lực sản xuất, năng lực đầu tư và khả năng liên kết với các doanh nghiệp khác trong hoạt động đổi mới công nghệ. - Nhu cầu về sản phẩm và sự cạnh tranh trên thị trường: Sản phẩm giầy dép là sản phẩm " nhạy cảm" với sự thay đổi của thị trường và mỗi đoạn thị trường khác nhau thì yêu cầu về kiểu dáng, mẫu mã và chất lượng sản phẩm giầy dép các loại của người tiêu dùng là khác nhau. Do vậy, Công ty muốn đáp ứng được nhu cầu đa dạng đó và đứng vững trong cạnh tranh, Công ty phải lựa chọn cho mình những công nghệ thích hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất khẩu trong từng giai đoạn nhất định. 3.2.4.2.Phương pháp lựa chọn công nghệ thích hợp cho Công ty cổ phần Long Sơn Do năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn còn hạn chế nên Công ty nên đổi mới công nghệ thông qua việc mua công nghệ trên thị trường công nghệ trong nước và quốc tế. Để lựa chọn công nghệ thích hợp Công ty cổ phần Long Sơn phải đánh giá trình độ công nghệ hiện tại của Công ty và đánh giá công nghệ mới sẽ tiếp nhận trên 4 nội dung cơ bản là năng lực hoạt động của công nghệ, trình độ kỹ thuật và công nghệ, hiệu quả của công nghệ và tác động của công nghệ tới môi trường sinh thái và môi trường văn hóa xã hội của Công ty. Trên cơ sở xác định mức vốn đầu tư cho công nghệ mới và nguồn vốn huy động để mua, vận hành và quản lý công nghệ mới đó một cách hiệu quả nhất. Hiện nay, trên thị trường công nghệ, có rất nhiều công nghệ sản xuất giầy dép phù hợp với năng lực công nghệ của Công ty cổ phần Long Sơn.Công ty có thể đầu tư công nghệ sản xuất mới với dây chuyền sản xuất giầy dép thời trang, sản xuất giầy thể thao, sản xuất giầy vải cao cấp xuất khẩu. Đây là dây chuyền hoàn toàn tự động hóa và khép kín từ khâu may mũ giầy vào form, cắt dán đường viền xung quanh đế giầy. Chính đặc điểm này trong công nghệ sản xuất giầy đảm bảo hơn cho dây chuyền sản xuất cân đối nhịp nhàng, cho phép Công ty có thể khai thác tới mức rối đa các yếu tố vật chất trong sản xuất, nhờ đó mà góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh . Dây chuyền công nghệ này được nhập từ Đài Loan, Hàn Quốc đã được ứng dụng tại Công ty Giầy Thụy Khuê và dây chuyền công nghệ này tương đối phù hợp với điều kiện sản xuất của Việt nam nói chung và với Công ty cổ phần Long Sơn nói riêng. Công ty cổ phần Long Sơn có thể ứng dụng vật liệu cao su blend để sản xuất giầy chất lượng cao. Được sự hỗ trợ của Sở Khoa học Công nghệ, Sở Công nghiệp Hà Nội; Công ty Giầy Thụy Khuê đã phối hợp với Phòng Công nghiệp Vật liệu Polyme thuộc Viện Hóa học - Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam tiến hành công trình "Nghiên cứu chế tạo và ứng dụng vật liệu cao su Blend để sản xuất giầy chất lượng cao, đạt yêu cầu xuất khẩu". Công nghệ này tận dụng được nguyên liệu sẵn có trong nước là cao su thiên nhiên(CSTN), các loại chất độn sẵn có, rẻ tiền để chế tạo vật liệu mới - cao su Blend trên cơ sở CTTN, có tính năng cơ lý cao, tỷ trọng thấp, bền thời tiết, bền dầu mỡ, bền mặt đẹp, đáp ứng yêu cầu sản xuất giầy chất lượng cao( giầy đế nhẹ, giầy đế bền dầu mỡ) để xuất khẩu, thay thế toàn bộ các loại đế giầy nhập ngoại. Nếu ứng dụng được công nghệ này vào sản xuất tại Công ty cổ phần Long Sơn thì sẽ tạo ra được các sản phẩm có chất lượng cao, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người tiêu dùng ở trong và ngoài nước. Công ty có thể liên hệ để có được công nghệ trên thông qua trang thông tin của Bộ Khoa học công nghệ và một số doanh nghiệp trong ngành đã ứng dụng công nghệ mới đó. 3.2.5.Giải pháp về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực 3.2.5.1.Mục tiêu của đào tạo, phát triển nguồn nhân lực của Công ty cổ phần Long Sơn - Mục tiêu trước mắt: Nhanh chóng đào tạo lực lượng lao động có kiến thức cơ bản, làm chủ kỹ năng nghề nghiệp, quan tâm đến hiệu quả thiết thực, nhạy cảm với cái mới. Xây dựng đội ngũ công nhân lành nghề, cán bộ quản lý, điều hành Công ty có đức, có tài, đáp ứng yêu cầu công việc của Công ty. Nâng cao trình độ tay nghề chô công nhân viên. Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho nhân viên văn phòng thuộc các bộ phận quản lý của Công ty như : bộ phận Kế toán – tài vụ; bộ phận Quản lý nhân sự; bộ phận Xuất – nhập khẩu … Nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nguồn nhân lực trong Công ty. - Mục tiêu chiến lược: Tạo dựng lợi thế cạnh tranh vững chắc cho Công ty. Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty trên thị trường trong và ngoài nước. Tạo sự phát triển ổn định và vững chắc dựa trên năng lực, trình độ của đội ngũ công nhân viên. 3.2.5.2.Hình thức đào tạo, phát triển nguồn nhân lực trong Công ty - Đối với công nhân trong các phân xưởng: Đào tạo tại phân xưởng Gửi đi đào tạo tại lớp đào tạo riêng do Công ty liên hệ với các tổ chức đào tạo Đào tạo theo hình thức vừa học vừa làm tại Công ty - Đối với nhân viên văn phòng: Đào tạo tại các lớp đào tạo kỹ năng quản lý thuộc các trường Đại học trong nước Bổ sung kiến thức và đào tạo thêm nghiệp vụ văn phòng Gửi đi học tại nước ngoài, tại các chi nhánh của Công ty hoặc chi nhánh bên Đài Loan để nâng cao hiểu biết về đối tác về khách hàng và thị trường xuất khẩu của Công ty - Về phát triển nguồn nhân lực: Tiếp tục tuyển chọn nguồn nhân lực đã được đào tạo trong xã hội theo cơ chế thi tuyển, sàng lọc Thuê chuyên gia nước ngoài về làm việc ngay ở một số cương vị cần thiết như: chuyên gia Công nghệ thông tin; chuyên gia Điều hành quản lý phân xưởng Xây dựng hệ thống đánh giá và trả công người lao động theo năng lực và cống hiến, đảm bảo trả công người lao động công bằng, đúng , đủ theo thời gian đã quy định của Công ty Xây dựng và thực hiện các chương trình đào tạo, bồi dưỡng trình độ định kỳ và chuyên sâu phù hợp cho từng đối tượng cán bộ công nhân viên trong Công ty. 3.2.5.3.Đào tạo kỹ năng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công nhân viên trong Công ty Năng lực, trình độ của người lao động là một yếu tố rất quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động và tạo dựng lợi thế cạnh tranh của Công ty trong thời kỳ hội nhập và cạnh tranh vô cùng gay gắt như ngày nay. Việc thu hút được một nguồn lao động dồi dào, năng động, nhiệt tình trong công việc phải được thực hiện song song với hoạt động đào tạo. Đào tạo nhằm mục đích tăng thêm hiểu biết cho người lao động đồng thời đổi mới phương pháp, cách thức, kỹ năng, thái độ đối với đồng nghiệp. Hoạt động đào tạo trong Công ty cổ phần Long Sơn vừa phải định hướng cho hiện tại vừa phải định hướng cho tương lai trên cơ sở xác định đúng đắn đối tượng đào tạo, kết hợp giữa đào tạo và đào tạo lại. - Các kỹ năng cần thiết nên đào tạo cho nhân viên trong Công ty cổ phần Long Sơn: Mở rộng nhận thức về bản thân Xây dựng các mối quan hệ Xác định rõ những kỳ vọng Các kỹ năng nền tảng Lập hồ sơ phạm vi hoạt động và xác định sự cần thiết của định hướng lãnh đạo Xác lập đường lối lãnh đạo Phát triển người khác thành lãnh đạo Xây dựng cơ sở để đạt được sự cam kết Gây dựng ảnh hưởng để đạt được sự ủng hộ tự nguyện của người khác Xây dựng môi trường làm việc hiệu quả Các kỹ năng định hướng Các kỹ năng gây ảnh hưởng - Nội dung đào tạo đối với công nhân của Công ty: Kỷ luật lao động trong Công ty Phương pháp phòng cháy chữa cháy và vệ sinh nơi làm việc trong Công ty Quy trình sản xuất, gia công sản phẩm Văn hóa Công ty KIẾN NGHỊ : MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỚI SỞ THƯƠNG MẠI THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG, BỘ CÔNG THƯƠNG VÀ CHÍNH PHỦ 1. Các kiến nghị về thủ tục hành chính: - Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho Công ty cổ phần Long Sơn trong việc hoàn thành thủ tục xuất nhập khẩu tại Cảng Hải Phòng để việc xuất khẩu hàng hóa và nhập khẩu nguyên, phụ liệu, máy móc, thiết bị được nhanh chóng và kịp thời. - Giảm bớt sự chồng chéo trong việc kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất và kinh doanh , tập trung vào những đầu mối cân thiết để tạo ra sự ổn định trong hoạt động sản xuất kinh doanh của của Công ty. - Tạo môi trường pháp lý ổn định và lành mạnh. 2. Các kiến nghị với hoạt động hỗ trợ Thương mại của các cơ quan quản lý Nhà nước - Hoạt động hỗ trợ thương mại từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước là vô cùng cần thiết đối với sự phát triển của Công ty cổ phần Long Sơn, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới và cạnh tranh gay gắt như ngày nay. Vì vậy : - Bộ Công thương cần hỗ trợ các Công ty trong ngành Da - Giầy hơn nữa trong việc đàm phán, ký kết hợp đồng để giúp các doanh nghiệp trong ngành giầy vượt qua các rào cản của thị trường nước ngoài. - Bộ Công thương và Sở Công nghiệp Thành phố Hải Phòng cần phải đẩy mạnh công tác xúc tiến Thương mại và hỗ trợ, giúp đỡ Công ty cổ phần Long Sơn liên hệ thường xuyên với hệ thống thương vụ Việt Nam tại các nước trong việc cung cấp thông tin về thị trường nước ngoài. - Sở Công nghiệp Thành phố Hải Phòng nên thành lập Phòng trưng bày sản phẩm giầy của các Công ty thuộc Hội doanh nghiệp trẻ Hải Phòng để giới thiệu rộng rãi các sản phẩm giầy dép của Hải phòng với bạn hàng trong nước và quốc tế. 3.Về phía Chính phủ - Cần cân nhắc, lựa chọn chính sách ưu đãi, hỗ trợ trong thời gian nhất định với những phương pháp hợp lý nhằm tạo môi trường và tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh phát triển. - Từng bước giảm giá các hàng hóa và