Chuyên đề Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác thanh toán chuyển tiền điện tử tại Chi nhánh Ngân hàng Công thương Đống Đa-Hà Nội

thanh to¸n ®iÖn tö n¨m. -B¸o c¸o thanh to¸n theo c¬ chÕ thanh to¸n cña NHNN. -C¸c biÓu thèng kª, c¸c b¸o c¸o ®­îc lËp trªn c¬ së sè liÖu cña b¶ng kª cuèi n¨m. 2.4.3 §¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a trong thêi gian qua. Nh÷ng thµnh tùu v­ît bËc cña C«ng nghÖ tin häc vµ viÔn th«ng hiÖn ®¹i ®· ®­îc nhanh chãng øng dông vµo c«ng nghÖ thanh to¸n lµm cho kü thuËt thanh to¸n qua NH ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ tinh vi h¬n. Thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®· ®em ®Õn cho kh¸ch hµng mét ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i an toµn chÝnh x¸c hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm rÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cña c¸c bªn cã liªn quan. Thµnh c«ng b­íc ®Çu ®¸ng ghi nhËn trong c«ng t¸c thanh to¸n ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a lµ v­ît qua t×nh tr¹ng tr× trÖ lµm gi¶m sót lßng tin cña kh¸ch hµng, c¶i thiÖn chÊt l­îng dÞch vô thanh to¸n kÞp thêi an toµn chÝnh x¸c, thêi gian thanh to¸n nhanh gän cã thÓ so s¸nh víi quèc tÕ. L­îng tiÒn tån ®äng ®­îc thanh to¸n ngay trong ngµy ®¶m b¶o ®é an toµn cao v× mäi vÊn ®Ò ®­îc x¸c ®Þnh ngay trong ngµy, tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro ®Õn møc thÊp nhÊt trong thanh to¸n v× nÕu ph¸t hiÖn thÊy sai lÇm trong kh©u nµo th× kÞp thêi xö lý ngay. Vßng chu chuyÓn vèn t¨ng nhanh t¨ng l­îng tiÒn göi vµo NH. Thu nhËp tõ nghiÖp vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 7% tæng doanh thu cña NH trong ®ã chi phÝ trùc tiÕp cho nghiÖp vô chiÕm 2%. T¹i CN NHCT §èng §a, thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn. B¶ng 6: T×nh h×nh thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a: §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn ChuyÓn tiÒn ®iÖn tö 47.163 6.208.644 61.836 8.520.614 54.849 7.902.768 T¨ng gi¶m so víi n¨m tr­íc Chªnh lÖch +9.647 +1.231.648 +14.673 +2.311.970 -6.987 -617.846 % +25.7 +24.7 +31.1 +37.2 -11.3 -7.3 Nguån: B¸o c¸o nghiÖp vô thanh to¸n n¨m 2003-2005- Phßng KÕ to¸n tµi chÝnh CN NHCT §èng §a. BiÓu 3: Gi¸ trÞ thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö thay ®æi tõ n¨m 2003-2005. TriÖu®ång N¨m 2003, sè l­îng thanh to¸n ®iÖn tö t¨ng thªm 9.647 triÖu mãn, tèc ®é t¨ng 25,7% ®ång thêi gi¸ trÞ thanh to¸n ®iÖn tö còng t¨ng thªm 1.231.648 triÖu ®ång, tèc ®é t¨ng 24,7%. N¨m 2004, sè l­îng thanh to¸n ®iÖn tö tiÕp tôc t¨ng thªm 14.673 triÖu mãn tèc ®é t¨ng 31,1% so víi 2005, gi¸ trÞ thanh to¸n ®iÖn tö t¨ng thªm 2.311.970 triÖu ®ång, tèc ®é t¨ng 37,2%. N¨m 2003, sè l­îng thanh to¸n ®iÖn tö gi¶m 6.987 mãn b»ng 88,7% sè l­îng thanh to¸n ®iÖn tö n¨m 2004, gi¸ trÞ thanh to¸n ®iÖn tö gi¶m 617.846 triÖu ®ång b»ng 92,7% gi¸ trÞ thanh to¸n ®iÖn tö n¨m 2005. Nh­ vËy, t×nh h×nh thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö n¨m 2004 cña CN cã phÇn ch÷ng l¹i. Sù gi¶m sót nµy kh«ng cã g× kh¸c h¬n lµ do c¸c quan hÖ kinh tÕ néi bé cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong ®Þa bµn QuËn t¨ng lªn. MÆt kh¸c, sè l­îng kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i CN NHCT §èng §a ngµy cµng nhiÒu (tõ 7446 TK n¨m 2003 ®Õn 17.394 TK n¨m 2005) lµm t¨ng thanh to¸n néi bé cña CN. §iÒu nµy thÓ hiÖn uy tÝn cña CN NHCT §èng §a ®ang ®­îc cñng cè vµ t¨ng c­êng v÷ng ch¾c. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®· lµm t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹i CN. B¶ng 7: Tû träng chuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn TTKDTM 156.003 23.722.015 167.083 26.505.772 171.926 29.250.529 CT§T 47.163 6.208.644 61.836 8.520.614 54.849 7.902.768 Tûträng(%) 30.23 26.17 37.01 32.15 31.9 27.02 Nguån: B¸o c¸o nghiÖp vô thanh to¸n n¨m 2003-2005-Phßng KÕ to¸n tµi chÝnh CN NHCT §èng §a. BiÓu 4: So s¸nh chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. TriÖu ®ång Thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö lu«n chiÕm tû träng lín trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. N¨m 2003, sè mãn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 30,23% tæng sè mãn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 26,17% tæng gi¸ trÞ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. N¨m 2004, sè mãn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 37,01% tæng sè mãn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 32,15% tæng gi¸ trÞ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. N¨m 2005, sè mãn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 31,9% tæng sè mãn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 27,02% tæng gi¸ trÞ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Trong 17.080 triÖu mãn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¨ng n¨m 2003 so víi n¨m 2004 th× cã 14.673 triÖu mãn lµ møc t¨ng cña thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iªn tö chiÕm 85,9% møc t¨ng cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. T­¬ng tù, gi¸ trÞ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt n¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2004 lµ 2.783.757 triÖu ®ång th× trong ®ã 2.311.970 triÖu ®ång lµ møc t¨ng cña thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö chiÕm 83,08% møc t¨ng cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. N¨m 2005, sè mãn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¨ng (4.843 triÖu mãn) vµ sè tiÒn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¨ng (2.744.757 triÖu mãn), thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cã gi¶m ®i (-8.987 triÖu mãn vµ -617.846 triÖu ®ång) nh­ng nh­ trªn ®· ph©n tÝch kh«ng lµm gi¶m sót tèc ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cña NH. Nh­ vËy, trong thêi gian qua, víi sù nç lùc cè g¾ng kh«ng ngõng, CN NHCT §èng §a ®· lµm rÊt tèt c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö gãp phÇn chÝnh yÕu trong c«ng cuéc ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cña NH. B¶ng 8: T×nh h×nh c¸c nghiÖp vô thanh to¸n kh¸c t¹i CN NHCT §èng §a trong thêi gian qua. §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn Néi bé CN 36.997 9.852.153 32.971 9.030.846 42.164 12.140.186 LH trong HT 47.163 6.208.644 61.836 8.520.614 54.849 7.902.768 TTrangoµi HT -Trong tØnh 70.898 6.535.583 71.600 7.951.105 74.177 9.143.853 -Ngoµi tØnh 945 1.125.635 676 1.003.207 736 63.722 T.céng 156.003 23.722.015 167.083 26.505.772 171.926 29.250.529 TriÖu ®ång Nguån: B¸o c¸o nghiÖp vô thanh to¸n n¨m 2003-2005-Phßng KÕ to¸n tµi chÝnh CN NHCT §èng §a. 14000000 12000000 10000000 Néi bé chi nh¸nh LH trong HT 8000000 TT ra ngoµi HT trong tØnh 3 6000000 TT ra ngoµi HT ngoµi tØnh 4000000 2000000 2005 2004 2003 0 BiÓu 5: So s¸nh chuyÓn tiÒn ®iÖn tö víi c¸c nghiÖp vô thanh to¸n kh¸c. So víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c, thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö lu«n chiÕm ®­îc vÞ trÝ æn ®Þnh. C¬ cÊu c¸c c«ng cô sö dông trong thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö biÕn ®æi qua c¸c n¨m thÓ hiÖn râ quy luËt: c«ng cô nµo cã nhiÒu ­u viÖt tiÖn lîi nhanh chãng an toµn sÏ chiÕm ­u thÕ, c«ng cô nµo cã nhiÒu bÊt cËp tù nhiªn sÏ bÞ thÞ tr­êng ®µo th¶i. B¶ng 9: KÕt cÊu c¸c c«ng cô thanh to¸n trong chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a. §¬n vÞ: TriÖu ®ång Thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn SÐc chuyÓn kho¶n 3.012 120.562 3.959 180.577 3.062 146.083 SÐc b¶o chi 69 19.569 77 24.339 36 31.083 SÐc chuyÓn tiÒn Uû nhiÖm thu 3.011 11.523 3.570 15.373 3.818 23.103 Uû nhiÖm chi 35.881 5.764.036 46.690 7.875.237 40.267 7.306.392 Th­ tÝn dông Lo¹i kh¸c 5.190 292.954 7.540 425.088 7.666 396.107 Céng 47.163 6.208.644 61.836 8.520.614 54.849 7.902.768 Nguån: B¸o c¸o nghiÖp vô thanh to¸n n¨m 2003-2005-Phßng KÕ to¸n tµi chÝnh CN NHCT §èng §a. TriÖu ®ång BiÓu 6: C¬ cÊu c¸c c«ng cô thanh to¸n trong chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn, ta nhËn thÊy h×nh thøc thanh to¸n uû nhiÖm chi lu«n ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng vµ sö dông nhiÒu nhÊt trong thanh to¸n nãi chung vµ thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö nãi riªng. N¨m 2003, trong 47.163 triÖu mãn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö th× 76,1% lµ sö dông uû nhiÖm chi vµ 92,8% tæng gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö lµ sö dông uû nhiÖm chi. N¨m 2004, thanh to¸n qua uû nhiÖm chi chiÕm 75,5% sè mãn thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ chiÕm 92,4% sè tiÒn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. N¨m 2005, uû nhiÖm chi chiÕm 73,4% sè mãn chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ chiÕm 92,5% gi¸ trÞ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. Trong khi ®ã, sÐc chuyÓn tiÒn hÇu nh­ kh«ng ®­îc sö dông vµ trong t­¬ng lai nã sÏ bÞ thay thÕ hoµn toµn bëi c¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i kh¸c. 2.4.4 Nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc trong thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cña CN NHCT §èng §a vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn kh¾c phôc ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a nghiÖp vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a. §Çu tiªn, t«i xin ®Ò cËp ®Õn nh÷ng h¹n chÕ trong ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm MISAC ®ang ®­îc sö dông t¹i CN NHCT §èng §a. ¦u ®iÓm lín nhÊt cña MISAC lµ viÖc ®èi chiÕu th«ng tin kh«ng bÞ phô thuéc vµo thêi gian. Tuy nhiªn, MISAC l¹i cã nh­îc ®iÓm lµ c¸c chøng tõ tra so¸t ®i ®Õn chËm, kh«ng linh ho¹t, cËp nhËt ch­¬ng tr×nh chËm, mµn h×nh b¸o sè l­îng chøng tõ ®i, ®Õn kh«ng chÝnh x¸c, khi vÊn tin sè tiÒn hiÖn lªn kh«ng trung thùc, b¸o tån b¸o lçi ®«i khi kh«ng nh×n ®­îc hoÆc xo¸ h¼n mét bót to¸n... TÊt c¶ nh÷ng h¹n chÕ cña MISAC hy väng sÏ ®­îc kh¾c phôc trong dù ¸n cña WORLD BANK. Theo yªu cÇu cña NHNN, bé phËn thanh to¸n bï trõ cña CN NHCT §èng §a ®· ®­îc trang bÞ m¸y in LASER tèc ®é nhanh. Tuy nhiªn, con sè nµy lµ rÊt Ýt. HÖ thèng NH nãi chung vµ CN NHCT §èng §a vÉn sö dông chñ yÕu m¸y in kim tèc ®é in rÊt chËm, tiÕng ån lín ¶nh h­ëng lín ®Õn kh«ng khÝ lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Æc biÖt bé phËn thanh to¸n ®iÖn tö. H¬n n÷a, phßng kÕ to¸n tµi chÝnh kh«ng ®­îc trang bÞ ®iÖn tho¹i liªn l¹c ®­êng dµi. g©y khã kh¨n rÊt lín cho thanh to¸n viªn ®iÖn tö ph¶i mÊt thêi gian ®i m­în ®iÖn tho¹i cña cÊp trªn. ChÊt l­îng ®­êng truyÒn tin kÐm, t×nh tr¹ng t¾c nghÏn rÊt hay xÈy ra g©y chËm trÔ trong thanh to¸n kh«ng tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. VËy cÇn cã biÖn ph¸p nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn. C¸n bé NH vÉn ch­a ®­îc ®µo t¹o toµn diÖn chØ chuyªn vÒ nghiÖp vô hoÆc chuyªn vÒ tin häc. V× thÕ, thanh to¸n viªn ®iÖn tö khi cã trôc trÆc kü thuËt lµ ph¶i ngõng thùc hiÖn thanh to¸n vµ chê c¸n bé tin häc ®Õn xö lý. H¬n n÷a, c¸c thanh to¸n viªn trÎ ch­a cã kinh nghiÖm nªn viÖc xö lý chøng tõ cßn chËm, nhiÒu nghiÖp vô ph¶i hái c¸ch gi¶i quyÕt cña cÊp trªn. Hä kh«ng n¾m hÕt ®­îc c¸c ®¬n vÞ mµ ®¬n vÞ m×nh cã quan hÖ thanh to¸n ®iÖn tö do ®ã nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn xin thùc hiÖn lÖnh chuyÓn tiÒn ®Õn mét ®¬n vÞ NH nµo ®ã mµ NH Ýt cã quan hÖ thanh to¸n hoÆc ch­a quan hÖ thanh to¸n bao giê th× c¸c thanh to¸n viªn l¹i ph¶i më m¸y ®Ó kiÓm tra l¹i råi míi h­íng dÉn kh¸ch hµng viÕt chøng tõ. BiÓu phÝ (phÝ tæi thiÓu lµ 20.000® vµ tèi ®a lµ 1.000.000®) ¸p dông trong thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ch­a hîp lý, ch­a mang tÝnh thuyÕt phôc ®èi víi kh¸ch hµng vµ tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Thêi gian giao dÞch chuyÓn tiÒn ®iÖn tö qu¸ ng¾n kh«ng thuËn lîi cho kh¸ch hµng. 2.4.5 Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trªn. NÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn cao, thu nhËp cña d©n c­ cßn thÊp, thãi quen sö dông tiÒn mÆt cña mçi ng­êi d©n cßn phæ biÕn. Theo ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña mét sè nhµ nghiªn cøu kinh tÕ “Nhµ n­íc ®ang cßn bu«ng láng viÖc qu¶n lý vµ ®Þnh h­íng sö dông tiÒn mÆt.” Thùc tÕ ch­a cã ®iÒu luËt nµo quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n, ph¹m vi cña nh÷ng ng­êi tham gia vÒ thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, thiÕu c¨n cø ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, ch­a thÓ hiÖn râ tr¸ch nhiÖm cña tõng cÊp tõng ng­êi ®èi víi nh÷ng rñi ro cã thÓ ph¸t sinh. C«ng nghÖ Ng©n hµng ®· cã b­íc ph¸t triÓn nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. PhÇn mÒm kÕ to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®· ®­îc NHNN nghiªn cøu ®­a vµo øng dông nh­ng kh«ng thèng nhÊt trong c¸c NHTM. Mçi hÖ thèng NH cã quy tr×nh thanh to¸n riªng. Do ®ã, thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö kh«ng ph¸t huy hiÖu qu¶ trong toµn nghµnh ngay tõ ®Çu. C¸c hÖ thèng NH cã sù ®éc lËp qu¸ lín, kh«ng cã sù chia sÎ th«ng tin l·ng phÝ chi phÝ cña toµn ngµnh. MÆt b»ng chung cña nÒn kinh tÕ vÒ c«ng nghÖ- ph¸p lý-kü thuËt cßn thÊp ch­a ®ång bé. Vèn ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CN cßn rÊt h¹n chÕ. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña CN nãi chung vµ thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö nãi riªng. CN NHCT §èng §a vÉn cßn tån t¹i c¬ chÕ “kho¸n tµi chÝnh” tøc lµ CN nµo t¹o ra quü thu nhËp lín th× c¸n bé cã thu nhËp cao. Trong khi ®ã, CN chi tr¶ chuyÓn tiÒn ®Õn kh«ng ®­îc h­ëng kho¶n thu nhËp vÒ dÞch vô chuyÓn tiÒn qua NH v× bÖ nhËn ®· thu toµn bé lÖ phÝ. H¬n n÷a, CN bªn tr¶, chuyÓn tiÒn, tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ h¬n n¬i chi dÔ xÈy ra rñi ro mÊt nhÇm lÉn ..mµ kh«ng ®­îc h­ëng phÝ chuyÓn tiÒn lµ c¬ chÕ tµi chÝnh ch­a hîp lý. V× vËy, nhiÒu CN khi nhËn chuyÓn tiÒn ®Õn kh«ng kÞp thêi hoÆc qóa chËm göi giÊy b¸o cã cho ng­êi thô h­ëng nhÊt lµ ng­êi ch­a më tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n t¹i NH. Víi nh÷ng v­íng m¾c vµ tån t¹i trªn ®©y b¾t nguån tõ nhiÒu nguyªn nh©n c¶ tõ phÝa m«i tr­êng kh¸ch quan, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ N­íc vµ quy ®Þnh cña NHCT VN ®Õn sù vËn ®éng cña hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. V× vËy cÇn ph¶i ®­îc söa ch÷a mét c¸ch thèng nhÊt vµ ®ång bé ë mäi kh©u mäi cÊp nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o nguån vèn l­u th«ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, thanh to¸n chÝnh x¸c kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ an toµn trong qu¸ tr×nh l­u th«ng cña ®ång tiÒn ®¸p øng nhu cÇu vµ tiÒm n¨ng cña chóng. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a-Hµ Néi. 3.1. Mét sè yªu cÇu khi x©y dùng hÖ thèng thanh to¸n t­¬ng lai. HÖ thèng thanh to¸n t­¬ng lai sÏ ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n ®iÖn tö thèng nhÊt ë ViÖt Nam. Quy m« cña hÖ thèng thanh to¸n trong t­¬ng lai bao gåm c¸c kho¶n thanh to¸n liªn hµng vµ néi bé NH vµ c¸c giao diÖn víi c¸c tµi kho¶n kh¸ch hµng më t¹i NH. Vµo thêi ®iÓm thÝch hîp, c¸c giao diÖn sÏ ®­îc thiÕt lËp víi c¸c hÖ thèng kh¸c nh­ c¸c hÖ thèng ATM vµ POS vµ c¸c hÖ thèng thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n vµ tÊt to¸n. HÖ thèng thanh to¸n t­¬ng lai sÏ chuÈn bÞ cho viÖc chuyÓn tiÒn tõ lóc khëi xuÊt t¹i CN cña c¸c NH (thanh to¸n bï trõ) vµ viÖc chuÈn gi¸ trÞ gi÷a c¸c NH qua c¸c TK thanh to¸n më t¹i NHNN (tÊt to¸n). HÖ thèng thanh to¸n sÏ ph¸t triÒn ®¸p øng cho toµn bé c¸c h×nh thøc thanh to¸n ®iÖn tö. C¸c h×nh thøc nµy kh«ng ®ßi hái ph¶i cã c¸c chøng tõ thùc ®Ó chuyÓn tiÒn. Tr­íc tiªn, cÇn cã c¸c h×nh thøc thanh to¸n ®iÖn tö sau: Thanh to¸n ghi cã chñ yÕu ®Ó phôc vô nhu cÇu cña kh¸ch hµng c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i vµ phôc vô cho ho¹t ®éng thanh to¸n liªn hµng liªn quan ®Õn giao dÞch th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh s¾p thµnh lËp. Thanh to¸n ghi nî uû nhiÖm tr­íc chñ yÕu lµ hèi phiÕu NH vµ ghi nî trùc tiÕp. T¹o ra mét m¹ng l­íi thanh to¸n ®ñ m¹nh ®Ó ®¸p øng ®­îc c¸c ®ßi hái sau cña thÞ tr­êng còng nh­ cña NHNN: §Èy m¹nh tèc ®é chu chuyÓn tiÒn tÖ (tõ 8-12 lÇn /GDP n¨m hiÖn nay lªn 20-40 lÇn /n¨m) t¹o ®iÒu kiÖn rót bít vèn ra khái l­u th«ng ®­a vµo s¶n xuÊt. Tinh gi¶n ®­îc hÖ thèng tµi kho¶n liªn quan ®Õn thanh to¸n ®Æc biÖt lµ tµi kho¶n trong thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®Ó tiÕt kiÖm vèn thanh to¸n cho NH, t¨ng l­îng vèn cho vay, gi¶i quyÕt døt ®iÓm t×nh tr¹ng võa thõa vèn võa thiÕu vèn trong néi bé mét NH. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh nµy kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc thi c¸c c«ng cô tµi chÝnh cña NHNN. T¹o ®­îc c¸c c«ng cô thanh to¸n míi cã triÓn väng trong thÞ tr­êng VN nh­ c¸c c«ng cô thanh to¸n POS, ATM hay Electronic Bank, nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i b¾t kÞp víi xu h­íng th­¬ng m¹i ®iÖn tö. HÖ thèng thanh to¸n t­ong lai ph¶i x©y dùng trªn nguyªn t¾c hÖ thèng më vµ ®­îc thiÕt kÕ theo c¬ cÊu MODULE ®Ó cã thÓ dÔ dµng n©ng cÊp, ghÐp nèi (víi c¸c hÖ thèng thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n sau nµy). Cã ®­îc mét quy chÕ kh¾c phôc rñi ro trong hÖ thèng (rñi ro trong thanh to¸n liªn hµng do c¸c nguyªn nh©n lµm h­ háng sai sãt trong hÖ thèng m¹ng) ë møc cao nhÊt ®ång thêi cã hÖ thèng b¶o mËt chÆt chÏ, ng¨n ®­îc c¸c tÊn c«ng tõ bªn ngoµi (lµm cho chi phÝ tÊn c«ng lín h¬n nhiÒu lîi Ých mµ mµ kÎ tÊn c«ng cã thÓ thu ®­îc). 3.2 §Þnh h­íng ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong hÖ thèng ng©n hµng nãi chung vµ CN NHCT §èng §a trong thêi gian tíi. M«i tr­êng ng©n hµng ®· vµ ®ang thay ®æi. §iÒu ®ã ®ßi hái ng©n hµng ph¶i thay ®æi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng theo ®Þnh h­íng dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ cao, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ tin häc. Tin häc vµ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n ph¶i ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng môc tiªu hµng ®Çu cña chiÕn l­îc ®æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng trong hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam nãi chung vµ CN NHCT §èng §a nãi riªng. “HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thanh to¸n lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam héi nhËp víi céng ®ång tµi chÝnh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi”. Trong thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, NHNN VN, NHCT VN vµ c¸c ng©n hµng kh¸c còng ®· ®Þnh h­íng nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®¹t ®­îc trong vßng tõ nay ®Õn n¨m 2005: -Më réng m¹ng l­íi thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö kh¾p c¸c tØnh thµnh phè trong toµn quèc, më réng vÒ c¸c huyÖn, ng©n hµng cÊp 04, c¸c ng©n hµng ë c¸c vïng xa x«i miÒn nói. M¹ng l­íi thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ph¶i ®i s©u ®i s¸t quÇn chóng, ®Õn tËn n¬i kh¸ch hµng cã nhu cÇu, ®¸p øng tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng. -TiÕp tôc hoµn thiÖn, n©ng cÊp ch­¬ng tr×nh thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö theo m« h×nh thanh to¸n tËp trung trong tõng hÖ thèng, kÕt nèi gi÷a c¸c hÖ thèng víi Trung t©m thanh to¸n quèc gia, mµ ë ViÖt Nam lµ do NHTW lµm ®Çu mèi. -TÝch luü vµ tËp trung vèn cho viÖc x©y dùng cë së vËt chÊt kü thuËt vÒ c«ng nghÖ th«ng tin Ng©n hµng hiÖn ®¹i, ®ñ søc tiÕp cËn víi thùc tÕ vµ trong t­¬ng lai ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ míi. -§µo t¹o c¸n bé cã tr×nh ®é c«ng nghÖ th«ng tin Ng©n hµng võa cã thÓ øng phã ngay ®­îc víi thùc tÕ tr­íc m¾t, võa cã tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi, ®¶m b¶o cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong t­¬ng lai, tr¸nh ®­îc nh÷ng hôt hÉng so víi thÕ giíi. §©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, cã tÝnh quyÕt ®Þnh cña thêi ®¹i sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong tr­êng th­¬ng m¹i ®iÖn tö thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o. -X©y dùng hÖ thèng kho d÷ liÖu tËp trung còng nh­ hÖ thèng thanh to¸n dù phßng trong tõng hÖ thèng thanh to¸n vµ trung t©m thanh to¸n quèc gia. -KÕt nèi hÖ thèng thanh to¸n cña c¸c NHTM víi c¸c kh¸ch hµng, thùc hiÖn tõng b­íc ng©n hµng b¸n lÎ, trao ®æi th«ng tin víi kh¸ch hµng qua c¸c m¹ng kÕt nèi, c¸c trang Web... -C¸c c¬ chÕ míi vÒ thanh to¸n ®iÖn tö vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan kh¸c cÇn ®­îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn kh«ng chØ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n ng©n hµng mµ trong ph¹m vi toµn nÒn kinh tÕ x· héi nh­: ch÷ ký ®iÖn tö, b¶o mËt an toµn, x¸c