Chuyên đề Hoàn thiện công tác quản lý tiền lương tại Công ty cổ phần Bao Khang

ho cuộc sống tinh thần như: văn hóa, nghỉ ngơi, tham quan du lịch, Mục đích của nhà sản xuất là muốn tối đa hóa lợi nhuận, còn mục đích của người lao động là tiền lương. Vì thế phấn đấu để tăng tiền lương là mộtnhu cầu tất yếu của người lao động. Với ý nghĩa đó tiền lương không chỉ mang tính chất chi phí mà còn trở thành phương tiện tạo ra giá trị mới hay đúng hơn là nguồn cung ứng sáng tạo sức sản xuất lao động để sản sinh ra giá trị gia tăng. Nhận được tiền lương xứng đáng với giá trị sức lao động sẽ kích thích người lao động gắn bó với doanh nghiệp, không ngừng học hỏi nâng cao năng lực sáng tạo, từ đo nâng cao năng suất lao động. Mỗi mức giá thỏa đáng cho người lao động sẽ tạo ra sự gắn kết cộng đồng giữa người lao động và người sử dụng lao động, giữa lợi ích của người lao động và lợi ích của doanh nghiệp. Ngược lại nếu chủ doanh nghiệp vì mục tiêu lợi nhuận thuần túy tiền lương cho người lao động quá thấp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống vật chất, tinh thần của người lao động dẫn đến hậu quả tất yếu là một số nhân lực có trình độ kỹ thuật sẽ bỏ doanh nghiệp đi làm nơi khác có lương cao hơn,hoặc là người lao động không hứng thú làm việc, chán nản bi quan ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh. Tiền lương không những có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn có ý nghĩa về mặt xã hội. Một mức lương hiệu quả có tác dụngđến cả người lao động và chủ doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp mức lương trả cho người lao động bằng doanh thu biên của người công nhân. Sự cần thiết phải cải tiến công tác quản lý tiên lương trong doanh nghiệp Trong điều kiện hiện nay để tiền lương phát huy được tác dụng tích cực của nó thì trước hết mỗi doanh nghiệp phải đảm bảo tiền lương của mình thực hiện tốt chức năng thấp nhất và chức năng quan trọng của tiền lương là phải đảm bảo đủ chi phí để tái sản xuất sức lao động tiền lương phải nuôi sống được người lao động, duy trì sức lao động của họ. - Tiền lương là giá trị sức lao động, là yếu tố của chi phí sản xuất. Do đó muốn tiết kiệm được chi phí tiền lương trong giá thành sản phẩm thì các doanh nghiệp phải sử dụng quỹ tiền lương của mình có kế hoạch thông qua việc xây dựng và quản lý quỹ tiền lương. Việc trả lương cho công nhân trong doanh nghiệp là trả dần theo từng tháng. Do đó phần tiền lương chưa dùng đến phải vấn đề này thì doanh nghiệp phải lập kế hoạch quản lý nguồn vốn tạm thời này. Nếu công tác này được thực hiện tốt sẽ làm tăng hiệu quả sử dụng vốn nâng cao hơn nữa kết quả sản xuất kinh doanh của đơn vị mình. Trong thời kỳ hiện nay Nhà nước ta đang thực hiện chính sách đổi mới, xoá bỏ bao cấp. Các đơn vị sản xuất kinh doanh phải tự hạch toán lỗ lãi để đóng góp vào ngân sách Nhà nước. Do vậy việc xác định và quản lý quỹ tiền lương cho các đơn vị có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Để có thể kết hợp giữa phát triển toàn bộ nền kinh tế với việc đảm bảo giá trị sức lao động cho người lao động. Đặc biệt trong điều kiện kinh tế thị trường, quá trình sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp luôn chịu sự tác động của qui luật cạnh tranh giá trị, cơ chế thị trường rất khắc nghiệt, nó sẵn sàng đào thải những doanh nghiệp nào làm ăn thua lỗ, không hiệu quả. Trong điều kiện đó, chất lượng và giá cả là những yếu tố quan trọng giúp cho doanh nghiệp đứng vững và phát triển. Để công nhân luôn gắn bó với công việc và với doanh nghiệp phát huy hết khả năng sáng tạo, tinh thần trách nhiệm trong sản xuất, luôn tìm cách cải tiến mẫu mã, chất lượng sản phẩm, tiết kiệm nguyên vật liệu, hạ giá thành sản phẩm. Để làm được điều đó các doanh nghiệp phải có một phương pháp quản lý có hiệu quả. Trong công tác quản lý thì quản lý quỹ tiền lương có vai trò hết sức quan trọng. Việc trả lương cho người công nhân được tiến hành như thế nào để khuyến khích họ trong sản xuất, đem lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp. - Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương trong các doanh nghiệp. Chuyển sang cơ chế thị trường Nhà nước không bao cấp cho các doanh nghiệp mà các doanh nghiệp phải tự hạch toán kinh doanh. Sản phẩm sản xuất ra phải tự tìm kiếm thị trường tiêu thụ nên cần phải nâng cao năng suất lao động hạ giá thành sản phẩm nhằm cạnh tranh chiếm lĩnh thị trường. Tiền lương là một bộ phận quan trọng trong giá thành sản phẩm nên yêu cầu đặt ra là các doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương. Do mỗi doanh nghiệp có một đặc điểm riêng và công tác tiền lương luôn có sự thay đổi theo thời gian và sự phát triển của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà mỗi doanh nghiệp luôn luôn phải hoàn thiện công tác tổ chức tiền lương của doanh nghiệp mình cho phù hợp. Hiện nay ở nhiều doanh nghiệp việc xây dựng kết cấu tiền lương còn chưa hợp lý, bộ phận tiền lương biến đổi còn chiếm tỷ trọng lớn hơn tiền lương cơ bản, tiền thưởng nhiều hơn lương làm giảm ý nghĩa của tiền lương, tiền lương không còn phản ánh được kết quả công việc. Bên cạnh đó việc phân phối quỹ lương còn chưa hợp lý giữa lao động quản lý và lao động trực tiếp, giữa lao động trong cùng một bộ phận. Do đó, cần phải có những phương hướng để khắc phục những nhược điểm này trong công tác tổ chức tiền lương của các doanh nghiệp CHƯƠNG II ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO KHANG A/ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC QUẢN LÝ QUỸ TIỀN LƯƠNG CUA CÔNG TY I) Quá trình hình thành và phát triển của Công ty CP Bảo Khang Được thành lập vào năm 1953 với hơn 50 năm kinh nghiệm, SILICONE SHIN-ETSU là tập đoàn silicon hàng đầu Nhật Bản với hơn 4800 sản phẩm Silicone các loại dùng trong nhiều lĩnh vực như: Xây dựng, điện, điện tử, hóa chất, dệt may, thực phẩm, y tế và gia dụng.Chất lượng sản phẩm và thương hiệu đã và đang được khẳng định và tin dùng trên khắp thế giới. Được giới thiệu và đưa vào thị trường Việt Nam tháng 4/2005, và lựa chọn Công ty CP Bảo Khang là nhà sản xuất đóng chai và phân phối độc quyền sản phẩm keo Silicon thương hiệu APL-Plus tại Việt Nam. Công ty Cổ phần Bảo Khang – được thành lập theo giấy phép đầu tư số : 4103003572 do sở Kế Hoạch và Đầu Tư TP.HCM cấp ngày 07/07/2005 và được sửa đổi lần thứ 4 ngày 18/07/2008 Ngành, nghề kinh doanh: Mua bán vật liệu xây dựng, hàng trang trí nội thất, máy móc thiết bị phục vụ ngành xây dựng, thiết bị vệ sinh, trang thiết bị y tế, trang thiết bị ngành giáo dục, hợp chất Silicon, keo dính các loại, khóa móc và ổ khoa. Môi giới thương mại. sản xuất đóng chai hợp chất silicon. Mua bán máy bơm.Dịch vụ kê khai hải quan.Mua bán xe ô tô, xe tải các loại. Bổ sung: Xây dựng công nghiệp và dân dụng.Mua bán thiết bị điện công nghiệp-dân dụng, thiết bị điện tử. Kinh doanh lữ hành, nội đại quốc tế. Vốn điều lệ đăng ký : 1.600.000.000 (VND) Vốn hiện có : 9.900.000.000 (VND) Trong đó: + Vốn cố định : 4.700.000.000(VND). + Vốn lưu động : 5.200.000.000(VND). II. Đặc điểm về tổ chức sản xuất kinh doanh và tổ chức quản lý của Công ty 1. