Chuyên đề Hoàn thiện công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân tích kết quả kinh doanh tại Công ty Vật tư vận tải xi măng

qu¶n lý ®­îc tæ chøc theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Víi c¬ cÊu nµy, gi¸m ®èc c«ng ty ®­îc c¸c phßng ban chøc n¨ng tham m­u ®Ó nghiªn cøu, bµn b¹c ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tèi ­u ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p vµ quan träng trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Tuy nhiªn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò quan träng vÉn thuéc quyÒn cña gi¸m ®èc. C¸c phßng ban cã tr¸ch nhiÖm tham m­u cho toµn bé hÖ thèng trùc tuyÕn nh­ng kh«ng cã quyÒn ra lÖnh cho c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty. C¬ cÊu nµy gióp gi¸m ®èc gi¶i quyÕt ®­îc sè l­îng lín c¸c c«ng viÖc, ®ång thêi huy ®éng n¨ng lùc trÝ tuÖ cña c¸c phßng ban, g¾n bã c¸n bé c«ng nh©n viªn víi nhau vµ ho¹t ®éng ngµy cã hiÖu qu¶. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc (Phô tr¸ch x©y dùng c¬ b¶n) Phã gi¸m ®èc (Phô tr¸ch kinh doanh) Phßng kinh doanh phô gia Phßng kinh doanh xi m¨ng Phßng kü thuËt V¨n phßng Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng ®iÒu ®é Phßng kinh doanh vËn t¶i Ban thanh tra C¸c chi nh¸nh t¹i 12 tØnh, thµnh phè trong c¶ n­íc 3.1. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong C«ng ty. * Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý, ®¹i diÖn cho c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty theo ®óng ph¸p luËt, lµ ng­êi ®iÒu hµnh cao nhÊt trong c«ng ty, chØ ®¹o trùc tiÕp xuèng c¸c ®¬nvÞ trùc thuéc trong c«ng ty. Gi¸m ®èc lµ ng­êi ®¹i diÖn cho c«ng ty trong quan hÖ giao dÞch ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ, cã quyÒn tæ chøc bé m¸y c«ng ty, tuyÓn chän lao ®éng, tr¶ l­¬ng, th­ëng theo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. * Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh: Lµ ng­êi trùc tiÕp tham m­u cho gi¸m ®èc, phô t¸ch viÖc lªn ph­¬ng ¸n kÕ ho¹ch vµ ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh theo sù ph©n c«ng uû quyÒn cña gi¸m ®èc. * Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt : Lµ ng­êi trùc tiÕp gióp viÖc cho gi¸m ®èc nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn kü thuËt, c«ng t¸c kü thuËt x©y dùng c¬ b¶n, söa ch÷a vµ phô tr¸ch c¸c nghiÖp vô chuyªn m«n, ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ thuéc gi¸m ®èc ph©n c«ng uû quyÒn. * Phßng kÕ ho¹ch : Phßng kÕ ho¹ch chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh, tæ chøc theo dâi ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Ò ra, chÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, quyÕt to¸n vËt t­, quyÕt to¸n x©y dùng c¬ b¶n, söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty. * Phßng kinh doanh phô gia : Lµ c¸c mÆt hµng kinh doanh phôc vô cho nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng, chñ ®éng khai th¸c nguån hµng, lªn ph­¬ng ¸n vµ c©n ®èi hiÖu qu¶ kinh doanh tham m­u cho gi¸m ®èc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ vËn t¶i, mua vµ b¸n phô gia, trùc tiÕp qu¶n lý hîp ®ång kinh tÕ vËn t¶i theo sù uû quyÒn cña gi¸m ®èc. * V¨n phßng c«ng ty : V¨n phßng c«ng ty cã tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o c«ng viÖc hµnh chÝnh hËu cÇn, an ninh trong c¬ quan, l­u tr÷ v¨n th­, ch¨m lo ®êi sèng ng­êi lao ®éng vµ qu¶n lý tµi s¶n cña c«ng ty. * Ban thanh tra : Ban thanh tra chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thanh tra, kiÓm tra theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ gi¸m ®èc c«ng ty, nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh ®óng chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, kiÓm tra thùc hiÖn ®óng tho¶ ­íc trong hîp ®ång lao ®éng cña c«ng ty. * Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng : Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng cã nhiÖm vô x©y dùng quy ho¹ch c¸n bé, tæ chøc bé m¸y c«ng t¸c lao ®éng, c«ng t¸c tiÕp nhËn, ®µo t¹o, sa th¶i, ®iÒu ®éng c¸n bé, lËp kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng theo tõng kú qu¶n lý c«ng t¸c nh©n sù vµ an toµn lao ®éng. * Phßng kÕ to¸n thèng kª tµi chÝnh : Phßng kÕ to¸n thèng kª tµi chÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh thèng kª cña ®¬n vÞ. C«ng t¸c kÕ to¸n, c«ng t¸c lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n cña c«ng ty vµ ®¬n vÞ trùc thuéc, xay dùng c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, ho¸ ®¬n b¸n hµng. Tæ chøc khai th¸c mäi nguån vèn phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. * Phßng kinh doanh vËn t¶i : Phßng kinh doanh vËn t¶i chñ ®éng t×m b¹n hµng vµ nguån hµng trùc tiÕp ký kÕt c¸c ®ång kinh tÕ vÒ vËn t¶i c¸c ®èi t­îng cã nhu cÇu. ChÞu tr¸ch nhiÖm lËp vµ triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch ph­¬ng ¸n kinh doanh vËn t¶i, trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c chi nh¸nh ®Ò ra. * Phßng kü thuËt : Phßng kü thuËt chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi qu¶n lý vÒ kü thuËt, qu¶n lý hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ, c¶i tiÕn kü thuËt. * Phßng ®iÒu ®é : Phßng ®iÒu ®é cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp sè liÖu s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy ®Ó b¸o c¸o trong cuéc häp giao ban c¸c buæi s¸ng vµ truyÒn ®¹t nh÷ng ý kiÕn hµng ngµy cña gi¸m ®èc c«ng ty xuèng c¸c ®¬n vÞ trong c«ng ty ®Ó triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®­îc giao. * C¸c chi nh¸nh trùc thuéc c«ng ty : C¸c chi nh¸nh trùc thuéc c«ng ty chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc c«ng ty vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ chÞu qu¶n lý vÒ nghiÖp vô c¸c phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, mçi chi nh¸nh thùc hiÖn theo ®óng nhiÖm vô chøc n¨ng cña m×nh. Ngoµi ra c¸c chi nh¸nh cßn cã thÓ trùc tiÕp ký kÕt thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ. 3.2. ®Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. 3.2.1. ®Æc ®iÓm vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty. tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n khoa häc, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét kh©u quan träng ®èi víi phã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng. C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh th­¬ng m¹i vµ dÞch vô íi c¸c chi nh¸nh n»m r¶i r¸c trªn c¸c ®Þa bµn víi quy m« vµ tÝnh chÊt kh¸c nhau. Do vËy, C«ng ty tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña c«ng ty. ®©y lµ h×nh thøc kÕt hîp h×nh thøc tËp trung víi h×nh thøc ph©n t¸n, cã tæ chøc phßng kÕ to¸n cña ®¬n vÞ chÝnh vµ c¸c bé phËn kÕ to¸n cña ®¬n vÞ trùc thuéc. Bé phËn kÕ to¸n trùc thuéc cã phÇn nµo gièng víi h×nh thøc tæ chøc ph©n t¸n, chØ cã ®iÒu bé phËn kÕ to¸n trùc thuéc cã nhiÖm vô réng h¬n thùc hiÖn tõ kh©u lËp chøng tõ xö lý th«ng tin vµ lËp b¸o kÕ to¸n theo ®óng quy ®Þnh vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó tæng hîp quyÕt to¸n chung cho toµn c«ng ty. * ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n cña c¸c