Chuyên đề Hoàn thiện hình thức trả lương ở Công ty thiết bị Y Tế Trung ương I - Hà Nội

sè nhËp 44,3%/ doanh sè nhËp 48,4%/ doanh sè nhËp 7,3%/ doanh sè nhËp b. Quy m« kinh doanh: N¨m 1996 c«ng ty ®¶m nhËn thªm hai ch­¬ng tr×nh cña uû ban d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ ban d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh do nguån vay cña Ng©n hµng ThÕ giíi vµ Ng©n hµng T¸i thiÕt §øc tµi trî ®Ó nh»m phôc vô cho nhu cÇu vÒ trang thiÕt bÞ Y tÕ trong n­íc. §Õn n¨m 1999 C«ng ty l¹i ®¶m nhËn viÖc cung cÊp trang thiÕt bÞ Y tÕ phôc vô cho ch­¬ng tr×nh uû ban quèc gia phßng chèng AIDS, nãi chung nh÷ng n¨m gÇn ®©y ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®i vµo thÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, nhê ®a d¹ng c¸c mÆt hµng, ph­¬ng thøc kinh doanh nªn ®· cã chç ®øng trong thÞ tr­êng. c. C«ng t¸c hµnh chÝnh: C«ng t¸c qu¶n lý trong C«ng ty ®­îc coi träng tõ phßng cã chøc n¨ng tíi c¸c cöa hµng, ®Æc biÖt lµ viÖc qu¶n lý vµ båi d­ìng, sö dông hiÖu qu¶ con ng­êi lµm kinh doanh. C«ng t¸c §¶ng, ®oµn ®­îc coi träng ®óng møc, xøng ®¸ng ®­îc C«ng ®oµn ngµnh tÆng cê thi ®ua. §êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ®­îc n©ng lªn, thu nhËp æn ®Þnh. d. T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh: VÒ viÖc b¶o toµn vèn: C«ng ty ®· b¶o toµn ®­îc toµn bé sè vèn ®­îc giao vµ ®Æc biÖt ®· n©ng ®­îc sè vèn lªn theo hµng n¨m. Víi sè vèn ®­îc giao (1/10/1996) lµ 6,533 tû ®ång th× trong suèt 3 n¨m 1996 - 1999 tæng sè vèn nµy ®· t¨ng lªn thµnh 10,441 tû VN§, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng lªn kho¶ng 1,303 tû VN§. BiÓu 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Sè TT ChØ tiªu §¬n vÞ (Tr.®ång) N¨m 1996 N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 1 Tæng doanh thu Tr.®ång 39.400 46.000 50.106 56.986 60.000 65.000 2 Nép ng©n s¸ch Tr.®ång 1.700 1.70 1.868 1.984 2.000 2.200 3 Lîi nhuËn Tr.®ång 600 690 727 809 1.100 1.200 4 Lao ®éng toµn DN Ng­êi 171 170 170 168 164 100 5 Lao ®éng qu¶n lý Ng­êi 83 83 83 83 79 79 6 Nh©n viªn Ng­êi 88 87 87 85 85 81 7 Tæng quü l­¬ng Tr,®ång 1.278 1.340 1.468 1.580 2.190 2.500 8 C¸c thu nhËp kh¸c Tr,®ång 200 240 280 300 300 320 9 N¨ng suÊt b/qu©n lao ®éng 230,41 270,59 294,74 339,20 365,85 406,25 10 TiÒn l­¬ng bq 1 lao ®éng Tr,®ång 7,47 7,88 8,64 9,41 13,35 15,625 11 Thu nhËp bqu©n 1 lao ®éng Tr,®ång 8,64 9,29 10,28 11,19 15,18 17,625 (Nguån: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh) NhËn xÐt chung: Nh×n chung trong mÊy n¨m gÇn ®©y C«ng ty lµm ¨n t­¬ng ®èi æn ®Þnh, tæng doanh thu vµ lîi nhuËn lu«n ®¹t ë møc cao, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. §êi sèng c¸n bé nh©n viªn ®­îc n©ng lªn râ rÖt. C«ng ty ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ghi nhËn nh÷ng ®ãng gãp b»ng c¸c b»ng khen cña Bé Y tÕ hµng n¨m, ®Æc biÖt n¨m 1999 C«ng ty ®­îc vinh dù ®ãn cê cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do: - C«ng ty ®· ®Þnh h­íng ®óng ®¾n vÒ c«ng t¸c thÞ tr­êng, thu hót ®­îc nhiÒu b¹n hµng míi, ®ång thêi duy tr× víi b¹n hµng cò nh­: AGFA, TOYOTA, MITSHUBISHI, MEDICO... - C«ng ty ®· x©y dùng ®Þnh h­íng kinh doanh tæng