Chuyên đề Hoàn thiện hình thức trả lương lao động theo sản phẩm tại Xí nghiệp vận dụng toa xe hàng Hà Nội

iÖc t¨ng ®¬n gi¸ cho nh÷ng s¶n phÈm v­ît møc khëi ®iÓm lµm cho c«ng nh©n tÝch cùc lµm viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng . *Nh­îc ®iÓm ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm luü tiÕn dÔ lµm cho tèc ®é t¨ng cña tiÒn l­¬ng lín h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña kh©u ¸p dông tr¶ l­¬ng s¶n phÈm luü tiÕn. II. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH 1.Theo yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l­¬ng . TiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ph¶i kÝch thÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. TiÒn l­¬ng lµ th­íc ®o møc ®é cèng hiÕn cña ng­êi lao ®éng. Tr¶ l­¬ng ph¶i ®­îc hîp lý c«ng b»ng hîp lý gi÷a ng­êi lao ®éng, ®¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, râ rµng vµ dÔ hiÓu. 2.Theo yªu cÇu h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc kh¸ c«ng b»ng, g¾n kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh víi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng . Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm qu¸n triÖt ®Çy ®ñ c¸c nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng cu¶ ng­êi lao ®éng . KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ra søc häc tËp vµ n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ . Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµm tèt sÏ ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng vµ lµm cho ng­êi lao ®éng thªm yªu nghÒ vµ lµm viÖc cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. V× vËy, ®Ó khai th¸c ®­îc mäi kh¶ n¨ng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn ®óng theo yªu cÇu cu¶ h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao déng theo s¶n phÈm, cÇn ph¶i hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm . 3.Yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ng­êi lao ®éng . Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao giê còng ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. §ã lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña mçi doanh nghiÖp. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· ®¹t hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Song tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm hîp lý ®óng ®¾n sÏ khai th¸c mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña ng­êi lao ®éng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ ph¶i hoµn thiÖn ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng tr¶ l­¬ng, hoµn thiÖn mÆt kh¸c.... V× vËy cÇn ph¶i hoµn thiÖn tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH H¬n n÷a, con ng­êi bao giê còng mong muèn ®­îc ®èi xö c«ng b»ng vµ ®­îc ngµy mét hoµn thiÖn m×nh h¬n. Tr¶ l­¬ng xøng ®¸ng sÏ khuyÕn khÝch hä lµm viÖc tèt h¬n, t¹o niÒm tin vµo b¶n th©n hä lµm cho hä hÕt lßng v× c«ng viÖc. V× vËy hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm còng lµ khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng tiÒm Èn trong ng­êi lao ®éng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh PhÇn II Ph©n tÝch thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trong xÝ nghiÖp vËn dông toa xe hµng: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn : N¨m 1954 ngay sau khi hoµ b×nh lËp l¹i, §¶ng vµ nhµ n­íc ®· cã chñ tr­¬ng kh«i phôc vµ x©y dùng c¸c tuyÕn ®­êng s¾t khu vùc miÒn b¾c n­íc ta. Ngµy 12-8-1954 ®­îc chÝnh phñ giao nhiÖm vô Bé GTVT ®· thµnh lËp ban nguyªn cøu ®­êng s¾t, víi nhiÖm vô nguyªn cøu v¹ch kÕ ho¹ch, kh«i phôc vµ x©y dùng míi c¸c tuyÕn ®uêng s¾t vµ x©y dùng c¬ quan tæng côc ®­êng s¾t . Ngµy 6-4-1995 Tæng côc ®­êng s¾t ®­îc thµnh lËp (chØ thÞ sè 505/TTg do thñ t­íng Ph¹m V¨n §ång ký). C¸c tuyÕn ®­êng Hµ Néi - Môc Nam Quan. Yªn Viªn- ViÖt Tr× -Lµo Cai. V¨n §iÓn -Nam §Þnh -Ninh B×nh . Gia L©m, H¶i Phßng ®· võa tiÕn hµnh kh«i phôc vµ tiÕn hµnh khai th¸c . Tæng céng lóc nµy ngµnh ®­êng s¾t cã 662km, toa xe trªn c¬ së lµ cña Ph¸p ®Ó l¹i , cã 802 toa xe =152 toa xe kh¸ch vµ 650 toa xe hµng . §­êng xÊu, toa xe thiÕu nhiÒu, hµng ho¸ kh«ng ®Òu trªn hai chiÒu trong thêi gian c¶ n¨m . Tû träng vËn t¶i hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch chiÕm tû lÖ 37% tæng träng l­îng ngµnh GTVT . §Ó phôc vô cho c«ng t¸c ch¹y tµu lóc nµy toµn ngµnh míi cã 5 tr¹m kh¸m xe lµ: Tr¹m kh¸m xe Hµ Néi, L¹ng S¬n, Nam §Þnh , H¶i Phßng ,Yªn B¸i. §Õn n¨m 1957 c¸c tuyÕn ®­êng trªn ®­îc kh«i phôc song vµ ®­a vµo khai th¸c tuyÕn phÝa nam tµu chaþ ®Õn Ninh B×nh, tuyÕn phÝa t©y tµu ch¹y ®Õn Lµo Ca , vËn t¶i toµn ngµnh ®¹t 283 triÖu tÊn km hµng ho¸ vµ 13 triÖu tÊn km hµnh lý, 987 hµnh kh¸ch km. §Õn ngµy 30-8-1960 tuyÕn ®­êng s¾t Hµ Néi -Th¸i Nguyªn ®­îc ®­a vµo khai th¸c . Nh­ vËy ®Õn cuèi n¨m 1964 toµn ngµnh chÝnh thøc khai th¸c vµ sö dông lµ 926 km. TuyÕn phÝa Nam ®­îc khai th¸c ®Õn vinh vµ h¬n 100km ®­êng goßng Hµ TÜnh - Qu¶ng B×nh . Lóc nµy cã thªm KCTX Thanh Ho¸, Tr¹m KCTXVinh, Tr¹m KCTX L­u X¸...tèc ®é kü thuËt c¸c ®oµn tµu thÊp,. Tµu kh¸ch 29,8 km/h (1964), tµu hµng 21 km/h (1964),vËn t¶i hµng ho¸ ®¹t 594 triÖu tÊn hµng ho¸ /km, hµnh kh¸ch ®¹t 1.140 triÖu hµnh kh¸ch /km. N¨m 1965 ®Õ quèc Mü ®¸nh ph¸ MiÒn B¾c, mét sè ga, cÇu trªn c¸c tuyÕn ®­êng s¾t bÞ ®¸nh ph¸ . §Ó phôc vô cho c«ng t¸c vËn t¶i hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch, ph­¬ng tiÖn toa xe còng ®­îc nhµ n­íc cung cÊp víi sè l­îng lín . Cô thÓ: 1965 1968 §­êng 1m : toa xe kh¸ch 319 365 Toa xe hµng 1764 3258 §­êng 1435: Toa xe kh¸ch 0 59 Toa xe hµng 0 136 N¨m 1968 tuyÕn ®­êng s¾t kÐp - H¹ Long ®­îc ®­a vµo khai th¸c. Lóc nµy cã thªm tr¹m KCTX M¹o Khª. Sau gi¶i phãng miÒn Nam, ngµy 13-6-1976 Bé GTVT giao nhiÖm vô cho Tæng côc ®­êng s¾t qu¶n lý ®­êng s¾t thèng nhÊt. §o¹n ®­êng s¾t tõ ga Vinh ®Õn Sai Gßn ®· ®­îc nèi liÒn, ph­¬ng tiÖn toa xe lóc nµy cµng ®­îc t¨ng lªn vµ cã nhiÒu chñng lo¹i. Tæng sè toa xe toµn ngµnh lµ 5275 TX=4.416 (TX hµng)+859 (TX kh¸ch). §Ó phôc vô ch¹y tµu TC§S thµnh lËp mét sè tr¹m KCTX ë c¸c t×nh phÝa Nam. §o¹n Vinh - §ång Híi thµnh lËp tr¹m KCTX Phóc Tr¹ch vµ §ång Híi. §ång thêi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mét sè nhµ m¸y. Khu c«ng nghiÖp míi x©y dùng nh­ Nhµ M¸y supe L©m Thao, giÊy B·i B»ng, xi m¨ng BØm S¬n, ph©n l©n CÇu Yªn. TTæng c«ng ty apatÝt Lµo cai .... §Ó phôc vô vËn t¶i hµng ho¸ ë c¸c ch©n hµng lín mét sè tr¹m KCTX Tiªn Kiªn, KCTX BØm S¬n, KCTX vµ mét sè tæ KCTX. Nh÷ng n¨m 1976 -1980 tæ chøc qu¶n lý vµ khai th¸c nh÷ng ngµnh ch­a phï hîp . N¨m 1979-1980 liªn tôc ph¶i bá nhiÒu chuyÕn tµu hµng v× lý do thiÕu than . Tèc ®é l÷ hµnh ®Çu m¸y vµ quay vßng toa xe thÊp. N¨ng suÊt vËn t¶i toa xe gi¶m nhanh chãng chØ b»ng 38% cña n¨m 1964. Tµu kh¸ch, tµu hµng ®Òu chËm so víi kÕ ho¹ch, tæng sè toa xe toµn ngµnh 6127 toa xe .Trong ®ã cã 382 toa xe kh«ng cã phô tïng söa ch÷a. Tai n¹n GT§S x¶y ra nhiÒu vµ cã nh÷ng vô nghiªm träng. Thêi gian quay vßng toa xe so víi n¨m 1964 (nÕu