Chuyên đề Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty Đầu tư và xây dựng Thanh Hoá

C 31/12 KÕt chuyÓn CP NCTT BGa 154 622 86.394.559 3 KC 31/12 KÕt chuyÓn CP SXC BGa 154 627 82.269.301 Céng 548.643.177 §ång thêi kÕ to¸n më sæ chi tiÕt TK 154 ®Ó theo dâi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cho tõng c«ng tr×nh. Sè liÖu tõ c¸c sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¨n cø ®Ó vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n 154. Sæ nµy ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña tõng c«ng tr×nh, tõ ®ã thÊy ®­îc sù biÕn ®éng chi phÝ thùc tÕ so víi dù to¸n, ®¸nh gi¸ ®­îc thùc tr¹ng qu¶n lý chi phÝ ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp BiÓu sè 19: Sæ chi tiÕt TK 154 C«ng ty §T& XD Thanh Ho¸ XN x©y l¾p 9 Sæ chi tiÕt TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang C«ng tr×nh: Khu biÖt thù B¾c ga QuÝ IV N¨m 2003 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §¦ Sè ph¸t sinh SH NT Nî Cã 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT 621 379.797.317 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT 622 86.394.559 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 627 82.269.301 31/12 KÕt chuyÓn gi¸ vèn 465.952.381 Ph¸t sinh Nî: 548.461.177 Ph¸t sinh Cã: 465.952.381 Sè d­ cuèi kú: 82.508.796 Ngµy 15 th¸ng 1 n¨m 2001 KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n lËp biÓu Tõ sæ chi tiÕt, kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh cña tõng c«ng tr×nh ®Ó lËp b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. Trong b¶ng nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cña mçi c«ng tr×nh ®­îc ghi trªn mét dßng vµ chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi phÝ. MÆt kh¸c theo yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty, cuèi mçi quý c¸c ®éi, xÝ nghiÖp cßn ph¶i lËp “ B¸o c¸o chi tiÕt tµi kho¶n 154” cho tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh mµ ®¬n vÞ ®ã ®ang ®¶m nhËn thi c«ng. B¸o c¸o nµy gióp cho C«ng ty ®¸nh gi¸ tæng qu¸t khèi l­îng c«ng viÖc mµ ®¬n vÞ ®ang thi c«ng còng nh­ ®· hoµn thµnh ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p chØ ®¹o hîp lý. Cuèi quý, kÕ to¸n sau khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ dë dang cuèi kú vµ tÝnh ra gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh, thùc hiÖn bót to¸n kÕt chuyÓn tõ TK 154 sang bªn Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó lµm c¨n cø h¹ch to¸n tiªu thô trong quý. C«ng ty §T& XD Thanh Ho¸ XN x©y l¾p 9 BiÓu sè 20: B¸o c¸o chi tiÕt tµi kho¶n 154 B¸o c¸o chi tiÕt TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang QuÝ IV N¨m 2003 STT Tªn c«ng tr×nh Dë dang ®Çu kú Ph¸t sinh trong kú Dë dang cuèi kú Nî Cã 1 CT CB tinh bét ng« 61.154.342 61.154342 2 CT CB tinh bét s¾n 422.269.142 146.732.000 569.028.142 3 Côc dù tr÷ quèc gia 51.993.610 334.886.882 386.830.492 4 Khu biÖt thù B¾c Ga 548.461.177 465.952.381 82.508.796 5 Tr­êng TH §Þnh H¶i 412.631.333 363.029.746 775.661.678 Tæng céng 949.048.427 1.393.109.805 2.197.472.693 143.663.138 Ngµy31 th¸ng 12 n¨m 2003 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n lËp biÓu 6.2 §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang V× ®Æc ®iÓm thi c«ng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng th­êng cã thêi gian kÐo dµi qua kú quyÕt to¸n. Do ®ã, s¶n phÈm dë dang ë c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dë dang ch­a hoµn thµnh hoÆc khèi l­îng s¶n phÈm dë dang trong kú ch­a ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu, chÊp nhËn thanh to¸n. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang hîp lý lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh trung thùc, hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong kú. Víi ®Æc ®iÓm riªng cã cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh x©y l¾p th­êng cã gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú rÊt lín. Tuy nhiªn, do s¶n phÈm x©y l¾p cã kÕt cÊu vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt phøc t¹p, nªn ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ rÊt khã. V× vËy, kÕ to¸n ®¬n vÞ ph¶i kÕt hîp víi c¸n bé kü thuËt ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc chÝnh x¸c nhÊt . T¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª vµ tiÕn hµnh vµo cuèi mçi quý víi sù tham gia cña gi¸m ®èc, phßng tµi vô, phßng kü thuËt vµ qu¶n lÝ c«ng tr×nh vµ c¸c ®éi tr­ëng c¸c ®éi. C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ sö dông ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n, kÕ to¸n tÝnh ra chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú theo c«ng thøc sau : Chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi k× = Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu k× Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p thùc hiÖn trong k× Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi k× + Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi k× + x Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh trong k× Theo c«ng thøc trªn, trong quý 4 n¨m 2003, c«ng tr×nh Khu biÖt thù B¾c Ga cã c¸c sè liÖu nh­ sau: -Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú : - Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú : - Dù to¸n KLXL hoµn thµnh : - Dù to¸n KLXL dë dang cuèi quý : 0 ®ång 548.461.177 ®ång 550.800.000 ®ång 97.533.000 ®ång Tõ ®ã ta tÝnh ®­îc chi phÝ khèi l­îng x©y l¾p dë dang thùc tÕ cuèi kú Chi phÝ khèi l­îng 0 + 548.461.177 x©y l¾p dë dang = X 97.533.000 thùc tÕ cuèi kú 550.800.000 + 97.533.000 = 82.508.796 Tõ ®ã, kÕ to¸n lËp b¶ng kª chi phÝ dë dang cuèi quý nh­ sau : BiÓu sè 21: B¶ng kª chi chÝ thùc tÕ dë dang cuèi quý C«ng ty ®Çu t­ & x©y dùng XNXL 9 B¶ng kª chi phÝ thùc tÕ dë dang cuèi quý IV/ 2002 C«ng tr×nh : Khu biÖt thù B¾c Ga STT Kho¶n môc Sè tiÒn 1 2 3 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung 53.630.717 16.501.759 12.376.320 Tæng céng 82.508.796 7. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 7.1 §èi t­îng, kú tÝnh tÝnh gi¸ thµnh §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh S¶n phÈm cña C«ng ty mang tÝnh ®¬n chiÕc, thùc hiÖn theo hîp ®ång nhËn thÇu nªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trïng víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §ã lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay lµ khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao. Kú tÝnh gi¸ thµnh XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña nghµnh x©y dùng vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p nªn ®Ó ®¸p øng cho c«ng t¸c qu¶n lý, kú tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh theo quý vµ khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. 7.2 `Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh TÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh. Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh thùc tÕ cho tõng c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi hoµn thµnh bµn giao chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña c«ng tr×nh ®ã. Tuy nhiªn, ngoµi viÖc tÝnh gi¸ thµnh khi c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, cuèi mçi quý C«ng ty ph¶i tÝnh c¶ khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh vµ bµn giao trong kú. Gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p trong kú b¸o c¸o ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc Chi phÝ thùc tÕ dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh Chi phÝ thùc tÕ dë dang ®Çu kú Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú = + - Theo c¸ch tÝnh trªn, gi¸ thµnh s¶n xuÊt quý 4 n¨m 2003 c«ng tr×nh Khu biÑt thùc B¾c Ga ®­îc tÝnh nh­ sau: - Chi phÝ thùc tÕ dë dang ®Çu kú : - Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú : - Chi phÝ thùc tÕ dë dang cuèi kú : 0 ®ång 548.461.177 ®ång 82.508.796 ®ång Gi¸ thµnh KLXL hoµn thµnh = 0 + 548.461.177- 82.508.796 = 465.952.381 ®ång TÝnh gi¸ thµnh toµn bé Do s¶n phÈm x©y l¾p cã tÝnh ®¬n chiÕc, t¸ch biÖt vÒ ho¹t ®éng thi c«ng, cã gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ doanh thu riªng nªn viÖc theo dâi t×nh h×nh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp kh«ng chØ ®­îc thùc hiÖn trªn gi¸c ®é tæng hîp mµ cßn cÇn ®­îc t¸ch riªng cho tõng c«ng tr×nh ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ sö dông vèn, tr¸nh t×nh tr¹ng b×nh qu©n ho¸ hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ cña c¸c c«ng tr×nh riªng biÖt. Do ®ã, trong ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n, chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé ®­îc sö dông ®Ó lµm c¨n cø ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn trªn tõng c«ng tr×nh so víi dù to¸n. Gi¸ thµnh toµn bé ®­îc tÝnh nh­ sau: Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + CPQL ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh Tuú theo ®Æc ®iÓm riªng cña tõng doanh nghiÖp mµ tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý ®­îc lùa chän kh¸c nhau. C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ quy ­íc thèng nhÊt thu 5% gi¸ trÞ c«ng tr×nh ( theo doanh thu) lµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh. Tõ ®ã kÕ to¸n tÝnh ®­îc gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm x©y l¾p trong kú Cuèi quý , kÕ to¸n ®¬n vÞ lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cho tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh mµ ®¬n vÞ thi c«ng, sau ®ã chuyÓn toµn bé chøng tõ sæ s¸ch cho phßng Tµi vô C«ng ty . C¨n cø vµo c¸c tµi liÖu do kÕ to¸n ®¬n vÞ chuyÓn vÒ, cuèi quý( hoÆc khi c«ng tr×nh quyÕt to¸n), kÕ to¸n c«ng ty tiÕn hµnh kiÓm tra, tæng hîp chi phÝ trªn B¸o c¸o chi tiÕt TK 154 (BiÓu sè 20) vµ lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh (BiÓu sè 23) BiÓu sè 22 : B¶ng tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh C«ng ty §T& XD Thanh Ho¸ XN x©y l¾p 9 B¶ng tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Quý IV/2003 STT Tªn c«ng tr×nh DD §kú Ph¸t sinh trong kú DD Ckú Gi¸ thµnh SPXL VËt liÖu Nh©n c«ng SXC 1 CTy CB TBét Ng« 31.154.342 61.154.342 2 CTy CB TB S¾n 422.269.142 95.375.800 29.346.400 22.009.800 569.001.142 3 Chi côc dù tr÷ 51.993.610 234.420.817 66.977.376 33.488.689 386.880.492 4 Tr­êng TH §Þnh H¶i 412.631.333 254.121.241 72.303.069 36.303.035 775.661.678 5 Khu biÖt thù B¾c Ga 379.797.317 86.394.559 82.269.301 82.508.796 465.952.381 Tæng céng 949.048.427 963.715.175 255.324.404 174.070.825 143.663.138 2.197.495.693 BiÓu sè 23 : B¶ng tÝnh gi¸ thµnh C«ng ty §T& XD Thanh Ho¸ Sè 5, Phan Chu Trinh, §iÖn Biªn B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Quý IV/2003 STT Tªn c«ng tr×nh Gi¸ trÞ H§ Doanh thu VËt liÖu Nh©n c«ng SXC Gi¸ thµnh SX CP QL Gi¸ thµnh toµn bé 2 CTy CB TB S¾n 630.560.626 369.850.742 113.800.228 85.350.172 569.001.142 28.450.057 597.451.199 3 Chi côc dù tr÷ 428.733.000 270.816.344 77.376.098 38.688.050 386.880.492 19.344.024 406.224.516 4 Tr­êng §Þnh H¶i 859.572.308 522.331.608 155.132.336 98.197.734 775.661.678 38.783.083 814.444.761 5 Khu biÖt thù B¾c Ga 575.000.000 379.797.317 86.394.559 82.269.301 465.952.381 23.297.619 489.250.000 ...... ......................... ......... ................. .................... ....................... ............... ................... .................. .............. ch­¬ng III Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty §µu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ 1 §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ 1.1. Nh÷ng ®iÒu ®· ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1961, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ ®· kh«ng ngõng më réng c¶ vÒ quy m« vµ ®Þa bµn h¹t ®éng. Trong suèt h¬n 40 n¨m qua, mÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n nhÊt lµ tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ, song C«ng ty ®· dÇn dÇn æn ®Þnh vµ duy tr× ®­îc s¶n xuÊt, t¹o ®ñ viÖc lµm, ®¶m b¶o cuéc sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. §Õn nay ®· trë thµnh C«ng ty lín m¹nh hµng ®Çu trong tØnh. Cã ®­îc thµnh tùu ®ã lµ do sù cè g¾ng nç lùc cña C«ng ty trªn c¸c lÜnh vùc sau: VÒ tæ chøc qu¶n lý Nh×n chung C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét bé m¸y qu¶n lý t­¬ng ®èi phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng. C¸c phßng ban nghiÖp vô kh«ng qu¸ cång kÒnh nh­ng vÉn ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc giao vµ duy tr× th­êng xuyªn viÖc cung cÊp, trao ®æi th«ng tin ®· ®¶m nhËn kh¸ tèt vai trß tham m­u cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp trong viÖc ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n. Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty ®­îc triÓn khai theo m« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý, cïng víi viÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n gän c«ng tr×nh ®Õn c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®· tá ra kh¸ linh ho¹t, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. MÆt kh¸c, nã còng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc cã tÝnh tù chñ ë møc ®é nhÊt ®Þnh trong viÖc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo kÕ ho¹ch, tiÕn ®é quy ®Þnh, g¾n tr¸ch nhiÖm víi quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng. Do ®ã, c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp ph¸t sinh ®Ó truyÒn ®¹t mÖnh lÖnh tõ trung t©m cã thÓ ®­îc gi¶m bít. MÆc dï ®­îc giao quyÒn tù qu¶n nh­ng C«ng ty vÉn n¾m quyÒn chØ ®¹o vµ th­êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh còng nh­ thùc hiÖn qu¶n lý vèn chÆt chÏ. Nhê ®ã, c¸c c«ng tr×nh do C«ng ty ®¶m nhËn lu«n ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ kü - mü thuËt, gãp phÇn lín trong c«ng cuéc t¹o c¶nh quan ®« thÞ. VÒ bé m¸y kÕ to¸n Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi hoµn chØnh, chÆt chÏ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc víi ®éi ngò kÕ to¸n cã n¨ng lùc, ý thøc tr¸ch nhiÖm cao vµ nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, lu«n ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. C«ng