Chuyên đề Hoàn thiện công tác hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Nhựa Hưng Thuận

ng ghi chép trên từng loại sổ (sổ nhật ký, sổ cái, sổ tổng hợp, sổ chi tiết) phài phù hợp với năng lực, trình độ tổ chức, quản lý nói chung và kế toán nói riêng. - Tổ chức hệ thống sổ kế toán phải đảm bảo tính khoa học, tiết kiệm và tiện lợi cho việc kiểm tra. - Mỗi đơn vị kế toán chỉ được mở một hệ thống sổ kế toán chính thức theo một trong các hình thức sổ nhất định (nhật ký - sổ cái, nhật ký chung, chứng từ, chứng từ - ghi sổ hay nhật ký chứng từ) Sổ quyển phải được đánh số trang và đóng dấu giáp lai giữa hai trang liền nhau. Cuối sổ phải có chữ ký của thủ trưởng đơn vị. - Bắt đầu một niên độ kế toán phải mở sổ kế toán mới. Cuối kỳ hoặc cuối niên độ kế toán phải tiến hành khóa sổ kế toán. Trong trường hợp cần thiết như: kiểm kê tài sản, kiểm toán, giải thể, sát nhập…. kế toán cũng phải tiến hành cộng sổ, tính số phát sinh, tính số dư cuối kỳ trên các tài khoản. - Việc ghi chép trên sổ kế toán phải đảm bảo rõ ràng, dễ đọc, phải ghi bằng mực tốt, không phai. Số liệu phản ánh trên sổ phải liên tục có hệ thống không được để cách dòng hoặc viết xen kẽ hay chồng lên nhau. Không được tẩy xoá, làm nhoè, làm mất sổ đã ghi. Nếu có sai sót phải chữa sổ theo phương pháp thích hợp. 1.2.3. Sổ kế toán sử dụng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Theo chế độ kế toán hiện hành thì hiện nay đang áp dụng 4 hình thức sổ kế toán cho các doanh nghiệp trong các thành phần kinh tế đó là: nhật ký sổ cái, nhật ký chung, chứng từ ghi sổ, nhật ký chứng từ. Mỗi đơn vị kế toán chỉ được mở 01 hệ thống sổ kế toán chính thức theo một trong 4 hình thức trên. Tùy theo hình thức sổ kế toán áp dụng mà doanh nghiệp phải mở những mẫu sổ gì và ghi chép như thế nào. 1.2.4. Doanh nghiệp áp dụng hình thức nhật ký chứng từ: * Đặc điểm: - Tập hợp và hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo bên có của các tài khoản kết hợp với việc phân tích các nghiệp vụ kinh tế đó theo các tài khoản đối ứng nợ. - Kết hợp chặt chẽ việc ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian với việc hệ thống hóa các nghiệp vụ theo nội dung kinh tế (theo tài khoản). * Sổ sách: Hình thức nhật ký chứng từ sử dụng các loại sổ kế toán sau: - Nhật ký chứng từ. - Bảng kê. - Bảng phân bổ. - Sổ cái. - Sổ, thẻ kế toán chi tiết. *Trình tự ghi sổ. Chứng từ gốc và các bảng phân bổ Báo cáo tài chính Bảng tổng hợp chi tiết Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Thẻ và sổ kế toán chi tiết Nhật ký chứng từ Bảng kê Sổ cái * Điều kiện áp dụng: - Doanh nghiệp có quy mô lớn, loại hình kinh doanh phức tạp. - Doanh nghiệp có trình độ quản lý, trình độ kế toán cao. - Doanh nghiệp thực hiện kế toán thủ công và kế toán máy. * Trích dẫn một số mẫu sổ kế toán trong hình thức nhật ký chứng từ sử dụng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Bảng phân bổ số 1: BẢNG PHÂN BỔ TIỀN LƯƠNG VÀ BẢO HIỂM XÃ HỘI TT Ghi Có TK Ghi Nợ TK TK334 - Phải trả công nhân viên TK 338 - Phải trả, phải nộp khác TK 335 CP phải trả Tổng cộng Lương Các khoản phụ khác Các khoản khác Cộng có TK 334 Kinh phí công đoàn (3382) Bảo hiểm xã hội (3383) Bảo hiểm y tế (3384) Cộng Có TK 338 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TK 622 - CP NCTT ......... TK 627 - CPSX chung .......... TK 641 - CP bán hàng TK 642 - CP QLDN TK 242 - CP trả trước. TK335 - CP phải trả. TK 241 - XDCB dở dang. TK 334 - Phả trả CNV. TK338 - Phải trả, PN khác ......... Cộng Bảng phân bổ số 2: BẢNG PHÂN BỔ NGUYÊN VẬT LIỆU - CÔNG CỤ DỤNG CỤ TT Ghi Có TK Ghi Nợ TK TK 152 - Nguyên vật liệu TK 153 - CCDC Hạch toán Thực tế Hạch toán Thực tế 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 TK 621 - CP NVL TT ......... TK 627 - CPSX chung .......... TK 154 - CPSXKD DD TK 641 - CP bán hàng TK 642 - CP QLDN TK 242 - CP trả trước. TK335 - CP phải trả. TK 241 - XDCB dở dang. ......... Cộng Bảng phân bổ số 3: BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO Số TT Chỉ tiêu Tỷ lệ khấu hao (%) hoặc thời gian sử dụng Nơi sử dụng Toàn DN TK 627 - CPSX chung TK 641 - CP bán hàng TK 642- CPQLDN TK 241 - XDCBDD TK 242- CP trả trước TK 335 - CP phải trả PX (SP) ....... Nguyên giá TSCĐ Số khấu hao 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 I- Số KH đã trích tháng trước II-Số KHTSCĐ tăng trong tháng ............... III-Số KHTSCĐ giảm trong tháng ........... IV-Số KH phải trích tháng này ............. Bảng kê số 4: TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT THEO PHÂN XƯỞNG DÙNG CHO CÁC TÀI KHOẢN 154, 631, 621, 622, 627. TT TK ghi có TKghi nợ 152 153 154 214 241 242 334 335 338 611 621 622 627 631 Các TK phản ánh ở các NKCT khác Công CP thực tế PS trong tháng NKCT số 1 .. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 1 2 3 4 TK 154 hoặc TK631 ......... TK 621-CPNVL TT ........... TK 622 - CPNC TT .......... TK 627 - CPSX chung ............ Cộng Bảng kê số 5 TẬP HỢP CHI PHÍ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN, CHI PHÍ BÁN HÀNG, CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP TT TK ghi có TKghi nợ 152 153 154 214 241 242 334 335 338 611 621 622 627 631 Các TK phản ánh ở các NKCT khác Công CP thực tế PS trong tháng NKCT số 1 .. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 1 2 3 4 5 6 TK 2411-Mua sắm TKCĐ TK 2412-XDCB Hạng mục ............ TK 2413-Sửa chữa lớn TSCĐ TK 641 6411 6412 ........ TK 642 6421 6422 ........ Cộng Bảng kê số 6 TẬP HỢP CHI PHÍ TRẢ TRƯỚC, CHI PHÍ PHẢI TRẢ Số TT Diễn giải Số dư đầu tháng Ghi nợ TK..., ghi Có các TK... Ghi có TK ..., ghi Nợ các TK... Số dư cuối tháng Nợ Có ....... Cộng Nợ ..... Cộng Có Nợ Có 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Cộng Nhật ký chứng từ số 7: PHẦN I: TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT, KINH DOANH TOÀN DOANH NGHIỆP. TT TK ghi có TKghi nợ 152 153 154 214 241 242 334 335 338 611 621 622 627 631 Các TK phản ánh ở các NKCT khác Công CP thực tế PS trong tháng NKCT số 1 .. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 1 2 3 4 5 6 7 TK 154 TK 631 TK..... TK 621 TK 622 TK 627 TK...... Cộng A 8 9 10 11 TK 152 TK.... TK 632 TK ..... Cộng B Cộng A + B PHẦN II: CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH TÍNH THEO YẾU TỐ Số TT Tên TK Yếu tố chi phí SXKD LCNB không tính vào CPSXKD Tổng cộng chi phí NVL NL, động lực Lương và các khoản phụ cấp BHXH, BHYT, KPCĐ Chi phí KHTSCĐ CPDV mua ngoài CP bằng tiền khác Cộng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 TK 154 TK 631 TK.... TK 621 TK 622 TK 627 TK..... Cộng trong tháng Lũy kế từ đầu năm Các chế độ và phương pháp kế toán áp dụng. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong các doanh nghiệp thực hiện kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. 1.3.1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị nguyên vật liệu chính, phụ, nhiên liệu. được xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm. Đối với những vật liệu khi xuất dùng có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt (phân xưởng, bộ phận sản xuất, sản phẩm hay loại sản phẩm.) thì hạch toán trực tiếp cho đối tượng đó. Trong trường hợp vật liệu xuất dùng có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí, không thể tổ chức hạch toán riêng thì phải áp dụng phương pháp phân bổ gián tiếp để phân bổ cho chi phí cho các đối tượng liên quan . Công thức phân bổ như sau: Chi phí vật liệu = Tổng chi phí vật liệu x Tỉ lệ (hệ số) cho từng đối tượng cần phân bổ phân bổ Tổng tiêu thức phân bổ từng đối tượng Tỉ lệ (hệ số) phân bổ = Tổng tiêu thức phân bổ tất cả các đối tượng - Tài khoản sử dụng theo dõi các khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là TK621 "Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp" Tài khoản này không có số dư và được mở chi tiết theo từng đối tượng hạch toán chi phí (phân xưởng, bộ phận sản xuất, sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng….). Bên nợ: giá trị nguyên vật liệu xuất dùng trực tiếp theo chế tạo sản phamả hay thực hiện lao vụ, dịch vụ. Bên có: - Giá trị nguyên vật liệu xuất dùng không hết nhập lại kho - Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào tài khoản tính giá thành. TK 111, 112, 331…. Mua NVL về dùng ngay cho sx, không qua kho TK 1331 VAT hàng mua NVL xuất cho sản xuất NVL sử dụng không hết nhập lại kho TK 152 TK621 TK 154 KCCPNVLTT Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 1.3.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. - Chi phí nhân công trực tiếp là các khoản phù lao lao động phải trả cho lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp thực hiện các lao vụ, dịch vụ như: tiền lương chính, phụ và các khoản phụ cấp có tính chất lương (phụ cấp khu vực, đắt đỏ, độc hại, phụ cấp thêm giờ). Ngoài ra chi phí nhân công trực tiếp còn gồm các khoản đóng góp cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn do chủ sử dụng lao động chịu và được tính vào chi phí nhân công trực tiếp theo một tỷ lệ nhất định với tiền lương công nhân sản xuất. Trường hợp chi phí nhân công có liên quan tới nhiều đối tượng mà không hạch toán trực tiếp được thì được tập hợp chung, sau đó phân bổ theo tiêu thức phân bổ thích hợp: phân bổ theo chi phí tiền công định mức, giờ công định mức, giờ công thực tế, khối lượng chi phí sản xuất, chi phí nguyên vật liệu chính. - Tài khoản sử dụng để theo dõi chi phí nhân công trực tiếp là tài khoản 622 "Chi phí nhân công trực tiếp" Bên nợ: chi phí nhân công trực tiếp thực tế phát sinhBên có: kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sang tài khoản giá thành Tài khoản này không có số dư và được mở chi tiết theo từng đối tượng hạch toán. Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp TK 622 TK 334 Tiền lương và phụ cấp lương phải trả cho CNTTSX TK 154 TK 338 KCCPNCTT Tỉ lệ vào chi phí BHXH, BHYT, KPKĐ trích theo TK 335 Trích trước tiền lương nghỉ phép của CNSX 1.3.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung. - Chi phí sản xuất chung là những chi phí cần thiết còn lại để sản xuất sản phẩm sau chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp. Đây là những chi phí phát sinh trong phạm vi các phân xưởng, bộ phận sản xuất của doanh nghiệp. Nó bao gồm các chi phí về lương nhân viên quản lý phân xưởng, chi phí về vật liệu và công cụ dụng cụ sử dụng cho phân xưởng. Chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác. -Tài khoản sử dụng là TK627 "Chi phí sản xuất chung Bên nợ: - Chi phí sản xuất chính thực tế phát sinh trong kỳ Bên có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chính - Kết chuyển (hay phân bổ) chi phí sản xuất chung vào tài khoản giá thành. Tài khoản này không có số dư và được chi tiết thành 6 tiểu khoản + 6271: Chi phí nhân viên phân xưởng + 6272: Chi phí vật liệu + 6273: Chi phí công cụ dụng cụ + 6274: Chi phí khấu hao tài sản cố định + 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài + 6278: Chi phí bằng tiền khác. Do chi phí sản xuất chung có liên quan tới nhiều loại sản phẩm, lao vụ, dịch vụ trong phân xưởng nên cần phải phân bổ phù hợp theo từng đối tượng: phân bổ theo định mức, theo giờ làm việc thực tế, của công nhân sản xuất, theo tiền lương công nhân sản xuất. Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung: TK152 TK 152, 153 TK214 TK 111, 112, 331 VL, CCDC xuất dùng CP sản xuất chung khác Tính theo lương cho NVPX TK 154 KCCPSXC TK334, 338 CPNV quản lý PX TK627 CP khấu hao TSCĐ CCDC lớn TK242 II. KẾ TOÁN CHI TIẾT CHI PHÍ SẢN XUẤT. 2.1. Phân loại chi phí sản xuất, đối tượng tập hợp chi phí sản xuât. * Khái niệm về chi phí sản xuất: Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định. Hao phí về lao động sống là toàn bộ chi phí doanh nghiệp bỏ ra để chi trả cho người lao động dưới hình thức lương, phụ cấp, các khoản trích theo lương tính vào chi phí theo tỷ lệ nhất định trên tổng tiền lương. Hao phí lao động vật hoá là những chi phí bỏ ra cả về nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ, và các chi phí khác phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 2.1.1.1. Phân loại chi phí sản xuất Chi phí sản xuất kinh doanh có thể được phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau. Tuỳ thuộc vào mục đích và yêu cầu của công tác quản lý. Tuy nhiên, về mặt hạch toán, chi phí sản xuất thường được phân theo các tiêu thức sau: * Phân loại theo nội dung của chi phí. - Chi phí về nguyên vật liệu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu chính, phụ, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ,… sử