Chuyên đề Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong cho vay tại ngân hàng công thương Thanh Hoá

kho¶ng 27% th× c¸c n¨m 2002 vµ 2003 ®¹t tíi møc 33% vµ 36%. Qua b¶ng sè liÖu nµy cho chóng ta biÕt ®­îc sù t¨ng t­ëng trong nÒn kinh tÕ cña tØnh ®ang ®­îc h©m nãng. §©y còng lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝch cùc cña c¸c hé c«ng nh©n viªn trong chi nh¸nh - Thanh Ho¸ céng víi nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ®· ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, gãp phÇn vµo ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®ang cßn non trÎ cña tØnh nhµ. MÆt kh¸c quan hÖ sè sö dông vèn qua ba n¨m ho¹t ®éng kinh doanh 2001, 2002, 2003 ta thÊy ®­îc hÖ sè sö dông vèn ngµy cµng t¨ng tõ 56%, 64%, 86% qua hÖ sè nµy chøng tá viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cao vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi. Riªng cã n¨m 2003 hÖ sè sö dông vèn ®¹t møc 86% ®©y lµ hÖ sè; tiÒn göi Ng©n hµng nµo ®¹t ®­îc l­îng vèn huy ®éng ®­îc tõ nÒn kinh tÕ ®· ®­îc Ng©n hµng sö dông cã hiÖu qu¶ cao trong nghiÖp vô tµi trî. B¶ng 3: Thùc tr¹ng d­ nî t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ph©n tÝch theo thêi h¹n tÝn dông §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 2003 Sè tiÒn % %/2000 Sè tiÒn % %/2001 Sè tiÒn % %/2002 D­ nî 289615 100 116 386336 100 133 526208 100 136 NH 238513 82 123 321942 83 135 440644 84 137 TDH 51102 18 116 64394 17 126 85564 16 133 Nguån: B¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nguån vèn vµ sö dông vèn toµn tØnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ Theo b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy tØ träng d­ nî tÝn dông ng¾n h¹n lu«n ë møc cao trong tæng d­ nî tÝn dông, nã chiÕm kho¶ng 80% cã thÓ nãi tÝn dông ng¾n h¹n lu«n lµ thÕ m¹nh cña c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam v× phï hîp víi nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ kinh doanh nhá lÎ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta. XÐt vÒ tû lÖ t¨ng tr­ëng c¸c nguån vèn trung dµi h¹n còng nh­ ng¾n h¹n liªn tôc trong ba n¨m víi møc t¨ng tr­ëng cao mµ ®Æc biÖt lµ nguån ng¾n h¹n riªng trong n¨m 2003. Tæng d­ nî cña nguån nµy t¨ng 37% so víi n¨m tr­íc ®ã tøc lµ t¨ng 118702 triÖu ®ång, cßn hai n¨m tr­íc ®ã nguån vèn t¨ng còng cao nh­ng kÐm h¬n n¨m 2003 nã chØ ®¹t ë møc 23% n¨m 2001, 35% n¨m 2002. §Ó ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng tÝn dông ng¾n h¹n nh­ trªn Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ®· ¸p dông s¸ng t¹o, triÓn khai kÞp thêi c¸c chñ tr­¬ng chØ ®¹o cña ngµnh cña chÝnh phñ, víi ®éi ngò nh©n viªn chuyªn nghiÖp cã th¸i ®é giao dÞch tèt víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao cïng víi chuyªn m«n v÷ng ch¾c do ®ã ®· n©ng cao ®­îc ho¹t ®éng tÝn dông cho chi nh¸nh còng nh­ toµn bé hÖ thèng. Bªn c¹nh ®ã Ng©n hµng cã quan hÖ tÊt víi kh¸ch hµng vµ ¸p dông chÝnh s¸ch kh¸ch hµng mét c¸ch linh ho¹t phï hîp víi tõng ®èi t­îng, ®Æc biÖt quan t©m tíi kh¸ch hµng truyÒn thèng, nh÷ng ®¬n vÞ cã t×nh t×nh tµi chÝnh tèt, s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra Ng©n hµng cßn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi ®Õn giao dÞch. Cßn vÒ tÝn dông TDH qua nh÷ng n¨m qua còng t¨ng ®¸ng kÓ ë møc cao nh­ng vÉn chËm h¬n so víi tÝn dông Ng©n hµng, nh­ng riªng n¨m 2003 tÝn dông TDH ®· ®¹t møc 33% cao nhÊt so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y. §Ó ®¹t tèt møc ®ét t¨ng tr­ëng tÝn dông nh­ nh÷ng n¨m qua ngoµi n­íc nghiÖp vô chuyªn m«n kinh nghiÖm trong kinh doanh chi nh¸nh cßn ®i s©u vµo ®Çu t­ mét sè dù ¸n lín nh­: Dù ¸n n©ng cÊp d©y chuyÒn s¶n xuÊt g¹ch cña c«ng ty cæ phÇn VLXD BØm S¬n. C«ng ty gåm BØm S¬n vµ ®ang gi¶i ng©n Dù ¸n më réng 13 m¹ng c¸p quang cña B­u ®iÖn tØnh Thanh Ho¸. ThÈm ®Þnh xong dù ¸n chÕ biÕn s÷a cña c«ng ty cæ phÇn §­êng Lam S¬n vµ ®ang thÈm ®Þnh dù ¸n Kh¸ch S¹n Sao Mai... ®· cã ho¹ch gi¶i ng©n vµo n¨m 2004. Bªn c¹nh c¸c dù ¸n ®Çu t­ trªn chi nh¸nh cßn ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ trang trai, dù ¸n ch¨m sãc vµ trång 3.200 ha cµ phª chÌ víi tæng dù ¸n lµ 42 tû ®ång. Chi nh¸nh còng ®· quan t©m tíi c¸c dù ¸n cho vay ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn nu«i trång thuû, h¶i s¶n vµ chÕ biÕn tõ ®ã t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi d©n vµ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ cña toµn tØnh. Nh×n chung vèn tÝn dông cña chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ®· thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶. Nhê vay vèn Ng©n hµng mµ c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, thay thÕ d©y chuyÒn s¶n xuÊt, thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu kh«ng phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt, tõ ®ã lµm t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt t¹o thÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn trong kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp vµ ®Ó l¹i hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. §©y lµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ®ång khÝch lÖ ®èi víi toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña chi nh¸nh ®· gãp phÇn cho sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ cña nÒn kinh tÕ tØnh nhµ. 2.2.3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸. Ngoµi hai ho¹t ®éng c¬ b¶n trªn lµ huy ®éng vµ cho vay th× Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ cßn thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng nh­: - Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. - Do ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña tØnh chñ yÕu lµ ph¸t triÓn n«ng l©m nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ ch­a cã nh÷ng chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ bªn ngoµi. Do ®ã tªn ®Þa bµn ch­a ph¸t triÓn nhiÒu doanh nghiÖp mua - b¸n vµ hîp t¸c kinh doanh víi c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi. V× vËy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ còng bÞ h¹n chÕ. Trong n¨m 2003 chi nh¸nh ®· thùc hiÖn c«ng t¸c kinh doanh ngo¹i tÖ ®¹t kÕt qu¶ : Chi tr¶ kiÓu håi : Víi gi¸ trÞ lµ 4.800 ngµng USD t¨ng 3733 ngµn USD. So víi n¨m 2002. Bªn c¹nh ®ã nghiÖp vô mua - b¸n ngo¹i tÖ còng t¨ng ®¸ng kÓ vµ ®¹t ®­îc bëi kinh doanh 377 triÖu ®ång. Doanh sè mua vµo mua vµo ®¹t 23.336 ngh×n USD t¨ng 12.990 ngµn USD so víi n¨m tr­íc. Cßn b¸n ra ®¹t 23.007 ngµn USD t¨ng 12.366 ngµn USD so víi n¨m 2002. Song song víi nghiÖp vô nµy th× ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ còng ®­îc chó träng ph¸t triÓn nh»m phôc vô nhu cÇu vÒ thanh to¸n cho mäi kh¸ch hµng trong tØnh vµ quèc tÕ. L/C nhËp khÈu ®¹t gi¸ trÞ 5476 ngµn USD t¨ng 847 ngµn USD so víi n¨m tr­íc. L/C xuÊt khÈu ®¹t gi¸ trÞ 582 ngµn USD t¨ng 423 ngµn USD so víi n¨m tr­íc. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ cßn cã mét sè ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c nh­: DÞch vô thanh to¸n thÎ, sÐc du lÞch, dÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh vµ mét sè dÞch vô kh¸c ®· ®¹t ®­îc doanh sè lµ 464 triÖu ®ång. - Ho¹t ®éng b¶o l·nh: Ho¹t ®éng b¶o l·nh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ch­a thùc sù ph¸t triÓn Ng©n hµng míi chØ tham gia b¶o l·nh trong n­íc, nh­ b¶o l·nh dù thÇu, b¶o l·nh vay vèn, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. Nh×n chung ho¹t ®éng nµy ch­a ®­îc ph¸t triÓn ë chi nh¸nh. Sè d­ b¶o l·nh ë c¸c n¨m 2001, 2002, 2003 lÇn l­ît lµ 350, 172, 1068 (triÖu ®ång). §©y lµ nh÷ng chØ sè kh¸ khiªm tèn so víi mét sè Ng©n hµng kh¸c khi thùc hiÖn nghiÖp vô nµy. 2.3. Rñi ro cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸. 2.3.1. Thùc tr¹ng rñi ro cho vay. 2.3.1.1. Thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n nh÷ng n¨m gÇn ®©y ë Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸. T×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc cã nh÷ng biÕn ®é theo chiÒu h­íng s©u. B¶ng 4: Thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1. NQH 4084 12178 7843 2. Tæng d­ nî 289615 386336 526208 3. Tû träng (1/2) 1,41% 3,15% 1,49% Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh huy ®éng vèn vµ sö dông vèn toµn tØnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ cã nh÷ng chuyÓn biÕn s©u t×nh h×nh nî qu¸ h¹n ®ét nhiªn t¨ng 8094 triÖu ®ång cña n¨m 2002 so 2001 ®©y lµ chØ sè chøng tá n¨m ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng lµ kh«ng tèt. MÆt tû träng gi÷a NQH/Tæng d­ nî cña n¨m 2002 t¨ng 1,74%. So víi n¨m 2001. Nãi tãm l¹i t×nh h×nh xö lý nî vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ë n¨m 2002 gÆp khã kh¨n vµ kh«ng hiÖu qu¶ Qua mét n¨m 2002 ho¹t ®éng kinh doanh vµ xö lý nî qu¸ h¹n kh«ng hiÖu qu¶ tíi n¨m 2003 Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh nÒ quy chÕ ph¸p lý vµ mét sè ®iÒu chØnh kh¸c. Do ®ã n¨m 2003 ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ trong kinh doanh vµ xö lý nî qu¸ h¹n k×m h·m sù gia t¨ng cña nî qu¸ h¹n. So víi n¨m 2002 tØ träng nî qu¸ h¹n gi¶m 1,66%. §©y lµ tû lÖ ®¸ng khÝch lÖ trong c«ng t¸c xö lý nî vµ k×m h·m sù gia t¨ng lóc nî qu¸ h¹n. So víi n¨m 2002 th× n¨m 2003 sè nî qu¸ h¹n ®· gi¶m 4335 triÖu ®ång. Tuy n¨m 2003 ®· ®¹t ®­îc mét sè hiÖu qu¶ trong viÖc xö lý nî qu¸ h¹n vµ k×m h·m sù gia t¨ng cña nã. Nh­ng tû lÖ NQH vÉn cßn cao h¬n so víi n¨m 2001 lµ 0,08% vµ vÒ sè tuyÖt ®èi lµ 3759 (triÖu ®ång). §©y lµ mét ®iÒu ®¸ng lo ng¹i trong c«ng t¸c xö lý NQH cña chi nh¸nh v× vËy trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh cña m×nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ph¶i lu«n quan t©m tíi c«ng t¸c xö lý NQH sao cho cã hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh cña chi nh¸nh. B¶ng 5: Thùc tr¹ng NQH t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ph©n tÝch theo thêi h¹n tÝn dông. §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu NQH ph©n theo thêi h¹n tÝn dông N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % Tæng NQH 4084 100 12178 100 7843 100 Ng©n hµng 1325 32 9529 78 78 36 TDH 2759 68 2649 22 22 64 Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh huy ®éng vèn vµ sö dông vèn toµn tØnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ liªn tôc biÕn ®éng qua c¸c n¨m. Nî qua h¹n ng¾n h¹n n¨m 2001 chiÕm 32% tæng NQH th× tíi n¨m 2002 t¨ng ®ét biÕt chiÕm tíi 78% tæng NQH t¨ng 8204 (triÖu ®ång). So víi n¨m tr­íc, t­¬ng ®­¬ng víi tû lÖ ®ã th× t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña nh÷ng kho¶n cho vay trung hµi h¹n ®· ®­îc xö lý tèt do ®ã tû lÖ nî qu¸ h¹n cña TDH gi¶m m¹nh tõ 68% cßn 22% gi¶m 46% tøc lµ 110 (triÖu ®ång). TiÕp sau ®ã t×nh h×nh xö lý NQH cña n¨m 2003, l¹i lµ n¨m kh«ng thµnh c«ng víi nh÷ng kho¶n nî TD h¹n do ®ã NQH TD h¹n t¨ng mét c¸ch chãng mÆt tõ 22% lªn tíi 64% t¨ng 42% tøc lµ t¨ng kho¶ng 2384 (triÖu ®ång). §©y lµ ®iÒu lao ®éng cho nh÷ng kho¶n vay TDH cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh trong ho¹t ®éng kinh doanh khi cho vay TDH, ®Ó kh«ng cã thªm nh÷ng mãn vay sau: Bªn c¹nh ®ã th× trong n¨m 2003 t×nh h×nh xö lý NQH ng¾n h¹n ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ khã quan träng viÖc xö lý NQH vµ k×m h·m gia t¨ng NQH ng¾n h¹n do ®ã trong n¨m 2003 tû lÖ NQH ng¾n h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng -Thanh Ho¸ gi¶m cßn 36%, gi¶m 42% tøc lµ 6719 (triÖu ®ång) so víi n¨m 2003. Qua ph©n tÝch b¶n sè liÖu trªn ta thÊy t×nh h×nh xö lý nî qu¸ h¹n vµ viÖc k×m h·m nh÷ng kho¶n nî míi chuyÓn sang NQH cña NHCT - Thanh Ho¸ ch­a ®­îc tèt. C¶ trong kh©u xö lý vµ trong ho¹t ®éng kinh doanh vÉn cßn ®Ó cho t×nh tr¹ng NQH ph¸t sinh nh­ng ®­îc n¨m 2003 t×nh tr¹ng nµy ®· ®­îc Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ chó träng xem xÐt nªn c¸c kho¶n NQH cã phÇm gi¶m nhÑ so víi n¨m tr­íc ®ã. §©y lµ kÕt qu¶ mµ Ng©n hµng cÇn ph¸t huy h¬n n÷a trong ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ trong c«ng t¸c xö lý NQH cña nh÷ng n¨m tiÕp theo. B¶ng 6: Thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ph©n tÝch theo kh¶ n¨ng thu håi ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1. Tæng d­ nî QH 4084 100 12178 100 7843 100 2. NQH d­íi 6 th¸ng 1058 25 8327 68 462 6 3. NQH tõ 6 - 12 th¸ng 269 7 1202 10 2349 30 4. NQH trªn 12 th¸ng 2759 58 2649 22 5033 64 Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh huy ®éng vèn vµ sö dông vèn toµn tØnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ Qua b¶ng sè liÖu nµy ta thÊy t×nh h×nh nî qu¸ h¹n trªn 125 (nî khã ®ßi) cña NHCT - TH chiÕm tû träng cao trong tæng sè nî qu¸ h¹n trong hai n¨m 2001, 2003 tû lÖ nµy chiÕm 68% vµ 67%, tæng NQH cña ng©n hµng. Riªng cã n¨m 2002 tû lÖ nã khã ®ßi cã gi¶m so víi hai n¨m tû lÖ nµy lµ 22%. Tuy n¨m 2002 NHCT - TH ®· gi¶m ®­îc ®¸ng kÓ tû lÖ nî khã ®ßi so víi n¨m 2001 lµ 46%. Nh­ng do qu¸ tr×nh qu¶n lý nî vµ xö lý nî trong qu¸ tr×nh kinh doanh n¨m 2003 tû lÖ nµy l¹i t¨ng 42% so víi n¨m 2002 tøc lµ t¨ng 2384 (triÖu ®ång). §©y lµ ®iÒu c¶nh b¸o cho c«ng t¸c xö lý nî vµ qu¶n lý c¸c mãn vay cña chi nh¸nh cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p phi hîp víi ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng nh»m h¹n chÕ bít tû lÖ nî khã ®ßi trong c¸c n¨m kÕ tiÕp. 2.3.1.2. T×nh h×nh nî qu¸ h¹n ph¸t sinh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ trong n¨m 2003 TÝnh ®Õn 31/12/2003 nî qu¸ h¹n cña chi nh¸nh lµ 10.169 triÖu gi¶m 7.339 triÖu ®ång so víi n¨m 2002 lµ (17.508 triÖu ®ång). Trong n¨m 2003 chi nh¸nh ®· xö lý tµi s¶n thu håi nî tån ®äng ®­îc 2430 triÖu ®ång ®¹t 123% kÕ ho¹ch Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam giao (chØ tiªu Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam) giao 2.000 tû ®ång) gãp phÇn gi¶m tû lÖ nî sÊu cña chi nh¸nh xuèng cßn 1,49% so víi 1,15% n¨m 2002. Ngoµi viÖc xö lý thu håi nî tån ®äng néi b¶ng, chi nh¸nh cßn tæ chøc tèt vµ thùc hiÖn xö lý thu håi nî ®· ®­îc xö lý b»ng nguån rñi ro ®ong ho¹ch toµn ngo¹i b¶ng t¨ng thu nhËp cho c¶ chi nh¸nh lµ 1.662 triÖu ®ång. Bªn c¹nh ®ã Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ cßn thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh H9 cña chÝnh phñ vÒ xö lý nî tån ®äng vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé tµi chÝnh liªn bé... chi nh¸nh ®· x¸c ®Þnh c«ng