t¸c kÕ to¸n gi÷a ®¬n vÞ vµ C«ng ty ®­îc t¸ch biÖt mét c¸ch hîp lý theo tõng phÇn hµnh kÕ to¸n ®· ®¶m b¶o ®­îc sù kh«ng chång chÐo, thèng nhÊt trong qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh. Nhê ®ã ®· ®¶m b¶o ®­îc tÝnh chÝnh x¸c kÞp thêi trong viÖc cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n trÞ C«ng ty VÒ chøng tõ vµ sæ s¸ch ¸p dông HÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch ®­îc tæ chøc kh¸ ®Çy ®ñ. Chøng tõ ®­îc ph©n lo¹i t­¬ng ®èi râ rµng vµ ®­îc sö dông, l­u gi÷ mét c¸ch khoa häc, tu©n thñ c¸c quy ®Þnh tµi chÝnh vÒ sö dông, lu©n chuyÓn vµ b¶o qu¶n chøng tõ. TÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ®Òu cã chøng tõ hîp lÖ. Do ®ã, c¸c nghiÖp vô ghi trªn sæ s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty ph¶n ¸nh ®óng c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng tr­ßng HiÖn nay, ë phßng kÕ to¸n c«ng ty vµ ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Òu ¸p dông h×nh thøc ghi sæ thèng nhÊt lµ Chøng tõ ghi sæ . §©y lµ h×nh thøc sæ t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, thuËn tiÖn cho viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n. HÖ thèng sæ s¸ch ®­îc x©y dùng trªn c¬ së chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã mét sè sæ s¸ch kÕ to¸n ®Æc thï t­¬ng ®èi phï hîp vµ thuËn lîi víi quy m«, c­êng ®é ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n cña C«ng ty. Sæ kÕ to¸n bao gåm sæ tæng hîp vµ sæ chi tiÕt cho phÐp theo dâi t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông vèn ë tõng c«ng tr×nh còng nh­ trong toµn doanh nghiÖp. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh §èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, C«ng ty ®· c¬ b¶n ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña h¹ch to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cho phÐp cung cÊp th«ng tin tæng hîp vµ chi tiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng c«ng tr×nh trong mçi kú h¹ch to¸n còng nh­ c¶ n¨m tµi chÝnh, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý. Ngoµi ra c«ng t¸c ®¸nh gi¸ kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm dë dang còng ®­îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, ®óng theo quy ®Þnh. 1.2. Nh÷ng tån t¹i vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc, xÐt trªn mét sè khÝa c¹nh cô thÓ trong qu¶n lý vµ kÕ to¸n, vÉn cßn nh÷ng tån t¹i cÇn ®­îc tiÕp tôc hoµn thiÖn. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸, ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, em ®· ®­îc nghiªn cøu, t×m hiÓu s©u s¾c vµ ®· n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng t¹i C«ng ty. Víi tr×nh ®é lý luËn vµ sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, em xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y d­ng Thanh Ho¸ 1.2.1. Trong c«ng t¸c qu¶n lý C¬ chÕ qu¶n lý Kho¸n lµ m« h×nh qu¶n lý míi ®ang ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. M« h×nh nµy ®Æc biÖt phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã c¸c ®¬n vÞ thi c«ng trùc thuéc cã ng­êi trùc tiÕp qu¶n lý d­íi sù gi¸m s¸t cña C«ng ty, thi c«ng trªn c¸c ®Þa bµn ë xa trung t©m do tÝnh linh ho¹t vµ chñ ®éng cña nã. Tuy nhiªn, h¹n chÕ cña m« h×nh kho¸n, ®Æc biÖt lµ kho¸n gän lµ lµm gi¶m vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc kiÓm so¸t c¸c chøng tõ chi phÝ ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh. Do ®ã dÔ t¹o ra khe hë trong qu¶n lý tµi chÝnh, cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn. MÆt kh¸c, viÖc bè trÝ c¸n bé qu¶n lý theo dâi, gi¸m s¸t c«ng tr×nh cßn Ýt, ®Æc biÖt lµ c¸n bé kÕ to¸n lµm cho c«ng t¸c kÕ to¸n phô thuéc nhiÒu h¬n vµo tr¸ch nhiÖm cña ®éi tr­ëng, gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ®èi víi tÝnh trung thùc cña c¸c chøng tõ, sæ s¸ch chuyÓn chuyÓn vÒ. V× thÕ t¹o ra sù khã kh¨n trong c«ng t¸c kiÓm tra ®èi chiÕu kÕ to¸n. Tõ nh÷ng thùc tÕ ®ã, C«ng ty nªn tæ chøc th­êng xuyªn kho¸ båi d­ìng nghiÖp vô qu¶n lý ng¾n h¹n cho c¸c nh©n viªn qu¶n lý ®éi ®Ó cung cÊp cho hä nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. §ång thêi, t¨ng c­êng sù phèi hîp gi÷a bé phËn qu¶n lý nghiÖp vô cña C«ng ty víi bé phËn qu¶n lý t¹i ®¬n vÞ thi c«ng trùc thuéc th«ng qua viÖc ®iÒu ®éng c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé kÕ to¸n xuèng gi¸m s¸t t¹i c«ng tr×nh. ViÖc lµm nµy võa th¾t chÆt ®­îc sù qu¶n lý cña C«ng ty víi c¸c ho¹t ®éng t¹i c«ng tr­êng, võa ®¶m b¶o thu thËp c¸c th«ng tin kÕ to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi phôc vô cho viÖc qu¶n lý, sö dông vèn tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶. HiÖn nay, tû lÖ giao kho¸n cao mµ C«ng ty ®ang ¸p dông cã mÆt tÝch cùc lµ t¹o ra ®éng lùc vËt chÊt lín cho c¸c ®éi c«ng tr×nh nh­ng mÆt kh¸c lµm gi¶m møc lîi nhuËn thu ®­îc trªn mçi c«ng tr×nh. Thªm vµo ®ã, møc giao kho¸n cao kh«ng cho thÊy ®­îc mét c¸ch râ nÐt hiÖu qu¶ còng nh­ kh¶ n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ thi c«ng trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt. Do ®ã, C«ng ty nªn x©y dùng mét møc giao kho¸n hîp lý c¨n cø trªn c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng c«ng tr×nh vµ møc lîi nhuËn mong muèn. Ph©n cÊp qu¶n lý Theo m« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý ë C«ng ty th× c¸c ®éi vµ xÝ nghiÖp ®Òu cã chøc n¨ng vµ thÈm quyÒn ngang nhau vµ ®Òu ®Æt d­íi sù qu¶n trùc tiÕp cña l·nh ®¹o c«ng ty. HiÖn nay, C«ng ty cã 16 xÝ nghiÖp vµ 25 ®éi x©y dùng trùc thuéc. Víi viÖc ph©n quyÒn nh­ vËy sÏ t¹o ra sù cång kÒnh trong viÖc qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc còng nh­ t¹o ra g¸nh nÆng kh¸ lín lªn phßng tµi vô trong viÖc tæng hîp sè liÖu. Theo em, C«ng ty nªn tæ chøc l¹i c¸c ®éi x©y dùng trë thµnh c¸c ®éi trùc thuéc xÝ nghiÖp vµ xÝ nghiÖp sÏ lµ nh÷ng ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty. Nh­ thÕ, kÕ to¸n ë ®éi x©y dùng sÏ chØ tËp hîp chøng tõ ph¸t sinh vµ chuyÓn lªn cho kÕ to¸n xÝ nghiÖp. KÕ to¸n xÝ nghiÖp thùc hiÖn h¹ch to¸n tæng kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vÞ m×nh vµ h¹ch to¸n phô thuéc víi C«ng ty th«ng qua tµi kho¶n " Ph¶i thu néi bé" vµ 'Ph¶i tr¶ néi bé". Víi c¸ch ph©n quyÒn nh­ vËy viÖc tæng hîp sè liÖu toµn C«ng ty sÏ ®­îc thùc hiÖn gän nhÑ h¬n vµ nhanh h¬n tr¸nh t×nh tr¹ng sè liÖu quý 4 ®Õn quý 1 n¨m sau ch­a thùc hiÖn xong. 1.2.2 Trong c«ng t¸c kÕ to¸n VÒ hÖ thèng tµi kho¶n ¸p dông C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh ngµy 16/12/1998. Tuy nhiªn, hÇu hÕt c¸c tµi kho¶n c«ng ty sö dông ®Òu ë d¹ng tµi kho¶n tæng hîp cÊp mét. Mét sè tµi kho¶n ®­îc chi tiÕt thµnh tµi kho¶n cÊp 2 l¹i ®­îc chi tiÕt theo yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty chø ch­a cã tµi kho¶n ®­îc më theo quy ®Þnh cña bé Tµi chÝnh ®èi víi ngµnh x©y l¾p ( trõ TK 642). §Æc biÖt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ kho¶n môc chi phÝ riªng cã cña ngµnh vµ ®­îc h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 623, song c«ng ty l¹i sö dông TK 627 ®Ó h¹ch to¸n. Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng: hÖ thèng tµi kho¶n cña C«ng ty ch­a thÓ hiÖn ®­îc ®Æc tr­ng cña doanh nghiÖp x©y l¾p. Do ®ã ®Ó phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n vµ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ®­îc khoa häc h¬n ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¶n ký kinh tÕ tµi chÝnh, C«ng ty nªn ®­a c¸c tµi kho¶n cÊp 2 vµ tµi kho¶n 623 vµo h¹ch to¸n. ViÖc chuyÓn ®æi sang hÖ thèng tµi kho¶n míi b­íc ®Çu cã thÓ g¾p rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ cÇn thêi gian song ®©y lµ viÖc lµm cÇn thiÕt VÒ hÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh ngµy 16/12/1998. Tuy nhiªn mét sè mÉu chøng tõ cña C«ng ty ®ang sö dông l¹i theo chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141/1995/Q§-BTC ngµy 1/1/1995 nh­ ThÎ kho, PhiÕu xuÊt kho, PhiÕu nhËp kho… MÆc dï nh÷ng chøng tõ nµy theo hai quyÕt ®Þnh trªn kh«ng cã sù kh¸c biÖt nh­ng C«ng ty nªn thèng nhÊt sö dông theo mÉu in ghi râ theo quyÕt ®Þnh nµo. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ghi chÐp sæ kÕ to¸n ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch khoa häc. C«ng ty sö dông h×nh thøc sæ Chøng tõ ghi sæ , c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ghi sæ theo tr×nh tù thêi gian vµ ph¶i cã chøng tõ chøng minh sù hiÖn h÷u cña c¸c nghiÖp vô ®ã. Trªn thùc tÕ, cã rÊt nhiÒu nghiÖp vô ®­îc ghi sæ mµ kh«ng râ dùa trªn chøng tõ nµo. §iÒu nµy kh«ng ®óng víi quy ®Þnh vÒ ghi sæ kÕ to¸n. Do ®ã C«ng ty nªn cã quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n n÷a viÖc ghi sæ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh nh­ buéc lo¹i bá ra khái chi phÝ mµ kh«ng cã chøng tõ hîp lÖ Trong h¹ch to¸n tæng hîp C«ng ty sö dông h×nh thøc ghi sæ lµ chøng tõ ghi sæ, song l¹i kh«ng cã Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Sæ nµy dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®ång thêi còng dïng ®Ó qu¶n lý Chøng tõ ghi sæ. MÆt kh¸c c«ng ty kh«ng më sæ c¸i tµi kho¶n theo ®óng mÉu quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh. Thay vµo ®ã C«ng ty sö dông B¶ng kª ph¸t sinh bªn cã TK ®Ó tæng hîp sè liÖu tr­íc khi chuyÓn sang sæ c¸i. ViÖc lµm nµy xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ho¹t ®éng cña c«ng ty song viÖc kh«ng sö dông vµ ghi chÐp sæ c¸i theo quy ®Þnh ®· lµm cho c«ng t¸c kiÓm tra ®èi chiÕu phøc t¹p h¬n vµ kh«ng phï hîp víi chÕ ®é V× vËy, theo em, C«ng ty nªn më sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t ®ång thêi ®Ó qu¶n lý chøng tõ ghi sæ. Sau khi vµo chøng tõ ghi sæ, kÕ to¸n ghi sæ tiÒn tæng céng trªn chøng tõ ghi sæ vµo cét sè tiÒn vµ ghi sè hiÖu chøng tõ ghi sæ vµo cét sè hiÖu trªn Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. KÕt cÊu Sæ ®¨ng ký Chøng tõ ghi sæ nh­ sau: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng Sè hiÖu Ngµy th¸ng Céng Céng th¸ng Luü kÕ tõ ®Çu th¸ng C«ng ty nªn më thªm sæ c¸i tµi kho¶n vµ ghi theo ®óng mÉu quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh gióp viÖc tæng hîp sè liÖu vµ ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng h¬n. Bªn c¹nh ®ã, khi cã ®iÒu kiÖn C«ng ty chuyÓn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y vi tÝnh, em c«ng ty nªn sö dông vµ ghi chÐp Sæ c¸i theo ®óng mÉu quy ®Þnh vµ bá lu«n B¶ng kª ph¸t sinh bªn cã tµi kho¶n. V× viÖc sö dông B¶ng kª ph¸t sinh bªn cã lµ rÊt phøc t¹p vµ khã kh¨n trong viÖc ®èi chiÕu, h¬n n÷a theo ®óng quy ®Þnh th× tõ Chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n ph¶i vµo sæ c¸i. VÒ thêi gian ghi sæ kÕ to¸n C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó cËp nhËt chøng tõ kÕ to¸n lµ phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh cËp nhËt chøng tõ vµo sæ s¸ch khi cã nghiÖp vô ph¸t sinh ®Ó cã thÓ tÝnh ®­îc ngay sè l­îng nhËp xuÊt tån. Tuy nhiªn c«ng t¸c nµy ë C«ng ty l¹i ®­îc cËp nhËt vµo cuèi th¸ng. H¬n n÷a, lµ doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n nªn t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt t­ diÔn ra th­êng xuyªn nªn viÖc cËp nhËp chøng tõ thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng sÏ dÔ lµm chËm c«ng t¸c lªn b¸o c¸o sæ s¸ch cuèi quý. Do ®ã, ®èi víi chøng tõ vËt t­ C«ng ty nªn quy ®Þnh viÖc cËp nhËt ®­îc thùc hiÖn ®Þnh kú mét tuÇn khi kÕ to¸n nhËn ®­îc c¸c chøng tõ gèc. ViÖc lµm nµy gãp phÇn ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh nhËp xuÊt tån vË t­ vµ ®ång thêi cßn lµm gi¶m bít khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n vµo cuèi th¸ng VÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Khi h¹ch to¸n vµo kho¶n môc chi phÝ nµy, C«ng ty ph¶n ¸nh mét c¸ch ch­a chÝnh x¸c. VÝ dô nh­ c¸c lo¹i c«ng cô nh­ giµn gi¸o, c«p pha, v¸n ... khi xuÊt ra sö dông C«ng ty ®· h¹ch to¸n vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. TÊt nhiªn viÖc lµm nµy kh«ng lµm thay ®æi tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh song nã kh«ng ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. V× theo lý thuyÕt, ®­îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chi khi nã tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ d­íi t¸c dông cña lao ®éng chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc mét phÇn h×nh th¸i ban ®Çu ®Ó t¹o thµnh h×nh th¸i vËt chÊt míi. Trong khi ®ã c¸c lo¹i c«ng cô th­êng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ trong qu¸ tr×nh sö dông vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu. V× vËy C«ng ty h¹ch to¸n c«ng cô dông cô xuÊt dïng vµo chi phÝ nguyªn v©tl iÖu trùc tiÕp lµ kh«ng chÝnh x¸c. Do ®ã, ®Ó chÝnh x¸c h¬n vµ ®óng víi quy ®Þnh, C«ng ty nªn t¸ch chi phÝ c«ng cô xuÊt sö dông trong kú ra khái chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. B»ng c¸ch c¨n cø vµo ho¸ ®¬n xuÊt kho vµ c¨n cø vµo lo¹i c«ng cô xuÊt dïng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n chung cho c«ng tr×nh sö dông c«ng cô ®ã. Tiªu thøc ph©n bæ dùa vµo ®Æc ®iÓm cña c«ng cô ®ã. VÝ dô giµn gi¸o b»ng s¾t cã thÓ tiÕn hµnh ph©n bæ nhiÒu lÇn cßn c«p pha, v¸n.. chØ ph©n bæ hai lÇn VÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp C¸ch thøc tÝnh l­¬ng cña C«ng ty, tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p kho¸n gän vµ ®­îc ®­a vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tuy nhiªn trong ®¬n gi¸ kho¸n tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®· bao gåm c¶ kho¶n trÝch theo l­¬ng. Do ®ã trong chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sÏ bao gåm c¶ kho¶n trÝch theo l­¬ng, mµ theo c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trong ngµnh x©y l¾p th× kho¶n trÝch nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. ViÖc lµm nh­ vËy ®· lµm t¨ng mét phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp so víi dù to¸n vµ t¹o ra sai sè trong ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nµy còng nh­ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. §Ó kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc chÝnh x¸c h¬n , c«ng ty nªn t¸ch riªng