dụng vào sản xuất kinh doanh (loại trừ giá trị dùng không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi cùng với nhiên liệu, động lực). - Chi phí về nhiên liệu, động lực: (loại trừ giá trị không sử dụng hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi). - Tiền lương và các khoản phụ cấp lương: phản ánh tổng số tiền lương và phụ cấp mang tính chất lương phải trả cho công nhân viên chức. - Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn: tính theo tỷ lệ quy định trên tổng số lương và phụ cấp lương phải trả cho công nhân viên chức. - Chi phí khấu hao tài sản cố định : phản ánh tổng số khấu hao tài sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả các sử dụng trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua ngoài dùng vào sản xuất kinh doanh. - Chi phí khác bằng tiền: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền chưa phản ánh vào các yếu tố trên, dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ. Phân loại theo cách này cho biết từng loại tỷ trọng chi phí, từ đó làm cơ sở để tập hợp chi phí sản xuất theo yếu tố chi phí. Cách phân loại này giúp xây dựng và phân tích định mức vốn lưu động cũng như việc lập, kiểm tra và phân tích dự toán chi phí. * Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu liên quan trực tiếp đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ. - Chi phí nhân công trực tiếp: gồm toàn bộ tiền lương, các khoản phụ cấp mang tính chất lương trả cho công nhân trực tiếp sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ cùng với các khoản trích theo tỉ lệ quy định trên lương cho các quỹ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn (phần tính vào chi phí). - Chi phí sản xuất chung: toàn bộ chi phí còn lại phát sinh trong phạm vi phần xưởng, bộ phận sản xuất sau khi đã loại chi phí nguyên vật liệu và chi phí nhân công trực tiếp trên. - Chi phí bán hàng: chi phí phát sinh liên quan tới việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ trong kỳ. - Chi phí quản lý doanh nghiệp: chi phí phát sinh liên quan tới quản trị kinh doanh và quản lý hàng chính trong phạm vi toàn doanh nghiệp mà không tách được cho bất cứ hoạt động hay phân xưởng nào. * Ngoài hai cách phân loại chủ yếu trên, còn có một số cách phân loại sau: - Căn cứ vào mối quan hệ chi phí sản xuất kinh doanh và khối lượng sản phẩm, công việc thì chi phí sản xuất được chia thành biến phí và định phí. Theo cách phân loại này thuận lợi cho việc lập kế hoạch và kiểm tra chi phí, đồng thời làm căn cứ để đề ra các quyết định kinh doanh. - Phân loại theo cách thức kết chuyển chi phí thì chi phí sản xuất kinh doanh gồm chi phí sản phẩm và chi phí thời kỳ. - Phân loại dựa vào mối quan hệ và khả năng qui nạp chi phí vào đối tượng kế toán chi phí thì chi phí sản xuất chia thành chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp. * Tóm lại, mỗi cách phân loại chi phí sản xuất có một công dụng riêng mà tuỳ từng điều kiện cụ thể thì nên chọn theo cách nào là phù hợp nhất cho đơn vị nhằm quản lý một cách thuận lợi và có hiệu quả nhất chi phí sản xuất kinh doanh. 2.1.1.2 Giá thành sản phẩm và phân loại giá thành sản phẩm 2.1.1.1.1 . Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan đến khối lượng công việc đã hoàn thành. Trong giá thành sản phẩm chỉ bao gồm những chi phí hao phí tham gia trực tiếp hay gián tiếp vào quá trình sản xuất, tiêu thụ phải được bồi hoàn để tái sản xuất ở doanh nghiệp mà không gồm các chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. 2.1.1.1.2. Phân loại giá thành sản phẩm * Phân loại theo thời điểm tính và nguồn số liệu để tính giá thành sản phẩm. - Giá thành kế hoạch: được xác định trước khi bước vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức, các dự tính chi phí của kỳ kế hoạch. Giá thành kế hoạch là mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp, là căn cứ để so sánh, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch hạ giá thành của doanh nghiệp. - Giá thành định mức: như giá thành kế hoạch, giá thành định mức cũng được xác định trước khi bắt đầu sản xuất sản phẩm. Tuy nhiên, khác với giá thành kế hoạch được xây dựng trên cơ sở các định mức được xác định trên cơ sở các định mức về chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch (thường là ngày đầu tháng) nên giá thành định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các định mức chi phí đạt được trong quá trình thực hiện kế hoạch giá thành. Giá thành định mức là công cụ quản lý định mức, là thước đo chính xác để xác định kết quả của việc sử dụng tài sản vật tư lao động trong sản xuất, giúp cho đánh giá đúng đắn các giải pháp kinh tế kỹ thuật mà doanh nghiệp thực hiện trong quá trình hoạt động sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh. - Giá thành thực tế: được tính trên cơ sở số liệu chi phí sản xuất thực tế đã phát sinh và tập hợp được trong kỳ. Giá thành thực tế chỉ có thể tính toán được sau khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm và được tính toán cho cả chi tiêu tổng giá thành và giá thành đơn vị. Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của doanh nghiệp, có ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của doanh nghiệp. * Căn cứ vào phạm vi phát sinh chi phí. - Giá thành sản xuất (hay còn gọi là giá thành công xưởng): là chỉ tiêu phản ánh tất cả những chi phí phát sinh liên quan tới việc sản xuất, chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân xưởng sản xuất. - Giá thành tiêu thụ (hay còn gọi là giá thành toàn bộ hay giá thành đầy đủ): là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ các chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Giá thành tiêu thụ được tính theo công thức: Giá thành toàn bộ = Giá thành sản phẩm + chi phí quản + chi phí bán của sản phẩm của sản phẩm lý doanh nghiệp hàng Cách phân loại này có tác dụng giúp cho nhà quản lý biết được kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) của từng mặt hàng, từng loại dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh. Tuy nhiên, do những hạn chế nhất định khi lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp cho từng mặt hàng, từng loại dịch vụ nên cách phân loại này chỉ mang ý nghĩa học thuật, nghiên cứu. 2.1.1.1.3 