Chuyên đề Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong ngành xây dựng

H¹ch to¸n CFSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nghµnh x©y dùng Lêi nãi ®Çu Cïng víi sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, lÜnh vùc tµi chÝnh kÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc ®¶ng vµ nhµ n­íc quan t©m hµng ®Çu víi môc tiªu lµ lµm nh­ thÕ nµo ®Ó t×nh h×nh tµi chÝnh cña Doanh nghiÖp lu«n ë thÕ v÷ng ch¾c, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. nghiÖp vô h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc gãp phÇn quan träng vµ ®ãng gãp to lín cho c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: Trong nh÷ng n¨m qua ®Êt n­íc ta ®· cã sù ph¸t triÓn v­ît bËc, ngµnh x©y dùng lµ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt ®· ®ãng gãp to lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Ó ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh vµ cã lîi nhuËn c¸c doanh nghiÖp lu«n nç lùc cè g¾ng ®Ó t×m mäi c¸ch ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm dÉn ®Õn viÖc gi¶m gi¸ thµnh vµ t¨ng c­êng chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó th¾ng thÕ trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh ®©y lµ môc tiªu phÊn ®Êu hµng ®Çu cña toµn doanh nghiÖp. ý tthøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, cïng víi sù gióp ®ì cña thÇy gi¸o chñ nhiÖm líp häc KÕ To¸n Tr­ëng- Kho¸ häc 89 viÖn Qu¶n TrÞ Kinh Doanh em m¹nh d¹n chän lÜnh vùc "H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nghµnh x©y dùng" lµm ®Ò tµi nghiªn cøu. ch­¬ng I. Kh¸i qu¸t chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nghµnh x©y dùng A-Tæng quan vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh: I- Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ: 1-Kh¸i NiÖm: Trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo dï s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vËt chÊt, phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt hay phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng th× tÊt yÕu ph¶i kÕt hîp ba yÕu tè ®ã lµ : +T­ liÖu s¶n xuÊt (m¸y mãc , thiÕt bÞ nhµ x­ëng kho tµng bÕn b·i...). +§èi t­îng lao ®éng( ®ã lµ nguyªn nhiªn vËt liÖu...) +Søc lao ®éng cña con ng­êi [bao gåm thÓ lùc(søc c¬ b¾p) vµ trÝ lùc(søc thÇn kinh)] cña con ng­êi. Qu¸ tr×nh kÕt hîp nµy ®· t¹o ra ba lo¹i chi phÝ riªng biÖt ®ã lµ chi phÝ vÒ t­ liªu s¶n xuÊt ,chi phÝ vÒ ®èi t­îng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ nh©n c«ng. §©y chÝnh lµ chi phÝ ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, s¶n xuÊt hµng ho¸, c¸c chi phÝ nµy biÓu hiÖn d­íi d¹ng gi¸ trÞ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Nh­ vËy nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t (chi phÝ s¶n xuÊt lµ chi phÝ vÒ mÆt lao ®éng sèng vµ chi phÝ vÒ m¨tj lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp).§èi víi Doanh NghiÖp(DN) x©y dùng th× chi phÝ nµy ®­îc gäi lµ chi phÝ x©y dùng vµ chi phÝ ngoµi x©y dùng. Chi phÝ lµ mét kh¸i niÖm réng ®Ó sö lý vµ ph©n bæ sö dông chi phÝ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c¸c nhµ qu¶n lý vµ c¸c chuyªn gia vÒ tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ: 2-Ph©n lo¹i chi phÝ: Ph©n lo¹i chi phÝ cã t¸c dông rÊt lín trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt còng nh­ qu¶n lý vµ sñ dông hîp lý nguån kinh phÝ cña doanh nghiÖp. Cã rÊt nhiÒu tiªu thøc ph©n lo¹i, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ë ViÖt Nam hiÖn nay cã mét sè c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nh­ sau: 2.1- Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung kinh tÕ: Chi phÝ s¶n uÊt trong kú ®­îc ph©n chia thµnh: -Chi phÝ NVL trùc tiÕp(621). -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. -Chi phÝ c«ng cô dông cô. -Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh(TSC§). -Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. -Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. *C¸c yÕu tè chi phÝ nµy trong kú nÕu ph¸t sinh ë ph©n x­ëng, tæ ®éi, hoÆc trong DN x©y dùng lµ tæ ®éi th× tËp hîp vµo c¸c kho¶n môc (621,622,627) ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt trong kú. *NÕu ph¸t sinh trong b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp th× tËp hîp vµo hai kho¶n môc (641,642) ®Ó tÝnh gÝa thµnh toµn bé vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. *T¸c dông: Cho biÕt kÕt cÊu , tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt vµ lµ c¬ së ®Ó lËp dù to¸n vµ lËp kÓ ho¹ch cung øng vËt t­, kÕ ho¹ch vÒ tiÒn l­¬ng nhu cÇu vèn l­u ®éng ®Þnh møc, nã lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè. 2.2- Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ: -Chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) trùc tiÕp. -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. -Chi phÝ s¶n xuÊt chung. ®èi víi doanh nghiÖp cã chi phÝ m¸y thi c«ng. *t¸c dông: Nã cho biÕt x¸c ®Þnh râ ®èi t­îng ph¸t sinh chi phÝ, vµ cã t¸c dông t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c nhau vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.3-Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy bao gåm hai lo¹i: +Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ chi phÝ liªn quan trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¹o ra s¶n phÈm( c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh chñ yÕu ë ph©n x­ëng, tæ ®éi) c¸c chi phÝ nµy tËp hîp cho tõng c«ng tr×nh , h¹ng môc c«ng tr×nh ®éc lËp. +Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ chi phÝ cho ho¹t ®éng tæ chøc, phôc vô qu¶n lý(chi phÝ ngoµi ph©n x­ëng tæ ®éi) nã kh«ng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm, nã kh«ng tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng cô thÓ. *T¸c dông: Qu¸ tr×nh ph©m lo¹i theo tiªu thøc nµy gióp cho DN qu¶n lý chÆt chÏ h¬n tõng lo¹i h×nh chi phÝ vµ tËp hîp chóng vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp(642). II-Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh: 1- Kh¸i niÖm: *Gi¸ thµnh ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh lªn thµnh phÈm , hµng ho¸ vµ dÞch vô. Trong ngµnh x©y dùng th× ®ã lµ chi phÝ hoµn thµnh lªn nh÷ng h¹ng môc c«nh tr×nh. +§Ó ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét DN th× chi phÝ bá ra ph¶i ®­îc xem xÐt ®anhs gi¸ trong mèi quan hÖ víi c¸c chØ tiªu gi¸ thµnh(kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh). Trªn c¬ së nµy th× gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. 2-Ph©n lo¹i gi¸ thµnh: *ChØ tiªu gi¸ thµnh lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cho viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ quyÕt ®Þnh lç l·i trong s¶n xuÊt, kinh doanh. C¸c nhµ qu¶n lý ph©n lo¹i chi phÝ nh­ sau: 2.1-Ph©n lo¹i nguån sè liÖu ®Ó tËp hîp gi¸ thµnh: +Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ c¸c chi phÝ kÕ ho¹ch ®Ó hoµn thµnh nªn thµnh phÈm dÞch vô h¹ng môc c«ng tr×nh. +Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ c¸c chi phÝ kÕ ho¹ch ®Ó hoµn thµnh nªn thµnh phÈm, dÞch vô ,h¹ng môc c«ng tr×nh. +Gi¸ thµng thùc tÕ: Lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ do DN bá ra ®Ó hoµn thµnh lªn thµnh phÈm dÞch vô, h¹ng môc c«ng tr×nh. 2.2-Ph©n lo¹i theo n¬i ph¸t sinh chi phÝ: +Gi¸ thµnh c«ng x­ëng(Zcx): Lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong c«ng x­ëng, tæ ®éi, ®Ó hoµn thµnh nªn thµnh phÈm dÞch vô. +Gi¸ thµnh toµn bé: Lµ gÝ c«ng x­ëng thùc tÕ céng víi c¸c chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. Z toµn bé =Z c«ng x­ëng thùc tÕ +chi phÝ b¸n hµng + chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ gi¸ trÞ s¶n phÈm chi phÝ ph¸t gi¸ trÞ s¶n cña thµnh phÈm dÞch vô = dÞch vô dë dang +sinh trong kú -phÈm dë dang ®Çu kú cuèi kú. 3-Sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: *H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm võa lµ yªu cÇu chñ quan cña doanh nghiÖp võa lµ nhu cÇu kh¸ch quan cña kh¸ch hµng. §©y lµ mét chØ tiªu quan träng rÊt quan träng cho viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸, tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, gi¸ c¶ cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo lu«n biÕn ®éng, doanh nghiÖp muèn th¾ng thÕ trong c¹ch tranh th× tÊt yÕu ph¶i lËp kÕ ho¹ch c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ chuyÓn nã vµo gi¸ thµnh sao cho phï hîp víi nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng, còng nh­ ph¶i tÝnh to¸n chi tiÕt nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt vÒ nh©n c«ng m¸y mãc thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a h¹ch to¸n chi phÝ mét c¸ch chÝnh x¸c, sÏ gi¶m ®­îc chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm vµ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng h¹ gi¸ thµnh, tÊt yÕu sÏ th¾ng thÕ träng thÞ tr­êng c¹ch tranh, chÝnh v× vËy h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña mäi doanh nghiÖp. B-Néi dung h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp x©y dùng: ** C¸c l­u ý tr­íc khi tæ chøc h¹ch to¸n: +ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu quan träng trong mäi doanh nghiÖp, tuú tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ mµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ph©n bæ vµ h¹ch to¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy vai trß cña m×nh vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× kÕ to¸n cÇn ph¶i l­u ý mét sè ®iÓm sau: -KÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. -Ph¶i kÞp thêi, chÝnh x¸c toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. -X¸c ®Þnh ph¹m vi giíi h¹n cña chi phÝ ph¸t sinh vµ ®èi t­îng chÞu chi phÝ ®ã. TRªn thùc tÕ mçi DN th× tuú theo quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô tr×nh ®é qu¶n lý, vµ nhu cÇu sö dông th«ng tin mµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ: +Mçi lo¹i chi tiÕt. +Nhãm chi tiÕt. +Mçi lo¹i s¶n phÈm, mçi lo¹i dÞch vô.(Mçi ®¬n ®Æt hµng, mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh). *Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th× kÕ to¸n cÇn më sæ ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng ®ã cho ba kho¶n môc(621,622,627). I-Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ trµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng. 1-Nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra khi h¹ch to¸n kÕ to¸n: KÕ to¸n ph¶i tu©n thñ 11 nguyªn t¾c sau: -Nguyªn t¾c thùc thÓ kinh doanh. -Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc. -Nguyªn t¾c kú kÕ to¸n. -Nguyªn t¾c th­íc ®o gi¸ trÞ thèng nhÊt. -nguyªn t¾c gi¸ phÝ thùc tÕ. -Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh thu. -Nguyªn t¾c phï hîp. -Nguyªn t¾c kh¸ch quan. -Nguyªn t¾c c«ng khai. -Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n. -Nguyªn t¾c träng yÕu. *C¨n cø trªn nh÷ng nguyªn t¾c nµy kÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng ®Ó tÝnh gÝ thµnh, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ mçi lo¹i chi tiÕt, bé phËn ®¬n ®Æt hµng, c«ng tr×nh hoÆc lµ h¹ng môc c«ng tr×nh. +Khi x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th× kÕ to¸n cÇn ph¶i tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng ®ã vµo ba kho¶n môc ®ã lµ :(621,622,627). 2-Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n. a-H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: Sau ®©y lµ hÖ thèng c¸c tµi kho¶n ®­îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n: a1-Tµi kho¶n 621(chi phÝ NVL trùc tiÕp). Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ NVL dïng trong kú vµ ®Õn cuèi kú tËp hîp sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bªn nî: Gi¸ NVL thùc tÕ dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm, x©ydùng. Bªn cã: KÕt chuyÓn vËt liÖu thõa sau khi xuÊt trong kú vµo c¸c tµi kho¶n (152,153). KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu tiªu dïng trong kú vµo tµi kho¶n 154. Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d­ ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. a2-Tµi kho¶n 622 (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp) Bªn nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú. Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 154. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d­ cuèi kú, më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng. a3-Tµi kho¶n 627 (chi phÝ s¶n xuÊt chung). Bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp chung trong kú. Bªn nî: Tr¶ l¹i sè kh«ng dïng hÕt vÒ ®èi t­îng bá ra trong kú. ;KÕt chuyÓn vÒ tµi kho¶n 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè du, ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng vµ ®Ó tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. a4-Tµi kho¶n 623 (chi phÝ m¸y thi c«ng). Trong h¹ch to¸n th× kÕ to¸n cÇn c¨n cø c¸c yÕu tè chi phÝ phôc vô cho ®éi m¸y thi c«ng ®Ó tËp hîp chi phÝ cho tõng ®èi t­îng, c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Bªn nî: Chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng. Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vÒ tµi kho¶n154. Tµi kho¶n 623 cã s¸u tµi kho¶n cÊp hai: -TK6231(chi phÝ nh©n c«ng sö dông m¸y). -TK6232(chi phÝ vËt liÖu sö dông m¸y). -TK6233(chi phÝ c«ng cô cho m¸y). -TK6234(chi phÝ khÊu hao m¸y). -TK6237(chi phÝ dÞch vô mua ngoµi). -TK6238(chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c). a5-Tµi kho¶n 154 (chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang). Bªn nî: TÊt c¶ chi phÝ dïng trong kú ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. Bªn cã: Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc. D­ nî: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú. 2.2-Tr×nh tù h¹ch to¸n: **Kh¸i niªm: Chi phÝ NVL trùc tiÕp lµ chi phÝ NVL chÝnh, phô mµ doanh nghiÖp xuÊt dïng cho s¶n xuÊt trùc tiÕp ®èi t­îng ®ã. *H¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp: TK152 TK621(ct) TK152 TK154(ct) Sau ®©y lµ s¬ ®å biÓu diÔn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt kho cho c«ng gi¸ trÞ thùc tÕ NVL dïng tr×nh. kh«ng hÕt trong kú TK111,112.141,311,331 NVL mua ngoµi ®­a vµo s¶n xuÊt cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n xuÊt thi c«ng kh«ng qua kho cña sè NVL vÒ tµi kho¶n tæng hîp cña®èi t­îng TK411,336,3388 NVL®­îc cÊp gãp ®i vay ®­a vµo s¶n xuÊt trùc tiÕp ®èi t­îng *H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: +Kh¸i niÖm: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ sè tiÒn l­¬ng vµ 19% trÝch nép theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ®èi t­îng: Ph­¬ng ph¸p tËp hîp h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau ®©y: TK334 TK622(ct) TK154 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y dùng Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nµy vÒ tµi kho¶n tæng h¬p cña ®èi t­îng TK338(2,3,4) 19% trÝch nép theo l­¬ng c«ng nh©n s¶n xu¸t trùc tiÕp TK 335 møc trÝch tr­íc l­¬ng nghØ phÐp theo kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp **H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng: +Kh¸i niÖm:Lµ toµn bé chi phÝ vÒ sö dông m¸y hoµn thµnh khèi l­îng x©y dùng trong kú .Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nµy phô thôc vµo tõng doanh nghiÖp: *§èi víi doanh nghiÖp cã m¸y thi c«ng: +Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau: -Truêng hîp 1: Doanh nghiÖp h¹ch to¸n riªng m¸y thi c«ng. TK152,111,112 TK621 TK154 K623(®éi sx) gi¸ xuÊt thùc tÕ phôc vô m¸y thi c«ng KÕt chuyÓn chi phÝ NVL Chi phÝ m¸y thi c«ng TK334,338(2,3,4) TK622 Chi phÝ nh©nc«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ phôc vô m¸y thi c«ng nh©n c«ng TK214 TK627 KhÊu hao m¸y thi c«ng KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung **Tr­êng hîp 2: Doanh nghiÖp kh«ng h¹ch to¸n m¸y thi c«ng riªng. TK334,338(2,3,4) TK623 TK154 TiÒn l­¬ng vµ 19% theo l­¬ng TK 152 CNSX trùc tiÕp VËt liÖu dïng kh«ng hÕt TK152 Gi¸ thùc tÕ NVL cho m¸y thi c«ng TK153 C«ng cô dông cô xuÊt dïng KÕt chuyÓn cho ®èi t­îng mét kú cho m¸y thi c«ng TK214 Chi phÝ khÊu hao TSC§ m¸y thi c«ng TK1421,335 Chi phÝ tr¶ tr­íc, ph©n bæ trÝch tr­íc trong kú cho s¶n xuÊt m¸y thi c«ng TK111,112,331,141 Tæng tiÒn thanh to¸n TK133 VAT §èi víi doanh nghiÖp ®i thuª m¸y S¬ ®å h¹ch to¸n m¸y thi c«ng nh­ sau: TK111,112,331 TK623(627) TK154 Tæng tiÒn thanh to¸n thuª KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y m¸y vµ ®éi thi c«ng thi c«ng thuª ngoµi **H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc: + Kh¸i niÖm: Chi phÝ tr¶ tr­íc trong kú lµ chi phÝ ®· thùc tÕ ph¸t sinh kú ®ã nh­ng sö dông cho c¶ c¸c kú sau ®ã bao gåm: -C«ng cô dông cô xuÊt dïng trong kú sö dông nhiÒu kú. -L·i thuª tµi s¶n cè ®Þnh tµi chÝnh. -Gi¸ trÞ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi kÕ ho¹ch. TiÒn thuª TSC§ ho¹t ®éng tr¶ tr­íc trong nhiÒu kú. TiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i, l·i tiÒn vay tr¶ tr­íc nhiÒu kú. +C¸c chi phÝ tr¶ tr­íc nµy ®­îc gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ, vµ khi ph¸t sinh ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 1421(chi phÝ chê ph©n bæ).Sang kú sau th× ph©n bæ dÇn chi phÝ nµy cho ®èi t­îng sö dông. +Chi phÝ thêi kú trong kú(641,642) mµ cã phÇn kh«ng phï hîp víi doanh thu kú ®ã th× phÇn ®ã ®­îc gäi lµ chi pghÝ tr¶ tr­íc chê kÕt chuyÓn vµ ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n1422(chi phÝ chê kÕt chuyÓn). Sang kú sau khi nã phï hîp víi doanh thu th× kÕt chuyÓn vÒ TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: *Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n ®­îc m« t¶ theo s¬ ®å sau: TK1531 TK1421 TK641,642,627 C«ng cô dông cô x©y dùng trong kú TK 342 L·i thuª TSC§ tµi chÝnh Hµng kú ph©n bæ dÇn chi phÝ nµy cho ®èi t­îng sö dông TK 2413 Gi¸ trÞ söa ch÷a lín TSC§ ngoµi kÕ ho¹ch TK111,112,311 Tæng tiÒn thuª TSC§, ho¹t ®éng ®iÖn n­íc... nhiÒu kú TK133 VAT +VËy ta cã s¬ ®å chi phÝ tr¶ tr­íc kÕt chuyÓn: TK641,642 TK1422 TK911 KÕt chuyÓn PhÇn kh«ng phï hîp KÕt chuyÓn chi phÝ kú nµy khi nã chi phÝ thêi kú víi doanh thu kú nµy phï hîp víi doanh thu kú sau PhÇn phï hîp víi doanh thu kú ®ã **H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc chi phÝ trÝch tr­íc: +Kh¸i niªm: Chi phÝ ph¶i tr¶ trong kú lµ c¸c chi phÝ ch­a thùc tÕ ph¸t sinh chi tr¶ trong kú nh­ng ®· ®ang sö dông chi phÝ ®ã cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú: VÝ dô nh­: -TrÝch tr­íc ®Ó söa ch÷a lín TSC§ trong kÕ ho¹ch. -TrÝch tr­íc tiÒn thuª TSC§ ho¹t ®éng sau nhiÒu kú. -TrÝch tr­íc tiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i ,l·i tiÒn vay tr¶ sau nhiÒu kú. -TrÝch truíc ®Ó b¶o d­ìng, duy tu, s¶n phÈm hµng ho¸ háng. +C¸c chi phÝ nµy khi trÝch tr­íc trong kú th× ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 335(chi phÝ ph¶i tr¶). Khi nµo chi phÝ nµy thùc tÕ ph¸t sinh chi tr¶ th× trõ vµo trÝch tr­íc. *Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n the0 s¬ ®å sau ®©y: TK334 TK335 TK622 L­¬ng nghØ phÐp thùc tÕ cña TrÝch tr­íc l­¬ng nghØ phÐp cña CNSX trùc tiÕp d· ph¸t sinh c«ng nh©ns¶n xuÊt trùc tiÕp TK 2413 TK 627,641,642 Gi¸ trÞ söa ch÷a lín TSC§ trong TrÝch tr­íc ®Ó söa ch÷a lín kÕ ho¹ch ®· thùc tÕ ph¸t sinh TSC§ trong kÕ ho¹ch TK 111, 112 TK 113 VAT TiÒn thuª TSC§ ho¹t ®éng ®iÖn n­íc, l·i TrÝch tr­íc tiÒn thuª TSC§, tiÒn tiÒn vay ®· thùc tÕ ph¸t sinh chi tr¶ ®iÖn n­íc tr¶ sau nhiÒu kú TK 154 (5,6) TK 642 Gi¸ trÞ söa ch÷a, gÝa trÞ háng cña s¶n TrÝch tr­íc l·i tiÒn vay phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®· xÈy ra tr¶ sau nhiÒu kú TK 721 TK 6415 Sè trÝch tr­íc söa ch÷a lín TrÝch tr­íc ®Ó b¶o d­ìng, duy tu dïng kh«ng hÕt s¶n phÈm hµng ho¸ háng *Trong tr­êng hîp nÕu DN cã tiÒn vay tr¶ l·i vay ®Òu hµng kú