thùc ch÷ ký ®iÖn tö, kiÓm so¸t hÖ thèng... -CÇn hoµn thiÖn tæ chøc qu¶n lý, gi¸m s¸t hÖ thèng thanh to¸n t¹i NHTW phï hîp víi yªu cÇu cña thanh to¸n tËp trung, hiÖn ®¹i. -X©y dùng c¸c Trung t©m thanh to¸n bï trõ khu vùc vµ quèc gia vÒ sÐc, c¸c giÊy tê cã gi¸, nhanh chãng thùc hiÖn viÖc bï trõ gi¸ trÞ thÊp trong hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng. -Trong thêi gian tíi, t¨ng nguån thu tõ dÞch vô thanh to¸n lªn 10% trong tæng nguån thu cña Ng©n hµng. 3.3 Mét sè gi¶i ph¸p tr­íc m¾t nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a. 3.3.1 TiÕp tôc ®Èy m¹nh lîi thÕ viÖc ¸p dông hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö. Cã thÓ nãi, viÖc x©y dùng m¹ng thanh to¸n néi bé kh¸ hoµn chØnh nµy t¹o ®iÒu kiÖn kh¸ thuËn lîi cho hÖ thèng NH nãi chung vµ CN NHCT §èng §a nãi riªng trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. ViÖc ph¸t huy søc m¹nh cña m¹ng ph¶i lu«n ®­îc quan t©m b»ng c¸c c«ng viÖc cô thÓ sau: -Ph¸t triÓn c¸c phÇn mÒm m¹ng míi tiÕp tôc can thiÖp s©u h¬n vµo c«ng t¸c thanh to¸n thñ c«ng. -C¶i tiÕn nh÷ng ®iÓm cßn v­íng m¾c trong c¬ cÊu phÇn cøng còng nh­ phÇn mÒm. -C¶i tiÕn c¸c møc phÝ sao cho phï hîp, l«i kÐo ®­îc kh¸ch hµng tham gia hÖ thèng thanh to¸n cña m×nh. Kinh nghiÖm thùc tÕ tõ c¸c n­íc cho thÊy, c¸c m¹ng thanh to¸n liªn hµng lín ®Òu xuÊt ph¸t tõ mét hÖ thèng thanh to¸n néi bé cña mét NH cã uy tÝn. §©y lµ mét gi¶i ph¸p tr­íc m¾t v« cïng h÷u Ých vµ tiÕt kiÖm ®Ó ®¹t tíi mét m« h×nh thanh to¸n liªn hµng trong t­¬ng lai. 3.3.2 TiÕp tôc nghiªn cøu c¶i thiÖn hÖ thèng thanh to¸n liªn hµng. Søc m¹nh cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö cã m¹nh ®Õn ®©u ch¨ng n÷a mµ kh«ng phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña c¸c hÖ thèng kh¸c th× nã còng kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Bëi lÏ, c¸c bµi to¸n xö lý nghiÖp vô NH kh«ng chØ n»m trong néi bé mét NH mµ nã cßn liªn quan ®Õn c¸c NH kh¸c. V× thÕ, nÕu nhê ®i tr­íc, cã sè liÖu nhanh mµ c¸c NH kh¸c l¹i ch­a ph¸t triÓn th× còng biÕn thµnh chËm. 3.3.3 TiÕn tíi thanh to¸n trùc tiÕp víi kh¸ch hµng qua m¹ng vi tÝnh. §©y lµ mét môc tiªu tÊt yÕu mµ bÊt cø qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n nµo còng ph¶i h­íng tíi. Nh×n vµo quy tr×nh thanh to¸n ®iÖn tö chóng ta míi thÊy ®­îc sù c¶i tiÕn trong kh©u truyÒn tin gi÷a c¸c CN NH víi nhau nh­ng gi÷a NH víi kh¸ch hµng th× hoµn toµn ch­a cã g× ®æi míi. ViÖc khuyÕn khÝch c¸c kh¸ch hµng lín nèi m¹ng trùc tiÕp víi NH sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho NH còng nh­ kh¸ch hµng gi¶m bít ®­îc rÊt nhiÒu c«ng viÖc giÊy tê. C¸c lÖnh thanh to¸n ®­îc truyÒn ®i trùc tiÕp tõ c¸c m¸y tÝnh cña kh¸ch hµng (®· ®­îc cµi ®Æt s½n trong ch­¬ng tr×nh) tíi m¸y chñ cña c¸c NH phôc vô hä. T¹i ®©y mét ch­¬ng tr×nh tù ®éng kiÓm tra tÝnh hîp lý hîp lÖ cña tin ®iÖn nµy vµ tù ®éng chuyÓn m¹ch ®Õn TTTT sau khi ®· h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n vµ lµm c¸c t¸c vô l­u tr÷ nÕu cÇn. 3.4 C¸c gi¶i ph¸p l©u dµi mang tÝnh chiÕn l­îc nh»m ®¹t tíi mét hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö hoµn thiÖn. 3.4.1 N©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cã tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. C¬ së vËt chÊt ®ãng mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng NH ®Æc biÖt trong thêi ®¹i ngµy nay. CN NHCT §èng §a kh«ng ngõng ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng khang trang l¾p ®Æt t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ hÖ thèng m¸y tÝnh. ViÖc thuª ®­êng truyÒn riªng cña Tæng C«ng ty B­u chÝnh viÔn th«ng võa ®¶m b¶o tèc ®é thanh to¸n còng nh­ an toµn tr¸nh thÊt l¹c file d÷ liÖu, ¸ch t¾c ®­êng truyÒn. NHCT VN ®· thuª ®­êng truyÒn th«ng X25 vµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ t­¬ng ®èi tèt. Nh­ng do ®­êng truyÒn dung l­îng nhá trong khi nhu cÇu chuyÓn tiÒn ngµy cµng t¨ng nªn nhiÒu khi viÖc truyÒn th«ng kh«ng thùc hiÖn ®­îc. NHCT VN cÇn sím yªu cÇu Tæng C«ng ty B­u chÝnh viÔn th«ng thay ®æi ®­êng truyÒn cò b»ng ®­êng truyÒn míi cã dung l­îng lín chÊt l­îng æn ®Þnh h¬n ®Ó phôc vô cho viÖc truyÒn sè liÖu nh»m ®¶m b¶o thanh to¸n kh«ng cßn ïn t¾c ®Ó c¸c kho¶n chuyÓn tiÒn ®Õn kÞp tay kh¸ch hµng trong ngµy. Ngoµi ra, ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö, NH cÇn xóc tiÕn viÖc ph¸t triÓn c¸c phÇn mÒm tin häc sao cho ®¶m b¶o chuyÓn tiÒn nhanh h¬n chÝnh x¸c h¬n an toµn h¬n vµ ®¶m b¶o chèng ®­îc sù x©m nhËp trém vµ tin tÆc vµo hÖ thèng. NH cã thÓ rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn cã, tËn dông vµ n©ng cÊp c¸c thiÕt bÞ cã thÓ ®­îc. MÆt kh¸c, tiÕp tôc xin trang bÞ thªm m¸y vi tÝnh míi phï hîp víi ®ßi hái cña c«ng viÖc, cÇn ­u tiªn trang bÞ nh÷ng m¸y mãc cã tèc ®é xö lý cao cho c«ng t¸c thanh to¸n. ViÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ tin häc cã tèc ®é cao, t­¬ng thÝch gi÷a phÇn cøng vµ phÇn mÒm sÏ gióp NH tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng t¾c nghÏn trong thanh to¸n nhê vËy sÏ thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch thanh to¸n víi NH, tõ ®ã n©ng ®­îc vÞ thÕ cña NH trong thÞ tr­êng c¹nh tranh. NH còng cÇn coi träng c«ng t¸c b¶o d­ìng c¸c trang thiÕt bÞ vi tÝnh, th­êng xuyªn kiÓm tra ch¹y thö c¸c thiÕt bÞ dù phßng, bªn c¹nh ®ã, coi träng c«ng t¸c b¶o mËt vµ l­u tr÷ sè liÖu. 3.4.2 ChÝnh s¸ch “ch¨m sãc” kh¸ch hµng hîp lý. Ho¹t ®éng cña NH b¾t ®Çu tõ kh¸ch hµng vµ lín lªn nhê t¸c ®éng hai chiÒu gi÷a nhu cÇu kh¸ch hµng vµ n¨ng lùc ®¸p øng cña NH. Mèi quan hÖ NH- Kh¸ch hµng trë thµnh môc tiªu chiÕn l­îc ®­îc tæ chøc mét c¸ch tÕ nhÞ. DÞch vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cã ®Æc ®iÓm lµ th­êng xuyªn cã sù giao tiÕp gi÷a nh©n viªn NH víi kh¸ch hµng. V× thÕ, th¸i ®é phôc vô vµ phong c¸ch phôc vô cña nh©n viªn lµ rÊt quan träng. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy trong nh÷ng n¨m qua CN NHCT §èng §a ®· lu«n quan t©m h­íng dÉn thanh to¸n viªn cã th¸i ®é phôc vô tèt t¹o Ên t­îng tèt ®Ñp trong lßng kh¸ch hµng. §Ó cã kÕt qu¶ tèt h¬n, NH nªn tæ chøc nãi chuyÖn, h­íng dÉn nh©n viªn nh÷ng quy t¾c c­ xö víi kh¸ch hµng khi giao dÞch vµ nh÷ng quy t¾c c­ xö ®· phæ biÕn trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô kh¸c nh­ hµng kh«ng, ¨n uèng gi¶i trÝ du lÞch... MÆt kh¸c, cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ t¸c phong lµm viÖc nh­ kh«ng lµm viÖc kh¸c ®Ó kh¸ch hµng ph¶i chê ®îi, mÆc ®ång phôc, ®Õn ®óng giê , kh«ng nãi chuyÖn riªng gi÷a c¸c nh©n viªn khi ®ang tiÕp kh¸ch hµng..... §ång thêi, nh©n viªn NH ph¶i lu«n cã th¸i ®é nhiÖt t×nh s½n sµng gióp ®ì kh¸ch hµng. Nh÷ng kh¸ch hµng míi ®Õn giao dÞch hoÆc ch­a quen giao dÞch víi NH th­êng kh«ng biÕt ph¶i ®Õn phßng nµo ®Ó gÆp ai ®Ó thùc hiÖn giao dÞch. Hä th­êng ph¶i hái c¸c nh©n viªn NH. V× thÕ, NH cÇn cã nh÷ng b¶ng h­íng dÉn vÞ trÝ tõng phßng ban cô thÓ hoÆc chøc n¨ng hoÆc dÞch vô cung cÊp ngoµi cæng NH, t¹i mçi phßng nªn cã b¶ng h­íng dÉn