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, ngành nghề kinh doanh. Là một Công ty cổ phần có đầy đủ tư cách pháp nhân, Công ty cổ phần Bảo Khang thực hịên chức năng và nhiệm vụ của mình theo qui định của pháp luật và các cơ quan quản lý hữu quan. 1.1- Cơ cấu tổ chức sản xuất: Công ty trực tiếp nhập khẩu nguyên liệu chính là hợp chất Silicon từ tập đoàn SHIN-ETSU tại Nhật bản. Đồng thời tiến hành nhập nguyên liệu phụ đó là vỏ chai, pitong, đầu vòi tại Hàn Quốc theo kiểu dáng, thương hiệu mẫu mã đã được đăng ký độc quyền tại Cục sở hữu trí tuệ tại Việt nam. Sau khi các nguyên liệu được nhập về kho, Ban Quốc đốc sẽ tiến hành lưu chuyển nguyên vật liệu vào khâu dây chuyền đóng chai thành phẩm. Cơ cấu tổ chức sản xuất được chia thành các bộ phận như sau: * Bộ phận chuyển hàng từ kho chuyển lại đầu máy chính * Bộ phận máy sẽ cho thùng nguyên liệu vào máy và tiến hành chiết keo ra chai. * Bộ phận thành phẩm sẽ tiến hành đóng pitong để bịt kín đáy chai không cho nguyên liệu tiếp xúc lâu với không khí. *Bộ phận bao bì sẽ đóng gói và chuyển hàng hóa vào thùng cartong theo quy trình sản xuất khép kín và nhanh chóng. 2. Tổ chức bộ máy của Công ty Đại hội đồng cổ đông là cơ quan quyết định cao nhất của công ty: Quyết định phương hướng, nhiệm vụ phát triển của công ty và kế hoạch kinh doanh hàng năm, thông qua điều lệ, bầu, bãi miễn thành viên hội đồng quản trị và ban kiểm soát, thông qua nghị quyết của đại hội nhiệm kỳ và năm tài chính. Hội đồng quản trị (HĐQT) là cơ quan quản lý công ty. HĐQT có toàn quyền nhân danh công ty để quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của công ty, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng, HĐQT chịu trách nhiệm trước Đại hội đồng về những sai phạm trong quản lý, vi phạm điều lệ, vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho công ty. Ban giám đốc : Chịu trách nhiệm điều hành hoạt động kinh doanh hàng ngày của công ty và chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị về việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn được giao. Phòng kinh doanh: có nhiệm vụ nghiên cứu và phát triển thị trường, lập kế hoạch bán hàng ngày, tháng và năm. Phòng kế toán tài vụ: Thực hiện các công tác kế toán tài chính của công ty, theo dõi công nợ, tổ chức khai báo thuế, lên chiến lựợc thu chi, và tính dự toán cho đơn hàng kế tiếp. Phòng nhân sự: Thực hiện việc tuyển dụng nhân sự, tìm hiểu và nắm bắt công việc của từng nhân nhân viên, và đưa ra ý kiến hỗ trợ ban giám đốc trong việc điều động lưu chuyển nhân sự để phù hợp với năng lực và khả năng chuyên môn của từng người. Bên cạnh đó thực thi các chính sách về chế độ Bảo Hiểm Xã Hội, Chính sách tiền lương tiền thưởng của công ty. Xưởng sản xuất: Là bộ phận chịu trách nhiệm sản xuất dưới sự quản lý của ban Giám đốc và các phòng ban chức năng, chịu trách nhiệm về số lượng hàng hóa bán ra kịp thời, hàng trong kho phù hợp với các đơn hàng bán ra. Trực tiếp quản lý và truyền đạt kinh nghiệm sản xuất cho nhân viên, các trưởng nhóm có nhiệm vụ đào tạo tay ngề sản xuất cho nhân mới thông qua Quản đốc Xưởng. Kế toán kho sẽ chịu trách nhiệm khai báo chính xác hàng tôn kho, theo dõ nhập-xuất-tồn báo lên bộ phận kế toán và quyết táon và kiểm kê kho hàng tháng. 3. Đặc điểm về lao động Đến ngày1/4/2009 công ty có 114 lao động, trong đó gồm 45 lao động gián tiếp và phục vụ còn lại là 69 lao động trực tiếp tại xuong s?n xuat. Tỷ trọng lao động gián tiếp là 39,5% còn tỷ trọng lao động trực tiếp là 60,5%. Về cơ cấu lao động theo trình độ chuyên môn: lực lượng lao động của công ty phần lớn là lao động trẻ có trình độ chuyên môn cao được hình thành từ nhiều nguồn và đã trải qua công việc cụ thể. Ta thấy được trình độ chuyên môn lao động của công ty qua biểu sau: Biểu 2: Cơ cấu lao động theo chuyên môn tính đến tháng 4/2001 Lao động Tổng số Đại học Cao dang-Trung học Công nhân kỹ thuật Số lượng (người) % Số lượng (người) % Số lượng (người) % Lanh dao 5 5 100 Kinh doanh 25 15 60 10 40 Ke toan 11 7 63.6 4 36.4 Nhan su 4 2 50 2 50 San xuat 69 11 16 58 84 Nguồn: Bộ phận nhân sự - Phòng Nhan su cung cấp ngày 1/4/2009 Qua biểu này ta thấy mặc dù lao động có trình độ đại học trong công ty chiếm 25,4%,trinh do cao dang-trung hoc la 23,6%.Để đáp ứng nhu cầu trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, chất lượng lao động của công ty cũng đã dần tăng lên. Cụ thể là tỷ trọng lao động có trình độ sơ cấp giảm, số lao động đúng chuyên môn tăng lên do đó đã nâng cao chất lượng lao động chung của toàn công ty. Biểu 3: Cơ cấu lao động theo tuổi, giới tính 1998 TS Nữ - Lao động quản lý 45 18 15-25 9 7 25-50 14 10 Trên 50 4 1 - Lao động trực tiếp 69 14 15-25 18 8 25-50 37 6 Trên 50 Tuổi đời bình quân của lao động trong công ty thấp và tỷ trọng nam cao hơn nữ là những điều kiện để phát huy khả năng của người lao động và có thể tăng năng suất lao động lên cao. Dựa trên chất lượng của đội ngũ lao động để từ đó làm căn cứ cho công ty xây dựng được mức tiền lương bình quân toàn công ty và để xây dựng đơn giá tiền lương. B/ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG Ở CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO KHANG Công tác xây dựng quỹ tiền lương là việc làm quan trọng và cũng là công việc đầu tiên trong công tác tiền lương của mỗi doanh nghiệp. ở công ty CP Bao Khang công tác xây dựng quỹ tiền lương được tiến hành như sau: I. Xây dựng kế hoạch quỹ tiền lương 1. Xây dựng quỹ lương cho bộ phận lao động gián tiếp Bộ phận lao động gian tiếp của công ty hiện nay là toàn bộ lao động thuộc khối văn phòng: Ban giám đốc, các phòng nghiệp vụ, lái xe, bảo vệ thường trực,... ở công ty Bao Khang hiện nay việc xác định quỹ lương của bộ phận lao động gián tiếp được xác định như sau: VGT = TL x n1 (1) Trong đó: VGT : Quỹ lương năm kế hoạch của bộ phận lao động gián tiếp TL : Suất lương giờ bình quân năm kế hoạch của bộ phận lao động gián tiếp. n1 : Số lao động định biên năm kế hoạch. Như vậy ta thấy việc xác định quỹ tiền lương