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là biểu hiện hai mặt của quá trình sản xuất kinh doanh, cùng giống nhau về bản chất nhưng lại khác nhau về lượng do cơ sở khác nhau về giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ và cuối kỳ. Sự khác nhau đó thể hiện ở công thức tính giá thành sản phẩm: Giá thành = Giá thành sản phẩm + Chi phí sản xuất - Giá thành sản phẩm sản phẩm dở dang đầu kỳ dở dang trong kỳ dở dang cuối kỳ Việc giới hạn chi phí nào vào giá thành sản phẩm tuỳ thuộc vào quan điểm tính toán xác định chi phí, doanh thu và kết quả cũng như quy định của chế độ quản lý kinh tế tài chính, chế độ kế toán hiện hành. Với công thức nêu trên, giá thành sản phẩm chỉ được hiểu là các chi phí liên quan đến quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ. Nó không bao gồm chi phí liên quan tới tiêu thụ và chi phí quản lý doanh nghiệp. Chi phí và giá thành có mối quan hệ chặt chẽ với nhau do vậy mà kế toán chi phí và tính giá thành cũng có mối quan hệ tương tự. Chi phí sản xuất phát sinh tập hợp theo từng đối tượng đã xác định là cơ sở để kiểm tra việc thực hiện các định mức, dự toán chi phí, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch giá thành. Việc tập hợp trung thực, đầy đủ giá trị các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất, tiêu thụ và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống và chi phí sản xuát để đưa vào giá thành là hết sức quan trọng bởi vì mọi cách tính chủ quan không phản ánh đúng các yếu tố giá trị trong giá thành đều có thể dẫn tới việc phá vỡ các quan hệ hàng hoá - tiền tệ, không xác định được hiệu quả kinh doanh và không thực hiện được tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng. 2.1.2. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là công việc đầu tiên và quan trọng của tổ chức hạch toán quá trình sản xuất. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là nơi phát sinh và chịu chi phí sản xuất. Tổ chức hạch toán quá trình sản xuất gồm hai giai đoạn kế tiếp nhau và có mối quan hệ mật thiết với nhau: đó là hạch toán chi phí sản xuất theo từng sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng, giai đoạn công nghệ, phân xưởng và giai đoạn tính giá thành sản phẩm, chi tiết sản phẩm theo đơn vị tính giá thành quy định. Như vậy xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất chính là việc xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là xác định nơi phát sinh chi phí và chịu chi phí. Việc xác định đúng đắn đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tập hợp chi phí sản xuất một cách chính xác, kịp thời, đúng đối tượng là cơ sở tiền đề quan trọng để kiểm tra, kiểm soát quá trình chi phí, tăng cường trách nhiệm vật chất đối với các bộ phận, đồng thời cung cấp số liệu cần thiết cho việc tính các chỉ tiêu giá thành theo yêu cầu quản trị doanh nghiệp. Trên cơ sở đối tượng hạch toán chi phí, kế toán lựa chọn phương pháp hạch toán chi phí thích hợp. Mỗi phương pháp hạch toán chỉ thích ứng với một loại đối tượng hạch toán chi phí, tên gọi của các phương pháp này là biểu hiện đối tượng mà nó cần tập hợp và phân loại. Về cơ bản phương pháp hạch toán chi phí sản xuất bao gồm các phương pháp khác hạch toán chi phí sản xuất theo sản phẩm, theo đơn đặt hàng, theo giai đoạn công nghệ, theo phân xưởng, theo nhóm sản phẩm. Nội dung chủ yếu của các phương pháp hạch toán chi phí sản xuất theo từng đối tượng đã xác định, phản ánh các chi phí phát sinh có liên quan đến đối tượng, hàng tháng tổng hợp chi phí theo từng đối tượng. 2.1.2.1. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất. * Phương pháp tập hợp trực tiếp Phương pháp này áp dụng đối với các chi phí có liên quan trực tiếp đến đối tượng kế toán tập hợp chi phí đã xác định và công tác hạch toán, ghi chép ban đầu cho phép qui nạp trực tiếp các chi phí này vào từng đối tượng kế toán tập hợp chi phí có liên quan. * Phương pháp phân bố gián tiếp Phương pháp này được áp dụng khi một loại chi phí có liên quan đến nhiều đối tượng kế toán tập hợp chi phí, không thể tập hợp trực tiếp cho từng đối tượng được. Trong trường hợp này phải lựa chọn tiêu chuẩn hợp lý để tiến hành phân bổ chi phí cho các đối tượng có liên quan theo công thức: Trong đó: Ci: CPSX cần phân bổ cho đối tượng i SC: Tổng chi phí sản xuất đã tập hợp cần phân bổ Ti : Tiêu thức phân bổ cho đối tượng i : Tổng tiêu thức cần phân bổ 2.2.2. Trình tự tập hợp chi phí sản xuất. Tuỳ theo phương pháp hạch toán hàng tồn kho áp dụng mà nội dung và cách thức hạch toán chi phí sản xuất có những điểm khác nhau. Tuy nhiên, có thể khái quát chung trình tự tập hợp chi phí sản xuất qua các bước sau: Bước 1: Tập hợp các chi phí cơ bản có liên quan trực tiếp cho từng đối tượng sản xuất. Bước 2: Tính toán và phân bổ lao vụ của các ngành sản xuất kinh doanh phụ có liên quan trực tiếp cho từng đối tượng sử dụng trên cơ sở khối lượng lao vụ phục vụ và giá thành đơn vị lao vụ. Bước 3: Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tượng có liên quan. 2.2 Kế toán chi tiết chi phí sản xuất. 2.2.1. Chứng từ kế toán tập hợp chi phí sản xuất. 2.2.1.1. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Công ty hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, tính giá vật liệu xuất dùng theo phương pháp nhập trước xuất trước và hạch toán chi phí theo phương pháp thẻ song song. - Hàng ngày, khi xuất vật liệu sử dụng cho sản xuất sản phẩm, kế toán tập hợp trên thẻ kho, sổ chi tiết TK 152, từ đây vào bảng kê số 3 để tính giá vật tư. Trên cơ sở số liệu trên bảng kê số 3, kế toán lập bảng phân bổ số 2. Bảng kê số 3 BẢNG KÊ TÍNH GIÁ VẬT TƯ, SẢN PHẨM, HÀNG HOÁ Tháng 12 năm 2005 Đơn vị tính: đồng Diễn giải TK 152 TK 153 HT TT HT TT I. Tồn đầu kỳ 3.410.171.650 3.410.171.650 73263892 73263892 II. Nhập trong kỳ 1.285.967.277 1.285.967.277 71.642.838 71.642.838 1. NKCT số 1 (có TK111) 1.912.881 1.912.881 2. NKKT số 5 (có TK 331) 1.274.894.396 1.274.894.396 71.642.838 71.642.838 3. NK – CT số 7 (có TK 154) 9.160.000 9.160.000 III Tổng tồn và nhập trong kỳ 4.696.138.342 4.696.138.342 144.906.730 144.906.730 IV Hsg = 1 1 1 V Xuất 1.835.657.598 1.835.657.598 94.366.009 94.366.009 1 TK 621 1.715.783.873 1.715.783.873 2 TK 627 105.606.825 105.606.825 80.240.429 80.240.429 3 641 8.971.984 8.971.984 4 642 1.714.240 1.714.240 7.927.630 7.927.630 5 511 3.580.676 3.580.676 6.197.950 6.197.950 VI Tồn CK 2.860.480.744 2.860.480.744 50.540.721 50.540.721 Bảng phân bổ số 2 BẢNG PHÂN BỔ NGUYÊN VẬT LIỆU - CÔNG CỤ DỤNG CỤ TT Ghi Có TK Ghi Nợ TK TK 152 - Nguyên vật liệu TK 153 - CCDC Hạch toán Thực tế Hạch toán Thực tế 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TK 621 - CP NVL TT ......... TK 627 - CPSX chung .......... TK 154 - CPSXKD DD TK 641 - CP bán hàng TK 642 - CP QLDN TK 242 - CP trả trước. TK335 - CP phải trả. TK 241 - XDCB dở dang. TK 511 ............. 