dịch vụ công, ổn định giá các hàng hóa đầu vào có tác động làm tăng chi phí sản xuất như giá điện, nước, bưu chính viễn thông, năng lượng, cước phí vận tải, phí dịch vụ bến cảng, sân bay, dịch vụ hành chính. KẾT LUẬN Trải qua hơn 7 năm hình thành và phát triển Công ty cổ phần Long Sơn đã không ngừng vươn lên mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng, sản phẩm của Công ty ngày các phong phú và đa dạng về chủng loại và chất lượng.Nhưng do hạn chế về thông tin cũng như các nguyên nhân chủ quan khác nên năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Long Sơn trên thị trường EU chưa cao. Ngày này trong môi trường kinh doanh quốc tế đầy biến động nhất là trong giai đoạn Việt nam đang trên tiến trình hội nhập kinh tế thế giới theo cả chiều sâu và chiều rộng,để có thể đương đầu với những khó khăn mới Công ty cần có những biện pháp mới để nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín của mình để có thể thâm nhập vào thị trường các nước phát triển khác ngoài các quốc gia thuộc khối Liên minh châu Âu (EU). Sự phát triển dựa trên lợi thế cạnh tranh hiện có và khai thác những lợi thế cạnh tranh tiềm ẩn của Công ty trên cơ sở hoạch định chiến lược kinh doanh cũng như chiến lược Marketing xuất khẩu, chiến lược cạnh tranh cụ thể trong từng giai đoạn nhất định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty huy động mọi nguồn lực một cách hiệu quả và nâng cao được vị thế cạnh tranh của mình trên thị trường trong nước và trên thế giới. PHỤ LỤC Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay Nguyễn Vĩnh Thanh I -Thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. 1. Về vốn của doanh nghiệp Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, tính đến ngày 01/01/2004, cả nước có 72.012 doanh nghiệp thực tế hoạt động với tổng số vốn là 1.724.558 tỷ đồng (nếu quy đổi ra đô la Mỹ (thời điểm năm 2003) thì quy mô vốn của các doanh nghiệp ở Việt Nam chỉ tương đương với một tập đoàn đa quốc gia cỡ trung bình trên thế giới). Trong đó doanh nghiệp Nhà nước chiếm 59,0/% tổng vấn của doanh nghiệp cả nước (1.018.615 tỷ đồng), doanh nghiệp ngoài quốc doanh chiếm 19,55% (337.155 tỷ đồng), doanh nghiệp có vấn đầu tư nước ngoài chiếm 21,44% tổng vốn các doanh nghiệp cả nước (868.788 tỷ đồng). Xét riêng đối với mỗi doanh nghiệp, vốn của từng doanh nghiệp rất nhỏ (năm 2004, bình quân mỗi doanh nghiệp là 23,95 tỷ đồng), trong đó số doanh nghiệp có quy mô dưới 0,5 tỷ đồng có 18.790 doanh nghiệp (chiếm 26,09% tổng số doanh nghiệp), doanh nghiệp có quy mô vốn từ 0,5 đến 1 tỷ đồng là 12.954 doanh nghiệp (chiếm 17,99%), số doanh nghiệp có vốn từ 1 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng là 24.737 doanh nghiệp (chiếm 34,35%), số doanh nghiệp có vốn từ 5 đến 10 tỷ đồng là 5.496 doanh nghiệp (chiếm 7,63%), số doanh nghiệp có số vốn từ 10 đến 50 tỷ là 6.648 doanh nghiệp (chiếm 9,23%), số doanh nghiệp có số vốn từ 50 đến 200 tỷ đồng là 2.491 doanh nghiệp (chiếm 8,46%), số doanh nghiệp có vốn từ 200 đến 500 tỷ đồng là 586 doanh nghiệp (chiếm O,81%), số doanh nghiệp cọ vốn trên 500 tỷ đồng là 310 doanh nghiệp (chiếm 0,48% tổng số). Như vậy, có thể thấy đại đa số các doanh nghiệp đang hoạt động trong tình trạng không đủ vốn cần thiết, đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh cũng như năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế. Đây là điều đáng lo khi các chính sách - bảo hộ của Nhà nước đến năm 2006 hầu như không còn nữa vì theo lịch trình giảm thuế quan cho khu vực mậu dịch tự do ASEAN - AFTA. Khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ dễ dàng bị các tập đoàn lớn của các nước trong khu vực đánh bại. Những khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn của các doanh nghiệp là rất lớn, trong khi vốn tồn đọng còn nhiều trong các nguồn và việc huy động vốn trong dân vào đầu tư sản xuất, kinh doanh chưa được cải thiện. Các doanh nghiệp Nhà nước được ưu đãi hơn về vốn trước hết là được cấp vốn ban đầu từ ngân sách, cấp đất xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh ... Còn các doanh nghiệp ngoài Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chủ yếu dựa vào vốn tự có của cá nhân. Với khả năng tiếp cận nguồn vốn hạn chế, các doanh nghiệp có tình trạng phổ biến là chiếm đụng vốn lẫn nhau, làm lây nhiễm rủi ro giữa các doanh nghiệp. 