hîp dùa trªn c¸c mÆt hµng chÝnh. - ViÖc ph©n chia c¸c Phßng ban t¹o nªn c¸c cöa hµng vµ phßng ban qu¶n lý, ®Æc biÖt cho phÐp c¸c cöa hµng tù chñ trong kinh doanh ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn ph¸t huy hÕt n¨ng lùc s¸ng t¹o vµ tÝnh nh¹y bÐn cña hä, tËn dông hÕt kh¶ n¨ng cña C«ng ty ®Ó t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. - C«ng ty còng thùc hiÖn tèt c¸c mÆt ®êi sèng (l­¬ng, th­ëng....) vµ ch¨m lo ®Õn c«ng t¸c §¶ng, C«ng ®oµn, ®oµn Thanh niªn, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã sù ph©n phèi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng cßn ch­a thÝch hîp, mang nÆng tÝnh b×nh qu©n. 5. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña C«ng ty cã ¶nh h­ëng ®Õn h×nh thøc tr¶ l­¬ng. 5.1. §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty lµ ho¹t ®éng mua vµ b¸n hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng,lµm sao thùc hiÖn tèt chu tr×nh T - H - T tøc lµ b»ng mäi c¸ch b¸n ®­îc nhiÒu hµng ho¸ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn vµ ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh nµy lµ toµn bé quy tr×nh trªn lu«n g¾n liÒn víi thÞ tr­êng tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi cïng, lµ C«ng ty kinh doanh th­¬ng m¹i lµ chñ yÕu nªn s¶n phÈm kh«ng cô thÓ do vËy c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng rÊt khã kh¨n, ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc cña C«ng ty ®ang ¸p dông lµ ®Þnh møc lao ®éng theo ®Þnh biªn. S¶n phÈm dÞch vô lµm ra kh«ng cô thÓ nªn C«ng ty kh«ng ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm mµ ®· sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng dùa vµo thêi gian lµm viÖc trong th¸ng, tr×nh ®é, chøc vô vµ lîi nhuËn lµm ra. Nh­ vËy ®Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt kinh doanh ë ®©y ®· ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng, nã lµm cho viÖc tr¶ l­¬ng mang tÝnh b×nh qu©n h¬n chø kh«ng cô thÓ nh­ ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cô thÓ kh¸c. 5.2. §Æc ®iÓm vÒ c¬ cÊu tæ chøc. Víi c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn víi sù ph©n chia c¸c phßng, ban vµ cöa hµng ®Òu n»m d­íi sù chØ ®¹o cña Ban Gi¸m ®èc C«ng ty. Trong C«ng ty ngoµi phßng kinh doanh cßn cã hÖ thèng 10 cöa hµng, ®©y lµ bé phËn b¸n lÎ rÊt lín chiÕm 50% tæng doanh thu cña C«ng ty. Do vËy viÖc ®Èy m¹nh doanh thu ë c¸c cöa hµng nµy lµ rÊt quan träng. Cßn c¸c phßng qu¶n lý kh«ng trùc tiÕp ký kÕt kinh doanh nh­ng víi t­ c¸ch lµ qu¶n lý, ®Þnh h­íng vµ hç trî c¸c mÆt ®Ó cho c¸c phßng nghiÖp vô ho¹t ®éng tèt h¬n. 5.3. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng. Do C«ng ty ho¹t ®éng trong ngµnh kinh doanh th­¬ng m¹i nªn nghiÖp vô chñ yÕu lµ bu«n b¸n c¸c mÆt hµng thiÕt bÞ vµ phôc vô cho c¸c ch­¬ng tr×nh viÖn trî nªn hoµn toµn kh«ng cã c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ hÇu hÕt lµ ®èi t­îng lao ®éng lµ c¸n bé qu¶n lý, chuyªn viªn, c¸n sù, nh©n viªn. §Æc ®iÓm nµy còng t¹o thuËn lîi cho viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®¬n gi¶n h¬n. Do ®Æc thï lµ ngµnh Ýt sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ mµ chñ yÕu lµ sö dông con ng­êi, sö dông chÊt x¸m. §Æc biÖt trong lÜnh vùc bu«n b¸n,trao ®æi víi n­íc ngoµi, ®ßi hái cÇn ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é nghiÖp vô vµ c¶ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ giái. ChÝnh v× vËy ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh tèt th× ®ßi hái mét lùc l­îng lao ®éng cã chÊt l­îng th× m¬Ý cã thÓ lµm cho C«ng ty cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c ®¬n vÞ b¹n. Sau ®©y lµ biÓu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng cña C«ng ty. BiÓu 2: Sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña C«ng ty Sè Chøc danh Sè Tr×nh ®é ®µo t¹o TT l­îng §¹i häc Cao ®¼ng Trung cÊp S¬ cÊp CNKT Kh«ng qua ®µo t¹o 1 Gi¸m ®èc 1 1 2 Phã gi¸m ®èc 3 3 3 Tr­ëng phßng 5 4 1 4 Phã phßng 4 4 5 Chuyªn viªn 46 46 6 C¸n sù 71 5 20 24 22 7 Nh©n viªn 30 9 21 8 Tæng sè 160 58 5 21 24 31 21 9 % tæng sè 100 36,25 3,125 13,125 15 19,375 13,125 ( Nguån phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh) Qua biÓu sè 2 ta thÊy, l­îng c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc míi chiÕm 36,25%, sè ch­a qua ®µo t¹o ®ang cßn nhiÒu. Nh×n chung chÊt l­îng míi ®¹t møc kh¸. 5.4. §Æc ®iÓm vÒ c«ng t¸c x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. C«ng ty ThiÕt bÞ Y tÕ Trung ­¬ng I Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, v× vËy mäi nguyªn t¾c vÒ tr¶ l­¬ng còng nh­ viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®Òu theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. V× ®©y lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh th­¬ng m¹i nªn viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kh«ng theo s¶n phÈm nh­ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th­êng ¸p dông mµ c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo doanh thu. II. ph©n tÝch t×nh h×nh ¸p dông thùc tÕ h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë C«ng ty. 1. C«ng t¸c x©y ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ quü l­¬ng ë C«ng ty. X©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh chi tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng cña C«ng ty trong n¨m. C«ng ty tù x©y dùng ®¬n gi¸ theo ph­¬ng ph¸p cña m×nh sau ®ã göi lªn Bé Lao ®éng Th­¬ng binh X· héi ®Ó ®Ò nghÞ phª duyÖt. Víi ®Æc ®iÓm cña m×nh, C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng trªn doanh thu kÕ ho¹ch. C«ng thøc ¸p dông tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. VKH V®g =__________ TKH Trong ®ã: V®g: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng (®¬nvÞ lµ ®ång/1000 ®ång) VKH: Tæng quü l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch TKH: Tæng doanh thu n¨m kÕ ho¹ch - X¸c ®Þnh tæng quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch ( VKH) VKH = [L®bxTLminDN x(HCB+HPC)+Vvc]x 12 th¸ng Trong ®ã: L®b: Lao ®éng ®Þnh biªn cña doanh nghiÖp. TLminDN: Møc l­¬ng tèi thiÓu do DN lùa chän trong khung quy ®Þnh. HCB: HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n. Vvc: Quü tiÒn l­¬ng cña bé m¸y gi¸n tiÕp. HPC: HÖ sè phô cÊp. Sè lao ®éng nµy ch­a tÝnh trong ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp. - X¸c ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu do doanh nghiÖp lùa chän trong khung quy ®Þnh (TLminDN). TLminDN = TLmin x (1 + K®c) Trong ®ã: TLmin: Møc l­¬ng tèi thiÓu cña Nhµ n­íc quy ®Þnh (theo chÕ ®é hiÖn hµnh lµ: 210.000®). K®c: HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cña doanh nghiÖp. K®c = K1 + K2 Trong ®ã: K1: HÖ sè ®iÒu chØnh theo vßng. K2: HÖ sè ®iÒu chØnh theo ngµnh. - X¸c ®Þnh HCB: C¨n cø vµo tæ chøc kinh doanh, lao ®éng, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè cÊp bËc b×nh qu©n cho tÊt c¶ lao ®éng cña C«ng ty. - X¸c ®Þnh HPC: C¨n cø vµo quy ®Þnh cña Bé Lao ®éng Th­¬ng binh X· héi ®Ó x¸c ®Þnh c¸c lo¹i phô cÊp, C«ng ty sö dông c¸c lo¹i phô cÊp sau: phô cÊp chøc vô, phô cÊp tr¸ch nhiÖm. - X¸c ®Þnh Uvc: do doanh nghiÖp ®· tÝnh sè lao ®éng cña bé m¸y gi¸n tiÕp vµo ®Þnh møc lao ®éng nªn Uvc cña C«ng ty kh«ng cã. - X¸c ®Þnh TKH, trªn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh n¨m tr­íc mµ C«ng ty x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch doanh thu cho n¨m nay ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Theo ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®· tr×nh bµy ë trªn C«ng ty ®· x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch n¨m 2001 nh­ sau: Doanh thu n¨m kÕ ho¹ch n¨m 2001: 65.000.000.000 ®ång VN. Tæng sè lao ®éng ®Þnh biªn: 160 ng­êi. HÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n: 2,89 C¸ch tÝnh: HÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n = Hi x ni _____________ n Trong ®ã: Hi: hÖ sè l­¬ng cña ng­êi thø i ni : Sè ng­êi ®­îc h­ëng møc hÖ sè l­¬ng thø i n: Tæng sè lao ®éng. C¸ch tÝnh: C¸ch tÝnh hÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n = 6,34 + 5,26 + (4,92 x 2) + 4,1 + (3,82 x 12) + (3,48x14) + 3,24 + (3,23 x 6) + 3,13 + (3,07 x 20) + 3,02 + 3,01 + (2,98 x 9) + (2,94 x 10) + (2,81 x 8)+2,91 x 2)+(2,74 x 5) + ( 2,88 x 3) + 2,69 + 2,58 + 2,52+(2,55 x 2)+(2,50 x 2)+ 2,71 + 2,47 + (2,43 x 3)+(2,42 x 3)+(2,34 x 4)+(2,36 x 2) + (2,18 x 5) + (2,16 x 4) + (2,3 x 3) + (2,08 x 2)+2,06+2,02 + (2,26 x 3) + (1,99 x 2) + (1,98 x 2) + (1,97 x 2) + 1,94 + (1,90 x 2) + (1,89 x 2) + 1,81 + (1,78 x3) + 1,52 _________________________________________________ 160 HÖ sè l­¬ng CÊp bËc b×nh qu©n = 461,55 _____________ = 2,89 160 TiÒn l­¬ng min doanh nghiÖp (TLminDN) HÖ sè ®iÒu chØnh theo vïng: K1 = 0,3 HÖ sè ®iÒu chØnh theo ngµnh: K2 = 0,8. TLminDN = TLmin x ( 1 + K1 + K2) = 210.000 (1+0,3+0,8) = 441.000 ®ång TÝnh hÖ sè phô cÊp: BiÓu sè 3: Phô cÊp tr¸ch nhiÖm Sè ng­êi ®­îc h­ëng HÖ sè 18 0,4 5 0,3 1 0,1 (Nguån Phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh) HPC = (hÖ sè phô cÊp l­¬ng x lao ®éng h­ëng) _____________________________________ l®b = (18 x 0,4) + (5 x 0,3) + 0,1 __________________________= 0,055 160 VËy quü l­¬ng ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ lµ: VKH = [160 x 441.000 x (2,89 x 0,055)] x 12 = 2.493.590.400 (®). §¬n gi¸: VKH 2.493.590.400 V®g = ________ = ________________ = 0,03836® TKH 65.000.000.000 §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng 38,36 ®ång/1000 ®ång doanh thu. Tæng quü tiÒn l­¬ng chung n¨m 2001 tÝnh nh­ sau: VC = VKH + Vtg + Vbs + Vpc Quü l­¬ng lµm thªm giê lµ: Vtg = 42.103® x 30ng­êi x(200:8)x 200% = 63.555.100® Quü phô cÊp ¨n tr­a: Mçi lao ®éng ®­îc h­ëng 7000®/1 ngµy tiÒn ¨n tr­a. VËy quü phô cÊp ¨n tr­a lµ: Vpc = [160 x (7000 x30)]x12 th¸ng = 403.200.000 ®. Tæng quü tiÒn l­¬ng chung n¨m kÕ ho¹ch: VC = VKH + Vtg + VPC = 2.493.590.400 + 63.555.100 + 403.200.000 = 2.960.345.500 ®ång. NhËn xÐt: Qua viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch n¨m 2001 cña C«ng ty ë trªn, chóng ta nhËn thÊy r»ng C«ng ty ®· tù x©y dùng nªn ®Þnh møc lao ®éng cho viÖc x©y dùng quü tiÒn l­¬ng. Tuy nhiªn viÖc ®Þnh møc lao ®éng cña C«ng ty kh«ng râ rµng cô thÓ nh­ ph©n lao ®éng ra tõng lo¹i lao ®éng phôc vô, lao ®éng qu¶n lý, lao ®éng bæ sung vµ lao ®éng yªu cÇu. Trong ph©n tÝch hÖ sè phô cÊp C«ng ty míi dõng l¹i ë viÖc sö dông mét hÖ sè phô cÊp lµ phô cÊp tr¸ch nhiÖm, do ®ã kh«ng tÝnh ®Õn c¸c lo¹i phô cÊp kh¸c nh­ phô cÊp l­u ®éng, phô cÊp chøc vô. ViÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh theo doanh thu th× nÕu doanh thu t¨ng th× quü tiÒn l­¬ng còng t¨ng, thÕ nh­ng víi ®Æc thï lµ C«ng ty ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nªn viÖc doanh thu t¨ng nh­ng lîi nhuËn cã thÓ kh«ng t¨ng lªn theo tû lÖ mµ cã thÓ vÉn gi÷ nguyªn hoÆc gi¶m ®i do chi phÝ t¨ng lªn. ChÝnh v× vËy doanh thu t¨ng nh­ng lîi nhuËn kh«ng t¨ng nã sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng qua quü tiÒn l­¬ng t¨ng. Trªn thùc tÕ th× ë C«ng ty lîi nhuËn vÉn ®ang t¨ng ®Òu theo tØ lÖ doanh thu. Nh­ng víi ph­¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo doanh thu kh«ng kh¶ thi. V× nÕu nh­ mét lóc nµo ®ã mµ lîi nhuËn kh«ng t¨ng theo doanh sè th× ®iÒu nµy mét vÊn ®Ò v­íng m¾c. VËy nªn ch¨ng thêi gian tíi C«ng ty nªn x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kh¸c cã ­u ®iÓm h¬n vµ phï hîp víi C«ng ty h¬n. 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng: C¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong C«ng ty thiÕt bÞ y tÕ trung u¬ng I lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng ®· ®­îc C«ng ty tiÕp nhËn, bæ sung, ký kÕt hîp ®ång vµ n»m trong ®Þnh biªn cña C«ng ty. V× vËy, C«ng ty ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ l­¬ng cho nh÷ng ng­êi lao ®éng. Víi ®Æc thï lµ mét c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc bu«n b¸n ®ªn s¶n phÈm lµm ra cña C«ng ty mang tÝnh kinh doanh th­¬ng m¹i chø kh«ng ph¶i lµ lo¹i s¶n phÈm cô thÓ. MÆt kh¸c ng­êi lao ®éng chñ yÕu lµm viÖc trong c¸c phßng, cöa hµng, kh«ng cã lao ®éng lµm viÖc trong bé phËn s¶n xuÊt nªn lao ®éng c«ng ty kh«ng cã c«ng nh©n s¶n xuÊt mµ chØ ph©n ra c¸c chøc danh sau: Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, tr­ëng phßng, phã phßng, chuyªn viªn, c¸n sù vµ nh©n viªn. Víi ®Æc ®iÓm trªn, c«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng duy nhÊt cho toµn bé lao ®éng trong c«ng ty, ®ã lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng: TiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng gåm 2 phÇn: TiÒn l­¬ng th¸ng bao gåm: L­¬ng c¬ b¶n vµ c¸c phô cÊp theo l­¬ng TiÒn l­¬ng bæ sung: §©y chÝnh lµ phÇn tiÒn th­ëng cã ®­îc dùa vµo