Chuyên đề Hoàn thiện công tác kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm trong doanh nghiệp sản xuất

héi khoa häc kinh tÕ viÖt nam chuyªn ®Ò cuèi kho¸ líp båi d­ìng kÕ to¸n tr­ëng §Ò tµi: hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt Hä vµ tªn : l­¬ng thÞ thuú linh Ngµy sinh : 30-07-1979 Quª qu¸n : gia l©m hµ néi HiÖn lµ sinh viªn : Líp Qu¶n TrÞ ChÊt L­îng K39 KHOA : QTKDCN & XDCB Tr­êng §H Kinh TÕ quèC D©n §Þa chØ liªn hÖ : l­¬ng thÞ thuú linh f 67 tËp thÓ b­u ®iÖn vÜnh hå ®èng ®a hµ néi hµ néi 10-2000 Lêi nãi ®Çu HiÖn nay n­íc ta ®ang tiÕn hµnh c«ng cuéc c«ng ngiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.Trong sù nghiÖp Êy,kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng gióp c¸c doanh nghiÖp qu¶n lÝ t×nh h×nh tµi s¶n,nguån vèn ®Ó lµm tèt c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. C¬ chÕ thÞ tr­êng víi quy luËt c¹nh tranh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn quan t©m ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm.C¸c th«ng tin vÒ thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc ,kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho doanh nghiÖp ë c¸c k× s¶n xuÊt sau. §ång thêi nã lµ chØ tiªu quan träng ®Ó doanh nghiÖp b¶o ®¶m sù æn ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh,trang tr¶i c¸c kho¶n nî ,tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n vµ hoµn thµnh nghÜa vô víi Nhµ n­íc. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xó©t em xin chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh ph¶m vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho chuyªn ®Ò cuèi kho¸ líp båi d­ìng kÕ to¸n tr­ëng cña m×nh.Cïng víi sù kÕt hîp c¸c m«n khoa häc kh¸c vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc vÒ h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm,em xin ®­îc ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt Néi dung chÝnh cña bµi viÕt gåm c¸c phÇn sau: PhÇn1:Nh÷ng vÊn dÒ c¬ b¶n vÒ thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm PhÇn2:Thùc tr¹ng vµ mét sè ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao c«ng t¸c h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm. PhÇn 1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ thµnh phÈm vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm , tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I - Kh¸i niÖm thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1 - Thµnh phÈm vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm. -Thµnh phÈm: Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®­îc chÕ t¹o xong ë giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp ®­îc kiÓm nghiÖm phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh vµ ®· ®­îc nhËp kho hoÆc giao b¸n trùc tiÕp t¹i ph©n x­ëng s¶n xuÊt cuèi cïng S¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng cã thÓ lµ b¸n thµnh phÈm.