Chuyên đề Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất - tính giá thành sản phẩm và phương hướng nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty xây dựng 492

x©y dùng qu¶n lý vµ sö dông... NÕu c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ nhá nh­: g¨ng tay, giµy, ñng, ¸o b¶o hé, cuèc xÎng...th× ®­îc ph©n bæ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt khi xuÊt dïng. Chøng tõ ban ®Çu lµ c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng. NÕu c«ng cô,dông cô cã gi¸ trÞ lín liªn quan ®Õn nhiÒu k× h¹ch to¸n th× C«ng ty dïng ph­¬ng ph¸p ph©n bæ 50% hoÆc ph©n bæ nhiÒu kú tuú theo thêi gian sö dông cña lo¹i c«ng cô ®ã. Tõ c¸c chøng tõ gèc, kÕ to¸n c«ng tr­êng tËp hîp vµo b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt chung. 2.3. H¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: gåm chi phÝ khÊu hao m¸y tÝnh, vµ ph­¬ng tiÖn ®i l¹i cña c¸c ®éi tr­ëng x©y dùng (c¸c lo¹i xe con)...Hµng th¸ng trªn c¬ së sè khÊu hao mµ kÕ to¸n C«ng ty tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu ®Òu (b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao) b¸o xuèng cho c¸c ®éi, xÝ nghiÖp, kÕ to¸n xÝ nghiÖp sÏ ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho qu¶n lý ®éi cho c¸c c«ng tr×nh ®ang thi c«ng vµ ghi vµo b¶ng tæng hîp ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong n¨m = Nguyªn gi¸ x Tû lÖ khÊu hao Sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch hµng th¸ng = Nguyªn gi¸ x Tû lÖ khÊu hao 12 2.4. H¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, ... Chøng tõ ban ®Çu lµ c¸c ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng cña nhµ cung cÊp. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: c¸c chi phÝ nµy gåm cã chi phÝ tiÕp kh¸ch, giao dÞch, chi phÝ lµm nhµ t¹m, chi thanh to¸n vÐ tµu xe ®i ®­êng cña nh©n viªn, l¾p ®Æt ®iÖn tho¹i... cho ban ®iÒu hµnh c«ng tr×nh, c«ng nh©n thi c«ng c«ng tr×nh. C¸c chøng tõ gèc ®Ó h¹ch to¸n lµ c¸c ho¸ ®¬n, hîp ®ång, vÐ tµu xe.. Chi phÝ ph¸t sinh trùc tiÕp cho c«ng tr×nh nµo th× kÕ to¸n h¹ch to¸n cho c«ng tr×nh ®ã, cßn c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng tr×nh th× kÕ to¸n ®éi, xÝ nghiÖp tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc, kÕ to¸n ®éi vµo b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt chung. BiÓu16 XÝ nghiÖp x©y dùng sè 5 B¶ng kª chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung th¸ng 10/2002 Chøng tõ Néi dung Tæng sè NVL TiÕp kh¸ch b¸o chÝ §iÖn tho¹i KH TSC§ ....... Sè Ngµy 132 4/10 Chi tiÕp kh¸ch 2.120.000 2.120.000 134 20/10 Tr¶ tiÒn ®iÖn tho¹i 1.450.135 1.450.135 ... ..... ..... Tæng céng 45.784.568 ...... ....... ....... ..... ...... ...... Sau ®ã, tõ b¶ng kª chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. BiÓu 17 XÝ nghiÖp x©y dùng sè 5 B¶ng tæng hîp ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung th¸ng 10 TT Néi dung Tæng sè Tªn c«ng tr×nh §­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n §­êng 239 L¹ng S¬n 1 Chi phÝnh©n viªn QL (c¶ BHXH, KPC§, BHYT) 14.556.478 9.940.287 4.616.191 2 Chi phÝ NVL 1.320.445 870.210 450.235 3 Chi phÝ c«ng cô, dông cô 995.660 690.776 304.884 4 Chi phÝ DV mua ngoµi 3.540.633 2.154.850 1.385.793 5 Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 25.116.352 15.234.831 8.881.521 6 KhÊu hao TSC§ 1.255.000 850.000 405.000 Tæng céng 45.784.568 29.740.954 16.043.614 Ngµy 30 th¸ng 10 n¨m 2002 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp Ng­êi lËp Sau ®ã, c¸c chøng tõ gèc cïng b¶ng kª, b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc chuyÓn vÒ C«ng ty, kÕ to¸n C«ng ty sau khi kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c, hîp lÖ sÏ lËp chøng tõ ghi sæ. BiÓu 18 C«ng ty x©y dùng 492 Chøng tõ ghi sæ sè: 510 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn SH NT Nî Cã 1/11 CPSXC hai c«ng tr×nh ®­êng Hïng V­¬ng vµ 239 th¸ng 10 627 136.5 45.784.568 Céng 45.784.568 Tõ chøng tõ ghi sæ, kÕ to¸n vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i TK 627. §ång thêi tõ c¸c chøng tõ gèc vµ b¶ng kª, b¶ng tæng hîp, kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt TK 627. BiÓu 19 C«ng ty x©y dùng 492 Sæ chi tiÕt TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung C«ng tr×nh: §­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n Quý IV/ 2002 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §¦ Ph¸t sinh SH NT Nî Cã 484 07/10 Chi mua x¨ng 136.5 164.600 407 12/10 Chi mua c«ng cô dông cô 136.5 690.776 ...... CPSXC ph¸t sinh th¸ng 10 29.740.954 ..... 31/12 KÕt chuyÓn CPSXC quý IV 154 98.222.864 Céng sè ph¸t sinh 98.222.864 98.222.864 BiÓu 20 C«ng ty x©ydùng 492 Sæ c¸i TK 627 –Chi phÝ s¶n xuÊt chung Quý IV/2002 NT CTGS DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã 1/11 510 1/11 CPSXC ®­êng HV­¬ng-Ls¬n th¸ng 10 136.5 29.740.954 1/11 510 1/11 Chi phÝ SXC ®­êng 239- l¹ng s¬n th¸ng 10 136.5 16.043.614 ......... 31/12 K/C CPSXC quý IV ®­êng Hïng V­¬ng quý IV 154 98.222.864 Céng sè ph¸t sinh 980.369.560 980.369.560 VII. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang * Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt Do ®Æc ®iÓm cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lµ cã khèi l­îng gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian thi c«ng dµi…®ång thêi ®Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vµ tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty lµ quyÕt to¸n theo quý nªn viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®­îc tiÕn hµnh theo quý. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung) ph¸t sinh trong k× sÏ ®­îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Cuèi quý, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ cho bót to¸n kÕt chuyÓn. BiÓu 21 C«ng ty X©y Dùng 492 Chøng tõ ghi sæ Sè: 620 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã KÕt chuyÓn CP NVL trùc tiÕp 154 621 1.445.755.830 KÕt chuyÓn CP NC trùc tiÕp 154 622 170.252.900 KÕt chuyÓn CP m¸y thi c«ng 154 623 193.001.200 KÕt chuyÓn CPSX chung 154 627 98.222.864 Céng 1.907.232.794 KÌm theo: .... chøng tõ gèc Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. C¨n cø vµo c¸c sæ chi tiÕt TK 621, TK 622, TK 623, TK 627 (më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt TK 154 cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. BiÓu 22 C«ng ty x©y dùng 492 Sæ chi tiÕt TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang C«ng tr×nh: §­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n Quý IV/2002 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã 1/10 D­ ®Çu kú 450.972.533 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT 621 1.445.755.830 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT 622 170.252.900 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ SDMTC 623 193.001.200 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 627 98.222.864 31/12 Bµn giao HMCT hoµn thµnh 632 2.073.843.333 Céng ph¸t sinh 1.907.232.794 2.073.843.333 D­ cuèi k× 284.361.994 C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 154 BiÓu 23 C«ng ty x©y dùng 492 Sæ c¸i TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Quý IV/ 2002 NT CTGS DiÔn gi¶i TK §¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã D­ ®Çu kú 928.173.250 ... ... ... ....... ... ... ... 