2. Hoạt động nghiên cứu thị trường và lựa chọn thị trường mục tiêu Về hoạt động nghiên cứu thị trường của các doanh nghiệp: theo một điều tra của tác giả với 175 doanh nghiệp, có 16% số doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu thị trường một cách thường xuyên, 84% số doanh nghiệp còn lại cho rằng công tác nghiên cứu thị trường không nhất thiết phải làm thường xuyên, họ chỉ tiến hành nghiên cứu trước khi có ý định xâm nhập thị trường. Một số liệu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho thấy, chỉ chưa đầy 10% số doanh nghiệp là thường xuyên thăm thị trường nước ngoài, chủ yếu là những doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp Nhà nước, 42% số doanh nghiệp thỉnh thoảng mới có cuộc đì thăm thị trường nước ngoài, và khoảng 20% không một lần đặt chân lên thị trường ngoài nước. Các doanh nghiệp nhỏ và các doanh nghiệp tư nhân thì khả năng thâm nhập thị trường nước ngoài hầu như không có. Hiệu quả của công tác nghiên cứu thị trường còn hạn chế và yếu kém, nhiều thị trường tiềm năng chưa được khai thác, nhiều doanh nghiệp đã phải chịu thua lỗ lớn và mất thị trường do không đi sâu vào nghiên cứu thị trường. Nhiều doanh nghiệp đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác nghiên cứu thị trường và đã tiến hành nghiên cứu, song "lực bất tòng tâm", vốn ít, ngân sách dành cho việc nghiên cứu thị trường rất hạn hẹp, khả năng thăm quan, khảo sát thị trường nước ngoài rất hạn chế vì mỗi chuyến đi chi phí khá tốn kém, hiệu quả không cao. Do khả năng tìm kiếm, khai thác và xử lý thông tin của cán bộ còn yếu, lợi ích đem lại không đủ bù chi phí. Hoạt động nghiên cứu thị trường của các doanh nghiệp chưa được tổ chức một cách khoa học, mà chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của người nghiên cứu là chính. Các doanh nghiệp còn rất hạn chế trong việc sử dụng công nghệ thông tin, công cụ toán học, thống kê trong nghiên cứu thị trường. Đa số các doanh nghiệp trên cơ sở thông tin thu thập được họ tiến hành phân tích bằng cảm tính rồi đưa ra dự báo. Các thông tin sơ cấp về thị trường không có đủ chi phí để thu thập, dẫn đến tình trạng đa số các doanh nghiệp kinh doanh thụ động, không chắc chắn. Về việc xác định thị trường mục tiêu: các doanh nghiệp thường lựa chọn thị trường mục tiêu theo cách phản ứng lại với thị trường, thấy cơ hội của đoạn thị trường nào hấp dẫn thì tập trung vào đoạn thị trường đó. Chẳng hạn, khi hạn hán mất mùa ở Inđônêxia làm xuất hiện nhu cầu nhập khẩu gạo thì họ tập trung vào đó. Cũng tương tự như với thị trường Irắc về đổi lương thực lấy dầu và trả nợ thì các doanh nghiệp lại tập trung vào đoạn thị trường này. Tình trạng phổ biến diễn ra là các doanh nghiệp không chủ động tiếp cận với thị trường để chọn ra cho mình một thị trường mục tiêu, để từ đó có kế hoạch thâm nhập, giữ vững hay mở rộng thị trường. Nhìn chung, công tác nghiên cứu thị trường của các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu kém. Dịch vụ hỗ trợ hoạt động kinh doanh như nghiên cứu thị trường, thông tin kinh tế, ngân hàng dữ liệu... còn hạn chế. Trình độ khai thác và sử dụng thông tin của cán bộ còn thấp, sự quan tâm chưa đúng mức của lãnh đạo doanh nghiệp, cơ cấu tổ chức không tương ứng... Còn có những mặt hàng của doanh nghiệp Nhà nước đang được bảo hộ tuyệt đối (ưu đãi độc quyền) hoặc bảo hộ qua hàng rào thuế quan, trợ cấp (qua ưu đãi tín dụng và bù lỗ, miễn thuế...), thậm chí nhiều doanh nghiệp cố gắng luận chứng để Nhà nước tăng cường các biện pháp bảo hộ mạnh hơn để duy trì việc làm và thị phần. 3. Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Chiến lược sản phẩm của các doanh nghiệp. Trước yêu cầu của thị trường ngày càng cao, các doanh nghiệp Việt Nam đã quan tâm đến yếu tố chất lượng sản phẩm và xây dựng chiến lược sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và thị trường. Tuy nhiên các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam có đặc điểm là: yếu tố tư bản vốn trong cấu thành sản phẩm thấp, hàm lượng tri thức và công nghệ trong sản phẩm không cao, chủ yếu dựa vào yếu tố lao động (gạo, thuỷ sản) hoặc điều kiện tự nhiên, chất lượng sản phẩm chưa thực sự có ưu thế rõ rệt trên thị trường thế giới, năng suất lao động thấp. Tính độc đáo của sản phẩm không cao, trừ số ít sản phẩm mang đậm bản sắc tự nhiên và văn hóa đặc thù như hàng thủ công mỹ nghệ... các sản phẩm khác còn lại hầu như luôn đi sau các nước khác về kiểu dáng, tính năng, thậm chí nhiều sản phẩm tiêu dùng và công nghiệp lạc hậu so với thế giới nhiều thế hệ, giá trị gia tăng sản phẩm trong tổng giá trị của sản phẩm nói chung còn thấp hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới. Hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu phải nhập khẩu nguyên vật liệu cho sản xuất. Ngay cả các sản phẩm xuất khẩu và các sản phẩm có sự tăng trưởng cao trong nhiều năm qua như: hàng dệt may, Da - Giầy, chế biến thực phẩm và đồ uống, sản phẩm thép và kim loại màu, Ô tô, xe máy, hàng điện tử, sản phẩm nhựa... cũng phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu, bán