năm kế hoạch cho bộ phận lao động gián tiếp ở công ty về bản chất là dựa vào công thức (1) (xác định quỹ tiền lương theo tiền lương bình quân và số lao động bình quân). Tuy nhiên theo công thức xác định quỹ tiền lương này cho bộ phận lao động gián tiếp, thì tiền lương bình quân của người lao động trong kỳ kế hoạch được xác định dựa vào tiền lương bình quân của người lao động kỳ báo cáo và chỉ số tiền lương kỳ kế hoạch (TL1 = TL0 * ITL) Tiền lương bình quân của khối lao động gián tiếp kỳ kế hoạch được xác định như sau: (2) Trong đó: : Hệ số lương bình quân, phụ cấp chức vụ (nếu có) của lao động toàn công ty. H1 : Hệ số lương bình quân theo hệ số lương qui định của bộ phận lao động trực tiếp. Số lao động trực tiếp (n2) và gián tiếp (n1) của công ty được xác định như sau: - Xác định n1 : do đặc thù của lao động quản lý rất khó định mức chính xác nên công ty phải xác định số lượng lao động gián tiếp căn cứ vào khối lượng công việc cần giải quyết trong năm kế hoạch để từ đó ước lượng số lao động cần thiết. - Xác định n2 : Số lao động trực tiếp là toàn bộ số người lao động tại xuong san xuat của công ty, cho nên số lao động này được xác định như sau: n2 = å Công nhân chính + å Công nhân phu + å Lao động dự phòng Từ (1) và (2) ta xác định được quỹ tiền lương của bộ phận lao động trực tiếp là: Qua phương pháp xác định quỹ tiền lương cho bộ phận lao động gián tiếp này ta nhận thấy việc xác định quỹ tiền lương hoàn toàn có cơ sở khoa học cả về lý thuyết và thực tế. Đã lấy lý thuyết làm cơ sở cho việc xây dựng quỹ tiền lương nhưng không phải chỉ đơn thuần là lý thuyết mà đã gắn với thực tế, gắn với tình hình kinh doanh hiện nay của công ty. Phương pháp xác định quỹ tiền lương này cũng đảm bảo gắn quỹ tiền lương với kết quả kinh doanh của công ty. Phản ánh được trình độ quản lý kinh doanh của lao động trực tiếp, nâng cao trách nhiệm, phát huy tính năng động sáng tạo của lao động gián tiếp. Tuy nhiên phương pháp này cũng gặp phải hạn chế là phụ thuộc vào công tác định biên lao động của khối văn phòng. Nếu như việc xác định số lao động định biên thiếu chính xác sẽ làm cho quan hệ tỷ lệ giữa quỹ tiền lương văn phòng và quỹ tiền lương cửa hàng không hợp lý. Bên cạnh đó việc xác định số lao động định biên lại dựa vào kinh nghiệm nên có phần thiếu chính xác. 2. Xác định quỹ lương cho bộ phận lao động trực tiếp Kết cấu lao động ở công ty CP Bao Khang gồm hai bộ phận là lao động trực tiếp và lao động gián tiếp.Do đó khi xác định được quỹ lương của bộ phận lao động gián tiếp ta sẽ xác định được quỹ lương cho bộ phận lao động trực tiếp bằng cách lấy tổng quỹ lương của công ty trừ đi phần quỹ lương của bộ phận lao động gián tiếp. Quỹ lương của bộ phận lao động trực tiếp được xác định dựa trên cơ sở nói trên. VTT = V - VGT Trong đó: VTT : Quỹ tiền lương của bộ phận lao động trực tiếp năm kế hoạch V : Tổng quỹ của công ty năm kế hoạch VGT : Quỹ tiền lương của bộ phận lao động gián tiếp năm kế hoạch. Với phương pháp xác định quỹ tiền lương cho bộ phận lao động trực tiếp như ở trên ta thấy phương pháp này là hoàn toàn chính xác, nó đúng cả trong suy luận logic cũng như cả trong thực tế. Đồng thời việc xác định theo công thức này giúp cho việc tính toán đơn giản tránh được sai sót có thể xảy ra. Tuy nhiên xác định được chính xác quỹ tiền lương của bộ phận lao động trực tiếp theo phương pháp này đòi hỏi phải xác định được chính xác quỹ tiền lương của bộ phận lao động gián tiếp. Công ty phải điều chỉnh tiền lương bình quân của bộ phận lao động trực tiếp để bảo đảm tính cân đối trong tiền lương của người lao động, tránh được tình trạng có sự chênh lệch quá lớn về tiền lương và làm cho tiền lương thực sự là công cụ quản lý công ty. Ưu điểm của việc xây dựng quỹ tiền lương cho khối lao động trực tiếp đã thể hiện được tính chính xác, tính hợp lý cao đã loại trừ được ảnh hưởng của các nhân tố khách quan giảm khoảng cách tiền lương và đảm bảo được các nguyên tắc của tổ chức tiền lương. Nhược điểm: Theo phương pháp này nó sẽ bị sai lệch nếu như việc xác định không đúng mức độ ảnh hưởng của các nhân tố. Điều này sẽ làm cho tiền lương bị bình quân hoá, không kích thích được người lao động, làm giảm tác dụng đòn bẩy kinh tế của tiền lương. II. Tình hình thanh toán tiền lương trong tháng ở công ty CP Bao Khang Trên cơ sở những quy định của Nhà nước công ty đã tiến hành thanh toán tiền lương hàng tháng căn cứ vào kết quả lao động của cán bộ công nhân viên và hiệu quả kinh doanh của tháng đó. Quỹ lương tháng của công ty. Ftháng = å Mtháng x D Trong đó: Ftháng : Quỹ tiền lương tháng của toàn công ty Mi tháng : Sản lượng kinh doanh trong tháng Di : Đơn giá 1.Tình hình thanh toán lương cho lao động trực tiếp. Sau khi xác định được quỹ lương tháng,công ty tiến hành chia lương cho từng người lao động dựa trên việc áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm tập thể vì do sản lượng bán của cửa hàng là do cả tập thể cửa hàng. Quỹ lương phân phối này là quỹ lương sau khi đã trừ đi các khoản phụ cấp. Việc chia lương cho người lao động được tiến hành như sau: Công thức tính: Trong đó: TLi : Tiền lương công nhân thứ i nhận được trong tháng F : Quỹ lương thang Ti : Ngày công làm việc của lao động i trong tháng Li : Hệ số lương cấp bậc của lao động i n : Số lao động trong tháng. Như vậy tiền lương của công nhân i nhận được trong tháng là số tiền lương tính theo công thức trên cộng với số tiền phụ cấp mà công nhân đó được huong. Ưu điểm của hình thức thanh toán lương cho bộ phận lao động trực tiếp là việc trả lương theo hiệu quả lao động thích hợp đối với bộ phận lao động trực tiếp. Cách trả lương của công ty đã tiến hành chặt chẽ, cẩn thận, tiền lương gắn với hiệu quả kinh doanh. Phương pháp này còn khuyến khích người lao động đảm bảo ngày công, đi làm đầy đủ. Nhược điểm của hình thức trả lương này là quỹ lương của duoc xác định dựa trên đơn giá tiền lương. Đây là đơn giá được xây dựng chưa có cơ sở khoa học mà chỉ dựa trên sự ước lượng. Do đó không đảm bảo được sự chính xác dẫn đến tiền lương của người lao động trong cũng bị ảnh hưởng. 