§ã lµ nh÷ng s¶n phÈm míi kÕt thóc mét sè quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc cßn l¹i quy tr×nh c«ng nghÖ cu«Ý cïng. -Nguyªn t¾c h¹ch to¸n thµnh phÈm: +H¹ch to¸n nhËp xuÊt kho thµnh phÈm ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ +NÕu thµnh phÈm do c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ phô nhËp kho, h¹ch to¸n thµnh phÈm theo gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ +NÕu thµnh phÈm ®­îc thuª ngoµi gia c«ng, h¹ch to¸n thµnh phÈm theotoµn bé chi phÝ gia c«ng nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp nh©n c«ng trùc tiÐp vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan. +§èi víi thµnh phÈm xuÊt kho th× gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh theo 1 trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho Néi dung h¹ch to¸n thµnh phÈm: a-KÕ to¸n thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn -Tµi kho¶n sö dông :§Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m vµ tån kho thµnh phÈm cña doanh ngiÖp ,kÕ to¸n sö dông TK 155. KÕt cÊu : Bªn nî : - Gi¸ trÞ thùc tÕ cu¶ thµnh phÈm nhËp kho -C¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm. Bªn cã : -Gi¸ trÞ thùc tÕ cña thµnh phÉm xuÊt kho . -Gi¸ trÞ cña thµnh phÈm thiÕó hôt. Sè d­ bªn nî ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thõc tÕ cña thµnh phÈm tån kho Kh¸i qu¸t s¬ ®å h¹ch to¸n : 154 155 157,632 (1) (5), (6),(7), (9) 157,721,911 128,228 3381 128,228 412 412 Khi nhËp kho thµnh phÈm kÕ to¸n ghi nî TK155 vµ ghi cã c¸c TK liªn qoan tuú theo tõng tr­êng hîp cô thÓ -s¶n xuÊt hoµn thµnh kÕ to¸n ghi : Nî TK155 : thµnh phÈm CãTK154: -thµnh phÈm bÞ bªn mua tr¶ l¹i : NîTK155 :thµnh phÈm CãTK157 :tr­¬c khi TP®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô Co TK 632 :sau khi TP tiªu thô -kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa : NîTK155 CãTK642 : nÕu thõa trong ®Þnh møc CãTK3381: nÕu thõa ngoÇi ®Þnh m­c -Tr­êng hîp ®¸nh gi¸ t¨ng TP : Nî TK155 : thµnh phÈm CãTK412 Khi xuÊt kho TP kÕ to¸n ghi cã TK155 vµ ghi nî TK liªn quan : - XuÊt TP göi b¸n : : Nî TK157 : hµng göi b¸n CãTK155: thµnh phÈm -XuÊt TP giao b¸n : NîTK632 : gi¸ vèn hµng b¸n CãTK155 : thµnh phÈm -XuÊtTP ®Ó ®æi lÊy vËt t­,hang ho¸ : Nî TK157,632 CoTK155: thµnh phÈm -XuÊt TP ®i gãp vèn liªn doanh : NîTK128,222 Nî(Cã)TK412:chªnh lÖch (nÕu cã) Cã TK155 -XuÊt TP ®Ó biÕu tÆng ,thanh to¸n l­¬ng : Nî TK632:gi¸ vèn CãTK155 -Kتm kª phat hiÖn thiÕu ch­a râ nguyªn nh©n kÕ toÊn ghi: Nî TK1381:gi¸ trÞ thiªu ch¬ xö lý Cã TK155 -Khi x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n kÕ to¸n ghi: Nî TK 642 : NÕu thiÕu trong ®Þnh møc Nî TK1388 : sè thiÕu b¾t c¸ nhan båi th­êng Nî TK334 : sè thiÕu trõ vÇo l­¬ng c«ng nh©n Cã TK1381:giÊ trÞ thiÕu ®· sö lý -Tr­êng hîp ®¸nh gi¸ gi¶m Nî TK : 412 cã TK: 155 b>§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Theo ph­¬ng ph¸p nµy, t×nh h×nh nhËp xuÊt thµnh phÈm ®îc ph¶n ¸nh trªn TK632(Gi¸ vèn hµng b¸n) S¬ ®å h¹ch to¸n: 155,157 632 155,157 k/c gi¸ trÞ TPtån k/c gi¸ trÞ TP tån kho k §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ TP vaß TK632 Nî TK632 Cã TK155,1157 Cuèi kú x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thµnh phÈm hoµn thµnh trong kú nhËp kho hoÆc ®em tiªu thô ngay N¬ TK632 CãTK631: gi¸ thµnh s¶n xuÊt §ång thêi kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thµnh phÈm cßn l¹i cuèi kú Nî TK155,157 CãTK632 : gi¸ trÞ thµnh phÈm cßn l¹i cuèi kú Sau khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thµnh phÈm tån kho cuèi kú kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thµnh phÈm ®· tiªu thô trong kú. NoTK911:x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh CãTK632:gi¸ vèn hµng b¸n II. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm 1. Kh¸i niÖm tiªu thô thµnh phÈm: -Tiªu thô thµnh phÈm: Lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt ,lµ giai ®o¹n cung cÊp s¶n phÈm hµng ho¸ ,lao vô , dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ ®­îc kh¸ch hµng ch¸p nhËn thanh to¸n hoÆc ®· thanh to¸n. Tiªu thô thµnh phÈm liªn quan ®Õn nhiÒu nghiÖp vô kh¸c nhau vµ sö dông nhiÒu TK kh¸c nhau Doanh thu b¸n hµng Lµ tæng gi¸ trÞ ®­îc thùc hiÖn do viÖc b¸n s¶n ph¶m hµng ho¸ , cung c¸p lao vô ,dôch vô cho kh¸ch hµng KÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng trªn TK511- doanh thu b¸n hµng KÕt cÊu: Bªn nî- Sè thuÕ ph¶i nép tÝnh trªn doanh sè b¸n hµng trong kú -Sè triÕt khÊu b¸n hµng , gi¶m gi¸ hµng b¸n , doanh thu cña hµng bÞ tr¶ l¹i -KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK911-®Ó x¸c ®Þnh kªt qu¶ kinh doanh Bªn cã :doanh thu b¸n hµng cña khèi l­îng hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú. TK511 kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chia lµm 3TK cÊp con -TK511 1doanh thu b¸n hµng – ph¶n ¸nh doanh thu , doanh thu thuÇn cña khèi l­îng hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. TKnµy ®­îc sö dông chñ yÕu trong c¸c doanh nghÖp....... -TK5112doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm: ph¶n ¸nh doanh thu , doanh thu thuÇn cña khèi l­îng thµnh phÈm ,thµnh phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô,TK nµy sö dông chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh­ c«ng nghiÖp ,nong nghiÖp,ng­ nghiÖp... -TK5113: doanh thu cung cÊp dÞch vô- ph¶n ¸nh doanh thu ...TK nµy sö dông chñ yÕu cho c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô nh­ : giao th«ng vËn t¶i , b­u ®iÖn , du lÞch , dich vô c«ng céng .... b>Doanh thu thuÇn Lµ sè chªnh lªch gi­· doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ngåm :gi¶m giÊ ,chiÕt khÊu b¸n hµng ,doanh thu cña hµng bÞ trÈ l¹i ,thuÕ trong ®ã : *Gi¶m gi¸ hµng b¸n : lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng ngoµi hoÊ ®¬n,hîp ®ång cung cÊp dich vô cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau:hµng kÐm chÊt l­îng khong ®óng quy c¸ch giao hµng ,sai hîp ®ång vÒ ®Þa ®iÓm ... ®Ó phÈn ¸nh gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕ toÊn sö dông tµi kho¶n 532 kÕt cÊu :Bªn nî –c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng bÊn ®­îc chÊp nhËn bªn cã –kÕt chuyÓn toµn bé sè hµng b¸n *ChiÕt khÊu b¸n hµng : lµ sè tiÒn tÝnh trªn tæng doanh thu tr¶ cho kh¸ch hµng ,theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay chiÕt kh¸u b¸n hµng ®­îc ®­a vµo tµi kho¶n 811-chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh . *Doanh thu b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i :dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cu¶ thµnh