31/12 620 31/12 KÕt chuyÓn CPNVLTT 621 1.445.755.830 31/12 620 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT 622 170.252.900 31/12 620 31/12 KÕt chuyÓn CPSDMTC 623 193.001.200 31/12 620 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 627 98.222.864 31/12 621 31/12 Bµn giao HMCT hoµn thµnh 632 2.073.843.333 ... ... ... ... ... ... ... Céng ph¸t sinh 11.362.458.390 10.801.199.322 Sè d­ cuèi kú 1.489.432.318 *KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang T¹i c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, s¶n phÈm dë dang cuèi kú th­êng cã gi¸ trÞ rÊt lín. Bªn c¹nh ®ã, do s¶n phÈm x©y l¾p cã kÕt cÊu vµ ®Æc ®iÓm kÜ thuËt phøc t¹p nªn ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ rÊt khã. ViÖc kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang t¹i C«ng ty x©y dùng 492 th­êng ®­îc tiÕn hµnh vµo cuèi mçi quý. Víi c«ng tr×nh thanh to¸n (nghiÖm thu) mét lÇn, s¶n phÈm dë dang ®­îc coi lµ s¶n phÈm ch­a hoµn thµnh bµn giao cho chñ ®Çu t­. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng kÐo dµi th× chñ ®Çu t­ vµ C«ng ty thèng nhÊt nghiÖm thu theo ®iÓm dõng kü thuËt cña tõng h¹ng môc c«ng tr×nh ®Ó thanh to¸n. C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ë C«ng ty 492 th­êng ®­îc nghiÖm thu theo c¸c b­íc sau: B­íc 1: NghiÖm thu néi bé: Phßng Kinh tÕ- Kü thuËt, chØ huy c«ng tr­êng, xÝ nghiÖp x©y dùng tæ chøc nghiÖm thu khèi l­îng thùc tÕ ®· hoµn thµnh lµm c¬ së ®Ó thanh to¸n tiÒn c«ng cho XÝ nghiÖp x©y dùng vµ lËp b¸o c¸o nghiÖm thu b­íc 2 B­íc 2: NghiÖm thu c¬ së do c¸n bé gi¸m s¸t kü thuËt cña Ban qu¶n lý dù ¸n nghiÖm thu víi C«ng ty hoÆc C«ng ty t¹m chÊp nhËn khèi l­îng hoµn thµnh 80% cña b­íc 1 ®Ó lËp b¸o c¸o. B­íc 3: NghiÖm thu thanh to¸n cña chñ ®Çu t­ (ban A) theo giai ®o¹n ®iÓm dõng kü thuËt. C¨n cø vµo b­íc nghiÖm thu nµy, C«ng ty lËp hå s¬ dù to¸n thanh to¸n gi¸ trÞ x©y l¾p hoµn thµnh. B­íc 4: NghiÖm thu cÊp bé chñ qu¶n (Nhµ n­íc) quyÕt to¸n c«ng tr×nh ®­a vµo sö dông. Cuèi mçi quý, ®¹i diÖn phßng kinh tÕ- kÕ ho¹ch cïng víi kü thuËt viªn c«ng tr×nh vµ chñ nhiÖm c«ng tr×nh tiÕn hµnh kiÓm kª, x¸c ®Þnh phÇn khèi l­îng x©y l¾p ®· thùc hiÖn ®­îc trong quý; tæ chøc bµn giao, nghiÖm thu víi bªn A ®Ó x¸c ®Þnh khèi l­îng x©y l¾p ®­îc bªn A nghiÖm thu chÊp nhËn thanh to¸n. Khèi l­îng x©y l¾p dë dang chÝnh lµ hiÖu sè gi÷a khèi l­îng x©y l¾p ®­îc nghiÖm thu ë b­íc 1 víi khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh ®­îc bªn A nghiÖm thu chÊp nhËn thanh to¸n. Sau ®ã, Phßng Kinh tÕ- KÕ ho¹ch sÏ l¾p ®¬n gi¸ dù to¸n phï hîp víi tõng c«ng viÖc, tõng c«ng tr×nh cô thÓ råi göi cho Phßng KÕ to¸n- Tµi chÝnh. Phßng kÕ to¸n- tµi chÝnh sau khi nhËn ®­îc nh÷ng tµi liÖu trªn sÏ tiÕn hµnh x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi quý. C«ng viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi quý theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ®­îc kÕ to¸n thùc hiÖn nh­ sau( BiÓu 24) BiÓu 24 C«ng ty x©y dùng 492 TrÝch b¶ng x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang C«ng tr×nh: §­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n- Quý IV/ 2002 STT H¹ng môc KL do BCH CT b/c¸o nghiÖm thu néi bé KL ®­îc bªn A chÊp nhËn thanh to¸n KL ch­a ®­îc bªn A chÊp nhËn §¬n gi¸ ®Êu thÇu (gi¸ ®­îc duyÖt) Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang 1 2 3 4 5 6 7=5x6 I C«ng t¸c ®Êt 1 §µo ®Êt (m3) 3.750 3.650 100 56.760 5.676.000 2 §¾p ®Êt (m3) 5.700 5.500 200 76.000 15.200.000 II CÇu, cèng 1 Bª t«ng(m3) 2.350 2.300 50 1.120.000 56.000.000 2 X©y ®¸(m3) 3.250 3.100 150 650.000 97.500.000 .... ... ... ... ... ... Céng 284.361.994 C¨n cø vµo c¸c biªn b¶n nghiÖm thu néi bé (b­íc 1) vµ biªn b¶n nghiÖm thu c¬ së (b­íc 2) phßng Kinh tÕ – KÕ ho¹ch cung cÊp cho phßng kÕ to¸n-tµi chÝnh c¸c sè liÖu v¨n b¶n ®­îc Ban A- qu¶n lý dù ¸n x¸c nhËn. Phßng KÕ to¸n- tµi chÝnh x¸c ®Þnh dù to¸n khèi l­îng hoµn thµnh bµn giao vµ chi phÝ khèi l­îng dë dang cuèi kú nh­ sau: BiÓu25 C«ng ty x©y dùng 492 TrÝch b¶n b¸o c¸o gi¸ trÞ s¶n l­îng- Thu vèn- khèi l­îng dë dang Quý IV/2002 STT C«ng tr×nh Dù to¸n chi phÝ KLXL hoµn thµnh bµn giao Chi phÝ dë dang cuèi kú 1 §­êng Hïng V­¬ng-L¹ng S¬n 2.097.428.760 284.361.994 2 Nhµ A2-3 Dù ¸n 678 1.687.980.540 350.452.126 3 §­êng 239- L¹ng S¬n 450.860.243 65.701.253 .... .... .... Tæng céng xxxx xxxx 2. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Do s¶n phÈm x©y l¾p cã gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian s¶n xuÊt kÐo dµi nªn C«ng ty lùa chän ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh theo quý. Cuèi quý, khi viÖc tËp hîp chi phÝ ®­îc hoµn tÊt, kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp theo c«ng thøc sau: Z = D®k + PStk - Dck Trong ®ã : Z: Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh D®k : Chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú PStk: Chi phÝ ph¸t sinh trong kú Dck : Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú §èi víi c«ng tr×nh ®­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n, ta cã: Chi phÝ dë dang ®Çu kú: 450.972.533 ® Chi phÝ ph¸t sinh trong kú: 1.907.232.794 ® Chi phÝ dë dang cuèi kú: 284.361.994 ® C¨n cø vµo biªn b¶n nghiÖm thu khèi l­îng x©y l¾p ngµy 31/12/2002 vµ phiÕu gi¸ thanh to¸n cña chñ ®Çu t­, C«ng ty x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p ®· ®­îc nghiÖm thu lµ: Z = 450.972.533 + 1.907.232.794 - 284.361.994 =2.073.843.333 ® BiÓu 26 C«ng ty x©y dùng 492 B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p C«ng tr×nh: §­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung Sè tiÒn 1. Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú 450.972.533 2. Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú 1.907.232.794 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Chi phÝ s¶n xuÊt chung 1.445.755.830 170.252.900 193.001.200 98.222.864 3. Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú 284.361.994 4. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh (1+2-3) 2.073.843.333 Sau ®ã, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ BiÓu27 C«ng ty x©y dùng 492 chøng tõ ghi sæ Sè 621 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn SH NT Nî Cã 31/12 Bµn giao HMCT hoµn thµnh 632 154 2.073.843.333 Céng 2.073.843.333 §Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh toµn bé, C«ng ty ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo tæng doanh thu c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao trong kú. Bëi c¸c c«ng tr×nh cã quy m«, ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nh­ nhµ, ®­êng, kÌ,...nªn tØ träng c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh c«ng tr×nh kh¸c nhau do ®ã nÕu sö dông tiªu thøc ph©n bæ lµ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hay nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kh«ng hîp lý v× vËy C«ng ty chän tiªu thøc ph©n bæ lµ tæng doanh thu c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao trong kú. phÇn II ph­¬ng h­íng Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng 492 I. nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng 492. C«ng ty x©y dùng 492 lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng Tr­êng S¬n. Trong nh÷ng n¨m qua, ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, C«ng ty ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu, t×m tßi, s¸ng t¹o, tiÕp cËn thÞ tr­êng, më réng quy m« kinh doanh, thu hót kh¸ch hµng. Nhê vËy, C«ng ty ®· t×m ®­îc viÖc lµm ®Òu ®Æn, s¶n xuÊt ®i vµo æn ®Þnh, hµng n¨m thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô nép ng©n s¸ch cho nhµ n­íc, ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty cßn cã nh÷ng chÝnh s¸ch l­¬ng bæng, ®·i ngé tho¶ ®¸ng, quan t©m ®Õn lîi Ých cña ng­êi lao ®éng v× thÕ ®· khÝch lÖ ®­îc tinh thÇn lao ®éng h¨ng say, nhiÖt t×nh, s¸ng t¹o vµ cã tr¸ch nhiÖm cao ë hä. Bªn c¹nh c«ng viÖc hµng n¨m Tæng c«ng ty giao, C«ng ty ®· m¹nh d¹n t×m kiÕm thÞ tr­êng, ký kÕt ®­îc nhiÒu hîp ®ång míi. Toµn thÓ l·nh ®¹o, c«ng nh©n viªn trong C«ng ty kh«ng ngõng häc hái, n©ng cao tr×nh ®é ®ång thêi m¹nh d¹n tiÕp cËn ®Þa bµn vµ chñ ®Çu t­ liªn doanh liªn kÕt, chó träng n©ng cao chÊt l­îng lµm hå s¬ dù thÇu nªn ®· tróng nhiÒu gãi thÇu cã gi¸ trÞ t­¬ng ®èi lín. Víi sù phÊn ®Êu kh«ng ngõng, C«ng ty ®· t¹o dùng ®­îc uy tÝn lín trong ngµnh x©y dùng, kh¼ng ®Þnh ®­îc chç ®øng cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng. Cã ®­îc kÕt qu¶ trªn mét phÇn lµ nhê C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, hiÖu qu¶, cã thÓ tiÕp cËn víi t×nh h×nh s¶n xuÊt thùc tÕ t¹i c¸c c«ng tr­êng nªn cã thÓ kiÓm so¸t chi phÝ mét c¸ch chÆt chÏ. §ång thêi viÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n gän xuèng tõng xÝ nghiÖp x©y dùng ®· tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh tèc ®é thi c«ng gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Bªn c¹nh ®ã kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn sù ®ãng gãp quan träng cña phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, nhÊt lµ trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh. ViÖc ¸p dông hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp (ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141/ TC/Q§/C§KT ngµy 01/01/1995 cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh) vµ chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p (theo quyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§/BTC ngµy 16/12/1998) ®· gãp phÇn cñng cè vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty. Qua thêi gian nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty x©y dùng 492, em nhËn thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng t¹i C«ng ty cã nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt nh­: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi hoµn chØnh, chÆt chÏ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc víi ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é, cã chuyªn m«n tèt, ý thøc tr¸ch nhiÖm cao vµ nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, lu«n ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®ång thêi kh«ng ngõng häc hái, gióp ®ì lÉn nhau vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô. Trong bé m¸y kÕ to¸n, mçi nh©n viªn ®Òu ®­îc quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, t¹o nªn mèi liªn hÖ lÖ thuéc, chÕ ­íc lÉn nhau. Do cã sù ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n nªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®i s©u vµo tõng phÇn hµnh ®ång thêi kh«ng cã sù chång chÐo c«ng viÖc gi÷a c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. §iÒu nµy gióp cho bé m¸y kÕ to¸n ho¹t ®éng b¾t nhÞp phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý. C«ng ty cã hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu hîp ph¸p, hîp lÖ, ®Çy ®ñ theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty cßn cã mét sè chøng tõ vµ sæ s¸ch ®Æc thï phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n t¹i C«ng ty. Trªn c¬ së quy ®Þnh tÊt c¶ c¸c kho¶n chi ®Òu ph¶i cã chøng tõ ®Ó x¸c minh nªn c¸c nghiÖp vô ghi trªn sæ s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty ®· ph¶n ¸nh ®óng c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng tr­êng. ViÖc ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n “chøng tõ ghi sæ” lµ thuËn tiÖn vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng, tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc C«ng ty x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Trªn c¬ së ®ã, C«ng ty x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lµ phï hîp víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra, víi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh mµ C«ng ty ¸p dông lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp cã ­u ®iÓm t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu: ViÖc lËp kÕ ho¹ch mua vËt t­ hµng th¸ng ë c¸c xÝ nghiÖp (®éi x©y dùng) trªn c¬ së tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh vµ møc dù to¸n, tiÕn hµnh më kho ®èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu chÝnh, quan träng ®· b¾t kÞp ®­îc tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh, sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt t­ trªn thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã, t¹i c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc, viÖc theo dâi nhËp xuÊt vËt t­ ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ th«ng qua c¸c chøng tõ nh­ phiÕu nhËp kho, xuÊt kho, b¶ng tæng hîp vËt t­ nhËp, b¶ng tæng hîp vËt t­ xuÊt, gióp kÕ to¸n C«ng ty ghi sæ nhanh chãng, dÔ dµng. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: T¹i c«ng tr­êng, kÕ to¸n xÝ nghiÖp ®· theo dâi chi phÝ nh©n c«ng chÆt chÏ, chÝnh x¸c th«ng qua c¸c chøng tõ nh­ b¶ng chÊm c«ng, hîp ®ång lµm kho¸n…ViÖc ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian ®èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, theo s¶n phÈm ®èi víi bé phËn lao ®éng trùc tiÕp ®· qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lu«n phÊn ®Êu hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc ®­îc giao. §èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, viÖc tr¶ l­¬ng theo thêi gian kÕt hîp víi th­ëng n¨ng suÊt ®· n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Qua b¶ng tæng hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®· ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c gi¸ trÞ phôc vô cña m¸y thi c«ng còng nh­ chi phÝ sö dông m¸y t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong h¹ch to¸n gi¸ thµnh. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: kÕ to¸n ®· ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, chi tiÕt kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nh×n chung ho¹t ®éng cña phßng tµi chÝnh kÕ to¸n ®· ®¶m b¶o ®­îc viÖc theo dâi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho ban l·nh ®¹o C«ng ty. Tuy nhiªn còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Cô thÓ viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ chËm chÔ, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n cßn ch­a ®Çy ®ñ, ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ch­a ®óng chÕ ®é, viÖc ¸p dông kÕ to¸n qu¶n trÞ cßn nhiÒu bÊt cËp, viÖc qu¶n lý vèn cßn ch­a hiÖu qu¶,…. II. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty x©y dùng 492 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ nhu cÇu kh¸ch quan cña x· héi vµ lµ mét c«ng cô quan träng phôc vô cho qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, ®ång thêi còng lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cña Nhµ n­íc trong viÖc chØ ®¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi, doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng phÊn ®Êu tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Víi nguån lùc cã h¹n, muèn n©ng cao kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp ph¶i lµm tèt nhiÒu mÆt tõ kh©u cung cÊp ®Çu vµo, tæ chøc s¶n xuÊt cho tíi tiªu thô, ®Æc biÖt lµ ph¶i ®Ò ra ®­îc biÖn ph¸p tiÕt kiÖm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ, khai th¸c tèi ®a mäi tiÒm n¨ng s½n cã vÒ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng...Do ®ã, h¹ch to¸n kÕ to¸n víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh kinh doanh, ®· kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ vai trß cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c kh«ng chØ gióp cho viÖc ph¶n ¸nh ®óng ®¾n t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh mµ cßn cung cÊp kÞp thêi th«ng tin cho nhµ qu¶n lý. V× thÕ, hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc rÊt cÇn thiÕt gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cho doanh nghiÖp. Ngoµi ra, hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho doanh nghiÖp tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®ång thêi thùc hiÖn nguyªn t¾c tiÕt kiÖm, khoa häc trong c«ng t¸c kÕ to¸n vµ nhê ®ã cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, nhanh chãng. Nh­ vËy, hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu cã tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ lín m¹nh cña mäi doanh nghiÖp. NhËn thøc ®­îc vai trß vµ tÇm quan träng cña viÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, trªn c¬ së lý luËn ®· ®­îc häc ë tr­êng cïng víi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o PGS.TS Ph¹m ThÞ G¸i, em xin ®­îc ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ víi mong muèn gãp phÇn cñng cè, hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng 492 sao cho hîp lý vµ ®óng chÕ ®é tµi chÝnh, n©ng cao hiÖu qu¶ chi phÝ còng nh­ tËp hîp vµ ph©n bæ c¸c chi phÝ mét c¸ch hîp lý ®Ó x¸c ®Þnh ®óng, chÝnh x¸c chØ tiªu gi¸ thµnh. 2. mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1. KiÕn nghÞ vÒ viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ HiÖn nay, mÆc dï C«ng ty ®· cã quy ®Þnh râ vÒ ®Þnh k× lu©n chuyÓn chøng tõ lªn phßng kÕ to¸n C«ng ty nh­ng vÉn x¶y ra t×nh tr¹ng chøng tõ ®­îc chuyÓn lªn rÊt chËm. §iÒu nµy g©y c¶n trë cho c«ng t¸c h¹ch to¸n, dån c«ng viÖc vµo cuèi kú, dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt kh«ng ®¸ng cã trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh­ ghi thiÕu, ghi nhÇm. Bªn c¹nh ®ã, c¸c chøng tõ kh«ng hîp lÖ, còng nh­ nh÷ng chøng tõ chi sai môc ®Ých vÉn ®­îc thanh to¸n lµm cho kh©u kiÓm tra, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú cµng khã kh¨n. V× vËy, viÖc so s¸nh gi÷a chi phÝ thùc tÕ vµ chi phÝ dù to¸n lµ kh«ng chÝnh x¸c, ¶nh h­ëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh cña nhµ qu¶n lý. ViÖc lu©n chuyÓn chøng tõ chËm chÔ kh«ng chØ do nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ c¸c c«ng tr×nh thi c«ng th­êng ë xa trô së C«ng ty mµ cßn do c¶ nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa c¸c ®éi, xÝ nghiÖp thi c«ng: hä kh«ng thùc hiÖn ®óng tr¸ch nhiÖm lu©n chuyÓn chøng tõ cña m×nh. VÒ ®iÓm nµy, em xin kiÕn nghÞ C«ng ty nªn cã biÖn ph¸p ®«n ®èc viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ tõ phÝa kÕ to¸n xÝ nghiÖp, yªu cÇu ph¶i hoµn tr¶ chøng tõ ®óng thêi gian quy ®Þnh, nh¾c nhë hoÆc cã h×nh thøc kØ luËt ®èi víi nh÷ng ng­êi vi ph¹m nhiÒu lÇn… 2.2. KiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng s¶n xuÊt lµ mét bé phËn chi phÝ quan träng cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. T¹i C«ng ty x©y dùng 492 ®ang ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng hoµn toµn phï h¬p víi quy m« vµ tÝnh chÊt ngµnh nghÒ kinh doanh. ViÖc ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian ®èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, theo s¶n phÈm ®èi víi bé phËn lao ®éng trùc tiÕp ®· qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lu«n phÊn ®Êu hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc ®­îc giao. §èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, viÖc tr¶ l­¬ng theo thêi gian kÕt hîp víi th­ëng n¨ng suÊt ®· n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, theo em C«ng ty cã thÓ c¶i thiÖn hoµn thµnh tèt c«ng viÖc lËp ®Þnh møc lao ®éng ph¶i chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n c«ng viÖc, chø kh«ng lËp chung cho c¶ c«ng tr×nh v× nh­ thÕ sÏ kh«ng chÝnh x¸c, dÔ l·ng phÝ. Tuy c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i chi tiÕt, cô thÓ nh­ng nã sÏ mang l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu h¬n. 2.3. KiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng HiÖn nay t¹i C«ng ty tiÕn hµnh theo dâi chÊm c«ng cho c¸c tæ m¸y thi c«ng còng gièng nh­ c¸c tæ ®éi s¶n xuÊt kh¸c lµ ch­a hîp lý v× trong