2.Tình hình thanh toán lương cho bộ phận lao động gián tiếp. Đối với bộ phận này, do đặc điểm không định mức được cụ thể như đối với bộ phận lao động trực tiếp (định mức qua khối lượng sản phẩm tiêu thụ). Nên công ty đã áp dụng hình thức trả lương khoán theo thời gian cho toàn bộ khối lao động gián tiếp. Cách xác định quỹ tiền lương cho bộ phận lao động gián tiếp như sau: Quỹ tiền lương của khối văn phòng cũng được xác định giống như phương pháp giao khoán quỹ lương của khối lao động gián tiếp. FGT tháng = t x Ftháng Trong đó: Ftháng : Quỹ tiền lương của công ty trong tháng FGT tháng : Quỹ tiền lương tháng của bộ phận lao động gián tiếp t : Tỷ lệ % giữa quỹ lương văn phòng và quỹ lương công ty Từ quỹ lương của khối gián tiếp công ty tính lương cho từng phòng ban và từng người lao động trong phòng. Sau đó chuyển bảng thanh toán lương về từng phòng để kiểm tra sau đó mới phát lương. Đối với lao động văn phòng thì phụ cấp chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng quỹ lương và phụ cấp kiêm nhiệm được tính vào hệ số lương cấp bậc. Phụ cấp độc hại làm đêm của khối văn phòng chỉ tính cho tổ lái xe và bảo vệ. Việc tính lương cho từng lao động cũng được tính tương tự như tính lương cho khối lao động trực tiếp. Công thức tính: TLi = F x Ti x Li Trong đó: TLi : Tiền lương lao động thứ i nhận được trong tháng F : Quỹ lương của khối lao động gián tiếp Ti : Ngày công làm việc của lao động i trong tháng Li : Hệ số lương cấp bậc Ưu điểm của hình thức thanh toán tiền lương cho lao động gián tiếp là gắn lợi ích của bộ phận quản lý với kết quả kinh doanh của công ty, khuyến khích cán bộ công nhân viên nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công tác của mình để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty. Ngoài ra còn khuyến khích người lao động đảm bảo ngày công thực tế, tích cực làm việc để đạt hệ số lương cao hơn. Nhược điểm của hình thức này là còn mang tính bình quân chưa gắn liền với hiệu suất công tác của mỗi người. Chưa phản ánh được hiệu quả lao động trong từng ngày. III . BHXH và BHYT Hiện nay trong cơ chế mới, BHXH, BHYT là quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi ngời lao động. Do đócông ty và ngời lao động đều có quyền lợi và nghĩa vụ thực hiện khoản đónggóp này. Để hoàn thành nhiệm vụ đó Công ty đã thực hiện các công tác đó nhsau: BHXH: Hàng tháng, phòng tổ chức lao động tiền lơng lập bảng tănggiảm tiền lơng nộp cho ban BHXH thành phố. Dựa vào phiếu tăng giảm tiền l-ơng, kế toán trích 20% trên tổng tiền lơng cấp bậc của toàn bộ công nhân viênchức trong Công ty. Trong đó: 15% hạch toán vào giá thành sản phẩm. 5% trích từ lơng cơ bản của ngời lao động hay nói cách khác ngờilao động phải nộp 5% còn lại cho BHXH. Công thức tính số tiền BHXH nh sau: Số tiền BHXH phải nộp = Lơng cơ bản theo hệ số cấp bậc x 20% Cụ thể số tiền BHXH mà Công ty phải nộp quý IV năm 2008là: Tổng số tiền BHXH phải nộp là: 230.000.000x 20% = 46.000.000d Tổng số phải nộp trên công ty đã đa vào giá thành sản phẩm 15% Mức luong cơ bản giá trị là : 15% x 230.000.000đ = 34.500.000đ Số còn lại thu ở ngời lao động trị giá là: 5% x 230.000.000đ = 11.500.000 Hàng tháng Công ty nộp đủ 20% tiền BHXH cho ban BHXH của thànhphố. Sau đó những ngời nghỉ ốm sẽ đợc hởng 75% mức lơng, nghỉ do thai sản sẽ đợc huong 100% mức luơng, trợ cấp tai nạn, kế toán BHXH dựa vào số ngàynghỉ ốm đã đợc xác nhận của bệnh viện hoặc y tế cơ sở (Số ngày nghỉ từ 3 ngày trở lên thì phải có xác nhận của y tế bệnh viện), dựa vào bảng chấm công nghỉ ốm của các tổ chức gửi lên, dựa vào tỷ lệ % theo quy định của Nhà Nớc,và dựa vào tiền lương cấp bậc của từng Cán bộ công nhân viên. Sau đây là công thức tính số tiền đợc hởng trợ cấp BHXH của một ngời nghỉ ốm trong tháng là: ( Tiền lương cấp bậc )/ 26ngày x 75% x Số ngày nghỉ Sau khi đã hạch toán xong kế toán BHXH lập bảng tổng hợp thanh toán tiền trợ cấp BHXH thay lơng, sau đó chuyển cho Giám đốc duyệt chi, kế toán thanh toán viết phiếu chi chuyển cho thủ quỹ rồi chia cho từng nguoi IV-ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ QUỸ TIỀN LƯƠNG Ở CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO KHANG Công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương có mối quan hệ phụ thuộc. Nếu công tác xây dựng quỹ lương dựa trên cơ sở đúng đắn thì việc quản lý được thực hiện một cách dễ dàng và sẽ đạt được hiệu quả cao trong công tác tiền lương. Hiệu quả của công tác xây dựng và quản lý tiền lương là tạo động lực tăng năng suất lao động, đảm bảo ổn định về chi phí tiền lương, nâng cao mức sống của cán bộ công nhân viên và hiệu quả kinh doanh của công ty. Hiệu quả này được thể hiện ở một số mặt sau đây: 1. So sánh tiền lương bình quân giữa lao động trực tiếp và lao động gián tiếp Đối với khối văn phòng do công ty đã xây dựng được đơn giá tiền lương một cách khá phù hợp đã đảm bảo cho việc sử dụng có hiệu quả, hạn chế tăng lao động gián tiếp và khuyến khích người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, đảm bảo thu nhập của người lao động quản lý luôn tăng ổn định. Do đó đã dẫn đến tiền lương của khối văn phòng luôn cao hơn khối lao động trực tiếp. Ta có thể thấy thu nhập của khối văn phòng và khối cửa hàng qua mấy năm sau: 2006, 2007, 2008. Biểu 4: So sánh tiền lương bình quân khối văn phòng và khối ban hang Chỉ tiêu 2006 2007 2008 1. Tiền lương bình quân khối văn phòng (1.000đ/ng/tháng) 1636 2082 2410 2. Tiền lương bình quân khối san xuat(1.000đ/ng/tháng) 1058 1273 1550 3. Tỷ lệ giữa tiền lương bình quân khối VP và CH 154,6% 163,5% 155,4% (Nguồn: Báo cáo tổng kết 3 năm 2006, 2007, 2008) Qua biểu trên ta thấy tiền lương bình quân của khối văn phòng luôn cao hơn tiền lương bình quân của khối san xuat, do đơn giá giao cho khối văn phòng cao hơn. Ta thấy điều này hoàn toàn hợp lý vì do đặc điểm của công ty là kinh doanh thương mại,ở khối văn phòng phải lo tất cả các khâu, phải lo đảm bảo nguồn hàng, phải đảm bảo cung ứng kịp thời nhu cầu tiêu dùng trên thị trường. Do vậy lao động khối văn phòng đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn phải được đào tạo phù hợp mới có thể đảm nhận được công việc. Đây là điều mà người lao động san xuat không có được. Chính vì vậy tiền lương của khối văn phòng phải cao hơn. 2. Tình hình sử dụng thời gian lao động Hoạt động của công ty chủ yếu là dịch vụ bán hàng, bởi vậy ở thời điểm nào trong tháng, trong năm thì vẫn phải đảm bảo số lao động ban hang. Duy trì đều đặn ngày công lao động sẽ tạo khả năng phục vụ tốt khách hàng, bởi vậy công ty luôn đảm bảo ngày công thực tế. Một chế độ tiền lương hợp lý sẽ tạo điều kiện, động lực thúc đẩy người lao động tiết kiệm thời gian lãng phí, đảm bảo ngày công và tăng năng suất lao động. Tình hình sử dụng quỹ thời gian làm việc chế độ là một trong những nhân tố phản ánh chế độ hợp lý tiền lương của công ty. Để đánh giá hiệu quả sử dụng thời gian làm việc người ta dùng hệ số sử dụng thời gian làm việc: K K = Tthuc te/Tche do Trong đó: Tthực tế : Ngày công làm việc thực tế Tchế độ : Ngày công