phÈm ,lao vô ,dÞch vô ®· tiªu thô nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i . KÕ to¸n sö dông TK531 –hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i KÕt cÊu :Bªn nî –doanh thu sè hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i . Bªn cã –k/c doanh thu cña sè hµng nµy trõ vµo doang thu trong kú hoÆc tÝnh vµo chi phÝ b¸t th­êng . c>Hµng göi bÊn :Dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ sÈn phÈm hµng ho¸ TP theo ph­¬ng thøc chuyÓn hµng göi b¸n,ký göi ®Þch vô ®· hoµn thµnh bµn giao cho ng­êi ®Æt hµng ...Sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ KÕ to¸n sö dông TK157®Ó theo dâi HGB K/c bªn nî –gi¸ trÞ TP göi b¸n. Bªn cã-trÞ gi¸ TP ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhÇn thanh to¸n . –gi¸ trÞ HGB bÞ tr¶ l¹i . d>Gi¸ vèn hµng b¸n:Dung ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ,nã cã thÓ lµ gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña TP xuÊt b¸n nh­ng còng cã thÓ lµ gi¸ thµnh th­c tÕ cña lao vô , dÞch vô cung c¸p hoÆc gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng ho¸ tiªu thô . KÕ to¸n sö dông TK632®Ó theo dâi gi¸ vèn hµng b¸n §èi víi doanhnghiÒp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KKTX KÕt cÊu :bªn n¬-trÞ gi¸ vèn cña TP hµng ho¸ ,lao vô dÞch vô ®· tiªu thô Bªn cã –kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô trong kú sang TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ (®èi víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô ) §èi víi doanhnghiÒp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KK§K Bªn nî - trÞ gi¸ vèn cña TP hµng ho¸ ,lao vô dÞch vô ®· tiªu thô trong kú trÞ gi¸ vèn cña TP hµng ho¸ tån kho ®Çu kú vµ s¶n xu¸t trong kú Bªn cã –gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt b¸n nh­ng ch­a ®­îc coi lµ tiªu thô -giÊ trÞ TP tån kho cuèi kú ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ,dÞch vô Ngoai ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c TK liªn quan nh­:131;133,331. 2>C¸c ph­¬ng thøc tiªu thô ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KKTX a.ph­¬ng th­c tiªu thô theo h×nh thøc tiªu thô trùc tiÕp t¹i kho ho¹c t¹i ph©n xuuëng s¶n xuÊt . ®©y lµ ph­¬ng thøc mµ bªn mua cö ®¹i diÖn ®ªn kho hoÆc ph©n x­ëng cña doang nghiÖp s¶n xuÊt .Sau khi nhËn ®ñ hµng vµ bªn mua ®· thanh to¸n hoËc chÊp nh¹n thanh to¸n th× TP ®­îc coi lµ tiªu thô . + Khi TP ®­îc coi lµ tiªu thô kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n Cã TK 511 doanh thu ch­a cã VAT Cã TK 33311 VAT ®Çu ra ®­îc khÊu trõ . -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gÝa b¸n Cã TK511 doanh thu vµ tiªu thô kÕ to¸n ph¶n ¸nh doang thu -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n Cã TK511 doanh thu ch­a cã VAT Cã TK33311 VAT ®Çu ra ®­îc khÊu trõ . -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gÝa b¸n Cã TK511 doanh thu Khi tiªu thô TP ch­a thu tiÒn sau ®ã ng­êi mua tr¶ tiÒn sím tr­íc thêi h¹n ,doanh nghiÖp tr¶ cho bªn mua mét kho¶n chiÕt khÊu,kÕ to¸n ghi Nî TK 811 :chi phÝ ho¹t ®äng bÊt th­êng Cã 111,131 :sè tiÒn chÕt khÊu + Khi hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕ to¸n