1.715.783.873 105.606.825 8.971.984 1.714.240 3.580.676 1.715.783.873 105.606.825 8.971.984 1.714.240 3.580.676 80.240.429 7.927.630 6.197.950 80.240.429 7.927.630 6.197.950 Cộng Từ số liệu ở bảng phân bổ số 2, kế toán đưa vào bảng kê số 4 để tổng hợp vào nhật ký chứng từ số 7 với quan hệ đối ứng: Nợ TK 621: 1.715.783.873 Có TK 152: 1.715.783.873 2.2.1.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Hiện nay ở công ty Nhựa Hưng Thuận, công nhân hưởng lương theo sản phẩm và theo đơn giá tiền từng mã, từng lô hàng, từng bước công việc trong qui trình công nghệ sản xuất. Kế toán tiền lương căn cứ vào các bảng chấm công, phiếu ghi năng suất cá nhân, phiếu lương theo thời gian cân đối thời gian lao động và cân đối sản phẩm được lập cho từng công nhân, từng tổ sản xuất, từng phân xưởng để theo dõi từng bước công việc làm ra loại sản phẩm đó. Công thức tính lương: Lương sản phẩm = số lượng sản phẩm SX x đơn giá sản phẩm (theo ca) Trong đó đơn giá của từng sản phẩm qui định theo 3 ca: ca 1, ca 2 và ca 3 BẢNG KÊ ĐƠN GIÁ CÁC CÔNG VIỆC TT Tên công việc Kiểu máy định mức Bậc thợ Đ/giá ca1 đ/g ca 2 đ/g ca 3 1 Nắp ắc qui NGT 120.000 4.0 135,29 135,29 182,64 2 Quai xách ắc qui TC 800.000 3.0 17,97 17,97 24,26 3 Phụ kiện tua băng HC 85 300.000 4.0 54,12 54,12 73,06 4 Quai xách bình ắc qui Bơm TC 370 4 41,37 41,37 55,58 5 Thân ắc qui 750 120 4 153,13 153,13 206,72 6 Vỏ ắc qui Vĩnh Phú 750 84 4 218,75 218,75 296,31 7 Dây đĩa CD 180 2400 4.0 6,76 6,76 9,13 8 Vỏ đĩa CD 150.2 630 4.0 25,77 25,77 34,79 9 Vỏ hộp tua băng HC 85 470 4 34,54 34,54 46,63 10 Âu cơm 180 530 4 30,63 30,63 41,35 11 Nắp âu cơm 180 480 4 33,82 33,82 45,66 12 Nắp bô trẻ em HC 150 750 21,65 21,65 29,22 Ngoài lương chính được hưởng theo sản phẩm thì công trực tiếp sản xuất còn được hưởng các khoản thu nhập khác như: + Phụ cấp độc hại: 10% lương cơ bản. + Tiền ăn trưa: mỗi công nhân trong công ty được chi tiền ăn trưa: 46.300 đồng /người/tháng. + Tiền thưởng: tuỳ thuộc vào xếp loại thi đua mà được thưởng các mức khác nhau. Như vậy lương của công nhân sản xuất trực tiếp tại công ty được tính theo công thức Tổng thu nhập = Lương + tiền lễ, phép +thưởng + tiền thêm giờ + tiền ăn + tiền khác Sau khi tập hợp các bảng chấm công, bảng thanh toán lương và phụ cấp chi tiết cho toàn bộ công nhân trực tiếp sản xuất kế toán lương sẽ lập bảng phân bố tiền lương và bảo hiểm xã hội. Từ bảng phân bổ số 1 đưa số liệu vào bảng kê số 4 cột có tài khoản 334, 338 đối với dòng nợ TK 622 và từ bảng kê số 4 vào nhật ký chứng từ số 7 với quan hệ đối ứng: Nợ TK 622 : 492.939.228 Có TK 334: 467.413.564 Có TK 338: 25.525.664 Bảng phân bổ số 1: Bảng phân bổ tiền lương và BHXH Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Stt Ghi nợ Ghi có TK 334 phải trả công nhân viên TK 338 phải trả phải nộp khác TK 335 Tổng cộng Lương Các khoản phụ cấp Các khoản khác Cộng có TK 334 Kinh phí CĐ 3382 (2%) BHXH 3383 (15%) BHYT (3384 (2%) Cộng có TK 338 1 Khối sản xuất TT (TK 622) 443362300 1015900 23035000 467413564 8887564 14671500 196660 25525664 492939228 2 Phụ trách sản xuất 627 18957700 2278800 1009000 22245500 424730 927900 123200 1475830 23721330 3 Khối cơ khí 627 84202900 6298600 2505000 93006500 1810030 3069900 409600 528953 98296030 4 Khối ký thuật +phục vụ 627 87664600 8252800 2670000 98587400 1918348 3945300 526400 6390048 104977448 Cộng 190825200 16830200 6184000 213839400 4153108 7943100 1059200 13155408 226994808 5 Khối nghiệp vụ (TK 642) 80995900 7244800 2931000 91171700 1764814 4232400 565200 6562414 97734114 6 Lái xe + V/c +BH (TK 641) 37796100 255700 2172000 40223800 761036 1552800 206600 2520436 42744236 7 Thu hồi phúc 2000000 2000000 2000000 Tổng cộng 754979500 25346600 34322000 814648100 15566522 28399800 3797600 47763922 862412386 Ngày 30 tháng 12 năm 2005 Người lập biểu Kế toán Trưởng 2.2.1.3. Kế toán chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung được kế toán tập hợp theo tiểu khoản của TK 627 TK 6271 chi phí nhân viên quản lý phân xưởng: lương quản đốc, phó quản đốc hưởng theo lương thời gian. Căn cứ vào bảng chấm công và hệ số lương của từng người kế toán tính lương và bảng thanh toán lương và trích theo lương và tập hợp vào nợ TK 6271 Nợ TK 6271 : 226.994.808 Có TK 334 : 213.839.400 Có TK 338 : 13.155.408 - TK 6272 chi phí vật liệu xuất dùng cho phân xưởng đã được tập hợp trên bảng phân bổ bảng kê số 3 kế toán lấy số liệu trên đó đưa vào bên nợ TK 6272 Nợ TK 6272 : 105.606.825 Có TK 152: 105.606.825 - TK 6273 Công cụ dụng cụ xuất cho phân xưởng thường xuất theo định mức và việc theo dõi, hạch toán chi phí này tương tự chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Cụ thể cuối tháng kế toán tập hợp được số liệu từ bảng phân bổ số 2 và bảng kê số 3. Nợ TK 6273 : 80.240.429 Có TK 153 : 80.240.429 - TK 6274 chi phí khấu hao tài sản cố định tài sản cố định: được theo dõi trên sổ tài sản cố định, theo dõi cả về năm đưa vào sử dụng, nước sản xuất, đặc trưng kĩ thuật nguồn hình thành, nguyên giá, tổng khấu hao năm, giá trị còn lại. Công ty áp dụng phương pháp khấu hao theo đường thẳng: Số khấu hao TSCĐ tính theo năm = Nguyên giá tài sản cố định Số năm sử dụng Số khấu hao TSCĐ tính theo tháng = Nguyên giá tài sản cố định Số năm sử dụng x 12 tháng Bảng phân bổ số 3 BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO THÁNG 12/2005 ĐVT: Đồng Tên TSCĐ Nguyên giá Khấu hao 6274 641 642 Máy móc thiết bị 38.143.763.138 310.618.697 310.618.697 Phương tiện Vận tải 1.153.799.802 20.785.420 20.785.420 Đồ dùng hành chính 1.197.538.838 52.907.804 52.907.804 Nhà xưởng 1.206.520.949 41.701.622.727 384.311.921 310.618.697 20.785.420 52.907.804 Từ bảng phân bổ số 3 vào bảng kê số 4 và số 5 đối ứng cột có 214 với dòng nợ TK 6274, 6414, 6424. Kế toán phản ánh bút toán. Nợ TK 6274 : 310.618.697 Có TK 214 : 310.618.697 - TK 6277 chi phí dịch vụ mua ngoài chủ yếu là chi phí tiền điện nước tính vào chi phí sản xuất chung và phản ánh trên sổ chi tiết TK 331 và nhật ký chứng từ số 5. Nợ TK 6277 : 323.595.280 Có TK 331 : 323.595.280 - TK 6278 chi phí bằng tiền khác: chi phí giao dịch, tiếp khách tin ấn tài liệu…. Lấy từ NK - CT số 1,2 Nợ TK 6278 : 79.960.034 Có TK 111 : 34.351.834 Có TK 112 : 45.608.200 Sau đó kế toán tổng hợp chi phí sản xuất chung BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG: Chứng từ Diễn giải TKĐƯ Nợ TK 627 SH NT Tổng tiền Chia ra 6271 6272 6273 6274 6277 6278 ............... Cộng 1.127.010.173 226.994.808 105.606.825 80.240.429 310.618.697 323.595.280 79.960.034 Và từ đây tổng hợp lên bảng kê số 4 và đưa số liệu vào nhật ký chứng từ số 7. Sau đó lên sổ cái tài khoản 627 Cuối kỳ kết chuyển chi phí sản xuất chung qua TK 154: Nợ TK 154 : 1127.010.173 Có TK 627: 1127.010.173 III. KẾ TOÁN TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁTHÀNH SẢN PHẨM. 3.1.1 Tài khoản sử dụng: Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ đều được tập hợp và phân bổ hết cho sổ chi phí hoàn thành nhập kho kỳ đó, do vậy mà kế toán không quan tâm tới việc kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang, mặc nhiên coi nó bằng không. Mọi chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được tập hợp trên các tài khoản 621, 622, 627. Cuối kỳ kế toán tiến hành kết chuyển các chi phí đó sang nợ tài khoản 154 và phá vào sổ cái TK 154 để tính giá thành sản phẩm nhập kho. Bút toán: + Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Nợ TK 154 : 1.715.783.873 Có TK 621: 1.715.783.873 + Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp Nợ TK 154 : 492.939.228 Có TK 622: 492.939.228 + Kết chuyển chi phí sản xuất chung: Nợ TK 154 : 1.127.010.173 Có TK 627: 1.127.010.173 Bảng kê số 4. Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng TK ghi có TK ghi nợ TK111 TK112 TK... TK 152 TK 153 TK ... TK 214 TK ... TK 331 TK ... TK 334 TK338 Cộng 1…… 2 TK 621 1175783873 1175783873 3. TK 622 467413564 25525664 492939228 4. TK 627 34351834 45608200 105606825 80240429 310618697 323595280 243839400 13155400 1127010173 5.TK ..... Tæng Nhật ký chứng từ số 7- Tháng 12 năm 2005 PHẦN I: TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH TOÀN DOANH NGHIỆP ĐVT: Đồng TK ghi có TK ghi nợ TK111 TK112 TK... TK 152 TK 153 TK ... TK 214 TK ... TK 331 TK ... TK 334 TK338 Cộng 1…… 2 TK 621 1715783873 1715783873 3. TK 622 467413564 25525664 492939228 4. TK 627 - TK 6271 - TK6272 - TK 6273 - TK 6274 - TK 6277 - TK 6278 34351834 34351834 45608200 45608200 105606825 105606825 80240429 80240429 310618697 310618697 323595280 323595280 243839400 243839400 13155400 13155400 1127010173 226994808 105606825 80240429 310618679 323595280 79960034 5.TK ..... Tæng PHẦN II: CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH TÍNH THEO YẾU TỐ ĐVT: Đồng Số TT Tên TK Yếu tố chi phí SXKD LCNB không tính vào CPSXKD Tổng cộng chi phí NVL NL, CCDC Lương và các khoản phụ cấp BHXH, BHYT, KPCĐ Chi phí KHTSCĐ CPDV mua ngoài CP bằng tiền khác Cộng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 TK 154 TK 631 TK.... TK 621 TK 622 TK 627 TK..... 1715783873 105606285 80240429 467413564 243839400 25525664 13155400 310618697 323595280 79960034 1715783873 492939228 1127010173 Cộng trong tháng Lũy kế từ đầu năm 3.1.2 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất: 3.1.2.1 Kế toán tập hợp chi phi NVLTT: - Hàng ngày, khi xuất vật liệu sử dụng cho sản xuất sản phẩm, kế toán tập hợp trên thẻ kho, sổ chi tiết TK 152, từ đây vào bảng kê số 3 để tính giá vật tư. Trên cơ sở số liệu trên bảng kê số 3, kế toán lập bảng phân bổ số 2. - Hàng ngày, khi xuất vật liệu sử dụng cho sản xuất sản phẩm, kế toán tập hợp trên thẻ kho, sổ chi tiết TK 152, từ đây vào bảng kê số 3 để tính giá vật tư. Trên cơ sở số liệu trên bảng kê số 3, kế toán lập bảng phân bổ số 2. SỔ CÁI TK 621: CPNVLTT Năm 2005 SDĐN N C Tháng Ghi có TK T1 … T6 …… T11 … TK 152 1.364.554.997 1.715.783.873 Cộng PS N 1.364.554.997 1.715.783.873 C 1.364.554.997 1.715.783.873 SDCK N C 3.1.2.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp: Hiện nay ở công ty Nhựa Hưng Thuận, công nhân hưởng lương theo sản phẩm và theo đơn giá tiền từng mã, từng lô hàng, từng bước công việc trong qui trình công nghệ sản xuất. Kế toán tiền lương căn cứ vào các bảng chấm công, phiếu ghi năng suất cá nhân, phiếu lương theo thời gian cân đối thời gian lao động và cân đối sản phẩm được lập cho từng công nhân, từng tổ sản xuất, từng phân xưởng để theo dõi từng bước công việc làm ra loại sản phẩm đó. Sau khi tập hợp các bảng chấm công, bảng thanh toán lương và phụ cấp chi tiết cho toàn bộ công nhân trực tiếp sản xuất kế toán lương sẽ lập bảng phân bố tiền lương và bảo hiểm xã hội. Từ bảng phân bổ số 1 đưa số liệu vào bảng kê số 4 cột có tài khoản 334, 338 đối với dòng nợ TK 622 và từ bảng kê số 4 vào nhật ký chứng từ số 7 với quan hệ đối ứng: SỔ CÁI TK 622: CPNC TT Năm 2005 SDĐN N C Tháng Ghi có TK T1 … T11 … TK 334 - TK 338 467.413.564 25.525.664 Cộng PS N 492.939.228 C 492.939.228 SDCK N C 3.1.2.3 Kế toán chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung được kế toán tập hợp theo tiểu khoản của TK 627. TK 6271 chi phí nhân viên quản lý phân xưởng: lương quản đốc, phó quản đốc hưởng theo lương thời gian. Căn cứ vào bảng chấm công và hệ số lương của từng người kế toán tính lương và bảng thanh toán lương và trích theo lương và tập hợp vào nợ TK 6271 - TK 6272 chi phí vật liệu xuất dùng cho phân xưởng: đã được tập hợp trên bảng phân bổ bảng kê số 3 kế toán lấy số liệu trên đó đưa vào bên nợ TK 6272 - TK 6273 Công cụ dụng cụ xuất cho phân xưởng: thường xuất theo định mức và việc theo dõi, hạch toán chi phí này tương tự chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Cụ thể cuối tháng kế toán tập hợp được số liệu từ bảng phân bổ số 2 và bảng kê số 3. - TK 6274 chi phí khấu hao tài sản cố định tài sản cố định: được theo dõi trên sổ tài sản cố định, theo dõi cả về năm đưa vào sử dụng, nước sản xuất, đặc trưng