vÒ quy tr×nh giao dÞch nh÷ng nghiÖp vô chÝnh. Phßng kÕ to¸n t¹i mçi bµn giao dÞch nªn ghi râ chøc n¨ng nhiÖm vô tõng nh©n viªn nh­ thanh to¸n viªn giao dÞch, thanh to¸n viªn ®iÖn tö, phã phßng kÕ to¸n...vµ lËp mét b¶ng h­íng dÉn c¸c nghiÖp vô chÝnh, khi kh¸ch hµng muèn giao dÞch th× cÇn gÆp ai vµ ph¶i lµm nh­ng g×. B¶ng h­íng dÉn nµy sÏ ®ång thêi lµ mét qu¶ng c¸o víi kh¸ch hµng vÒ c¸c dÞch vô mµ NH cung cÊp, tiÕt kiÖm thêi gian cho c¶ kh¸ch hµng vµ NH. 3.4.3 §Èy m¹nh chÝnh s¸ch marketing Ng©n hµng. §èng §a lµ mét quËn tËp trung nhiÒu tæ chøc tÝn dông (NH quèc doanh, ng©n hµng cæ phÇn, ng©n hµng ng­êi nghÌo) vµ nhiÒu tæ chøc b­u ®iÖn, b¶o hiÓm. §©y lµ tæ chøc ®ang c¹nh tranh gay g¾t víi CN NHCT §èng §a. §Ó cã thÓ c¹nh tranh ®­îc, ngoµi nh÷ng yÕu tè tiÒm lùc cña NH th× viÖc x©y dùng mét chiÕn l­îc Marketing hîp lý lµ rÊt cÇn thiÕt. Gi¶i ph¸p cô thÓ lµ NH kh«ng ngõng t¨ng c­êng th«ng tin tuyªn truyÒn trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi b¸o v« tuyÕn....qu¶ng c¸o vÒ lîi Ých vµ sù tiÖn lîi cña chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, giíi thiÖu mét c¸ch chi tiÕt cô thÓ vÒ thñ tôc chuyÓn tiÒn, lîi Ých mµ kh¸ch hµng vµ x· héi ®­îc h­ëng .... NH nªn khuyÕn khÝch kh¸ch hµng b»ng c¸ch gi¶m møc thu phÝ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®èi víi kh¸ch hµng ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn giao dÞch, chuyÓn tiÒn víi khèi l­îng lín.... §ång thêi, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a cho kh¸ch hµng, NH cÇn kÐo dµi h¬n n÷a thêi gian giao dÞch chuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong ngµy, ®¬n gi¶n thñ tôc quy tr×nh thùc hiÖn chuyÓn tiÒn xo¸ ®i t©m lý ng¹i ®Õn chuyÓn tiÒn qua NH ... Tuyªn truyÒn viÖc më vµ sö dông tµi kho¶n c¸ nh©n tíi c¸c tÇng líp d©n c­ t¹o thãi quen sö dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, t¨ng thanh to¸n qua NH tõ ®ã gãp phÇn më réng ph¸t triÓn thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. CN NHCT §èng §a cÇn t¹o lËp nghÖ thuËt kinh doanh: nh÷ng khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn cho kh¸ch hµng vµo nh÷ng ngµy lÔ tÕt nh­ nh÷ng mãn quµ nhá, nh÷ng tê qu¶ng c¸o vÒ dÞch vô NH, th¨m hái nh÷ng kh¸ch hµng quen... NH cã thÓ më héi nghÞ kh¸ch hµng mçi n¨m ®Õn mét vµi lÇn, mêi nh÷ng kh¸ch hµng cã uy tÝn trong thanh to¸n, nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña NH, nh÷ng kh¸ch hµng míi nh­ng rÊt uy tÝn vµ ho¹t ®éng víi sè d­ lín ®Õn tham gia, tõ ®ã c¶m ¬n hä, mêi hä tiÕp tôc tham gia sö dông c¸c dÞch vô NH ®ång thêi qu¶ng c¸o tuyªn truyÒn nh÷ng dÞch vô míi cña NH vµ nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c gi¶i thÝch nh÷ng th¾c m¾c cho kh¸ch hµng.... Mét ®iÓm ®¸ng chó ý lµ kh¸ch hµng cña CN NHCT §èng §a th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp lín vµ võa. Tuy nhiªn c¸c doanh nghiÖp nhá vµ c¸c c¸ nh©n cã thu nhËp cao ®Æc biÖt kh¸ch hµng khu vùc ngoµi quèc doanh lµ nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng quan träng. V× thÕ, trong thêi gian tíi, CN NHCT §èng §a cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c¸c biÖn ph¸p khuÕch tr­¬ng qu¶ng c¸o thu hót thÞ tr­êng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nµy (nh­ cung cÊp mét sè dÞch vô miÔn phÝ ®i kÌm víi dÞch vô thanh to¸n qua NH, cung cÊp b¶ng sao kª hµng th¸ng hoÆc theo yªu cÇu t­ vÊn vÒ tµi chÝnh vµ kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp nhá ....) 3.4.4 §µo t¹o nguån nh©n lùc. §©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi nhÊt cña c«ng cuéc hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n t¹i CN NHCT §èng §a. C«ng t¸c nµy kh«ng chØ lµ viÖc ®µo t¹o, t¸i ®µo t¹o c¸c c¸n bé NH hiÖn ®ang lµm viÖc mµ cßn lµ sù kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c tr­êng ®¹i häc cao ®¼ng ®Ó cã ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé NH t­¬ng lai ®Çy triÓn väng. C«ng viÖc ®µo t¹o nµy ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn cô thÓ sau: TrÝch kho¶ng 5% lîi nhuËn hµng n¨m dïng cho c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé. Më nh÷ng líp ®µo t¹o néi bé, nh÷ng nh©n viªn cã nhiÒu kinh nghiÖm truyÒn ®¹t cho nh÷ng ng­êi kh¸c ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ ®µo t¹o. Trao häc bæng cho c¸c sinh viªn ngµnh NH xuÊt s¾c trong häc tËp vµ trong tin häc ®Ó t¹o kh«ng khÝ thi ®ua khuyÕn khÝch häc tËp trong c¸c tr­êng ®¹i häc cao ®¼ng. Trùc tiÕp tuyÓn mé nh÷ng sinh viªn cã tr×nh ®é tõ c¸c tr­êng ®¹i häc vµ cã chÕ ®é ®·i ngé tèt víi lùc l­îng c¸n bé trÎ, m¹nh d¹n trao viÖc ®Ó hä tiÕp xóc thùc tÕ vµ cã tr¨n trë suy nghÜ riªng. Lu«n tËn dông c¸c mèi quan hÖ víi nhµ tr­êng cung cÊp dÞch vô th«ng tin ®Ó göi c¸n bé NH ®i häc tËp nghiªn cøu quy tr×nh thanh to¸n ®iÖn tö hiÖn ®¹i ë n­íc ngoµi. 3.4.5 Gi¶i ph¸p vÒ thñ tôc thanh to¸n. Trong mét sè tr­êng hîp thanh to¸n th× nªn rót ng¾n hoÆc l­îc bá mét sè thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt, qu¸ thËn träng dÉn ®Õn r­êm rµ, mÊt thêi gian cho kh¸ch hµng. VÝ dô, khi thanh to¸n mét cuéc chuyÓn tiÒn khÈn b»ng ®iÖn tö nªn bá thñ tôc gäi ®iÖn cho NH khëi t¹o ®Ó x¸c minh xem cã ®óng sè tiÒn vµ ®óng ®Þa chØ ng­êi nhËn hay kh«ng. Thñ tôc nµy nh»m tr¸nh nh÷ng nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc cã thÓ xÈy ra g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng vµ cho NH. Tuy nhiªn, viÖc x¸c minh ph¶i chê ®iÖn tr¶ lêi võa t¨ng chi phÝ cho NH, l·ng phÝ thêi gian cña kh¸ch hµng vµ NH g©y thiÕu thiÖn c¶m khi giao dÞch víi NH. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña CNTT, trªn thÕ giíi ®· cã nhiÒu NH thanh to¸n th«ng qua viÖc x¸c minh mÉu v©n tay giäng nãi cña kh¸ch hµng th× viÖc x¸c minh nh­ trªn ®Æt ra cho chóng ta nh÷ng ®iÒu cÇn ph¶i suy nghÜ. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chóng ta ch­a thÓ cã nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh­ vËy nh­ng thiÕt nghÜ NH cÇn cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu võa ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é kÕ to¸n thanh to¸n võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng võa gi¶m chi phÝ cho NH. 3.4.6 Gi¶i ph¸p vÒ chÕ ®é chøng tõ. Theo quy ®Þnh, xö lý kiÓm so¸t chuyÓn tiÒn ®iÖn tö th× ng­êi kiÓm so¸t ph¶i kiÓm tra ch÷ ký cña kÕ to¸n giao dÞch, kÕ to¸n chuyÓn tiÒn trªn chøng tõ giÊy (chøng tõ gèc hoÆc chøng tõ in ra). Ttuy nhiªn, trong mÉu chøng tõ gèc lµm c¬ së ®Ó lËp lÖnh chuyÓn tiÒn theo chÕ ®é hiÖn hµnh còng nh­ chÕ ®é thùc hiÖn tõ ngµy 1/5/2004 (UNC, UNT, giÊy nép tiÒn....) kh«ng quy ®Þnh ch÷ ký cña kÕ to¸n chuyÓn tiÒn mµ chØ quy ®Þnh ch÷ ký cña kÕ to¸n giao dÞch. Cßn chøng tõ chØ ®­îc in ra khi lÖnh chuyÓn tiÒn ®· göi tíi TTTT (tøc lµ ng­êi kiÓm so¸t ®· kiÓm so¸t song). Thùc tÕ, khi ng­êi kiÓm so¸t ®· kiÓm so¸t song lµ in ®­îc lÖnh chuyÓn tiÒn ®i nªn còng kh«ng nªn quy ®Þnh chØ in khi lÖnh ®· chuyÓn ®i. NÕu in ngay sau khi kiÓm so¸t xong sÏ gióp cho viÖc kiÓm