ghi -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK 531 Nî TK33311 Cã TK111;112;131 :tæng sè tiÒn tr¶ cho bªn mua -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõùc tiÕp Nî TK531 Cã TK111;112;131 :tæng sè tiÒn tr¶ cho bªn mua Khi cã chi phÝ phat sinh Nî TK641 :chÝ phÝ b¸n hµng Cã TK 111;112;331,141,334...chi phÝ Khi hµng ®­a vÒ nhËp kho kÕ to¸n ghi Nî TK155 :thµnh phÈm CãTK632 :gi¸ vãn hµng b¸n + Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu bÞ tr¶ l¹i sang TK511 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn Nî TK511 Cã TK531 +Tr­êng hîp gi¶m gi¸ hµng b¸n v× c¸c lý do:hµng kÐm phÈm chÊt kh«ng ®óng quy c¸ch ,sai hîp ®ång hoÆc ng­êi mua mua nhiÒu lÇn,doanh nghiÖp ®· chÊp nhËn ,kÕ to¸n ghi -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK532 Nî TK1331 CãTK11,112,131 -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK532 CãTK11,112,131 Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn sang TK511 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn Nî TK511 Cã TK532 . Tr­¬ng hîp b¸n hµng tr¶ l¹i vµo kú kÕ to¸n sau .gi¸ vèn hµng b¸n cña kú kinh doanh tr­íc®· kÕt chuyÓn vÇo TK911 Tr­¬ng hîp TP ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i nhËp kho Nî TK155 Cã TK911 -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK531 Nî TK33311 CãTK111,112.131... -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK531 CãTK111,112.131... Tr­õng hîp b¸n hµng tr¶ l¹i vµo niªn ®é sau doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh khi ®ã x¶y ra hai th­êng hîp Tr­êng hîp doanh thu cña sè hµng b¸n tr¶ l¹i kh«ng lín,kÕ to¸ncã thÓ tÝnhtrõ vµo doanh thu cña niªn ®é kÕ to¸n ®ang diÔn ravµ do ®ã kÕ toansoos hµng nµy t­¬ng tù nh­ tr­êng hîp “hµng b¸n tr¶ vµo kú kÕ to¸n sau” Tr­êng hîp doanh thu cña sè hµng b¸n tr¶ l¹i lín khi ®ã doanh thu cña sè hµng nµy ®­îc coi nh­ mét kho¶n lç bÊt th­êng ,kÕ to¸n ghi NhËp kho sè hµng bÞ tr¶ l¹i Nî TK155 Cã TK 721 Thanh to¸n víi ng­êi mua vÒ sè tiÒn cña sè hµng bÞ tr¶ l¹i Nî TK531 Cã TK111,112,131 Cac chi phÝ ph¸t sinh liªn qan ®Õn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (nÕu cã) NîTK821 Cã TK111.112,141,334 Cuèi kú kÕt chuyÕn sè doanh thu b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i vµo TK821 Nî TK821 Cã TK531 b> Ph­¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång Theo ph­¬ng thøc n©úy bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo thøc ®Þa ®iÓmm ghi tr­êng hîp ®ång khi nng­êi mua nhËn ®ñ hµngvµ ch¸p nhËn thanh to¸n th× sè hµng nµy ®­îc coi nh­ lµ tiªu thô Nî TK 157 Cã TK155,154 Khi TP ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô kÕ to¸n ph¶n ¸nh doang thu -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n Cã TK511 doanh thu ch­a cã VAT Cã TK33311 VAT ®Çu ra ®­îc khÊu trõ . -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gÝa b¸n Cã TK511 doanh thu C¸c th­êng hîp ph¸t sinh chiÕt khÊu b¸ hµng ,gi¶m gi¸ hµng b¸n hµng b¸n bÞ trÈ l¹i (nÕu cã )kÕ to¸n pghi c¸c bót to¸n t­¬ng tù nh­ tiªu thô trùc tiÕp c>tiªu thô TP theo h×ng göi ®¹i lý theo h×nh thøc nµy DNSX giao hµng ccho c¸c c¬ së nhËn ®¹i lý .Hµng göi ®¹i lý ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi nhËn ®­îc sè tiÒn cña c¬ së ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vµ DNSX ph¶i tr¶ tiªn hoa hång cho bªn nhËn ®¹i lý ,sè tiÒn hoa hång tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng Khi giao TP kÕ to¸n ghi N î TK 1157 Cã TK 154 ;155 Khi sè hµng ®­îc x¸cc nhËn lµ tiªu thô kÕ to¸n ghi -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn ®· trõ hoa hßng Nî TK 641 :hoa hång Cã TK511 doanh thu ch­a cã VAT Cã TK33311 VAT ®Çu ra ®­îc khÊu trõ . -§èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Nî TK111,112,131...tæng sè tiÒn theo gÝa b¸n Nî TK 641 :hoa hång Cã TK511 doanh thu Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ thµnh TP ®· tiªu thô Nî TK632 Cã TK157 Tr­êng hîp TP göi ®¹i lý kh«ng tiªu thô hÕt mang vÒ nh¹p kho Nî TK155 Cã TK 157 d> KÕ to¸n tieu thô TPtheo h×nh thøc b¸n tr¶ gãp theo trr­¬ng hîp nµy ng­êi mua thanh toÊn tiÒnn thµnh nhiÒu lÇn sè lÇn thanh to¸n vµ s«tiÒn thanh to¸n trong tõng lÇn lµ tuú theo sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi mua víi DNSX ,ngoµi sè tiÒn ph¶i thu ccña ng­êi mmua DNSX cßn ph¶i thu thªm kho¶n tiÒn lÉi v× tr¶ trËm vµ ®­¬c tÝnh vµo thu nhËp hoËt ®éng tµi chÝnh Nî TK111,112 :sè tiÒn thu lÇn ®µu Nî TK131 :sè tiÒn cßn ph¶i thu Cã TK511:doanh thu theo gi¸ b¸n ch­a cã VAT Cã TK33311:VAT Cã TK711:l·i Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ thµnh TP ®· tiªu thô Nî TK632 Cã TK155,154 e>KÕ to¸n c¸c trõ¬ng hîp kh¸c ®­îc coi lµ xuÊt Theo chÕ ®ä kÕ to¸n hiÖn hµnh casc tr­êng hîp sau ®­îc coi lµ xuÊt: -XuÊt TP ®æi lÊy nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt -XuÊt TPsö dông phuc vô cho SXKD -xuÊt TP ®Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng ,th­ëng cho c«ng nh©n viªn -XuÊt TP lµm quµ biÕu tÆng th­ëng hoÆc c¸c mmôc ®Ých kh¸c ,®­îc trang tr¶i b»ng quü khen th­ëng ,phóc lîi *Tr­êng hîp xuÊt TP ®æi lÊy nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt Nî TK 131 Cã TK 511 Cã TK3331 Nî TK632 :gi¸ vèn Cã TK154,155:g¸ thµnh TP xuÊt ®æi Khi nhËp kho nguyªn vËt liÖu Nî TK152 Nî TK1331 - Cã TK131 Tr­êng hîp h¹ch to¸n ®èi l­u BT1 Nî TK131 Cã TK511:doang thu TP xuÊt ®æi ch­a cã VAT BT2 Nî TK632 Cã TK154,155 : gi¸ thµnh TP xuÊt ®æi BT3 Nî TK152 CoTK631 :gi¸ mua nguyªn vËt liÖu ch­a cã VAT BT4 Nî TK133 Cã Tk33311 : thuÕ *Tr­êng hîp xuÊt TP ®Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng ,th­ëng cho c«ng nh©n viªn Nî TK334 Cã TK511 Cã TK3331 *Tr­êng hîp xuÊt TPsö dông phuc vô cho SXKD BT1 Nî TK627,641 642 Cã TK511 BT2 Nî TK1331 Cã TK 3331 *T­êng hîp xuÊt TP lµm quµ biÕu tÆng th­ëng hoÆc c¸c mmôc ®Ých kh¸c ,®­îc trang tr¶i b»ng quü khen th­ëng phóc lîi Nî TK4311,4312 Cã TK5112 Cã TK3331 KÕt chuyÓn giÊ thµnh thµnh phÈm ®É xuÊt kh¸c ®­îc coi lµ tiªu thô Nî TK632 Cã TK154,155 g>TÝnh vÇ kÕt chuyÓ doanh thu thuÇn cña TP ®· tiªu thô Doanh thu = Doanh thu -Gi¶m gi¸ - Doanh thu bÞ -ThuÕ TT§B,ThuÕ xuÊt thuÇn b¸n hµng hµng b¸n tr¶ l¹i khÈu(nÕu cã) §èi víi doanh nghiÖp ph©Øi nép thuÕ TT§B,thuÕ xuÊt khÈu kÕ tto¸n ghi Nî TK511 Cã TK 3333,3332 Sau khi tÝnh ®­îc doanh thu thuÇn kÕ to¸n ghi Nî TK511 Cã TK911 