th× h¹ch to¸n: Nî TK:642 Cã TK: 111,112 Sè l·i vay tr¶ hµng kú. +NÕu DN cã tiÒn vay cho x©y dùng c¬ b¶n th× kÕ to¸n h¹ch to¸n l·i vay vµo chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cña TSC§ ®ã( cho c¶ hîp ®ång). *H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: +Kh¸i niÖm: Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú lµ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong ph©n s­ëng tæ ®éi trong kú mµ kh«ng bao gåm hai chi phÝ 621,622 cña ph©n x­ëng tæ ®éi ®ã. C¸c chi phÝ nµy trong kú th× ®­îc tËp hîp vµo TK627(chi phÝ s¶n xuÊt chung) chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng tæ ®éi vµ tËp hîp theo yÕu tè chi phÝ vµo tµi kho¶n chi tiÕt t­¬ng øng lµ: -TK 6271(chi phÝ nh©n viªn s¶n xuÊt chung). -TK6272(chi phÝ NVL cho s¶n xuÊt chung). -TK6273(chi phÝ c«ng cô dông cô). -TK6274(chi phÝ khÊu hao TSC§ s­ dông cho s¶n xuÊt chung) -TK6277(chi phÝ dÞch vô mua ngoµi hµng kú). -TK6278(chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn). *Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau: TK 334,338 (2,3,4) TK 627(ct) TK 152 L­¬ng +19% trÝch nép cña Cuèi kú chi phÝ kh«ng dïng hÕt nh©n viªn s¶n xuÊt chung Cho ®èi t­îng TK 154 (ct) TK 152 Gi¸ thùc tÕ NVL cho Cuèi kú kÕt chuyÓn s¶n xuÊt chung hoÆc ph©n bæ TK 154(ct) Cho ®èi t­îng TK 153 C«ng cô dông cô xuÊt dïng mét kú cho s¶n xuÊt chung TK 214 (1,2,3) Chi phÝ khÊu hao TSC§ trong s¶n xuÊt chung TK 1421, 335 Chi phÝ tr¶ tr­íc ph©n bæ, trÝch tr­íc trong kú cho SX chung TK111, 112, 141, 311, 331 TK133 VAT Tæng tiÒn thanh to¸n *Chó ý: Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ khi trong ph©n x­ëng, tæ ®éi ®ã cã s¶n xuÊt tõ hai lo¹i ®èi t­îng s¶n phÈm trë lªn mµ mçi lo¹i s¶n phÈm dÞch vô ®ã lµ mét ®èi t­îng riªng ®· tËp hîp ®èi t­îng riªng®· t©p h¬p riªng cho tõng ®èi tuîng ëiÖc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt TK(621,622) cho mçi lo¹i.. +ViÖc ph©n bæ chi p¬hÝ s¶n xuÊt chung cho mçi lo¹i s¶n phÈm dÞch vô ®­îc lùa chän mét trong c¸c tiªu chuÈn sau ®©y sao cho phï hîp. +T/c1: Ph©n bæ theo sè l­îng thµnh phÈm dÞc vô hoµn thµnh vµ hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng mçi lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô. +T/c2: Ph©n bæ theo tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp mçi lo¹i s¶n phÈm dÞch vô. +T/c3: Ph©n bæ theo sè giê m¸y ch¹y cña mçi lo¹i s¶n phÈm dÞch vô. Møc chi phÝ s¶n xuÊt Tæng chi phÝ SX chung Tiªu chuÈn ph©n bæ x = chung ph©n bæ trong kú cÇn ph©n bæ cho ®èi t­îng (i) Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi t­îng s¶n phÈm (i) *H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: +Kh¸i niÖm: Lµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú trong qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 642(qu¶n lý doanh nghiÖp) chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng tæ ®éi vµ tËp hîp theo yÕu tè chi phÝ vµo tµi kho¶n chi tiÕt t­¬ng øng lµ: -Tk 6421(chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý). -Tk 6422(chi phÝ vËt liÖu). -Tk 6423(chi phÝ c«ng cô dông cô). -Tk 6424(chi phÝ khÊu hao). -Tk 6427(chi phÝ dÞch vô mua ngoµi). -Tk6428(chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn). Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau: TK334,338(2,3,4) TK 642 TK 111,112. TiÒn l­¬ng +19% trÝch nép theo l­¬ng Kho¶n chi phÝ trong kú dïng kh«ng hÕt TK152,153,214 Chi phÝ NVL, CCDC, khÊu hao trong kú TK911 PhÇn phï hîp víi DT trong kú TK335,1421 Chi phÝ ph©n bæ, trÝch tr­íc trong kú Cuèi kú kÕt chuyÓn TK 1422 chi phÝ 642 TK111,112,141,331,311 TK133 VAT PhÇn kh«ng phï hîp víi DT trong kú Tæng tiÒn thanh to¸n TK333 ThuÕ, phÝ doanh nghiÖp chÞu TK139,159 Møc lËp dù phßng b-H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chi phÝ theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: 1) Kh¸i niÖm: Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph­¬ng ph¸p ph¶n ¸nh kh«ng th­êng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n, hµng ho¸ vµ c¸c vËt liÖu, dông cô tån kho. Trªn thùc tÕ th× ph­¬ng ph¸p nµy Ýt dïng h¬n so víi ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn chÝnh v× vËy ta kh«ng ®i s©u ph©n tÝch: +Theo ph­¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631(gi¸ thµnh s¶n xuÊt) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Bªn nî: +KÕt chuyÓn gi¸ trÞ dë dang hoµn thµnh hoÆc ch­a hoµn thµnh nh­ng ch­a bµn giao cuèi kú. +Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn cã: +KÕt chuyÓn gi¸ trÞ dë dang ®¶ hoµn thµnh, ch­a hoµn thµnh nh­ng chua bµn giao cuèi kú. +Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh bµn giao trong kú. TK631: cuèi kú kh«ng cã sè d­,ngoµi ra cßn sö dông tµi kho¶n611(Mua NVL ®Ó h¹ch to¸n). 2) Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n: +KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 611, c¸c chi phÝ ph¶n ¸nh trªn t µi kho¶n (621) kh«ng ghi chi tiÕt chøng tõ xuÊt dïng NVL, mµ ghi mét lÇn vµo cuèi kú ®Ó h¹ch to¸n sau khi kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVl tån kho vµ hµng ®ang ®i ®­êng. - + = Gi¸ NVL thùc tÕ Gi¸ trÞ NVL Gi¸ trÞ NVL Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng thùc tÕ tån ®Çu kú thùc tÕ nhËp trong kú thùc tÕ tån ®Çu kú +§Ó x¸c ®Þnh NVL thùc tÕ xuÊt dïng cho c¸c ®èi t­îng c¨n cø vµo môc ®Ých s­ dông tõng lo¹i vµ tû lÖ ph©n bæ dùa vµo kinh nghiÖm nhiÒu n¨m hoÆc dùa vµo dù to¸n .Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× nã kh«ng ®­îc chÝnh x¸c th«ng qua ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vµ tËp hîp chi phÝ trong kiÓm kª ®Þnh kú. *Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau: NVL tån kho cuèi kú TK151 (2,3) TK611 (6111) TK621 TK631 TK154 NVL tån ®Çu kú NVL xuÊt trong kú K/c chi phÝ NVL Gi¸ thµnh SF dë dang cuèi kú TK331,111,112 TK623 NVL nhËp K/c chi phÝ m¸y trong kú thi c«ng TK622 TK623 K/c chi phÝ NC Tæng gi¸ thµnh trùc tiÕp SF hoµn thµnh TK627 K/c chi phÝ SX chung 3) Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ tæng hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: *TÝnh gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu quan träng nhÊt ë bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. KÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng nhµ qu¶n lý gióp gi¸m ®èc thùc hiÖn chØ tiªu nµy, ®Ó tÝnh ®ñ vµ chÝnh x¸c gi¸ thµnh th× kÕ to¸n, ph¶i tËp hîp ®óng, ®ñ chinnhs x¸c vµ kÞp thêi chi phÝ theo tõng ®èi t­îng cô thÓ, kÕt hîp víi c¸c ph­¬ng ph¸p to¸n häc cÇn thiÕt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. 