kĩ thuật nguồn hình thành, nguyên giá, tổng khấu hao năm, giá trị còn lại… Công ty áp dụng phương pháp khấu hao theo đường thẳng: Từ bảng phân bổ số 3 vào bảng kê số 4 và số 5 đối ứng cột có 214 với dòng nợ TK 6274, 6414, 6424. Kế toán phản ánh bút toán. - TK 6277 chi phí dịch vụ mua ngoài: chủ yếu là chi phí tiền điện nước tính vào chi phí sản xuất chung và phản ánh trên sổ chi tiết TK 331 và nhật ký chứng từ số 5. - TK 6278 chi phí bằng tiền khác: chi phí giao dịch, tiếp khách tin ấn tài liệu. Lấy từ NK - CT số 1,2 Sau đó kế toán tổng hợp chi phí sản xuất chung. Và từ đấy tổng hợp lên bảng kê số 4 và đưa số liệu vào nhật ký chứng từ số 7. Sau đó lên sổ cái tài khoản 627. SỔ CÁI TK 627: CPSX chung Năm 2005 Số dư đầu năm Nợ Có Tháng Ghi có T11 1.TK 111 34.351.834 2. TK 112 45.608.200 3. TK 141 4. Tk 152 105.606.825 5. TK 153 80.240.429 6. TK 214 310.618.697 7.Tk 214 310.618.697 8. TK 334 213.839.400 9. Tk 338 13.155.400 Cộng PS N 1.127.010.073 C 1.127.010.173 SDCK N C 3.2.1Tổ chức công tác tính giá thành tại Công ty Nhựa Hưng Thuận. 3.2.1.1. Đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành * Đối tượng tính giá thành Với quy đình công nghệ phức tạp, chế biến liên tục, sản phẩm của Công ty làm ra phải trải qua nhiều bước Công nghệ khác nhau từ khuấy trộn, trộn bột nhựa, cắt hạt, ép, đạp, đèn và cuối cùng là thành phẩm nhập kho. Xuất phát từ lý do trên, Công ty Nhựa Hưng Thuận đã xác định đối tượng tính giá thành sản phẩm là các loại sản phẩm hoàn thành ở bước công nghệ cuối cùng. * Kỳ tính giá thành Ở Công ty, sổ chi phí sản xuất tương đối lớn, chu kỳ sản xuất ngắn và xen kẽ liên tục, Công ty xác định kỳ tính giá thành sản phẩm là hàng tháng và vào thời điểm cuối tháng. Ngày cuối tháng, sau khi đã hoàn thành công việc ghi sổ kế toán về tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất, kiểm tra sự chính xác, khớp đúng, kế toán giá thành căn cứ vào chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ cho từng đối tượng, kế toán tập hợp chi phí sử dụng phương pháp tính giá thành đã lựa chọn để tính tổng giá thành và giá thành đơn vị cho từng loại chi phí sản xuất ra. Như vậy, kỳ tính giá thành phù hợp với báo cáo của Công ty. Điều này đã có tác dụng cung cấp kịp thời giá thành sản xuất sản phẩm trực tiếp làm căn cứ tính toán, ghi chép sổ kế toán thành phẩm nhập kho. Nhanh chóng cung cấp thông tin cho lãnh đạo Công ty phục vụ cho công tác quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm để có thể ra các quyết định đúng đắn, kịp thời cho kỳ sau. 3.2.1.2. Phương pháp tính giá thành: Công ty quản lý giá thành theo giá thành định mức. Công ty đã xây dựng một hệ thống tương đối hoàn chỉnh về định mức vật tư, định mức nhân công và định mức các khoản chi phí khác trên cơ sở hệ thống định mức đó Công ty đã xây dựng hệ thống tính giá thành định mức của từng loại sản phẩm theo từng yếu tố chi phí. Đây là cơ sở cho việc tính giá thành thực tế từng loại sản phẩm theo yếu tố chi phí Phương pháp mà Công ty áp dụng để tính giá thành sản phẩm là phương pháp tính giá thành theo tỉ lệ. Do Công ty không đánh giá sản phẩm dở dang, do đó toàn bộ chi phí sản xuất đã tập hợp trong kỳ đồng thời là tổng giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ. 3.2.1.3. Kế toán giá thành sản phẩm: Từ phương pháp tính giá thành đã lựa chọn ở trên kế toán Công ty đã tiến hành tính giá thành thực tế các loại sản phẩm sản xuất ra trong tháng như sau: -Trước hết kế toán tập hợp chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong tháng theo đối tượng tập hợp chi phí. Sau đó kế toán tính được tổng giá thành sản xuất thực tế phát sinh trong tháng cho tất cả các sản phẩm sản xuất ra trong tháng của phân xưởng đó theo công thức: Tổng giá trị sản xuất = Tổng chi phí thực tế phát sinh trong tháng thực tế trong tháng Sau khi đã tập hợp được tổng giá thành sản xuất thực tế trên theo các yếu tố chi phí, kế toán sẽ tính tổng giá thành định mức của tất cả các chi phí sản xuất trong tháng đó theo sản lượng thực tế để dùng làm tổng đại lượng của tiêu chuẩn phân bổ. Sau đó kế toán lập bảng tính lập bảng tính tổng giá thành sản phẩm sản xuất trong tháng của toàn doanh nghiệp. BẢNG TÍNH TỔNG GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Tháng 12 năm 2005 ĐVT: Đồng Khoản mục chi phí Giá trị SXDD đầu kỳ Tổng CPPS trong kỳ Giá trị SXDD cuối kỳ Tổng GTSX trong kỳ 1. CP NVLTT 1.715.783.873 1.715.783.873 2. CPNCTT 492.939.228 492.939.228 3. CPSXC 1.127.010.173 1.127.010.173 TỔNG 3.335.733.274 3.335.733.274 Vậy tổng giá thành sản xuất hoàn thành trong kỳ là 3.335.733.274 Sau khi tính được tổng giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ, kế toán dựa vào số liệu này và các bảng định mức giá thành đã xây dựng để tiến hành phân bổ và tính giá thành đơn vị cho từng loại sản phẩm. Cụ thể: Tại phân phưởng sản xuất HT đã tính giá thành đơn vị sản phẩm dép nhựa HT - 38 trong tháng 12/2006 như sau: Bảng định mức giá thành đơn vị dép nhựa HT-38: Đơn vị tính: Đồng STT Chi phí định mức Giá thành định mức 1. Vật tư 4.220 2. Nhân công 173 3. KH TSCĐ 237 4. Điện 60 5. Chi phí khác 100 Tổng cộng 4.790 Như vậy giá thành định mức một đôi dép nhựa HT - 38 là: 4.790đ Tương tự tất cả các loại sản phẩm khác đều được quy ra giá thành định mức chi tiết theo yếu tố như trên. Sau đó kế toán tính tỷ lệ chi phí thực tế so với chi phí định mức chi tiết theo yếu tố chi phí theo công thức: Tỉ lệ chi phí theo yếu tố = Tổng giá thành thực tế theo yếu tố chi phí Tổng giá thành định mức theo yếu tố chi phí Và tập hợp lên bảng tỉ lệ chi phí theo yếu tố cho toàn doanh nghiệp STT Yếu tố chi phí Tỉ lệ chi phí 1. Vật tư 0,9914 2. Nhân công 1,2030 3. KH TSCĐ 0,8103 4. Điện 0,9213 5. Chi phí khác 0,9112 Từ bảng giá thành định mức và tỉ lệ chi phí thực tế, kế toán tiến hành tính toán giá thành đơn vị thực tế của mỗi sản phẩm sản xuất ra. BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH ĐƠN VỊ SẢN PHẨM DÉP NHỰA HT - 38 STT Yếu tố chi phí Giá thành đơn vị định mức Tỉ lệ chi phí Giá thành đơn vị thực tế 1. Vật tư 4.220 0,9914 4183,708 2. Nhân công 173 1,2030 208,119 3. KH TSCĐ 237 0,8103 192,041 4. Điện 60 0,9213 55,278 5. Chi phí khác 100 0,9112 91,12 Tổng cộng 4.790 4730,266 Vậy giá thành đơn vị thực tế một đôi dép