c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ra khái kho¶n môc nµy. B»ng c¸ch c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n BHXH C«ng ty b¸o xuèng, kÕ to¸n lÊy tæng sè tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ trõ ®i tæng sè BHXH ph¶i nép cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®Ó tÝnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ vÒ thanh to¸n l­¬ng, vµ BHXH kÕ to¸n ®Þnh kho¶n BT 1 Nî TK 622 : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Nî TK 627 : Kho¶n trÝch 19% theo l­¬ng Cã TK 334: Sè tiÒn ph¶i tr¶ theo b¶ng l­¬ng . Khi nép l¹i BHXH cho C«ng ty BT 2 Nî TK 334: kho¶n trõ 23% theo l­¬ng Cã TK 336 VÒ h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Thø nhÊt: ViÖc sö dông m¸y thi c«ng ®èi víi C«ng ty lµ nhu cÇu tÊt yÕu vµ quan träng, tuy nhiªn viÖc h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cña C«ng ty l¹i ch­a hîp lý. Do viÖc kh«ng sö dông tµi kho¶n 623 ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng mµ toµn bé chi phÝ nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 bao gåm c¶ chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi, cña C«ng ty vµ c¶ chi phÝ nhiªn liÖu ch¹y m¸y, nªn lµm cho c«ng ty kh«ng t¸ch ®­îc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ra khái chi phÝ s¶n xuÊt chung. Thø hai: ViÖc quy ®Þnh c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng ®­îc phÐp tù mua TSC§ ®­a vµo sö dông nªn mét sè m¸y thi c«ng cã gi¸ trÞ nhá C«ng ty cho phÐp h¹ch to¸n vµo chi phÝ c«ng cô dông cô ph©n bæ trong kú. Tuy nhiªn víi tiªu thøc ph©n bæ mµ c«ng ty ®ang ¸p dông hiÖn nay lµ kh«ng chÝnh x¸c vµ phô thuéc nhiÒu h¬n vµo chñ quan cña ng­êi lµm kÕ to¸n. Thùc tÕ cho thÊy cã rÊt nhiÒu m¸y thi c«ng ®· ph©n bæ hÕt nguyªn gi¸ nh­ng ®Õn kú sau vÉn ®ang sö dông ®­îc. MÆt kh¸c còng cã nh÷ng tr­êng hîp m¸y thi c«ng xuÊt dïng trong kú nh­ng ®Ðn cuèi kú ch­a ph©n bæ hÕt kÕ to¸n l¹i ®Ó sè d­ trªn TK 153 C¸ch thøc h¹ch to¸n nh­ vËy lµ ch­a ®óng víi chÕ ®é vµ ®· ph¶n ¸nh kh«ng chÝnh x¸c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Do ®ã, theo em cïng víi viÖc ®­a tµi kho¶n 623 vµo sö dông C«ng ty còng nªn thay ®æi l¹i c¸ch thøc h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nµy nh­ sau + §èi víi m¸y m¸y thi c«ng cña C«ng ty: Thay v× h×nh thøc cho thuª nh­ hiÖn nay, C«ng ty nªn ®Ó cho c¸c ®éi, xÝ nghiÖp tù h¹ch to¸n chi phÝ phÝ m¸y thi c«ng bao gåm c¸c kho¶n môc : Chi phÝ khÊu hao m¸y, chi phÝ nh©n c«ng ®iÒu khiÓn m¸y vµ chi phÝ nhiªn liÖu ch¹y m¸y, chi phÝ dich vô mua ngoµi kh¸c. Trong ®ã : Chi phÝ khÊu hao, C«ng ty c¨n cø vµo t×nh h×nh sö dông hµng th¸ng sÏ b¸o nî xuèng cho ®¬n vÞ. Do ®ã ®Ó theo dâi ®­îc s¸t sao h¬n kÕ to¸n ®¬n vÞ nªn chi tiÕt tµi kho¶n 623 thµnh c¸c tiÓu kho¶n : 6231 chi phÝ nh©n c«ng, 6232 chi phÝ nhiªn liÖu ch¹y m¸y, 6234 chi phÝ khÊu hao m¸y, 6238 chi phÝ dÞch vô mua ngoµi kh¸c. §ång thêi kÕ to¸n nªn më sæ chi tiÕt TK 623 cho tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh vµ theo kú quyÕt to¸n. Trong ®ã mçi c«ng tr×nh ®­îc ghi trªn mét hoÆc métvµi trang sæ. Sæ chi tiÕt TK 623 Quý ….. C«ng tr×nh DiÔn gi¶i TK §¦ Tæng sè Chia ra 6231- nh©n c«ng 6232- vËt liÖu 6233 c«ng cô ............. Cuèi kú, tæng hîp sè liÖu tõ c¸c trang sæ nµy ®Ó tÝnh ra tæng chi phÝ ph¸t sinh. ViÖc nµy cã thÓ ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh vµ nh­ thÕ khèi l­îng c«ng viÖc t¨ng nh­ng kh«ng lµm gia t¨ng ¸p lùc lªn kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh. Nhê ®ã, viÖc ghi chÐp, ®èi chiÕu sæ trë nªn ®¬n gi¶n vµ chÝnh x¸c h¬n. + §èi víi m¸y thi c«ng thuª ngoµi theo chÕ ®é th× chi phÝ thuª m¸y ph¶i h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 (7)- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Song theo em, ®Ó tiÖn trong viÖc theo dâi vµ ghi chÐp, C«ng ty vÉn nªn h¹ch to¸n trªn TK 623(7)- chi tiÕt theo c«ng tr×nh sö dông. ViÖc h¹ch to¸n nh­ thÕ sÏ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n cña c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ ®¶m b¶o tÝnh so s¸nh gi÷a dù to¸n vµ thùc tÕ + §èi víi m¸y thi c«ng cã gi¸ trÞ nhá: Theo quy ®Þnh míi vÒ tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trªn 10 triÖu ®ång , v× thÕ nh÷ng m¸y thi c«ng cã gi¸ trÞ d­íi 10 triÖu ®ång cã thÓ ®­îc coi lµ c«ng cô dông cô. Vµ nh­ thÕ th× khi xuÊt dïng tiÕn hµnh ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, theo em C«ng ty nªn ph©n bæ vµo chi phÝ theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ nhiÒu lÇn. Cïng víi viÖc lµm nµy, C«ng ty ph¶i ®­a tµi kho¶n 142 “ Chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n” vµ tµi kho¶n 242 “chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n “vµo h¹ch to¸n. C¸ch thøc h¹ch to¸n nh­ sau: Khi ®­a m¸y míi vµo sö dông, c¨n cø vµo nguyªn gi¸ vµ thêi gian sö dông, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n Nî TK 142, 242 : gi¸ trÞ m¸y xuÊt dïng Cã TK 153 Hµng quý, c¨n cø vµo ssè l­îng c«ng tr×nh thi c«ng sö dông, kÕ to¸n ph©n bæ vµo chi phÝ m¸y Nî TK 623 (3) : gi¸ trÞ ph©n bæ mçi lÇn mçi Cã TK 142,242 Khi b¸o háng, b¸o mÊt, hÕt h¹n sö dông … sau khi trõ sè thu håi, båi th­êng.. gi¸ trÞ cßn l¹i ®­îc ph©n bæ vµo chi phÝ nh­ bót to¸n trªn. §ång thêi khi xuÊt nhiªn liÖu cho ho¹t ®éng m¸y, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo chi phÝ m¸y thi c«ng chi tiÕt TK 623(2)- chi phÝ vËt liÖu vµ ®Þnh kho¶n Nî TK 623 (2) : Gi¸ trÞ nhiÖn liÖu dïng ch¹y m¸y Cã TK 152,111 VÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Thø nhÊt C«ng ty kh«ng h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§ vµo kho¶n môc chi phÝ nµy. Nguyªn nh©n lµ v× theo quy ®Þnh c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng ®­îc phÐp tù mua s¾m TSC§, song khi C«ng ty mua vµ giao cho c¸c ®¬n cÞ sö dông th× l¹i d­íi d¹ng cho thuª. Th­êng th× gi¸ cho thuª bao giê còng lín h¬n gi¸ trÞ khÊu hao TSC§. Nh­ vËy khi c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n chi phÝ nµy vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt. Thø hai Do quy ®Þnh vÒ ph©n cÊp qu¶n lý còng ®· lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt chung cña s¶n phÈm. §ã lµ viÖc C«ng ty tÝnh chi phÝ l·i vay theo ph­¬ng ph¸p l·i gép vµ tÝnh theo ngµy, trong khi ®ã ng©n hµng chØ l·i suÊt 0.8%/ th¸ng cho kho¶n tiÒn vay. Nh­ vËy theo c¸ch tÝnh cña c«ng ty ®· lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt chung t¨ng lªn mét phÇn Tõ thùc thÞ tr­êngÕ ®ã theo em c«ng ty nªn thay ®æi mét sè diÕmau khi h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Thø nhÊt §Ó viÖc h¹ch to¸n ®­îc chÝnh x¸c vµ dÔ dµng h¬n trong ph©n tÝch, ®èi chiÕu C«ng ty nªn chi tiÕt TK 627 ®ång thêi víi viÖc më l¹i sæ chi tiÕt theo tõng yÕu tè chi phÝ Sæ chi tiÕt TK 627 Stt DiÔn gi¶i TK §¦ Tæng sè Chia ra 6271- nh©n c«ng 6272- vËt liÖu 6273 c«ng cô ............. 