thành phẩm nhập khẩu. Nhiều nhóm sản phẩm có tỷ trọng chi phí cho nguyên vật liệu chiếm trên 60% giá thành sản phẩm như: giấy in, giấy viết, phôi thép và thép cán, lốp xe các loại... Việc nhập khẩu với số lượng lớn nguyên vật liệu cũng sẽ gây tác động trực tiếp tới tính chủ động của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc lập kế hoạch kinh doanh và tới giá thành do phụ thuộc vào biến động giá cả nguyên liệu nhập khẩu, biến động tỷ giá hối đoái... Ngoài ra, việc phải nhập khẩu các nguyên liệu phục vụ sản xuất trong nước cũng sẽ làm. phát sinh thêm nhiều khoản chi phí khác như, chi phí vận chuyển, chi phí các thủ tục hải quan, chi phí cảng, chi phí bảo hiểm.... Chi phí dịch vụ hạ tầng phục vụ sản xuất công nghiệp như: điện, viễn thông, cảng biển, vận tải ở Việt Nam cũng được đánh giá là cao hơn mức trung bình của các nước trong khu vực Chẳng hạn, cước viễn thông quốc tế Việt Nam cao hơn so với các nước trong khu vực từ 80% - 50% (Thái Lan, Malaixia, Inđônêxia, Singapo), cước vận tải đường biển container cao hơn 40% - 50% so vời Malaixia và Singapo. Theo thống kê sơ bộ, ngoài các khoản chi phí cho dịch vụ vận tải và chi phí thông thường khác, một doanh nghiệp trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa qua đường biển hoặc đường hàng không phải chịu thêm khoảng 20 loại phí khác, với cách tính phí cũng khác nhau ở mỗi cảng và mỗi đại lý vận tải (ví dụ như: phí đại lý, phí dỡ hàng, phí nâng hạ và chuyển bãi container, phí lưu kho bãi...). Tất cả các khoản chi phí này đều có ảnh hưởng rất lớn tới chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm và sức cạnh tranh của sản phẩm cũng như doanh nghiệp. Chiến lược phân phối. Do các doanh nghiệp Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ là chủ yếu đã làm hạn chế tầm hoạt động và mạng lưới phân phối. Nhiều doanh nghiệp vẫn áp dụng hình thức các kênh phân phối qua các trung gian thương mại nên chưa thiết lập được hệ thống phân phối hàng hóa đến đại lý hoặc người tiêu dùng cuối dùng. Với phương thức này, các doanh nghiệp Việt Nam không thể kiểm soát được quá trình phân phối và tiêu thụ sản phẩm của họ và không thể nắm bắt trực tiếp những thông tin phản ánh tình hình thị trường. Hiện nay, có một số doanh nghiệp đã tận dụng được các đại lý để phân phối bán lẻ, mà chưa chú trọng đến việc nghiên cứu đặc điểm của thị trường gồm đặc tính của các tập khách hàng (cá nhân, tổ chức, khách hàng mục tiêu, tiềm năng, đối thủ cạnh tranh…), đặc tính của sản phẩm (tính dễ hư hỏng, tính mùa vụ, đặc điểm kỹ thuật của sản phẩm...), đặc điểm môi trường (điều kiện kinh tế, khả năng quản lý, quy định ràng buộc về pháp lý, điều kiện địa lý, giao thông, vận chuyển..). Xác lập hệ thống này còn mang tính chất "phi vụ” chứ chưa hình thành được chiến lược về kênh phân phối chuẩn. So với nhiều công cụ cạnh tranh khác, hệ thống kênh phân phối của hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa được quan tâm đúng mức và còn tồn tại nhiều hạn chế. Đối với các doanh nghiệp Nhà nước, kênh phân phối vẫn còn mang nhiều dấu ấn của thời kỳ bao cấp. Đối với những doanh nghiệp ngoài quốc doanh , một bộ phận vẫn còn tổ chức kênh phân phối theo kiểu trao đổi đơn (bên mua và bên bán chỉ quan hệ với nhau một lần), một bộ phận khác tổ chức kênh phân phối theo kiểu tự nhiên, không hề có tác động quản lý điều khiển theo hướng có mục tiêu. Chiến lược truyền tin và xúc tiên hỗn hợp. Hoạt động xúc tiến hỗn hợp của các doanh nghiệp còn ở trình độ thấp, giản đơn và không mang lại hiệu quả thiết thực. Nhiều doanh nghiệp mới chỉ dừng lại ở mức in ấn và phát hành các tờ rơi giới thiệu về doanh nghiệp. Có rất ít doanh nghiệp xây dựng được chương trình xúc tiến hỗn hợp để giới thiệu sản phẩm cho khách hàng. Chi phí dành cho quảng cáo còn quá thấp, chỉ dưới 1% doanh thu là quá nhỏ so với doanh nghiệp nước ngoài như Coca Cola là 20% và Sony là l0%, chất lượng quảng cáo còn rất yếu do thiếu chuyên gia trong lĩnh vực này. Hình thức quảng cáo của các doanh nghiệp vẫn chủ yếu là xuất bản các tập catalogue, brochure với nội dung đơn điệu, không mang dấu ấn của quảng cáo cho thị trường hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Kết quả điều tra của Cục xúc tiến thương mại - Bộ Thương mại cho thấy, một số doanh nghiệp đã quan tâm đến việc xây dựng và bảo hộ thương hiệu, tuy nhiên mới chỉ có 4,2% doanh nghiệp cho rằng thương hiệu là vũ khí trong cạnh tranh, 5,4% cho rằng thương hiệu là tài sản của doanh nghiệp, còn 30% cho rằng thương hiệu sẽ giúp bán được hàng với giá cao hơn và đem lại tự hào cho người tiêu dùng. Trong khi đó có đến 90% người tiêu dùng lại cho rằng thương hiệu là yếu tố quyết định khi họ lựa chọn mua