Chuyên đề Hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Nguyễn Hiệu

h. (2)- XuÊt dïng vËt t­ cho s¶n xuÊt trong kú (3)- Ph©n bá chi phÝ tr¶ tr­íc (ng¾n h¹n, dµi h¹n),chi phÝ ph¶i tr¶ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. (4)- TrÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. (5)- Chi phÝ s¶n xuÊt chung kh¸c ph¸t sinh trong kú (tiÒn mÆt, dÞch vô mua ngoµi…) (6)- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung (phÕ liÖu thu håi, vËt t­ dïng kh«ng hÕt nhËp kho…) (7)- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. 3.4. KÕ to¸n tæng hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh. TK155 §Õn kú tÝnh gi¸ (cuèi th¸ng, quý, mïa, n¨m…), trªn c¬ së sè liÖu c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®­îc tËp hîp vµ kÕt chuyÓn, kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®ång thêi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo chØ ®¹o cña ng­êi qu¶n lý ®Ó lµm c¬ së tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n TK154 ®Ó tæng hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n ®­îc tr×nh bµy qua s¬ ®å nh­ sau : TK621 TK154 TK152,111 (1) (4) TK622 (2) TK627 (5) TK157 (3) TK155 (6) TK632 (7) (1) KÕt chuyÓn CPNVLTT (2) KÕt chuyÓn CPNCTT (3) KÕt chuyÓn CPSXC (4) C¸c kho¶n lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (5) Gi¸ trÞ thµnh phÈm nhËp kho (6) Hµng göi b¸n kh«ng qua kho (7) XuÊt b¸n thµnh phÈm tùc tiÕp kh«ng qua kho * Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi c¸c doanh nghiÖp sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. VÒ c¬ b¶n viÖc h¹ch to¸n vµ tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh gièng víi ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. S¬ ®å kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK631 TK111,112,331… TK621 TK611 TK154 (1) (3) (5a) (6a) (6b) TK152 (2a) TK632 TK622 (2b) TK334,338 (4a) (5b) (7) TK627 TK111,112,214,331… (5c) (4b) (1) – Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu t¨ng (nhËp) trong kú. (2a) – KÕt chuyÓn vËt liÖu ch­a dïng ®Çu kú. (2b) – KÕt chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i ch­a dïng cuèi kú (3) – Gi¸ trÞ NVL dïng ®Ó s¶n xuÊt trong kú (4a) – Tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. (4b) – TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. (5a) – KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt. (5b) – KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. (5c) – KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung. (6a) – KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú (6b) – KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú (7) – Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho göi b¸n hoÆc tiªu thô ngay.  PhÇn II Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty t­ nh©n Nguyªn HiÖu Tªn c«ng ty: C«ng ty t­ nh©n NguyÔn HiÖu. Trô së chÝnh: C17- Thanh X­¬ng- H.§iÖn Biªn- T.§iÖn Biªn. §iÖn tho¹i: 023926997 I. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 1.1. Sù h×nh thµnh. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, nhu cÇu vËt liÖu x©y dùng cho x©y dùng c¬ b¶n ngµy mét t¨ng cao. ViÖc t×m kiÕm khai th¸c cung øng vËt t­ g×, nh­ thÕ nµo cho ngµnh x©y dùng lµ mét vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra cho c¸c nhµ ®Çu t­. Cïng víi c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng kh¸c, §¸ còng lµ mét lo¹i vËt liÖu x©y dùng quan träng ®èi víi ngµnh x©y dùng, lµ mét thµnh phÇn quan träng trong c¬ cÊu vËt liÖu x©y dùng ®Ó kiªn cè ho¸ c¸c c¬ së h¹ tÇng. C«ng ty T­ nh©n NguyÔn HiÖu ®­îc thµnh lËp tõ th¸ng 8/2001, theo giÊy phÐp kinh doanh sè: 23010032 ngµy 24/8/2001, do Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ tØnh Lai Ch©u cÊp. Nay chÞu sù qu¶n lý S ë kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ tØnh §iÖn Biªn theo sè ®¨ng ký kinh doanh cÊp l¹i : 201000020 ngµy 11/2/2004. Víi nghµnh nghÒ, lÜnh vùc kinh doanh lµ: Khai th¸c vµ cung øng vËt liÖu x©y dùng, trong ®ã khai th¸c ®¸ lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, ngoµi ra hiÖn nay c«ng ty cã tham gia vµo ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n (quy m« nhá). S¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i ®¸ dïng cho x©y dùng nhµ ë, cÇu ®­êng… ngoµi ra c«ng ty còng nhËn cung øng c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng kh¸c nh­ : xi m¨ng, c¸c lo¹i c¸t. ThÞ tr­êng tiªu thô chñ yÕu lµ ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c c«ng tr×nh t¹i ®Þa ph­¬ng, mét phÇn phôc vô cho nhu cÇu ë c«ng ty (dïng cho x©y dùng) Thêi gian ®Çu, do míi ®­îc thµnh lËp nªn ho¹t ®éng khai th¸c, kinh doanh cßn h¹n hÑp. C«ng ty tËp chung chñ yÕu vµo viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt, t×m kiÕm th¨m dß ®Þa ®iÓm khai th¸c, t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô. Do vËy s¶n l­îng khai th¸c trong thêi gian nµy cßn Ýt. Sau h¬n hai n¨m ho¹t ®éng sè vèn cña c«ng ty ®· cã sù gia t¨ng, c¬ së vËt chÊt còng ®­îc trang bÞ ®óng møc vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ban ®Çu cña c«ng ty. 1.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty. 1.2.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. Míi ®­îc thµnh lËp nªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty ®· gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, nh­ng còng kh«ng Ýt ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kinh doanh nhÊt ®Þnh. a. §iÒu kiÖn thuËn lîi. C¸c c«ng tr­êng khai th¸c ®¸ cña c«ng ty n»m gÇn víi thµnh phè ®iÒu biªn c¸ch trung t©m thµnh phè h¬n 23km vÒ h­íng cöa khÈu T©y Trang, ®Þa ®iÓm n»m gÇn víi trung t©m thµnh phè §iÖn Biªn, viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ®­îc quan t©m nªn nhu cÇu vÒ vËt liÖu x©y dùng lµ rÊt lín. Lµ vïng cã nhiÒu nói ®¸ cao nªn lo¹i tµi nguyªn nµy kh«ng ph¶i lµ hiÕm, khã t×m kiÕm vµ khai th¸c, cã nhiÒu má ®¸ gÇn víi trôc ®­êng giao th«ng, t¹o thuËn lîi cho viÖc khai th¸c vµ vËn chuyÓn ®Õn n¬i tiªu thô. V.v… b. Nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n. C«ng ty n»m trong ®Þa bµn cña tØnh ®iÖn Biªn míi, mét tØnh bÞ bao bäc bëi ®åi nói, nªn viÖc s¶n xuÊt, khai th¸c ®¸ vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô sang c¸c tØnh l©n cËn gÆp rÊt nhiÒu trë ng¹i. ChØ tËp chung cung cÊp cho thÞ tr­êng trong tØnh. Míi ®­îc thµnh lËp nªn sè vèn cßn h¹n hÑp, kinh nghiÖm lÉn tr×nh ®é qu¶n lý cßn non kÐm, nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cßn ch­a cao. Nguyªn vËt liÖu chÝnh phôc vô s¶n xuÊt lµ chÊt liÖu næ ®©y lµ lo¹i vËt t­ h¹n chÕ trong l­u th«ng vµ rÊt nguy hiÓm. ViÕc l­u hµnh mua b¸n chÊt næ ph¶i cã giÊy phÐp l­u hµnh, nªn viÖc cung øng vËt t­ nµy cho s¶n xuÊt th­êng bÞ gi¸n ®o¹n g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc s¶n xuÊt vµ khai th¸c. 1.2.2. T×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong 2 n¨m qua. MÆc dï míi chØ ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 