so¸t l¹i gi÷a lÖnh chuyÓn tiÒn vµ chøng tõ gèc chÝnh x¸c h¬n (v× khi kiÓm so¸t gi÷a chøng tõ gèc víi ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh nh×n b»ng m¾t th­êng sÏ cã nh÷ng sai sãt kh«ng ph¸t hiÖn ra). Nh­ vËy, chØ nªn quy ®Þnh viÖc kiÓm tra ch÷ ký cña kÕ to¸n giao dÞch vµ khi in mét lÖnh chuyÓn tiÒn l­u kÌm chøng tõ gèc chuyÓn tiÒn th× ph¶i kiÓm tra xem cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña kÕ to¸n giao dÞch, kÕ to¸n chuyÓn tiÒn vµ ch÷ ký cña kiÓm so¸t. C¸c lÖnh chuyÓn tiÒn ®Õn thiÕt kÕ in 03 liªn quy ®Þnh 01 liªn h¹ch to¸n Nî-Cã ®ãng vµo nhËt ký chøng tõ, 01 liªn l­u kÌm b¸o c¸o chuyÓn tiÒn trong ngµy, 01 liªn dïng lµm b¸o nî b¸o cã cho kh¸ch hµng. Quy ®Þnh nh­ trªn lµ ch­a hîp lý v× nÕu lµ chøng tõ thanh to¸n chuyÓn tiÕp th× ph¶i in thªm mét liªn. §Ó kÕ to¸n chuyÓn tiÒn in th× ®­îc 01 liªn b¶n sao, mµ ®Ó kiÓm so¸t t¹o l¹i b¶n gèc th× in thªm 03 liªn n÷a g©y ra sai sãt, khã kh¨n cho viÖc theo dâi kiÓm tra. Cßn nÕu kh«ng chuyÓn tiÕp th× mét liªn h¹ch to¸n Nî-Cã sÏ kÌm víi “B¸o c¸o chuyÓn tiÒn ®Õn trong ngµy”, 01 liªn l­u kÌm phô lôc “B¶ng ®èi chiÕu chuyÓn tiÒn ®Õn trong ngµy” vµ ®Òu n»m trong t©p 5 chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cña tËp nhËt ký chøng tõ ngµy. Nh­ vËy, nÕu quy ®Þnh l­u tr÷ theo c¸ch nµy sÏ trïng lÆp, nªn ch¨ng mét liªn l­u kÌm “B¸o c¸o chuyÓn tiÒn trong ngµy” kh«ng ®ãng vµo nhËt ký chøng tõ mµ hµng ngµy giao cho kÕ to¸n chuyÓn tiÒn l­u gi÷ vµ qu¶n lý ®Ó tiÖn cho viÖc tra so¸t c¸c sai sãt. §èi víi chøng tõ chuyÓn tiÒn thanh to¸n liªn hµng b»ng th­ th× kh¸ch hµng ph¶i nép vµo NH 04 liªn, nÕu chuyÓn tiÒn qua m¹ng vi tÝnh th× kh¸ch hµng ph¶i nép 03 liªn, cßn ®èi víi chuyÓn tiÒn ®iÖn tö hiÖn nay th× chØ cÇn nép cã 02 liªn. Do vËy, chøng tõ gèc lµm c¬ së ®Ó lËp lÖnh chuyÓn tiÒn nhÊt thiÕt ph¶i lµ mét liªn ®Ó tr¸nh chuyÓn tiÒn hai lÇn cña mét mãn chuyÓn. Tuy nhiªn, ®èi víi chøng tõ lËp trªn m¸y tÝnh th× c¸c liªn gièng nhau nªn còng cÇn quy ®Þnh thø tù c¸c liªn vµo gãc trªn bªn ph¶i ®Ó dÔ kiÓm so¸t. 3.4.7 Gi¶i ph¸p vÒ thùc hiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n thèng nhÊt. Theo c«ng v¨n 650 ngµy 16/03/1999 cña NHCT VN ®· quy ®Þnh: c¸c kho¶n thanh to¸n ngoµi hÖ thèng (kh¸c tØnh) cã gi¸ trÞ d­íi 210 triÖu ®ång trë xuèng th× ®i qua NHCT tØnh ®ã, cßn 210 triÖu ®ång trë nªn th× ®i qua tµi kho¶n trung gian t¹i NHNN (thanh to¸n bï trõ). NÕu lµ thanh to¸n bï trõ th× CN NHCT §èng §a ph¶i thanh to¸n bï trõ ngay víi NHTM kh¸c hÖ thèng cïng ®Þa bµn t¹i phiªn ®Çu tiªn. Sau ®ã, NH nµy míi chuyÓn chøng tõ ®iÖn tö vÒ NH cïng hÖ thèng kh¸c ®Þa bµn víi CN NHCT §èng §a. T¹i CN NHCT §èng §a h¹ch to¸n: Nî: TK Kh¸ch hµng hoÆc TK thÝch hîp Cã: TK Thanh to¸n bï trõ T¹i NH kh¸c hÖ thèng cïng ®Þa bµn víi CN NHCT §èng §a h¹ch to¸n: Nî: TK Thanh to¸n bï trõ Cã: TK §iÒu chuyÓn vèn trong kÕ ho¹ch T¹i NH kh¸c hÖ thèng kh¸c ®Þa bµn h¹ch to¸n nh­ sau: Nî: TK §iÒu chuyÓn vèn trong kÕ ho¹ch. Cã: TK Kh¸ch hµng. Theo c¸ch nµy sÏ gi¶m ¸p lùc thanh to¸n cho NHCT VN nh­ng thêi gian thanh to¸n chËm . MÆt kh¸c, vèn trong thanh to¸n bÞ chÈy ra ngoµi hÖ thèng, ph¶i xö lý phÝ thanh to¸n cho c¶ NHNN (phÝ bï trõ) vµ phÝ chuyÓn tiÒn cho NHTM kh¸c nªn sÏ trë nªn rÊt phøc t¹p vµ tèn kÐm cho kh¸ch hµng. H¬n n÷a, ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thanh to¸n, CN NHCT §èng §a ph¶i l­u ký mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i NHNN víi l·i suÊt thÊp . Trong khi ®ã, CN NHCT §èng §a ®ang ph¶i nhËn vèn ®iÒu hoµ cña NHCT VN víi l·i suÊt cao. §iÒu ®ã ®· lµm l·ng phÝ nguån vèn sö dông. NÕu qua chuyÓn tiÒn ®iÖn tö th× CN NHCT §èng §a chuyÓn chøng tõ vÒ NHCT VN, sau ®ã NHCT VN sÏ chuyÓn qua thanh to¸n bï trõ phiªn ®Çu tiªn vÒ NH kh¸c hÖ thèng. Qu¸ tr×nh ®ã h¹ch to¸n nh­ sau: T¹i CN NHCT §èng §a h¹ch to¸n: Nî: TK Kh¸ch hµng. Cã: TK §CV trong kÕ ho¹ch T¹i NHCT VN, h¹ch to¸n: Nî: TK §CV trong kÕ ho¹ch Cã: TK Thanh to¸n bï trõ T¹i NH kh¸c hÖ thèng, h¹ch to¸n: Nî: TK Thanh to¸n bï trõ Cã: TK Kh¸ch hµng Víi ph­¬ng thøc nµy, thêi gian thanh to¸n nhanh, vèn kh«ng bÞ chÈy ra ngoµi hÖ thèng, kh¸ch hµng chØ ph¶i tr¶ phÝ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ phÝ bï trõ cho NHNN, do ®ã tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, NH cÇn nghiªn cøu ®Ó sö dông ph­¬ng ph¸p nµo võa thuËn lîi l¹i tiÕt kiÖm cho c¶ NH vµ kh¸ch hµng. 3.4.8 Më réng c¸c dÞch vô thanh to¸n hiÖn ®¹i. NH kh«ng nh÷ng ph¶i duy tr× æn ®Þnh c¸c dich vô thanh to¸n truyÒn thèng mµ cßn ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu triÓn khai øng dông c¸c dÞch vô thanh to¸n hiÖn ®¹i nh­: home banking, electronic banking, ATM, internet banking....Víi nh÷ng dÞch vô nµy, kh¸i niÖm thêi gian giao dÞch cña ng©n hµng vµ kh«ng gian giao dÞch sÏ lïi vÒ qu¸ khø mang, mang l¹i sù thuËn tiÖn tèi ­u nhÊt cho kh¸ch hµng. 3.5 Mét sè kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp cã thÈm quyÒn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a. 3.5.1 KiÕn nghÞ víi NHNN vµ ChÝnh Phñ. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng ph¸p lý kh«ng ph¶i lµ mét chuyÖn mét sím mét chiÒu mµ ph¶i ®­îc quan t©m nghiªn cøu l©u dµi cÆn kÏ, ®­îc sù quan t©m phèi hîp cña nhiÒu ban ngµnh vµ ®iÒu quan träng lµ ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh dÇn trong qu¸ tr×nh ¸p dông vµo thùc tÕ. Nh­ ®· biÕt, chóng ta phÇn nµo cã c¬ së ®Ó x©y dùng nh÷ng ®Þnh chÕ tµi chÝnh cho c«ng t¸c thanh to¸n ®iÖn tö. Tuy vËy, trong qu¸ tr×nh x©y dùng hÖ thèng, øng víi mçi c«ng cô, mçi h×nh thøc, mçi ph­¬ng thøc thanh to¸n míi, NN cÇn x©y dùng nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n v× nÕu kh«ng rÊt dÔ dÉn ®Õn sai sãt nhÇm lÇm trong thanh to¸n vµ cã khi ®Ó kÎ gian lîi dông. Theo quy ®Þnh cña mçi n­íc, c¸c quy ®Þnh nµy ph¶i cã mÆt trong Bé luËt NH chø kh«ng ph¶i nh÷ng v¨n b¶n bæ sung d­íi luËt mµ chóng ta ®ang thùc hiÖn ngµy nay. Nh÷ng ®iÒu luËt nµy ph¶i ®­îc thiÕt kÕ cã tÝnh hÖ thèng tõ trªn xuèng, ®¶m b¶o tÝnh toµn diÖn, ph©n ®Þnh râ rµng, tr¸nh chång chÐo. §iÓn h×nh lµ NN cÇn cã v¨n b¶n luËt lµm râ c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý sau: CÇn cã luËt vÒ c¸c c«ng cô cã thÓ chiÕt khÊu. X©y dùng c¸c QuyÒn vµ thñ tôc cho c¸c c«ng cô riªng biÖt. C¬ chÕ vÒ thanh tra gi¸m s¸t th«ng tin trªn m¹ng. Quy ®Þnh vÒ b¶o mËt còng nh­ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia m¹ng. Quy chÕ vÒ khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng khi cã rñi ro. NHNH cÇn nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµnh LuËt giao dÞch ®iÖn tö ¸p dông cho c¸c ho¹t ®éng giao dÞch ®iÖn tö nãi chung vµ cho ho¹t ®éng thanh to¸n ng©n hµng nãi riªng nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng hiÖn nay, h¹n chÕ rñi ro cã thÓ xÈy ra trong thanh to¸n. NHNN vµ ChÝnh Phñ cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ h¹ tÇng cë së, c«ng nghÖ viÔn th«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng ®­êng truyÒn th«ng cho ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung, gi¶m gi¸ c­íc thuª bao ®­êng truyÒn, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c dÞch vô thanh to¸n hiÖn ®¹i, trang bÞ m¸y in Laser tèc ®é cao cho hÖ thèng NH. NHNN cÇn hç trî c¸c NH nhanh chãng hoµn thiÖn c¸c thñ tôc, më réng dù ¸n WB vÒ hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng vµ hÖ thèng thanh to¸n. §ång thêi, chñ ®éng ®Ò nghÞ víi c¸c bé ngµnh cã liªn quan phèi hîp víi ng©n hµng thùc hiÖn viÖc hoµn thiÖn vµ më réng c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Nghiªn cøu ®Ò ra h­íng dÉn chung thèng nhÊt vÒ ph¸t triÓn kü thuËt tin häc trong c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó t¹o thuËn lîi cho sù kÕt nèi m¹ng thanh to¸n sau nµy. Chñ ®éng kªu gäi sù gióp ®ì cña WB, IMF vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ kh¸c trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc víi sù nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng ë ViÖt Nam. 3.5.2 KiÕn nghÞ víi NHCT VN. Lµ mét CN trùc thuéc NHCT VN, CN NHCT §èng §a chÞu nh÷ng rµng buéc nhÊt ®Þnh vÒ vèn, trang thiÕt bÞ, c¸c quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô, qu¶n lý ...còng nh­ chiÕn l­îc ph¸t triÓn hay thËm chÝ lµ uy tÝn quan hÖ b¹n hµng cña NHCT VN. Do ®ã, ®Ó më réng ho¹t ®éng thanh to¸n ®iÖn tö nãi riªng vµ ho¹t ®éng thanh to¸n nãi chung th× CN NHCT §èng §a cÇn sù gióp ®ì cña NHCT VN. 3.5.2.1 N©ng cÊp trang bÞ kü thuËt vµ tiÕn tíi quy tr×nh thanh to¸n tèi ­u. N©ng cÊp phÇn mÒm chuyÓn tiÒn ®iÖn tö theo h­íng thanh to¸n ®iÖn tö ph¶i ph¶i lµ mét bé phËn logic trong m¹ng m¸y tÝnh. PhÇn giao dÞch cña thanh to¸n viªn ph¶i ®­îc thùc hiÖn ngay khi nhËn ®­îc yªu cÇu chuyÓn tiÒn cña kh¸ch hµng sau ®ã chuyÓn tiÕp cho bé phËn thanh to¸n ®iÖn tö qua m¹ng. Bé phËn thanh to¸n sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra sè liÖu, bæ sung nh÷ng d÷ liÖu cÇn thiÕt mµ kh«ng ph¶i lËp l¹i chøng tõ. Sau khi kiÓm so¸t sÏ kiÓm tra lÇn cuèi vµ chuyÓn ®i. Nh­ vËy sÏ tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian mµ vÉn ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ qu¶n lý. Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh tõ trung t©m thanh to¸n ®Õn c¸c chi nh¸nh khi c¸c thanh to¸n viªn ®iÖn tö lËp giÊy b¸o ®­îc liªn tôc, kh«ng bÞ c¸ch sè. V× ®«i khi cã nh÷ng lóc thanh to¸n viªn ®iÖn tö lËp chøng tõ mÆc dï kh«ng huû chøng tõ nµo mµ sè giÊy b¸o bÞ c¸ch, kh«ng liªn tôc, khã theo dâi. Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh truyÒn nhËn ë trung t©m ®Ó c¸c chi nh¸nh cuèi ngµy kh«ng bÞ ¸ch t¾c ®­êng truyÒn nhËn. NHCT VN cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn vµ kü thuËt cho CN ®Ó cã thÓ tham gia ngµy cµng s©u réng vµo lÜnh vùc thanh to¸n hiÖn ®¹i vµ c¸c dÞch vô NH kh¸c ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng thuËn lîi. Më réng vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý nh»m gióp cho qu¸ tr×nh thanh to¸n. 3.5.2.2 §iÒu chØnh c¸c møc thanh to¸n cho hîp lý. Nh­ trªn ®· biÕt, theo quy ®Þnh cña NHCT VN, c¸c mãn chuyÓn tiÒn ngoµi hÖ thèng cã gi¸ trÞ trªn 210 triÖu ®ång trë lªn th× thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i NHNN. NHCT VN nªn thay ®æi møc giíi h¹n trªn lªn 400 triÖu ®ång ®Ó ¸p dông tèi ®a tèc ®é nhanh chãng, an toµn, chÝnh x¸c cña hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. §ång thêi, cho phÐp chuyÓn tiÒn b¾c cÇu ra ngoµi hÖ thèng cho kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n nh­ng víi h¹n møc thÊp h¬n, vÝ dô ë møc 200 triÖu ®ång. 3.5.2.3 §iÒu chØnh møc phÝ chuyÓn tiÒn cho phï hîp. NHCT nªn h¹ thÊp møc phÝ chuyÓn tiÒn ¸p dông ®èi víi mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng ®Æc biÖt ­u tiªn ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng, chuyÓn tiÒn gi¸ trÞ cao. HiÖn nay, theo quy ®Þnh cña Tæng gi¸m ®èc NHCT VN, møc phÝ tèi thiÓu lµ 20.000®, tèi ®a lµ 1.000.000 ®; 0.1% sè tiÒn chuyÓn ®èi víi kh¸ch hµng cã TK t¹i NH; 0.15% sè tiÒn chuyÓn ®èi víi kh¸ch hµng kh«ng cã TK t¹i NH. Theo em, møc phÝ tèi thiÓu hîp lý vµ ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh nªn lµ 10.000®/mãn, ®èi víi mãn chuyÓn tiÒn cã gi¸ trÞ >= 500.000® ¸p dông møc phÝ 0.05 %sè tiÒn chuyÓn ®èi víi kh¸ch hµng cã tµi kho¶n t¹i NH, 0.1% sè tiÒn chuyÓn ®èi víi kh¸ch hµng kh«ng cã tµi kho¶n t¹i NH, møc phÝ tèi ®a lµ 500.000®. 3.5.2.4 §iÒu chØnh l¹i giê giao dÞch. Theo quy ®Þnh tõ 15h 30 ®Õn 16h 30 t¹i NH khëi t¹o tiÕn hµnh ®èi chiÕu tËp tin chuyÓn ®i trong ngµy víi TTTT. Tõ 16h 30 ®Õn 17h NH h¹ch to¸n néi b¶ng, lËp c¸c b¸o biÓu thèng kª, b¸o c¸o ngµy theo mÉu biÓu ®· lËp s½n trong ch­¬ng tr×nh. NHCT VN nªn quy ®Þnh rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn nh÷ng phÇn viÖc nµy ®Ó kÐo dµi thêi gian phôc vô kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn v× kho¶ng thêi gian tõ 15h -16h lµ kho¶ng thêi gian kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch víi NH nhiÒu nhÊt ®Æc biÖt lµ vÒ mïa hÌ. Theo em, thêi gian kÕt thóc nhËn chøng tõ chuyÓn ®i nªn lµ 16h t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch víi NH. 3.5.3 KiÕn nghÞ ®èi víi CN NHCT §èng §a. Do vÞ trÝ ®Þa ®iÓm cña trô së chÝnh CN NHCT §èng §a n»m h¬i khuÊt trong ®­êng T©y S¬n ®«i khi khã g©y ®­îc sù chó ý ®èi víi kh¸ch hµng, ®Æc biÖt ®èi víi kh¸ch hµng míi ch­a giao dÞch víi NH lÇn nµo. V× thÕ theo em, NH nªn ®Èy m¹nh h¬n n÷a chÝnh s¸ch khuÕch tr­¬ng giíi thiÖu h×nh ¶nh NH, g©y ®­îc sù chó ý cña kh¸ch hµng. CN NHCT §èng §a nªn thµnh lËp mét bé phËn c¸n bé chuyªn tr¸ch nghiªn cøu c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng hiÖn ®¹i nh»m ®­a l¹i cho kh¸ch hµng nh÷ng dÞch vô tèt nhÊt tõ ®ã x©y dùng hÖ thèng th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ nÒn kinh tÕ m¹ng. CN NHCT §èng §a cÇn thiÕt ph¶i trang bÞ ®iÖn tho¹i liªn l¹c ngo¹i tØnh cho c¸n bé thanh to¸n ®iÖn tö ®Ó dÔ dµng xö lý nh÷ng nhÇm lÉn xÈy ra. Trong thêi gian tíi, CN NHCT §èng §a nªn cã chÝnh s¸ch cô thÓ cö c¸n bé thanh to¸n ®iÖn tö ®i häc tËp vµ tiÕp thu nh÷ng tinh hoa tõ c¸c NH thÕ giíi vÒ thanh to¸n ®iÖn tö; tæ chøc c¸n bé thanh to¸n ®iÖn tö giái ph¸t huy tinh thÇn häc hái phÊn ®¸u lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn NH. Tãm l¹i, mäi sù quan t©m, gióp ®ì cña NHNN, ChÝnh Phñ, NHCT VN vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®Òu cã ý nghÜa quan träng®èi víi CN NHCT §èng §a. V× vËy, trong thêi gian tíi, c¸c cÊp thÈm quyÒn cÇn ph¶i quan t©m th­êng xuyªn h¬n n÷a tíi CN NHCT §èng §a ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî kÞp thêi cho CN NHCT §èng §a ®Õn víi thµnh c«ng trong t­¬ng lai. KÕt LuËn Trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn toµn thÕ giíi, c«ng nghÖ th«ng tin ®ang lµ ngµnh mòi nhän lµm thay ®æi s©u s¾c mäi lÜnh vùc kinh tÕ x· héi toµn cÇu. HÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ra ®êi ®· gãp phÇn quan träng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh Ng©n