chi nh¸nh. hiÖn nay C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng cã 11 chi nh¸nh trong ®ã cã chi nh¸nh Ph¶ L¹i h¹ch to¸n phô thuéc cßn c¸c chi nh¸nh kh¸c h¹ch to¸n b¸o c¸o sæ. ®èi víi chi nh¸nh h¹ch to¸n b¸o c¸o sæ: KÕ to¸n c¸c chi nh¸nh ®­îc quyÒn lËp ra c¸c chøng tõ ban ®Çu nh­: phiÕu thu, phiÕu chi, ho¸ ®¬n b¸n hµng… Vµ cuèi kú tËp hîp toµn bé chøng tõ cã liªn quan vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n c«ng ty ®Ó ph©n lo¹i. H¹ch to¸n vµ ghi sæ kÕ to¸n cã liªn quan, chi nh¸nh kh«ng ®­îc l­u chøng tõ vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n. ®èi víi c¸c chi nh¸nh h¹ch to¸n phô thuéc: kÕ to¸n ë c¸c chi nh¸nh nµy ®­îc quyÒn lËp c¸c chøng tõ nh­ : phiÕu thu, phiÕu chi, ho¸ ®¬n b¸n hµng… ®­îc phÐp l­u chøng tõ vµ h¹ch to¸n vµo sæ cã liªn quan theo quy ®Þnh, cuèi th¸ng, cuèi quý hoÆc cuèi n¨m ph¶i lËp b¸o c¸o kÕ to¸n theo quy ®Þnh vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty. * ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n t¹i v¨n phßng c«ng ty gåm cã hai phÇn viÖc sau : phÇn thø nhÊt : trùc tiÕp h¹ch to¸n toµn bé phÇn viÖc cña c¸c chi nh¸nh h¹ch to¸n b¸o c¸o sæ vµ phÇn nhiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trùc tiÕp t¹i v¨n phßng c«ng ty, tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh cho nh÷ng phÇn viÖc nµy. phÇn thø hai : tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh toµn c«ng ty trªn c¬ së b¸o c¸o quyÕt to¸n ®· lËp ë phÇn viÖc thø nhÊt vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n c¸c chi nh¸nh phô thuéc. 3.2.2. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty. S¬ ®å kh¸i qu¸t bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n c¸c chi nh¸nh Thñ quü KÕ to¸n tiÒn mÆt vµ tiÒn göi KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn chi phÝ vËn chuyÓn KÕ to¸n mua hµng KÕ to¸n b¸n hµng KÕ to¸n TSC§ vµ x©y dùng c¬ b¶n KÕ to¸n qu¶n lý c¸c chi nh¸nh ®Çu vµo KÕ to¸n qu¶n lý c¸c chi nh¸nh ®Çu ra * Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gåm 13 ng­êi, mçi nh©n viªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc cô thÓ. * KÕ to¸n tr­ëng: kÕ to¸n tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m ®èc vÒ toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n thèng kª cña c«ng ty. Tæ chøc c«ng t¸c h­íng dÉn h¹ch to¸n kÕ to¸n, lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n t¹i v¨n phßng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ phô thuéc. Tæ chøc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ theo ®Þnh kú s¸u th¸ng mét n¨m theo sù chØ ®¹o cña gi¸m ®èc c«ng ty. ChØ ®¹o c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ b¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh nép ng©n s¸ch hµng th¸ng, x©y dùng c¸c quy ®Þnh qu¶n lý tµi chÝnh, lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ qu¶n lý ho¸ ®¬n b¸n hµng… ChØ ®¹o c«ng t¸c kiÓm kª ®Þnh kú, ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Qu¶n lý chi tiªu hµng ngµy, trùc tiÕp ký chøng tõ, thu tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng vµ c¸c chøng kh¸c cã liªn quan. * KÕ to¸n tæng hîp : cã nhiÖm vô kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ toµn bé phiÕu h¹ch to¸n cña c¸c c¸n bé, bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan tr­íc khi vµo sè liÖu trªn m¸y vi tÝnh. ®«n ®èc c¸c phÇn hµnh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n theo quy ®Þnh. Tham gia kiÓm tra thanh tra viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ghi chÐp, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¸c ®¬n vÞ c¬ së. LËp b¸o c¸o nhanh mét sè chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh chñ yÕu cña c«ng ty vµo thø s¸u hµng tuÇn cho ban gi¸m ®èc tiÕn hµnh xö lý c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan. * KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô : theo dâi chi tiÕt, ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh XuÊt – NhËp – Tån cña tõng lo¹i vËt t­, c«ng cô lao ®éng phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn bé c«ng ty. * KÕ to¸n tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§ vµ quü xÝ nghiÖp: theo dâi tÝnh to¸n lËp c¸c quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, theo dâi c¸c nguån l­¬ng vµ thùc hiÖn ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµo c¸c yÕu tè chi phÝ trong tõng th¸ng, tham gia vµo viÖc chia tiÒn l­¬ng, chia tiÒn th­ëng trong v¨n phßng c«ng ty, qu¶n lý chi tiªu c¸c quü xÝ nghiÖp theo tõng quy ®Þnh cña c«ng ty. * KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, x©y dùng c¬ b¶n söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh: theo dâi toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh, x©y dùng c¬ b¶n, söa ch÷a lín, söa ch÷a th­êng xuyªn, kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p c¸c chøng tõ chi tiªu trong x©y dùng c¬ b¶n, söa ch÷a lín. * KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng : kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p c¸c chøng tõ chi tiªu b»ng tiÒn göi ng©n hµng tr­íc khi lµm thñ tôc thanh to¸n. l­u tr÷ chøng tõ thu, chi tiÒn göi ng©n hµng theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. KiÓm tra ®èi chiÕu th­êng xuyªn sæ kÕ to¸n c«ng ty víi sæ phô cña ng©n hµng theo ®óng chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh, ®«n ®èc thu håi c¸c kho¶n nî, kho¶n vay ph¶i tr¶, ph¶i thu c«ng nî, t¹m øng theo nhiÖm vô ®· ph©n c«ng. * KÕ to¸n tiÒn mÆt t¹m øng néi bé : Cã nhiÖm vô kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p c¸c chøng tõ chi tiªu b»ng tiÒn mÆt tr­íc khi lµm thñ tôc thanh to¸n. L­u tr÷ chøng tõ thu chi tiÒn mÆt theo ®óng chÕ ®é cña Nhµ n­íc, hµng th¸ng cïng víi thñ quü tham gia kiÓm kª tiÒn mÆt vµo ngµy cuèi cïng cña th¸ng. * KÕ to¸n mua hµng : Cã nhiÖm vô theo dâi toµn bé hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c kh¸ch hµng, b¸n hµng cho c«ng ty. Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n, gi¸ vèn hµng b¸n tµi s¶n thõa, thiÕu chê xö lý. §Þnh kú s¸u th¸ng ®èi chiÕu c«ng nî víi tõng kh¸ch hµng cho c«ng ty. LËp b¸o c¸o XuÊt – NhËp – Tån kho hµng ho¸, lµm thñ tôc thanh to¸n tiÒn hµng cho kh¸ch hµng b¸n hµng, trùc tiÕp kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. * KÕ to¸n b¸n hµng : Cã nhiÖm vô theo dâi c¸c hîp ®ång kinh tÕ cña kh¸ch hµng mua hµng cña c«ng ty, theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu cña ng­êi mua, tæng hîp sè liÖu ®èi chiÕu ®Þnh kú hµng th¸ng theo quy ®Þnh cña c«ng ty. LËp b¸o c¸o b¸n hµng cho tõng th¸ng, trùc tiÕp kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra. * KÕ to¸n theo dâi chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp : Cã nhiÖm vô theo dâi toµn bé kh¸ch hµng vËn t¶i, bèc xÕp, thuª b¶o vÖ, thuª kho b·i cña c¸c mÆt hµng thuéc phÇn c«ng ty ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ vµ thanh to¸n trùc tiÕp kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ thuª vËn chuyÓn hµng ho¸ tr­íc khi ghi chÐp sæ s¸ch vµ lµm thñ tôc thanh to¸n cho kh¸ch hµng. trùc tiÕp vµo liÖu trªn m¸y vi tÝnh cña c¸c phÇn ®­îc ph©n c«ng. tæng hîp c¸c c­íc vËn chuyÓn bèc xÕp theo tõng mÆt hµng tõng chuyÕn hµng trong tõng th¸ng, trùc tiÕp kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo cña lÜnh vùc ph©n c«ng ph¸t sinh t¹i c«ng ty. * KÕ to¸n qu¶n lý chi tiªu t¹i c¸c chi nh¸nh : Cã nhiÖm vô theo dâi qu¶n lý, kiÓm tra, thanh tra quyÕt to¸n toµn bé t×nh h×nh chi tiªu tµi chÝnh cña c¸c chi nh¸nh tr­íc khi ghi sæ s¸ch kÕ to¸n. hµng th¸ng ph¶i ®ãi chiÕu víi tõng chi nh¸nh ®Ó x¸c ®Þnh nguån kinh phÝ ®Õn cuèi kú, trùc tiÕp vµo sæ chi tiªu cña c¸c chi nh¸nh trªn m¸y vi tÝnh. L­u tr÷ toµn bé ho¸ ®¬n chøng tõ chi tiªu cña c¸c chi nh¸nh, trùc tiÕp kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo cña c¸c lÜnh vùc ®­îc ph©n c«ng ph¸t sinh t¹i ®oµn vËn t¶i. * Thñ quü : Cã nhiÖm vô thu chi tiÒn mÆt, lËp b¸o c¸o quü hµng ngµy, kiÓm tra, kiÓm so¸t tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ thu tr­íc khi nhËp xuÊt tiÒn mÆt khái quü cña c«ng ty. §Þnh kú, cuèi th¸ng cïng víi kÕ to¸n tiÒn mÆt tiÕn hµnh kiÓm kª quü tiÒn mÆt theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. 