2001, ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi ®­îc h¬n hai n¨m trë l¹i ®©y, nh­ng ho¹t ®éng cña c«ng ty b­íc ®Çu ®· ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña n¨m sau th­êng cao h¬n n¨m tr­íc. Uy tÝn cña c«ng ty ®­îc cñng cè, gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh vµ ®¸p øng nhu cÇu vËt t­ cho x©y dùng c¬ b¶n, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ t¹i ®Þa ph­¬ng. Còng chØ víi ba n¨m ®Çu ho¹t ®éng, nh­ng hµng n¨m c«ng ty vÉn th­êng xuyªn t¹o ra ®­îc lîi nhuËn kh«ng cã sù thua lç trong kinh doanh. Qui m« khai th¸c t¨ng: n¨m 2001 - 2002 c«ng ty chØ thùc hiÖn khai th¸c t¹i c«ng tr­êng T©y Trang, ®Õn n¨m 2003 do nhu cÇu vÒ ®¸ x©y dùng t¨ng, c«ng ty ®· më réng víi hai c«ng tr­êng khai th¸c cung øng vËt liÖu cho c¸c nhµ thÇu x©y dùng. ViÖc më réng qui m« ®· t¹o thªm ®­îc viÖc lµm gióp gi¶i quyÕt lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm ë ®Þa ph­¬ng. D­íi ®©y lµ mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian qua. B¶ng ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt – kinh doanh C«ng ty t­ nh©n NguyÔn HiÖu (2002-2003) ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 2002 N¨m2003 Chªnh lÖch Vèn l­u ®éng 1000 1968300 1804537 (-163763) Vèn cè ®Þnh 1000 1096700 1750692 +653992 S¶n l­îng khai th¸c M3 35823 40156 +4333 Tæng doanh thu 1000 2686725 4276700 +1589975 Tæng chi phÝ 1000 2634850 4216427 +1581577 Tæng lîi nhuËn 1000 5287575 60273 +7398 TØ suÊt VL§/DT % 73.26 42.19 TØ suÊt VC§/DT % 40.82 40.94 TØ suÊt LN/DT % 2 1.4 CP/DT % 98 98.6 Sè vèn, s¶n l­îng, doanh thu cña c«ng ty n¨m 2003 ®Òu t¨ng so víi n¨m 2002. Tuy nhiªn tû suÊt lîi nhuËn kh«ng t¨ng mµ cßn gi¶m ë møc thÊp. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do chi phÝ còng t¨ng tØ lÖ thuËn víi doanh thu. Cô thÓ Doanh thu n¨m 2003 t¨ng h¬n 1,5 tØ ®ång so víi n¨m 2002. Nh­ng ®ång thêi kho¶n chi phÝ lµm gi¶m Doanh thu n¨m 2003 còng t¨ng h¬n 1,5 tØ ®ång, mét sù gia t¨ng kh«ng phï hîp trong quan hÖ doanh thu – chi phÝ. C«ng ty ®· tÝch cùc mua s¾m trang thiÕt bÞ, m¸y mãc phôc vô cho s¶n xuÊt nh»m t¨ng s¶n l­îng khai th¸c, gi¶m chi phÝ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn. C«ng ty lu«n lu«n t×m tßi nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ,ë réng quy m« vÒ vèn. B¶ng thÓ hiÖn t×nh h×nh c¬ së vËt chÊt , m¸y mãc, thiÕt bÞ cña c«ng ty (§Çu n¨m 2002) ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng TrÞ gi¸(®ång) ThiÕt bÞ v¨n phßng - Nhµ lµm viÖc - M¸y tÝnh v¨n phßng C¸i C¸i 01 03 50000000 29500000 ThiÕt bÞ s¶n xuÊt - M¸y khoan ®¸ - M¸y xay ®¸ - M¸y khoan tay - M¸y nÐn - §Çu næ ®«ng phong C¸i C¸i C¸i C¸i C¸i 05 08 03 04 02 120000000 95000000 21000000 70000000 6200000 ThiÕt bÞ vËn t¶i -Xe IFA - Xe DZ C¸i C¸i 03 01 450000000 27000000 Tæng céng *** *** 868700000 Víi quy m« ch­a thùc sù lín vµ víi sè vèn hiÖn cã th× t×nh h×nh trang thiÕt bÞ hiÖn cã t¹i c«ng ty ®· ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt cña c«ng ty n¨m 2003 doanh gnhiÖp ®· tÝch cùc vµ m¹nh d¹n ®Çu t­ trang thiÕt bÞ míi. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003 trÞ gi¸ thiÕt bÞ m¸y mãc h¬n 2 tØ ®ång. C¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh trong tæng tµi s¶n hiÖn cã chiÕm tØ lÖ h¬n 60%. 1.2.3 T×nh h×nh lao ®éng t¹i c«ng ty. ViÖc thµnh lËp c«ng ty ®· t¹o ra viÖc lµm vµ thu hót ®­îc mét sè lao ®éng t¹I ®Þa ph­¬ng. Lao ®éng cña c«ng ty ®­îc tæ chøc thµnh hai bé phËn: - Bé phËngi¸n tiÕp : lµ nh÷ng nh©n viªn thuéc bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp, hä kh«ng trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Bé phËn trùc tiÕp : lµ toµn bé nh÷ng lao c«ng tham gia trùc tiÕp vµo viÖc khai th¸c, t¹o s¶n phÈm. Do tÝnh chÊt cña c«ng viÖc nªn lao ®éng trùc tiÕp chñ yÕu lµ nh÷ng lao ®éng nam cã ®é tuæi d­íi 45 tuæi vµ cã søc khoÎ tèt. Lµ c«ng viÖc nÆng nhäc nªn rÊt Ýt lao ®éng n÷. ViÖc tuyÓn chän lao ®éng, vÊn ®Ò søc khoÎ cña lao ®éng ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. TiÒn c«ng cña lao ®éng trùc tiÕp ®­îc tÝnh dùa trªn kÕt qu¶ khèi l­îng s¶n phÈm lµm ra. L­¬ng cña bé phËn gi¸n tiÕp ®­îc chi tr¶ hµng th¸ng trªn c¬ së tho¶ thuËt trong hîp ®ång lao ®éng. Thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng trùc tiÕp hµng th¸ng trªn 1000000 ®ång/1L§ (theo sè liÖu 2003). B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh lao ®éng 2002- 2003 ChØ tiªu Sè lao ®éng (ng­êi) TØ lÖ N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2002 N¨m 2003 Tæng sè lao ®éng 45 73 100% 100% * Ph©n lo¹i lao ®éng theo tÝnh chÊt - Lao ®éng gi¸n tiÕp - Lao ®éng trùc tiÕp 7 38 10 63 15.5% 84.5% 13.69% 86.31% * Ph©n lo¹i lao ®éng theo giíi tÝnh - Lao ®éng nam - Lao ®éng n÷ 41 4 67 6 91.1% 8.9% 91.7% 8.3% * Ph©n lo¹i theo tr×nh ®é - §¹i häc, cao ®¼ng. - Trung cÊp, phæ th«ng,… 3 42 3 70 6.7% 93.3% 4.1% 95.9% Hîp ®ång lao ®éng chñ yÕu lµ nh÷ng hîp ®ång ng¾n h¹n, viÖc khai th¸c phô thuéc vµo thêi tiÕt vµ nhu cÇu ngµnh x©y dùng nªn l­îng lao ®éng cña c«ng ty lu«n biÕn ®éng, vµo thêi ®iÓm mïa m­a, nhu cÇu vËt liÖu x©y dùng gi¶m, khai th¸c khã kh¨n nªn l­îng lao ®éng th­êng gi¶m xuèng møc thÊp nhÊt ( 30- 40 lao ®éng), thêi ®iÓm mïa kh« khai th¸c rÔ rµng h¬n, nhu cÇu x©y dùng còng lín h¬n, l­îng lao ®éng cã thÓ lªn tíi 60-70 lao ®éng. ë tõng thêi ®iÓm nh­ vËy doanh nghiÖp cã sù ®IÒu chØnh kÕ ho¹ch khai th¸c phï hîp. L­îng lao ®éng theo b¶ng trªn ®­îc doanh nghiÖp thèng kª vµo cuèi c¸c n¨m 2002- 2003. B¶ng t×nh h×nh lao ®éng cho thÊy sè lao ®éng qu¶n lý cã tr×nh ®é cßn rÊt Ýt. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh qu¶n lý hiÖn t¹i ë c«ng ty. II. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty 2.1. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty. Do ®ßi hái cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, l¹i lµ mét c«ng ty T­ nh©n víi qui m« ch­a lín vµ sè vèn cßn nhá. ViÖc t×m ra ph­¬ng ¸n tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cho phï hîp lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt cña chñ ®Çu t­ ( chñ doanh nghiÖp ). XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña c«ng ty, c«ng ty ®· vËn dông m« h×nh tæ chøc ®iÒu hµnh theo c¬ chÕ trùc tuyÕn. C¸ch tæ chøc nµy nã phï hîp víi qui m« sè vèn hiÖn t¹i cña c«ng ty. Tuy nhiªn, khi quy m« doanh nghiÖp më réng; trong nh÷ng n¨m tíi doanh nghiÖp h­íng ho¹t ®éng sang lÜnh vùc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n th× m« h×nh hiÖn t¹i cña c«ng ty sÏ khã mµ ®¸p øng ®­îc. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý c«ng ty T­ Nh©n NguyÔn HiÖu Gi¸m ®èc Bé phËn kÕ to¸n Bé phËn kü thuËt C¸c ®éi khai th¸c, vËn chuyÓn trùc tiÕp §éi khai th¸c 2 §éi vËn chuyÓn 1 §éi khai th¸c 1 §éi vËn chuyÓn 2 Víi m« h×nh nµy: Gi¸m ®èc : lµ ng­êi ®iÒu hµnh, l·nh ®¹o c«ng ty, lµ chñ ®Çu t­ vµ lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ nghÜa vô tµi chÝnh. Mäi bé phËn ®Òu chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc. Bé phËn kü thuËt : cã nhiÖm vô thùc thi nhiÖm vô cña gi¸m ®èc giao. Th¨m dß t×m kiÕm ®Þa ®iÓm khai th¸c, kiÓm tra chÊt l­îng, kü thuËt, ®o ®¹c… ®é an toµn ®¶m b¶o cho viÖc khai th¸c an toµn vµ hiÖu qu¶. Bé phËn kÕ to¸n : cã nhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n, thèng kª theo sù chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t cña kÕ to¸n tr­ëng vµ gi¸m ®èc c«ng ty. Bé phËn s¶n xuÊt: bao gåm c¸c ®éi khai th¸c vµ c¸c ®éi vËn chuyÓn t¹i c¸c c«ng tr­êng. 2.2. Tæ chøc s¶n xuÊt cña c«ng ty. C¸c tæ, ®éi khai th¸c d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña c¸c qu¶n ®èc t¹i c¸c c«ng tr­êng. C¸c ®éi khai th¸c bao gåm toµn bé c«ng nh©n tham gia trùc tiÕp vµo c«ng viÖc khai th¸c:bèc xÕp, ph¸ ®¸… §éi vËn chuyÓn lµ ®éi cã nhiÖm vô vËn chuyÓn s¶n phÈm tíi n¬i tiªu thô hoÆc vÒ bÕn b·i cña c«ng ty. Do sè vèn cßn nhá nªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cßn Ýt chØ cã 4 ®Çu xe vËn chuyÓn, träng t¶i nhá. ViÖc vËn chuyÓn chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c hîp ®ång thuª ngoµi, bëi vËy mµ chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ gi¶m trõ doanh thu. Tæ kü thuËt t¹i c¸c ®éi s¶n xuÊt bao gåm c¸c c«ng nh©n kÜ thuËt ®o l­êng, kÜ thuËt næ. Phôc vô nh÷ng yªu cÇu kü thuËt t¹i c«ng tr­êng ®Ó viÖc khai th¸c ho¹t ®éng ®­îc liªn tôc. ViÖc khai th¸c ®¸ dùa trªn nhu cÇu thÞ tr­êng th«ng qua c¸c hîp ®ång, ho¸ ®¬n ®Æt hµng cña c¸c ®¬n vÞ x©y dùng, nh»m khai th¸c hîp lý nguån tµi nguyªn nµy tr¸nh viÖc khai th¸c lµng phÝ tµi nguyªn. Bëi vËy c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch lu«n ®­îc quan t©m cña chñ ®Çu t­ vµ bé phËn kÕ to¸n (kÕ to¸n tr­ëng ). Do ®Æc ®iÓm cña nghµnh nghÒ liªn quan ®Õn chÊt næ mang v¸c nÆng, kh¶ n¨ng x¶y ra tai n¹n lao ®éng lµ rÊt cao, nªn trong qu¸ tr×nh khai th¸c vÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi lao ®éng t¹i c¸c c«ng tr­êng ®­îc ®Æt ra mét c¸ch nghiªm tóc vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p, qui ®Þnh cô thÓ trong lao ®éng. 2.3. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty. Bé phËn kÕ to¸n cña doanh nghiÖp bao gåm 4 nh©n viªn : 1 kÕ to¸n tr­ëng (tù danh) - kiªm kÕ to¸n tæng hîp, 2 nh©n viªn kÕ to¸n (kÕ to¸n vËt t­, thµnh phÈm vµ kÕ to¸n thanh to¸n), 1 thñ kho. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n KÕ to¸n tr­ëng Thñ kho KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n vËt t­ thµnh phÈm Do tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm, qui m« cña doanh nghiÖp mµ l·nh ®¹o c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh chän h×nh thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo m« h×nh tæ chøc tËp trung. Theo m« h×nh nµy toµn bé c«ng ty chØ tæ chøc mét bé phËn kÕ to¸n t¹i v¨n phßng cña doanh nghiÖp víi nhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n mäi ngiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ë doanh nghiÖp. Mét sè nghiÖp vô ph¸t sinh t¹i c¸c c«ng tr­êng th× thñ kho t¹i c«ng tr­êng ®ång thêi lµ nh©n viªn kinh tÕ xö lý sau ®ã chuyÓn cho phßng kÕ to¸n xö lý. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n, tæ chøc qu¶n lý, doanh nghiÖp ®· quyÕt ®Þnh sö dông h×nh thøc kÕ to¸n: NhËt ký chung trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n víi hÖ thèng sæ s¸ch ®Çy ®ñ, c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi phï hîp víi ho¹t ®éng khai th¸c. M« h×nh tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chung ë c«ng ty Chøng tõ gèc NhËt ký ®ÆcbiÖt NhËt ký chung Sæ chi tiÕt Sæ quü Sæ C¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n dèi sè ph¸t sinh B¸o c¸o kÕ to¸n Chó thÝch: Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng (n¨m) Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n ¸p dông theo h×nh thøc NhËt ký chung cô thÓ lµ hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n ghi vµo sæ NhËt ký ®Æc biÖt (®èi víi c¸c nghiÖp vô gÆp nhiÒu lÇn ). C¨n cø vµo NhËt ký chung kÕ to¸n ghi vµo sæ C¸i. ViÖc ghi sæ quü vµ sæ chi tiÕt ®­îc c¨n cø trùc tiÕp qua chøng tõ gèc. Cuèi th¸ng kÕ to¸n kho¸ sæ tÝnh ra tæng sè tiÒn ph¸t sinh Nî, Cã vµ sè d­ cña tõng tµi kho¶n trªn sæ c¸i ®Ó lµm c¨n cø lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n cuèi n¨m III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. 3.1. §èi t­îng vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. Còng gièng nh­ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt còng rÊt quan träng. ®Ó h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, hîp lý ng­êi kÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ ®èi t­îng tÝnh chi phÝ vµ ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ hîp lý vµ râ rµng. ViÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n ®­îc sö lý tËp trung ë bé phËn kÕ to¸n t¹i v¨n phßng cña c«ng ty th«ng qua chøng tõ thu thËp ®­îc trùc tiÕp cña nh©n viªn kÕ to¸n hoÆc nh©n viªn kinh tÕ t¹i c«ng tr­êng khai th¸c. 3.1.1. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña doanh nghiÖp lµ khèi l­îng s¶n phÈm khai th¸c hoµn thµnh. Mäi kho¶n chi phÝ ®­îc më tê kª chi tiÕt, ®­îc tËp hîp chuyÓn qua bé phËn kÕ to¸n ®Ó sö lý. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc tËp hîp theo kho¶n môc ®Ó tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tËp hîp trùc tiÕp hµng th¸ng. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp cho tõng th¸ng. 3.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ toµn bé gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu sö dông cho viÖc khai th¸c bao gåm :VËt liÖu næ, nhiªn liÖu… - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn c«ng cña nh©n c«ng trùc tiÕp sÈn xuÊt - Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh tõ c¸c c«ng tr­êng, kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt nh­ng nh»m môc ®Ých phôc vô s¶n xuÊt nh­ : chi phÝ cho qu¶n lý c«ng tr­êng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ ®iÖn n­íc mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn cho s¶n xuÊt… 3.2. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty. T¹i doanh nghiÖp viÖc h¹ch to¸n hµng tån kho ®­îc h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. C¸c tµi kho¶n mµ c«ng ty sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm : TK621- Chi phÝ nguyªn-nhiªn- vËt lÖu trùc tiÕp TK622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo néi dung TK154- Chi phÝ kinh doanh dë dang TK155- TrÞ gi¸ s¶n phÈm hoµn thµnh. Vµ mét sè tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan ViÖc h¹ch to¸n cô thÓ cã thÓ kh¸i qu¸t quy tr×nh h¹ch to¸n nh­ sau. 3.2.