3>kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KK§K * KÕ to¸n danh thu vµ x¸c ®Þnh d« 2.M«t sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn tæ chøc h¹ch to¸n TP vµ TTTP trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt . Trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tr¹ng cña viÖc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ qu¸ tr×nh tiªu thô nh­ trªn trong thêi gian tíi chóng ta nªn cã nh÷ng söa , ®æi bæ sung ®Ó cho kÕ to¸n ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh trong qu¶n lý doanh nghiÖp .Sau ®©y em xin ®Ò xuÊt mét vµi ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt . *Tr­íc hÕt nªn xem xÐt TK512-doanh thu b¸n hµng néi bé . TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè thµnh phÈm tiªu thô trong néi bé . K/C: Bªn nî : -TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ,c¸c kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn trªn khèi l­îng TP ®· tiªu thô né bé trong kú -KÕt chuyÓn doanh thu tiªu thô bé thuÇn vµo TK911®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ . Bªn cã :Tæng sè doanh thu b¸n hµng néi bé . TK521 cã ba tµi kho¶n cÊp con . TK 5121:doanh thu b¸n hµng dïng chñ yÕu trong doanh nghiÖp doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ,vËt t­ l­¬ng thùc . TK 5122:doanh thu b¸n s¶n phÈm dïng chñ yÕu trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp,n«ng nghiÖp ,dÞch vô ,l©m nghiÖp ,XDCB. TK 5123:doanh thu cung cÊp dÞch vô dïng chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp dÞch vô GTVT, b­u ®iÖn ,du lÞch . Khi sö dông TK 512 cÇn l­u ý : TK nµy chØ sö dông ®éi víi c¸c thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong mét c«ng ty hay tæng c«ng ty nã ph¶n ¸nh sè doanh thu tiªu thô néi bé trong kú. ChØ ph¶n ¸nh vµo TK nµy sè doanh thu cu¶ khèi l­îng thµnh phÈm c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn phô thuéc .,cung cÊp lÉn nhau . Kh«ng h¹ch to¸n v¸o TK nµy c¸c kho¶n doanh thu thµnh phÈm cho c¸c ®¬n vÞ thuéc c«ng ty hay tæng c«ng ty. Thùc tÕ cho thÊy TK nµy kh«ng cßn ®­îc sö dông n÷a mµ ng­êi ta ®­a doanh thu tiªu thô néi bé vµo kÕ ho¹ch 511víi c¸c lý do: -C¸c ®¬n vÞ thuéc c«ng ty hay tæng c«ng ty h¹ch to¸ ®éc lËp nhau ®Õn cuèi kú b¸o c¸o vÒ ®¬n vÞ cÊp trªn .Do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n cña c¸c ®¬n vÞ lµ hoµn toµn ®éc lËp nhau . -Khi xuÊt thµnh phÈm ®em b¸n vµ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô th× ph¶i tÝnh thuÕ VAT ®èi víi hµng tiªu thô .§iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¶ doanh thu b¸n hµng vµ doanh thu tiªu thô néi bé ®Òu ph¶i tÝnh thuÕ nh­ nhau . Ngoµi ra trong c¸c b¶n b¸o c¸o cña bé Tµi ChÝnh quy ®Þnh chØ cã tæng doanh thu vµ doanh thu b¸n hµng xuÊt khÈu . Tõ nh÷ng ý kÕn ®ã TK 512 ®· trë thµnh TK “h÷u danh v« h×nh” vµ ®· cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng nªn më mét TK cÊp con thay cho TK 512 .Tuy nhiªn viÖc më mét TK cÊp con lµ ®iÒu rÊt khã kh¨n v× hiÖn nay Bé Tµi ChÝnh ch­a cã quy ®Þnh cho viÖc më TK cÊp ba mµ TK 512 còng cã TK cÊp con .Theo em Bé Tµi ChÝnh nªn bá TK 512 vµ ®­a chØ tiªu doanh thu tiªu thô néi bé vµo TK 511 