lîi nhuËn lµm ra nhiÒu hay Ýt vµ kho¶n trÝch ra tõ quü tiÒn l­¬ng. 2.1. TiÒn l­¬ng th¸ng (tiÒn l­¬ng cøng) TiÒn l­¬ng nµy ®­îc chi tr¶ hµng th¸ng bao gåm l­¬ng c¬ b¶n vµ c¸c phô cÊp theo l­¬ng (nÕu cã). TiÒn l­¬ng th¸ng ®­îc x¸c ®Þnh theo chÕ ®é hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc, viÖc tÝnh to¸n dùa trªn hÖ sè l­¬ng theo b¶ng l­¬ng vµ møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp ®· ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ c«ng ty. TiÒn l­¬ng th¸ng = (Hcb x TLmin®c) + PCcu (nÕu cã) (Hay l­¬ng theo ®iÒu chØnh) Trong ®ã: TLmin®c: TiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp ®· ®iÒu chØnh trong kho¶ng tõ 210.000 – 441.000 ®ång vµ ®ang ¸p dông lµ 350.000®. Hcb: HÖ sè l­¬ng cÊp bËc theo thang l­¬ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ban hµnh. PCcu: Phô cÊp chøc vô (theo b¶ng l­¬ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc). C¸ch tÝnh: ¸p dông vµo thùc tÕ viÖc tr¶ l­¬ng th¸ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ë C«ng ty nh­ sau (theo sè liÖu th¸ng 4/2001). TiÒn l­¬ng th¸ng = (Hcb x TLmin®c) + PCcu VÝ dô: B¸c TrÇn §×nh Xu©n lµ tr­ëng phßng l¾p ®Æt – b¶o hµnh cã hÖ sè l­¬ng 3,82 vµ møc phô cÊp chøc vô lµ 0,4. VËy tiÒn l­¬ng th¸ng lµ tiÒn l­¬ng theo ®iÒu chØnh. Lu¬ng theo ®iÒu chØnh = (3,82 x 350.000) + (0,4 x850.000) = 1.477.000®/th¸ng Sè tiÒn ph¶i nép BHXH vµ BHYT theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ®­îc c¨n cø vµo tiÒn lu¬ng theo ®¬n gi¸: L­¬ng theo ®¬n gi¸ = (Hbc x TLmin) + PCcu Trong ®ã: Hcb: HÖ sè l­¬ng cÊp bËc TLmin: TiÒn l­¬ng tèi thiÓu Nhµ n­íc quy ®Þnh (210.000®) PCcu: Phô cÊp chøc vô. Lu¬ng theo ®iÒu chØnh = (210.000 x 3,82) + (0,4 x210.000) = 886.200®/th¸ng VËy sè ph¶i nép BHXH vµ BHYT lµ: 886.200 x 6% = 53.172 (®/th¸ng) Thùc lÜnh cña B¸c TrÇn §×nh Xu©n lµ: 1.477.000 - 53.172 = 1.423.828 (®/th¸ng). §èi víi ng­êi kh«ng gi÷ chøc vô l·nh ®¹o th× kh«ng cã kho¶n phô cÊp vµ: L­¬ng th¸ng = Hcb x TLmin®c VÝ dô: C« §inh ThÞ Duyªn ë phßng kÕ ho¹ch cã hÖ sè l­¬ng lµ 3,48. L­¬ng th¸ng 4 = 3,48 x 350.000 = 1.218.000 (®/th¸ng) T­¬ng tù sè tiÒn nép BHXH vµ BHYT lµ: (3,48x 210.000)x6% = 730.8000x6% = 43.848 (®/th¸ng) Thùc lÜnh cña c« §inh ThÞ Duyªn lµ: 1.218.000 – 43.848 = 1.174.152 (®/th¸ng) Víi c¸ch tÝnh t­¬ng tù trªn ®­îc ¸p dông cho hÇu hÕt c¸n bé nh©n viªn trong C«ng ty ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng th¸ng. VÝ dô phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh cã b¶ng l­¬ng th¸ng 4 cña mét sè c¸ nh©n nh­ sau: B¶ng sè 4: Hä vµ tªn Chøc danh HÖ sè møc L­¬ng theo ®¬n gi¸ L­¬ng theo ®iÒu chØnh Nép BHXH vµ BHYT Thùc lÜnh TrÇn §×nh Xu©n T. phßng 4,22 886.200 1.477.000 53.172 1.423.828 Ng« Ngäc TrÝ Kü s­ 3,23 678.300 1.130.500 40.698 1.089.802 §oµn ThÕ L©m Kü s­ 2,02 424.200 707.000 25.452 681.548 NguyÔn ThÞ DiÔm CNKT 2,42 508.200 847.000 30.492 816.508 §ç Träng Thuû Cao ®¼ng 1,94 407.400 679.000 24.444 654.556 NguyÔn ThÞ H­¬ng Cao ®¼ng 2,18 457.800 763.000 27.468 735.532 NguyÔn Thanh Hµ Nh©nviªn 1,97 413.700 689.500 24.822 664.678 (Nguån: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh) Riªng ®èi víi c¸n bé qu¶n lý lµ Gi¸m ®èc, Phã Gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng th× tiÒn l­¬ng th¸ng sÏ tÝnh theo b¶ng l­¬ng chøc vô qu¶n lý vµ do Nhµ n­íc ban hµnh: TLcbql = (Hql x TLmin®c) Trong ®ã: Hql : HÖ sè l­¬ng qu¶n lý TLcbql : TiÒn l­¬ng c¸n bé qu¶n lý TLmin®c : TiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ donh nghiÖp ®iÒu chØnh trong kho¶ng 210.000 – 441.000 lµ 350.000® Víi c¸ch tÝnh còng gièng nh­ mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn kh¸c cña C«ng ty nªn b¶ng l­¬ng cña ban qu¶n lý. BiÓu 5: Hä vµ tªn Chøc danh HÖ sè møc L­¬ng theo ®¬n gi¸ L­¬ng theo ®iÒu chØnh Nép BHXH vµ BHYT Thùc lÜnh Hoµng Thñy L¹c Gi¸m ®èc 6,34 1.331.400 2.219.000 79.884 2.139.116 Bïi ThÞ Ph­¬ng P.G§ 5,26 1.104.600 1.841.000 66.276 1.774.724 D­¬ng Hoµi Giang P.G§ 4,98 1.045.800 1.743.000 62.748 1.680.252 Lª V¨n B×nh KTT 4,98 1.045.800 1.743.000 62.748 1.680.252 (Nguån: Phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh) NhËn xÐt: Qua c¸ch tÝnh phÇn tiÒn l­¬ng th¸ng (l­¬ng cøng) cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ë C«ng ty bao gåm c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé l·nh ®¹o c¸c phßng, chuyªn viªn c¸n sù vµ nh©n viªn ®Òu ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng duy nhÊt lµ tr¶ l­¬ng theo thêi gian th¸ng cho phÇn l­¬ng cøng. Lµ C«ng ty chuyªn ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc tiÒn hµng (mua hµng) vµ giao b¸n hµng th«ng qua c¸c hîp ®ång ký kÕt víi c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp... Do vËy, lao ®éng trong C«ng ty chñ yÕu lµ ho¹t ®éng trong bé phËn qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian (th¸ng) lµ phï hîp víi kÕt qu¶ lao ®éng cña tõng ng­êi, do kh«ng thÓ ®ong ®Õm cô thÓ ®­îc. 2.2. TiÒn l­¬ng bæ sung (tiÒn th­ëng) a. Quü khen th­ëng: Quü khen th­ëng dïng ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc h¨ng sai vµ tÝch cùc lµm tèt c¸c nhiÖm vô ®­îc giao. Quü khen th­ëng ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån chñ yÕu lµ: Nguån 1: §­îc trÝch 10% tõ quü tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch gäi lµ quü th­ëng theo quü tiÒn l­¬ng. Nguån 2: §­îc trÝch 35% tõ lîi nhuËn ®¹t ®­îc. PhÇn tiÒn th­ëng cho tõng c¸ nh©n nhËn ®­îc: T = T1 + T2 Trong ®ã: T: Tæng sè tiÒn th­ëng T1 : TiÒn th­ëng (theo hÖ sè l­¬ng x ngµy c«ng) T2 : TiÒn th­ëng (theo b×nh qu©n ngµy c«ng) C¸ch tÝnh c«ng dùa vµo c¸c b¶ng chÊm c«ng cña tõng phßng vµ c¸c cöa hµng. Ngµy lµm viÖc b×nh th­êng = 1 ngµy c«ng èm ®au, thai s¶n, c¸c lo¹i kh¸c = 0,5 ngµy c«ng b. TiÒn th­ëng theo (hÖ sè x ngµy c«ng) C«ng thøc tÝnh: TiÒn th­ëng cho = S quü th­ëng theo quü l­¬ng mét hÖ sè (T1) (hÖ sè l­¬ng x ngµy c«ng) Trong ®ã: S quü th­ëng theo quü l­¬ng ®­îc trÝch ra tõ SVKH (hÖ sè l­¬ng x ngµy c«ng) = (Hcbi x Mi) Hcbi : Lµ hÖ sè l­¬ng ng­êi thø i Mi : Sè ngµy c«ng thùc tÕ ng­êi thø i VD: Theo sè liÖu quý IV n¨m 2000 cña C«ng ty th×: S quü th­ëng = 2.190.000.000 x 10% = 54.750.000® theo l­¬ng 4 BiÓu 6: B¶ng (hÖ sè l­¬ng x ngµy c«ng) cña C«ng ty - quý III n¨m 2000 TT Tªn phßng S (HÖ sè l­¬ng x ngµy c«ng) 1 Tæ chøc Hµnh chÝnh 2295,68 2 KÕ ho¹ch 4437,68 3 KÕ to¸n 2832,88 4 L¾p ®Æt – b¶o hµnh 1143,37 5 Giao nhËn 