3.1-Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ tËp hîp: 1-Cuèi kú hoÆc kÕt thóc ®¬n ®Æt hµng kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ trong kú cña ®èi t­îng tõ bèn kho¶n môc(621,622,627,631) vÒ tµi kho¶n tæng hîp 154 cña ®èi t­îng ®ã. 2-PhÕ liÖu thu håi, gi¸ trÞ s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc ngoµi ®Þnh møc. 3-Cuèi kú kiÓm kª, ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm cuèi kú. *S¬ ®å ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ trong s¶n xuÊt. TK621 TK154 TK111,112,1588 * D­ ®Çu kú PhÕ liÖu thu håi K/c chi phÝ NVL C¸c gi¶m trõ TK622 Chi phÝ s¶n xuÊt TK335,138(1,8) K/c chi phÝ nh©n c«ng Gi¸ trÞ SF dë dang TK623 TK155 K/c chi phÝ m¸y thi c«ng Sè m¸y nhËp kho TK627 Tæng gi¸ thµnh c«ng TK157 K/c chi phÝ s¶n xuÊt chung x­ëng thùc tÕ cña Sè göi b¸n * Sè d­ cuèi kú sè TF DV hoµn thµnh TK632 Sè b¸n ngay *KiÓm kª ®¸nh gi¸ trÞ sè s¶n phÈm dÞch vô: +Dë dang cuèi kú: B»ng mét trongc¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y sao cho phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. a-Ph­¬ng ph¸p 1: §¸nh gi¸ s¶n phÈm dÞch vô dë dang cuèi kú theo phÇn tr¨m hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng so víi s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh: Gi¸ trÞ sè thµnh Gi¸ trÞ sè TF, DV, Chi phÝ SX Sè SF, DV % = phÈm dÞch vô, ®Çu kú + trong kú x cuèi kú x hoµn thµnh dd cuèi kú SL SF DV trong kú + Sè SF DV dd cuçi kú T­¬ng ®­¬ng *Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho DN s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô cã qóa tr×nh s¶n xuÊt bë NVL chÝnh vµ chi phÝ chÕ biÕn 622 vµ 627 ®Òu ®Æn vµo suèt qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô ®ã. b-Ph­¬ng ph¸p 2:§¸nh gi¸ s¶n phÈm dÞch vô dë dang cuèi kú theo chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp: Gi¸ trÞ NVL chÝnh trùc tiÕp cña sè s¶n phÈm DV + dë dang®Çukú trùc tiÕp cña Gi¸ trÞ NVL chÝnh trùc tiÕp cña sè s¶n phÈm = DV dë dangn cuèi kú trùc tiÕp cña Chi phÝ NVL chÝnh thùc tÕ trong kú phÈm DV dë dang ®Çukú trùc tiÕp cña Sè thµnh phÈm DV ®·hoµn thµnh trong kú + trùc tiÕp cña Sè s¶n phÈm DV dë dang cuèi kú trùc tiÕp cña x [ Sè s¶n phÈm DV dë dang cuèi kú] * Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞc vô cã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bá NVL chÝnh mét lÇn vµo ®Çu quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô ®ã. c-Ph­¬ng ph¸p 3: §¸nh gi¸ s¶n phÈm dÞch vô dë dang cuèi kú theo chi phÝ ®Þnh møc trong phÇn c«ng viÖc ®· thùc hiÖn: Gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm dÞch vô dë dang cuèi kú =Tæng cña tÊt c¶(Qi*§Mi). Trong ®ã: Qi lµ sè l­îng b­íc c«ng viÖc ®· thùc hiÖn. §Mi: lµ chi phÝ theo ®Þnh møc cña b­íc c«ng viÖc (i). **X¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña sè s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh: GÝa trÞ sè SF DV dë dang cuèi kú(i) Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (i) Tæng Z CXTT cña sè TF DV hoµn thµnh (Zi) GÝa trÞ sè SF DV dë dang ®Çu kú(i) - = + ZGTCXTT (i) = Zi(CXTT)/ Sè thµnh DV hoµn thµnh *Sau ®ã c¨n cø vµo t×nh h×nh lu©n chuyÓn sè thµnh phÈm, dÞch vô trong kú (nhËp kho, göi b¸n), lËp thÎ ghi sæ. 3.2-C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: *Trªn thùc tÕ tuú theo quy tr×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt chÕ biÕn cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: a-Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp gi¶n ®¬n: Tæng gi¸ thµnh CXTT cña sè thµnh phÈm dÞch vô hoµn thµnh (i) = Gi¸ trÞ sè s¶n phÈm DV dd cuèi kú(i) Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú(i) - Gi¸ trÞ sè s¶n phÈm DV,dd ®Çu kú(i) + *Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm dÞch vô trong mét ph©n x­ëng tæ ®éi cã mét lo¹I s¶n phÈm dÞch vô ®ã mµ kÕ to¸n ®· tËp hîp tæng hîp chi phÝ riªng cho s¶n phÈm dÞch vô. b-Ph­¬ng ph¸p céng tæng: Z = Z1+ Z +......+Zn. +Z lµ gi¸ thµnh cña thµnh phÈm dÞch vô vµ c¸c tham sè Z1,Z2,....Zn. lµ gi¸ thµnh cña mçi bbé phËn chi tiÕt trong thµnh phÈm dÞch vô trªn. *Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho DN s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm,dÞch vô cã bé phËn, chi tiÕt mµ mçi bé phËn chi tiÕt ®ã ®­îc s¶n xuÊt (mua) ë mét ph©n x­ëng tæ ®éi kh¸c nhau. c-Ph­¬ng ph¸p hÖ sè quy ®æi: *Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp mét ph©n x­ëng , tæ ®éi cã s¶n xuÊt nhãm s¶n phÈm dÞch vô, cïng quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt, vµ kÕ to¸n ®· tËp hîp chi phÝ trong s¶n xuÊt cho nhãm s¶n phÈm dÞch vô ®ã vµo ba kho¶n môc (621,622,627). **Néi dung tÝnh gi¸ thµnh cho mçi s¶n phÈm dÞch vô trong nhãm: -KÕ to¸n trän mét lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô trong nhãm lµm s¶n phÈm gèc. Sau ®ã quy ®æi c¸c lo¹i thµnh phÈm, dÞch vô cßn l¹i trong nhãm vÒ s¶n phÈm gèc ®ã th«ng qua hÖ sè quy ®æi(H). Qgèc = Tæng tÊt c¶ (qi *Hi) : Hi lµ hÖ sè quy ®æi cña thµnh phÈm dÞch vô(i) vÒ s¶n phÈm gèc. *Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh: Tæng gi¸ thµnh(cxtt) cña nhãm thµnh phÈm dÞch vô = hoµn thµnh (Z) Gi¸ trÞ nhãm s¶n phÈm dÞch vô dd + ®Çu kú Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cña - nhãm Gi¸ trÞ nhãm s¶n phÈm dÞch vô dd cuèi kú *X¸c ®Þnh gi¸ thµnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm dÞch vô trong nhãm: Gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ (®¬n vÞ) cña s¶n phÈm gèc Z = Qgèc Gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña s¶n phÈm dÞch vô (i) = Zcxtt(s¶n phÈm gèc) * Hi x qi Zcxtt(thµnh phÈm, dÞch vô (i) Tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña sè s¶n phÈm = dÞch vô(i) ®¶ hoµn thµnh VËy tæng gi¸ thµnh (CXTT) cña sè s¶n phÈm dÞch vô (i) hoµn thµnh = ZCXTT(TFDV i) x qi d-Ph­¬ng ph¸p tû lÖ: Néi dung tÝnh gi¸ thµnh: Zcxtt(thµnh phÈm, dÞch vô(i)) = Zcx®m, dù to¸n kÕ ho¹ch(i) x Tû lÖ chi phÝ. Tû lÖ chi phÝ (gi¸ thµnh) = Tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña nhãm thµnh phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh Tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng ®Þnh møc( dù to¸n , kÕ ho¹ch) cña nhãm thµnh phÈm dÞch vô hoµn thµnh (A) *A ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: A = Tæng tÊt c¶ (qi *Zcx®m(dù to¸n, kÕ ho¹ch)). *Sau ®©y lµ hai s¬ ®å h¹ch to¸n ®Ó tÝnh gi¸ thµnh øng víi hai ph­¬ng ph¸p: + S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ, tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: TK621 TK154 TK155 TK156 TK157 TK632 TK911 TK622 TK623 TK627 TK642 K/c chi phÝ NVL trùc tiÕp k/c chi phÝ nc trùc tiÕp k/c