sắm. Mặc dù vậy, việc đầu tư cho thương hiệu của doanh nghiệp còn quá ít, có 80% doanh nghiệp chưa có bộ phận chức năng lo quản lý nhãn hiệu, 74% doanh nghiệp đầu tư dưới 5% doanh thu cho việc xây dựng và phát triển thương hiệu, 20% không hề chi cho việc xây dựng thương hiệu. Việc xây dựng và phát triển thương hiệu của các doanh nghiệp cũng gặp phải những khó khăn: 23% doanh nghiệp cho rằng có khó khăn về vốn và tài chính, nạn hàng giả và vi phạm bản quyền (19%), cơ chế, chính sách, thủ tục... (14%), nguồn nhân lực (11,8%), xây dựng chiến lược và cách thực hiện (8%), thủ tục hành chính (7,2%), giá dịch vụ (6,3%). Nhiều doanh nghiệp thường xem nhẹ vai trò của thương hiệu sản phẩm hoặc thương hiệu doanh nghiệp nên không đăng ký thương hiệu tại nước nhập khẩu. Điều đó đã làm cho doanh nghiệp bị mất thương hiệu trên thị trường thế giời đối với một số sản phẩm như: nước mắm Phú Quốc, bia Sài Gòn, may Việt Tiến, khóa Việt Tiệp, cà phê Trung Nguyên, Vinataba, Bia Hà Nội, Vifon... Tỷ lệ doanh nghiệp nối mạng Internet còn rất hạn chế (22,4% trong tổng số các doanh nghiệp Việt Nam). Bên cạnh đó số doanh nghiệp áp đụng thương mại điện tử còn quá ít, hiện chỉ có 2% doanh nghiệp có website, 8% tham gia có tính chất Phong trào, còn lại 90% doanh nghiệp chưa tham gia, chưa biết sử dụng (trong khi công nghệ thông tin và thương mại điện tử là công cụ giúp cho chi phí gia nhập thị trường quốc tế ngày càng giảm). Việc quảng cáo thông qua các Công ty quảng cáo ở nước ngoài hầu như không được các doanh nghiệp sử dụng, hầu hết các doanh nghiệp chưa đủ khả năng tài chính và chưa được trang bị công nghệ để quảng cáo ở nước ngoài. Hiện nay, vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp chưa tiến hành quảng cáo sản phẩm của mình vì nhiều lý do khác nhau. Trong đó, có 50% doanh nghiệp không quảng cáo vì lý do chi phí cho dịch vụ quảng cáo quá lớn, 25% doanh nghiệp không quảng cáo vì quy mô của doanh nghiệp nhỏ nên chưa có nhu cầu quảng cáo và 12,5% doanh nghiệp không quảng cáo vì không tìm được tổ chức cung cấp dịch vụ thích hợp. 4. Năng lực quản lý và điều hành Theo kết quả điều tra, có 40,6% doanh nghiệp đã áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật trong quản lý, giảm tối đa biên chế quản lý là 48,4%, tiết kiệm các chi phí gây lãng phí 73,7%, việc xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO: 9000 sẽ giúp cho doanh nghiệp chủ động trong việc xây dựng qui trình công tác cho từng lao động và mối quan hệ dây chuyền giữa các lao động và bộ phận công tác nhằm hợp lý hóa sản xuất và quản lý, giảm biên chế hành chính, góp phần giảm chi phí quản lý, hạ giá thành sản phẩm. Tuy nhiên, việc thuê chuyên gia và đào tạo để ứng dụng ISO có thể đòi hỏi một số chi phí tương đối lớn ban đầu, coi như một khoản đầu tư để cải tiến quản lý. Có 32,0% doanh nghiệp đã quản lý doanh nghiệp theo tiêu chuẩn ISO. Đối với các doanh nghiệp Nhà nước, mặc dù đã có chủ trương xoá bỏ chủ quan, nhưng hiện đang có quá nhiều cấp, ngành trực tiếp can thiệp công việc kinh doanh hàng ngày của doanh nghiệp. Việc phân cấp trên dưới, ngang đọc chưa rõ ràng đã gây ra tình trạng doanh nghiệp chịu nhiều cấp, nhiều ngành cùng ra sức "tăng cường quản lý", công tác thanh tra, kiểm tra chồng chéo, gây phiền hà cho doanh nghiệp hoạt động. Cơ chế "bộ chủ quản", "cấp chủ quản" đang gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Việc phân chia "quốc doanh trung ương", "quốc doanh địa phương' đã tạo nhiều bất hợp lý, phân biệt đối xử, ảnh hưởng đến kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Trong nội bộ mỗi doanh nghiệp Nhà nước, tổ chức quản lý còn quá cồng kềnh so với doanh nghiệp ngoài Nhà nước, nhiều ban, bệ, nhiều thủ tục hành chính rườm rà chưa được sửa đổi đã làm cho doanh nghiệp không thể năng động, linh hoạt, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thị trường. Trình độ cán bộ quản lý thấp, hạn chế trong tiếp cận với những kiến thức, phong cách quản lý hiện đại, đặc biệt là kinh nghiệm giao dịch xuất nhập khẩu, nghiên cứu tiếp cận với thị trường thế giới. Khả năng quản lý cả về kỹ thuật và kinh doanh kém. Thiếu đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn cao, đây là một trong những tồn tại lớn đối với các doanh nghiệp hiện nay. Biên chế bộ máy quản lý của doanh nghiệp Nhà nước gấp tới 2-3 lần so với doanh nghiệp ngoài Nhà nước cùng ngành nghề và quy mô, cùng có số tài sản cố định như nhau nhưng doanh nghiệp Nhà nước có số lượng lao động gấp 10 lần doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài. 5. Chi phí nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới (R&D) Đối với hầu hết các doanh nghiệp trên thế giới hiện nay, nhất là tại các nước phát triển, chi phí nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới chiếm tỷ trọng khá lớn trong cơ cấu chi phí nhằm đầu tư nghiên cứu các công nghệ kỹ thuật mới nâng cao chất lượng và năng suất lao động hay tạo ra các sản phẩm mới, độc đáo, hiện đại, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của khách hàng, qua đó làm tăng hiệu quả kinh doanh và tạo một vị trí vững chắc trên thị trường. Qua điều tra, có 69,1% doanh nghiệp đầu tư chi phí cho R & D. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có ty lệ cao nhất chiếm 84,6%, cuối cùng là khu vực doanh nghiệp ngoài Nhà nước. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chỉ dành 0,2% đến 0,3% doanh thu cho nghiên cứu phát triển sản phẩm mới. Thực tế là nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa có chiến lược kinh doanh , trong điều hành chủ yếu vẫn là "xử lý tình huống" vời công việc hàng ngày, chưa thấy được yêu cầu của quản lý hiện đại nên chưa chú ý đến công tác nghiên cứu và phát triển. 6. Trình độ công nghệ Trong những năm qua, nhiều doanh nghiệp đã có những đổi mới, nhiều máy móc thiết bị và công nghệ mới được chuyển giao từ các nước công nghiệp phát triển. Song tốc độ đổi mới công nghệ và trang thiết bị còn chậm, chưa đồng đều và chưa theo một định hướng phát triển rõ rệt. Hiện vẫn còn tồn tại đan xen trong nhiều doanh nghiệp các loại thiết bị công nghệ từ lạc hậu, trung bình đến tiên tiến, do vậy đã làm hạn chế hiệu quả vận hành thiết bị và giảm mức độ tương thích, đồng nhất giữa sản phẩm đầu vào, đầu ra. Phần lớn các doanh nghiệp nước ta đang sử dụng công nghệ tụt hậu so với mức trung bình của thế giới 2 - 3 thế hệ. 80% - 90% công nghệ nước ta đang sử dụng là công nghệ ngoại nhập. Có 76% máy móc, dây chuyền công nghệ nhập thuộc thế hệ 1950 - 1960, 75% số thiết bị đã hết khấu hao, 50% là đồ tân trang. Rất nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh đang sử dụng máy móc, thiết bị do các doanh nghiệp nước ngoài đã thải bỏ. Tính chung cho các doanh nghiệp, mức độ thiết bị hiện đại chỉ có 10%, trung bình 38% lạc hậu và rất lạc hậu 52%. Đặc biệt ở khu vực sản xuất nhỏ, thiết bị ở mức lạc hậu và rất lạc hậu chiếm 75%. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư đổi mới công nghệ ớ mức thấp, chi phí chỉ khoảng 0,2 - 0,3% doanh thu, so với mức 5% ở ấn Độ hay 10% ở Hàn Quốc. Theo đánh giá của Bộ KH&CN thì đổi mới công nghệ thuộc loại năng lực yếu nhất của các doanh nghiệp Việt Nam. Sự lạc hậu về công nghệ và kỹ thuật sẽ tạo ra chất lượng sản phẩm thấp và không ổn định làm cho doanh nghiệp khó khăn trong việc lựa chọn mặt hàng kinh doanh , hạn chế khả năng cạnh tranh bằng giá (giá thành các sản phẩm trong nước cao hơn các sản phẩm nhập khẩu từ 20% - 40%). 7. Nhân lực trong các doanh nghiệp Nhiều ý kiến cho rằng, lao động là một lợi thế cạnh tranh của Việt Nam bởi chi phí lao động rẻ, trình độ dân trí của lao động Việt Nam cao, có truyền thống lao động cần cù, ham học hỏi, khéo tay, nhanh trí,.. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng chi phí lao động tuy rẻ nhưng năng suất lao động chỉ ở mức trung bình và thấp (trên 60%), chủ yếu lại là lao động thủ công, tác phong lao động công nghiệp còn kém. Do đó nếu so sánh lao động Việt Nam với lao động các nước trong khu vực thì có thể nói đây là điểm yếu của Việt Nam. Nếu xét chi phí lao động thì chi phí lao động của Việt Nam cao hơn nhiều so với Inđônêxia, nếu xét tới lao động có trình độ kỹ thuật và có năng suất cao thì lao động Việt Nam lại không thể so sánh với Thái Lan, Malaixia, Singapo. Thêm nữa, phần lớn các doanh nghiệp phải tự đào tạo tay nghề cho người lao động (chiếm 85,06%), chứ không phải lao động được đào tạo qua hệ thống trường dạy nghề tập trung, điều này dẫn đến chi phí đào tạo cho lao động cao, nhưng trình độ hiểu biết khoa học kỹ thuật của lao động thấp. Trong một khảo sát về lĩnh vực này, tỷ lệ đào tạo giữa Đại học, Trung cấp, Công nhân kỹ thuật là 110,8310,6. Một vấn đề thuộc chiến lược giai đoạn - đào tạo quốc gia được đặt ra là sớm khắc phục mô hình "hình tháp lộn ngược" này để lao động Việt Nam được đào tạo lành nghề, có năng suất cao chứ không phải chỉ vì "giá rẻ", thực sự trở thành một lợi thế cạnh tranh so với các nước trong khu vực. 8. Kết luận Trên cả thị trường trong nước và quốc tế, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam còn thấp, nguyên nhân là do: Hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam chưa đủ thông tin về thị trường, ra quyết định theo kinh nghiệm và theo cảm tính là chủ yếu. Chưa đẩy mạnh ứng dụng chiến lược marketing tổng thể hoặc marketing đa dạng sản phẩm và đa thương hiệu. Các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa là chủ yếu (xét về tổng thể thì 90% các doanh nghiệp Việt Nam có quy mô nhỏ). Hơn nữa, có quá nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động kinh doanh một mặt hàng trên cùng một thị trường đã dẫn đến tình trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp giảm sút. Tình trạng các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh với nhau, làm giảm giá một cách không cần thiết, đặc biệt là với các mặt hàng xuất khẩu đã làm giảm đáng kể năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Tiềm lực về tài chính (đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân) hầu như rất hạn chế, vốn đầu tư ban đầu ít, vốn lưu động lại càng ít. Thiếu vốn dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp không có điều kiện để lựa chọn các mặt hàng có chất lượng cao trong kinh doanh , đầu tư vào đổi mới các thiết bị, công nghệ kinh doanh . Nhận thức về tầm quan trọng của kênh phân phối của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế. Phần lớn các doanh nghiệp không xây dựng được mạng lưới phân phối trực tiếp ở nước ngoài. Văn hóa doanh nghiệp, văn minh thương mại, hệ thống dịch vụ của các doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu và yếu. Việc tạo lập thương hiệu sản phẩm và doanh nghiệp còn bị xem nhẹ, chưa thực sự coi thương hiệu là tài sản của doanh nghiệp. Số lượng doanh nghiệp xây dựng được hệ thống quản lý chất lượng còn ít. Khả năng liên doanh liên kết giữa các doanh nghiệp chưa chặt chẽ, điều đó phần nào làm giảm bớt sức mạnh của cả cộng đồng doanh nghiệp. Chi phí kinh doanh còn cao, năng lực và bộ máy quản lý điều hành chưa tất, cơ cấu tổ chức và cơ chế quản lý của hệ thống doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, công nghệ kinh doanh và khả năng tiếp cận đổi mới công nghệ kinh doanh còn lạc hậu,... Môi trường kinh doanh của doanh nghiệp còn chưa hoàn chỉnh, đồng bộ, chưa thực sự việc lựa chọn mặt hàng kinh doanh , hạn chế khả năng cạnh tranh bằng giá (giá thành các sản phẩm trong nước cao hơn các sản phẩm nhập khẩu từ 20% - 40%). DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.”Chính sách và giải pháp phát triển thị trường hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam thời kỳ 2001 – 2010, tầm nhìn đến năm 2020 ”, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Nam , Viện Nghiên cứu Thương mại. 2.”Các giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam vào thị trường EU giai đoạn 2000 – 2010 ”,Chủ nhiệm Phùng Thị Vân Kiều, Năm 2000. 3.” Thâm nhập vào thị trường EU – Những điều cần biết ”, PGS.TS Đoàn Thị Hồng Vân, Nhà xuất bản Thống kê, 2004. 4.” Đạo đức kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp “, TS. Nguyễn Mạnh Quân, Nhà xuất bản Lao động, 2004. 5.” Nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế “, Vũ Trọng Lâm, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 2006. 6.”Phân tích chiến lược kinh doanh ”, Lê Đắc Sơn, Nhà xuất bản Thống kê, 2001. 7.”Marketing thương mại”, PGS.TS Nguyễn Xuân Quang, Nhà xuất bản Thống Kê, 1999. 8.”Quản lý chất lượng sản phẩm theo TQM và ISO 9000, PGS.TS Nguyễn Quốc Cừ, Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật, 2000. 9.“Quản trị chiến lược “, PGS.TS Lê Văn Tâm, Nhà xuất bản Thống kê. 10. “Simplicity: The new competitive advantage in a world of more, better, faster” : “ Ðơn giản: Lợi thế cạnh tranh mới trong một thế giới nhiều hơn, tốt hơn, nhanh hơn”. Tác giả Bill Jensen, 2001. 11. “Network companies and competiviveness: a framework for analysis” : “Mạng lưới các Công ty và sự cạnh tranh: Cơ sở để phân tích”. Tác giả Lakhal, Salem…, 1999. 12.Bài :“Da - Giầy Việt Nam tìm kiếm thị trường để giảm bớt khó khăn”, ,11/06/2005. 13.Bài :”Xuất khẩu giầy dép đạt gần 3 tỷ USD”, , 08/10/2007. 14.Bài :”Xuất khẩu giầy dép sang thị trường Trung Quốc 7 tháng đầu năm 2007 tăng mạnh”, 15.Trang web của Hiệp hội Da – Giầy Việt Nam: 16. “Bạn đồng hành của năng suất lao động”, 17. “Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Phê duyệt dự án Quy hoạch phát triển ngành Da – Giầy thành phố đến năm 2010”, trang web của Bộ Công thương: 18.”Quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển ngành Da – Giầy đến năm 2010”, 19. “Bản tin khoa học công nghệ và và thương mại ngành Da – Giầy tuần từ 22 – 31/05/2005”, Trang web của Bộ Công nghiệp( nay là Bộ Công Thương )(nay là Bộ Công thương) Vụ Khoa học Công nghệ: 20. “Giải pháp phát triển ngành Da – Giầy giai đoạn 2006 – 2010”, 21.”Ngành Da – Giầy Việt Nam: “cần một chiến lược đầu tư dài hạn cho thị trường nội địa””, 09/03/2007. 22.”Ứng dụng vật liệu cao du blend để sản xuất giầy chất lượng cao”, 23.” Phân tích môi trường ngành với mô hình 5 áp lực, 29/07/2007.