làm việc chế độ. Nếu như K càng gần đến một thì doanh nghiệp sử dụng lao động càng có hiệu quả. Tình hình sử dụng thời gian lao động ở công ty Bao Khang được thể hiện qua biểu sau: Biểu 5: Tình hình sử dụng thời gian lao động 2006-2008 Chỉ tiêu Năm Trong khối văn phòng Khối Ban Hang Trong toàn công ty Tchế độ (ngày) Tthực tế (ngày) K Tchế độ (ngày) Tthực tế (ngày) K Tchế độ (ngày) Tthực tế (ngày) K 2006 6.100 5.580 0,914 25.925 23.715 0,914 32.025 29.295 0,915 2007 6.405 5.880 0,918 25.925 23.800 0,918 32.330 29.680 0,918 2008 5.100 4.600 0,901 21.675 19.550 0,902 26.775 24.150 0,902 Nguồn: Tổng hợp nguồn chấm công của khối văn phòng và ban hàng Nhìn vào biểu này ta thấy rõ tình hình sử dụng quỹ thời gian của công ty. Ta thấy hệ số sử dụng thời gian làm việc thường ở mức 0,9 trở lên (gần 1) nên có thể nói rằng công ty đã sử dụng tốt quỹ thời gian chế độ. Điều này chứng tỏ mức lương và các chế độ khác đã khuyến khích người lao động làm việc hạn chế bởi những ngày nghỉ. Tóm lại qua phân tích tình hình xây dựng và quản lý quỹ tiền lương ở công ty CP Bao Khang, cho ta thấy công tác tiền lương có nhiều điểm ưu việt có tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh của công ty. Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế cần phải được thay đổi. Trong những mặt hạn chế của công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương nổi cộm lên 2 vấn đề cần phải hoàn thiện là: + Trong công tác xây dựng quỹ tiền lương: cần xây dựng được kế hoạch lưu chuyển từ đó xác định được quỹ tiền lương chính xác cho toàn công ty. + Trong công tác quản lý quỹ tiền lương: cần phải hoàn thiện công tác xác định đơn giá giao khoán cho từng mặt hàng kinh doanh,xác định được chính xác quỹ lương giao khoán.Từ đó phân phối cho người lao động một cách chính xác. CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO KHANG A. §Þnh hưíng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian(2002-2005). Trªn c¬ së nh÷ng thành tùu ®· ®Æt ®ưîc trong thêi gian võa qua,trong thêi gian(2009-20012) C«ng ty phÊn ®Êu ®Æt tæng doanh thu trong thêi gian này 60 tû ®ång trªnmét n¨m, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn víi møc thu nhËp b×nh qu©n kho¶ng 2,4 triÖu ®ång mét th¸ng. §Ó ®Æt ®ưîc nh÷ng môc tiªu ®· ®ặt ra c«ng ty cổ phần Bảo Khang cÇn cã phư¬ng hưíng ®Ó n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n b»ng viÖc khuyÕn khÝch c«ng nh©n giái truyÒn giao kinh nghiÖm cho c«ng nh©n cã tr×nh ®é kÐm h¬n hay b»ng nh÷ng cuéc thi n©ng bËc cho c«ng nh©n. §Æc biÖt c«ng ty cã thÓ trÝch quü ®Ó cö c«ng nh©n ®i häc n©ng cao tay nghÒ,t¨ng tû träng c«ng nh©n cã bËc cao 5,6,7 chiÕm kho¶ng 45% tæng sè c«ng nh©n s¶n suÊt cña c«ng ty. §Æc biÖt trong giai ®o¹n tíi naú c«ng ty cÇn ph¶i bæ xung hoàn chØnh c¸c quy chÕ qu¶n lý như viÖc qu¶n lý lao ®éng, lªn kÕ hoach ®ào t¹o, ®ào t¹o l¹i lùc lưîng c¸n bé qu¶n lý, x©y dùng biªn chÕ, chøc n¨ng cña phßng ban mét c¸ch râ ràng chÝnh x¸c, x©y dùng chÕ ®é kiÓm tra thưêng xuyªn. §Æc biÖt sö dông lao ®éng ®óng víi chuyªn ngành ®ưîc ®ào t¹o. C«ng ty phÊn ®Êu ®Çu tư thªm mét sè trang thiÕt bÞ m¸y móc míi,hiÖn ®¹i ®¸p øng yªu cÇu sản xuất sản phẩm cã chÊt lưîng cao, ®ång thêi đẩy mạnh hơn nữa sản phẩm của mình vào các c«ng tr×nh lín, quan träng cña quèc gia. Ho¹t ®éng tài chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty còng sÏ đưîc kiÓm so¸t chÆt chÏ chi phÝ, tÝnh to¸n chÝnh x¸c ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trưêng, ®ång thêi thùc hiÖn ®óng ®ñ yªu cÇu cña kÕ to¸n thèng kª cña nhà nưíc. B. Gi¶i ph¸p hoàn thiÖn c¸c h×nh thøc ®Ó tr¶ lư¬ng. I. Giải pháp về xây dựng quỹ tiền lương Như trên ta đã thấy, trong công tác xây dựng quỹ tiền lương cho công ty. Công ty đã sử dụng phương pháp xác định quỹ lương dựa trên đơn giá tiền lương và sản lượng kỳ kế hoạch. V = å Qi x Di Với: V : Tổng quỹ lương công ty năm kế hoạch Qi : Sản lượng lưu chuyển trong năm kế hoạch mặt hàng i Di : Đơn giá loại hình kinh doanh thứ i. Để xác định quỹ tiền lương của công ty trong kỳ kế hoạch công ty đã đưa ra phương pháp xác định sản lượng lưu chuyển (Qi) của từng mặt hàng. Phương pháp xác định (Qi) của công ty là: - Thống kê sản lượng bán hàng năm trước nhận thấy tốc độ tăng sản lượng cao hơn từ đó ước lượng sản lượng của kỳ kế hoạch. - Căn cứ vào vị trí địa lý điều kiện phát triển của địa bàn, từ đó ước lượng khối lượng lưu chuyển kỳ kế hoạch. Như vậy kế hoạch lưu chuyển được xây dựng dựa trên cơ sở ước lượng nên thiếu chính xác làm cho quỹ lương kế hoạch chưa sát thực tế (thường thấp hơn vì công ty thường có vượt chi). Để khắc phục điều này, công ty khi xác định kế hoạch lưu chuyển nên thực hiện theo cách sau đây: - Thống kê sản lượng bán lẻ từng mặt hàng cụ thể, ít nhất trong 3 năm gần đây để thấy rõ được tốc độ tăng (hoặc giảm) của sản lượng và các xu hướng biến đổi. Với cách này nó có xác xuất chính xác cao hơn so với chỉ tiêu thống kê sản lượng của năm trước như công ty đã làm. - Phát phiếu điều tra thăm dò thị trường, thị hiếu của khách hàng để xác định nhu cầu cần thiết Sau đó ta tổng hợp tất cả các điều kiện ảnh hưởng tới khối lượng lưu chuyển của công ty qua các bước trên. Từ đó sẽ xác định được sản lượng lưu chuyển năm kế hoạch của công ty. Với phương pháp đưa ra ở đây có thể chưa phải là phương pháp tốt nhất, nhưng với phương pháp này nó sẽ hoàn thiện các khiếm khuyết hiện nay mà công ty đang mắc phải. II.Hoàn thiÖn h×nh thøc tr¶ lư¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp 1.Tæ chøc s¾p xÕp l¹i bé m¸y qu¶n lý. Như chóng ta ®· biÕt tiÒn lư¬ng tr¶ theo thêi gian chØ thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng cña nã khi qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng ®ã là viÖc ph©n c«ng lao ®éng và ®¸nh gi¸ khèi lưîng chÊt lưîng c«ng viÖc mà ngưêi lao ®éng hoàn thành. MÆc dï tr¶ lư¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp là theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt cña nhà nưíc nhưng nã chưa g¾n víi kÕt qu¶, hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña tõng ngưêi. Tõ ®ã xuÊt hiÖn vÊn ®Ò ngưêi lao ®éng làm viÖc kh«ng hÕt kh¶ n¨ng, l·ng phÝ thêi gian chØ mang tÝnh h×nh thøc. Trong nhiÒu phßng ban viÖc ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng ngưêi chưa ®ưîc hîp lý và râ ràng. Cã nh÷ng ngưêi ®¶m nhiÖm qu¸ nhiÒu c«ng viÖc trong khi cã nh÷ng ngưêi ®¶m nhËn Ýt c«ng viÖc, thËm trÝ cßn nhiÒu viÖc mang tÝnh chÊt chung chung kh«ng ai là ngưêi chịu tr¸ch nhiÖm chÝnh. §©y là mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc mäi ngưêi làm