lÊy n¨m n¨m 1964 lµ 100%) 1964 1976 1977 1978 1979 1980 100 191 175 180 212 274 N¨m 1981 -1985 ®Çu m¸y toa xe ®­îc bæ sung, toa xe ®­îc ®ãng míi vµ nhËp thªm míi ®Ó c©n ®èi víi nhiÖm vô vËn chuyÓn. Nh­ng do n¨ng lùc söa ch÷a cña nhµ m¸y cßn thÊp vµ c¸c tr¹m còng ch­a t¨ng c­êng ®Çu t­ ®óng møc , nªn sè toa xe vËn dông ch­a cao. Cã thêi ®iÓm nh­ n¨m 1982 sè xe hµng vËn dông 2800/59650. N¨m 1983 cã 1800 toa xe h­ háng n»m ë c¸c ga g©y khã kh¨n cho viÖc ®­a ®ãn tµu vµ n©ng cao n¨ng lùc vËn t¶i cña toµn ngµnh. BiÓu 1 :KÕt qu¶ vËn t¶i N¨m Hµng ho¸ (®¬n vÞ triÖu tÊn ) Hµnh kh¸ch(®¬n vÞ triÖu l­ît ng­êi) 1981 1982 1983 1984 1985 3,42 3,27 4,2 4,12 4,06 21,68 19,47 21,00 23,6 19,1 " Nguån theo phßng hµnh chÝnh tæng hîp " Theo ®Ò nghÞ cña TC§S ngµy 9-3-1989 Bé GTVT vµ B­u ®iÖn ®· ký quyÕt ®Þnh sè 366/Q§-TCCB_L§ thµnh lËp 3 xÝ nghiÖp liªn hiÖp vËn t¶i §SKV1,2,3 XÝ nghiÖp vËn dông toa xe hµng Hµ Néi ngµy 1- 4 -1989 chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. Sè l­îng c«ng nh©n viªn gÇn 1600 ng­êi. §Õn th¸ng 5 n¨m 1990 tiÕp nhËn nhµ m¸y toa xe L­¬ng S¬n s¸t nhËp vµ CBCNV lóc nµy lµ 1900 CBCNVC. HiÖn nay, toµn bé CBCNVC cña xÝ nghiÖp lµ 1700 ng­êi .Trong ®ã c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ1550 ng­êi ®­îc biªn chÕ thµnh c¸c tr¹m kh¸m ch÷a toa xe vµ c«ng t¸c trªn tµu n»m r¶i r¸c c¸c ga trªn 5 tuyÕn ®­êng s¾t ë miÒn b¾c. Tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay, xÝ nghiÖp lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao, gi÷ v÷ng an toµn ch¹y tµu vÒ mäi mÆt, chÊt l­îng tµu hµng ngµy cµng t¨ng, thu nhËp cña CBCNVC n¨m sau t¨ng h¬n so víi n¨m tr­íc, thu nhËp b×nh qu©n n¨m 2000 lµ 1000.000 ®/ng­êi /th¸ng. XÝ nghiÖp ®­îc tÆng cê ®¬n vÞ dÉn ®Çu thi ®ua cña ngµnh ®­êng s¾t, cña Bé Giao Th«ng VËn T¶i . N¨m 1996 XÝ nghiÖp ®­îc chÝnh phñ tÆng b»ng khen .Trô së cña xÝ nghiÖp ®ãng t¹i 130 Lª DuÈn- Hµ Néi C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña xÝ nghiÖp vËn dông toa xe hµng Hµ Néi. Bé m¸y l·nh ®¹o cña XNVDTXH bao gåm: Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XN vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ mäi ho¹t ®éng cña m×nh, gióp viÖc cho gi¸m ®èc gåm 4 phã gi¸m ®èc: *Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch c«ng t¸c vËn dông vµ cøu ch÷a, cøu viÖn ®Çu m¸y toa xe. Trùc tiÕp chØ huy ®iÒu hµnh c¸c tr¹m kh¸m xe c«ng t¸c kh¸m, söa ch÷a vµ cøu viÖn khi cã sù cè, tai n¹n trë ng¹i giao th«ng ®­êng s¾t x¶y ra. *Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch c«ng t¸c söa ch÷a trùc tiÕp chØ ®¹o c«ng t¸c söa ch÷a ®Þnh kú toa xe t¹i ph©n x­ëng Yªn Viªn vµ thay mÆt gi¸m ®èc XN chØ ®¹o c«ng t¸c b¾t ®i c¸c nhµ m¸y XN söa ch÷a giao tiÕp toa xe vµ nghiÖm thu toa xe hµng xuÊt x­ëng theo hîp ®ång söa ch÷a víi c¸c ®¬n vÞ söa ch÷a. *Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch néi chÝnh ®ång thêi lµ thñ tr­ëng c¬ quan vµ trùc tiÕp chØ ®¹o c«ng t¸c phôc vô tµu hµng vµ thanh to¸n l­¬ng s¶n phÈm víi c¸c tr¹m vµ c¸c ®¬n vÞ trong toµn XN. * Phã gi¸m ®èc kiªm ph©n ®o¹n tr­ëng ph©n ®o¹n Vinh ®­îc thay mÆt gi¸m ®èc XN t¹i khu vùc chØ ®¹o c«ng t¸c vËn t¶i, phôc vô vËn t¶i, b¶o vÖ s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c cøu viÖn tõ Thanh Ho¸ ®Õn c¸c ga §ång Híi. Bé m¸y qu¶n lý tham m­u cho gi¸m ®èc: Gåm 9 phßng ban chøc n¨ng. Mçi phßng cã bè trÝ mét truëng phßng vµ 1 hoÆc 2 phã phßng ®Ó l·nh ®¹o phßng thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña phßng m×nh. Ph©n ®o¹n Vinh lµ bé phËn tham m­u chØ ®¹o s¶n xuÊt hµng ngµy t¹i khu vùc. c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt: C¸c tr¹m kh¸m xe: Gåm 19 tr¹m kh¸m xe ®­îc bè trÝ trªn 5 tuyÕn ®­êng ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c kh¸m ch÷a c¸c ®oµn tµu kh¸ch vµ hµng ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ cung cÊp toa xe tèt phôc vô yªu cÇu vËn t¶i nh­ sau: +Khu vùc ®Çu mèi Hµ Néi bè trÝ 2 tr¹m kh¸m xe Gi¸p b¸t vµ Yªn viªn +TuyÕn Hµ Néi -L¹ng S¬n cã tr¹m KX §ång Má ,Yªn tr¹ch vµ §ång §¨ng +TuyÕn Hµ Néi -H¶i Phßng cã tr¹m kh¸m xe ë H¶i phßng +TuyÕn Hµ Néi -H¹ Long cã tr¹m kh¸m xe m¹o khª +TuyÕn Hµ Néi -Lµo Cai cã tr¹m kh¸m xe Tiªn kiªn, Yªn B¸i, Pom h¸n, Lµo Cai +TuyÕn ®­êng s¾t B¾c -Nam cã tr¹m kh¸m xe Nam §Þnh, Ninh B×nh, BØm S¬n, Thanh Ho¸, Vinh, Phóc Tr¹ch, CÇu Gi¸t. .C¸c tr¹m CTTT gåm 5 tr¹m *Tr¹m CTTT Gi¸p B¸t phôc vô c¸c m¸c tµu hµng B¾c Nam, HBN1/2, vµ GS1/2 theo B§CT tµu cña Liªn HiÖp §SVN. Ngoµi ra cßn phuôc vô c¸c m¸c tµu khu ®o¹n: Gi¸p B¸t -LThao, Gi¸p B¸t -Phñ Lý-Nam §inh-BØm S¬n, c¸c tµu thoi dån GB¸t -H§«ng-Th­êng TÝn, GB¸t -Yviªn..... *Tr¹m CTTT Yªn Viªn phôc vô c¸c m¸c tµu khu ®o¹n YViªn-HPhßng, Yviªn-KÐp -MKHª-§Má, YViªn-LX¸, Yviªn -Lthao-Tkiªn. C¸c m¸c tµu thoi khu vùc YViªn- GB¸t-PThuþ-Cloa-§Anh, §Má-ND­¬ng-§Kinh-LS¬n-§§¨ng, MKhª-UBÝ-CThµnh, HPhßng -Tlý-VC¸ch.. *Tr¹m CTTT Yªn B¸i phôc vô c¸c m¸c tµu khu ®o¹n YB¸i -PH¸n -LCai, YB¸i-LThao, YB¸i-YViªn. C¸c m¸c tµu thoi Lµo Cai-Plu, QuÆng-K3... *Tr¹m CTTT Thanh Ho¸ phôc vô c¸c m¸c tµu AN GS1/2 GB¸t- Thanh Ho¸, 280/289 GB-TH vµ TH-V, c¸c m¸c tµu thoi TH-Yth¸i, NB×nh-BS¬n...vµ c¸c m¸c tµu khu ®o¹n ®ét xuÊt khu ®o¹n TH-Vinh. *Tr¹m CTTT §ång Híi ®­îc ph©n ®o¹n phôc vô c¸c m¸c tµu khu ®o¹n 280/289 §H-V,®i AN GS1/2 khu ®o¹n TH-V vµ V-§H, m¸c tµu h¹m ®¸ 511/512 vµ c¸c m¸c tµu thoi khu vùc ®ét xuÊt kh¸c. .Tr¹m giao tiÕp I §ång Híi: Thùc hiÖn nhiÖm vô giao tiÕp toa xe kh¸ch vµ hµng víi LHII t¹i ph©n giíi ®iÓm Ph©n x­ëng söa ch÷a Yªn Viªn: Víi nhiÖm vô söa ch÷a niªn tu toa xe hµng lµ 550 xe/n¨m. Ngoµi ra ph©n x­ëng cßn ®­îc giao nhiÖm vô s¶n xuÊt phô tïng thhiÕt bÞ toa xe vµ c¸c nhiÖm vô ®ét xuÊt kh¸c phôc vô c«ng t¸c vËn t¶i cña xÝ nghiÖp. C¸c ®éi cøu viÖn chuyªn tr¸ch. + §éi cøu viÖn c¬ giíi KC5363 + §éi cøu viÖn c¬ ®éng Hµ Néi thuéc phßng VDCC qu¶n lý + §éi cøu viÖn cÈu 60 tÊn h¬i n­íc 1.435 thuéc tr¹m KCTX Yªn Viªn qu¶n lý +§«i cøu viÖn cÈu OCTON thuéc tr¹m KCTX Vinh qu¶n lý. 2. NhiÖm vô chñ yÕu cña XNVDTXH Lµ mét trong 38 XÝ NghiÖp thµnh viªn cña XNLHI, XNVDTXHHN ph¶i phèi hîp tèt víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong d©y truyÒn s¶n xuÊt vËn t¶i t¹o ra s¶n phÈm cuèi cïng cña ngµnh lµ TÊn KM. Víi chøc n¨ng cña mïnh XÝ NghiÖp ®¶m nhËn nh÷ng nhiÖm vô chÝnh sau: * Qu¶n lý gÇn 3500 toa xe hµng LH§SVN giao cho LHI tæ chøc duy tu b¶o d­ìng th­êng xuyªn, söa ch÷a ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ ®Çu xe vËn dông vËn t¶i hµng ho¸ cña ngµnh. ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng sè toa xe ®­îc giao qu¶n lý. *Tæ chøc kh¸m ch÷a c¸c ®oµn kh¸ch, hµng theo qui ®Þnh t¸c nghiÖp, ®¶m b¸o ATCT, AT th­¬ng vô c¸c ®oµn tµu hµng khai th¸c trªn 5 tuyÕn ®­êng thuéc ph¹m vi LHI qu¶n lý . *Tæ chøc cung cÊp c¸c tr­ëng tµu hµng vµ nh©n viªn c«ng t¸c ®Ó phôc vô hÕt c¸c ®oµn tµu hµng theo yªu cÇu vËn t¶i LHI vµ LH§SVN . C¸c ®oµn tµu hµng B¾c Nam theo B§CT, tµu liªn tuyÕn, tµu khu ®o¹n, tµu hµng LVQT thuéc ph¹m vi khai th¸c cña LHI. * Thùc hiÖn c«ng t¸c giao tiÕp toa xe t¹i ph©n giíi ®iÓm §ång Híi vµ tæ chøc c«ng t¸c giao tiÕp BVTX hµng theo Q§639 VC/LHI thùc hiÖn chñ tr­¬ng toa xe hµng cã chñ. *øng phã cøu viÖn kÞp thêi, nhanh chãng , an toµn c¸c vô tai n¹n, trë ng¹i, c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ®Çu m¸y toa xe trªn ®­êng s¾t. *Söa ch÷a nhá toa xe hµng vµ c¸c nhiÖm vô ®èt xuÊt kh¸c theo kÕ ho¹ch cña LHI giao cho. * Thùc hiÖn c«ng t¸c duy tu söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, nhµ c­ëng, vËt kiÕn tróc vµ c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n theo nhiÖm vô LHI giao. * Ngoµi ra XÝ NghiÖp cßn tiÕn hµnh c«ng t¸c s¶n xuÊt dÞch vô kinh doanh ngoµi vËn t¶i víi môc tiªu n©ng cao thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng cho CBCNV, hç trî s¶n xuÊt chÝnh, gi¶m biªn chÕ trong d©y truyÒn s¶n xuÊt chÝnh ®­a sang d©y truyÒn s¶n xuÊt dÞch vô. §©y lµ mét nhiÖm vô quan träng ®­îc ®¶mg bé vµ l·mh ®¹o XN hÕt søc quan t©m chØ ®¹o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. Nh­ vËy cã thÓ nãi r»ng XNVDTXH HN võa lµ XÝ NghiÖp vËn t¶i võa lµ XN s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. II. §Æc ®iÓm chung cña XNVDTXH §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh Lµ mét XN nhµ n­íc, do nhµ n­íc cÊp vèn thµnh lËp n»m d­íi sù chØ ®¹o qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña XN. MÆc dï vËy XN mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp ( tù tuyÓn chänvµ sö dông c«ng nh©n). XN ®· hoµn thµnh nghÜa vô, nép ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¶m b¶o vèn cho nhµ n­íc vµ duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh . Trong nh÷ng n¨m qua XN ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ, khã kh¨n lín nhÊt lµ do sù cè x¶y ra nh­ tai n¹n. Do nhiÒu ng­êi nh©n ch­a cã ý thøc b¶o vÖ tuyÕn ®­êng s¾t nh­ tù më ®­êng c¾t ngang tuyÕn ®­êng s¾t....MÆc dï khã kh¨n nh­ng XN ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. BiÓu 1 Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XN ChØ tiªu §¬n vÞ 1998 1999 2000 Gi¸ trÞ TSL Tû 2231 2246 2325 Doanh thu Tû 1021 1031 1050 Quü tiÒn l­¬ng Tû 1,287 1,296 1,4 Nép ng©n s¸ch Tû 210 215 225 Thu nhËp BQ1 L§ 1000® 746 750 809 "Nguån phßng hµnh chÝnh tæng hîp " Qua b¶ng trªn ta thÊy t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña XN ngµy cµng ph¸t triÓn tæng s¶n l­îng ngµy mét t¨ng, gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng n¨m 1999 lµ 2246 tû t¨ng 100,6% so víi n¨m 1999. N¨m 2000 lµ 2325 tû ®ång t¨ng 103,5 % so víi n¨m 1999. Ta thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng cña n¨m 1998 so víi n¨m 1999 gi¸ trÞ s¶n l­äng t¨ng chËm h¬n n¨m 2000, c¸c chØ tiªu cña XN ®Òu cã xu h­íng t¨ng lªn 2.§Æc ®iÓm vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ M¸y mãc thiÕt bÞ cña XN cßn l¹c hËu vµ cã thêi kú sö dông trªn 20 n¨m chiÕm gÇn 40 %, nhiÒu chñng lo¹i nhËp tõ nhiÒu n­íc kh¸c nhau, phô tïng thay thÕ cßn khan hiÕm g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c b¶o d­ìng. ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y XN trang bÞ l¹i toa xe, trong ®ã h¬n 80% toa xe hµng ®¶m b¶o h·m tèt, thµnh xe, sµn xe kh«ng cßn hiÖn t­îng háng sµn xe, thñng cöa, ®Ó b¶o ®¶m tèi ®a trong qu¸ tr×nh tµu ch¹y: BiÓu 2. Sè liÖu m¸y mãc thiÕt bÞ N¨m Sè toa xe hiÖn cã Sè toa xe dïng ®­îc 1998 1999 2000 3393 4320 4720 3013 4210 4639 " Nguån theo sè liÖu ë phßng vËt t­ " 3.§Æc ®iÓm vÒ lao ®éng N¨m 2001, XNVDTXH cã 1732 lao ®éng tr×nh ®é v¨n ho¸ cña c«ng nh©n thÊp nhÊt lµ s¬ cÊp. C¬ cÊu cña c«ng nh©n chiÕm mét tû lÖ æn ®Þnh so víi hµng n¨m. Sè l­îng c¸n bé qu¶n lý cña XN hµng n¨m kh«ng t¨ng. BiÓu 3. Sè l­îng vµ c¬ cÊu c«ng nh©n viªn tõ n¨m 1998-2000 thÓ hiÖn ë biÓu sau: C¬ cÊu CNV N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 Sè L­îng % Sè L­îng % Sè L­îng % 1 a b Lao ®éng toµn XN Trong ®ã: L§ qu¶n lý gi¸n tiÕp C«ng nh©n SX 1728 208 1520 100 12,04 87,96 1730 217 1520 100 12,54 87,46 1730 217 1520 100 12,54 87,46 "Nguån theo sè liÖu ë phßng tæ chøc lao ®éng" Qua b¶ng trªn ta thÊy CNV æn ®Þnh theo mét tû lÖ nhÊt. Tû lÖ c«ng nh©n L§ qu¶n lý gi¸n tiÕp tõ n¨m 1998 ®Õn 1999 t¨ng tõ 12,04% ®Õn 12,54% ®Õn n¨m 2000 kh«ng t¨ng . Nh­ng c«ng nh©n SX n¨m 1998 ®Õn n¨m 1999 gi¶m tõ 87,96% xuèng 87,46% vµ ®Õn n¨m 2000 chiÕm 87,46%. Qua b¶ng trªn ta thÊy L§ qu¶n lý gi¸n tiÕp vµ c«ng nh©n SX n¨m 1999 ®Õn n¨m 2000 sè l­îng c«ng nh©n viªn kh«ng ®æi. §iÒu nµy cho thÊy bé m¸y qu¶n lý ngµy cµng gi÷ mét møc æn ®Þnh lµm cho tû lÖ sè nguêi trùc tiÕp lµm ra s¶n phÈm t¨ng lªn. *VÒ chÊt l­îng lao ®éng XNVDTXH lµ xÝ nghiÖp thµnh viªn cña XNLHVT§S -KVI . Do tÝnh chÊt c«ng viÖc nªn lao ®éng nam chiÕm ­u thÕ. §éi ngò c«ng nh©n viªn ë ®©y ®· cã sè n¨m c«ng t¸c t­¬ng ®èi dµi. Trung b×nh n¨m c«ng t¸c n¨m 1998 lµ 16,4 n¨m, n¨m 1999 lµ 16,8 n¨m, n¨m 2000 lµ 15 n¨m. Tuæi ®êi b×nh qu©n cña c«ng nh©n n¨m 2000 lµ 37 tuæi. Do ®ã søc khoÎ vµ kinh nghiÖm cña ng­êi lao ®éng ë ®©y lµ mét thÕ m¹nh cña XN. BiÓu 4.ChÊt l­îng lao ®éng cña XN ChØ tiªu N¨m 2000 Sè l­îng ChiÕm tû lÖ % Tæng CNVC Trong ®ã : - L§ nam - L§ n÷ 2.Tr×nh ®é v¨n ho¸ - Trªn ®¹i häc - §¹i häc - C§, Trung cÊp - S¬ cÊp 3. Sè n¨m c«ng t¸c b×nh qu©n 4. §é tuæi b×nh qu©n 1730 1515 215 20 400 380 930 15 37 100 87,6 12,4 1,1 23,1 22 53,8 "Nguån theo sè liÖu ë phßng tæ chøc lao ®éng" Nh×n vµo b¶ng trªn ta thÊy lai ®éng nam chiÕm 87,6%, cho nªn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cã tiÖn lîi cho XN nh­ ®i c«ng t¸c xa vµ c«ng viÖc phï hîp víi nam giíi. §©y còng lµ mét c¸ch bè trÝ lao ®éng hîp lý theo giíi tÝnh. VÒ tr×nh ®é trªn ®¹i häc chiÕm 1,1% tæng sè, ®¹i häc chiÕm 23,1% trªn tæng sè. Nh­ vËy tr×nh ®é cña, tuæi ®êi b×nh qu©n 37 tuæi. Ta thÊy ®©y lµ nguån lao ®éng trÎ trung, giµu kinh nghiÖm cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é lµnh nghÒ cao lµ mét thÕ m¹nh cña XN. §ã lµ nguån gèc cña sù thµnh c«ng vµ hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña XN, XN cÇn ph¶i khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng vèn cã cña m×nh III.ph©n tÝch T×nh h×nh tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp VDTXH: XÝ nghiÖp vËn dông toa xe hµng thuéc XN§S-KVI, xÝ nghiÖp ho¹ch to¸n ®éc lËp, tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô duy tr× s¶n xuÊt, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Nguån thu chñ yÕu dùa vµo kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô. HiÖn nay, XN ®ang ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm nµy ®ang chiÕm ­u thÕ nhÊt trong xÝ nghiÖp. Quy m« tr¶ l­¬ng s¶n phÈm: ChØ sau 11 n¨m thµnh lËp, XNVDTXH ®· ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm . H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· thùc sù ph¸t huy t¸c dông trong thùc tÕ s¶n xuÊt vËn t¶i cña xÝ nghiÖp gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, thu nhËp cña c¸n bé t¨ng lªn râ rÖt. Hµng th¸ng xÝ nghiÖp thanh to¸n tiÒn l­¬ng ®Õn c¸c ®¬n vÞ tõ ®¬n vÞ tr¶ trùc tiÕp cho lao ®éng. BiÓu 5:Quy m« c«ng nh©n h­ëng l­¬ng s¶n phÈm 1998-2000 ChØ tiªu §VT N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m2000 SL % SL % SL % CNSP/TCN TGSP/TTGCN QLSP/QLCN Ng­êi 1000h Tû ®ång 1432/1728 5342/6731 1032/1296 83 79 80 1470/1730 6300/7831 1134/1340 84 80 85 1511/1730 7110/7843 1400/1525 87 90 91 "Nguån phßng hµnh chÝnh tæng hîp" Qua biÓu trªn ta thÊy c«ng nh©n l­¬ng s¶n phÈm qua c¸c n¨m chiÕm mét tû lÖ nhÊt ®Þnh giao ®éng 83 ®Õn 87%, thêi gian lµm l­¬ng s¶n phÈm víi tæng sè thêi gian dao ®éng tõ 79 ®Õn 90%, quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n phÈm so víi tæng quü l­¬ng dao ®éng tõ 80 ®Õn 91% Trong ®ã quü l­¬ng s¶n phÈm ®­îc tÝnh nh­ sau : QL=§G×Q Trong ®ã : QL :quü l­¬ng s¶n phÈm §G : ®¬n gi¸ s¶n phÈm Q: s¶n l­îng s¶n phÈm Vµ §G=L/Q =tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc /møc s¶n l­îng Nh­ vËy, ta thÊy c«ng nh©n lµm l­¬ng s¶n phÈm cã sè giê lµm thªm theo s¶n phÈm chiÕm tû träng cao, lµm cho sè l­îng s¶n phÈm lµm ra nhiÒu dÉn ®Õn tiÒn l­¬ng t¨ng. So víi c«ng nh©n lµm l­¬ng thêi gian n¨m 2000 sè giê lµm l­¬ng s¶n phÈm t¨ng lªn 90% trong khi ®ã sè c«ng nh©n l­¬ng s¶n phÈm chØ chiÕm 87%, lµm cho tiÒn l­¬ng s¶n phÈm t¨ng lªn 91%. §iÒu nµy cho thÊy, nhê cã viÖc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®· tËn dông kh¶ n¨ng lµm viÖc ®Ó ®¹t d­îc n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt. BiÓu 6: Quy m« l­¬ng s¶n phÈm n¨m 2000 ChØ tiªu Phßng ban vµ tæ s¶n xuÊt BMQL CTTT KCTX BVÖCN §CViÖn KSCh÷a åCN 1. TSè CBCNV 15 559 842 60 64 190 1730 2. CN l­¬ng s¶n phÈm 11 490 727 55 54 174 1511 3.Tû träng (2/1) 73,3 87,3 86,3 91,6 81,8 91,5 87,3 "Nguån theo sè liÖu ë phßng hµnh chÝnh tæng hîp" Nh­ vËy, nh×n chung tû lÖ c«ng nh©n lµm l­¬ng s¶n phÈm kh¸ cao chiÕm 87,3% trªn tæng sè CNV. Tuy nhiªn mçi ph©n x­ëng vÉn cßn mét sè c«ng nh©n nh­ phô trî cÊp d­ìng, qu¶n lý, thñ kho vÉn h­ëng l­¬ng thêi gian .Bëi v× ®©y lµ bé phËn khã ®Þnh møc v× ®Þnh møc sÏ g©y ra m« thuÉn tiÒn l­¬ng vµ s¶n phÈm §iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ g¾n víi kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng, cã lµm cã th­ëng, lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu lµm Ýt h­ëng Ýt, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt l­¬ng cao, chÊt l­îng s¶n phÈm kÐm l­¬ng thÊp. Do ®ã tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm víi mét h×nh thøc hîp lý kh«ng nh÷ng ®Èm b¶o c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng mµ cßn khuyÕn khÝch hä n©ng cao tay nghÒ, c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ChÝnh v× vËy XÝ NghiÖp ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®Ó tr¶ cho c«ng nh©n. a.C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i XN §Þnh møc lao ®éng lµ viÖc quy ®Þnh l­îng lao ®éng hao phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra 1 ®vÞ s¶n phÈm dùa vµo ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t, nh­ bÊm giê, chôp ¶nh, thèng kª kinh nghiÖm. §Þnh møc lao ®éng lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt trong viÖc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm .TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®­îc phô thuéc vµo ®¬n gi¸ vµ sè l­îng s¶n phÈm. Mµ ®¬n gi¸ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hay kh«ng hoµn toµn dùa vµo c«ng t¸c ®Þnh møc cña lao ®éng. §Þnh møc mµ kh«ng chÝnh x¸c ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tÝnh ®¬n gi¸, lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng thùc lÜnh cña c«ng nh©n viªn do ®ã ¶nh h­ëng tíi viÖc ph¸t huy s¸ng kiÕnn©ng cao tr×nh ®é c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, XNVDTXH ®· thùc hiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hiÖn t¹i mçi bé ph©n cña XN ®· cã mét c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ vÊn ®Ò nµy, theo dâi th­êng xuyªn vµ bæ sung ®Þnh møc kÞp thêi, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. HÖ thèng ®Þnh møc cña XN ®­îc x©y dùng cô thÓ 1998 vµ mçi n¨m ®Òu ®­îc söa ®æi bæ sung . Ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc chñ yÕu dùa vµo thèng kª kinh nghiÖm vµ bÊm giê c¸c b­íc c«ng viÖc . C¨n cø vµo sè l­îng c«ng nh©n vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc cña m¸y mãc thiÕt bÞ. BiÓu 7 Møc lao ®éng cña XNVDTXH n¨m 2000 Tæ s¶n xuÊt Møc quy ®Þnh Møc thùc hiÖn % hoµn thµnh møc KCTX CTTT BVÖCN §CviÖn Khèi SC 300sp/ca/ngõ¬i 500sp/ca/ng­êi 320sp/ca/ng­êi 300sp/ca/ng­êi 200sp/ca/ng­êi 400sp/ca 650sp/ca 420sp/ca 350sp/ca 270sp/ca 133 130 131 116 135 "Nguån theo sè liÖu phßng hµnh chÝnh tæng hîp " Qua biÓu trªn ta thÊy t×nh h×nh thùc hiÖn møc kh¸ cao, c«ng nh©n hÇu nh­ lµm v­ît møc kÕ ho¹ch 16% ®Õn 35%. §©y lµ ®iÒu ®¸ng mõng nh­ng thùc tÕ nh­ vËy ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Cã nghÜa lµ møc ®Æt ra cña XN thÊp, dÉn ®Õn c«ng nh©n lµm v­ît møc mét c¸ch dÔ dµng, c«ng nh©n ë trong XN hä tËn t×nh víi c«ng viÖc th­êng lµm t¨ng s¶n phÈm so víi s¶n phÈm cña XN quy ®Þnh. MÆt kh¸c bëi v× XN lµ theo ca cho lªn viÖc thiÕu c«ng nh©n vÉn x¶y ra th­êng xuyªn, nh­ cã c«ng viÖc ®ét xuÊt x¶y ra sù cè, trôc trÆc kü thuËt.....Nh÷ng lóc ®ã th­êng ph¶i huy ®éng nhiÒu c«ng nh©n lªn viÖc diÔn ra thiÕu lao ®éng lµ chuyÖn b×nh th­êng kh«ng thÓ tr¸nh khái kü thuËt ...§Ó c«ng t¸c ®Þnh møc tèt h¬n, mçi n¨m XN cã söa ®æi bé phËn ®Þnh møc trong ®iÒu kiÖn m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ tr×nh ®é lµnh nghÒ ®Òu thay ®æi. V× vËy XN nªn tiÕn hµnh ®Þnh møc lao ®éng mét c¸ch ®ång bé ®Ó ®¸p kÞp thêi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®¹t møc cao nhÊt, tr¸nh hiÖn t­îng lµm thªm giê qu¸ cao. ë trªn chØ lµ chÊt l­îng møc cßn nãi vÒ quy m« ®Þnh møc cña XN th× vÉn cßn mét sè bé phËn vµ c«ng nh©n lµm cÊp d­ìng, y tÕ, b¶o vÖ XN ch­a ®­îc ®Þnh møc vµ tr¶ l­¬ng s¶n phÈm. LiÖu cã thÓ ®Þnh møc biÖn ph¸p nµy vµ c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc vµ thùc tÕ hiÖn nay c«ng nhan cã thÓ ®¹t vµ v­ît møc s¶n phÈm tõ 16% ®Õn 35% c«ng nh©n cã thÓ v­ît ®­îc møc s¶n l­îng trªn n÷a hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t thêi gian lµm viÖc cña c«ng nh©n. Cô thÓ:Mét c«ng nh©n lµm c«ng t¸c cøu viÖn §èi t­îng kh¶o s¸t NguyÔn §×nh Tïng Môc ®Ých kh¶o s¸t x¸c ®Þnh møc s¶n l­îng H×nh thøc kh¶o s¸t chôp ¶nh bÊm giê BiÓu 8: Hao phÝ c¸c lo¹i thêi gian trong ca lµm viÖc Tªn tg hao phÝ TG hao phÝ thùc tÕ TG hao phÝ dù kiÕn SL % SL % CK TN PV-PVTC -PVKT TCLP -LPCN -LPTC -LPKT TCNC 34 364 5 2 3 21 6 10 5 52 7,08 75,8 1,04 0,4 4,3 1,25 2,08 1,04 1,25 10,8 17 402 5 2 3 0 0 0 0 52 3,5 83,7 0,4 0,4 4,3 0 0 0 0 10,8 "Nguån theo kh¶o s¸t chó NguyÔn H¶i phßng tæ chøc lao ®éng" Theo kÕt qu¶ chôp ¶nh trªn 1 ca lµm viÖc 4h cña c«ng nh© trong tæ cøu viÖn t«i thÊy thùc tÕ thêi gian Ck hÕt 34 phót, thêi gian PV 5 phót, thêi gian NN lµ 52 phót, thêi gian LP lµ 21 phót. Nh­ vËy thêi gian TN sÏ lµ 480-(34+52+5+21)=364 HiÖn nay XN quy ®Þnh mét ca lµm viÖc lµ 480 phót nh­ng thùc tÕ hä chØ lµm viÖc 364 phót lµ xong khèi l­îng c«ng viÖc. Nh­ vËy