t¸c träng t©m xuyªn suèt trong n¨m KH lµ tËp trung xö lý nî sÊu theo ®Ò ¸n xö lý nî cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. Trong n¨m 2003 chi nh¸nh ®­îc chÝnh phñ chÊp thuËn xö lý cho 247 kh¸ch hµng víi tæng sè tiÒn lµ 9698 triÖu ®ång. Nî tån ®äng nhãm II lµ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n ph¸t sinh do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ thiªn tai, thay ®æi c¬ chÕ, rñi ro bÊt kh¶ kh«ng ph¸t sinh tr­íc n¨m 1996 ®· ®­îc bªn nî kiÓm tra, x¸c nhËn ®­a vµo diÖn khoanh nî, gi¸n nî. Ngoµi ra chi nh¸nh cßn quan t©m tíi c«ng t¸c xÐt duyÖt xö lý c¸c kho¶n nî tån ®äng b»ng nguån dù phßng rñi ro vµ xÐt duyÖt miÔn gi¶m l·i vay ®èi víi kh¸ch hµng vay vèn Ng©n hµng c«ng th­¬ng theo quy chÕ ban hµnh. Trong n¨m chi nh¸nh ®· xÐt duyÖt cho 227 kh¸ch hµng ®· xö lý h¬n hÕt tµi s¶n hiÖn kh«ng c­ tró t¹i ®Þa ph­¬ng vµ cã tµi s¶n ®¶m b¶o nh­ng tµi s¶n ë vÞ trÝ khã b¸n vµ ch­a thÓ b¸n ngay ®­îc sè tiÒn 5976 triÖu ®ång b»ng quü dù phßng, xÐt duyÖt gi¶m miÔn b·i cho 74 kh¸ch hµng víi tæng sè tiÒn lµ 4672 triÖu ®ång. 2.3.2. Nguyªn nh©n g©y ra rñi ro cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ 2.3.2.1. Nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng 2.3.2.1.1. Do kinh doanh thua lç, ph¸ s¶n hµng ho¸ chËm tiªu thô §©y lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn tíi t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n hiÖn nay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸. Nguyªn nh©n nµy b¸t nguån tõ viÖc kh¸ch hµng chän ph­¬ng ¸n kinh doanh nh÷ng mÆt hµng Ýt cã nhu cÇu cña thÞ tr­êng, kh«ng cã søc c¹nh tranh. H¬n n÷a trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh s¶n xuÊt kinh doanh tá ra yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc qu¶n lý, tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu dÉn tíi n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, chÊt l­îng s¶n phÈm kÐm, gi¸ thµnh cao kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh víi hµng ho¸ nhËp ngo¹i vµ phong phó vÒ mÉu m· chñng lo¹i chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý, do vËy hµng ho¸ khã tiªu thô vµ thu lç lµ ®iÒu tÊt yÕu kh«ng cã tiÒn tr¶ nî nguån hµng. 2.3.2.1.2. Do c«ng nî ch­a thu ®­îc Nî qu¸ h¹n do nguyªn nh©n nµy còng kh¸ lín trong tæng sè nî qóa h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸. §©y chÝnh lµ hiÖn t­îng chiÕm dông vèn lÉn nhau ®Ó kinh doanh, do ®ã g©y khã kh¨n cho mét sè kh¸ch hµng vay vèn ng©n hµng, hä ph¶i chÞu l·i vµ tr¶ chËm cho ngan hµng. 2.3.2.1.3. Do sö dông sai môc ®Ých Nî qu¸ h¹n b¾t nguån tõ nguyªn nh©n nµy chñ yÕu lµ tõ thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Trong thùc tÕ, viÖc ng©n hµng qu¶n lý vèn vay cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh khã h¬n nhiÒu so víi kinh tÕ quèc doanh bëi v× mua b¸n kinh doanh cña khu vùc nµy ®Æc biÖt lµ c¸c c¸ nh©n kinh doanh th­êng kh«ng cã chøng tõ sæ s¸ch ghi chÐp ®Çy ®ñ theo chÕ ®é kÕ to¸n. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy vµ do ham lîi hä ®· kh«ng ®Çu t­ vµo ph­¬ng ¸n kinh doanh ®· tr×nh ng©n hµng mµ ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc kh¸c cã kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cao nh­ng møc ®é rñi ro rÊt lín, do ®ã khi thua lç kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng. 2.3.2.2. Nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng 2.3.2.2.1.C¸n bé tÝn dông thiÕu tr×nh ®é §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè mµ c¸c ng©n hµng ®¸ng quan t©m nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. V× tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé tÝn dông nã quyÕt ®Þnh tíi tÝnh kh¶ quan hay kh«ng cña kho¶n cho vay, vÒ c¸c ph­ên diÖn nh­: thÈm ®Þnh dù ¸n, thu thËp th«ng tin tõ kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.... V× vËy c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i cã tr×nh ®é bao qu¸t ®Ó cã nh÷ng nh©n ph¸n quyÕt ®óng vÒ c¸c kho¶n vay. 2.3.2.2.2. Ng©n hµng vµ tin t­ëng vµo tµi s¶n thÕ chÊp Theo nguyªn t¾c cho vay lµ ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp song c¸n bé tÝn dông còng kh«ng nªn qu¸ cøng nh¾c trong ®iÒu kiÖn nµy. Cã ®¬n vÞ kinh doanh tèt th× cã thÓ kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, vµ ng­îc l¹i cã nh÷ng kh¸ch hµng vay cã tµi s¶n thÕ chÊp lín vÉn lµm ¨n thu lç dÉn tíi ng©n hµng ph¶i ph¸t mäi tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi nî. Nh­ng viÖc b¸n tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi víi vèn ®äng cßn lµ bµi to¸n khã cho c¸c ng©n hµng ph¸t sinh. MÆt kh¸c viÖc ®Þnh gi¸ c¸c tµi s¶n thÕ chÊp nã còng lµ mét trong c¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi c¸c kho¶n cho vay vµ thu håi vèn sau khi cho vay. 2.3.2.3. Nguyªn nh©n do m«i tr­êng cho vay 2.3.2.3.1. M«i tr­êng kinh tÕ, kh«ng æn ®Þnh Do c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh ®æi míi cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Do vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn h­íng s¶n xuÊt kinh doanh khong theo kÞp víi sù thay ®æi cña c¬ chÕ, chÝnh s¸ch. Tõ ®ã dÉn tíi thu lç trong kinh doanh hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ vèn ®Ó tiÕp tôc ®æi míi vµ kinh doanh tiÕp. Bªn c¹nh ®ã hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu nghÌo vèn nµn vÒ vèn vÒ kh¶ n¨ng qu¶n lý yÕu kÐm, tÇm say nghÜ, cung c¸ch lµm ¨n cßn mang nÆng t­ t­ëng thêi bao cÊp. Ch­a ®æi míi ch­a theo kÞp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng non bu«n lËu, hµng gi¸ ch­a ®­îc ng¨n chÆn triÖt ®Ó ®©y lµ yÕu tè g©y ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt trong n­íc. 2.3.2.3.2. M«i tr­êng ph¸p lý kh«ng thuËn lîi HÖ thèng ph¸p luËt ®­îc h¹n hµnh kh«ng ®ßng bé vµ ch­a phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. MÆc dï trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y hÖ thèng ph¸p luËt cña n­íc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc nh­ng v·n ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. + ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n tÝn dông cßn bÞ chång chÐo, trïng lÆp nªn h­íng dÉn, tæ chøc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n. + Bªn c¹nh c¹nh ®ã mét sè chÝnh s¸ch v¨n b¶n tÝn dông ®­îc söa ®æi bæ sung cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn, nh­ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ cßn bÊt cËp nªn viÖc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n nµy còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. VÒ quy ®Þnh vèn cho vay cña ng©n hµng chØ lµ phÇn vèn bæ sung thªm, cßn doanh nghiÖp ph¶i cã mét tû lÖ vèn tù cã ®Ó tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng thùc tÕ vèn cña doanh nghiÖp th­êng rÊt Ýt ái, phÇn lín vèn ho¹t ®éng lµ vèn vay nguån hµng hoÆc ®i chiÕm dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Cã tr­êng hîp, ng©n hµng cho vay gÊp nhiÒu lÇn vèn tù cã cña doanh nghiÖp nªn kh¶ n¨ng rñi ro rÊt cao khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong kinh doanh. VÒ ®é h¹ch to¸n, kÕ to¸n: ViÖc thùc hiÖn ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª ch­a nghiªm tóc. Doanh nghiÖp ch­a ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc nªn nhiÒu tr­êng hîp sè liÖu quyÕt to¸n kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp t­ nh©n th× hÇu hÕt kh«ng ghi chÐp hoÆc ghi chÐp theo kiÓu sè nî kh«ng theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc ®Ó trèn thuÕ g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi kÕt qu¶ thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vèn cña Ng©n hµng. ViÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña c¸c chñ thÓ kinh doanh kh«ng nghiªm c¬ chÕ b¶o ®¶m thùc thi ph¸p luËt kÐm hiÖu lùc. TÝnh trong phæ biÕn hiÖn nay lµ c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m ph¸p luËt ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. §Æc biÖt lµ c¸c ph¸p lÖnh vÒ kinh tÕ kh«ng ®­îc coi träng, viÖc ký vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ kh«ng nghiªm tóc, cã tr­êng hîp ký hîp ®ång gi¶ ®Ó lõa ®¶o vay vèn Ng©n hµng ph¸p lÖnh vÒ kÕ to¸n kh«ng ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc. Thùc tÕ ®ã ®ßi hohØ cã chÕ vËn hµnh ph¸p luËt ph¶i thùc hiÖn ®ång bé vµ thèng nhÊt tõ viÖc lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t­ ph¸p. Thêi gian qua nhµ n­íc rÊt chó träng ban hµnh c¸c bé luËt nh­ng viÖc thùc hiÖn gi¸m s¸t ch­a ®i vµo cuéc sèng v× ch­a cã mét bé m¸y ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n ®i thùc hiÖn, thËm chÝ cßn nhiÒu c¸n bé thi hµnh ph¸p luËt cã biÓu hiÖn tho¸i ho¸; bÒn chÆt g©y chËm trÔ r¾c rèi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn lµm mÊt lßng tin cña nh©n d©n. 2.3.3. Mét sè biÖn ph¸p Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· vµ ®ang thùc hiÖn nh»m h¹n chÕ rñi ro cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸. 2.3.3.1. §iÒu chØnh ph­¬ng h­íng ®Çu t­ hîp lý. Tr­íc t×nh h×nh kinh doanh cña nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ng©n hµng C«ng th­¬ng Thanh Ho¸ cÇn ph¶i thay ®æi mét sè yÕu tè trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mµ ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô tÝn dông. Trong nghiÖp vô nµy qua kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nh÷ng n¨m tr­íc ®©y th× ®Ó gi¶m thiÓu l­îng NQH vµ t×nh h×nh l·i theo Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ tÝn dung, tËp trung ®Çu t­ cho nh÷ng DNNN cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh tèt, thu hÐp cho vay víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Ng©n hµng ®· tÝch cùc ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh nghÒ n»m trong ph¸t triÓn kinh tÕ nh÷ng ngµnh mòi nhän. Ng©n hµng ®· lùa chän c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ cao kh«ng ®Çu t­ trµn lan ch¹y theo doanh sè v× vËy nî qu¸ h¹n vµ l·i treo trong n¨m võa qua ®· gi¶m. 2.3.3.2. T¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì kh¸ch hµng, tõ vèn cho kh¸ch hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh. BÊt kú mét kho¶n vay nµo ph¸t sinh ®Òu chÞu sù gi¸m s¸t cña ng©n hµng ®Õn doanh nghiÖp sö dông kho¶n vay ®ã. Kh«ng chØ cã xem doanh nghiÖp ®ã cã sö dông vèn cã dïng môc ®Ých hay kh«ng mµ cßn xem xÐt hiÖu qu¶ cña mãn vay ®ã. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nÕu mµ doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n nh­ trong viÖc x©m nhËp thÞ tr­êng chuyÓn giao c«ng nghÖ... hay bÕ t¾c vÒ c¸c vÊn ®Ò vÒ ph¸p lý hµnh chÝnh, ng©n hµng lu«n ë bªn c¹nh ®Ó tõ vèn gióp doanh nghiÖp th·o gì v­íng m¾c ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt - kinh doanh cã hiÖu qu¶. §©ylµ mét trong n­íc quan ®iÓm träng yÕu trong kinh doanh cña ng©n hµng ®èi víi viÖc ch¨m sãc kh¸ch hµng sau cÊp tÝn dông. 2.3.3.3. VËn dông triÖt ®Ó vµ linh ho¹t c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m mtÝn dông. C¸c quy ®Þnh vÒ cho vay lu«n ®­îc Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ thùc hiÖn tu©n theo nguyªn t¾c ®· ban hµnh cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. Tuy nhiªn kh«ng v× thÕ mµ ¸p dông mét c¸ch mµ c¸c nguyªn t¾c nµy vµo thùc tÕ. Mµ Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· biÕt vËn dông c¸c nguyªn t¾c mét c¸ch linh ho¹t vµ cã hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®ãi víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng ®Ó n©ng cao ®­îc møc ®é b¶o ®¶m an toµn cho nguån tÝn dông. 2.3.3.4. TrÝch lËp quü dù phßng rñi ro. Trong lÜnh vùc ho¹t ®éng tÝn dông rñi ro x¶y ra lµ ®iÒu khã tr¸nh khái, Ng©n hµng ®· ®Æt ra vèn ®Ó lµ vèn cã mét quü dù phßng ®Ó ®¶m b¶o an toµn dù phßng ngõa rñi ro tr¸nh cho Ng© hµng khái r¬i vµo t×nh thÕ khã kh¨n khi rñi ro x¶y ra. Tõ c¸c n¨m ho¹t ®éng kinh doanh tr­íc mçi n¨m chi nh¸nh trÝch tõ lîi nhuËn sau thuÕ mét tû lÖ phÇn tr¨m phï hîp víi nhu cÇu thanh to¸n cña chi nh¸nh cña mçi n¨m. H×nh thøc trÝch lËp quü lµ mét h×nh thøc tù b¶o hiÓm cho chi nh¸nh, ®ã lµ mét viÖc lµm thiÕt thùc trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh nªn ®­îc chi nh¸nh thùc hiÖn tèt. 2.3.3.5. Chó träng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ lùa chän kh¸ch hµng vµ xö lý th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. Ng©n hµng kh«ng chØ chó träng tíi ph­¬ng h­íng ®Çu t­ tÝndông ®· lùa chän mµ trong tõng ph­¬ng h­íng, ngµnh nghÒ ®ã ng©n hµng cßn chó träng ®Õn c«ng t¸c chän lùa kh¸ch hµng. Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· chó träng tíi ®èi t­îng cho vay, kiªn quyÕt kh«ng cho vay ®èi víi n­íc kh¸ch hµng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ t­ c¸ch ®¹o ®øc, vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, vÒ tµi s¶n thÕ chÊp, vÒ ph­¬ng ¸n kinh doanh. ChÝnh nhê mét sè biÖn ph¸p vÒ kh¸ch hµng Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ nî qu¸ h¹n trong n¨m 2003. Bªn c¹nh ®ã chi nh¸nh còng ®· quan t©m tíi nh÷ng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng nhiÒu h¬n. §Ó biÕt râ h¬n vÒ kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay nh»m h¹n chÕ tèi rñi ro x¶y ra ®èi víi chi nh¸nh. Tãm l¹i: Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ lµ mét chi nh¸nh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam lu«n ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua t×nh h×nh huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cña chi nh¸nh. Tuy nhiªn trong ho¹t ®éng kinh doanh, nhÊt lµ kinh doanh tÝn dông rñi ro lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. Ph©n tÝch t×nh h×nh rñi ro ë chi nh¸nh thÓ hiÖn qua t×nh h×nh nî qu¸ h¹n ta thÊy ®­îc møc ®é rñi ro cho vay ë chi nh¸nh trong n¨m 2003 ®­îc h¹n chÕ ë møc tèi thiÓu chØ cßn 1,49%. Cã nh÷ng nguyªn dÉn tíi rñi ro ë chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ nh­ tõ phÝa kh¸ch hµng, tõ phÝa Ng©n hµng vµ nh÷ng nguyªn nh©n tõ m«i tr­êng kinh doanh. Chi nh¸nh ®· ®Ò ra nhiÒu biÖn ph¸p kh¾cphôc nh÷ng h¹n chÕ nh»m lµm tèt h¬n n÷a c«ng t¸c tÝn dông nh­ c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng th«ng tin, lùa chän kh¸ch hµng... ngoµi ra chi nh¸nh cßn lËp quü dù phßng rñi ro tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cho vay tíi Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸. Víi khÈu hiÓu hµnh ®éng cña chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· ®Ò ra lµ "§èi víi phong c¸ch giao dÞch vµ ®iÒu hµnh, n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh" tõ khÈu hiÖu nµy kÕt hîp víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña n¨m 2003 chi nh¸nh dùng môc tiªu kinh doanh n¨m 2004 víi c¸c néi dung. + TiÕp tôc ph¸t triÓn nguån vèn huy ®éng VN§ tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c­ ®Ó ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu tÝn dông vµ ®Çu t­. + Më réng ®Çu t­ tÝn dông cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. + Më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng, gi¶m thÊp møc nî qu¸ h¹n g¾n hiÖu qu¶ kinh doanh víi an toµn vèn tÝn dông, an toµn tµi s¶n. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng t­ t­ëng trªn chi nh¸nh ®· ®Ò ra mét sè chØ tiªu cô thÓ lµ: + Nguån vèn huy ®éng t¨ng tr­ëng 20%. So víi n¨m 2003. + D­ nî cho vay vµ ®Çu t­ kh¸c t¨ng tr­ëng 18%. So víi 2003. + Thu hå nî ®äng néi 1.500 triÖu ®ång + Thu dÞch vô Ng©n hµng t¨ng 20% + Lîi nhuËn vµ thu dÞch vô trong kinh doanh Ngo¹i tÖ t¨ng 30%. So víi n¨m 2003. + Lîp nhuËn vµ trÝch lËp quü dù phßng rñi ro thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, môc tiªu cña chi nh¸nh lµ 20 tû ®ång. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸. 3.2.1. C«ng t¸c tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé viÖc ®µo t¹o c¸n bé tÝn dông: cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm tèt ®èi víi c«ng viÖc lµ mét trong nh÷ng môc tiªu hµng ®Çu cña chi nh¸nh ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p ®µo t¹o c¸n bé nh­ cø c¸n bé tham gia c¸c ch­¬ng tr×nh tËp huÊn héi th¶o do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam tæ chøc hay nh÷ng buæi häc tËp nghiÖp vô t¹i chç do trung t©m ®µo t¹o Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam gi¶ng d¹y. §©y lµ nh÷ng dÊu hiÖu ®¸ng mõng chøng tá ý thøc cña ban l·nh ®¹o trong c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé, nh©n viªn cña chi nh¸nh. HiÖn nay t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸, c¸c c¸n bé ®­îc giao nhiÖm vô theo h×nh thøc kho¸n qu¶n lý møc d­ nî, hä ph¶i ®¶m ®­¬ng mäi c«ng viÖc trong mét quy tr×nh cÊp tÝn dông: nh­ thÈm ®Þnh, kiÓm so¸t cho vay, thu nî... v× vËy c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé tÝn dông ph¶i toµn diÖn mµ nã hiÓu biÕt nghiÖp vô s©u s¾c vµ c¸c mÆt kh¸c nh­ ph¸p luËt tµi chÝnh, kÕ to¸n. Bªn c¹nh viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé, ban l·nh ®¹o Ng©n hµng ph¶i c©n nh¾c thËn träng khi bè trÝ nh©n sù ®Ó ph¸t huy ®­îc thÕ m¹h vµ h¹n chÕ ®­îc nh­îc ®iÓm cña mçi c¸n bé. §iÒu nµy ®ßi hái ban l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn theo s¸t ho¹t ®éng cña nh©n viªn ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ hä ®­îc chÝnh x¸c. Ngoµi ra viÖc ®Ò ra c¸c møc th­ëng ph¹t nh»m khuyÕn khÝch kÞp thêi nh»m lµm cho c¸n bé, nh©n viªn kh«ng ngõng n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, Ých thÝch sù cè g¾n phÊn ®Êu trong c«ng viÖc nghiÖp vô cña mçi c¸n bé. 3.2.2. T¨ng c­êng c«ng t¸c thu thÊp vµ xö lý th«ng tin. Thu thËp vµ xö lý kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt, nã gióp n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tÝn dông vµ h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh cña Ng©n hµng. Trong suèt qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng tõ thÈm ®Þnh dù ¸nn tíi khi thu håi gèc vµ l·i vÒ. Ng©n hµng lu«n ph¶i quan t©m tíi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông vèn vña kh¸ch hµng. Do ®ã yÕu tè th«ng tin vÒ kh¸ch hµng lµ rÊt quan träng trong c«ng t¸c ®¶m b¶o an toµn cho mãn vay. Nh÷ng th«ng tin vÒ tµi chÝnh, ®¹o døc, t×nh h×nh kinh doanh, uy tÝn... cña kh¸ch hµng. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ cã nh÷ng nhËn ®Þnh chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¸ch hµng vµ cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã nªn tµi trî hay kh«ng. 3.2.3. C¸c gi¶i ph¸p vÒ ph©n t¸n rñi ro. Trong kinh doanh ®Æc biÖt lµ trong kinh doanh tiÒn tÖ, rñi ro lµ ®iÒu kiÖn khã tr¸nh khái. VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó tèi thiÓu ho¸ nh÷ng rñi ro ®ã ®ång thêi ®¹t ®­îc môc tiªu lîi nhuËn. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: 3.2.3.1. §a d¹ng ho¸ ®èi t­îng ®Çu t­. §©y lµ biÖn ph¸p chñ yÕu vµ chñ ®éng nhÊt cña Ng©n hµng Th­¬ng M¹i trong viÖc ph©n t¸n rñi ro. Ng©n hµng ®· chia nguån tiÒn cña m×nh vµo nhiÒu lo¹i h×nh ®Çu t­ tµi trî cho nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau còng nh­ nhiÒu kh¸ch hµng ë nhiÒu ®Þa bµn kh¸c nhau. §iÒu nµy võa më réng ®­îc ph¹m vi ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng khuyÕch tr­¬ng thanh thÕ uy tÝn ®· ®¹t ®­îc môc ®Ých cña m×nh ph©n t¸n rñi ro. §Ó thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ ®· v¹ch ra mét sè chiÕn l­îc kinh doanh nh­: + §Çu t­ vµo nhiÒu ngµnh nghÒ kinh tÕ kh¸c nhau, ®Ó tr¸nh sù c¹nh tranh cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong viÖc giµnh thÞ phÇn trong mét sè ngµnh ®ang ph¸t triÓn còng nh­ tr¾nh gÆp ph¶i rñi ro cho nh÷ng chÝnh s¸ch míi cña Nhµ n­íc míi ban hµnh víi môc ®Ých h¹n chÕ ho¹t ®éng cña mét sè ngµnh nghÒ trong kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ. + §Çu t­ vµo nhiÒu ®ãi t­îng s¶n xuÊt kinh doanh lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau. + Tr¸nh t×nh tr¹ng cho vay qu¸ nhiÒu ®èi víi mét kh¸ch hµng lu«n ®¶m b¶o mét tû lÖ cho vay nhÊt ®Þnh trong tæng sè vèn ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng ®Ó tr¸nh sù û l¹i vµ rñi ro bÊt ngê cña kh¸ch hµng ®ã. + Cho vay víi nhiÒu thêi h¹n kh¸c nhau b¶o ®¶m msù c©n ®ãi gi÷a sè vèn cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n ®¶mm b¶o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ tr¸nh rñi ro tÝn dông do sù thay ®æi l·i suÊt thÞ tr­êng. 3.2.3.2. Cho vay ®ång tµi trî. Trong thùc tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp cã nhu cÇu vay vèn rÊt lín vµ mét ng©n hµng kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc ®ã th­êng lµ nhu cÇu ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n lín vµ khã x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra. Trong tr­êng hîp nµy c¸c ng©n hµng cïng nhau liªn kÕt ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay vµ chia sÎ rñi ro ®¶m b¶o quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña mçi bªn. §©y lµ mét h×nh thøc cho vay míi Ng©n hµng C«ng th­¬ng - Thanh Ho¸ míi chØ tham kh¶o v× h×nh thøc nµy kh¸ phøc t¹p vÒ thñ tôc vµ cßn bÞ v­íng m¾c trong viÖc tho¶ hiÖp gi÷a c¸c Ng©n hµng vÒ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm. 3.2.3.3. B¶o hiÓm tÝn dông. B¶o hiÓm tÝn dông lµ biÖn ph¸p quan träng nh»m san sÎ rñi ro b¶o hiÓm tÝn dông cã thÓ thùc hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc nh­: B¶o hiÓm ho¹t ®éng cho vay, b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm tiÒn vay. 3.2.4. C¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tiÒn vay 3.2.4.1. Tr­êng hîp kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®­îc vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n Trong tr­êng hîp nµy ng©n hµng vÉn quyÕt ®Þnh cho vay nh­ng cÇn l­u ý: + Ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng tµi s¶n cã kh¶ n¨ng b¶o ®¶m ®Ó trong tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông, ng©n hµng sÏ buéc hä thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m: + C¸c biÖn ph¸p thu nî tr­íc h¹n nÕu kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®­îc c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tµi s¶n trong tr­êng hîp trªn. 3.2.4.2. Tr­êng hîp cho vay vèn cã ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n NÕu tiÒn vay ®­îc b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay ng©n hµng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý nh­: + X¸c ®Þnh râ quyÒn së h÷u, quyÒn sö dông tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay ng©n hµng. + KiÓm tra gi¸m s¸t tiÕn ®é h×nh thµnh tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay ®óng nh­ môc ®Ých vay vèn vµ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n ®ã. NÕu tiÒn vay ®­îc ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n cña kh¸ch hµng hoÆc bªn thø bay, ng©n hµng cÇn chó ý mét sè ®iÓm: + KiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña tµi s¶n ®¶m b¶o. + §Þnh gi¸ tµi s¶n hîp lý ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho mãn vay. + Thu thËp th«ng tin vÒ tµi s¶n ®¶m b¶o trong tr­êng hîp kh¸ch hµng gi¶ m¹o giÊy tê, lËp nhiÒu hå s¬ vay trªn mét tµi s¶n b¶o ®¶m. 3.2.5. C¸c biÖn ph¸p xö lý nî khã ®ßi §©y lµ biÖn ph¸p cuèi cïng cña mét hîp ®ång tÝn dông nh»m h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng kho¶n thiªt h¹i ®· x¶y ra. §©y lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam hiÖn nay trong viÖc xö lý c¸c kho¶n nî khã ®ßi ®ang chiÕm tû lÖ cao trong tæng d­ nî cho vay qu¸ h¹n, ®èi víi kho¶n nî nµy, hÇu nh­ ®· kh«ng cßn kh¶ n¨ng thu håi. V× vËy ng©n hµng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý kiªn quyÕt nh­: + Ng©n hµng kÕt hîp víi c¬ quan ph¸p luËt tiÕn hµnh kª khai tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó ph¸t m¹i. + NÕu tr­êng hîp gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp ®em thanh lý kh«ng ®ñ thu nî th× ng©n hµng buéc kh¸ch hµng ph¶i tr¶ tiÕp phÇn cßn l¹i. 3.2.6. T¨ng c­êng kiÓm so¸t, kiÓm tra néi bé C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng lµ mét h×nh thøc qu¶n lý ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶ vÒ chiÒu s©u. Qua ho¹t ®éng nµy nã lµm hoµn thiÖn c«ng t¸c cña c¸n bé tÝn dông gãp phÇn ng¨n ngõa, chÊn chØnh nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô. Do vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm so¸t nh»m h¹n chÕ rñi ro cho vay. Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ®· thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p: + T¨ng c­êng nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc nghiÖp vô bæ xung cho phßng kiÓm so¸t. + Quan t©m ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé phßng kiÓm so¸t. + Ph¸t huy chøc n¨ng ho¹t ®éng cña héi ®ång tÝn dông vµ tæ thÈm ®Þnh ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n tr­íc khi cho vay. Bªn c¹nh ®ã phßng kiÓm so¸t, kiÓm tra ph¶i lu«n quan t©m ®Õn viÖc chØnh söa sau thanh tra vµ tham m­u cho gi¸m ®èc xö lý nghiªm tóc, kÞp thêi c¸c sai ph¹m nh»m h¹n chÕ møc rñi ro thÊp nhÊt cho chi nh¸nh. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro cho vay t¹i Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ 3.3.1. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam Víi vai trß lµ c¬ quan lµ chØ ®¹o trùc tiÕp ho¹t ®éng cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸, NHCT ViÖt Nam cÇn cã nh÷ng h­íng dÉn cô thÓ c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng lµ nh÷ng biÖn ph¸p gi¸n tiÕp gióp Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. 3.3.1.1. ChØ ®¹o, h­íng dÉn cô thÓ, kÞp thêi c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ vµ cña ngµnh HiÖn nay, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng cho ho¹t ®éng ng©n hµng cßn nhiÒu thiÕu sãt, bÊt cËp, chÝnh v× vËy viÖc ChÝnh phñ th­êng xuyªn ®­a ra nh÷ng NghÞ ®Þnh ®Ó chØ ®¹o ho¹t ®éng cña ngµnh ng©n hµng lµ sù cè g¾ng rÊt lín cña Nhµ n­íc nh»m tõng b­íc hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Khi c¸c NghÞ ®Þnh nµy ra ®êi, viÖc NHCT ViÖt Nam nhanh chãng ®­a ra c¸c h­íng dÉn cô thÓ cho c¸c chi nh¸nh thùc thi lµ ®iÒu cÇn thiÕt gióp hä gi¶i to¶ kÞp thêi nh÷ng v­íng m¾c ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. 3.3.1.2. ChuÈn ho¸ c¸n bé ng©n hµng vµ ®Æc biÖt lµ c¸n bé tÝn dông Gi¶i ph¸p vÒ con ng­êi kh«ng chØ lµ gi¶i ph¸p cña riªng tõng chi nh¸nh mµ cßn ph¶i cã sù phèi hîp cña NHCT ViÖt Nam. NHCT ViÖt Nam cÇn cã quy ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn cña c¸n bé ng©n hµng ë c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô kh¸c nhau còng nh­ ë c¸c vÞ trÝ cÊp bËc kh¸c nhau, ®ång thêi tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o c¸n bé chuyªn s©u trong tõng lÜnh vùc mµ ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc tÝn dông. C¸c líp ®µo t¹o nµy cÇn ®­îc më th­êng xuyªn, néi dung gi¶ng d¹y ph¶i kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn nghiÖpvô ng©n hµng tiÕn tíi nh÷ng tiªu chuÈn quèc tÕ. Cã thÓ, NHCT ViÖt Nam nªn tæ chøc nh÷ng kú thi s¸t h¹ch ®èi víi nh÷ng c¸n bé ng©n hµng ®Ó chän läc ®­îc nh÷ng c¸n bé cã ®ñ n¨ng lùc, ®ång thêi khuyÕn khÝch hä kh«ng ngõng häc hái, trau dåi kiÕn thøc nghiÖp vô. Ngoµi ra, NHCT ViÖt Nam cÇn chØ ®Þnh nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc thùc sù, phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ó bè trÝ vµo nh÷ng vÞ trÝ l·nh ®¹o chñ chèt cña chi nh¸nh. Mét ®éi ngò l·nh ®¹o giái vÒ nghiÖp vô, tèt vÒ ®¹o ®øc lµ ®iÒu kiÖn rÊt cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng rñi ro trong c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô nãi chung còng nh­ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng. 3.3.1.3. N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña trung t©m phßng ngõa rñi ro (TPR) Trong thêi gian qua, ho¹t ®éng cña TPR ®· gãp phÇn tÝch cùc trong c«ng t¸c tÝn dông cña c¸c chi nh¸nh. Tuy nhiªn, sè l­îng th«ng tin vÉn cßn Ýt vµ ch­a thËt cËp nhËt. V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña TPR lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt. NHCT ViÖt Nam cÇn cã biÖn ph¸p n©ng cÊp c¸c trang thiÕt bÞ cña TPR gióp cho viÖc thu thËp vµ truyÒn t¶i th«ng tin ®­îc kÞp thêi, chÝnh x¸c. Ngoµi ra cÇn ph¶i tuyÓn chän nh÷ng c¸n bé n¨ng ®éng vµ cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao bæ sung cho TPR. Nguån th«ng tin cña TPR lµ mét trong nh÷ng c¨n cø quan träng nh»m ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông cña chi nh¸nh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng NHCT ViÖt Nam. 3.3.2. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c cÊp, ngµnh cã liªn quan 3.3.2.1. Xö lý tho¶ ®¸ng nh÷ng viÖc liªn quan ®Õn hîp ®ång tÝn dông Trong thêi gian qua, ngµnh ng©n hµng ®· vÊp ph¶i mét sè vô viÖc lín liªn quan ®Õn nh÷ng sai ph¹m trong hîp ®ång tÝn dông, ®iÓn h×nh nh­ vô ¸n Tamexco, Epco- Minh Phông… Nh÷ng vô viÖc ®ã ®· lµm suy gi¶m uy tÝn cña ngµnh ng©n hµng, lµm suy yÕu ho¹t ®éng ng©n hµng. Nh÷ng xö lý kiªn quyÕt c¸c vô viÖc trªn ®· thÓ hiÖn quyÕt t©m x©y dùng mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng lµnh m¹nh, cã hiÖu qu¶. Tõ nh÷ng bµi häc ®Ých ®¸ng ®ã ®ßi hái NHNN ph¶i th­êng xuyªn gi¸m s¸t ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng, phèi hîp víi c¸c c¬ quan c«ng an, Toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t… kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m ®Ó ng¨n ngõa, r¨n ®e nh÷ng ®èi t­îng cã ý ®Þnh lõa ®¶o ng©n hµng gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ tÝn dông, gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông ®èi víi c¸c ng©n hµng. 3.3.2.2. T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý tÝn dông NHNH cÇn söa ®æi, bæ sung c¸c c¬ chÕ, thÓ lÖ cô thÓ, râ rµng ®Ó t¹o lËp mét khung ph¸p lý hoµn thiÖn cho ho¹t ®éng tÝn dông. HiÖn nay, c¸c quy chÕ, thÓ lÖ cña NHNN cßn tá ra qu¸ chung chung, mang tÝnh chØ ®¹o, ®Þnh h­íng nhiÒu h¬n lµ mang tÝnh ph¸p lý. §Êy lµ nh÷ng s¬ hë trong mét v¨n b¶n ph¸p lý khung vÒ tÝn dông cho c¸c NHTM thi hµnh. Bªn c¹nh ®ã, NHNN ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu trong viÖc buéc c¸c NHTM thi hµnh ®óng c¸c c¬ chÕ, thÓ lÖ ®ã. Nh÷ng sai sãt, vi ph¹m quy chÕ, thÓ lÖ ph¶i ®­îc xö lý nghiªm tóc vµ kÞp thêi. Ngoµi ra, NHNN cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c NHTM th«ng qua viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, hiÖp héi ng©n hµng còng nh­ viÖc n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c th«ng tin phßng ngõa rñi ro cña trung t©m th«ng tin tÝn dông (CIC). 3.3.2.3. Hç trî c¸c NHTM trong viÖc xö lý nî Ngoµi viÖc chØ ®¹o thi hµnh c¸c quy chÕ, thÓ lÖ cña c¸c NHTM, NHNN cÇn ph¶i tÝch cùc gi¸m s¸t ®Ó n¾m ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM ®Ó cã biÖn ph¸p hç trî kÞp thêi, ®Æc biÖt lµ trong viÖc xö lý c¸c tµi s¶n thÕ chÊp, c¸c kho¶n nî. HiÖn nay, c¸c NHTM ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc khã kh¨n rÊt lín trong viÖc xö lý c¸c tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, c¸c kho¶n nî khã ®ßi. Sè vèn bÞ m¾c kÑt trong c¸c kho¶n nî ®ã chiÕm mét tû lÖ lín trong tæng sè vèn cho vay g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ®Ò nghÞ NHNN vµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh cã liªn quan thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: + §Ò nghÞ UBND vµ c¸c së, ban, ngµnh t¹o ®iÒu kiÖn hç trî ng©n hµng trong viÖc hîp ph¸p hãa c¸c tµi s¶n thÕ chÊp, tµi s¶n xiÕt nî, hç trî khi kª biªn vµ ®Êu gi¸ tµi s¶n qua trung t©m ®Êu gi¸. + C¸c c¬ quan C«ng an, Toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t… t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng thu gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp, gi¶i quyÕt nhanh chãng c¸c vô ¸n ®Ó thu håi vèn cho ng©n hµng. + NHNN cÇn sím ban hµnh nh÷ng th«ng t­ liªn tÞch vÒ h­íng dÉn thñ tôc vÒ xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh vay vèn ng©n hµng. + NHNN xóc tiÕn thµnh lËp c¸c c«ng ty mua b¸n nî d­íi nhiÒu h×nh thøc cña Nhµ n­íc, cæ phÇn hoÆc liªn doanh. Ho¹t ®éng cña C«ng ty mua b¸n nî ®­îc më réng, ph¸t triÓn sÏ gi¶i to¶ bít nî qu¸ h¹n, nî ®äng tõ tµi s¶n thÕ chÊp gióp cho ng©n hµng v­ît qua khã kh¨n, cã thanh kho¶n ®Ó ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ, cã vèn ®Ó quay vßng chø kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vèn nh­ hiÖn nay. + NHNN sím cho ra ®êi tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi. Tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi ®i vµo ho¹t ®éng sÏ lµ c¬ quan c¶nh b¸o vµ xö lý sím nh÷ng ho¹t ®éng yÕu kÐm cña ng©n hµng, kh«ng ®Ó sù cè x¶y ra. + NHNN cÇn ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh nh÷ng hÖ sè an toµn ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng ng©n hµng gÇn tíi nh÷ng tiªu chuÈn quèc tÕ, ®ång thêi t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm so¸t ho¹t ®éng tÝn dông cña NHTM. 3.3.3. KiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ 3.3.3.1. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng M«i tr­êng ph¸p lý hoµn thiÖn, cã hiÖu lùc sÏ cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc qu¶n lý vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng nãi riªng lµnh m¹nh vµ hiÖu qu¶. Trong thêi gian qua, ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu ®iÒu luËt quan träng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng nh­ LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, luËt c¸c tæ chøc tÝn dông, luËt ®Êt ®ai, luËt DNNN, luËt C«ng ty… Tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i nhiÒu thiÕu sãt trong c¸c ®iÒu luËt, sù chång chÐo trong c¸c quy ®Þnh ®· dÉn ®Õn sù phèi hîp thiÕu ®ång bé gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, ®Æc biÖt trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp tè tông vÒ hîp ®ång kinh tÕ, hîp ®ång d©n sù, ph¸t m¹i tµi s¶n, b¸n ®Êu gi¸… V× vËy kiÕn nghÞ chÝnh phñ xem xÐt söa ®æi, quy ®Þnh râ vÒ c¸c vÊn ®Ò sau: + Quy ®Þnh râ quyÒn ph¸t m¹i, b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n ®¶m b¶o cña NHTM. + Quy ®Þnh râ c¸c tr­êng hîp v« hiÖu ho¸ hîp ®ång tÝn dông, hîp ®ång kinh tÕ. + Quy tr¸ch nhiÖm râ rµng cho c¸c cÊp, c¸c ngµnh trong viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp cña NHTM. §ång thêi quy ®Þnh râ thêi gian, thñ tôc xö lý c¸c tr­êng hîp nµy, h¹n chÕ nh÷ng thñ tôc r­êm rµ g©y phiÒn hµ, c¶n trë qu¸ tr×nh xö lý. Bªn c¹nh viÖc xem xÐt söa ®æi c¸c ®iÒu luËt ®· ban hµnh. ChÝnh phñ cÇn nghiªn cøu cho ra ®êi nh÷ng ®iÒu luËt míi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. KiÕn nghÞ h×nh thµnh c¸c ®iÒu luËt sau: + LuËt vÒ së h÷u tµi s¶n: HiÖn nay, ®iÒu kiÖn cho vay ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh gÇn nh­ b¾t buéc ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n. Trong khi ®ã, kh«ng cã c¬ quan nµo chÞu tr¸ch nhiÖm cÊp chøng th­ së h÷u tµi s¶n. V× thÕ, trong nhiÒu tr­êng hîp ng©n hµng khã cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chñ së h÷u cña tµi s¶n ®ã hoÆc ph¶i lÊy chøng nhËn cña c¬ quan nµo vÒ nguån gèc tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc nguån gèc sè tiÒn tr¶ nî lµ hîp ph¸p. MÆt kh¸c, ph¸p luËt cho c¸c doanh nghiÖp thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nh­ng l¹i ph¶i cã ®iÒu kiÖn g¾n víi tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh, quy ®Þnh nµy khã cã thÓ ¸p dông ®­îc víi c¸c DNNN. + LuËt vÒ kiÓm to¸n: §Ó t¹o lËp m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng, ho¹t ®éng lµnh m¹nh, cã hiÖuqu¶, gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông ng©n hµng. ChÝnh phñ cÇn nhanh chãng cho ra ®êi ®iÒu luËt nµy ®¶m b¶o ph¶n ¸nh chÝnh x¸c thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. + LuËt vÒ l­u th«ng kú phiÕu th­¬ng m¹i: HiÖn nay, tÝn dông th­¬ng m¹i (mua b¸n chÞu) ®ang trë thµnh phæ biÕn trong giao dÞch th­¬ng m¹i. T×nh tr¹ng chiÕm dông vèn, c«ng nî d©y d­a, lõa ®¶o, trèn thuÕ, sö dông vèn vay ng©n hµng sai môc ®Ých diÔn ra th­êng xuyªn g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong viÖc kiÓm so¸t vµ lµ nguyªn nh©n tiÒm Èn rñi ro tÝn dông ng©n hµng. ViÖc ra ®êi bé luËt nµy sÏ lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i cã ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. 