1 2 Thø hai NÕu c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc cã sö dông c¸c TSC§ cña c«ng ty ngoµi m¸y thi c«ng, C«ng ty chØ nªn b¸o nî khÊu hao thay v× cho thuª nh­ hiÖn nay. Lµm nh­ vËy sÏ gi¶m ®­îc mét phÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung Thø ba Thay v× viÖc tÝnh l·i suÊt cho vay nh­ hiÖn nay, C«ng ty chØ nªn thùc hiÖn tÝnh l·i vay vµo cuèi th¸ng theo ng©n hµng VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh Thø nhÊt C«ng ty thùc hiÖn viÖc ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý theo c¸ch trÝch 5% trªn doanh thu lµ kh«ng chÝnh x¸c víi chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. ViÖc lµm nh­ vËy ®· ph¶n ¸nh sai gi¸ thµnh toµn bé cña c«ng tr×nh x©y l¾p. Do ®ã ®Ó viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé ®­îc chÝnh x¸c h¬n, c«ng ty nªn tæng hîp to¸n bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh sau ®ã ph©n bæ theo gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh theo c«ng thøc sau Chi phÝ qu¶n lý ph©n bæ = Tæng chi phÝ qu¶n lý cÇn ph©n bæ x Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña c«ng tr×nh cÇn ph©n bæ Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn trong kú Thø hai C«ng ty kh«ng lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh cho tõng c«ng tr×nh. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh còng nh­ gi¸ trÞ dë dang ®Çu kú, cuèi kú vµ gi¸ thµnh cña c¸c c«ng tr×nh ®­îc tËp hîp vµ ph¶n ¸nh trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh (mçi c«ng tr×nh ghi mét dßng). XÐt vÒ môc ®Ých ph¶n ¸nh tæng hîp th«ng tin, b¶ng nµy cã tÝnh n¨ng nh­ thÎ tÝnh gi¸ thµnh, h¬n n÷a cho kÕ to¸n thÊy ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ, gi¸ thµnh cña tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh trong kú. Tuy nhiªn, b¶ng tÝnh gi¸ thµnh kh«ng thÓ thay thÕ cho thÎ tÝnh gi¸ thµnh v× th«ng tin trong b¶ng kh«ng thÓ hiÖn râ sù tham gia cña c¸c kho¶n môc chi phÝ vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh, do ®ã kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña viÖc ph©n tÝch, qu¶n trÞ chi phÝ. V× thÕ C«ng ty nªn lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh ®Ó theo dâi gi¸ thµnh riªng cho mçi c«ng tr×nh T¨ng c­êng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt ViÖc lµm nµy cÇn ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn ®Ó duy tr× sù kiÓm so¸t chÆt chÏ ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh, ®¸nh gi¸ møc ®é phï hîp cña dù to¸n chi phÝ x©y dùng, thÊy ®­îc nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng hoÆc nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan cã thÓ ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ ®Õn gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Tuy nhiªn, C«ng ty chØ tiÕn hµnh ph©n tÝch gi¸ thµnh khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ®iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn yªu cÇu qu¶n lý trong viÖc ph©n tÝch chi phÝ, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ kh¾c phôc nh÷ng nh÷ng nh©n tè tiªu cùc. Do ®ã C«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n tÝch gi¸ thµnh th­êng xuyªn vµo cuèi mçi quý ®Ó cã ®­îc th«ng tin cËp nhËt h¬n tõ ®ã cã kÕ ho¹ch qu¶n lý gi¸ thµnh cho hîp lý 3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ph­¬ng h­íng gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ 3.1 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån nh©n tµi vËt lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cã c¬ së khoa häc hiÖu qu¶ kinh doanh doanh nghiÖp , cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp bao gåm c¸c chØ tiªu chi tiÕt. C¸c chØ tiªu ®ã ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc søc s¶n xuÊt, suÊt hao phÝ còng nh­ søc sinh lîi cña tõng yÕu tè. D­íi ®©y lµ mét sè chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh Lîi nhuËn/Vèn kinh doanh: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Lîi nhuËn Lîi nhuËn/ Vèn kinh doanh = Vèn kinh doanh b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång vèn kinh doanh bá ra ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng lín chøng tá hiÖu qu¶ kinh doanh bá ra cµng cao. Chi phÝ cho 1000 dång doanh thu: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1000 ®ång doanh thu th× ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång chi phÝ. C«ng thøc tÝnh Chi phÝ cho 1000 dång doanh thu Tæng chi phÝ = X 1000 Tæng doanh thu ChØ tiªu nµy cµng nhá tøc lµ chi phÝ bá ra cho 1000 ®ång doanh thu cµng thÊp, ®ã chÝnh lµ dÊu hiÖu tèt vµ còng chinh sè l­îngµ môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tû suÊt lîi nhuËn doanh thu : ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 100®ång doanh thu th× trong ®ã cã bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. C«ng thøc tÝnh: Tû suÊt lîi nhuËn doanh thu Tæng lîi nhuËn = X 100 Tæng doanh thu ChØ tiªu nµy®¹t ®­îc cµng lín th× chøng tá hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty cµng cao. Tû suÊt lîi nhuËn gi¸ thµnh : ChØtiªunµycho biÕtcø 100 ®ång chi phÝ bá ra sÏ thuvÒ ®­îcbao nhiªu ®ång lîi nhuËn Tû suÊt lîi nhuËn gi¸ thµnh Tæng lîi nhuËn = X 100 Tæng gi¸ thµnh ChØ tiªu nµy ®¹t ®­îc cµng cao chøng tá doanh nghiÖp ho¹t ®éng cµng cã hiÖu qu¶. C¸c chØ tiªu trªn t¹i C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ trong 3 n¨m 2001, 2002, 2003 B¶ng sè 24: C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh §VT: Ngh×n ®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch T­yÖt ®èi T­¬ng ®èi Vèn KD 6172523 10.713.852 9.878.389 -835,463 -7,8% Doanh thu 62.121.897 92.050.816 128.155.292 Tæng chi phÝ 61.510284 91.267.964 126.326.022 -Gi¸ thµnh 60.996.564 90.369.065 125.714.012 Lîi nhuËn 601.613 778.955 1.829.270 177.342 +134,9% LN/ VKD 9,75 7,27 18,85 +11,17% Chi phÝ / 1000® doanh thu 990 991 986 -5 99,5% LN/ Dthu 0,97 0,86 1,43 +0,57 LN/ gi¸ thµnh 0,99 0,87 1,46 +0,59 (Nguån b¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty n¨m 2001, 2002, 2003) N¨m 2002 lµ c«ng ty triÓn khai nhiÒu dù ¸n míi nh­ triÓn khai nh­ c«ng ty chÕ biÕn tinh bét s¾n, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt g¹ch … do ®ã vèn kinh doanh cña C«ng ty t¨ng lªn kh¸ cao. §Õn ®Çun¨m 2003 theo quyÕt ®Þnh míi cña Chñ tÞch UBND tØnh Thanh Ho¸ C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ ®­îc tæ chøc l¹i theo m« h×nh c«ng ty “mÑ-con” theo ®ã tÊt c¶ c¸c c«ng tûtùcthuécvµ mét sè xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ®­îc t¸ch ra thµnh c¸c c«ng tycæ phÇn ®éc lËp. Do ®ã vèn kinh doanh cña C«ng ty gi¶m ®i ®¸ng kÓ ®Æc biÖt lµ gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh. §Ó thÊy râ h¬n sù thay ®æi nµy ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh dãnh cña c«ng ty ta ®i ph©n tÝch c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh trªn. Qua b¶ng trªn ta thÊy n¨m 2002 lîi nhuËn cña C«ng ty cã t¨ng lªn so víi n¨m 2002 lµ 117 342 000 ®ång hay ®¹t t¨ng 29,5%. So 2002, n¨m 2003 lîi nhuËn cña C«ng ty ®· t¨ng lªn ®Õn 1.050.35.000 ngh×n ®ång hay ®¹t 134,9%. §iÒu ®ã s¬ bé cho thÊy doanh nghiÖp ®· cã sù nç lùc rÊt lín trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ còng nh­ t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp XÐt