s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lóc nµo m¸y thi c«ng còng ho¹t ®éng. Ngoµi ra cïng mét m¸y thi c«ng trong mét kú cã thÓ tham gia s¶n xuÊt t¹i nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c nhau. L­îng nhiªn liÖu tiªu hao ®èi víi m¸y thi c«ng lµ lín. Theo em C«ng ty nªn lËp nhËt tr×nh sö dông xe m¸y thi c«ng ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c theo dâi t×nh h×nh sö dông xe m¸y trong tæ, xÝ nghiÖp theo mÉu sau: XÝ nghiÖp x©y dùng sè 5 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp- Tù do- H¹nh phóc NhËt tr×nh sö dông xe m¸y thi c«ng Tõ ngµy ®Õn ngµy th¸ng n¨m Tªn xe m¸y: Hä tªn ca tr­ëng: NT Ca (Tõ giê phót ®Õn giê phót) Néi dung c«ng viÖc Khèi l­îng KÜ thuËt thi c«ng x¸c nhËn Bs¸ng BchiÒu Ngoµi ra, söa ch÷a lín m¸y thi c«ng lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®Ó duy tr× n¨ng lùc lµm viÖc cña xe, m¸y thi c«ng nh­ng c«ng ty kh«ng thùc hiÖn trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín m¸y thi c«ng. Nh­ vËy, khi x¶y ra t×nh tr¹ng m¸y thi c«ng háng hãc ph¶i söa ch÷a lín sÏ g©y ra sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vÒ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng gi÷a c¸c kú, C«ng ty nªn tiÕn hµnh trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín m¸y thi c«ng dù tÝnh sÏ ph¸t sinh. Nî TK 136- Chi tiÕt cho xÝ nghiÖp x©y dùng Cã TK 335 – TrÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín. §ång thêi ghi : Nî TK 623- chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Cã TK 136- Chi tiÕt cho xÝ nghiÖp x©y dùng 2.5. KiÕn nghÞ vÒ ph­¬ng ph¸p kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang C«ng ty x©y dùng 492 tÝnh gi¸ khèi l­îng x©y l¾p dë dang b»ng c¸ch lÊy khèi l­îng x©y l¾p dë dang thùc tÕ nh©n víi ®¬n gi¸ dù to¸n. Nh­ vËy, C«ng ty ®· coi gi¸ trÞ dù to¸n khèi l­îng x©y l¾p dë dang nh­ lµ chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú. Víi ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ C«ng ty ®ang ¸p dông nh­ trªn lµ ch­a thËt chÝnh x¸c. Khi ®ã, gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ kh«ng phï hîp víi chi phÝ thùc tÕ ®· bá ra dÉn ®Õn viÖc ph¶n ¸nh sai lÖch t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp còng nh­ viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh; bªn c¹nh ®ã lµm ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh. ChÝnh v× vËy, ®Ó ®¶m b¶o viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo em C«ng ty nªn thay ®æi ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n nh­ sau: Chi phÝ thùc tÕ cña Chi phÝ thùc tÕ cña Chi phÝ thùc khèi l­îng x©y l¾p + khèi l­îng x©y l¾p Gi¸ trÞ dù tÕ khèi l­îng dë dang ®Çu kú thùc hiÖn trong kú to¸n cña x©y l¾p dë = x khèi l­îng dang cuèi kú Gi¸ trÞ dù to¸n cña Gi¸ tri dù to¸n cña x©y l¾p khèi l­îng x©y l¾p + khèi l­îng x©y l¾p dë dang hoµn thµnh trong kú dë dang cuèi kú cuèi kú Chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú cña c«ng tr×nh ®­êng Hïng V­¬ng – L¹ng S¬n tÝnh theo c«ng thøc nh­ trªn sÏ lµ: ® Khi ®ã, gi¸ thµnh thùc tÕ h¹ng môc c«ng tr×nh ®­êng Hïng V­¬ng- L¹ng S¬n hoµn thµnh bµn giao sau khi tÝnh l¹i chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú sÏ lµ: Z = 450.972.533 + 1.907.232.794 –281.546.130 =2.076.659 ® 2.6. KiÕn nghÞ vÒ vÊn ®Ò qu¶n lý vèn cho s¶n xuÊt * VÒ thu håi vèn c¸c c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh bµn giao ®­îc bªn A chÊp nhËn thanh to¸n. Trong x©y dùng c¬ b¶n nhu cÇu vèn sö dông cho s¶n xuÊt lµ rÊt lín, thu håi vèn chËm. C¸c c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­a vµo sö dông ®­îc bªn A chÊp nhËn thanh to¸n, c«ng tr×nh ®· h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lîi nhuËn ®· ph©n phèi, nh­ng tiÒn cßn nî ®äng trªn TK 131 “ph¶i thu cña kh¸ch hµng” cã c«ng tr×nh ®· trªn mét n¨m (nh­ c«ng tr×nh Së y tÕ Trµng §Þnh hoµn thµnh bµn giao th¸ng 5/2001). NhiÒu lÇn trong n¨m 2002 C«ng ty ®· cö ng­êi ®Õn bªn A yªu cÇu thanh to¸n nh­ng vÉn ch­a thanh to¸n ®­îc. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn qu¸ nhiÒu do kh¸ch hµng nî (®­îc më chi tiÕt trªn tµi kho¶n 131) tr­íc khi ®Êu thÇu, giao nhËn thÇu, ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ C«ng ty ph¶i xem xÐt kü kh¶ n¨ng tµi chÝnh còng nh­ c¸c kh¶ n¨ng thanh to¸n cña chñ ®Çu t­. §­a c¸c yÕu tè chuyÓn vèn thanh to¸n gi÷a chñ ®Çu t­ víi C«ng ty t­¬ng øng víi khèi l­îng chÊt l­îng tiÕn ®é hoµn thµnh cña c«ng tr×nh ®Ó chñ ®Çu t­ (bªn A) chñ ®éng bè trÝ thanh to¸n vèn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­a vµo sö dông. * VÒ viÖc ®¶m b¶o vèn cho c¸c xÝ nghiÖp phô thuéc (c¸c ®éi thi c«ng) KÕ to¸n C«ng ty c¨n cø vµo kÕ ho¹ch thi c«ng cña c¸c ®éi, XÝ nghiÖp vµ c¸c yÕu tè cã liªn quan sÏ tiÕn hµnh cÊp vèn (øng vèn) cho c¸c ®éi, XÝ nghiÖp. Hµng quý vµo th¸ng cuèi quý míi thanh to¸n hoÆc ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh nghiÖm thu néi bé míi tæ chøc thanh quyÕt to¸n. XÐt trªn gãc ®é qu¶n lý vèn cã thÓ nhu cÇu thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ch­a cÇn ®Õn mét l­îng vèn nh­ kÕ ho¹ch hoÆc nh­ ®Ò nghÞ cña ®éi, XÝ nghiÖp nh­ng XÝ nghiÖp vÉn t¹m øng t¹o nªn thiÕu vèn ë XÝ nghiÖp nµy nh­ng ë xÝ nghiÖp kh¸c vèn l¹i ch­a sö dông hÕt. VÒ vÊn ®Ò nµy em xin kiÕn nghÞ C«ng ty nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ®éi, xÝ nghiÖp tù huy ®éng vèn tõ c¸c nguån kh¸c ®ång thêi ph©n phèi hîp lý vèn cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Hµng th¸ng c¸c kÕ to¸n ®éi ph¶i vÒ phßng KÕ to¸n tµi chÝnh cña C«ng ty ®Ó thanh to¸n tiÒn t¹m øng, thanh to¸n tiÒn t¹m øng kú tr­íc xong míi t¹m øng tiÒn cho kú sau nh­ vËy sÏ thuËn lîi cho phßng KÕ to¸n theo dâi ®­îc qu¸ tr×nh sö dông vèn vµ tr¸nh dån viÖc vµo cuèi quý. 2.7. KiÕn nghÞ vÒ kÕ to¸n m¸y vi tÝnh Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý vÒ khèi l­îng còng nh­ chÊt l­îng th«ng tin ngµy cµng cao. Mét mÆt, do yªu cÇu c¹nh tranh ®ßi hái ph¶i xö lý th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c. MÆt kh¸c, th«ng tin ph¶i phôc vô cho nhiÒu môc ®Ých, nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. TÊt c¶ ®iÒu nµy kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông réng r·i c¸c kü thuËt tÝnh to¸n hiÖn ®¹i vµo viÖc xö lý th«ng tin kÕ to¸n nãi chung vµ th«ng tin vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh nãi riªng. KÕ to¸n m¸y cã ­u ®iÓm h¬n kÕ to¸n thñ c«ng lµ l­u tr÷ vµ truy nhËp d÷ liÖu nhanh, chÝnh x¸c, gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n, tiÕt kiÖm chi phÝ, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi gióp cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ ®­îc nhanh chãng. Tuy nhiªn nã còng ®ßi hái mét sè ®iÒu kiÖn nh­ m· ho¸ th«ng tin ®Çu vµo, ph¶i xö lý c¸c quan hÖ th«ng tin liªn quan ®Õn nhiÒu phÇn hµnh mét c¸ch ®ång bé vµ ®ßi hái vÒ tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n. HiÖn nay, phßng kÕ to¸n C«ng ty ®· ®­îc trang bÞ m¸y tÝnh tuy nhiªn kÕ to¸n vÉn ch­a khai th¸c triÖt ®Ó c«ng dông cña m¸y tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. C«ng t¸c kÕ to¸n chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn thñ c«ng nªn hiÖu suÊt lµm viÖc ch­a cao, dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng dån viÖc vµo cuèi th¸ng. V× vËy, ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vèn cã cña m¸y vi tÝnh còng nh­ gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng, C«ng ty nªn cã mét phÇn mÒm kÕ to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n ë C«ng ty vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh. Víi thùc tÕ hiÖn nay cña C«ng ty, ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× C«ng ty cÇn ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: ph¶i cã nguån vèn ®Ó sö dông cho viÖc mua phÇn mÒm kÕ to¸n hoÆc thuª viÕt ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n riªng cho C«ng ty; cÇn ph¶i ®µo t¹o bé m¸y kÕ to¸n, n©ng cao tr×nh ®é tiÕp cËn tin häc vµ sö dông thµnh th¹o ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n trªn m¸y cho c¸c c¸n bé kÕ to¸n. §ång thêi C«ng ty cÇn ph¶i biÕt tËn dông ­u ®iÓm cña viÖc dïng kÕ to¸n m¸y lµ sö dông Ýt nh©n lùc ®Ó tinh gi¶n bé m¸y kÕ to¸n, chØ cÇn gi÷ l¹i nh÷ng nh©n viªn thùc sù cã n¨ng lùc, tr×nh ®é. 2.8. KiÕn nghÞ vÒ kÕ to¸n qu¶n trÞ KÕ to¸n qu¶n trÞ lµ khoa häc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ néi bé doanh nghiÖp. Nh÷ng th«ng tin mµ kÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp cã ý nghÜa v« cïng quan träng, nã kh«ng chØ lµ th«ng tin qu¸ khø, th«ng tin hiÖn t¹i mµ cßn bao gåm c¸c th«ng tin vÒ t­¬ng lai. V× vËy, kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mét bé phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ ®­îc thÓ hiÖn ë tÊt c¶ c¸c kh©u, tõ lËp kÕ ho¹ch dù to¸n ®Õn thùc hiÖn, kiÓm tra gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®óng ®¾n, tiÕt kiÖm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ. ë c¸c n­íc Anh, Ph¸p, Mü…kÕ to¸n qu¶n trÞ ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong vµi chôc n¨m nay vµ nã rÊt ®­îc c¸c doanh nghiÖp chó träng. Tuy nhiªn, ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®ã cã C«ng ty x©y dùng 492, kÕ to¸n qu¶n trÞ cßn míi mÎ, nhËn thøc vµ tæ chøc trong c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp. Bëi kh«ng nhËn thøc ®­îc vai trß vµ tÇm quan träng cña kÕ to¸n qu¶n trÞ nªn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp cßn kh¸ hêi hît. C«ng t¸c qu¶n lý h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chñ yÕu do kÕ to¸n tµi chÝnh ®¶m nhËn, ch­a ph¶n ¸nh ®­îc râ rµng mèi quan hÖ chi phÝ- khèi l­îng- lîi nhuËn, còng nh­ ch­a ph©n tÝch cô thÓ, chi tiÕt chi phÝ theo biÕn phÝ, ®Þnh phÝ còng nh­ kho¶n môc vµ yÕu tè chi phÝ. Do ®ã, sù ®ãng gãp cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµo c¸c môc tiªu qu¶n lý chung cña C«ng ty ch­a hoµn toµn t­¬ng xøng víi nhiÖm vô vµ tr×nh ®é cña bé m¸y kÕ to¸n. XuÊt ph¸t tõ vai trß vµ tÇm quan träng cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n qu¶n trÞ. Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, tr×nh ®é vµ yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp. X©y dùng kÕ to¸n qu¶n trÞ trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p theo h­íng: KÕ to¸n qu¶n trÞ cÇn quan t©m tíi ph©n lo¹i chi phÝ thµnh biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ nh»m cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra vµ chñ ®éng ®iÒu tiÕt chi phÝ cho phï hîp. B»ng c¸ch ph©n lo¹i nµy, nhµ qu¶n trÞ sÏ thÊy ®­îc sù biÕn ®éng cña chi phÝ cã phï hîp hay kh«ng víi sù biÕn ®éng cña møc ®é ho¹t ®éng vµ tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m qu¶n lý tèt c¸c chi phÝ. KÕ to¸n cã thÓ thùc hiÖn ph©n lo¹i theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p: ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng bÐ nhÊt, ph­¬ng ph¸p cùc ®¹i- cùc tiÓu. XÐt trong kho¶ng thêi gian ng¾n h¹n khi doanh nghiÖp kh«ng cã nhu cÇu më réng quy m« ho¹t ®éng th× ®Þnh phÝ lµ mét ®¹i l­îng t­¬ng ®èi æn ®Þnh, do ®ã muèn tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cÇn ph¶i tèi ®a ho¸ l·i trªn biÕn phÝ (sè d­ ®¶m phÝ). §©y lµ c¬ së rÊt quan träng cho viÖc xem xÐt ra c¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan tíi chi phÝ- khèi l­îng- lîi nhuËn vµ gi¸ c¶. Trªn c¬ së ph©n tÝch mèi quan hÖ ®ã, kÕ to¸n qu¶n trÞ cã thÓ t­ vÊn cho nhµ qu¶n trÞ trong viÖc ®Þnh gi¸ giao kho¸n, ®ång thêi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ dù thÇu dùa trªn c¬ së l·i trªn biÕn phÝ sÏ cung cÊp cho doanh nghiÖp mét ph¹m vi gi¸ linh ho¹t ®Ó cã thÓ quyÕt ®Þnh th¾ng thÇu. X©y dùng kÕ to¸n qu¶n trÞ trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n,tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ. Thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho dù ®o¸n, dù b¸o; lËp dù to¸n chi phÝ gi¸ thµnh ®ång thêi so s¸nh dù to¸n víi thùc tÕ ®Ó xem xÐt sù biÕn ®éng cña c¸c kho¶n môc thùc tÕ cã hîp lý kh«ng, tõ ®ã ®­a ra gi¶i ph¸p phï hîp. B¶ng ph©n tÝch chi phÝ (H¹ng môc c«ng tr×nh…) Kho¶n môc chi phÝ Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn TØ lÖ (%) Sè tiÒn TØ lÖ(%) Chi phÝ NVLTT Chi phÝ NCTT CPSDMTC CPSXC Tæng céng III. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m n©ng cao kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1 .§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån nh©n lùc, vËt lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh lµ cÇn thiÕt gióp nhµ qu¶n lý thÊy ®­îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, khoa häc hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp chóng ta cÇn sö dông hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ phï hîp. D­íi ®©y lµ mét sè chØ tiªu quan träng. Tæng chi phÝ Chi phÝ cho 1000® doanh thu = x 1000 Tæng doanh thu ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó cã 1000 ®ång doanh thu th× c«ng ty cÇn ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång chi phÝ hay ph¶n ¸nh l­îng chi phÝ ®Ó ®¹t ®­îc 1000 ® doanh thu. ChØ tiªu nµy cµng nhá tøc lµ chi phÝ bá ra cho 1000 ®ång doanh thu cµng thÊp, ®ã chÝnh lµ dÊu hiÖu tèt ®èi víi doanh nghiÖp trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tr­êng hîp ng­îc l¹i doanh nghiÖp sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ khi muèn t¨ng lîi nhuËn. Tæng lîi nhuËn Lîi nhuËn trªn 1000 ® chi phÝ = x 1000 Tæng chi phÝ ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc l·i thu ®­îc khi bá