chi phÝ m¸y thi c«ng k/c chi phÝ sx chung K/c chi phÝ qu¶n lý DN chê kÕt chuyÓn K/c chi phÝ qu¶n lý DN TK1422 NhËp kho gi¸ göi b¸n tõ ph©n xö¬ng Kho¸ gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt göi b¸n gi¸ vèn hµng b¸n B¸n ngay t¹i x­ëng K/c vÒ ®Ó tÝnh kÕt qu¶ TK111,112,.. K/c chi phÝ qu¶n lý DN kú trøoc ®Ó l¹i *S¬ ®å h¹ch to¸nchi phÝ, tÝnh gi¸ thanhµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: TK911 TK154 TK621 TK622 TK631 TK154 TK632 TK157 TK142 TK623 TK627----------------------------------------- TK642 chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú K/c chi phÝ NVL trùc tiÐp K/c chi phÝ nh©n c«ng K/c chi phÝ m¸y thi c«ng K/c chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ qu¶n lý DN chê kÕt chuyÓn K/c chi phÝ qu¶n lý DN Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú Hµng göi b¸n K/c vÒ tÝnh kÕt qu¶ K/c chi phÝ qu¶n lý DN kú tr­íc ®Ó l¹i gi¸ vèn hµng b¸n PhÇn II Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp x©y dùng vµ nh÷ng ph­¬ng h­íng gi¶i ph¸p A- Thùc tr¹ng hach to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, nh÷ng kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p vµ sè liÖu trÝch dÉn. I-§Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp x©y dùng: -Lµ bé phËn quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®©y lµ mét nghµnh kinh tÕ kü thuËt t­¬ng ®èi ®éc lËp víi chøc n¨ng hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng, còng nh­ söa ch÷a t¸i t¹o l¹i nh÷ng c«ng tr×nh cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. -S¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p thêi gian thi c«ng l©u dµi vµ ph©n t¸n. -S¶n phÈm x©y dùng kh«ng thÓ l­u kho bÕn b·i ®­îc, gi¸ cña nã lµ gi¸ quyÕt to¸n, gi¸ hîp ®ång. -Thêi gian sö dông l©u dµi. -S¶n phÈm x©y dùng lµ cè ®Þnh t¹i khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh, ®ã lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm chung nhÊt cña doanh nghiÖp x©y dùng. ***Qua ®ã chóng ta thÊy r»ng c¬ cÊu ho¹t ®éng cña ngµnh x©y dùng hÕt søc phøc t¹p, kÕ to¸n ph¶i tæ chøc tèt qu¸ tr×nh h¹ch to¸n ban ®Çu vµ th­êmg xuyªn kiÓm kª, ®¸nh gi¸ ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, mÊt m¸t vµ söa ch÷a kh¾c phôc kÞp thêi. Ngµnh x©y dùng hiÖn nay ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn v­ît bËc vµ lu«n dÉn ®Çu trong c«ng cuéc x©y dùng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc song trªn thùc tÕ ngµnh x©y dùng còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n: +ThiÕu nguån vèn kinh doanh ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt quèc gia. +Ho¹t ®éng diÔn ra kh«ng mang tÝnh æn ®Þnh nªn khã kh¨n cho viÖc lùa chän ph­¬ng ¸n thÝch hîp vÒ kü thuËt vµ tiÕn ®é thi c«ng. +Qu¸ tr×nh thi c«ng ®ßi hái ph¶i kÕt hîp nhiÒu bé phËn chøc n¨ng míi hoµn thµnh ®­îc. +Phô thuéc rÊt lín vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu. ChÝnh v× vËy kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ph¶i dù trï vµ tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh to¸n mét c¸ch hîp lý. II-Thùc tr¹ng: 1-Thùc tr¹ng vµ gi¶ ph¸p: *Doanh nghiÖp x©y dùng hiÖn nay ®ang n»m trong t×nh tr¹ng tån t¹I vµ ph¸t triÓn nhanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. +Ngµnh x©y dùng lµ mét ngµnh mòi nhän cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vèi nhiÖm vô kiÕn tróc vµ x©y dùng, x©y dùng l¹i nh÷ng c¬ së h¹ tÇng gãp phÇn tÝch cùc trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m qua nghµnh x©y dùng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh rùu t­¬ng ®èi kh¶ quan vµ ®· cã ng÷ng b­íc nh¶y v­ît bËc, s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng cã ®­îc vµ mang mét gi¸ c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng lµ c¶ mét qu¸ tr×nh nç lùc vµ phÊn ®Êu cña biÕt bao c¸c nhµ qu¶n lý, trong ®ã ng­êi kÓ ®Õn ®Çu tiªn ®ã lµ hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp. * KÕ to¸n vµ kÕ to¸n tr­ëng hiÖn nay trong doanh nghiÖp nh×n chung ®· thµnh th¹o nghiÖp vô kÕ to¸n vµ lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. +Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi chÆt chÏ, song ho¹t ®éng nhiÒu khi ch­a cã hiÖu qu¶. +C«ng t¸c chøng tõ lu«n ghi ®óng vµ hîp ph¸p, hîp lÖ. +KÕ to¸n lu«n tu©n thñ theo quy ®Þnh ®Æt ra cña bé tµi chÝnh khi lµm nghiÖp vô kÕ to¸n. +H¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nh×n chung lµ chÝnh x¸c, song ®«I khi vÉn bÞ sai sãt lµm thÊt tho¸t nhiÒu tµI s¶n. +Trong DN hiÖn nay ®· vµ ngµy cµng h×nh thµnh chÆt chÏ h¬n bé phËn kiÓm to¸n néi bé kiÓm tra s¸t sao ®Õn lÜnh vùc nµy ®Ó doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. V©y trªn thùc tÕ ta ®· thÊy h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ®ang lµ mèi quan t©m s©u s¾c cña mäi doanh nghiÖp tuú tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ, ë trong bµi viÕt nµy em ®ang ®Ò cËp ®Õt doanh nghiÖp x©y dùng, mét ®¬n vÞ ®a ngµnh kinh tÕ kü thuËt viÖc h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhiÒu so víi nh÷ng ®¬n vÞ th­¬ng m¹I, dÞch vô, nã gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n. Nh÷ng khã kh¨n cÇn ®Ò cËp ®Õn ®ã lµ: +Do ph¶i x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh cho nªn ph¶i lËp dù to¸n chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. +Cã nh÷ng c«ng tr×nh th× chñ thÇu bá thªm chi phÝ, cã nh÷ng c«ng tr×nh th× kh«ng bá thªm chi phÝ do ®ã khã kh¨n cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh tæng hîp cu¶ toµn c«ng tr×nh ( NÕu chñ ®Çu t­ cã bá thªm chi phÝ th× ghi vµo tµI kho¶n (002)[ vËt t­ hµng ho¸ nh©n gia c«ng]. +KÕ to¸n ph¶i ghi chi tiÕt tØ mØ tõng yÕu tè nhËp l­îng ®Ó tæng hîp chi phÝ chÝnh x¸c. * Trong doanh nghiÖp x©y dùng nhiÒu chi phÝ ph¸t sinh mét c¸ch ®ét biÕn do thiªn nhiªn con ng­êi g©y nªn. Nªn kÕ to¸n lu«n lu«n ph¶I kiÓm kª ®¸nh gi¸ ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ h¹ch to¸n chÝnh x¸c. +HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n hiÖn hµnh ®ang lµ c«ng cô ®¾c lùc gióp kÕ to¸n tr­ëng hoµn thµnh suÊt s¾c nhiÖm vô cña m×nh. 2-Gi¶i ph¸p: +CÇn x©y dùng bé m¸y kÕ to¸n chÆt chÏ tõ trªn xuèng d­íi, ho¹t ®éng mmét c¸c khoa häc. +Th­êng xuyªn kiÓm tra, xem xÐt ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i nghiÖp vô h¹ch to¸n tÕ to¸n ®Ó mµ ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a nh÷ng sai háng thiÕu sãt kÞp thêi. +X©y dùng mét hÖ thèng kiÓm to¸n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong doanh nghiÖp, kiÓm tra mét c¸ch chÆt chÏ nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. +CÇn