3.3.3.2. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. Trong hoµn c¶nh nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ hiÖn nay, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu yÕu kÐm, Ýt cã søc c¹nh tranh. Trªn thÞ tr­êng ho¹t ®éng cña nhiÒu doanh nghiÖp mang tÝnh chÊt nhá lÎ, chôp giËt, kh«ng cã tÇm nh×n chiÕn l­îc lµ mét th¸ch thøc lín ®ßi hái ChÝnh phñ ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kÞp thêi. T«i xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ sau: + Thùc thi tèt kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ tæng thÓ ®· ®Ò ra, cã c¸c ­u tiªn ­u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ mòi nhän, kinh tÕ träng ®iÓm. + Ban hµnh vµ h­íng dÉn chØ ®¹o c¸c ngµnh, c¸c cÊp thùc thi c¸c ®iÒu luËt ®· vµ sÏ ban hµnh. §èi víi c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra b¶o ®¶m c¸c doanh nghiÖp thùc thi nghiªm tóc c¸c ®iÒu luËt ®ã. + ViÖc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng vµ kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp míi, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty TNHH ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt phôc vô kinh doanh, c¸n bé ®iÒu hµnh cã ®ñ n¨ng lùc vµ cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt. + §Èy nhanh tiÕn ®é s¾p xÕp l¹i c¸c DNNN, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh. TiÕp tôc duy tr× chÕ ®é b¶o toµn vèn cho c¸c DNNN. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, kh«ng b¶o tån ®­îc vèn kinh doanh th× kiªn quyÕt thay ®æi bé m¸y l·nh ®¹o, c¸n bé qu¶n lý, gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. NÕu nh÷ng DNNN lµm ¨n thua lç kÐo dµi, s¶n phÈm kh«ng c¹nh tranh ®­îc víi c¬ chÕ thÞ tr­êng th× kiªn quyÕt gi¶i thÓ. TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN, g¾n chÆt quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÖp. Tãm l¹i, trªn ®©y lµ nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña t«i gãp phÇn vµo viÖc h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ®èi víi chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái kh«ng chØ cã sù cè g¾ng cña b¶n th©n c¸n bé, nh©n viªn Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ mµ cßn ph¶i cã sù quan t©m, hç trî cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan. T«i rÊt hy väng nh÷ng ý kiÕn nªu ra trªn ®©y sÏ gãp phÇn gi¶m thiÓu c¸c rñi ro tÝn dông, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chi nh¸nh, tiÕp tôc chøng tá Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ lµ mét chi nh¸nh v÷ng m¹nh trong hÖ thèng NHCT ViÖt Nam. KÕt luËn Sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña m«t quèc gia kh«ng thÓ t¸ch rêi víi thµnh tùu cña ho¹t ®éng toµn ngµnh ng©n hµng. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i n­íc ta ®· cã nç lùc phÊn ®Êu v­ît qua nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Ó v­¬n lªn tù kh¼ng ®Þnh vai trß, vÞ trÝ cña m×nh lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh. Sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¸c NHTM lµ c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt v× tµi s¶n trong kinh doanh cña c¸c NHTM ®Òu lµ cña kh¸ch hµng hiÖn h÷u trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Rñi ro cña kh¸ch hµng vay vèn sÏ dÉn ®Õn rñi ro cña ng©n hµng, ®iÒu ®ã cã ¶nh h­ëng s©u s¸c ®Õn nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ cña quèc gia. §Ò tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i t×m c¸ch ®Ò phßng, nÐ tr¸nh vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro. §Æc biÖt lµ rñi ro tÝn dông, bëi v× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay ho¹t ®éng tÝn dông vÉn lµ chñ yÕu, ë lÜnh vùc nµy rñi ro vÉn chiÕm tû träng lín vµ cã nguy c¬ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ng©n hµng lín nhÊt. Nã cã thÓ thu hÑp ho¹t ®éng ng©n hµng hay më réng ph¹m vi kinh doanh, thËm chÝ t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸ s¶n cña c¸c ng©n hµng. Do vËy ng©n hµng cÇn chó ý quan t©m ®óng møc viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ rñi ro nãi chung vµ rñi ro tÝn dông nãi riªng. §©y lµ vÊn ®Ò mµ nhiÒu nhµ l·nh ®¹o ng©n hµng hay c¸c quan chøc ChÝnh phñ quan t©m, nã cã ý nghÜa nhiÒu mÆt vµ l©u dµi ®èi víi kinh doanh ng©n hµng vµ sù æn ®Þnh hay biÕn ®éng nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi ®Êt n­íc. Nh­ ®· ph©n tÝch trong bµi, cã nhiÒu gi¶i ph¸p cã thÓ gióp ng©n hµng h¹n chÕ vµ phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh tÝn dông ng©n hµng. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy, song trªn thùc tÕ vÉn cßn nhiÒu tån t¹i lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng ch­a cao. §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu kinh doanh trong nÒn kinh tÕ th× viÖc sö dông tæng hùop vµ linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p phßng chèng rñi ro, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Rñi ro trong kinh doanh tÝn dông ®· ®­îc ®Ò cËp trong b¶n chuyªn ®Ò nµy chØ lµ mét khÝa c¹nh cña toµn c¶nh rñi ro trong nghÒ ng©n hµng. Mong r»ng víi mét vµi suy nghÜ vÒ c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ vµ phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh tÝn dông cña NHTM, cã thÓ gãp phÇn nhá vµo viÖc hoµn thiÖn c¸c gi¶i ph¸p gióp c¸c ng©n hµng cã thÓ sö dông nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. T¹o ®iÒu kiÖn më réng mèi quan hÖ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tõ ®ã t¨ng c­êng chÊt l­îng tÝn dông, gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc CNH- H§H ®Êt n­íc. Do tr×nh ®é nhËn thøc vµ nguån th«ng tin thu thËp cßn cã giíi h¹n nªn b¶n chuyªn ®Ò nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ, song víi t©m huyÕt cña mét sinh viªn cña häc ngµnh ng©n hµng em thÊy vÊn ®Ò phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng thùc sù lµ vÊn ®Ò bøc xóc rÊt cÇn ®­îc quan t©m hiÖn nay. §Ó gãp phÇn m×nh trong viÖc häc tËp nghiªn cøu, rÊt mong sù gãp ý, gióp ®ì cña c¸c thÇy c«, c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña Th¹c sÜ Lª Thanh T©m, c¸c c« chó trong Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy. Sinh viªn Ng« V¨n T­êng Tµi liÖu tham kh¶o 1. C¸c t¹p chÝ, thêi b¸o ng©n hµng, tµi chÝnh 2. NghiÖp vônn th­¬ng m¹i - §¹i häc KTQD 3. LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, luËt c¸c tæ chøc tÝn dông - NXB Ph¸p lý - n¨m 1997 4. C¸c NghÞ ®Þnh, th«ng t­ h­íng dÉn cña ChÝnh phñ, NHNN, NHCT ViÖt Nam. 5. Frederic S. Miskhin - TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh - NXB Khoa häc kü thuËt Hµ Néi - 1994. 6. Nguån b¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng Thanh Ho¸ n¨m 2001, 2002, 2003. 7. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ c«ng t¸c tÝn dông cña Trung t©m ®µo t¹o NHCT ViÖt Nam. Môc lôc