ra 1000® chi phÝ, biÓu thÞ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tæng lîi nhuËn TØ suÊt lîi nhuËn doanh thu = x 100 Tæng doanh thu ChØ tiªu nµy cµng lín th× chøng tá hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cµng cao. C¸ch chØ tiªu trªn t¹i C«ng ty x©y dùng 492 trong hai n¨m qua ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: STT ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2002 so víi 2001 TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi 1 Tæng doanh thu 38.876.184.471 52.803.337.786 +13.927.153.315 135% 2 Tæng chi phÝ 37.549.099.637 50.419.061.594 +12.869.961.957 134% 3 Tæng lîi nhuËn 1.327.084.834 2.384.276.192 +1.057.191.358 179% 4 Chi phÝ /1000® DT 965 954 -11 98% 5 L·i trªn 1000® chi phÝ 35 47 +12 134% 6 TØ suÊt LN-DT 3,41 4,51 +1,1 Qua b¶ng trªn ta thÊy so víi n¨m 2001, doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn doanh nghiÖp ®Òu t¨ng trong ®ã lîi nhuËn t¨ng 1.057.191.358 ® hay ®¹t 179% thÓ hiÖn doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i h¬n, t×m kiÕm ®­îc nhiÒu viÖc lµm h¬n, ®­a s¶n xuÊt ®i vµo æn ®Þnh. Tuy nhiªn viÖc so s¸nh trùc tiÕp, gi¶n ®¬n nh­ trªn ch­a thÓ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cô thÓ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp do vËy cÇn ®i s©u ph©n tÝch c¸c chØ tiªu chi phÝ/ 1000 ® doanh thu, l·i trªn 1000 ® chi phÝ vµ tØ suÊt lîi nhuËn- doanh thu. XÐt chi phÝ cho 1000 ® doanh thu n¨m 2002 ®¹t 98 % gi¶m 2% so víi n¨m 2001. §©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nã chøng tá C«ng ty ®· sö dông vµ ph©n bæ chi phÝ cho thi c«ng c«ng tr×nh lµ hîp lý, h¹n chÕ ®­îc møc t¨ng chi phÝ cho tõng xÝ nghiÖp x©y l¾p. Trong n¨m 2001, ®Ó t¹o ra 1000 ® doanh thu C«ng ty cÇn bá ra 965 ® chi phÝ nh­ng n¨m 2001 th× chØ cÇn bá ra 954 ® nghÜa lµ C«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc 11 ® chi phÝ tÝnh cho 1000 ® doanh thu. Nh­ vËy, so víi n¨m 2001 hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. ChØ tiªu l·i trªn 1000 ® chi phÝ n¨m 2002 t¨ng 12 ® so víi n¨m 2001 hay ®¹t 134%. Tøc lµ trong n¨m 2001 cø 1000 ® chi phÝ bá ra th× C«ng ty thu ®­îc 35 ® l·i, sang n¨m 2002 con sè nµy ®· t¨ng lªn lµ 47 ®. Víi kÕt qu¶ t¨ng lªn nh­ trªn chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh C«ng ty ®· ho¹t ®éng tèt h¬n , tuy nhiªn cÇn duy tr× vµ ph¸t huy h¬n n÷a n¨ng lùc cña m×nh. Víi viÖc t¨ng lîi nhuËn lªn lµ 4,51 ® cho 100 ® doanh thu trong n¨m 2002, t¨ng 1,1 ® so víi n¨m 2001 cho thÊy hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong n¨m qua t­¬ng ®èi kh¶ quan, tuy con sè t¨ng lªn cßn thÊp nh­ng ®©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng mõng, kÕt qu¶ nµy cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó duy tr×, n©ng cao vµ qu¶n lý tèt h¬n n÷a. 2 .Mét sè biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm Nh­ chóng ta ®· biÕt, c¬ chÕ thÞ tr­êng cïng víi c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· t¹o cho c¸c doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi míi nh­ng còng kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch ph¶i v­ît qua. Tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ thu nhËp ph¶i bï ®¾p chi phÝ vµ cã doanh lîi, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy th× doanh nghiÖp ph¶i lu«n quan t©m tíi c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, khi mµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng tróng thÇu lµ gi¸ dù thÇu hîp lý nhÊt th× viÖc gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cµng cã ý nghÜa quan träng. §Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt còng nh­ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thËt chÆt chÏ, chÝnh x¸c, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i tiÕt kiÖm vËt t­ vµ viÖc sö dông lao ®éng, m¸y mãc thi c«ng ph¶i cã hiÖu qu¶. Qua thêi gian thùc tËp, ®­îc tiÕp cËn víi thùc tÕ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty, em thÊy r»ng ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, C«ng ty cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sau: TiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu T¹i C«ng ty x©y dùng 492, chi phÝ nguyªn vËt liÖu lu«n chiÕm tØ träng lín trong gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Bëi vËy, tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµ gi¶m ®­îc mét kho¶n chi phÝ ®¸ng kÓ. Muèn vËy, C«ng ty ph¶i yªu cÇu c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc chÊp hµnh nghiªm chØnh quy ®Þnh vÒ ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¶m b¶o nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu æn ®Þnh víi chÊt l­îng tèt, C«ng ty nªn cö nh÷ng c¸n bé n¨ng ®éng nhiÖt t×nh trong trong c«ng viÖc ®Ó t×m kiÕm nh÷ng nhµ cung cÊp l©u dµi, cung cÊp vËt liÖu ®¶m b¶o chÊt l­îng víi gi¸ rÎ h¬n gi¸ thÞ tr­êng. Ngoµi ra, do ®Þa bµn ho¹t ®éng cña C«ng ty réng nªn C«ng ty cÇn t×m kiÕm, më réng quan hÖ víi nhiÒu nhµ cung cÊp ®Ó khi cÇn cã thÓ mua nguyªn vËt liÖu ë n¬i gÇn ®Þa ®iÓm thi c«ng nhÊt, vËn chuyÓn ngay ®Õn ch©n c«ng tr×nh mµ vÉn ®¶m b¶o sè l­îng, chÊt l­îng vËt liÖu vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. Nhê ®ã sÏ tr¸nh ®­îc tån kho nguyªn vËt liÖu qu¸ nhiÒu hoÆc ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh ®ång thêi tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn. Tuy nhiªn, trong tr­êng hîp n¬i thi c«ng xa, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn khã kh¨n, C«ng ty cã thÓ xem xÐt viÖc sö dông vËt liÖu thay thÕ do ®Þa ph­¬ng s¶n xuÊt víi ®iÒu kiÖn kh«ng ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng c«ng tr×nh thi c«ng. §Æc biÖt lµ ph¶i qu¶n lý vµ b¶o qu¶n tèt vËt t­ nh»m kh«ng ®Ó x¶y ra hao hôt, mÊt m¸t hoÆc xuèng cÊp ®ång thêi sö dông vËt t­ tiÕt kiÖm, tr¸nh l·ng phÝ; cã chÕ ®é khen th­ëng còng nh­ xö ph¹t thÝch ®¸ng ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n, tËp thÓ sö dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ vËt t­. T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµ gi¶m møc hao phÝ lao ®éng cÇn thiÕt cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, C«ng ty cÇn nghiªn cøu, tæ chøc qu¸ tr×nh thi c«ng mét c¸ch khoa häc, s¾p xÕp c«ng viÖc hîp lý, kh«ng ®Ó s¶n xuÊt bÞ ng¾t qu·ng còng nh­ kh«ng ®­îc t¨ng c­êng ®é lao ®éng qu¸ møc g©y mÖt mái cho c«ng nh©n viªn lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng c«ng tr×nh; bè trÝ lao ®éng hîp lý vµ qu¶n lý lao ®éng chÆt chÏ ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng cÇn thiÕt nh­ b¶o hé lao ®éng, cung cÊp nguyªn vËt liÖu kÞp thêi… Ngoµi ra, C«ng ty nªn nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ kÜ thuËt míi vµo s¶n xuÊt, xem xÐt sö dông m¸y thi c«ng thay thÕ cho lao ®éng thñ c«ng nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng; tuyÓn dông vµ ®µo t¹o kü s­, c«ng nh©n lµnh nghÒ. Bªn c¹nh ®ã, chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi c«ng nh©n viªn còng cã vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc tÝnh ®óng, ®ñ chi phÝ nh©n c«ng kÕt hîp víi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao ®iÒu kiÖn sèng cña ng­êi lao ®éng sÏ lµm cho ng­êi lao ®éng g¾n bã h¬n víi C«ng ty còng nh­ cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong c«ng viÖc vµ nh­ vËy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt sÏ ®­îc n©ng cao. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông m¸y thi c«ng Cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng b»ng c¸ch n©ng cao c«ng suÊt sö dông m¸y, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu sö dông cho ch¹y m¸y…Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty nªn sö dông mét c¸ch tèi ­u m¸y mãc, thiÕt bÞ ®¶m b¶o theo c«ng suÊt thiÕt kÕ, cã kÕ ho¹ch b¶o d­ìng, söa ch÷a hîp lý, th­êng xuyªn nh»m kÐo dµi tuæi thä m¸y mãc, thiÕt bÞ. §©y lµ biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ trong c¶ hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Ngoµi ra, ®èi víi c¸c lo¹i m¸y thi c«ng cña C«ng ty ®· qu¸ cò, l¹c hËu th× ph¶i cã kÕ ho¹ch thay thÕ dÇn b»ng c¸ch ®Çu t­ vµo m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i h¬n, ®ã lµ yÕu tè quan träng cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp. TiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c ®éi, xÝ nghiÖp cã tÝnh chÊt phôc vô cho qu¸ tr×nh thi c«ng nªn rÊt dÔ x¶y ra t×nh tr¹ng l·ng phÝ, chi sai môc ®Ých…ChÝnh v× vËy, C«ng ty cÇn cã c¸c quy chÕ cô thÓ nh»m gi¶m bít c¸c kho¶n chi phÝ nµy nh­ quy ®Þnh c¸c kho¶n chi ®Òu ph¶i cã chøng tõ ®Ó x¸c minh, chØ ký duyÖt ®èi víi c¸c kho¶n chi hîp lý, hîp lÖ, xö ph¹t thÝch ®¸ng ®èi víi c¸c hµnh vi l¹m chi, chi sai môc ®Ých… §ång thêi, C«ng ty cÇn kiÓm tra chÆt chÏ chi phÝ kÓ c¶ nguån gèc ph¸t sinh vµ ®èi t­îng chÞu phÝ nh»m ph¸t hiÖn vµ lo¹i bá khái gi¸ thµnh c«ng tr×nh nh÷ng chi phÝ bÊt hîp lý. Tuy nhiªn, víi nh÷ng kho¶n chi hîp lý th× cÇn ph¶i gi¶i quyÕt kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã, tõ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh nhµ qu¶n trÞ nªn ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chung thµnh biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ sau ®ã l¹i ph©n tÝch thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ chi tiÕt. Trªn c¬ së ®ã, nhµ qu¶n trÞ so s¸nh tõng kho¶n môc chi phÝ thùc tÕ víi kÕ ho¹ch, tõ ®ã x¸c ®Þnh kho¶n môc chi phÝ nµo cßn l·ng phÝ, kho¶n môc chi phÝ nµo ®· tiÕt kiÖm ®­îc vµ ®­a ra biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, ®óng ®¾n nhÊt. T¨ng c­êng qu¶n lý, gi¸m ®èc tµi chÝnh ®èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p. KiÓm tra chÆt chÏ viÖc cÊp t¹m øng ®èi víi khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc hiÖn trong kú, viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, gi¸m s¸t xem c¸c ®éi sö dông vèn cã ®óng môc ®Ých kh«ng. Tõ ®ã, ph¸t hiÖn nh÷ng kho¶n chi nµo kh«ng hîp lý, g©y l·ng phÝ ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi. Tãm l¹i, ®Ó cã thÓ tån t¹i l©u dµi vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù c¹nh tranh gay g¾t, C«ng ty ph¶i lu«n h­íng tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së nghiªn cøu, ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý còng nh­ c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt. Vµ ®Ó c¸c chÝnh s¸ch cña C«ng ty thùc sù ®em l¹i t¸c dông th× C«ng ty cÇn thùc hiÖn tèt vµ ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sao cho biÖn ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn sÏ cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc thùc thi c¸c biÖn ph¸p kh¸c. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh ®i s©u nghiªn cøu, t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ, em nhËn thøc s©u s¾c ®­îc r»ng: h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng cã vai trß ®Æc biÖt quan träng nhÊt lµ trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay. Nh÷ng th«ng tin mµ kÕ to¸n cung cÊp ®Æc biÖt lµ th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp doanh nghiÖp cã c¬ së x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh còng nh­ ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng vµ thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý kinh doanh thÝch hîp. Ngoµi ra, nh÷ng th«ng tin nµy cßn lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ phôc vô c«ng t¸c qu¶n trÞ néi bé doanh nghiÖp nh»m môc tiªu tiÕt kiÖm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Do ®ã, c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ lín m¹nh cña doanh nghiÖp nh»m ph¸t huy vai trß kÕ to¸n lµ gi¸m ®èc b»ng tiÒn ®èi víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mét c¸ch toµn diÖn vµ cã hÖ thèng, ph¸t hiÖn vµ khai th¸c mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty x©y dùng 492, em nhËn thÊy c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty rÊt ®­îc chó träng vµ ®­îc thùc hiÖn t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña nhµ n­íc phÇn nµo ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty hiÖn nay. Tuy nhiªn, v× môc tiªu ph¸t triÓn chung cña C«ng ty, c«ng t¸c kÕ to¸n còng cÇn cã nh÷ng b­íc ®æi míi, hoµn thiÖn h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó phôc vô môc ®Ých qu¶n trÞ néi bé. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã nªn em ®· ®i s©u nghiªn cøu, t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng 492 vµ hoµn thµnh chuyªn ®Ò cña m×nh víi néi dung “Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - tÝnh gi¸ thµnh vµ ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty x©y dùng 492” Trong bµi viÕt cña m×nh em ®· cã nh÷ng ph©n tÝch, ®Ò xuÊt d­íi gãc nh×n cña mét sinh viªn kÕ to¸n ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty x©y dùng 492. Ngoµi ra, do thêi gian tiÕp xóc víi thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o, Ban l·nh ®¹o vµ c¸c b¸c, c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty ®Ó nhËn thøc cña em vÒ vÊn ®Ò nµy ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. §Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o h­íng dÉn PGS.TS Ph¹m ThÞ G¸i cïng c¸c thÇy c« gi¸o khoa kÕ to¸n tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, c¶m ¬n Ban l·nh ®¹o vµ c¸c c¸n bé phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty x©y dùng 492 ®· gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho em trong suèt thêi gian thùc tËp. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!