vµ coi doanh thu tiªu thô néi bé còng chÝnh lµ doanh thu b¸n hµng . *521-ChiÕt khÊu b¸n hµng . K/C: Bªn nî : Sè tiÒn chiÕt khÊu b¸n hµng ,®­îc chiÕt khÊu trong tõng kú b¸n hµng . Bªn cã : K/C toµn bé sè chiÕt khÊu ®Ó trõ vµo doanh thu . TK521 cã ba TK cÊp con : TK 5211 TK 5212,TK 5213. Tr­íc n¨m 1995 chiÕt khÊu b¸n hµng cã hai lo¹i : -ChiÕt khÊu thanh to¸n :Do bªn mua ch­a tr¶ tiÒn nh­ng sau ®ãi tr¶ tiÒn tr­íc thêi h¹n thanh to¸n . -ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i :Do bªn mua mua nhiÒu trong mét lÇn mua . HiÖn nay ng­êi ta ®­a chiÕt khÊu thanh to¸n vµo TK 811 coi ®ã lµ mét kho¶n chi phÝ tµi chÝnh vµ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i vµo TK 532 :Gi¶m gi¸ hµng b¸n . VÊn ®Ò lµ nÕu ®­a chiÕt khÊu th­¬ng m¹i vµo TK 532 vµ bá TK 5211 ®i th× sÏ ®ång nhÊt viÖc mua nhiÒu hµng hoÆc hµng cã gi¸ trÞ lín mét lÇn mua víi hµng kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng ®óng hîp ®ång .Do ®ã theo ý kiÕn cña em th× nªn gi÷ l¹i TK 521 ®Ó tr¸nh ®ång nhÊt viÖc mua nhiÒu hµng hoÆc hµng cã gi¸ trÞ lín mét lÇn mua víi hµng kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng ®óng hîp ®ång . * TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n : Dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm . §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô TK 632 hoµn toµn dïng ®Ó treo dâi gi¸ thµnh trùc tÕ cña dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú (Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña ho¹t ®éng dÞch vô : -Ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cïng tham gia vµo ho¹t ®éng dÞch vô . -N¬i cung cÊp còng lµ n¬i tiªu thô .).Do ®ã mµ néi dung TK 632 kh«ng phøc t¹p . Tr¸i l¹i ,®«i víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× ngoµi nhiÖm vô ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n ,nã cßn ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thµnh phÈm ®· s¶n xuÊt trong kú : Nî TK 632:gi¸ vèn Cã TK 631 gi¸ thµnh s¶n xuÊt . Do ®ã nã lµm cho néi dung phøc t¹p vµ kh«ng chÝnh x¸c .V× vËy ®Ó cho néi dung kÕ to¸n hoµn thiÖn h¬n th× nhiÒu ý kiÕn cho r»ng nªn më mét TK kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thµnh phÈm s¶n xuÊt trong kú . Theo em ®©y lµ mét ý kiªn hoµn toµn chÝnh x¸c , bëi lÏ khi s¶n xuÊt th× gi¸ thµnh ®· ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 632 ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n tõ ®ã l¹i tËp hîp sang TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh . Vµ nÕu h¹ch to¸n nh­ vËy th× ®Õn khi b¸n s¶n phÈm tµi kho¶n l¹i dïng TK 632 ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng b¸n tõ ®ã l¹i tËp hîp sang TK911®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Bëi vËy mçi doanh nghiÖp mét mÆt ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n nh­ng mÆt kh¸c tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña m×nh mµ lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n thÝch hîp ,sao cho ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ Ýt nhÊt vµ ph¶n ¸nh nhanh chãng kÞp thêi ,®µy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ thµnh phÈm cña doanh nghiÖp .