ph¶i dù chï mét c¸ch chÝnh x¸c cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh cô thÓ, trong nhiÒu tr­êng hîp cã thÓ ph¶i trÝch tr­íc ®Ó b¶o ®¶m cho nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. +CÇn ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c chøng tõ còng nh­ c¸c nguyªn t¾c khi h¹ch to¸n kÕ to¸n . +CÇn ph¶i x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh phï hîp thuËn lîi cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. +CÇn ph¶i ®Çu t­ vèn mét c¸ch ®ång bé, kh«ng nhá nhá dät tõng phÇn cho tõng h¹ng môc, c«ng tr×nh. *NÕu thùc thi tèt nh÷ng gi¶i ph¸p tren nhÊt ®Þnh DN sÏ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng, vµ s¶n phÈm cu¶ ngµnh x©y dùng ngµy cµng n©ng cao chÊt l­îng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt. *TrÝch sè liÖu thùc tÕ: T¹i c«ng ty x©y dùng Ph¸t Léc thuéc sá x©y dùng b¾c giang, lo¹I h×nh ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh. +Sau ®©y trÝch sè liÖu thùc tÕ t¹I c«ng ty x©y dùng Ph¸t Léc-B¾c Giang, ho¹t ®éng cña c«ng ty lµ x©y dùn g c¸c c«ng tr×nh theo h×nh thøc kho¸n100%. * Sè liÖu 6 th¸ng ®Çu n¨m cho côm c«ng tr×nh, c«ng ty nhËn x©y dùng cho UBND huyÖn Lôc Nam thuéc ®¬n vÞ quy ho¹ch khu du lÞch Suèi Mì hai côm c«ng tr×nh: +C«ng ty nhËn x©y dùng cho UBNN HuyÖn Lôc Nam hai côm c«ng tr×nh: Côm1: Gåm ba h¹ng môc: Mét kh¸c s¹n (KS), mét bÓ b¬i (BB) vµ mét con ®õ¬ng (C§) tr¶i dµid·y nói HuyÒn ®inh tíi thung lòng Ngäc Hoa. KÕ ho¹ch thi c«ng tõ ngµy 1/1/1999 ®Õn ngµy 31/8/1999. Côm 2: Gåm mét c©y cÇu b¾c qua s«ng Lôc Nam vµ mét tr¹m kiÓm so¸t vÐ ®èi víi quý kh¸ch ®I du lÞch dù ®inhj thi c«ng tõ ngµy 10/9/99- 31/12/99 bµn giao sè liÖu nh­ sau: (§VTÝnh 1triÖu VN§). 1. Ngµy 1/1/99 ho¸ ®¬n xuÊt kho t¹I kho NVLë thÞ trÊn ®åi ng« cho x©y dùng víi gi¸ xuÊt lµ: 330tr(KS) ;250tr (BB) ;400tr(C§). Gi¸ vËn chuyÓn kh«ng cã VAT: 15tr(KS);10(BB); 25tr(C§). 2. ngµy1/2/99: C«ng ty mua vËt liÖu x©y dùng cu¨ c«ng ty th­¬ng m¹I dÞch vô huyÖn Lôc Nam tÝnh c¶ VAT cho c¸c h¹ng môc lµ: 410tr(C§) VAT(40tr); 320tr(KS) VAT(25); 270tr(BB) VAT(20tr). VËt liÖu chuyÓn ®Õn tËn c«ng tr­êng thi c«ng. 3. ngµy 31/4/99 tÝnh sè tiÒn ph¶I tr¶ c«ng nh©n viªn theo b¶ng tÝnh l­¬ng lµ c«ng nh©n s¶n xuÊt: 120tr(C§); 100tr(KS); 80tr(BB). C«ng ty tr¶ b»ng tiÒn mÆ. 4. Tr¶ c«ng nh©n viªn qu¶n lý: 40tr. 5. Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn m¸y x©y dùng tíi ch©n nói HuyÒn ®inh víi chi phÝ vËn chuyÓn theo ho¸ ®¬n v¬Ý tæng sè tiÒn tÝnh c¶ VAT lµ25tr. 6. Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh mua m¸y x©y dùng tõ n¨m1995 lµ 700tr c«ng ty tÝnh khÊu hao 10 n¨m moâi n¨m 70tr. 7. Ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn ®IÖn, n­íc cho c¶ hai quý ®Çu n¨m lµ27,5tr chi cho c¸c dÞch vô kh¸c55tr, ph¶I tr¶ tr­íc c¶ n¨m tiÒn ®IÖn lµ 55tr tÝnh c¶ VAT. 8. TiÒn thuª nh©n c«ng gi¶I phãng mÆt b»ng cho c¶ hai côm c«ng tr×nh lµ 30tr ph©n bæ ®Òu, tr¶ b»ng tiÒn mÆt, tiÒn l­¬ng m¸y thùc tÕ lµ 120tr. 9. §éi m¸y thi c«ng ho¹t ®éng ®Õn30/8/99 µ 1000tr trong ®ã 500tr (C§); 300tr (KS); 200tr(BB), lÊy NVL tõ kho cho m¸y lµ 100tr. 10. Hao mßn TSC§ kh¸c: Tæng nguyªn gi¸ 150tr khÊu hao 5 n¨m. 11. C«ng ty vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹I tõ 1/1/99 ®Õn 31/12/2000 víi sè tiÒn 1000tr víi l·I xuÊt 5%/n¨m. Tr¶ hai lÇn vµo 30/6/99 vµ 30/6/2000 mçi lÇn tr¶ 50tr. 12. C«ng ty thuª chç nghØ cho nh©n viªn qu¶n lý 10tr c¶ VAT n¨m1999 ho¸ ®¬n tr¶ vµo ngµy 1/5/99 13. Do lêi ®Ò nghÞ cña «ng chñ tÞch UBND HuyÖn Lôc Nam(gi¸m ®èc ®iÒu hµnh khu qui ho¹ch) mµ c«ng ty ph¶i ph¸ cÊu thang cña kh¸ch s¹n, tiÒn thuª ph¸ lµ 3tr(tiÒn mÆt), thiÖt h¹I 25tr thu håi l¹i ®­îc 4tr (vËt liÖu thu håi) ch­a tÝnh VAT. KÕ to¸n tr­ëng cho tiÒn thuª vµo s¶n xuÊt chung cßn thiÖt h¹i cho vµo chi phÝ bÊt th­êng. 14. Chi phÝ nh©n viªn phôc vô 15tr, chi phÝ c«ng cô dông cô phôc vô s¶n xuÊt t¹I c«ng tr­êng15tr, ph©n bæ hai lÇn chi phÝ vËt liÖu chung cho c«ng tr­êng, ho¸ ®¬n xuÊt ngµy 5/1 vµ ngµy 5/4 tæng lµ 15tr. 15. Hao mßn tµI s¶n cè ®Þnh cho qu¶n lý, cho phÐp tÝnh 6tr/ h¹ng môc ®ãi víi côm mét. 16. §Õn cuèi kú vËt liÖu thu håi tõ con ®­êng lµ 35tr; kh¸c s¹n lµ 30tr vµ bÓ b¬i lµ 25tr. **KÕ to¸n c«ng ty h¹ch to¸n chi phÝ nh­ sau: 2. Nî TK: 6214 (915tr). C§-370tr KS295tr BB-250tr Nî TK: 133 (91,5tr) Cã TK 112:(1(016,5tr) 3. Nî TK: 622 (342+64,98tr) Cã TK: 334 (342tr). C§-(138tr) KS-(118tr) BB-(90tr). Cã TK: 338(2,3,4)(64,98tr). C§-25tr KS-20tr BB-19,98tr 4. Nî TK: 642 (47,6tr) Cã TK334 :(4otr) Cã TK 338 (2,3,4): 7,6 tr 5. Nî TK 6277 (20tr) C§ -10tr KS-6tr BB-4tr Nî TK 133 (5tr) Cã TK 111 (25tr) 6. Nî TK 6234 (35tr) C§-15tr KS-10tr BB-4tr Cã TK 214 (35tr). 1a. NîTK: 621 (950tr). C§-400tr KS-300tr BB-250tr CãTK: 152 (950tr). 1b . Nî TK: 621 (50). C§-25tr KS-15tr BB-10tr Nî TK133: 5tr Cã TK: 111 (55tr) 7. Nî TK 627 (100tr) C§ -45tr KS-30tr BB-25tr Nî TK 133 (10tr) Cã TK 111 (110tr) ++KÕ to¸n ®Þnh kho¶n: 1. 12. 12b, Nî TK 1421 (5tr) Cã TK 111 (5tr) 12. 12a, Nî TK 6427 (3,5tr) Nî TK 133 (1,5tr) Cã TK 111 (5tr) 10. Nî TK 6274 (15tr) C§-6tr KS-5tr BB-4tr Cã TK 214 (15tr) 11. 11a, Nî TK 111 (600tr) Nî TK 112 (400tr) Cã TK 311 (1000tr) 11b, Nî TK 642 (25tr) Nî TK 142 (25tr) Cã TK 111 (50tr) 9. Nî TK 6232 (100tr) C§-50tr KS-30tr BB-20tr Cã TK 152 (100tr) 7. Nî TK 627 (100tr) C§-45tr KS-30tr BB-25tr Nî TK 133 (10tr) Cã TK 111 (110tr) 14a, Nî TK 627 (17,85tr) C§-6tr KS-6tr BB-5,85tr Cã TK 334 (15tr) Cã TK 388(2,3,4) :2,85tr 14b. b1. Nî TK 1421 (15tr) Cã TK 153 (15tr) b2. Nî TK 6273 (7,5tr) C§-4tr KS-2tr BB-1,5 Cã TK 1421 (7,5tr) 14c. Nî TK 6272 (15tr) C§-6tr KS-5tr BB-4tr Cã TK 152 (15tr) 13. 13a, Nî TK 821 (21tr) Nî TK 152 (4tr) KS- 4tr Nî TK 627 3tr KS-3tr Cã TK 138 (28tr) 13b, Nî TK 138 (28tr) Cã TK 632 (28tr) 12a. Nî TK 6427 (3,5tr) Nî TK133 (1,5tr) Cã TK 111 (5tr) 12b. Nî TK 1421 (5tr) Cã TK 111 (5tr) 11a. Nî TK 111 (600tr) Nî TK112 (400tr) Cã TK 311 (1000tr) 11b. Nî TK 642 (25tr) Nî TK142 (25tr) Cã TK 111 (50tr) 8. 8a, Nî TK627 (30tr). C§-15tr KS -10tr BB-5tr Cã TK 111 (30tr) 8b, Nî TK 623 (120tr) C§-50tr KS-40tr BB-30tr Nî TK 623 (22,8tr) C§-9tr KS-8tr BB-5,8tr Cã TK 334 (120tr). Cã TK 338(2,3,4) :22,8tr 10. Nî TK 6274 (15tr) C§ -6tr KS-5tr BB-4tr Cã TK 214 (15tr) 9. Nî TK 6232 (100tr) C§ -50tr KS-30tr BB-20tr Cã TK 152 (100tr) 11. 12. 14. 