viÖc víi n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng cao, l·ng phÝ thêi gian làm viÖc dÉn ®Õn viÖc kh«ng hoàn thành c«ng viÖc ®óng theo thêi gian quy ®Þnh. Do vËy viÖc ph©n c«ng bè trÝ hîp lý c«ng viÖc cho tõng ngưêi, sö dông tèi ®a kh¶ n¨ng và thêi gian làm viÖc ngưêi lao ®éng th× c«ng ty ph¶I tiÕn hành tæ chøc s¾p xÕp l¹i bé m¸y qu¶n lý cña m×nh theo nh÷ng hưíng sau ®©y: - Ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng ngưêi lao ®éng cÇn ph¶i phï hîp víi chuyªn m«n nghiÖp vô mà hä ®· ®ưîc ®ào t¹o. NÕu trưíc ®©y mà hä chưa ®ưîc ®ào t¹o chuyªn ngành mà hä ®ang làm th× c«ng ty cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn gióp hä ®i häc c¸c líp ng¾n h¹n ®Ó bæ sung kiÕn thøc chuyªn m«n gióp ngưêi lao ®éng thùc hiÖn tèt chøc n¨ng hoàn thành c«ng viÖc cña m×nh. - §èi víi nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái nhiÒu ngưêi cïng thùc hiÖn mà hiÖn nay th× ngưêi ®¶m nhËn ®ang thiÕu th× ta cÇn ph¶i thuyªn chuyÓn nh÷ng ngưêi ë bé phËn kh¸c sang cho ®i ®ào t¹o ®Ó cïng ®¶m nhËn viÖc ®ã. ViÖc tiÕn hành tuyÓn dông lao ®éng míi tõ ngoài vào (nh÷ng ngưêi lao ®éng ®ưîc tuyÓn míi vào ph¶i là nh÷ng ngưêi ®ưîc ®ào t¹o chÝnh quy ®óng chuyªn ngành c«ng ty ®ang cÇn ®Ó hoàn thành c«ng viÖc mét c¸ch tèt nhÊt). - C«ng ty ph¶i tiÕn hành x¸c ®Þnh nhiÖm vô chøc n¨ng cña c¸c phßng ban mét c¸ch chÝnh x¸c râ ràng ®Ó c¸c phßng ban tiÕn hành giao viÖc cho tõng ngưêi và ®ưa ra nh÷ng yªu cÇu ®èi víi c«ng viÖc ®ã như thêi gian hoàn thành, chÊt lưîng c«ng viÖc...Hàng th¸ng trưëng phßng kiÓm tra ®¸nh gi¸ møc ®é hoàn thành c«ng viÖc cña tõng ngưêi lao ®éng còng như sù cè g¾ng vư¬n lªn trong c«ng viÖc ®Ó làm c¬ së tr¶ lư¬ng. 2. Hoàn thiÖn h×nh thøc tr¶ lư¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp TiÒn lư¬ng theo thêi gian chØ thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng cña nã và qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng khi viÖc ph©n c«ng viÖc và ®¸nh gi¸ chÊt lưîng c«ng viÖc ®ưîc hoàn thành tèt. Do ®ã, cÇn ph¶i tr¶ lư¬ng g¾n víi sè lựîng, chÊt lựîng và hiÖu qu¶ c«ng viÖc cña tõng ngưêi. Sau ®©y em xin ®ưa ra mét sè ý kiÕn ®Ó hoàn thiÖn h×nh thøc tr¶ lư¬ng theo thêi gian cña lao ®éng làm viÖc ë v¨n phßng c«ng ty. Tr¶ lư¬ng theo c«ng viÖc ®ưîc giao g¾n víi møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái, møc ®é hoàn thμnh c«ng viÖc và sè ngày c«ng thùc tÕ. C«ng thøc tÝnh như sau: Vi * ni * hi Ti = m ∑ nj * hj j =1 Trong ®ã: -Ti: TiÒn lư¬ng cña ngưêi thø i nhËn ®ưîc. -ni: Ngày c«ng thùc tÕ trong kú cña ngưêi thø i. -m: Sè ngưêi cña bé phËn làm lư¬ng thêi gian. -Vt: Quü tiÒn lư¬ng tư¬ng øng víi møc ®é hoàn thành c«ng viÖc cña bé phËn làm ë c¸c v¨n phßng trong c«ng ty -hi: HÖ sè tiÒn lư¬ng cña ngưêi thø i øng víi c«ng viÖc ®ưîc giao, møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái và møc ®é hoàn thành c«ng viÖc. d1i + d 2i hi = * k d1 + d 2 Trong ®ã: k: HÖ sè møc ®é hoàn thành ®ưîc chia làm 3 møc: -Møc hoàn thành tèt: 1,2 -Møc ®é hoàn thành hÖ sè là: 1 -Møc chưa hoàn thành hÖ sè : 0,7 d1i: Sè ®iÓm phøc t¹p cña c«ng viÖc thø i ®¶m nhËn. d2i: Sè ®iÓm tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ngưêi thø i ®¶m nhËn. C«ng viÖc ®ßi hái D1i D2i Tõ ®¹i häc trë lªn 45-70 1-30 Cao ®¼ng và trung cÊp 20-40 1-19 S¬ cÊp 7-19 1-18 Kh«ng qua ®ào t¹o 1-6 1-2 Tæng sè ®iÓm cao nhÊt cña 2 nhãm yÕu tè møc ®é phøc t¹p và tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc (d1i+d2i) là 100%, th× sè ®iÓm cña d1i cao nhÊt là 70 ®iÓm(chiÕm tû träng70%) và d2i cao nhÊt là 30 ®iÓm (chiÕm tû träng 30%). -§èi víi d1i: C¨n cø vào tÝnh tư duy, chñ ®éng, s¸ng t¹o, møc ®é hîp t¸c và th©m niªn c«ng t¸c ®ßi hái, doanh nghiÖp ph©n chia tû träng ®iÓm trong khung theo theo cÊp tr×nh ®é, lËp b¶ng ®iÓm và ®¸nh gi¸ cho ®iÓm cô thÓ. -§èi víi d2i: C¨n cø vào tÝnh quan träng cña c«ng viÖc, tr¸ch nhiÖm cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn, tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, víi tài s¶n tÝnh m¹ng con ngưêi, quan hÖ c«ng t¸c...doanh nghiÖp ph©n chia tû träng ®iÓm trong khung theo cÊp tr×nh ®é, lËp b¶ng ®iÓm và ®¸nh gi¸ cho ®iÓm cô thÓ. (d1i+d2i): Tæng sè ®iÓm møc ®é phøc t¹p vμ tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong doanh nghiÖp. C¸c bưíc tiến hành x¸c ®Þnh hÖ sè tiÒn lư¬ng làm c¬ së ®Ó tr¶ lư¬ng theo c¸ch thøc này là: Thø nhÊt,thèng kª chøc danh c«ng viÖc cña tÊt c¶ lao ®éng làm viÖc trong c¸c v¨n phßng cña c«ng ty. Thø 2, ph©n nhãm c¸c chøc danh c«ng viÖc theo 4 cÊp tr×nh ®é: Tõ ®¹i häc trë lªn, cao ®¼ng và trung cÊp, s¬ cÊp, kh«ng qua ®ào t¹o. Thø 3,x¸c ®Þnh khung hÖ sè gi·n c¸ch dïng ®Ó tr¶ lư¬ng cho c«ng viÖc phøc t¹p nhÊt và ®¬n gi¶n nhÊt(gäi là béi sè tiÒn lư¬ng) Béi sè tiÒn lư¬ng cao nhÊt b»ng 2 lÇn hÖ sè tiÒn lư¬ng cña chøc danh c«ng viÖc phøc t¹p nhÊt ®ưîc xÕp theo nghÞ ®inh sè 26/Cp cña doanh nghiÖp và bội sè th¸p nhÊt b»ng hÖ sè møc lư¬ng ®ựîc xÕp theo nghÞ ®Þnh sè 26/CP. Trong khung béi sè tiÒn lư¬ng doanh nghiÖp lùa chän béi sã tiÒn lư¬ng sao cho phï hîp. Thø 4, theo b¶ng tû träng ®iÓm, x©y dùng b¶ng ®iÓm cô thÓ ®Ó chấm. ®iÓm cho c¸c chøc danh c«ng viÖc theo c¸c cÊp tr×nh ®é. Thứ 5, chÊm ®iÓm và x¸c ®Þnh hÖ sè lư¬ng cho tõng choc danh c«ng viÖc theo c¸c cÊp tr×nh ®é III. Hoàn thiÖn h×nh thøc tr¶ lư¬ng theo s¶n phÈm kho¸n 1. Hoàn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó tr¶ lư¬ng s¶n phÈm kho¸n. 1.1.Hoàn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng và x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn lư¬ng kho¸n. §Þnh møc lao ®éng là mét viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®ưîc trong c«ng t¸c tr¶ lư¬ng s¶n phÈm kho¸n. §Þnh møc lao ®éng lμ c¬ së quan träng ®Ó tÝnh tiÒn lư¬ng. §Æc biÖt ®èi víi ngành x©y dùng c«ng t¸c ®Þnh møc ®ưîc thùc thùc hiÖn sÏ gãp phÇn x©y dùng ®¬n gi¸ kho¸n và nã là c¬ së ®Ó giao kho¸n c¸c c«ng tr×nh víi mét møc tiÒn kho¸n hîp lý. Tuy nhiªn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng ë c«ng ty chưa ®ưîc chó ý nhiÒu c¸c møc ®ưîc x©y dùng cßn Ýt, chñ yÕu c¸c ®éi rót kinh nghiÖm ®Ó x©y dùng cßn ë c«ng ty ®Þnh møc sö dông ®Ó tÝnh chñ yÕu là ®Þnh møc x©y dùng cña nhà nưíc. XuÊt ph¸t vai trß c«ng t¸c ®Þnh møc và thùc tr¹ng thùc hiÖn x©y dùng ®Þnh møc ë c«ng ty. C«ng ty cÇn ph¶i bæ sung thªm c¸n bé,n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé ®Þnh møc b»ng c¸ch: +Më c¸c líp ng¾n h¹n ®Ó båi dưìng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n cho c¸n bé ®Þnh møc. +Ph¶i tiÕn hành tuyÓn chän thªm c¸n bé ®Þnh møc ë c¸c trưêng chÝnh quy +Ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé ®Þnh møc xuèng cơ së ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh thùc tÕ và bæ xung thêm kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n. +Ph¶i thưêng xuyªn theo dâi cËp nhËt chÝnh s¸ch x· héi cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c ®Þnh møc ChØ khi ®ạt ®ưîc nh÷ng ®iÒu kiÖn như vËy th× møc ®ưîc x©y dung míi cã tÝnh kh¶ thi và ®ưîc chÊp nhËn réng r·i. Do c¸c møc ®ưîc x©y dùng cã tÝnh kh«ng gian và thêi gian nªn nã chØ ®óng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhất ®Þnh do vËy mà cÇn ph¶i t¨ng cưêng c«ng t¸c kiÓm tra, ®iÒu chØnh viÖc thùc hiÖn møc cho phï hîp víi thùc tÕ. NÕu cã nh÷ng møc ®· l¹c hËu ta ph¶i t×m ra nguyªn nh©n v× sao møc bÞ l¹c hËu. Nh÷ng nguyªn nh©n ®ã ph¶i ®ưîc chØ ra râ ràng cô thÓ như do tr×nh ®é tay nghÒ cña ngưêi c«ng nh©n ®ưîc n©ng lªn hay do trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ tiÕn hoÆc do c¸c ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt thay ®æi... ViÖc kiÓm tra rà so¸t cã ý nghÜa rÊt quan träng v× chØ qua kh¶o s¸t thùc tÕ míi cã thÓ chØ ra mét c¸ch râ ràng, ®Çy ®ủ c¸c nguyªn nh©nlàm cho møc kh«ng cßn phï hîpvíi thùc tÕ s¶n xuÊt, làm c¬ së ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cho viÖc x©y dùng c¸c møc c¬ c¨n cø khoa häc. HiÖn nay c«ng ty ®ang tiÕn hành x©y dùng ®Þnh møc b»ng phư¬ng ph¸p kinh nghiÖm. ViÖc x©y dùng ®Þnh møc này mang tÝnh chñ quan, chñ yÕu dùa vao sù ưíc lưîng cña ®éi trưëng, nh÷ng ngưêi làm ®Þnh møc(những nh÷ng ngừêi này l¹i kh«ng cã tr×nh ®ộ chuyªn m«n vÒ ®Þnh møc). §ã là c¸c nguyªn nh©n làm cho c¸c ®Þnh møc ®ưîc x©y dùng ë c«ng ty bÞ sai lÖch so víi thùc tÕ. ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng này c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hành x©y dùng theo phư¬ng ph¸p ®Þnh møc trªn c¬ sá ph©n tÝch mét c¸ch khoa häc nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt hîp lý ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. Bëi kh«ng như nh÷ng ngành s¶n xuÊt kh¸c, viÖc tiÕn hành làm s¶n phÈm cña ngành x©y dùng ph¶i thưêng xuyªn chịu ¶nh hưëng cña yÕu tè thêi tiÕt nªn chóng ta kh«ng thÓ lo¹i bá yÕu tè này khi x©y dùng ®Þnh møc. §©y chÝnh là viÖc x©y dùng møc b»ng phư¬ng ph¸p kh¶o s¸t thêi gian làm viÖc trong ®ã cã sö dông kÕt hîp viÖc chôp ¶nh bÊm giê thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc cña c«ng nh©n. Khi sö dông phư¬ng ph¸p này ta sÏ x¸c ®Þnh ®ựîc møc chÝnh x¸c và ®Çy ®ñ nhÊt. Tuy nhiªn phư¬ng ph¸p này ®ßi hái tèn kÐm nhiÒu thêi gian, viÖc chuÈn bÞ c«ng phu và c«ng nh©n thưêng cã xu hướng làm viÖc víi cừ¬ng ®ộ thÊp h¬n b×nh thừ¬ng. Sau khi x©y dùng ®Þnh møc c«ng ty tiÕn hành x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn lư¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n suÊt theo c«ng thøc sau: §Gki=TLmin*Ti*hi/26 Trong ®ã: §Gki: là tiÒn lư¬ng kho¸n cho c«ng viÖc i TLmin: Møc lư¬ng tèi thiÓu do nhà nưíc quy ®Þnh Hi : là hÖ sè lư¬ng cÊp bËc cña c«ng viÖc i. Ti: Møc lư¬ng thêi gian cña c«ng viÖc i. 1.2.Hoàn thiÖn c«ng t¸c bè trÝ lao ®éng. ViÖc bè trÝ lao ®éng ë c¸c tæ hÇu như ®Òu do c¸c tæ tù s¾p xÕp, nã thưêng ®ưîc tiÕn hành theo kinh nghiÖm cña tæ trưëng, nh÷ng ngưêi làm viÖc cã th©m niªn nã xÈy ra t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vÒ tû lÖ gi÷a c«ng nh©n chÝnh và c«ng nh©n phô, bè trÝ kh«ng hîp lý gi÷a cÊp bËc c«ng nh©n víi cÊp bËc c«ng viÖc. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nhưîc ®iÓm ®ã c«ng ty nªn thùc hiÖn c¸c bưíc c«ng viÖc sau: -Khi tiÕn hành x¸c ®Þnh tû lÖ c«ng nh©n chÝnh, c«ng nh©n phô ta nªn c¨n cø vào khèi lưîng c«ng viÖc cña c«ng nh©n chÝnh và møc phôc vô cña c«ng nh©n phô. -Khi giai đoạn sản xuất chuÈn bÞ tiÕn hành th× ta cÇn ph¶i t¸ch ra tõng c«ng ®o¹n thùc hiÖn,tõng c«ng viÖc cô thÕ sau ®ã x¸c ®Þnh møc phøc t¹p cña c«ng viÖc råi trªn c¬ së ®ã ®Ó c¨n cø vào tr×nh ®é lành nghÒ cña tõng c«ng nh©n mà ph©n c«ng bè trÝ lao ®éng sao cho hîp lý b¶o ®¶m cÊp viÖc phï hîp víi cÊp bËc c«ng nh©n. 1.3. Hoàn thiÖn c«ng t¸c kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm. Khi chóng tadïng h×nh thøc tr¶ lư¬ng theo s¶n phÈm cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× viÖc khuyến khÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nhưng vÉn ®¶m b¶o chÊt lưîng c«ng viÖc th× c«ng t¸c kiªm tra nghiÖm thu s¶n phÈm cÇn ph¶i tiÕn hành mét c¸ch thưêng xuyªn và chÆt chÏ. Tuy vËy, ®Ó hoàn thiÖn c«ng t¸c này c¸c c¸n bé phô tr¸ch kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm cÇn ph¶i thùc hiÖn thưêng xuyªn và nghiªm ngÆt h¬n. Ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng tiªu hao nguyªn vËt liÖu thùc tÕ so víi ®Þnh møc cña tõng c«ng viªc, tõng c«ng ®o¹n cña mét c«ng viÖc. NÕu ph¸t hiÖn ra cã sù hao phÝ nguyªn v¹t liÖu so víi ®Þnh møc cÇn ph¶i t×m hiÓu nguyªn nhan và đề ra biªn pháp xö lý cô thÓ. Trong trưêng hîp hao hôt nguyªn vËt liÖu ë møc cho phÐp th× ta ph¶i chØ ra ®ưîc nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc hao hôt và t×m c¸ch h¹n chÕ hao hôt, cßn trong trưêng hîp hao hôt vưît ra ngoài ®Þnh møc cho phÐp t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®ªn hao hut và ph¶i cã c¸ch kh¾c phôc b»ng c¸ch c¶i tiÕn l¹i s¶n xuÊt, tiÕn hành söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng sai sãt. Cßn vÒ mÆt kü thuËt ta ph¶i kiÓm tra, ®¸nh gi¸. NÕu ph¸t hiÖn thÊy viÖc hao hôt ph¸t sinh do tiªu cùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn th× cÇn ph¶i cã biÖn phÊp sö lý ph¹t thích ®¸ng như viÖc b¾t ®Òn bï l¹i toàn bé sè nguyªn vËt liÖu ®ã hay trõ trùc tiÕp vào lư¬ng...Song song viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ là viÖc gi¸o dôc ý thøc kû luËt lao ®éng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu trong toàn bé c«ng nh©n viªn nhưng ®¶m b¶o yêu cÇu kü thuËt. Khi tiÕn hành kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm cÇn ph¶i cã h×nh thøc thưëng ®èi víi tõng c¸ nh©n, tæ, ®éi. Hoàn thành c«ng viÖc víi chÊt lượng s¶n phÈm cao ®¶m b¶o ®Ñp vÒ thÈm mÜ ®óng vÒ kü thuËt. §ång thêi cÇn cã biÖn phÊp xö ph¹t ®èi víi c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ kh«ng ®Æt yªu cÇu vÒ chÊt lưîng s¶n phÈm. ViÖc kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i giao cho nh÷ng c¸n bé, c«ng nh©n cã tr×nh ®é chuyªn m«n tay nhÒ cao cã kinh nghÖm c«ng t¸c và ®Æc biªt ph¶i cã trách nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc. 2.Hoàn thiÖn c«ng t¸c tr¶ lư¬ng s¶n phÈm kho¸n. C«ng ty kho¸n gän gi¸ trÞ sản phẩm và tiÕn hành chia lư¬ng cho c¸c tæ theo chÕ ®é lư¬ng s¶n phÈm kho¸n, và c¸c