3.2.3. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông cña c«ng ty. C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký chung. Cô thÓ: Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc nhËn ®­îc kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ ®ång thêi tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c chøng tõ. C¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n ®Þnh kho¶n ghi vµo NhËt ký chung. Nh÷ng chøng tõ liªn quan ®Õn ®èi t­îng cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n chi tiÕt ®Ó ghi vµo sæ c¸c liªn quan. §ång thêi c¨n cø vµo NhËt ký chung, kÕ to¸n ghi vµo sæ cña tµi kho¶n. Mçi tµi kho¶n tæng hîp vµ tµi kho¶n chi tiÕt ®­îc më riªng mét sæ C¸i. Cuèi kú c¨n cø vµo sè liÖu trªn sæ C¸i, kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n ®Ó kiÓm tra theo dâi sè ph¸t sinh, sè d­ tµi kho¶n ®ång thêi tiÕn hµnh ghi c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh tõ ®ã lÊy sè liÖu ®Ó lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n. Kh¸i qu¸t tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n t¹i C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Chøng tõ gèc Sæ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ NhËt ký chung B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Chó thÝch : Ghi hµng ngµy Ghi cuèi kú Quan hÖ ®èi chiÕu Víi h×nh thøc sæ NhËt ký chung nµy, nhiÒu n¨m qua ®· ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty vµ tá ra phï hîp ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty. H×nh thøc nµy ®· ¸p dông gióp c«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, rót ng¾n thêi gian hoµn thµnh b¸o c¸o quyÕt to¸n vµ cung cÊp sè liÖu cho qu¶n lý. §ång thêi h×nh thøc nµy cho phÐp c«ng ty ®­a tin häc vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. Niªn ®é kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông tõ ngµy 1/1 ®Õn 31/12. §ång ViÖt Nam lµ ®¬n vÞ tiÒn tÖ ¸p dông trong ghi chÐp kÕ to¸n. C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. Ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n, tÝnh trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo quyÕt ®Þnh sè 161/ 1999 Q§/BTC ngµy 31/12/1999 cña Bé tµi chÝnh. C«ng ty ®· ¸p dông phÇn mÒm vµo c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh (ch­¬ng tr×nh FOX FOR.DOS). Trªn c¬ së NhËt ký chung vµ c¸c sæ C¸i b¶ng tæng hîp chi tiÕt, kÕ to¸n lËp ra b¸o c¸o tµi chÝnh : - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh B. Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh & ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng. I. Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng. 1.1. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. ChØ tiªu x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau: Tæng lîi nhuËn thuÇn tr­íc thuÕ = Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng Trong ®ã lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau : KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh = Doanh thu b¸n hµng thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Doanh thu thuÇn b¸n hµng t¹i c«ng ty: Lµ nh÷ng kho¶n thu tõ viÖc cung cÊp s¶n phÈm vµ dÞch vô cho kh¸ch hµng Gi¸ vèn hµng b¸n t¹i c«ng ty : Ph¶n ¸nh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. Chi phÝ b¸n hµng bao gåm: Toµn bé c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, gi¸ trÞ c«ng cô dông cô phôc vô cho c«ng t¸c b¸n hµng, chi phÝ vËn chuyÓn, ®ãng gãi b¶o qu¶n... Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp : Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý, thuÕ m«n bµi, thuÕ nhµ ®Êt, c«ng cô dông cô phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý... KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau : KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh = Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh ë doanh nghiÖp thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm : ChiÕt khÊu ®­îc h­ëng khi mua hµng, l·i cho vay. Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm c¸c kho¶n tr¶ l·i tiÒn vay, chiÕt khÊu thanh to¸n cho ng­êi mua. KÕt qu¶ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kh¸c ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau : KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c = Thu nhËp ho¹t ®éng kh¸c - Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c Thu nhËp tõ ho¹t ®éng kh¸c bao gåm thu tõ ho¹t ®éng thanh lý nh­îng b¸n TSC§; chi ho¹t ®éng kh¸c bao gåm c¸c kho¶n chi cho viÖc nh­îng b¸n TSC§, gi¸ trÞ TSC§ cßn l¹i khi ®em thanh lý nh­îng b¸n, tiÒn thiÕu khi kiÓm tra... 1.2. Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ t¹i c«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. a. Mét sè chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin cho kÕ to¸n x¸c ®inh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty gåm: Ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n GTGT C¸c chøng tõ gèc ph¶n ¸nh thu, chi cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng kh¸c GiÊy b¸o cña ng©n hµng. Ho¸ ®¬n thanh to¸n. B¶ng tÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan. b. VÒ hÖ thèng sæ s¸ch: C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng ¸p dông bé sæ NhËt ký chung. Do vËy, mét sè sæ kÕ to¸n ®­îc ¸p dông ®Ó h¹ch to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh gåm toµn bé sæ tæng hîp vµ sæ chi tiÕt cña c¸c tµi kho¶n liªn quan. c. HÖ thèng c¸c tµi kho¶n ®­îc ¸p dông t¹i c«ng ty bao gåm c¸c tµi kho¶n sau: Tµi kho¶n TK911 – Tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Tµi kho¶n TK632 – Tµi kho¶n gi¸ vèn hµng b¸n Tµi kho¶n TK635 – Tµi kho¶n chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Tµi kho¶n TK 641 – Tµi kho¶n chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm, cung cÊp dÞc vô... Tµi kho¶n TK642 – Tµi kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Tµi kho¶n TK711 – Tµi kho¶n thu nhËp kh¸c. Tµi kho¶n TK811 – Tµi kho¶n chi phÝ kh¸c. Tµi kho¶n TK421 – Tµi kho¶n ph¶n ¸nh l·i, lç. Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý kÕ to¸n sÏ më sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n phï hîp víi ®Æc ®iÓm lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n ®ang ¸p dông. 1.3. Quy tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i doanh nghiÖp. Hµng th¸ng kÕ to¸n ë doanh ngiÖp c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc vÒ c¸c kho¶n thu, chi tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó ghi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh vµo c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan.  TrÝch tµi liÖu 1: PhiÕu thu §¬n vÞ : C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng §Þa chØ : 21B – C¸t Linh – Hµ Néi Telefax : MÉu sè 01 – TT Q§ sè 1141 – TC/Q§/C§KT Ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995 cña Bé tµi chÝnh PhiÕu thu Ngµy 7 th¸ng 8 n¨m 2002 Nî : Cã : Hä vµ tªn ng­êi nép tiÒn : Anh Minh §Þa chØ : C«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng Lý do nép tiÒn : Thu tiÒn vËn chuyÓn xi m¨ng Sè tiÒn : 4.180.000 § (ViÕt b»ng ch÷) : (Bèn triÖu mét tr¨m t¸m m­¬i ngµn ®ång ch½n) KÌm theo : 01 Chøng tõ gèc §· nhËn ®ñ sè tiÒn (ViÕt b»ng ch÷) : (Bèn triÖu mét tr¨m t¸m m­¬i ngµn ®ång ch½n) Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp phiÕu Ng­êi nép Thñ quü Tû gi¸ ngo¹i tÖ ( vµng, b¹c, ®¸ quý...) Sè tiÒn quy ®æi......  TrÝch tµi liÖu 2: PhiÕu chi §¬n vÞ : C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng §Þa chØ : 21B – C¸t Linh – Hµ Néi Telefax : MÉu sè 01 – TT Q§ sè 1141 – TC/Q§/C§KT Ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995 cña Bé tµi chÝnh PhiÕu chi Ngµy 23 th¸ng 8 n¨m 2002 Cã TK111: Nî TK331: 4773503 § Hä vµ tªn ng­êi nhËn tiÒn : §ç Hoµng Minh §Þa chØ : V¨n phßng C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Lý do chi tiÒn : Thanh to¸n tiÒn nî (mua phô tïng) Sè tiÒn : 4.773.503 § ViÕt b»ng ch÷ : Bèn triÖu b¶y tr¨m b¶y ba ngµn n¨m tr¨m linh ba ®ång ch½n KÌm theo : 01 Chøng tõ gèc Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp phiÕu  TrÝch tµi liÖu 3: Ho¸ ®¬n GTGT Ho¸ ®¬n (GTGT) MÉu sè : 01 CTKT – 3LL ED : 02 – B BM 057 425 Liªn 2 (giao kh¸ch hµng) Ngµy 29 th¸ng 08 n¨m 2002 §¬n vÞ : C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng §Þa chØ : 21B – C¸t Linh – Hµ Néi §iÖn tho¹i : Tªn ng­êi mua hµng : D­¬ng thÞ Mai Ph­¬ng §¬n vÞ : C«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng §Þa chØ : H×nh thøc thanh to¸n : TM MSTK 0 1 0 0 4 0 6 3 5 2 §¬n vÞ tÝnh : §ång STT Tªn hµng ho¸ dÞch vô §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn A B C 1 2 3 = (1*2) 01 VËn chuyÓn xi m¨ng TÊn 150 50.000 7.500.000 Céng thµnh tiÒn : 7.500.000 ThuÕ suÊt GTGT : 5% TiÒn thuÕ GTGT : 375.000 Tæng céng tiÒn thanh to¸n : 7.875.000 ViÕt b»ng ch÷ : (B¶y triÖu t¸m tr¨m b¶y m­¬i n¨m ngµn ®ång ch½n) Ng­êi mua hµng KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ C¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc ®ã kÕ to¸n sÏ ghi vµo sæ NhËt ký chung ®Ó lµm c¨n cø ghi vµo sæ C¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. TrÝch tµi liÖu 4: Sæ NhËt ký chung §¬n vÞ : C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng §Þa chØ : 21B – C¸t Linh – Hµ Néi Telefax : Sæ nhËt ký chung Ngµy… th¸ng… n¨m 2002 §¬n vÞ: §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè hiÖu tµi kho¶n Sè ph¸t sinh Sè Ngµy PS Nî PS Cã 1 2 3 4 5 6 7 7/8 7/8 Thu tiÒn nî cña vËn chuyÓn 111 131 4.180.000 4.180.000 ... ... ... ... ... ... ... 23/8 23/8 Thanh to¸n nî 331 111 4.773503 4.773.503 ... ... ... ... ... ... ... 29/8 29/8 VËn chuyÓn xi m¨ng 131 511 3331 7.875.000 7.500.000 375.000 ... ... ... ... ... ... ... Ng­êi ghi sæ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) C¨n cø vµo sæ NhËt ký chung kÕ to¸n ghi vµo sæ C¸i c¸c kho¶n thu chi cña ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó lµm c¨n cø lËp b¶ng tÝnh l·i lç, viÖc xö lý nµy th«ng th­êng ®­îc tiÕn hµnh vµo cuèi n¨m. TrÝch tµi liÖu: Sæ c¸i TK911 C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Sæ c¸i Quý IV n¨m 2002 Tµi kho¶n TK911 – “ X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ” §¬n vÞ tÝnh : §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i NhËt ký trang sæ Tµi kho¶n ®èi øng PS Nî PS Cã Sè CT Ngµy P/S 1 2 3 4 5 6 7 8 16/11/02 01/11/02 KÕt chuyÓn doanh thu tõ dÞch vô vËn chuyÓn 511 60.258.340.920 16/11/02 1/11/02 KÕt chuyÓn gi¸ vèn 632 43.379.516.725 16/11/02 01/11/02 KÕt chuyÓn l·i tõ vËn chuyÓn 42121 519.500.228 Ph¸t sinh Nî: 60582115475 Ph¸t sinh Cã: 60582115475 Ngµy... th¸ng... n¨m... KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu  TrÝch tµi liÖu: Sæ c¸i TK511 C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Sæ c¸i Th¸ng 7 n¨m 2002 Tµi kho¶n TK511 – “ Doanh thu b¸n hµng ” §¬n vÞ: §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i NhËt ký trang sæ Tµi kho¶n ®èi øng PS Nî PS Cã Sè CT Ngµy P/S 1 2 3 4 5 6 7 8 C«ng ty xi m¨nng H¶i Phßng 1311 2.339.292.351 C«ng ty xi m¨ng Hoµng Th¹ch ... 2.216.989.914 ... ... ... C«ng ty xi m¨ng Bót S¬n ... ... 1.473.367.500 C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ... 4.504.857.864 ... ... ... C«ng ty xi m¨ng Bót S¬n ... ... 7.049.140 C«ng ty xi m¨ng Hoµng Mai ... 2.964.710.715 KÕt chuyÓn cuèi kú tõ tµi kho¶n TK511 vµo tµi kho¶n TK911 911 13.515.627.434 Tæng tµi kho¶n TK511 Ph¸t sinh Nî : 13.515.627.484 Ph¸t sinh Cã : 13.515.627.484 Ngµy... th¸ng... n¨m KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu TrÝch tµi liÖu: Sæ c¸i TK632 C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Sæ c¸i Th¸ng 7 n¨m 2002 Tµi kho¶n TK632 – “ Gi¸ vèn hµng b¸n ” §¬n vÞ: §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i NhËt ký trang sæ Tµi kho¶n ®èi øng PS Nî PS Cã Sè CT Ngµy P/S 1 2 3 4 5 6 7 8 HT xuÊt gi¸ vèn than c¸m 3b b¸n cho c«ng ty XM-BS 1561 1.122.178.729 HT xuÊt gi¸ vèn than c¸m 3b b¸n cho c«ng ty XM-HT ... 2.170.914.333 ... ... ... HT xuÊt gi¸ vèn than c¸m 3b b¸n cho c«ng ty XM-BS ... ... 2.037.189.106 HT xuÊt gi¸ vèn than c¸m 3b b¸n cho c«ng ty XM-HP ... 3.738.174.803 ... ... ... HT xuÊt gi¸ vèn than c¸m 3b b¸n cho c«ng ty XM-HN ... 86.766.799 KÕt chuyÓn cuèi kú tõ tµi kho¶n TK632 vµo tµi kho¶n TK911 911 11.342.801.516 Tæng tµi kho¶n TK632 Ph¸t sinh Nî : 11.342.801.516 Ph¸t sinh Cã : 11.342.801.516 Ngµy... th¸ng... n¨m KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu TrÝch tµi liÖu: Sæ c¸i TK641 C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Sæ c¸i Th¸ng 7 n¨m 2002 Tµi kho¶n TK641 – “ Chi phÝ b¸n hµng ” §¬n vÞ: §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i NhËt ký trang sæ Tµi kho¶n ®èi øng PS Nî PS Cã Sè CT Ngµy P/S 1 2 3 4 5 6 7 8 HT ph©n bæ tiÒn l­¬ng c¸c chi nh¸nh th¸ng 7/2002 ... 103.580 HT l­¬ng ¸p t¶i che b¹t PS th¸ng 7/2002 ... 2.235.905 ... ... ... HT ph©n bæ l­¬ng ®oµn vËn t¶i tµu thuû ... ... 12.322.554 HT ph©n bæ l­¬ng trung t©m vËt liÑu x©y dùng ... 13.899.900 ... ... ... HT l­¬ng thêi gian khèi chi nh¸nh ... ... 5.301.293 KÕt chuyÓn cuèi kú tõ tµi kho¶n TK641 vµo tµi kho¶n TK911 ... 