nÕu bá thêi gian l·ng phÝ th× trªn thùc tÕ sè s¶n phÈm cßn t¨ng n÷a. VÝ dô : Mét ng­êi hoµn thµnh 15 s¶n phÈm nh­ng thùc tÕ hä lµm ®­îc 34 s¶n phÈm trong 364 phót . Nh­ vËy, nÕu tiÕt kiÖm thêi gian nhËn NVL rót xuèng cßn 5 phót vµ nép thµnh phÈm 5 phót, lo¹i bá thêi gian l·ng phÝ th× thùc tÕ sè s¶n phÈm cßn t¨ng lªn. 34´402 Sè s¶n phÈm cã thÓ sÏ t¨ng lªn = = 37,5 s¶n phÈm 364 Nh­ vËy c«ng nh©n cã thÓ v­ît møc lµ 37,5/23(%) =163% §iÒu nµy cho thÊy møc lao ®éng cña XN ®Ò ra thùc tÕ lµ qu¸ thÊp. b. C«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc Tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc lµ cung cÊp cho n¬i lµm viÖc c¸c lo¹i vËt chÊt ph­¬ng tiÖn kü thuËt cÇn thiÕt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh lao ®éng. Tæ chøc n¬i lµm viÖc tèt lµ lµm cho viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng, thuËn lîi, gi¶m ®­îc thêi gian hao phÝ kh«ng cÇn thiÕt, gi¶m ®­îc møc tèi ®a thêi gian kh«ng lµm ra l­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n chÝnh v× vËy XNVDTXH ®· tæ chøc phôc vô mét c¸ch hîp lý nhÊt n¬i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn cho phÐp nh­ trang bÞ n¬i lµm viÖc vÒ ¸nh s¸ng, m¸y mãc thiÕt bÞ. c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm KiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm lµ viÖc lµm rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt cña mçi doanh nghiÖp, ®¶m b¶o uy tÝn vµ vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr­êng. HiÖn nay XN cã bé phËn nghiÖm thu s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i s¶n phÈm. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH XN tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ng­êi lao ®éng g¾n víi kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng víi thu nhËp cña hä. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm víi mét h×nh thøc hîp lý kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng mµ cßn khuyÕn khÝch hä n©ng cao tay nghÒ, c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ChÝnh v× vËy XNVDTXH ®· lùa chän 2 chÕ ®é tr¶ l­¬ng sau: -Tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. -Tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. C¸c chÕ ®é nµy ®­îc ¸p dông dùa trªn chÕ ®é tiÒn l­¬ng cña nhµ n­íc quy ®Þnh. a.ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ¸p dông cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng bé phËn mµ qu¸ tr×nh lao ®éng cã thÓ ®Þnh møc ®­îc, s¶n phÈm lµm ra cã thÓ nghiÖm thu mét c¸ch riªng biÖt. Cô thÓ XÝ nghiÖp ¸p dông tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp ®èi víi c¸n bé l·nh ®¹o nh­ sau: Quü l­¬ng s¶n phÈm tÝnh nh­ sau: QLi=Q ´ §G Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ s¶n phÈm Q: sè l­îng s¶n phÈm QLi: quü l­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n thø i Víi §G=L/Q=tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc c«ng nh©n /møc s¶n l­îng BiÓu9 C¸ch tÝnh ®¬n gi¸ Hä vµ Tªn Chøc danh MSL th¸ng TLCBCVBQ §gi¸ 1.NguyÔn V¨n Minh 2.TrÇn v¨n Quang 3.NguyÔn Träng Pha 4.§ç V¨n Toµn 5.NguyÔn Thanh H¶i 6.NguyÔn V¨n BÒn PPVT TPVTPG§PTCPPTC G§ 2080 1898 2250 1600 1900 2100 536800 456070 584780 478432 486730 554780 258 240 260 299 256 264 "Nguån theo sè liÖu phßng kÕ to¸n" MSL th¸ng=MSL ngµy´20 TLCBCNBQ=TLCBCN´SCN §G=TLCBCNBQ/MSL th¸ng Khi ®ã TL =SLSP´§G sp vµ thu nhËp cña c«ng nh©n lµ TL trªn céng víi c¸c kho¶n phô cÊp. HiÖn t¹i XN cã kho¶n phô cÊp nh­ tiÒn ¨n tr­a, tiÒn tr¸ch nhiÖm, tiÒn th­ëng. Do ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm lªn c«ng nh©n rÊt chó träng ®Õn c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn th­ëng ®Ó khuyÕn khÝch c«ng nh©n kh«ng nh÷ng hoµn thµnh tèt mäi yÒu cÇu ®Ò ra mµ cßn b¶o vÖ ®­îc m¸y mãc thiÕt bÞ. Ngoµi ra ®èi víi G§, phã G§ thªm 0,3 tiÒn l­¬ng tèi thiÓu, tr­ëng phßng, phã phßng thªm 0,2 TL tèi thiÓu. XN ®¹t hiÖu qu¶ cho thªm tiÒn l­¬ng tr¸ch nhiÖm cho qu¶n ®èc , tr­ëng phßng 150.000®, phã phßng 50.000®, G§ 300.000®, phã G§200.000®. tiÒn th­ëng b×nh qu©n mçi c«ng nh©n 150.000 /th¸ng. Bªn c¹nh ®ã sinh nhËt mçi ng­êi ®­îc tÆng 250.000®. §©y lµ kho¶n tiÒn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng , ®éng viªn tinh thÇn lµm cho hä tÝch cùc trong c«ng viÖc, thªm lßng yªu nghÒ vµ tËn t×nh víi c«ng viÖc. Kho¶n phô cÊp nµy ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña XN. Song viÖc ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ®· g¾n kÕt qu¶ lao ®éng voøi thu nhËp mét c¸ch chÆt chÏ, thÓ hiÖn sù c«ng b»ng b×nh ®¼ng gi÷a ng­êi lao ®éng, mang l¹i sù sßng ph¼ng râ rµng trong qu¸ tr×nh lao ®éng vµ thanh to¸n. §iÒu ®ã lµ ®éng lùc rÊt lín thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc h¨ng say nhiÖt t×nh, tÝch cùc ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Do ®ã, tiÒn l­¬ng , thu nhËp b×nh qu©n cña tõng c«ng nh©n kh«ng ngõng t¨ng lªn. Tuy nhiªn chÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh­ c«ng nh©n ch¹y theo s¶n phÈm, kh«ng chó träng ®Õn b¶o vÖ m¸y mãc, chÊt l­îng cña c«ng viÖc kh«ng quan t©m ®Õn ®ång nghiÖp. ChÝnh v× vËy bªn c¹nh viÖc tr¶ l­¬ng theo ®¬n gi¸ s¶n phÈm XN nªn ¸p dông mét sè chØ tiªu nh­ th­ëng cho c«ng nh©n lµm viÖc ®¹t chÊt l­îng cao th­ëng cho c«ng nh©n cã ph¸t minh s¸ng chÕ kinh nghiÖm. b.ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ §©y lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ ¸p dông cho bé phËn khã ®Þnh møc cho tõng ng­êi, c«ng nh©n s¶n xuÊt theo d©y truyÒn ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ¸p dông ë c¸c tr¹m. Cô thÓ: C¸ch tÝnh tiÒn l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ®èi víi tr¹m KCTX gi¸p b¸t §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: §G=L/Q Trong ®ã : L:tæng tiÒn l­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n viªn Q: møc s¶n l­îng C¸ch chia l­¬ng cho tõng thµnh viªn trong phßng ®­îc tÝnh nh­ sau: -Quy ®Þnh 1 ngµy c«ng 1 ®iÓm , nÕu ®ñ 20 ngµy lµ 20 ®iÓm -Quy ®Þnh ®iÓm tr¸ch nhiÖm tèi ®a lµ 30 ®iÓm, nÕu ai ®i lµm kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu nhiÖt t×nh sÏ bÞ trõ ®iÓm (b×nh chän) §iÓm kü thuËt ®­îc quy ®Þnh. BËc1/6 lµ 30 ®iÓm mçi bËc c¸ch nhau 5 ®iÓm BËc 1/7 lµ 25 ®iÓm mçi c¸ch nhau lµ 5 ®iÓm C¸ch chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n ë tr¹m, theo quy ®Þnh trªn vµ tÝnh tæng sè ®iÓm cho mçi ng­êi. Sau ®ã dùa vµo sè l­îng cña c¶ tr¹m lµm ®­îc nh©n víi ®¬n gi¸ ta ®­îc sè l­¬ng cña c¶ tr¹m TiÒn l­¬ng chia cho tæng sè ®iÓm cña c¶ tr¹m ta tÝnh ®­îc mçi ®iÓm. Sau ®ã lÊy tiÒn l­¬ng cña mçi ®iÓm nh©n víi ®¬n gi¸ ta ®­îc tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi. Cô thÓ : C«ng nh©n Ngµy c«ng §iÓm tr¸ch nhiÖm §iÓm kü thuËt å A 20 30 45 95 B 19 25 30 74 C 18 24 30 72 D 20 30 43 93 å 77 109 148 334 NÕu quy ®Þnh 732 c«ng viÖc trong 1 th¸ng víi 1 phßng vµ ®¬n gi¸ =3000®/1cv Khi ®ã tiÒn l­¬ng cña 1 c«ng =(732´3000)/334=6574,8® TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trong tr¹m Tªn c«ng nh©n (1) Sè c«ng viÖc (2) TL1 c«ng(®ång) (3) åTL=(2´3)(®ång) A B C D 7 9 10 12 6574,8 6574,8 6574,8 6574,8 46023,6 59173,2 6574,8 77697,6 ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ kh«ng c«ng b»ng nh­ chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n Bëi v×: ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ nµy lµm cho thµnh viªn trong tæ û l¹i lÉn nhau, ch­a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, lµm cho viÖc ph©n chia tiÒn l­¬ng cho mçi ng­êi trong tr¹m gÆp khã kh¨n Tãm l¹i: XNVDTXH ®· ¸p dông 2 chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm theo tÝnh chÊt nhÊt ®Þnh cña c«ng viÖc. Nh×n chung th× chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· g¾n ®­îc kÕt qu¶ lao ®éng víi tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng, lµm cho mäi ng­êi phÊn khëi tù tin, tÝch cùc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña XN kh«ng ngõng ph¸t triÓn. Song bªn c¹nh ®ã, mçi chÕ ®é tr¶ l­¬ng ®Òu cã mÆt tr¸i cña nã cÇn ®­îc kh¾c phôc nh­ chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n lµm cho c«ng nh©n ch¹y theo s¶n phÈm, kh«ng cã tinh thÇn tËp thÓ gióp ®ì lÉn nhau. Nh­ng chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ph¸t huy ®­îc tinh thÇn tËp thÓ gióp ®ì ®ïm bäc nhau lÉn nhau nh­ng lai ph¸t sinh tÝnh lêi nh¸t û l¹i cña kÎ cã c¬ héi. ChÝnh v× vËy XNVDTXH cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p cô thÓ nh»m ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña mçi chÕ ®é tr¶ l­¬ng trªn ®ång thêi ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp, kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng nh­îc ®iÓm mµ c¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng trªn g©y ra nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm cña XN còng nh­ uy tÝn cña c«ng nh©n, thu nhËp cña c«ng nh©n trong XN 4.HiÖu qu¶ cña viÖc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm XNVDTX. Tû träng c«ng nh©n lµm l­¬ng s¶n phÈm chiÕm 87,3% c«ng nh©n lµm l­¬ng theo thêi gian, nh­ng nã mang l¹i hiÖu qu¶ t­¬ng ®èi. Nh×n chung n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, chÊt l­îng s¶n phÈm ®¶m b¶o XN lu«n hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch giao, thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn æn ®iÞnh. C«ng nh©n c¶m thÊy tiÒn l­¬ng m×nh nhËn ®­îc rÊt tho¶ ®¸ng so víi søc lao ®éng hä bá ra, ®iÒu ®ã lµm cho hä cµng thªm yªu nghÒ vµ g¾n bã víi XÝ NghiÖp VÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt: Do ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng hîp lý, ng­êi lao ®éng lµm viÖc nhiÖt t×nh tËn t©m lµm gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng lªn, thu nhËp b×nh qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn t¨ng lªn. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë b¶ng sau. BiÓu 10 HiÖu qu¶ s¶n xuÊt ChØ tiªu 1988 1999 2000 So s¸nh (%) 99/98 00/88 00/99 GTTSLCN(tû) TNBQ/cn/t(®) 2231 746 2246 750 2325 809 100,6 100,5 104,2 108,4 103,5 107,8 "Nguån phßng tæ chøc hµnh chÝnh tæng hîp" Nh×n vµo b¶ng trªn ta thÊy gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng qua c¸c n¨m kh«ng ngõng t¨ng lªn lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng còng t¨ng lªn, thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng t¨ng lªn. b, VÒ s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp: Do h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm hîp lý, ng­êi lao ®éng lµm viÖc ng­êi lao ®éng lµm viÖc tËn t©m lµm cho gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng lªn. §Æc biÖt quý1 n¨m 2001 tæng doanh thu vËn t¶i cña xÝ nghiÖp ®¹t 12.50 tû ®ång so víi n¨m 1999 t¨ng 2,4%. VËn t¶i ®¹t 7,42 triÖu tÊn xÕp hµng ho¸ vµ 1,899 tû tÊn km so víi n¨m 1999 t¨ng 21% vÒ tÊn xÕp vµ t¨ng 36% vÒ tÊn km c,VÒ ®Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ: XÝ nghiÖp cung cÊp ®Çy ®ñ ®Çu xe vËn dông tèt, phôc vô hÕt c¸c chuyÕn tµu theo kÕ ho¹ch .XÝ nghiÖp còng ®· ®Çu t­ vèn ®Ó mua s¾m, thay thÕ vµ söa ch÷a mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cò vµ l¹c hËu d, Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i M¸y mãc thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i chñ yÕu nhËp tõ nhiÒu n­íc kh¸c nhau. Phô tïng thay thÕ rÊt khan hiÕm, hiÖn t­îng lÊy v¾p phô tïng toa xe, hµng ho¸ nhËp lËu trªn tµu, trèn thuÕ, trèn c­íc vÉn cßn diÔn ra th­êng xuyªn . phÇn III mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH Qua qu¸ tr×nh nguyªn cøu c«ng t¸c tr¶ l­¬ng s¶n phÈm t¹i XNVDTXH t«i thÊy c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña xÝ nghiÖp, ®Æc biÖt lµ viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· ®¹t ®ùîc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, khÝch thÝch ng­êi lao ®éng h¨ng say lµm viÖc, cã nhiÒu s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, lµm n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao. Tuy nhiªn c¸i g× còng ph¶i cã tÝnh t­¬ng ®èi cña nã, c«ng t¸c tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp bªn c¹nh ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®ù¬c cÇn ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt ch­a lµm ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng gay g¾t nµy . Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc §Þnh møc lao ®éng lµ viÖc lµm kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c«ng t¸c tr¶ l­¬ng s¶n phÈm. Tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cã tèt hay kh«ng, cã g¾n ®­îc kÕt qu¶ lao ®éng víi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ®Òu phô thuéc vµo kh©u ®Þnh møc cã chÝnh x¸c hay kh«ng. MÆt kh¸c ®Þnh møc cã chÝnh x¸c ®óng ®¾n kh«ng chØ thuËn lîi cho viÖc tr¶ l­¬ng mµ cßn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n . V× vËy hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc rÊt quan träng HiÖn t¹i c«ng t¸c ®Þnh møc cña XN do c¸n bé lµm phô tr¸ch tiÒn l­¬ng võa ®¶m nhiÖm kh©u ®Þnh møc. C«ng viÖc t¹i phßng hÇu nh­ lµm thñ c«ng, XN cã 12 CBCNV lµm phßng tæ chøc ®­îc trang bÞ cã 1 m¸y vi tÝnh. Do ®ã phÇn c«ng viÖc ®èi víi 1 CBCNV võa phô tr¸ch tiÒn l­¬ng võa ®¶m nhiÖm kh©u ®Þnh møc lµ qu¸ nhiÒu. §iÒu ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng còng nh­ chÊt l­îng c«ng viÖc. Do vËy XN cÇn ph¶i trang bÞ thªm m¸y vi tÝnh ®Ó phï hîp víi khèi l­îng c«ng viÖc. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc ë ®©y chñ yÕu lµ phu¬ng ph¸p bÊm giê b­íc c«ng viÖc vµ thèng kª kinh nghiÖm. Song v× ®iÒu kiÖn c«ng viÖc qu¸ nhiÒu ®èi víi mét c¸n bé ®Þnh møc c¶ mét bé phËn nªn c«ng viÖc ®Þnh møc ch­a ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn liªn tôc. §iÒu nµy lµm cho møc s¶n l­îng hiÖn nay thÊp so víi kh¶ n¨ng cña c«ng nh©n. Theo thèng kª th× c«ng nh©n lu«n hoµn thµnh møc ®Ò ra tõ 116% ®Õn 135%. MÆt kh¸c, XN ch­a sö dông ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh ca lµm viÖc. §©y lµ ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t mµ cã thÓ t×m ra ®­îc thêi gian l·ng phÝ vµ nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ thêi gian ®ã. Tõ ®ã cã thÓ kh¾c phôc ®Ó gi¶m thêi gian hao phÝ kh«ng cÇn thiÕt h»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Ngoµi ra th× c«ng nh©n KCS vÉn lµ bé phËn h­ëng l­¬ng thêi gian lµm cho hiÖu qu¶ lµm viÖc vÉn ch­a cao. Cã thÓ ®Þnh møc vµ tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n nµy. Thø nhÊt Hoµn thiÖn bé m¸y ®Þnh møc t¹i XN. Theo ph©n tÝch ë trªn ta thÊy chØ cã 1 c¸n bé ®Þnh møc mµ ®¶m nhiÖm mét bé phËn . Nh×n chung c«ng viÖc do c¸n bé ®Þnh møc lµm t­¬ng ®èi tèt, nh­ng ®Ó ®Þnh møc tèt h¬n, XN cÇn bè trÝ mçi bé phËn 1 ®Õn 2 c¸n bé ®Þnh møc n÷a. Bëi v× mét ng­êi kh«ng thÓ ®¶m nhiÖm c«ng t¸c ®Þnh møc cho mét bé phËn, nh­ bé phËn KCTX cã tíi 55 c«ng nh©n. Bëi vËy mét ng­êi kh«ng thÓ ®¶m nhiÖm c«ng t¸c ®Þnh møc mét bé phËn lín nh­ thÕ c«ng viÖc rÊt vÊt v¶, do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn, ng­êi c¸n bé ®Þnh møc nµy ph¶i cÇn cã sù am hiÓu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, cã t¸c phong quÇn chóng, cã tr¸ch nhiÖm, cã uy tÝn, lµm viÖc mét c¸ch kh¸ch quan. NÕu ®­îc nh­ vËy, ch¾c ch¾n lµ viÖc x©y dùng ®Þnh møc sÏ ®­îc chÝnh x¸c h¬n lµm cho viÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ chÝnh x¸c, tiÒn c«ng nhËn ®­îc xøng ®¸ng víi kÕt qu¶ lao ®éng cña hä. Kh¾c phôc ®­îc nh÷ng c«ng viÖc ph¶i dïng mø cò trong khi c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thay ®æi, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho c¸n bé ®Þnh møc cò lµm tèt h¬n n÷a phÇn c«ng viÖc cña m×nh. Thø hai Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc Do ®iÒu kiÖn cã h¹n nªn XN vÉn ch­a th­êng xuyªn tiÕn hµnh ®Þnh møc l¹i lao ®éng. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc cña XN chñ yÕu lµ bÊm giê b­íc c«ng viÖc vµ thèng kª kinh nghiÖm. Trong khi ®ã, ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh ca lµm viÖc lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc ¸p dông ®Ó t×m ra nh÷ng l·ng phÝ thêi gian vµ nguyªn nh©n l·ng phÝ thêi gian lao ®éng. M¸y mãc thiÕt bÞ ngµy mét hao mßn råi ®Çu t­ míi, tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n t¨ng lªn. Do ®ã, dïng ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc nµo vµ khi nµo ph¶i ®Þnh møc lµ ®iÒu cÇn ph¶i lµm. §Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng møc ch­a ®­îc x©y dùng vµ söa ®æi th­êng xuyªn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña XN, cÇn ph¶i hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc. Theo t«i, XN nªn tiÕn hµnh chôp ¶nh ca lµm viÖc kÕt hîp víi bÊm giê b­íc c«ng viÖc vµ thèng kª kinh nghiÖm ®Ó t×m ra nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ thêi gian kh«ng cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ x©y dùng møc míi phï hîp cho XN h¬n. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, t«i tiÕn hµnh chôp ¶nh ca lµm viÖc cña c«ng nh©n lµm c«ng t¸c cøu viÖn, nh»m hoµn thiÖn cho møc s¶n l­îng cña s¶n phÈm t¹i XN ChuÈn bÞ kh¶o s¸t, n¾m c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng viÖc. Môc ®Ých kh¶o s¸t : X¸c ®Þnh møc s¶n l­îng ca cho c«ng nh©n Møc s¶n l­îng ¸p dông hiÖn nay la 23 sp/ng­êi /ca. Trong khi ®ã thùc tÕ lµ 43sp/nguêi /ca. -Sè ngµy kh¶o s¸t 3 ca liªn tôc -Ngµy tiÕn hµnh 28/6/ ®Õn ngµy 1/7/2001 -§èi t­îng kh¶o s¸t : C«ng nh©n c«ng t¸c cøu viÖn NguyÔn §×nh Tïng -§Æc ®iÓm tÝnh chÊt c«ng viÖc mçi c«ng nh©n ®¶m nhiÖm nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ. -Trªn c¬ së c¸c tµi liÖu kh¶o s¸t t¹i toa xe, ta ph©n lo¹i thêi gian vµ x¸c ®Þnh møc hao phÝ cÇn thiÕt nh­ sau. -Thêi gian t¸c nghiÖp bao gåm thêi gian c«ng nh©n sö dông m¸y khi ®éng vµo m¸y t¹o ra s¶n phÈm. -Thêi gian chuÈn kÕt: bao gåm thêi gian nhËn c«ng viÖc -Thêi gian phôc vô bao gåm thêi gian tiÕn hµnh c«ng viÖc -Thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt bao gåm thêi gian ¨n c¬m, uèng n­íc, vÖ sinh c¸ nh©n. -Thêi gian l·ng phÝ bao gåm thêi gian c«ng nh©n kh«ng lµm ra s¶n phÈm -Sau ®©y lµ kÕt qu¶ chôp ¶nh ca lµm viÖc thøc tÕ vµ dù tÝnh ®Þnh møc. BiÓu 11 B¶ng c©n ®èi thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ dù tÝnh ®Þnh møc Tªn TG hao phÝ Thêi gian thùc tÕ Thêi gian dù kiÕn Thêi gian cã thÓ tiÕt kiÖm Phót % Phót % TCK TTN TPV -TPVTC -TPVKT TNC TLPLPTC TLPCN LPKT Tæng 34 364 5 3 2 52 21 10 6 5 480 7,08 80,7 1,04 0,83 0,2 10,08 4,33 2,08 1,25 1,04 100 17 402 5 3 2 52 0 0 0 0 480 3,5 83,7 1,04 3,83 0,2 10,08 0 0 0 0 100 17 0 0 0 0 0 0 0 6 5 38 "Nguån theo sè liÖu kh¶o s¸t chó NguyÔn H¶i phßng tæ chøc" Qua biÓu trªn ta thÊy. NÕu c«ng nh©n tiÕt kiÖm thêi gian ®­îc nh­ dù kiÕn, c«ng nh©n cã thÓ lµm ®­îc sè s¶n phÈm tèi ®a lµ (402´34)/364 =37,5 s¶n phÈm. So víi thùc tÕ th× c«ng nh©n cã thÓ v­ît møc lµ 163% râ rµng lµ møc ®Ò ra qu¸ thÊp so víi kh¶ n¨ng cuÈ c«ng nh©n. ViÖc hoµn thµnh møc lµ qu¸ ®¬n gi¶n víi hä. V× vËy kh«ng khuyÕn khÝch hä cè g¾ng ®Ó hoµn thµnh ®Þnh møc lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §Ó kh¾c phôc ®­îc ®iÒu ®ã vµ tËn dông mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña ng­êi c«ng nh©n, XN nªn tiÕn hµnh ®Þnh møc l¹i lao ®éng cho phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay ®ång thêi tr¸nh l·ng phÝ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Theo t«i XN nªn ®Þnh møc trong ph¹m vi c«ng nh©n cã thÓ v­ît møc tõ 105 ®Õn 110%. KÕt hîp víi møc cò cïng víi thùc tÕ kh¶o s¸t XN nªn quy ®Þnh 1 ng­êi lµm trong 1 ca lµ 34 s¶n phÈm. V× thùc tÕ hä cã thÓ lµm ®­îc 34 s¶n phÈm víi quy ®Þnh lµ 23 s¶n phÈm, trong khi ®ã nÕu tiÕt kiÖm tèi ®a thêi gian l·ng phÝ hä cã thÓ lµm ®­îc 37,5 s¶n phÈm. Tuy nhiªn chØ nªn quy ®Þnh 34 s¶n phÈm vµ dµnh thêi gian cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc ®Ó nghØ ng¬i ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh lµm viÖc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc ®Òu ®Æn. Bªn c¹nh ®ã XN lu«n tiÕn hµnh c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc th­êng xuyªn mçi n¨m 1 lÇn vµ nªn kÕt hîp c¶ 3 ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc nh­ bÊm giê b­íc c«ng viÖc, chôp ¶nh ca lµm viÖc vµ thèng kª kinh nghiÖm. NÕu lµm ®­îc nh­ vËy sÏ t×m ®­îc nguyªn nh©n l·ng phÝ lao ®éng vµ c¸ch kh¾c phôc lao ®éng kh«ng cÇn thiÕt, bæ sung x©y dùng møc kÞp thêi víi sù thay ®æi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. 