vÒ chØ tiªu lîi nhuËn trªn vèn kinh doanh th× n¨m 2002 l¹i gi¶m 2,4% còng. Cô thÓ n¨m 2002 cø 100 ®ång vèn kinh doanh bá vµo kinh doanh th× t¹o ra 9,75 ®ång lîi nhuËn, nh­ng ®Õn 2002 con sè nµy chØ lµ 7,27 ®ång tøc lµ gi¶m 2,4 ®ång, sang ®Õn n¨m 2003 con sè nµy ®· t¨ng lªn ®Õn 18,52 ®ång tøc lµ so víi n¨m 2002 t¨ng lªn 11,17 ®ång lîi nhuËn tÝnh trªn 100 ®ång vèn bá vµo kinh doanh. Nh­ vËy chóng ta thÊy r»ng cïng víi viÖc tæ chøc l¹i c«ng ty , hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. XÐt vÒ chØ tiªu chi chi cho 1000 ®ång doanh thu th× n¨m 2001 ®Ó t¹o ra 1000 ®ång doanh thu chØ cÇn 990 ®ång nh­ng ®Õn n¨m 2002 l¹i cÇn ®Õn 991 ®ång nh­ vËy chi phÝ cña ®· t¨ng lªn 1 ®ång trªn 1000 ®ång doanh thu. §Õn n¨m 2003 chi phÝ trªn 1000 ®ång doanh thu chØ cßn 986 ®ång tøc lµ so víi n¨m 2002 ®· tiÕt kiÖm ®­îc 5 ®ång trªn . §iÒu nµy chøng tá ®oanh nghiÖp ®· qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ cã hiÖu qu¶ h¬n so víi n¨m 2002 vµ lµm cho chi phÝ trªn 1000 ®ång doanh thu chØ b»ng 99,5 % so víi n¨m 2002 hay lµ gi¶m 0,5 ®ång. Song ta thÊy møc chi phÝ trªn 1000 ®ång doanh thu cña C«ng ty cßn kh¸ cao . Nh­ vËy C«ng ty cßn ph¶i nç lùc nhiÒu trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt Tû suÊt lîi nhuËn trªn gi¸ thµnh n¨m 2003 còng t¨ng so víi n¨m 2002. N¨m 2003 cø 100 ®ång gi¸ thµnh s¶n xuÊt th× t¹o ra 1,46 ®ång lîi nhuËn trong khi n¨m 2002 con sè ®ã lµ 0,87 ®ång, nh­ vËy lµ thÓ ®Ó t¹o ra mét ®ång lîi t¨ng lªn ®­îc 0,59 ®ång. Tuy tû suÊt lîi nhu©n gi¸ thµnh cã t¨ng lªn song kh«ng ®¸ng kÓ vµ nh×n chung tû suÊt nµy cña c«ng ty cßn kh¸ thÊp ch­a thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty ®­îc. Song víi kªt qu¶ trªn, ta cã thÓ thÊy C«ng ty ®· cã nç lùc trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh ®ång thêi víi viÖc h¹ thÊp chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y lµ mét thµnh tÝch mµ C«ng ty ph¶i duy tr× vµ cÇn phÊn ®Êu h¬n n÷a nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Tû suÊt lîi nhuËn doanh thu n¨m 2003 còng t¨ng lªn so víi n¨m 2002,song n¨m 2002 l¹i gi¶m so víi n¨m 2001 do cã nh÷ng biÕn ®éng trªn. Síi n¨m 2001 ®¹t 0,97% vµ n¨m 2003 ®¹t 1,43%. Tøc lµ cø 100 ®ång doanh thu th× n¨m 2001 cã 0,97 ®ång tiÒn l·i, n¨m 2002 chØ cã 0,86 vµ n¨m 2003 lµ 1,43 ®ång. Tøc lµ so víi n¨m 2002, n¨m 2003 trong 100 ®ångddoanh thu ®· t¨ng 0,57 ®ång tiÒn l·i. Nh­ vËy n¨m 2003 cïng víi sù thay ®æi trong tæ chøc, C«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng h¬n trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm song chØ tiªu nµy cßn qu¸ thÊp ( trong 100 ®«ng doanhg thu mµ chØ cã 1,43 ®ång tiÒn l·i. Nh­ vËy C«ng ty cÇn ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng h­íng , biÖn ph¸p cô thÓ vµ thiÕt thùc h¬n n÷a nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. 3.2 §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ cña C«ng ty BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo tõ gãc ®é qu¶n trÞ néi bé còng coi viÖc sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p hµng ®Çu ®Ó ®¹t vµ duy tr× mét suÊt lîi nhuËn cao. HiÖu qu¶ sö dông chi phÝ ph¶n ¸nh râ nÐt kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn hay hiÖu qu¶ sö dông mét ®ång vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn nhu cÇu vµ ph­¬ng thøc huy ®éng vèn. §Ó thÊy râ h¬n ¶nh h­ëng cña c¸c kho¶n môc chi phÝ tíi tæng chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn C«ng ty ta ®i ph©n tÝch chi phÝ gi¸ thµnh qua b¶ng sau: B¶ng sè 25 : B¶ng ph©n tÝch chi phÝ gi¸ thµnh quý IV n¨m 2003 ChØ tiªu Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn (1000®) Tû träng (%) Sè tiÒn (1000®) Tû träng (%) ± ( 1000 ®) % CP NVL TT 25.654.881 69,97 25.398.332 69,86 - 256.549 99 CP NCTT 6.970.865 19 5.923.693 16,29 -1.047.172 85,98 CP SXC 4.039.509 11,03 5.036.886 13,85 +997.377 124,69 Tæng 36.665.255 100 36.358.911 100 -306.344 99,16 Qua b¶ng trªn ta thÊy C«ng ty ®· thùc hiÖn ®­îc môc tiªu tiÕt kiÖm chi phÝ song cßn thÊp. Tæng chi phÝ thùc tÕ quý IV n¨m 2003 gi¶m so víi dù to¸n mét l­îng lµ 305.344.000 ®ång hay ®¹t 99,16 %. B­íc ®Çu cã thªt ®¸nh gi¸ ®­îc C«ng ty ®· cã sù cã g¾ng trong viÖc qu¶n lý chi phÝ , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm Cô thÓ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ chØ b»ng 99% so víi dù to¸n hay gi¶m 1% so víi dù to¸n b»ng 256.549 ngh×n ®ång. Bªn c¹nh ®ã tû träng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trong tæng chi phÝ cã gi¶m h¬n so víi dù to¸n.Sù chªnh lÖch nhá gi÷a thùc tÕ vµ dù to¸n mét mÆt cho thÊy doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc mét møc ®¬n gi¸ dù to¸n vËt liÖu t­¬ng ®èi hîp lý nh­ng mÆt kh¸c ph¶n ¸nh mét thùc tÕ lµ viÖc sö dông chi phÝ vËt liÖu ®¹t hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm ch­a cao. Song víi viÖc gi¶m ®­îc 256.549 ngh×n ®ång so víi dù to¸n cho thÊy C«ng ty ®· cè g¾ng trong tiÕt kiÖm chi phÝ vµ ®· cã sù qu¶n lý NVL t­¬ng ®èi chÆt chÏ. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gi¶m so víi dù to¸n mét l­îng t­¬ng ®ãi lín lµ 1.047.172 ngh×n ®ång chØ b»ng 85,98 % so víi dù to¸n tøc lµ gi¶m ®­îc 14,2%, bªn c¹nh ®ã tû träng chi phÝ nh©n c«ng trong tæng chi phÝ cã sù gi¶m ®¸ng kÓ. Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ do viÖc C«ng ty ¸p dông c¬ kho¸n ®Õn tËn tõng tæ thi c«ng, viÖc lµm nµy ®· t¨ng ®¸ng kÓ n¨ng suÊt lao ®éng dÉn ®Õn tiÕt kiÖm t­¬ng ®èi chi phÝ nh©n c«ng. Song bªn c¹nh ®ã C«ng ty ®· ¸p dông m¸y mãc nhiÒu h¬n trong qu¸ tr×nh thi c«ng còng ®· lµm gi¶m ®­îc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung t¨ng so víi dù to¸n 997.377 ngh×n ®ång tøc t¨ng lªn so víi dù to¸n 24,69 %. §iÒu nµy tuy v­ît so víi dù to¸n song cÇn ph¶i xem xÐt nÕu sù t¨ng lªn ®©y lµ do chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng t¨ng th× vÉn ®­îc coi lµ hîp lý. Tuy nhiªn nÕu viÖc gia t¨ng nµy lµ do chi phÝ s¶n xuÊt chung kh¸c t¨ng lªn th× c«ng ty cÇn ph¶i ph©n tÝch kü h¬n vµ ®­a ra biÖn ph¸p phï hîp, hiÖu qu¶ trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.3 Ph­¬ng h­íng h¹ thÊp gi¸ thµnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lîi nhuËn lu«n lµ môc tiªu hµng ®Çu quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Ó t¨ng lîi nhuËn, ®iÒu mµ c¸c doang nghiÖp lu«n lu«n cÇn quan t©m ®Õn lµ ph¶i tiÕt kiªm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ trªn c¬ së ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm Do ®ã, qu¶n trÞ chi phÝ víi môc tiªu sö dông tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ cã mét tÇm quan träng ®Æc biÖt víi sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. Víi tÇm nh×n cña mét sinh viªn thùc tËp t¹i C«ng ty trong hêi gian qua em xin cã mé sè ý kiÕn ®Ò xuÊ viÖc gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty nh­ sau TiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu T¹i C«ng ty ph­¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh lµ kho¸n gän c«ng tr×nh cho c¸c ®éi, xÝ nghiÖp. C¸c ®éi, xÝ nghiÖp tù ®¶m b¶o cung øng vËt liÖu