137.339.843 Tæng tµi kho¶n TK641 ... Ph¸t sinh Nî : 137.339.843 Ph¸t sinh Cã : 137.339.843 Ngµy... th¸ng... n¨m KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu TrÝch tµi liÖu: Sæ c¸i TK642 C«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Sæ c¸i Th¸ng 7 n¨m 2002 Tµi kho¶n TK642 – “ Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ” §¬n vÞ: §ång Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i NhËt ký trang sæ Tµi kho¶n ®èi øng PS Nî PS Cã Sè CT Ngµy P/S 1 2 3 4 5 6 7 8 HT ph©n bæ sè tiÒn l­¬ng cho v¨n phßng c«ng ty ... ... 181.343.101 HT ph©n bæ l­¬ng dù phßng ... ... 101.015.002 ... ... ... HT ph©n bæ l­¬ng thêi gian cho v¨n phßng c«ng ty th¸ng 7/2002 ... ... 320.115 KÕt chuyÓn cuèi kú tõ tµi kho¶n TK642 vµo tµi kho¶n TK911 ... ... 283.676.245 Tæng tµi kho¶n TK642 ... Ph¸t sinh Nî : 283.676.245 Ph¸t sinh Cã : 283.676.245 Ngµy... th¸ng... n¨m KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan kÕ to¸n lËp c¸c b¸o c¸o kÕt to¸n.(B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh). TrÝch b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh Quý IV n¨m 2002. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh Quý IV n¨m 2002 PhÇn I (l·i, lç ) (Toµn c«ng ty) §¬n vÞ tÝnh : §ång ChØ tiªu Kú tr­íc (Quý III n¨m 2002) Kú nµy (Quý IV n¨m 2002) Luü kÕ ®Çu n¨m 1 2 3 4 Tæng doanh thu 60.258.340.920 70.059.381.407 215.269.262.874 1. Doanh thu thuÇn 60.258.340.920 70.059.381.407 215.269.262.874 2. Gi¸ vèn 43.379.516.725 53.157.375.261 155.358.889.648 3. Lîi nhuËn gép 16.878.824.195 16.902.006.146 59.910.373.226 4. Chi phÝ b¸n hµng 14.714.915.680 14.037.119.212 50.954.168.893 5. Chi phÝ qu¶n lý DN 1.644.408.287 2.359.993.518 7.143.053.876 6. Lîi nhuËn thuÇn tõ H§KD 519.500.228 504.893.416 1.813.150.457 7. Thu nhËp tõ H§TC 27.896.382 28.571.486 113.615.568 8. Thu nhËp bÊt th­êng 295.878.173 45.403.978 1.065.889.012 9. Chi phÝ bÊt th­êng 222.315.933 119.067.393 926.173.626 10. Lîi nhuËn bÊt th­êng 73.526.240 73.663.415 139.715.386 11. Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 620.922.850 459.801.487 2.066.481.411 12. ThuÕ DN ph¶i nép 198.695.312 147.136.476 661.274.052 13. Lîi nhuËn sau thuÕ 422.227.538 312.665.001 1.405.207.359 Ngoµi ra c«ng ty cßn lËp b¶ng ph©n phèi lîi nhuËn cho tõng n¨m ho¹t ®éng. §Ó tõ ®ã c«ng ty n¾m ®­îc t×nh h×nh c¸c chØ tiªu thuéc vÒ quyÒn lîi cña doanh nghiÖp còng nh­ nghÜa vô cña c«ng ty ®èi víi Nhµ n­íc vµ víi Tæng c«ng ty trùc thuéc qu¶n lý. TrÝch tµi liÖu Tæng c«ng ty Xi m¨ng ViÖt Nam C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng Ph­¬ng ¸n ph©n phèi lîi nhuËn N¨m 2002 §¬n vÞ: §ång ChØ tiªu Tû lÖ Thùc hiÖn 1 2 3 I. Tæng thu nhËp tr­íc thuÕ 2.066.481.411 II. ThuÕ thu nhËp DN ph¶i nép 32% 661.274.052 III. lîi nhuËn sau thuÕ 1.405.207.359 IV. Lîi nhuËn cßn l¹i trÝch lËp c¸c quü 1.405.207.359 1. TrÝch quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 50% 702.603.680 - PhÇn ph¶i nép lªn tæng c«ng ty 50% 351.301.840 - PhÇn ®Ó l¹i DN 50% 351.301.840 2. TrÝch quü dù phßng tµi chÝnh 10% 140.520.736 - PhÇn ph¶i nép lªn tæng c«ng ty 10% 14.052.074 - PhÇn ®Ó l¹i DN 90% 126.468.662 3. TrÝch quü dù phßng mÊt viÖc lµm 5% 70.260.368 - PhÇn ph¶i nép lªn tæng c«ng ty 60% 42.156.220 - PhÇn ®Ó l¹i DN 40% 28.104.147 4. TrÝch lËp quü khen th­ëng 491.822.567 a. Quü khen th­ëng 100.000.000 - PhÇn ph¶i nép lªn tæng c«ng ty 2% 2.000.000 - PhÇn ®Ó l¹i DN 98.000.000 b. Quü phóc lîi 391.822.576 - PhÇn ph¶i nép lªn tæng c«ng ty 2% 7.836.452 - PhÇn ®Ó l¹i DN 383.986.124 II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i c«ng ty. §èi víi doanh nghiÖp ph©n tÝch t×nh h×nh lîi nhuËn cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chØ tiªu lîi nhuËn nh»m cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý vµ lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn chØ tiªu lîi nhuËn cña c¸c kú tiÕp theo. Nguån sè liÖu ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ c¸c sè liÖu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cuèi quý vµ cuèi n¨m. C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu trªn c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, phßng tµi chÝnh kÕ to¸n thèng kª ë doanh nghiÖp tæ chøc tæng hîp, ph©n tÝch & ®¸nh gi¸ t×nh h×nh lîi nhuËn hµng quý. TrÝch tµi liÖu 11: B¶ng ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp quý III & IV n¨m 2002 nh­ sau : §¬n vÞ tÝnh : §ång ChØ tiªu Quý III Quý IV Chªnh lÖch 1 2 3 4 1. Tæng doanh thu 60.258.340.920 70.059.381.407 9.801.040.487 2. Gi¸ vèn 43.379.516.725 53.157.375.261 9.777.858.536 3. Lîi nhuËn gép 16.878.824.195 16.902.006.146 23.181.951 4. Chi phÝ b¸n hµng 14.714.915.680 14.037.119.212 -677.796.468 5. Chi phÝ qu¶n lý DN 1.644.408.287 2.359.993.518 715.585.231 6. Lîi nhuËn tõ H§ tiªu thô 515.500.228 504.893.416 -10.606.812 7. Lîi nhuËn tõ H§ tµi chÝnh 27.896.382 28.571.486 675.104 8. LN Tõ H§ bÊt th­êng 73.526.240 -73.663.415 -147.189.655 9. Tæng LN thuÇn 620.922.850 459.801.487 -161.121.363 §èi víi c¸c chØ tiªu nµy doanh nghiÖp th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n tÝnh ra møc chªnh lÖch ®Ó ®¸nh gi¸. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ ë c¸c quý chØ dõng l¹i ë ph­¬ng ph¸p so s¸nh c¸c chØ tiªu thùc tÕ gi÷a kú nµy víi kú tr­íc. Ph©n tÝch chØ tiªu thùc hiÖn víi chØ tiªu kÕ ho¹ch chØ ®­îc thùc hiÖn vµo cuèi n¨m. TrÝch tµi liÖu. ChØ tiªu N¨m 2002 KÕ ho¹ch n¨m 2003 Thùc hiÖn n¨m 2003 Chªnh lÖch TH víi KH Chªnh lÖch 1 2 3 4 5 6 1. Tæng doanh thu 215.269.262.874 * 297.274.752.427 * 82.005.489.553 2. Gi¸ vèn 155.358.889.648 * 223.469.996.314 * 68.111.106.666 3. Lîi nhuËn gép 59.910.373.226 * 73.804.756.113 * 13.894.382.887 4. Chi phÝ b¸n hµng 50.954.168.893 * 61.644.451.012 * 10.690.282.119 5. Chi phÝ qu¶n lý DN 7.143.053.876 * 11.130.651.075 * 3.987.597.199 6. Lîi nhuËn tõ H§ tiªu thô 1.813.150.457 * 1.126.569.086 * - 0.686.581.371 7. Lîi nhuËn tõ H§ tµi chÝnh 113.615.568 * - 110.274.288 * - 223.889.856 8. LN Tõ H§BT 139.715.386 * 753.426.717 * 613.711331 9. Tæng LN thuÇn 2.066.481.411 1.769.721.515 * - 296.759.896 Nh­ vËy, c«ng ty míi chØ thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ ë møc ®é so s¸nh gi¶n ®¬n nh­ng nã phÇn nµo ®· ph¶n ¸nh ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu víi nhau. Qua viÖc ph©n tÝch gi¶n ®¬n trªn c«ng ty chØ n¾m ®­îc tæng hîp cña c¸c chØ tiªu lµ cã sù thay ®æi, nh­ng ch­a n¾m ®­îc chi tiÕt c¬ cÊu, cÊu tróc c¸c chØ tiªu ®ã vµ c«ng ty kh«ng n¾m ®­îc chØ tiªu nµo t¨ng nh­ thÕ nµo so víi kú gèc, nguyªn ng©n tõ ®©u vµ nã cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo tíi tæng hîp c¸c chØ tiªu ®ang xÐt, tõ ®ã c«ng ty sÏ nhËn thÊy ®­îc c¬ cÊu chØ tiªu nµo t¨ng cã kÕt qu¶ tÝch cùc ®Ó cè g¾ng duy tr× vµ ph¸t huy thªm. B¶ng ph©n tÝch cho thÊy chØ tiªu lîi nhuËn cña c«ng ty n¨m 2003 gi¶m so víi n¨m 2002. Qua viÖc so s¸nh c«ng ty nh×n nhËn ®­îc hiÖn tr¹ng kinh doanh cña n¨m nay so víi n¨m tr­íc, tõ ®ã c«ng ty ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vµ ph¸t huy kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng chØ tiªu lîi nhuËn. ViÖc so s¸nh sè chªnh lÖch tuyÖt ®èi c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ cã thÓ ch­a ph¶n ¸nh ®óng møc ®é hiÖu qu¶ cña kinh doanh. ChÝnh v× thÕ, ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh, doanh nghiÖp ®· sö dông rÊt nhiÒu chØ tiªu vÒ tû suÊt sinh lêi ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch vµ sau ®ã doanh nghiÖp còng sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh c¸c chØ tiªu nµy víi nhau gi÷a c¸c n¨m vµ gi÷a thùc hiÖn víi kÕ ho¹ch ®Ó rót ra kÕt luËn t×nh h×nh kinh doanh ë c«ng ty cã hiÖu qu¶ hay kh«ng hiÖu qu¶, hiÖu qu¶ n¨m nay nh­ thÕ nµo so víi n¨m tr­íc... TrÝch b¶ng ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn t¹i doanh nghiÖp. ChØ tiªu N¨m 2002 KÕ ho¹ch n¨m 2003 N¨m 2003 Chªnh lÖch 1. Tû suÊt lîi nhuËn so víi doanh thu thuÇn * - Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ so víi doanh thu thuÇn 0.96% * 0.6% - 0.36% - Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ so víi doanh thu thuÇn 0.65% * 0.4% - 0.25% 2. Tû suÊt lîi nhuËn so víi tæng tµi s¶n * - Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ so víi tæng tµi s¶n 3.86% * 2.55% - 1.31% - Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ sau thuÕ so víi tæng tµi s¶n 2.62% * 1.73% - 0.89 3. Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ so víi tæng nguån vèn chñ së h÷u 5.64% * 5.12% - 0.52% Nhê c¸c chØ tiªu nµy doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng sinh lîi mét ®«ng vèn, cña mét ®ång doanh thu.... ®Ó chi tiÕt h¬n doanh nghiÖp cÇn lËp thªm mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi kh¸c nh­ : chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña TSC§, chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña TSL§... c¸c chØ tiªu nµy cã thÓ lÊy sè b×nh qu©n hoÆc c¸c sè cuèi kú ®Ó lËp tû suÊt sinh lêi. ViÖc doanh nghiÖp lËp hµng lo¹t c¸c chØ tiªu vÒ tû suÊt sinh lêi ®· gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®­îc kh¶ n¨ng huy ®éng nguån lùc kinh doanh ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ kinh doanh. PhÇn III Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng I. NhËn xÐt chung t×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh 1. §¸nh gi¸ vÒ tæ chøc kÕ to¸n ë c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng t¹i c«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng 11. NhËn xÐt chung. C«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng lµ mét c«ng ty kinh doanh th­¬ng m¹i dÞch vô, chuyªn kinh doanh c¸c lo¹i vËt liÖu x©y vµ dÞch vô vËn t¶i. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng lµ c«ng ty cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn. §Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ nhê vµo chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n vµ sù nç lùc cè g¾ng cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty. Ban l·nh ®¹o vµ tËp thÓ c«ng nh©n viªn ®· phèi hîp ho¹t ®éng t­¬ng ®èi nhÞp nhµng, khoa häc trong toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh. Ban l·nh ®¹o cã n¨ng lùc ®iÒu hµnh, qu¶n lý, nhËn thøc ®óng c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng. Ngoµi ra c«ng ty cã c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh kh¸ hiÖu qu¶. Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng ty, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ chuyªn m«n cña mçi ng­êi. Mçi mét nh©n viªn kÕ to¸n chÞu tr¸ch nhiÖm mét phÇn hµnh kÕ to¸n ®¶m b¶o vµ ph¸t huy ®­îc tÝnh chñ ®éng, phèi hîp ®­îc víi c¸c bé phËn kh¸c trong toµn c«ng ty ®· cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Nhê ®ã, b¸o c¸o kÕ to¸n cña c«ng ty lu«n ®­îc lËp vµ nép cho c¸c c¬ quan chñ qu¶n Nhµ n­íc, cho Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam ®óng thêi h¹n, ®Çy ®ñ, râ rµng, cã ®é chÝnh x¸c cao vµ ®¸ng tin cËy gióp c¸c nhµ qu¶n lý, gi¸m ®èc c«ng ty ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n kÞp thêi. N¾m b¾t kÞp thêi víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao vÒ th«ng tin kinh tÕ. C«ng ty ®· øng dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n, tõng b­íc c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung ®· thÝch øng cao víi c«ng viÖc tÝnh to¸n, xö lý c¸c th«ng tin trªn m¸y vi tÝnh, nhê ®ã mµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn chÝnh x¸c nhanh chãng vµ thuËn lîi, khèi l­îng c«ng viÖc ®­îc gi¶m bít mµ vÉn ®Çy ®ñ, viÖc tÝnh to¸n l­¬ng cho nh©n viªn nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. 1.2. NhËn xÐt chung vÒ h×nh thøc kÕ to¸n cña c«ng ty. H×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n mµ c«ng ty ®ang ¸p dông lµ h×nh thøc võa tËp trung võa ph©n t¸n rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cña c«ng ty. T¹i phßng kÕ to¸n c«ng ty thùc hiÖn viÖc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt toµn bé nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ë c¸c ®¬n vÞ, bé phËn trong c«ng ty. Cuèi th¸ng, cuèi quý tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o kÕ to¸n theo ®óng quy ®Þnh vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó tæng hîp quyÕt to¸n chung cho toµn c«ng ty. C«ng ty ¸p dông hinh thøc bé Sæ NhËt ký chung. C¸c sæ kÐ to¸n ®­îc sö dông t¹i c«ng ty ®Òu lµ nh÷ng sæ s¸ch theo mÉu biÓu quy ®Þnh trong h×nh thøc NhËt ký chung. §ång thêi c¨n cø vµo sæ NhËt ký chung kÕ to¸n ghi vµo c¸c sæ C¸i cña tµi kho¶n, mçi tµi kho¶n tæng hîp, tµi kho¶n chi tiÕt ®Òu ®­îc më riªng vµo mét sæ C¸i. Cuèi kú c¨n cø vµo sè liÖu trªn sæ C¸i kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n ®Ó kiÓm tra vµ theo dâi sè ph¸t sinh, sè d­ cña tµi kho¶n, ®ång thêi tiÕn hµnh ghi c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh tõ ®ã lÊy sè liÖu ®Ó lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. sæ s¸ch kÕ to¸n vµ tµi kho¶n kinh tÕ c«ng ty ®· sö dông ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. 2. §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tæ chøc h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh ë c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng. KÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh ®­îc c«ng ty thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é qu¶n lý qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ho¹t ®éng ¨n khíp víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, lu«n cã sù kiÓm tra ®èi chiÕu kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt nh»m cung cÊp c¸c sè liÖu chÝnh x¸c vµ ®¸ng tin cËy cho nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c ban ngµnh cã chøc n¨ng nh­ c¬ quan thuÕ, ng©n hµng... Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty lµ mét trong nh÷ng phßng ban ho¹t ®éng tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶. Víi sè l­îng nh©n viªn kh¸ lín, mçi ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm mét phÊn hµnh kÕ to¸n nªn dÔ dµng ®¶m nhËn khèi l­îng c«ng viÖc l¬n. Do ®ã viÖc hoµn thµnh kÞp thêi, chÝnh x¸c gióp c«ng ty ®¹t kÕt cao lµ rÊt dÔ dµng. Tuy nhiªn víi sè l­îng nh©n viªn nhiÒu nh­ vËy sÏ lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng cña hä. KÕ to¸n sö dông nh÷ng chøng tõ ban ®Çu cho qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý chung, chøng tõ ®­îc lËp mét c¸ch cÈn thËn, chu ®¸o, ®­îc xö lý kÞp thêi, tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. VÒ viÖc sö dông tµi kho¶n, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n TK911 - “ X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh “ vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan kh¸c, nh­ng tµi kho¶n TK911 vÉn ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng s¶n ph¶m tíi c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty ®Ó n¾m b¾t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh ®­îc thuËn lîi. Sæ s¸ch ¸p dông trong c«ng t¸c kÕ to¸n còng ®­îc sö dông theo ®óng mÉu biÓu quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Tuy nhiªn, sæ s¸ch kÕ to¸n cßn cã phÇn r­êm rµ, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ kiÓm tra cña kÕ to¸n. II. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t & ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh cña doanh nghiÖp H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ quan träng, lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c doanh nghiÖp. Tõ vai trß ®ã nªn h¹ch to¸n kÕ to¸n cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc qu¶n lý kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh. KÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh lµ mét trong c¸c kh©u cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ kh©u cuèi cïng cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n trong mét kú kinh doanh nªn c«ng viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®óng ®¾n sÏ ®¶m b¶o cho b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc lËp chÝnh x¸c. H¬n n÷a qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®­îc hoµn thµnh kÞp thêi ®óng tiÕn ®é th× b¸o c¸o tµi chÝnh còng ®­îc hoµn thµnh ®óng h¹n. KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú h¹ch to¸n, kÕt qu¶ kinh doanh sÏ gióp cho nhµ qu¶n lý n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh thùc tÕ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh. Tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p kÕ ho¹ch kinh doanh ®óng ®¾n hîp lý ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Ngoµi ra kÕt qu¶ kinh doanh cßn ®­îc nhiÒu ®èi t­îng kh¸c quan t©m nh­ : ng©n hµng, c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c bªn liªn doanh, c¬ quan thuÕ, ng­êi lao ®éng... v× vËy viÖc tæ chøc c«ng t¸c nµy mét c¸ch khoa häc hîp lý lµ rÊt cÇn thiÕt. Víi c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh sÏ gióp hä kiÓm nghiÖm vµ nh×n l¹i toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c kh¸ch quan. Nh×n vµo kÕt qu¶ kinh doanh, nhµ qu¶n lý ph¶i t×m ra ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, tõ ®ã t×m ra ®­îc nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ, nh÷ng mÆt tÝch cùc rót ra nh÷ng bµi häc bæ Ých cho kú kinh doanh tiÕp theo. III. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty VËt t­ vËn t¶i xi m¨ng, ®i s©u vµo t×m hiÓu ho¹t ®éng kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, em nhËn thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc rÊt kh¶ quan vµ ®¸ng tù hµo. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ vÉn cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc hoµn thiÖn ®Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kinh doanh tèi ­u h¬n n÷a trong t­¬ng lai. Hoµn thiÖn ph¶i trªn c¬ së t«n träng c¬ chÕ tµi chÝnh, t«n träng chÕ ®é kÕ to¸n, nhÊt lµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Bëi v× kÕ to¸n kh«ng chØ lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ cña c¸c ®¬n vÞ mµ cßn lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ Nhµ n­íc. Mçi quèc gia ®Òu ph¶i cã mét c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh nhÊt ®Þnh vµ x©y dùng mét hÖ thèng kÕ to¸n thèng nhÊt phï hîp víi c¬ chÕ tµi chÝnh. ViÖc tæ chøc cã c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c ®¬n vÞ cô thÓ ®­îc phÐp vËn dông vµ c¶i tiÕn chø kh«ng b¾t buéc rËp khu«n hoµn toµn theo chÕ ®é, nh­ng nhÊt thiÕt ph¶i n»m trong khu«n khæ, ph¶i t«n träng chÕ ®é kÕ to¸n vµ chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh. Hoµn thiÖn ph¶i trªn c¬ së phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HÖ thèng kÕ to¸n ban hµnh mÆc dï ®­îc so¹n th¶o c«ng phu, nh­ng ®ã lµ mét b¶n thiÕt kÕ tæng hîp. C¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i ¸p dông hÖ thèng ®ã nh­ng cã quyÒn söa ®æi trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña doanh nghiÖp nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Hoµn thiÖn ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý. Hoµn thiÖn ph¶i dùa trªn c¬ së tiÕt kiÖm chi phÝ, víi môc ®Ých cña doanh nghiÖp lµ kinh doanh cã l·i ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Trªn c¬ së nh÷ng yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn vµ thùc tr¹ng cña kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh trong c«ng ty. 1. Hoµn thiÖn kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu MÆc dï c¸c chøng tõ mµ c«ng ty ®· lËp ra kh¸ chi tiÕt vµ hîp lÖ nh­ng sè l­îng chøng tõ kh¸ nhiÒu sÏ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ tõ c¸c chi nh¸nh tíi c«ng ty. H¹ch to¸n ban ®Çu cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh, nã quy ®Þnh tíi chÊt l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n sau nµy. V× vËy c«ng ty nªn rót gän vÒ sè l­îng chøng tõ mµ vÉn ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c nhgiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tõ ®ã cã thÓ rót ng¾n thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ tõ c¸c chi nh¸nh, phßng ban ®Ó cung cÊp sè liÖu kÞp thêi cho h¹ch to¸n. §èi víi tµi kho¶n TK911 nªn më chi tiÕt cho tõng lo¹i ho¹t ®éng cña DN VÝ dô TK9111: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh TK9112: KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK9113: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c Ngoµi ra trong tõng chi nh¸nh, c«ng ty nªn quy ®Þnh kinh doanh tõng mÆt hµng nhÊt ®Þnh, kÕ to¸n nªn chi tiÕt tµi kho¶n TTK911 cho tõng nhãm s¶n phÈm riªng biÖt. NÕu lµm ®­îc nh­ vËy th× viÖc ®¸nh gi¸, nhËn xÐt kÕt qu¶ cña mét kú kinh doanh rÊt s¸t thùc, râ rµng vµ chÝnh x¸c. C¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ nh×n vµo ®ã ®Ó nhËn ra chi nh¸nh nµo kinh doanh cã l·i cao, kÐm hiÖu qu¶ hay chi nh¸nh nµo ho¹t ®éng kh«ng cã l·i ®Ó tõ dã ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh, c¸ch gi¶i quyÕt cã chÊt l­îng. Tõ ®ã ®­a ra nh÷ng mÆt m¹nh vµ kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ víi môc ®Ých kh«ng ngõng ®­a c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n./ 2. Hoµn thiÖn viÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n vµo kÕ to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ tr¶ l·i tiÒn vay vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung vÒ c¬ b¶n kh«ng lµm thay ®æi tæng chi phÝ kinh doanh cña c«ng ty nh­ng nã l¹i lµm sai lÖch kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng. H¬n n÷a chi phÝ s¶n xuÊt chung t¨ng cßn dÉn ®Õn ®éi gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô lªn cao vµ cã thÓ bÞ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô ë c«ng ty nªn viÖc ph¶n ¸nh ®óng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng ®­îc chÝnh x¸c. Tõ ®ã c«ng ty cã nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh hiÖu qu¶ h¬n. 3. Sæ s¸ch kÕ to¸n §Ó cã thÓ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh theo tõng chi nh¸nh, ph¶i tÝnh to¸n doanh thu trÞ gi¸ vèn hµng b¸n vµ chi phÝ kinh doanh theo tõng chi nh¸nh, v× vËy viÖc ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý cho tõng chi nh¸nh lµ rÊt quan trong. HiÖn nay c«ng ty ®ang theo râi doanh thu b¸n hµng cña tõng chi nh¸nh trªn sæ doanh thu vµ gi¸ vèn hµng b¸n trªn sæ nhËp – xuÊt – tån. Riªng ®èi víi chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n theo dâi tæng hîp chung toµn c«ng ty. V× vËy, ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng chi nh¸nh th× kÕ to¸n ph¶i ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú cho tõng chi nh¸nh. Tuy nhiªn viÖc ph©n bæ chi phÝ chØ tiÕn hµnh víi nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh chung, nh÷ng chi phÝ nµo ph¸t sinh trùc tiÕp cho chi nh¸nh nµo th× h¹ch to¸n cho chi nh¸nh ®ã. ViÖc ph©n bæ ®­îc tiÕn hµnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ b¸n hµng (CPQLDN) ph©n bæ cho chi nh¸nh i = Tæng chi phÝ ph©n bæ * Doanh thu tõng chi nh¸nh Tæng doanh thu KÕ to¸n cã thÓ lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng chi nh¸nh nh­ sau: Tªn chi nh¸nh Doanh thu thuÇn Chi phÝ b¸n hµng (QLDN ph©n bæ) C«ng ty xi m¨ng Hoµng Th¹ch C«ng ty xi m¨ng Bót S¬n C«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng ..................... ............ ........... Céng Ngoµi ra, ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra kiÓm so¸t ®­îc chÝnh x¸c vµ tr¸nh chång chÐo còng nh­ sai sãt nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× trong viÖc ghi chÐp ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ®ã vµo sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶i cËp nhËt th­êng xuyªn tr¸nh ®Ó dån l¹i råi míi ghi chÐp chi tiÕt, kÕ to¸n cÇn lËp thªm c¸c sæ chi tiÕt cho tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, nÕu nghiÖp vô ®ã x¶y ra th­êng xuyªn vµ nhiÒu lÇn xuÊt hiÖn nh­: Sæ chi tiÕt b¸n hµng, sæ chi tiÕt qu¶n lý doanh nghiÖp... Nh­ trªn ®· ph¶n ¸nh c«ng ty ch­a më sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp ®· g©y nh÷ng khã kh¨n cho c«ng t¸c kÕ to¸n trong viÖc n¾m b¾t chÝnh x¸c cô thÓ b¶n chÊt tõng lo¹i chi phÝ v× thÕ c«ng ty nªn më thªm sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã thÓ lËp sæ chi tiÕt theo mÉu sau: Sæ chi tiÕt TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng Th¸ng 10/2002 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ TK 641 Céng S N 6411 6412 6413 6414 6415 6417 6418 ……………. ……………. ……………. ……………. ……… ……………. Céng Sæ chi tiÕt TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Th¸ng 10/2002 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ TK 642 Céng S N 6421 6422 6423 6424 6425 6427 6428 ……………. ……………. ……………. ……………. ……………. Céng Sau khi lËp sæ chi tiÕt TK 641 Chi phÝ b¸n hµng vµ TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp c«ng ty sÏ cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc c¸c kho¶n môc chi phÝ cô thÓ ®Ó cã thÓ theo dâi tèt h¬n vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ. 4. Trang thiÕt bÞ cho phßng kÕ to¸n Tr­íc nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay th× vÊn ®Ò th«ng tin cã ý nghÜa rÊt quan träng. N¾m b¾t ®­îc th«ng tin mét c¸ch nhanh nh¹y, ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c gióp cho ban l·nh ®¹o c«ng ty sö lý kÞp thêi vµ ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c. Cµng thu thËp ®­îc nhiÒu th«ng tin cã Ých sÏ ®em l¹i nhiÒu thµnh c«ng trong kinh doanh vµ nh­ vËy c«ng viÖc l­u gi÷ th«ng tin còng trë nªn khã kh¨n ®è víi viÖc thùc hiÖn kÕ to¸n theo c¸ch thñ c«ng. Cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt c«ng t¸c kÕ to¸n ®· ®­îc vi tÝnh ho¸ nhê cã m¸y vi tÝnh mµ c¸c th«ng tin kinh tÕ n¾m b¾t ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c vµ kÞp thêi, viÖc l­u gi÷ c¸c th«ng tin còng trë nªn dÔ dµng h¬n. ChÝnh v× vËy, c«ng ty nªn xem xÐt tõng b­íc ®­a m¸y vi tÝnh vµo phôc vô c«ng t¸c kÕ to¸n nhiÒu h¬n n÷a, ®­îc nh­ vËy ch¾c ch¾n c«ng viÖc sÏ hiÖu qu¶ h¬n rÊt nhiÒu./ Cã thÓ sö dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc kh¸i qu¸t nh­ sau: NghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh Xö lý nghiÖp vô (®Þnh kho¶n, kiÓm tra tÝnh hîp lÖ chÝnh x¸c vµ ph©n lo¹i chøng tõ) NhËp chøng tõ LËp c¸c lo¹i sæ s¸ch b¸o c¸o, nhËt ký chung Sæ c¸i, c¸c sæ chi tiÕt B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh Kho¸ sæ chuyÓn sang kú sau Bªn c¹nh ®ã lµ viÖc ph¶i lu«n lu«n cËp nhËt c¸c chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh vµ tËp huÊn båi d­ìng tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n.  KÕt luËn Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ®æi míi s©u s¾c cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ më cöa, c¸c doanh nghiÖp ®· thùc sù vËn ®éng ®Ó tån t¹i vµ ®i lªn b»ng chÝnh thùc lùc cña m×nh. C«ng ty vËt t­ v¹n t¶i xi m¨ng lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng b»ng nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc mµ vÉn ®øng v÷ng tr­íc sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c Trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng kÕ to¸n t¹i c«ng ty, em ®· ®i s©u t×m hiÓu kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi doanh nghiÖp mµ cßn víi c¶ ban ngµnh liªn quan nh­: ng©n hµng, c¬ quan thuÕ... còng rÊt quan t©m. Qua viÖc t×m hiÓu em thÊy c«ng ty nãi chung, bé m¸y kÕ to¸n nãi riªng ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh ®Ó tõng b­íc ®­a c«ng ty ph¸t triÓn h¬n n÷a, ngµy cµng cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. Thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty vËt t vËn t¶i xi m¨ng ®· gióp em vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tiÔn, t¹o cho em nh÷ng kinh nghiÖm trong khi lµm kÕ to¸n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ mµ trong lý luËn kh«ng ®Æt ra. Sau mét thêi gian thùc tËp em ®· hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy, dùa trªn c¬ së lý luËn ®· häc t¹i nhµ tr­êng vµ thùc tÕ ho¹t ®éng c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty vËt t­ vËn t¶i xi m¨ng. Chuyªn ®Ò ®· phÇn nµo ®ã ®Æt ra c¸c vÊn ®Ò cßn v­íng m¾c trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty. Song gi÷a thùc tÕ vµ lý luËn cßn cã kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh, víi thêi gian thùc tËp ng¾n, tr×nh ®é lý luËn vµ nghiÖp vô cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn b¶n chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c« gi¸o h­íng dÉn ThS. Nghiªm ThÞ Thµ vµ c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó chuyªn ®Ò nµy cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n./ Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Sinh viªn thùc hiÖn NguyÔn V¨n TuÊn Môc lôc