hµng nãi riªng. Lµ mét chi nh¸nh trùc thuéc NHCT VN, CN NHCT §èng §a ®· nhanh chãng b¾t kÞp nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ Ng©n hµng ViÖt Nam tiÕn hµnh triÓn khai hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c thanh to¸n b»ng h×nh thøc chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ giµnh ®­îc nhiÒu thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn vÉn cßn nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i mµ CN NHCT §èng §a ph¶i tõng b­íc kh¾c phôc v­ît qua. Víi b¶n lÜnh vµ søc n¨ng ®éng cña Ban l·nh ®¹o cïng víi sù phÊn ®Êu v­ît lªn kh«ng mÖt mái cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, Ng©n hµng ®· vµ ®ang lµm ngµy mét tèt h¬n c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ch¾c ch¾n trong mét t­¬ng lai gÇn, hÖ thèng thanh to¸n ViÖt Nam nãi chung vµ hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö nãi riªng sÏ ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c ®¶m b¶o thanh to¸n nhanh chãng, chÝnh x¸c, an toµn nh»m t¨ng c­êng uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng trong n­íc vµ trªn tr­êng quèc tÕ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 3 1.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ viÖc tæ chøc thanh to¸n gi÷a c¸c NHTM 3 1.2. HÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam 11 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tæ chøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th­¬ng ®èng ®a - Hµ Néi 19 2.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña CN NHCT §èng §a 19 2.1. M« h×nh tæ chøc vµ chøc n¨ng cña c¸c phßng ban 19 2.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña NH trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 21 2.4. Thùc tr¹ng thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a 25 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a - Hµ Néi 40 3.1. Mét sè yªu cÇu khi x©y dùng hÖ thèng thanh to¸n t­¬ng lai 40 3.2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong hÖ thèng ng©n hµng nãi chung vµ CN NHCT §èng §a trong thêi gian tíi 40 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p tr­íc m¾t nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a 41 3.4. C¸c gi¶i ph¸p l©u dµi mang tÝnh chiÕn l­îc nh»m ®¹t tíi mét hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö hoµn thiÖn 42 3.5. Mét sè kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp cã thÈm quyÒn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¹i CN NHCT §èng §a 46 KÕt luËn 50 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o nghiÖp vô thanh to¸n n¨m 2003-2004 –Phßng KÕ to¸n Tµi chÝnh CN NHCT §èng §a. 2. ChuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam (C«ng v¨n sè 3844/CV-NHCT 12 ngµy01/12/2004) – Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. 3. C¸c nghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh, th«ng t­ liªn quan. 4. Gi¸o tr×nh KÕ To¸n Ng©n Hµng-TiÕn SÜ Vò ThiÖn ThËp-Häc ViÖn Ng©n hµng-2004 5. General Accounting office Report to the House Committee on Banking and Finance service 2004. 6. LuËt Ng©n hµng Nhµ N­íc ViÖt Nam. 7. Lý thuyÕt TiÒn tÖ Ng©n hµng-TS Ng« H­íng Vµ ThS T« Kim Ngäc-Nhµ XuÊt B¶n Thèng Kª-2003. 8. T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè n¨m 2003,2004,2005 9. T¹p chÝ Tin häc Ng©n hµng c¸c sè n¨m 2003,2004,2005. 10. T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ c¸c sè tõ n¨m 2004-2005. 11. TiÒn tÖ Ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh-Fredric S.misbkin. 12. Qu¶n lý khoa häc vµ c«ng nghÖ- Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ Kü thuËt. 13. Workshop on payment systems IMF-Singapore Regional Training Institue/April 2004. Phô lôc 01 Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam CN NHCT §èng §a Sè HiÖu §iÖn Tra So¸t Ngµy giê lËp: Sè ®iÖn tra so¸t: Ng©n hµng tra so¸t: Ngµy giê göi tra so¸t: Ng©n hµng nhËn TS: Ngµy giê nhËn tra so¸t: Ng©n hµng B: Ng­êi tra so¸t: Th«ng tin giao dÞch cÇn tra so¸t Sè lÖnh TT: Sè CT gèc: Ngµy lÖnh TT: Sè tiÒn: Néi dung yªu cÇu: PhÇn tr¶ lêi: Sè tra so¸t yªu cÇu: Ng­êi tr¶ lêi: Ngµy giê tr¶ lêi; Néi dung tr¶ lêi: Ng©n Hµng Göi Tra So¸t (1) LËp §iÖn(1) KiÓm So¸t(1) (Hä tªn ng­êi lËp) (1) (Hä tªn ng­êi KS) (1) Ng©n Hµng NhËn Tra So¸t (2) KÕ To¸n (2) KiÓm So¸t (2) (Hä tªn ng­êi in) (2) (Hä tªn ng­êi KS) (2) Ghi chó: -(1) In t¹i NH göi tra so¸t/tr¶ lêi tra so¸t -(2) IN t¹i NH nhËn tra so¸t Phô lôc 02 Ng©n hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam CN NHCT §èng §a Sè HiÖu: §iÖn Th«ng B¸o Ngµy giê ®iÖn: Sè ®iÖnTB: §¬n vÞ göi: Ngµy giê göi: §¬n vÞ nhËn: Ngµy giê nhËn: ................................................................................................................................. Néi dung th«ng b¸o: Ng©n Hµng Göi Th«ng B¸o (1) LËp §iÖn (1) KiÓm so¸t (1) (Hä tªn ng­êi lËp) (1) (Hä tªn ng­êi KS) (1) ................................................................................................................................. Ng©n Hµng NhËn Th«ng B¸o (2) KÕ To¸n (2) KiÓm So¸t (2) (Hä tªn ng­êi in) (Hä tªn ng­êi KS) (2) Ghi chó: -(1) In t¹i NH göi th«ng b¸o -(2) In t¹i NH nhËn th«ng b¸o. Phô lôc sè 03 Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam CN NHCT §èng §a Sè hiÖu: §iÖn chÊp nhËn lÖnh thanh to¸n Nî LËp ngµy:...../..../ Ng©n hµng ...( Ng©n hµng nhËn lÖnh thanh to¸n Nî) ChÊp nhËn lÖnh thanh to¸n Nî sè:........... Ng©n hµng ph¸t lÖnh: ( m· + tªn NH) Ng­êi ph¸t lÖnh: §Þa chØ: Sè CM Ngµy cÊp N¬i cÊp Tµi kho¶n: T¹i NH: Ng­êi nhËn lÖnh: §Þa chØ: Sè CM Ngµy cÊp N¬i cÊp Tµi kho¶n: T¹i NH Sè tiÒn b»ng sè: Sè tiÒn b»ng ch÷: Ghi chó: ....................................................................................................................................................... Ng©n hµng nhËn lÖnh thanh to¸n Nî TruyÒn ®i lóc....giê.....phót ngµy..... KÕ to¸n KiÓm so¸t (Hä tªn ng­êi lËp) (Hä tªn ng­êi KS) ................................................................................................................................. Ng©n hµng ph¸t lÖnh thanh to¸n Nî NhËn ®Õn lóc...giê...phót ngµy...... KÕ to¸n KiÓm so¸t (Hä tªn ng­êi in) (Hä tªn ng­êi KS) Phô lôc sè 04 Ng©n hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam CN NHCT §èng §a Sè HiÖu: B¸o C¸o ChuyÓn TiÒn §iÖn Tö Th¸ng Th¸ng .......N¨m....... Tµi kho¶n (1) Doanh sè th¸ng Doanh sè n¨m Sè d­ cuèi Nî Cã Nî Cã Nî Cã 5191.xx 5199.01 7110.03 8010.03 KÕ to¸n KiÓm so¸t Ghi chó: -B¸o c¸o nµy chØ sö dông ®Ó t¹o ®èi chiÕu ®Þnh kú gi÷a: Chi nh¸nh víi Trung t©m thanh to¸n PGD, QTK víi Chi nh¸nh-Sè liÖu b¸o c¸o CN ®­îc tù ®éngchuyÓn vÒ TTTT, c¸c PGD, QTK tù ®éng chuyÓn vÒ CN ®Ó ®èi chiÕu tù ®éng -Sè d­ cuèi th¸ng, n¨m cña CN ph¶i khíp ®óng víi sè d­ t¹i TTTT trõ c¸c tµi kho¶n 5191.08,5191.09 -(1)§èi víi CN, Doanh sè vµ sè d­ c¸c TK5191 víi xx tõ 01®Õn 49, TK 7110.03,TK8010.03 §èi víi PGD, QTK: Doanh sè vµ sè d­ tµi kho¶n 5199.01