2.Hoµn thiÖn phôc vô n¬i lµm viÖc Tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc tèt lµ t¹o t­ thÕ lµm viÖc hîp lý, lµm cho ng­êi lao ®éng yªn t©m, t¹o bÇu kh«ng khÝ lao ®éng s«i næi. §ã lµ yÕu tè quan träng lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Do ®ã mµ XNVDTXH lu«n lu«n chó träng ®Õn viÖc tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc Tuy nhiªn, trong thùc tÕ còng kh«ng tr¸nh ®­îc mÆt kh¸ch quan do ngõng ho¹t ®éng nh­, m¸y mãc thiÕt bÞ háng ph¶i söa ch÷a, theo t«i XN lªn bè trÝ 1tæ lu«n theo dâi kiÓm tra m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó chØnh ch÷a kÞp thêi, trang bÞ thªm m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong lao ®éng còng nh­ n¨ng suÊt chÊt l­îng. 3. Hoµn thiÖn n¬i lµm viÖc Nh×n chung n¬i lµm viÖc bè trÝ rÊt khoa häc, phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña XN, tho¸ng m¸t vÖ sinh, song ë c¸c phßng ban h©ï nh­ vÉn cßn lµm viÖc thñ c«ng lµ chñ yÕu. §iÒu nay sÏ rÊt khã kh¨n cho phßng kÕ to¸n vµ phßng tæ chøc lao ®éng trong viÖc l­u tr÷ hå s¬ vµ tra c­ó hå s¬, tÝnh to¸n l­¬ng hay lao ®éng...V× vËy, XN cÇn trang bÞ mçi phßng trªn mét m¸y vi tÝnh. ViÖc cö ®i häc thªm cã thÓ mçi phßng cö mét ng­êi ®i häc båi d­ìng kiÕn thøc tin häc sau ®ã sÏ kÌm cÆp ng­êi kh¸c. Nh­ vËy sÏ ®ì tèn kinh phÝ nhiÒu vµ gi¶m bít kh«ng gian l­u tr÷ tµi liÖu ®ång thêi cã m¸y vi tÝnh sÏ n¾m b¾t ®­îc nhiÒu th«ng tin míi cã lîi cho s¶n xuÊt cña XN trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. MÆt kh¸c ®Ó gi¶m bít sù c¨ng th¼ng cho c«ng nh©n còng nh­ hiÖn t­îng nãi chuyÖn riªng, XN cã thÓ bè trÝ ©m nh¹c phï hîp víi c«ng nh©n ®Ó gi¶m bít phÇn c¨ng th¼ng Mçi phßng nªn bè trÝ 1 ®Õn 2 tñ ®Ó cÊt gi÷ nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt, tr¸nh ®Ó nh÷ng tµi liÖu ra bµn lµm viÖc v× nh­ vËy sÏ g©y bõa bén n¬i lµm viÖc. XN nªn bè trÝ mçi phßng lµm viÖc mét m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é, thay ®æi hÖ thèng cöa b»ng hÖ thèng cöa khung nh«m kÝnh. Cã nh­ vËy sÏ lµm cho c¸c phßng ban m¸t mÎ vÒ mïa hÌ vµ Êm ¸p vÒ mïa ®«ng t¹o c¶m gi¸c cho nguêi lao ®éng yªu thÝch n¬i lµm viÖc cña m×nh h¬n 4.Hoµn thiÖn qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ cña XN §èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng lµ tµi s¶n cña XN. Tuy nhiªn viÖc qu¶n lý, duy tr× b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn nay rÊt h¹n chÕ, hiÖn t­îng lÊy c¾p phô tïng toa xe vÉn cßn diÔn ra th­êng xuyªn. ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ò nghÞ XN nªn bè trÝ mét ®éi an ninh ë trªn xe vµ bè trÝ mét sè c¸n bé chuyªn lµm c«ng t¸c kiÓm tra m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó söa ch÷a kÞp thêi cã nh­ vËy míi t¨ng c­êng c«ng suÊt lµm viÖc cña m¸y mãc thiÕt bÞ . 5.Hoµn thiÖn c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm KiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm lµ kh©y cuèi cïng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng ph¶i kiÓm tra thËt chÝnh x¸c bëi v× nã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tr¶ l­¬ng cña c«ng nh©n . NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, c«ng nh©n KCS ®· lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm lu«n ®¶m b¶o chÊt l­îng. Tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy ®­îc ®iÒu ®ã, c«ng nh©n KCS lu«n ph¶i c­¬ng quyÕt, nghiªm tóc ®¸nh gi¸ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn, tr¸nh t×nh tr¹ng nÓ nang. CÇn cã tµi liÖu ghi chÐp t×nh h×nh vi ph¹m chÊt l­îng cña c«ng nh©n trong mçi ca vµ ®Ò nghÞ c«ng nh©n ký nhËn, kÕt hîp víi viÖc theo dâi th¸i ®é chÊp hµnh kû luËt ®Ò ra cã th­ëng cã ph¹t KÕt luËn Cïng víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian th× h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®ang ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Bëi v× nã cã ­u ®iÓm lµ g¾n quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®ang h­íng tíi nh»m thùc hiÖn ®óng theo nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. XÝ nghiÖp vËn dông toa xe hµng lµ mét xÝ nghiÖp ho¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, tù chñ trong qu¶n lý s¶n xuÊt lao ®éng tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng. Nh÷ng n¨m qua ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho thu nhËp b×nh qu©n cña c«ng nh©n kh«ng ngõng t¨ng lªn, lµm cho hä thªm yªu nghÒ tËn t©m víi c«ng viÖc cã ý thøc x©y dùng XÝ nghiÖp toa xe hµng Hµ Néi ngµy mét ph¸t triÓn. Tuy nhiªn ®Ó cho viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm thùc sù lµ ®ßn bÈy kinh tÕ, t«i m¹nh d¹ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Ó xÝ nghiÖp tham kh¶o nh»m môc ®Ých lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp kh«ng ngõng ph¸t triÓn h¬n n÷a vÒ mäi mÆt. MÆc dï cã cè g¾ng nh­ng kiÕn thøc cña sinh viªn thùc tËp cßn h¹n chÕ còng nh­ cßn h¹n chÕ vÒ mÆt nghiªn cøu tµi liÖu nªn ch¾c r»ng chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o gãp ý cña thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc. Mét lÇn n÷a xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng chØ b¶o tËn t×nh cña TS TrÇn Xu©n CÇu vµ sù gióp ®ì cu¶ c¸c c« chó ë phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng XNVDTXH Môc lôc PhÇn më ®Çu PhÇn I: Cë së lý luËn vÒ h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trong DN nhµ n­íc H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm Kh¸i niÖm ¦u ®iÓm, nh­îc ®iÓm §iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm Ph¹m vi ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kho¸n ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTX Theo yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l­¬ng Theo yªu cÇu h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm Theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ng­êi lao ®éng PhÇn II Ph©n tÝch thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trong XNVDTXH Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña XNVDTXH Bé m¸y l·nh ®¹o cña XNVDTXH Bé m¸y qu¶n lý tham m­u cho gi¸m ®èc C¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt NhiÖm vô chñ yÕu cña XNVDTXH II. §Æc ®iÓm chung cña XNVDTXH §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh §Æc ®iÓm vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng Ph©n tÝch t×nh h×nh tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH Quy m« tr¶ l­¬ng s¶n phÈm §iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i XN C«ng t¸c phôc vô n¬i lµm viÖc C«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm 3.C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈmt¹i XNVDTXH ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ HiÖu qu¶ cña viÖc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈmXNVDTXH HiÖu qu¶ vÒ s¶n xuÊt S¶n phÈm cña XN §Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i PhÇn III Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng lao ®éng theo s¶n phÈm t¹i XNVDTXH 1.Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc 2.Hoµn thiÖn c«ng t¸c phôc vô n¬i lµm viÖc 3.Hoµn thiÖn n¬i lµm viÖc 4.Hoµn thiÖn qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ 5.Hoµn thiÖn c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm KÕt luËn tµi liÖu tham kh¶o - Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n lùc Tr­êng §HKTQD HN, PGS Ph¹m §øc Thµnh Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng Tr­êng §HKT thµnh phè Hå ChÝ Minh, TrÇn Kim Dung Qu¶n trÞ nh©n lùc, NguyÔn H÷u Th©n, nhµ xuÊt b¶n thèng kª n¨m 1996 Vµ c¸c v¨n b¶n x©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi Cïng víi c¸c tµi liÖu tham kh¶o cã liªn quan