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh khai th¸c ®¸, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trong c«ng ty bao gåm vËt liÖu næ vµ nhiªn liÖu dïng cho m¸y mäc thiÕt bÞ khai th¸c. L­îng vËt t­ ®­îc mua vÒ sÏ ®­îc nhËp vµ b¶o qu¶n t¹i kho ë c¸c c«ng tr­êng. Do ®Æc thï cña vËt liÖu, th«ng th­êng vËt liÖu ®­îc mua vÒ sÏ ®em xuÊt dïng ngay cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Sè liÖu ®­îc mua dùa trªn sè liÖu dù to¸n vµ ®Þnh møc ®· ®Þnh vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña bé phËn kÕ to¸n vµ gi¸m ®èc. VËt liÖu ®­îc mua vÒ khi nhËp kho b¶o qu¶n t¹i c¸c c«ng tr­êng th× kÕ to¸n vËt t­ cïng bé phËn kü thuËt vµ thñ kho tiÕn hµnh kiÓm tra sè l­îng, chÊt l­îng, quy c¸ch theo hîp ®ång ®· ký, ®· tho¶ thuËn. Sau ®ã lËp phiÕu nhËp kho. PhiÕu nhËp kho vËt liÖu næ ®­îc tiÕn hµnh 2 liªn; liªn 1 thñ kho gi÷ ®Ó theo dâi trªn thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho bé phËn kÕ to¸n kÌm theo chøng tõ gèc cña ng­êi b¸n (ho¸ ®¬n b¸n hµng). Khi cã nhu cÇu mua vËt t­ ®Ó phôc vô s¶n xuÊt khai th¸c th× ng­êi gi¸m s¸t t¹i c¸c c«ng tr­êng viÕt ®Ò nghÞ t¹m øng göi lªn bé phËn kÕ to¸n cña c«ng ty. BiÓu sè1: §¬n vÞ : C«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ: H.§iÖn Biªn GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng. Ngµy 05 Th¸ng 02 N¨m 2003 KÝnh göi : ¤ng gi¸m ®èc c«ng ty NguyÔn HiÖu. Tªn t«i lµ: Hµ V¨n C«ng §¬n vÞ : C«ng tr­êng khai th¸c ®¸ T©y Trang §Þa chØ: Ng­êi nhËn thay: §Ò nghÞ t¹m øng sè tiÒn: 3000000 (ViÕt b»ng ch÷):(Ba triÖu ®ång ch½n) Lý do t¹m øng: mua vËt liÖu næ dïng ®Ó phôc vô khai th¸c ®¸ t¹i c«ng tr­êng T©y Trang. Thêi h¹n thanh to¸n : *** Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Gi¸m ®èc (Ký, hä tªn) Ng­êi t¹m øng (Ký, hä tªn) Khi xÐt thÊy lý do t¹m øng lµ hîp lý th× kÕ to¸n tr­ëng vµ thñ tr­ëng (Gi¸m ®èc) ký x¸c nhËn, c¨n cø vµo ®ã kÕ to¸n lËp phiÕu chi, viÕt phiÕu chi chi tiÒn t¹m øng mua vËt liÖu t¹m øng hoÆc chi tiÒn mua trùc tiÕp vËt t­. BiÓu sè 2: §Þa chØ : Sè ®¨ng ký doanh nghiÖp : MÉu sè 02-TT …. PhiÕu chi Ngµy 7 th¸ng 2 n¨m2003 (Liªn…) QuyÓn sæ : Sè : Nî : Cã : Hä, tªn ng­êi nhËn tiÒn : Hµ V¨n C«ng §Þa chØ : C«ng tr­êng khai th¸c ®¸ T©y Trang Lý do chi : mua vËt liÖu næ dïng ®Ó phôc vô khai th¸c ®¸ t¹i c«ng tr­êng T©y Trang. Sè tiÒn : 3000000 ViÕt b»ng ch÷ :(Ba triÖu ®ång ch½n) KÌm theo : 01chøng tõ . Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Ng­êi lËp phiÕu (Ký, hä tªn) §· nhËn ®ñ sè tiÒn (viÕt b»ng ch÷) :(Ba triÖu ®ång ch½n) Ngµy th¸ng n¨m Thñ quü (Ký, hä tªn) Ng­êi nhËn tiÒn (Ký, hä tªn) Khi mua hµng vÒ thñ kho kiÓm tra sau ®ã míi cho nhËp kho, ®ång thêi tiÕn hµnh viÕt phiÕu nhËp kho vµ ghi thÎ kho. BiÓu sè 3 : §¬n vÞ : C«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ : Thanh X­¬ng- HuyÖn §iÖn Biªn MÉu sè : 01-VT Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh : 186-TC/C§KT ngµy 14-3-1995 cña bé tµi chÝnh PhiÕu nhËp kho Ngµy 10 th¸ng 2 n¨m 2003 Sè: Nî: Cã: Hä tªn ng­êi giao hµng: c«ng ty vËt liÖu næ §iÖn Biªn. Theo sè… ngµy … th¸ng … n¨m … NhËp t¹i kho : T©y Trang Sè thø tù Tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch s¶n phÈm M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Theo chøng tõ Thùc nhËp A B C D 1 2 3 4 1 ChÊt næ Kg 135 17600 2376000 Céng 2376000 Céng thµnh tiÒn ghi b»ng ch÷ :(hai triÖuba tr¨m b¶y m­¬i s¸u ngµn ®ång ch½n) NhËp ngµy10 th¸ng2 n¨m 2003 Phô tr¸ch cung tiªu (ký, hä tªn) Ng­êi giao hµng (ký, hä tªn) Thñ kho (ký, hä tªn) Gi¸ cña vËt t­ xuÊt dïng ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc, tøc lµ mua gi¸ nµo th× xuÊt dïng theo gi¸ ®ã. C¨n cø vµo yªu cÇn thùc tÕ thñ kho xuÊt vËt t­ ®Ó phôc vô cho viÖc khai th¸c. Dùa vµ gi¸ trÞ thùc xuÊt kÕ to¸n lËp phiÕu xuÊt kho. BiÓu sè 4 : §¬n vÞ : C«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ : Thanh X­¬ng- HuyÖn §iÖn Biªn MÉu sè : 01-VT Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh : 186-TC/C§KT ngµy 14-3-1995 cña bé tµi chÝnh PhiÕu xuÊt kho Ngµy 11 th¸ng 2 n¨m 2003 Sè: Nî: Cã: Hä tªn ng­êi nhËn hµng: ®Þa chØ (bé phËn): Lý do xuÊt: Ph¸ ®¸ XuÊt t¹i kho : T©y Trang Sè thø tù Tªn nh·n hiÖu quy c¸ch phÈm chÊt vËt t­ M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Theo yªu cÇu Thùc xuÊt A B C D 1 2 3 4 VËt liÖu næ Kg 100 17600 1760000 Céng Céng thµnh tiÒn ghi b»ng ch÷ :(mét triÖu b¶y tr¨m s¸u m­¬i ngµn ®ång ch½n) XuÊt ngµy11 th¸ng02 n¨m 2003 Phô tr¸ch bé phÊn sö dông (ký, hä tªn) Ng­êi nhËn (ký, hä tªn) Thñ kho (ký, hä tªn) C¨n cø vµ c¸c chøng tõ gèc : ho¸ ®¬n mua hµng, phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt…kÕ to¸n ®Þnh kho¶n vµ ghi sæ kÕ to¸n liªn quan. TrÝch tµi liÖu 5a : §¬n vÞ: c«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ: C17- Thanh X­¬ng- §iÖn Biªn. Sæ nhËt ký chung Ngµy… th¸ng… n¨m 2003 ®¬n vÞ tÝnh:®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Sè hiÖu Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã 2/1 01 2/1 Mua nhiªn liÖu 621 150000 111 150000 … … … … … 11/2 11/2 XuÊt vËt liÖu næ 621 1760000 … … … 152 1760000 … … … … … … … Ngµy… th¸ng … n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) §ång thêi kÕ to¸n ghi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n TK621 vµ c¸c tµi kho¶n chi tiÕt kh¸c cã liªn quan nh»m qu¶n lý chÆt chÏ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Th«ng qua sæ nhËt ký chung kÕ to¸n lµm c¨n cø më sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan, lËp vµ ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt, sæ quü… TrÝch tµi liÖu sæ c¸i tµi kho¶n TK621 doanh nghiÖp NguyÔn HiÖu trong n¨m 2003. BiÓu sè 6 : Sæ c¸i TK621 N¨m 2003 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Tµi kho¶n ®èi øng Trang sæ NK Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã 31/1 Mua nhiªn liÖu cho m¸y khoan 111 150000 … … … … … … 31/1 Mua nhiªn liÖu cho m¸y xóc 111 200000 … … … … … … 31/12 KÕt chuyÓn 154 1165556809 Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã 1165556809 1165556809 D­ cuèi kú *** *** Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) 3.2.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Hµng th¸ng kÕ to¸n thanh to¸n c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ®Ó tÝnh vµ chi tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp khai th¸c. Nh­ vËy ë c«ng ty ®· thùc hiÖn tr¶ l­¬ng theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Theo quy ®Þnh th× mäi l×nh vùc kinh doanh kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ph¶i thùc hiÖn viÖc trÝch : BHYT, BHXH,KPC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ng ë c«ng ty hiÖn ch­a thùc hiÖn viÖc trÝch l­¬ng, do vËy chi phÝ nh©n c«ng ë ®©y chØ bao gåm kho¶n l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm vµ c¸c kho¶n phô trî tiÒn ¨n, tiÒn th­ëng. Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc khuyÕn khÝch khai th¸c b»ng c¸ch sö dông møc th­ëng cho nh÷ng c«ng nh©n lµm ra nhiÒu s¶n phÈm. Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp khai th¸c hµng th¸ng ®­îc tÝnh nh­ sau : Tæng khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Trong th¸ng * Gi¸ ®¬n vÞ tiÒn c«ng trªn 1 ®¬n vÞ thµnh phÈm = Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ hµng th¸ng BiÓu sè 7 : §¬n vÞ: C«ng ty NguyÔn HiÖu Bé phËn: C«ng tr­êng M­êng Ph¨ng MÉu sè: 06-L§TL Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè: 186-TC/C§KT ngµy 14-3-1995 cña bé tµi chÝnh Sè: PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh Ngµy 31 th¸ng 01 n¨m 2003 Tªn ®¬n vÞ (hoÆc c¸ nh©n):tæ cña anh ChiÕn Theo hîp ®ång sè: STT Tªn s¶n phÈm (c«ng viÖc) §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Ghi chó A B C 1 2 3 4 1 §¸ r¨m m3 4604 10000 46040000 2 Céng * * * 46340000 * Tæng sè tiÒn (viÕt b»ng ch÷): (bèn m­¬i s¸u triÖu bèn m­¬i ngµn ®ång) Ng­êi giao viÖc (Ký, hä tªn) Ng­êi nhËn viÖc (Ký, hä tªn) Ng­êi kiÓm tra chÊt l­îng (Ký, hä tªn) Ng­êi duyÖt (Ký, hä tªn) Víi ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, thêi gian t¹o ra s¶n phÈm rÊt ng¾n cã thÓ ch­a ®Çy mét ngµy. Do vËy hµng ngµy nh©n viªn gi¸m s¸t t¹i c«ng tr­êng cïng ®éi kü thuËt tiÕn hµnh kiÓm tra khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc khai th¸c trong ngµy ®Ó ghi vµo sæ theo râi lÊy c¨n cø cuèi th¸ng tÝnh ra tæng sè khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh cña c«ng nh©n ®Ó cã c¬ së tÝnh ra sè tiÒn l­¬ng ph¶i chi tr¶. C¨n vµo ®ã kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp hµng th¸ng ®Ó ghi vµo sæ nhËt ký chung. TrÝch tµi liÖu 5b §¬n vÞ: c«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ: C17- Thanh X­¬ng- §iÖn Biªn. Sæ nhËt ký chung Th¸ng… n¨m 2003 ®¬n vÞ tÝnh:®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Sè hiÖu Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã … … … … … … 15/01 Tr¶ l­¬ng 334 172000 622 172000 111 172000 334 172000 … … … … … … 25/01 Tr¶ l­¬ng 334 324000 622 324000 … … … … … … … … … … … … Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ë c«ng ty lu«n lu«n thay ®æi, khi nhu cÇu ®¸ t¨ng cao c«ng ty nhËn ®­îc nhiÒu hîp ®ång mua s¶n phÈm tõ nh÷ng ®¬n vÞ thi c«ng x©y dùng c¬ b¶n. Khi ®ã doanh nghiÖp cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng khai th¸c t¹i c¸c c«ng tr­êng. Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh lu«n lu«n thay ®æi nªn kho¶n chi phÝ tiÒn l­¬ng chho bé phËn trùc tiÕp còng lu«n thay ®«Ø theo. C¨n cø vµo sè tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cuèi th¸ng kÕ to¸n sÏ ghi sæ c¸i tµi kho¶n 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh ®Ó ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt tiÒn l­¬ng cña bé phËn trùc tiÕp, vµ lµm c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. TrÝch sæ c¸i TK622 n¨m 2003. BiÓu sè 8 : Sæ c¸i TK622 Th¸ng … n¨m 2003 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Tµi kho¶n ®èi øng Trang sæ NK Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã 2/2 Tr¶ l­¬ng th¸ng 1 334 46342000 4/3 Tr¶ l­¬ng th¸ng 2 334 30084000 … … … … 31/12 Tr¶ l­¬ng th¸ng 12 334 50012000 31/12 KÕt chuyÓn 154 487653000 Céng ph¸t sinh Nî 487653000 *** Céng ph¸t sinh Cã *** 487653000 D­ cuèi kú *** *** Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) 3.1.3. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ toµn bé nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt phôc vô chung cho qu¸ tr×nh khai th¸c.Mäi kho¶n ph¸t sinh ®Òu ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 627 cïng víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh vµo cuèi kú (cuèi n¨m). Chi phÝ s¶n xuÊt chung ë doanh nghiÖp gåm : chi phÝ nh©n viªn gi¸m s¸t c«ng tr­êng. Chi phÝ vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt chung. Chi phÝ c«ng cô, dông cô. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. ThuÕ tµi nguyªn… - H¹ch to¸n chi phÝ nh©n viªn gi¸m s¸t t¹i c¸c c«ng tr­êng. ViÖc chi tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn nµy dùa trªn c¬ së sè tiÒn tho¶ thuËn trong hîp ®ång lao ®éng. Kho¶n chi phÝ nµy chØ gåm l­¬ng theo tho¶ thuËn c«ng ty còng kh«ng thùc hiÖn trÝch l­¬ng tÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt. C¨n cø vµo sè tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ kÕ to¸n ghi sæ kÕ to¸n liªn quan theo ®Þnh kho¶n: Nî TK627: 100.000.000 Cã TK334: 100.000.000(gi¸ trÞ c¶ n¨m) Do l­¬ng ®­îc tr¶ theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®èi víi nh©n viªn gi¸m sat c«ng tr­êng, nªn møc l­¬ng tr¶ hµng th¸ng cña bé phËn nµy th­êng æn ®Þnh. - KÕ to¸n vËt t­ xuÊt dïng cho s¶n xuÊt. VËt t­ chñ yÕu lµ gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô, nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn xÕp vµo tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc h¹ch to¸n xuÊt nhËp còng gièng víi h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu chÝnh. Th«ng th­êng gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng ®­îc ph©n bæ trù tiÕp ghi mét lÇn. Khi cã nhu cÇu sö dông c«ng cô, dông cô thñ tôc lËp phiÕu xuÊt còng nh­ thñ tôc lËp phiÕu xuÊt nguyªn vËt liÖu. C¨n cø vµo ®ã kÕ to¸n ®· ghi sæ kÕ to¸n cã liªn quan theo ®Þnh kho¶n: Nî TK627: Cã TK153: TrÝch dÉn tµi liÖu phiÕu xuÊt dïng c«ng cô, dông cô dïng cho khai th¸c ë c«ng ty víi néi dung nh­ sau: Ngµy 1/11/2003 mua tre, nøa dông l¸n tr¹i trÞ gi¸ 245000 ®ång. Ngµy 9/11/2003 xuÊt cuèc, xÎng cho s¶n xuÊt trÞ gi¸ 296000 ®ång. Ngµy 20/11/2003 xuÊt c«ng cô cÇm tay (bóa, r×u) trÞ gi¸ 427000 ®ång. Néi dung c¸c nghiÖp vô trªn ®­îc ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n: Nî TK627: 968000 Cã TK153: 968000 - KÕ to¸n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho s¶n xuÊt bao gåm: b·i chøa,m¸y mãc thiÕt bÞ khai th¸c (m¸y ñi, xóc, m¸y nghiÒn…) . §Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ kÕ to¸n x¸c ®Þnh tØ lÖ khÊu hao hµng n¨mcña tõng ®èi t­îng cÇn tÝnh khÊu hao.x¸c ®Þnh trÞ gi¸ khÊu hao hµng n¨m b¨ng c«ng thøc nh­ sau: * = TØ lÖ khÊu hao hµng n¨m TrÞ gi¸ ph¶i trÝch khÊu hao n¨m Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh C¨n cø vµo b¶ng tÝnh khÊu hao hµng n¨m kÕ to¸n ®· thùc hiÖn tÝnh khÊu hao vµ ghi sæ kÕ to¸n theo ®Þnh kho¶n: (gi¸ trÞ khÊu hao ®­îc tÝnh vµ tæng hîp vµo cuèi n¨m) Nî TK6274: 107.164.140 Cã TK214: 107.164.140 KÕ to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b¨ng tiÒn kh¸c. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi bao gåm c¸c chi phÝ mua ngoµi nh­: tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc… phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c bao gåm: chi phÝ giao dÞch, tiÕp kh¸ch, chi tr¶ tiÒn thuÕ tµi nguyªn… Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc ®· ghi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ nhËt ký chung vµ sæ chi tiÕt tµi kho¶n 627 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK6277, 6278: Cã TK111, 112, 331: C¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc kÕ to¸n ®· ghi vµo c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan c¸c kho¶n chi tiÒn kh¸c, mua ngoµi cho s¶n xuÊt chung. TrÝch mét sè néi dung trong sæ chi tiÕt tµi kho¶n TK627 cña cong ty NguyÔn HiÖu: BiÕu sè 9 : Sæ chi tiÕt TK627 N¨m 2003 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Tµi kho¶n ®èi øng Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã … … … … … … … 10/2 01 01/2 XuÊt cuèc, xÎng. 153 95000 … … … … … … … … 05/11 1/11 Mua tre nøa 153 245000 … … … … … … … 10/11 9/11 XuÊt c«ng cô cÇm tay 153 427000 … … … … … … … Céng ph¸t sinh 364358346 Céng kÕt chuyÓn 364358346 Sè cuèi kú *** *** Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo sæ chi tiÕt cæ nhËt ký chung lËp b¶ng tæng hîp cho chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ghi sæ c¸i tµi kho¶n TK627 . TrÝch b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung n¨m 2003. BiÓu sè 10: §¬n vÞ: C«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ: §iÖn tho¹i: B¶ng tæng Hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung N¨m 2003 ®¬n vÞ: ®ång STT Néi dung chi phÝ Sè tiÒn Ghi chó 1 Chi phÝ nh©n viªn phô tr¸ch c«ng tr­êng 100000000 2 Chi phÝ vËt t­ cho s¶n xuÊt chung 7856000 3 KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh 107164140 4 TiÒn thuÕ tµi nguyªn 14274120 5 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ b»ng tiÒn kh¸c 135064086 6 Tæng ph¸t sinh 364358346 Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) 3.2.4. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. Kú tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty: mÆc dï quy tr×nh s¶n xuÊt rÊt ng¾n kh«ng ®Õn mét ngµy lµ cho s¶n phÈm nh­ng ë c«ng ty viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vÉn ®­îc chän tÝnh vµo cuèi n¨m. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú ®­îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n TK154.Cuèi n¨m kÕ to¸n tËp hîp tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh, lÊy sè tæng hîp kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng, nguyªn vËt liÖu, s¶n xuÊt chung trùc tiÕp vµo tµi kho¶n TK154 ghi sæ kÕ to¸n cã liªn quan. TrÝch sæ NhËt ký chung c¸c nghiÖp vô kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt. TrÝch tµi liÖu 5c §¬n vÞ: c«ng ty NguyÔn HiÖu §Þa chØ: C17- Thanh X­¬ng- §iÖn Biªn. Sæ nhËt ký chung Ngµy… th¸ng… n¨m 2003 ®¬n vÞ tÝnh:®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung Sè hiÖu Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã … … … … … … … … 31/12 KÕt chuyÓn CPNVLTT 154 1165556809 621 1165556809 31/12 KÕt chuyÓn CPNCTT 154 487653000 622 487653000 31/12 KÕt chuyÓn CPSXC 154 364358346 627 364358346 31/12 KÕt chuyÓn thµnh phÈm 155 2017568155 154 2017568155 … … … … … … … … Céng chuyÓn trang sau Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) TrÝch tµi liÖu sæ c¸i TK154. BiÓu sè 10 : Sæ c¸i TK154 N¨m 2003 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ Néi dung nghiÖp vô Tµi kho¶n ®èi øng Sè ph¸t sinh Ghi chó Sè Ngµy th¸ng Nî Cã D­ ®Çu kú *** *** 31/12 KÕt chuyÓn CPNVLTT 621 1165556809 31/12 KÕt chuyÓn CPNCTT 622 487653000 31/12 KÕt chuyÓn CPSXC 627 364358346 Céng ph¸t sinh Nî 2017568155 *** Céng ph¸t sinh Cã *** 2017568155 D­ cuèi kú *** *** Ngµy th¸ng 12 n¨m 2003 Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) C¨n cø vµo c¸c sæ chi tiÕt chi phÝ, b¶ng tËp hîp chi phÝ, c¸c sæ c¸i tµi kho¶n chi phÝ vµ tµi kho¶n TK154 kÕ to¸n lËp b¸o c¸o gi¸ thµnh khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµo cuèi n¨m. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë c«ng ty ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n (kho¶n môc chi phÝ). Gi¸ trÞ dë dang cuèi kú ChiphÝ s¶n xuÊt trong kú Dë dang ®Çu kú Gi¸ thµnh khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thnhf _ + = Nh­ng do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm lµm ra vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý nªn ë c«ng ty ch­a h¹ch to¸n gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (kh«ng ®¸nh gi¸ trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang). Nh­ vËy c«ng thøc tÝnh gi¸ ®­îc rót gän nh­ sau: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Gi¸ thµnh khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh = ViÖc tÝnh to¸n nµy ®­îc thùc hiÖn trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh nh­ sau: TrÝch b¶ng tÝnh gi¸ thµnh khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ë c«ng ty NguyÔn HiÖu: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh (gi¸ ®¬n vÞ ®· ®­îc lµm trßn) B¶ng tÝnh gi¸ thµnh S¶n phÈm: §¸ r¨m S¶n l­îng: 40156 m3 N¨m: 2003 ®¬n vÞ: ®ång Kho¶n môc Gi¸ trÞ dë dang ®Çu kú Gi¸ trÞ dë dang cuèi kú Gi¸ trÞ dë dang cuèi kú Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Chi phÝ NVLTT *** 1165556809 *** 1165556809 29026 Chi phÝ NCTT *** 487653000 *** 487653000 12144 Chi phÝ SXC *** 364358346 *** 364358346 9073 Céng *** 2017568155 *** 2017568155 50243 Ngµy 01th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) B¶ng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh khèi l­îng gi¸ trÞ s¶n phÈm hoµn thµnh vµ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn tiªu thô cña tõng l« hµng ®em ®i tiªu thô. PhÇn III NhËn xÐt vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu I. NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. Lîi nhuËn lu«n lµ môc tiªu cña nh÷ng nhµ kinh doanh. Lµ mét doanh nghiÖp t­ nh©n, ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c vËt liÖu x©y dùng, mÆc dï quy tr×nh khai th¸c ®¬n gi¶n nh­ng ®Ó thùc thiÖn môc tiªu mét c¸ch cã hiÖu qña th× ®ßi hái viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt- kinh doanh kh«ng nh÷ng chÆt chÏ chÝnh x¸c mµ cßn ph¶i phï hîp vµ hîp lý víi quy m«, ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. Qua viÖc t×m hiÓu thùc tÕ t×nh h×nh tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n ë c«ng ty khai th¸c ®¸ NguyÔn HiÖu em xin ®­a ra mét vµi nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh nµy nh­ sau: VÒ ­u ®iÓm: Nh×n kh¸i qu¸t th× c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty ®­îc tæ chøc phï hîp vµ ®¶m b¶o ®­îc vai trß cña h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng gióp nhµ qu¶n lý n¾m b¾t ®­îc thùc tr¹ng s¶n xuÊt ®ang diÔn ra ë c«ng ty tõ ®ã cã nh÷ng chØ ®¹o hîp lý cho c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Cô thÓ lµ: M« h×nh tæ chøc kÕ to¸n tËp chung lµ hÕt søc phï hîp vµ hîp lý víi ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung mµ c«ng ty ®ang ¸p dông rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc, quy m« doanh nghiÖp. Vµ nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tin häc ho¸ bé phËn kÕ to¸n v× h×nh thøc nµy dÔ ¸p dông trong vi tÝnh ë c«ng ty, tõ ®ã gióp bé phËn kÕ to¸n ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc cËp nhËt hµng ngµy ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho ng­êi qu¶n lý c«ng ty. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, x©y dùng d­îc hÖ thèng tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n vµ sö dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝvµ tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi dÆc ®iÓm c«ng ty. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®­îc cËp nhËt kÞp thêi vµ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh phï hîp trong viÖc h¹ch to¸n chiphÝ s¶n xuÊt còng nh­ c«ng t¸c tÝnh gi¸ gióp c«ng ty cã nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi. Ngoµi nh÷ng ­u ®iÓm trªn c«ng ty cßn cã nh÷ng ®iÒu chØnh vÒ tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ®Ó phï hîp v¬Ý nh÷ng thay ®æi cña chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh (tuy cßn chËm). Nh­îc ®iÓm: Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm ®ã, víi thêi gian ho¹t ®éng cßn ng¾n nªn tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ tæ chøc bé phËn kÕ to¸n nãi riªng ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ khuyÕt ®iÓm mµ c«ng ty cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ h¹n chÕ. 1. §èi víi viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C«ng ty ®· sö dông ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm c¸ch tr¶ l­¬ng nµy nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc t¨ng khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ®Ó cã ®­îc thu nhËp cao. Tuy nhiªn theo quy ®Þnh hiÖn nay th× mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh cÇn thiÕt ph¶i trÝch c¸c quü BHYT,BHXH,KPC§ theo l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ë c«ng ty. §èi chiÕu ®iÒu nµy th× ë c«ng ty ch­a thùc hiÖn viÖc tÝnh l­¬ng theo quy ®Þnh tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a ®­îc ®Çy ®ñ. 2. §èi víi viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. KÕ to¸n th­êng kh«ng ph¶n ¸nh chi phÝ thuª chë nguyªn vËt liÖu vÒ kho vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu nhËp kho vµ cã sù nhÇm lÉn kho¶n nµy víi chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Khi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu nhËp kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ gi¸ trÞ cña nã sÏ lµm cho viÖc h¹ch to¸n gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ, tõ ®ã dÉn ®Õn sai sãt trong viÖc tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm vµ kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ë c«ng ty th­êng chiÕm mét tØ trong t­¬ng ®èi trong tæng chi phÝ lµm gi¶m trõ doanh thu. 3. §èi víi qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò. + ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ ®iÖn, n­íc, cßn ch­a ph©n biÖt gi÷a bé phËn qu¶n ly vµ bé phËn s¶n xuÊt, hiÖn nay c«ng ty th­êng h¹ch to¸n kho¶n nµy vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. + ViÖc h¹ch to¸n khÊu hao còng vËy, ë c«ng ty tÊt c¶ chi phÝ khÊu hao vÒ m¸y mãc kh«ng ph©n biÖt ë bé phËn nµo ®Òu ®­îc tËp hîp vµo chÝ phi s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 4. §èi víi viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Nh­ ®· ®Ò cËp ë phÇn thùc tr¹ng c«ng ty kh«ng h¹ch to¸n gi¸ trÞ s¶n ph¶m dë dang cuèi kú. ®èi víi ®Æc ®iÓm laäi h×nh s¶n xuÊt nµy th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt cho s¶n xuÊt kh«ng nh­ nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, nã rÊt khã nhËn biÕt trong gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë (kÓ c¶ c¸c chi phÝ kh¸c nãi chung). Trong thùc tÕ gi¸ trÞ dë dang lu«n tån t¹i vµ c«ng ty cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ dë dang. Víi nh÷ng sai sãt trªn, nã ®· ¶nh h­ëng phÇn nµo ®Õn c«ng t¸c tÝnh fgi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò bÊt hîp lý trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh nãi riªng ë c«ng ty NguyÔn HiÖu mµ em nhËn thÊy trong thêi gian thùc tËp. Bªn c¹nh ®ã cßn cã mét sè vÊn ®Ò mµ c«ng ty cÇn l­u t©m ®ã lµ: HiÖn nay hÖ thèng sæ kÕ to¸n cña c«ng ty chØ míi ®¸p øng nhu cÇu ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, ch­a phôc vô tèt c«ng t¸c ph©n tÝch th«ng tin, nãi c¸ch kh¸c chØ dõng l¹i ë gãc ®é kÕ to¸n tµi chÝnh mµ ch­a thÓ hiÖn ®­îc vai trß, chøc n¨ng lµm kÕ to¸n qu¶n trÞ, ®©y còng lµ ®iÒu cßn tån t¹i ë doanh nghiÖp ë n­íc ta nãi chung. Ngoµi ra ®Ó ghi chÐp ®¬n gi¶n vµ tr¸nh hiÖn t­îng ghi trïng l¾p, c«ng ty nªn sö dông mét sè nhËt ký hµng ngµy ®Ó tæng hîp nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ ph¶n ¸nh cïng mét néi dung II. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn. Trªn ®ay lµ nh÷ng nh¹n xÐt vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. Nh÷ng nhËn xÐt nµy cã thÓ mang nÆng tÝnh lý thuyÕt. Víi vai trß vµ chøc n¨ng cña minh th× c«ng t¸c h¹ch to¸n ë c«ng ty cÇn ph¶i hoµn thiÖnvµ kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm ®ang tån t¹i, nhõm môc ®Ých lµ ho¹t ®éng c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tèt h¬n hiÖu qu¶ h¬n, thùchiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng vai trß cña m×nh. H¬n n÷a trong ho¹t ®äng s¶n xuÊt kinh doanh viÖc thu thËp th«ng tin, sö lý th«ng tin vµ ®­a ra quyÕt ®inh lu«n lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu. Bëi vËy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tÞa c«ng ty NguyÔn HiÖu lµ m«t yÕu tè cÇn thiÕt. 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c«ng ty NguyÔn HiÖu. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c kÕ to¸n víi nh÷ng kiÕn thøc thu thËp ®­îc ë tr­êng, nh÷ng t­ liÖu kh¸c vµ qua sù t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty em xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh­ sau: 2.1. Tæ chøc n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò qu¶n lý nãi chung vµ nh©n viªn bé phËn kÕ to¸n nãi riªng. Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× kh«ng thÓ thiÕu ng­êi qu¶n lý giái, hä ph¶i lµ ng­êi kh«ng nh÷ng cã kinh nghiÖm chuyªn m«n mµ hä ph¶i cã mét c¬ së lý luËn v÷ng vµng. Ng­êi qu¶n lý cã kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n céng víi kinh nghiÖm cña m×nh th× sÏ gióp hä cã nh÷ng quyÕt ®Þnh hîp lý tr¸nh ®­îc rñi ro ®Õn møc thÊp nhÊt. Ho¹t ®éng kinh tÕ lu«n cã nh÷ng thay ®æi, viÖc ®¸nh gi¸ ph©n tÝch ngµy cµng phøc t¹p, do vËy … Nh­ ®· nãi ë phÇn tr­íc hiÖn nay c«ng ty chØ cã 4 ng­êi cã tr×nh ®é cao ®¼ng trë lªn. Bé phËn kÕ to¸n cã 1 tr×nh ®é ®¹i häc 2 ng­êi chØ cã tr×nh ®é trung cÊp. Víi nh÷ng kinh nghiÖm hä ®· thùc hiÖn ®­îc vai trß cña m×nh trong doanh nghiÖp. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m qua ë n­íc ta lu«n cã nh÷ng thay ®æi trong chÕ ®é kÕ to¸n nh»m phï hîp víi quèc tÕ. XÐt thùc tÕ nh©n viªn kÕ to¸n t¹i c«ng ty cho thÊy viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n gÆp nhiÒu khã kh¨n. ViÖc sö lý tËp chung ë ng­êi kÕ to¸n tr­ëng. Tõ ®ã cã thÓ thÊy cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao ®éi tr×nh ®é ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc h¹ch to¸n hiÖu qu¶ h¬n vµ ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n mét khi doanh nghiÖp muèn më réng quy m«. Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn viÖc ph©n ®Þnh râ nhiÖm vô, chøc n¨ng cña tõng nh©n viªn kÕ to¸n theo ®óng phÇn hµnh ®­îc giao,lµm nh­ vËy viÖc h¹ch to¸n sÏ ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. HiÖn ë c«ng ty vÒ h×nh thøc ®­îc chia lµm hai b« phËn. Trong thùc tÕ ch­a cã sù ph©n ®Þnh râ rµng trong c«ng t¸c kÕ to¸n. 2.2. Thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo luËt ®Þnh. Nh­ ®· nãi ë trªn c«ng ty ch­a thùc hiÖn viÖc tÝnh c¸c kho¶n theo l­¬ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo quy ®Þnh. Víi ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ, c«ng nh©n rÔ gÆp rñi ro, tai n¹n trong lao ®éng. Mét khi tai n¹n x¶y ra th× doanh nghiÖp th× sÏ ph¶i mÊt mét kho¶n chi phÝ bá ra båi th­êng. NÕu nh­ doanh nghiÖp thùc hiÖn nép b¶o hiÓm cho c«ng nh©n trong thêi gian khai th¸c ë c«ng ty th× kho¶n chi phÝ nµy sÏ ®­îc b¶o hiÓm g¸nh v¸c, tr¸nh sù t¨ng lªn ®ét biÕn vÒ chi phÝ khi x¶y ra tai n¹n bÊt ngê. ViÖc tÝnh vµ trÝch BHXH, BHYT… sÏ mang l¹i ®iÒu lîi cho c¶ ®«i bªn (chñ doanh nghiÖp vµ lao ®éng). Kho¶n nµy sÏ ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng yªn t©m khi khai th¸c. Theo quy ®Þnh hiÖn nay c¸c kho¶n trÝch ®­îc tÝnh theo c¸c tØ lÖ sau: BHYT trÝch 3% theo l­¬ng trong ®ã: 1% ®­îc khÊu trõ vµo tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶; 2% ®­îc nép tõ quü cña c«ng ty BHXH trÝch 20% theo l­¬ng trong ®ã: 5% ®­îc khÊu trõ vµo tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶;15% ®­îc nép tõ quü cña c«ng ty. KPC§ trÝch 2% theo l­¬ng. Khi thùc hiÖn ®iÒu nµy kÕ to¸n lËp b¶ng tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. C¨n cø vµo ®ã ®Ó ghi sæ kÕ to¸n liªn quan. Cô thÓ ë c«ng ty (chØ xÐt ë bé phËn lao ®éng trùc tiÕp, c¸c bé phËn kh¸c tÝnh t­¬ng tù): ViÖc tÝnh to¸n vµ ghi sæ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng theo ®Þnh kho¶n sau: a- TrÝch b¶o hiÓm y tÕ (BHYT) bé phËn trùc tiÕp. Nî TK334:(1%- theo l­¬ng) Nî TK622:(2%- theo l­¬ng) Cã TK3382:(BHYT trÝch 3% theo l­¬ng) b- TrÝch b¶o hiÓm x· héi (BHXH) bé phËn trùc tiÕp. Nî TK334:(trÝch 5% theo l­¬ng) Nî TK622:(trÝch 15% theo l­¬ng) Cã TK3383:(trÝch BHXH 20% theo l­¬ng) c- TrÝch kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) Nî TK622:(trÝch 2% theo l­¬ng) Cã TK3384:KPC§ Ngoµi ra c«ng ty cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nh­ chi phÝ tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, khÊu hao TSC§… nh»m ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c h¬n. 2.3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn gi¸m ®Þnh, ®¸nh gi¸, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. ViÖc ®¸nh gi¸ nµy do ®éi ngò kü thuËt kiÓm ®Þnh vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. Tr­êng hîp nµy doanh nghiÖp cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p ­íc l­îng trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. HiÖn c«ng ty ®· vµ ®ang s¶n xuÊt theo nh÷ng ®¬n ®Æt hµng do vËy doanh nghiÖp cã thÓ võa sö dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp lÉn ph­¬ng ph¸p ®¬n ®Æt hµng… 2.4. Hoµn thiÖn h¬n viÖc ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ. C«ng ty hiªn ®ang sö dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung. Nh­îc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ rÔ x¶y ra hiÖn t­îng ghi trïng l¾p. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy c«ngt y nªn dïng mét sè sæ nhËt ký ®Æc biÖt ®Ó ghi nh÷ng nghiÖp vô cã cïng néi dung s¶y ra th­êng xuyªn hµng ngµy, hµng th¸ng. Sæ nhËt ký mµ c«ng ty nªn dïng lµ: NhËt ký chi tiÒn, NhËt ký b¸n hµng. Cã thÓ minh ho¹ viÖc ghi chÐp lo¹i sæ nµy nh­ sau: MÉu sè 1: Sæ NhËt ký chi tiÒn N¨m 2003 ®¬n vÞ: 1000®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ DiÒn gi¶i Ghi Cã TK 111 Ghi Nî c¸c TK Ngµy th¸ng Sè hiÖu 334 627 621 642 … … … … … … … … … … … 2/2 Tr¶ l­¬ng 3000 3000 … … … … … … … … … 10/2 Tr¶ l­¬ng 250 250 … … … … … … … … … 25/2 Tr¶ l­¬ng 350 350 … … … … … … … … … … Tæng céng (*) (*) (*) (*) (*) (*) KÕ to¸n sÏ lÊy sè liÖu (*) ®Ó ghi ®èi øng vµo sæ C¸i (ë ®©y doanh nghiÖp th­êng x¶y ra nghiÖp vô thanh to¸n l­¬ng) MÉu sè 2: Sæ NhËt ký B¸n hµng N¨m 2003 ®¬n vÞ: 1000®ång Ngµy th¸ng ghi sæ Chøng tõ DiÒn gi¶i Ghi Cã TK doanh thu Ghi Nî TK Ngµy, th¸ng Sè S¶n phÈm Hµng ho¸ DÞch vô 331 111 112 5/1 7/1 … 6/3 … VËn chuyÓn ®¸ cho Cty XD sè 2 LC XÝ nghiÖp XD sè 2 LC … C«ng tr×nh ®åi A1 … 4578 3476 … … … 3122 … … … 1456 3476 … … Tæng céng (*) (*) (*) KÕt luËn NÒn kinh tÕ më ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· t¹o ra rÊt nhiÒu rÊt nhiÒu c¬ héi kinh doanh. Nh­ng ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cã sÏ lµ mét vÊn ®Ò lín cña c¸c nhµ ®Çu t­, bëi ë ®ã thÞ tr­êng chÞu sù chi phèi cña quy luËt c¹nh tranh. ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®Ó tån t¹i ho¹ ph¶i tham gia cuéc c¹nh tranh khèc liÖt nh»m t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Nh­ vËy, ®Ó tån t¹i, kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë mäi lÜnh vùc kh¸c nhau, thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh hay ngoµi quèc doanh ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn rÊt nhiÒu yÕu tè. Trong ®ã, yÕu tè gi¸ c¶ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh bu«n b¸n trung gian. Trong khi ®ã, c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ lµ viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm. §èi víi c«ng ty NguyÔn HiÖu lµ mét doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh (thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n) ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc c«ng nghiÖp khai th¸c. HiÖn nay, víi ®Æc thï s¶n phÈm vµ ®Æc ®iÓm ®Þa lý cã phÇn ®Æc biÖt nªn doan nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng kh«ng nhiÒu sù c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ tr­êng. MÆc dï víi thêi gian ®­îc thµnh lËp ch­a l©u, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc quy m« ho¹t ®éng doanh nghiÖp ®· cã sù quan t©m vµ lu«n t×m nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh khoa häc nhÊt. Tuy nhiªn c«ng t¸c nµy vÇn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh ®· ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm. H¹n chÕ kh«ng chØ cã ë doanh nghiÖp NguyÔn HiÖu mµ nã còng tån t¹i trong nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c nãi chung. C«ng ty ®· vµ ®ang t×m nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm ®ã. Lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kÕ to¸n víi kiÕn thøc c¬ b¶n cña m×nh, em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty. Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, ch¾c ch¾n chuyªn ®Ò cßn cã nh÷ng sai sãt trong lý luËn còng nh­ nhËn thøc, em rÊt mong ®­îc sù nhËn xÐt, gãp ý, h­íng dÉn cña thÇy c« vµ c¸c anh chÞ bé phËn kÕ to¸n c«ng ty NguyÔn HiÖu. Mét lÇ n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o h­íng dÉn vµ c¸c anh chÞ bé phËn kÕ to¸n c«ng ty NguyÔn HiÖu ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Môc lôc