15. Nî TK 6424 (6tr) Cã TK 214 (6tr) 16. Nî TK 152 (90tr) Cã TK 621 (90tr) C§-40tr KS-30tr BB-20tr d.KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung NîTK 154 (205,35tr) C§-92tr KS-64tr BB-49,35tr CãTK 627 (205,35tr) a.KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp vÒ tµi kho¶n 154: NîTK 154 (1915tr) C§-795tr KS-610tr BB-510tr CãTK 621 (1915tr) f.NîTK 154 3tr CãTK 627 (3tr) b.KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Nî TK 154 (4o6,98tr) C§-163tr KS-134tr BB-109,98tr CãTK 622 (406,98tr) c.KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng: NîTK 154 (277,8tr) C§-124tr KS-88tr BB-65,8tr CãTK 623 (277,8tr) **Ta tÝnh gi¸ thµnh cho tõng h¹nh môc c«ng tr×nh sau: KÕt chuyÓn tµI kho¶n 154 vÒ tµi kho¶n 632. VËy tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ lµ: NîTK 623 (2805,13) C§-1174tr KS-896tr BB-735,13tr CãTK 154 (2805,13tr) +KÕ to¸n tÝnh ®­îc gi¸ thµnh c«ng x­ëng cña mçi h¹ng môc c«ngtr×nh nh­ sau: Zcxtt cña con ®­êng lµ: 1174tr Zcxtt cña kh¸ch s¹n lµ: 896tr Zcxtt cña bÓ b¬I lµ: 735,13tr *****Ta cã s¬ ®å h¹ch to¸n: +S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ NVL chi tiÕt: TK152 TK111 TK112 TK621 TK152 TK154 TK632 C§.400 KS.300 BB.250 C§.400 KS.300 BB.250 55 C§.25 KS.15 BB.10 1006,5 TK133 VAT C§.370 KS.295 BB.250 TK133 VAT 91,5 90 C§.40 KS.30 BB.20 C§795 KS.610 BB.510 k/C vËt liÖu thõa 1915 C§.795 KS.61O BB.510 5tr  **S¬ ®å chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C§ 163 KS 134 BB 109,98 C§ 163 KS 134 BB 109,98 TK334 TK622 TK154 TK632 C§ 138 KS 114 342 BB 90 TK338(2,3,4) C§ 25 KS 20 64,98 BB 19,98 406,98 406,98 **S¬ ®å chi phÝ tr¶ tr­íc: TK111 TK1421 TK6273 25tr 25tr TK111 5tr 5tr TK153 15tr 15tr 7,5tr 7,5tr **S¬ ®å chi phÝ m¸y thi c«ng: C§ 124 KS 88 BB 65,8 C§ 124 KS 88 BB 65,8 TK334,338(2,3,4) TK623 TK154 TK632 C§ 59 KS 48 142 BB 35,8 TK152 C§ 50 KS 30 100 BB 20 277,8 277,8 **S¬ ®å chi phÝ s¶n xuÊt chung: C§ 6 KS 5 BB 4 C§ 92 KS 64 BB 49,35 TK334,338(2,3,4) TK627 TK154 C§ 6 KS 6 17,85 BB 5,85 TK152 C§ 6 KS 5 15 BB 4 205,34 TK214 15 TK111 TK113 C§ 6 KS 5 BB 4 VAT 15tr 165 C§ 4 KS 2 BB 1,5 TK1421 7,5tr ** S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: TK334 TK642 TK632 TK138 TK821 40tr 40tr 28tr 21tr TK338(2,3,4) TK152 7,6tr 7,6tr 4tr TK111 TK627 25tr 25tr 3tr TK214 6tr 6tr NhËn xÐt thùc tr¹ng cña c«ng ty * VÒ tr×nh ®é kÕ to¸n: kh«ng ®­îc cao vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n kh«ng thµnh th¹o l¾m ®­îc béc lé qua c¸c nh­îc ®iÓm sau: nhiÒu nghiÖp vô h¹ch to¸n sai trong phÇn kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n bá sãt kh«ng h¹ch to¸n vµ ghi ®Þnh kho¶n chi phÝ vÒ phÇn cÇu thang kh¸ch s¹n do söa ch÷a l¹i lµ: Nî TK154: 3tr Cã TK627: 3tr KÕ to¸n tÝnh gÝa cña kh¸ch s¹n kh«ng chÝnh x¸c do h¹ch to¸n thiÕu mÊt 3tr Trong s¬ ®å chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n h¹ch to¸n bÞ sai sè liÖu Trong nghiÖp vô n¨m kÕ to¸n ®Þnh kho¶n sai v× chuyÓn m¸y thi c«ng cho c¶ hai côm m¸y c«ng tr×nh khio kiÓm tra cÇn ®­îc söa l¹i nh­ sau: a. Nî TK6277: 10tr b. Nî TK1421: 10 tr C§: 5tr Cã TK111: 10tr KS: 3tr BB: 2tr Cã TK111: 10tr NghiÖp vô 7: trong 100tr th× cã 27,5tr lµ tr¶ tiÒn ®iÖn tr¶ tr­íc cã c¶ VAT do ®ã ph¶i ®inh jkho¶n l¹i nh­ sau: 7. a. Nî TK627: 75tr, trong ®ã: C§: 30tr KS: 25tr BB: 20TR Nî TK33: 7,5tr Cã TK111: 82,5tr b. Nî TK1421: 27,5tr Cã TK111: 27,5tr * Trong nghiÖp vô 8: kÕ to¸n ®Þnh kho¶n kh«ng ph©n bæ ®Òu cho 2 côm chÝnh. V× vËy nghiÖp vô kinh tÕ nµy ph¶i ®­îc ®Þnh kho¶n l¹i nh­ sau: 8. a1. Nî TK627: 15TR C§: 6tr KS: 5tr BB: 4tr Cã TK111: 15tr a2. Nî TK1421: 15tr Cã TK111: 15tr * VÒ chøng tõ: c«ng ty ghi kh«ng râ rµng vµ cô thÓ chi tiÕt cho tõng kho¶n môc, ghi mét c¸ch chung chung. + M« h×nh qu¶n lý cña c«ng ty vÒ kh©u tæ chøc ®Ó thi c«ng nãi chung t­¬ng ®èi tèt, song vÉn ch­a s¸t sao l¾m. + VÒ chi phÝ: ghi chÐp kh«ng râ rµng, cô thÓ. RÊt nhiÒu chi phÝ h¹ch to¸n tÝnh to¸n sai. * §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn doanh nghiÖp cÇn qu¸n triÖt nh÷ng quan ®iÓm sau: - KÕ to¸n viªn cÇn ph¶i t¨ng c­êng kh¶ n¨ng vµ kiÕn thøc vÒ kÕ to¸n. - KÕ toµn tr­ëng ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a kh¶ n¨ng tæng h¬p chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh to¸n cho phï hîp. - CÇn ph¶i x©y dùng m« h×nh qu¶n lý thËt chÆt chÏ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ ghi sæ chi tiÕt cho tõng kho¶n môc, tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã nh­ vËy th× viÖc tÝnh gÝa thµnh míi chÝnh x¸c. - CÇn ph¶i thanh tra vµ kiÓm tra s¸t sao viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc vÒ chi phÝ NVL, lao ®éng sö dông m¸y... còng nh­ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ, theo tõng ®èi t­îng cô thÓ ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p nh»m h¹ gÝa thµnh s¶n phÈm. - CÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gÝa thµnh. * VËy nÕu doanh nghiÖp kh¾c phôc tèt nh÷ng nh­îc ®iÓm nµy th× nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp sÏ ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong qóa tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng: Sau ®©y lµ s¬ ®å chi phÝ tr¶ tr­íc ®­îc söa l¹i nh­ sau: TK111 TK1421 TK627 52,5tr TK111 5tr TK153 15tr 7,5tr **S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: C§ 63 KS 51 BB 41,35 C§ 6 KS 5 BB 4 C§ 41 KS 33 BB 26 C§ 4 KS 2 BB 1,5 C§ 63 KS 51 BB 41,35 TK334,338(2,3,4) TK627 TK154 TK154 C§ 6 KS 6 17,85 BB 5,85 TK152 C§ 6 KS 5 15 BB 4 155,35 155,35 TK214 15 TK111 100 TK1421 7,5tr VËy ta tÝnh l¹i gÝa thµnh c«ng x­ëng nh­ sau: Tæng ZCXTT = 155,35+277,8+406,98+1915+3 = 2758,13tr VËy gÝa thµnh c«ng x­ëng cña: Con ®­êng = 795+163+124+63 = 1145tr Kh¸ch s¹n = 610+134+88+51+3 = 886tr BÓ b¬i = 510+109,98+65,8+41,35 = 727,13tr PhÇn III KÕt luËn Nãi tãm l¹i h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay víi môc tiªu cña mäi doanh nghiÖp lµ t×m c¸ch ®Ó gi¶m gi¸ thµnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, chÝnh v× vËy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c sÏ t¹o ra møc lîi nhuËn tèi ®a cho doanh nghiÖp, ®ång thêi nã lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc qu¶n lý vËt t­ nãi riªng (trong x©y dùng) vµ nguyªn vËt liÖu nãi chung trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt . MÆt kh¸c nã cßn gióp cho doanh nghiÖp cã mét chç ®øng tèt trong thÞ tr­êng c¹nh tranh vµ lµ tiÒn ®Ò cho doanh nghiÖp dù to¸n nh÷ng dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ mang tÇm cì chiÕn l­îc gãp phÇn tÝch cùc trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc. MÆc dï em rÊt cè g¾ng, song bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, em kÝnh mong thÇy gi¸o chØ b¶o h­íng dÉn gióp ®ì em ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! ThÇy MËu ViÖn Qu¶n trÞ Kinh doanh - §HKTQD Hµ Néi, ngµy 30-12-1999 Sinh viªn thùc hiÖn Bïi Quang Ph¸t