cho thi c«ng, nhiªn liÖu cho ch¹y m¸y. C«ng ty thùc hiÖn qu¶n lý ®èi víi c¸c ®éi x©y dùng dùa trªn c¸c ho¸ ®¬n thanh to¸n víi ng­êi b¸n vµ c¸c chøng tõ sæ s¸ch do ®¬n vÞ chuyÓn lªn . Nh­ vËy, cã thÓ thÊy C«ng ty hÇu nh­ kh«ng cã sù kiÓm so¸t ®èi víi viÖc sö dông vËt liÖu thùc tÕ t¹i c«ng tr×nh. TÊt nhiªn viÖc C«ng ty thanh to¸n cho c¸c ®éi theo trÞ gi¸ kho¸n ®· buéc c¸c ®éi, xÝ nghiÖp cã ý thøc h¬n trong viÖc kiÓm so¸t chi phÝ sao cho tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh kh«ng v­ît qu¸ trÞ gi¸ kho¸n ghi trong hîp ®ång. §Ó h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc nµy, C«ng ty cã thÓ quy ®Þnh c¸c ®Þnh møc sö dông vËt liÖu cho thi c«ng, nhiªn liÖu cho ch¹y m¸y sao cho s¸t víi thùc tÕ thi c«ng t¹i c«ng tr×nh, t¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸m s¸t thùc tÕ thi c«ng ®ång thêi cho phÐp c¸c ®éi, xÝ nghiÖp ®­îc phÐp kÕt chuyÓn nh÷ng kho¶n tiÕt kiÖm chi phÝ vËt liÖu vµo quü khen th­ëng cña ®¬n vÞ ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu tr¸nh nh÷ng hao phÝ mÊt m¸t kh«ng ®¸ng cã. Bªn c¹nh ®ã, ë C«ng ty còng nh­ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p kh¸c, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n hao hôt vËt t­ lµ do ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn (m­a, b·o lôt…). §©y lµ nguyªn nh©n kh¸c quan nªn ®Ó gi¶m hao hôt vËt liÖu cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c biÖn ph¸p b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu ngoaig trêi mÆt kh¸c còng cÇn ph¶i cã c¸c kho b·i b¶o qu¶n tèt tr¸nh mÊt m¸t h­ háng vµ tæ chøc ®éi b¶o vÖ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc ®­îc giao. TiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng ViÖc qu¶n lý sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng kh«ng cã nghÜa lµ c¾t gi¶m c¸c kho¶n thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ lao ®éng ë ®©y cã nghÜa lµ víi mét l­îng chi phÝ nh©n c«ng cè ®Þnh ph¶i thùc hiÖn ®­îc mét khèi l­îng c«ng viÖc lín nhÊt. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, c«ng ty cÇn nghiªn cøu tæ chøc qu¸ tr×nh thi c«ng mét c¸ch khoa häc hîp lý, ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng cÇn thiÕt nh­ c«ng cô, dông cô, b¶o hé lao ®éng, cung cÊp nguyªn vËt liÖu kÞp thêi. Nh­ vËy tæ chøc sö dông tèt c¸c nguån lao ®éng sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng, gãp phÇn h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm song vÉn ®¶m b¶o ®­îc thu nhËp cho ®éi ngò lao ®éng th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp T¨ng c«ng suÊt sö dông TSC§ N©ng cao c«ng suÊt sö dông TSC§ nãi chung vµ m¸y thi c«ng nãi riªng sÏ gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ tµi s¶n cña C«ng ty. Thùc tÕ cho thÊy sè l­îng m¸y thi c«ng cña C«ng ty kh«ng nhiÒu vµ ®· qu¸ cò. Thªm vµo ®ã lµ viÖc C«ng ty quy ®Þnh cho thuª m¸y thay v× h×nh thøc b¸o nî khÊu hao cho c¸c ®éi xÝ nghiÖp sö dông nªn hÇu nh­ m¸y mãc cña c«ng ty ®­îc sö dông rÊt Ýt. Nh­ vËy mÆc dï kh«ng sö dông ®Õn nh­ng hµng th¸ng kÕ to¸n vÉn ph¶i trÝch khÊu hao cho sè m¸y mãc nµy. Do ®ã n©ng cao c«ng suÊt sö dông m¸y tr­íc hÕt C«ng ty ph¶i thay ®æi l¹i ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, sö dông m¸y thi c«ng. Sau ®ã trong ®iÒu kiÖn cô thÓ, C«ng ty nªn ®Çu t­ mua s¾m hoÆc thuª ngoµi c¸c lo¹i m¸y thi c«ng øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, mÆc dï gi¸ mua hoÆc thuª h¬i cao song c«ng suÊt sö dông m¸y sÏ rÊt lín, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ nhiªn liÖu ch¹y m¸y, gi¶m chi phÝ söa ch÷a, b¶o d­ìng m¸y. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh cho thuª m¸y thi c«ng nh÷ng khi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng sö dông ®Ðn. Lµm nh­ vËy sÏ tËn dông ®­îc tèi ®a c«ng suÊt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông m¸y thi c«ng. MÆt kh¸c ®èi víi nh÷ng m¸y thi c«ng ®· qu¸ l¸c hËu, C«ng ty nªn thanh lý ®Ó ®Çu t­ míi tr¸nh ø ®äng vµ gi¶m chi phÝ b¶o d­ìng. TiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm nhiÒu lo¹i vµ rÊt dÔ x¶y ra t×nh tr¹ng chi dïng sai môc ®Ých. ChÝnh v× vËy C«ng ty nªn cã quy ®Þnh cô thÓ gi¶m bít c¸c kho¶n chi phÝ nµy nhw c¸c kho¶n chi ®Òu ph¶i cã chøng tõ x¸c minh hîp lý, hîp lÖ, xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi hµnh vi l¹m chi, chi sai môc ®Ých .. Tãm l¹i cã thÓ thÊy r»ng, ®Ó cã thÓ n©ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, C«ng ty ph¶i sö dông ®ång thêi rÊt nhiÒu biÖn ph¸p. Vµ ®Ó chÝnh s¸ch cña C«ng ty thùc sù ph¸t huy t¸c dông th× C«ng ty cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sao cho khi thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy cã t¸c dông tÝch cùc ®Õn biÖn ph¸p kia KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh lµnh m¹nh hiÖn nay, mét doanh nghiÖp chØ cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng khi biÕt sö dông kÕt hîp ®óng ®¾n c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®¶m b¶o chÊt l­îng ®Çu ra vµ tù c©n ®èi h¹ch to¸n kinh tÕ. TiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh t¹o c¬ së cho viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®Æc biÖt lµ c¹nh tranh vÒ gi¸, ®em l¹i nh÷ng c¬ héi lín ®Ó tham gia thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy, th«ng tin kinh tÕ gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc chi phèi c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Nã g¾n liÒn víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng.TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c, tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c vÒ gi¸ nh»m thu ®­îc lîi nhuËn tèi ®a mµ cßn ®ãng vai trß quan träng trong viÖc qu¶n lý t×nh h×nh cÊp ph¸p vµ sö dông vèn. ChÝnh v× tÇm quan träng ®ã, em ®· lùa chän ®Ò tµi vÒ vÊn ®Ò nµy. Trong thêi gian thùc tËp, em ®· cè g¾ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó ®i s©u t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh t¹i C«ng ty vµ ®· cè g¾ng ®­a nh÷ng ®iÒu thu ®­îc vµo bµi viÕt. Song do tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ, bµi viÕt khã tr¸nh khái sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù quan t©m gãp ý vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy c« cïng c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n c«ng ty ®Ó bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®èi víi c« gi¸o PGS..TS. Ph¹m ThÞ G¸i vµ c¸c c« chó , anh chÞ t¹i phßng kÕ to¸n C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh NXB Tµi chÝnh - 2001 2. ChÕ ®é kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p NXB Tµi chÝnh - 2000 3. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp NXB Tµi chÝnh - 1995 4. Gi¸o tr×nh Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh NXB Thèng kª - 2001 5. KÕ to¸n x©y dùng c¬ b¶n NXB §¹i häc Quèc Gia - 2000 6. KÕ to¸n tµi chÝnh (¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam) NXB Thèng kª - 2000 7. C¸c tµi liÖu, b¸o c¸o tµi chÝnh, c¸c mÉu b¶ng biÓu cña C«ng ty §Çu t­ vµ x©y dùng Thanh Ho¸ Môc lôc