tæ tiÕn hành chia lư¬ng cho c«ng nh©n c¨n cø vao b¶ng chÊm c«ng và tæng tiÒn lư¬ng cña c¶ tæ. VÒ c¬ b¶n h×nh thøc tr¶ lư¬ng này là tèt nhưng nã cßn mét sè nhưîc ®iÓm: §ã là tiÌn lư¬ng mà c«ng nhËn ®ưîc mang tÝnh chñ quan cña ngưêi chia lư¬ng nªn chưa g¾n víi sù ®ãng gãp søc lao ®éng cña mçi ngưêi, kh«ng khuyÕn khÝch ®ưîc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nhưîc ®iÓm trong phư¬ng phÊp tr¶ lư¬ng này c«ng ty nªn hoàn thiÖnviÖc tr¶ lư¬ng s¶n phÈm kho¸n theo c¸c hưíng sau: +X¸c ®Þnh quü tiÒn lư¬ng cña c«ng nh©n: ∑lư¬ng=∑§G*Qi Trong ®ã: §Gi: ®¬n gi¸ ®¬n kho¸n cña c«ng viÖc i. Qi: Khèi lưîng kho¸n cña c«ng viÖc i hoàn thành. +Thùc hiÖn tr¶ lư¬ngcho c«ng nh©n. Khi tiÕn hành tr¶ lư¬ng cho c«ng nh©n ta cÇn thùc hiÖn nh÷ng bưíc sau: Bưíc 1: TÝnh tiÒn lư¬ng cÊp bËc và thêi gian làm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n TL min* hi * ni L1 = 26 Trong ®ã: TLmin: mức lư¬ng tèi thiÓu do nhà nước quy ®Þnh. hi: HÖ sè lư¬ng cña c«ng nh©n i. ni: Sè ngày làm việc thùc tÕ cña c«ng nh©n i. ∑L H = n ∑ Lcbi i =1 Bưíc 2: TÝnh hÖ sè ®iÒu chØnh. Bưíc 3: TÝnh tiÒn lư¬ng thùc lÜnh cña c¸c c«ng nh©n TLi=H*Lcbi VÝ dô: tổ của anh Trần Xuân Tài làm tổ trưởng thuéc bộ phận đóng nguyên liệu.Trong th¸ng 12/2008 tæ hoàn thành khối lượng sản phẩm víi sè tiÒn kho¸n là 14.600.000 ®ång. Khi ®ã ta cã hÖ sè ®iÒu chØnh H=14.600.000/7.205.000=2.026 Trong th¸ng anh Tài ®i làm 26 ngày, hÖ sè lư¬ng cña anh là 2.84. TiÒn Lương theo cÊp bËc c«ng viÖc và thêi gian làm viÖc thùc tÕ cña anh là: =510.000*2,84*26/26=1.448.000 ®ång TiÒn lư¬ng thùc lÜnh trong th¸ng cña anh nghÜa sÏ là TL=1.448.000*2,026=2.933.000 ®ång Tương tự ta có bảng sau: Họ và Tên HS Lương Số công Lcb TL nhận được Trần Xuân Tài 2.84 26 1.448.000 2.933.000 Võ Văn Hòa 2.33 26 1.188.000 2.407.000 Nguyễn Việt Hùng 2.33 26 1.188.000 2.407.000 Hoàng Bình Trọng 1.92 25 941.000 1.906.000 Nguyễn Đức Bình 1.72 26 877.000 1.777.000 Phan Đang Quang 1.72 26 877.000 1.777.000 Trần Xuân Lý 1.4 25 686.000 1.390.000 Tổng 7.205.000 ¦u ®iÓm: Víi c¸ch chia lương này tổng số tiÒn lư¬ng cña tæ ®· chia hÕt cho c«ng nh©n. Do ®ã ®· lo¹i bá ®ưîc tiªu cùc trong viÖc chia lư¬ng. C¸ch chia lư¬ng theo phư¬ng ph¸p míi ®· lo¹i bá ®ưîc tÝnh b×nh qu©n. C«ng nh©n nào cã cÊp bËc cao th× hưëng møc lư¬ng cao và ngưîc l¹i. Nã ®· khuyÕn khÝch c«ng nh©n ra søc phÊn ®Êu häc tËp, rÌn luyÖn kü n¨ng ®Ó n©ng cao tay nghÒ và qua ®ã gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cho b¶n th©n. II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHÁC 1.Tiến hành phân phối lại tiền lương giữa các bộ phận, giữa những người lao động có trình độ chuyên môn cao làm nhiều (cả về mặt chất và lượng), đểtừ đó đảm bảo lợi ích của người lao động. 2.Quy định cụ thể chế độ công việc, chất lượng sản phẩm làm ra, số lượng sản phẩm làm ra, thưởng cho những người lao động làm lợi cho doanh nghiệp. 3.Công ty cần phải làm cho người lao động hiểu rõ sự liên hệ giữa lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của người lao động. Để từ đó giúp họ được ý thức về những hoạt động của họ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp cũng chính là đang mang lại lợi ích cho chính bản thân họ. 4.Về công tác tổ chức cán bộ ông ty cũng cần quan tâm đến công tác bố trí cán bộ đặc biệt là cán bộ chủ chốt nhằm phát huy hết khả năng của từng người phù hợp với chuyên môn của họ.Bên cạnh đó cần thực hiện công tác giáo dục đào tạo. Cần gửi công nhân viên đi đào tạo để cho phù hợp với tình hình hiện nay. 5.Về hoạt động kinh doanhDối với các mặt hàng kinh doanh: mục tiêu chính phải ổn định thị trường thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về số lượng, chất lượng phục vụ nhằm nâng cao uy tín của công ty.Tiếp tục xây dựng các phương thức phục vụ từ bán lẻ tới bán buôn và chuyển thẳng.hối hợp chặt chẽ với các đơn vị bạn và phòng kinh doanh của công ty để hợp thành một khối thống nhất. KẾT LUẬN Hoà chung với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam từ khi chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường đã có những khởi sắc, phát triển với tốc độ cao. Có được những thành công đó là nhờ chính sách đầu tư vĩ mô có hiệu quả của Chính phủ và sự quản lý kinh doanh tốt của cấp vi mô trong các doanh nghiệp. Công tác xây dựng và quản lý tiền lương là một nội dung quan trọng của công tác quản lý doanh nghiệp, nhất là trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt. Do vậy, để tiền lương thực sự trở thành đòn bẩy tăng năng suất lao động chất lượng và hiệu quả công việc cần phải xây dựng, hoàn thiện một cơ chế tiền lương phù hợp thông qua quá trình thực hiện. Bảo đảm quan hệ lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động. Thời gian qua công ty Co phan Bao Khang đã đạt được nhiều kết quả tốt trong công tác quản lý tiền lương. Song để công tác tiền lương hoạt động tốt hơn nữa thì vẫn cần phải tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện. Trong phạm vi bài viết này nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình của thaygiaohướng dẫn và phòng tổ chức lao động tiền lương Công ty CP Bao Khang em đã xem xét, phân tích thực trạng và đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác xây dựng và quản lý tiền lương để cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ngày càng hiệu quả. Trong bài viết này do thời gian thực tập có hạn nên không tránh khỏi những thiếu sót em rất mong được sự góp ý nhiệt tình và sự cảm thông sâu sắc của các thầy cô giáo để cho em rút kinh nghiệm trong công tác sau này. Một lần nữa em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS Nguyễn Vĩnh Giang cùng toàn thể Ban lãnh đạo - cán bộ công nhân viên công ty cổ phần Bảo Khang đã tạo điều kiện giúp em hoàn thành tốt báo cáo này. ¬ TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình Kinh tế lao động của trường ĐH Kinh tế Quốc dân. 2.Nghị định 26/CP ngày 25/03/1997 cảu Chính phủ về quy định tạm thời chế độ tiền lương mới trong các doanh nghiệp. 3.Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh 2006,2007,2008 của Công ty Cổ phần Bảo Khang 5.Một số chuyên đề thực tập về công tác quản lý yiền lương. 6.Giáo trình Quản trị nhân lực trường đại học kinh tế quốc dân 7.Chế độ chính sách tiền công - tiền lương năm 2009 (Nxb Lao động - Xã hội 2008 Bộ lao động thương binh và xã hội) 8. Chế độ tiền lương 2009 - Trợ cấp và bảo hiểm xã hội(Nxb Hồng Đức 2008 cua Luật gia Quốc Huy) 9.Chế độ mới về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế(Nxb Tài chính 08/2007 Của bộ Tài chính) 10.Website www.laodong.com.vn MỤC LỤC