nhựa HT - 38 là: 4730,266đ. MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY NHỰA HƯNG THẬN. I/ MỘT SỐ NHẬN XÉT VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY NHỰA HƯNG THUẬN. Sau một thời gian thực tập tại Công ty, qua sự nghiên cứu và tìm hiểu thực tế tại Công ty, dưới sự giúp đỡ nhiệt tình của các cô chú phòng Tài chính kế toán và phòng tổ chức hành chính tôi đã đi sâu vào tìm hiểu tình hình thực tế về công tác quản lý chi phí sản xuất và tính giá trị sản phẩm tại Công ty và xin đưa ra một số nhận xét như sau: Nhìn chung, công tác kế toán của Công ty về tập hợp chi phí sản xuất và tính giá trị sản phẩm đã tuân thủ chế độ kế toán hiện hành, đồng thời đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý tạo điều kiện thực hiện tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Bộ máy kế toán của Công ty tổ chức phù hợp với yêu cầu của công việc và kỹ năng trình độ của mỗi người. Hệ thống sổ sách khá đầy đủ. Việc ghi chép, mở sổ theo đúng qui định hiện hành, do vậy các phần hành kế toán thực hiện khá trôi chảy. Công ty đã xác định đúng đối tượng kế toán chi phí sản xuất và giá thành, lựa chọn phương pháp tính giá thành phù hợp với đặc điểm qui trình công nghệ, với đặc điểm tổ chức sản xuất và đáp ứng được yêu cầu của công tác quản ý tại Công ty. Mặc dù hàng tháng các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tương đối nhiều nhưng kế toán vẫn đảm bảo tính giá thành sản phẩm đúng kỳ vào thời điểm cuối tháng. Do đó kỳ tính giá thành phù hợp với kỳ báo cáo. Việc cung cấp kịp thời giá thành sản xuất thực tế làm căn cứ để ghi chép thành phẩm nhập kho và tính các chỉ tiêu liên quan trong kỳ. Tuy nhiên, Công ty cũng không tránh khỏi những thiếu xót cần khắc phục trong thời gian tới về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đó là: - Khối lượng nghiệp vụ phát sinh trong tháng tương đối nhiều mà số lượng nhân viên kế toán còn kiêm nhiệm nên công tác kế toán đôi khi bị mắc lại ở một khâu nào đó mà không tiến hành song song. - Đối với công cụ, dụng cụ lớn: công ty không sử dụng qua tài khoảng 142 (2) cũ nay là TK 242 mà đưa thẳng vào phân bổ 1 lần trên tài khoản 153 vào các tài khoản chi phí. - Đối với công tác đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ: hiện nay ở Công ty Nhựa Hưng Thuận kế toán không tiến hành đánh giá sản phẩm dở dang vì ở Công ty các chi phí sản xuất tính vào giá thành sản phẩm đều được tập hợp và phân bổ hết cho số sản phẩm hoàn thành nhập kho nên thực tế kế toán không quan tâm tới số lượng và giá trị sản phẩm dở dang trên dây truyền sản xuất mà chú ý tới các phiếu nhập kho thành phẩm. - Đối với phương pháp lập bảng tính giá thành sản phẩm ở Công ty hiện nay: công ty lập bảng tính giá thành là bảng tính giá thành theo yếu tố chi phí còn chi phí sản xuất được tập hợp theo khoản mục. Như vậy có thể thấy phương pháp lập bảng tính giá thành theo từng yếu tố chi phí là chưa hợp lý với tập hợp chi phí sản xuất dẫn tới công tác tính giá thành gặp phải những khó khăn nhất định. KẾT LUẬN Tập hợp đầy đủ và chính xác chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kỳ là yêu cầu hết sức cần thiết cho việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời - để từ đó các nhà quản lý có những phương hướng, biện pháp phù hợp nhằm quản lý công tác này sao cho việc tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm phải là công tác thường xuyên được quan tâm và quan tâm hàng đầu. Qua thời gian tìm hiểu thực tế tại Công ty Nhựa Hưng Thuận tôi nhận thấy công tác này đã sớm được ban lãnh đạo Công ty quán triệt từ trên xuống dưới, từ các cấp lãnh đạo, cán bộ quản lý tới công nhân sản xuất. Đó là tín hiệu đáng mừng và cần phát huy hơn nữa của Công ty trong thời gian tới. Trong thời gian thực tập tại Công ty, được sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy giáo hướng dẫn cùng Ban lãnh đạo và các cô chú ở các phòng ban trong Công ty Nhựa Hưng Thuận tôi đã hoàn thành chuyên đề thực tập này. Tuy nhiên, do trình độ lý luận và thực tiễn của bản thân tôi còn hạn chế nên chắc chắn chuyên đề không tránh khỏi những thiếu xót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy cô và bạn bè đồng nghiệp để chuyên đề được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn các thày cô giáo của Viện Đại Học Mở Hà Nội cùng các cô, chú trong Công ty Nhựa Hưng Thuận đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện chuyên đề này. Hà Nội, tháng 09 năm 2006 Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Phương NHẬN XÉT CỦA CÔNG TY NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN MỤC LỤC Lời nói đầu Tr 1 I. Tìm hiểu chung về tổ chức kế toán ở công ty Tr 3 1.1.1 Tổ chức bộ máy kế toán owr công ty Tr 3 1.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận trong Tr 3 1.2.1 Đặc điểm tổ chức bộ sổ KT Tr 4 1.2.2 Nguyên tắc tổ chức sổ kế toán Tr 7 1.2.3 Sổ kế toán sử dụng để hạch toán CFSX Tr 7 1.2.4 Doanh nghiệp áp dụng hình thức NKCT Tr 8 1.3 Chế độ và phương pháp kế toán áp dụng Tr 9 1.3.1 Hạch toán chi phí NVL trực tiếp Tr 9 1.3.2 Hạch toán chi phí NVL trực tiếp Tr 11 1.3.3 Hạch toán chi phí sản xuất chung Tr 14 II. Kế toán chi tiết chi phí sản xuất Tr 16 2.1 Phân loại chi phí SX, đối tượng tập hợp chi phí Tr 16 2.1.1 Phân loại chi phí SX Tr 16 2.1.1.2 Giá thành chi phí sản xuất Tr 18 2.1.1.1.1 Khái niệm giá thành sản phẩm Tr 18 2.1.1.1.2 Phân loại giá thành sản phẩm Tr 18 2.1.1.1.3 Mối quan hệ giữa chi phí SX Tr 20 2.1.1.1.4 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Tr 21 2.1.1.1.5 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất Tr 22 2.1.1.1.6 Trình tự tập hợp chi phí sản xuất Tr 22 2.2 Kế toán chi tiết chi phí sản xuất Tr 23 2.2.1 Chứng từ Kt tập hợp chi phí SX Tr 23 2.2.1.1 Chi phí NVL trực tiếp Tr 25 2.2.1.2 Chi phí NC trực tiếp Tr 27 2.2.1.3 Chi phí sản xuất chung Tr 29 III Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tinh giá thành SP Tr 31 3.1.1 Tài khoản sử dụng Tr 31 3.1.2 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất Tr 36 3.1.2.1 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất Tr 41 3.2.1 Tổ chức công tác tính giá thành tại công ty Tr 41 3.2.1.2 Phương pháp tính giá Tr 42 3.2.1.3 Kế toán giá thành sản phẩm Tr 43 Một số NX và kiến nghị Tr47