3289,68 6 Ban b¶o vÖ 2949,75 7 Kho Gi¸p B¸t 6557,88 8 Kho C3 1132,23 9 10 Cöa hµng 8241,42 Tæng 32846,81 (Nguån: Phßng Tæ chøc – Hµnh chÝnh) c. TiÒn th­ëng b×nh qu©n ngµy c«ng C«ng thøc: TiÒn th­ëng cho = S quü th­ëng theo lîi nhuËn mét hÖ sè (T2) S ngµy c«ng Trong ®ã: S quü th­ëng theo lîi nhuËn ®­îc trÝch ra tõ lîi nhuËn cña tõng quý trong n¨m VÝ dô: Quý IV n¨m 2000 lîi nhuËn ®¹t ®­îc: 275.000.000® S quü th­ëng = 275.000.000 x 35% = 96.250.000® S ngµy c«ng = 11.565 ngµy C¸ch tÝnh: PhÇn chia th­ëng cho tõng lao ®éng trong C«ng ty ®­îc tÝnh nh­ sau: VÝ dô: Theo sè liÖu quý IV n¨m 2000 th×: S quü th­ëng theo quü l­¬ng = 54.750.000 (®ång) S quü th­ëng theo lîi nhuËn = 96.250.000 (®ång) S ngµy c«ng = 11.565 (ngµy) Hcbi x Mi = 32846,81 Tr­íc tiªn ta tÝnh ra c¸c hÖ sè T1 vµ T2 Ta cã: TiÒn th­ëng cho S quü th­ëng theo quü l­¬ng mét hÖ sè = _________________________________ (T1) Hcbi x Mi 54.750.000 = ________________ = 1666,83 32846,81 TiÒn th­ëng cho S quü th­ëng theo lîi nhuËn mét hÖ sè = _________________________________ (T2) S Mi 96.250.000 = ________________ = 8322,5 11565 Sau khi cã ®­îc c¸c hÖ sè T1 vµ T2 ta tÝnh cho tõng c¸ nh©n trong toµn C«ng ty nh­ c¸ch tÝnh sau: VÝ dô: C¸ch tÝnh th­ëng cho B¸c TrÇn §×nh Xu©n tr­ëng phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh, theo sè liÖu th× quý IV n¨m 2000 lµ nh­ sau: TiÒn th­ëng theo (Hcb x M) = T1 x (Hcb x M) = 1666,83 x (3,82 x 66) = 420241 (®ång) Sè tiÒn th­ëng ngµy c«ng = T2 x M = 8322,5 x 66 = 549.285 ®ång VËy sè tiÒn th­ëng cho c¶ quý IV n¨m 2000 mµ B¸c Xu©n nhËn ®­îc lµ: 420241 + 549285 = 969526 (®ång). BiÓu 7: TiÒn th­ëng cña tõng c¸ nh©n cña phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh quý IV n¨m 2000 Hä vµ tªn Hcs M Hcb x M TiÒn th­ëng theo Hcb x M TiÒn th­ëng theo M TiÒn lÜnh TrÇn B×nh Xu©n 3,82 66 252,12 420.241 549.285 969.526 Ng« Ngäc Tó 3,23 64 206,72 344.567 532.640 877.207 NguyÔn ThÞ DiÒm 2,42 65 157,3 262.192 540.963 803.155 §ç Träng Thñy 1,94 64 124,16 206.954 532.640 739.594 NguyÔn ThÞ H­¬ng 2,18 65 141,7 236.190 540.963 777.153 NguyÔn Thanh Hµ 1,97 65 128,05 213.438 540.963 754.401 §oµn ThÕ L©m 2,02 66 133,32 222.222 549.285 771.507 Céng 17,58 456 1143,37 1.905.804 3.786.739 5.692.543 (Nguån: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh) Víi c¸ch tÝnh t­¬ng tù cho hÇu hÕt c¸n bé nh©n viªn trong toµn C«ng ty. NhËn xÐt: Qua c¸ch tÝnh th­ëng cho tõng c¸ nh©n trong C«ng ty th× ph­¬ng ph¸p nµy chñ yÕu dùa vµo ngµy c«ng thùc tÕ vµ hÖ sè l­¬ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng. §iÒu nµy lµ mét nh­îc ®iÓm rÊt lín v× thùc tÕ viÖc chÊm c«ng cho ng­êi lao ®éng rÊt khã chÝnh x¸c, dÉn ®Õn phÇn th­ëng mang tÝnh b×nh qu©n, kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc ng­êi nµo lµm tèt, ng­êi nµo lµm kh«ng tèt. Tuy nhiªn, phÇn tiÒn th­ëng nµy rÊt lín nªn nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc nÕu tÝnh b×nh qu©n mét ng­êi lao ®éng trong mét th¸ng sÏ nhËn ®­îc thªm mét kho¶n tiªn lµ 271.073 ®ång/th¸ng. §iÒu ®ã lµm cho thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng vµ nÕu nh­ trong quý nµo ®ã mµ lîi nhuËn lµm ca cµng lín th× sè tiÒn th­ëng cµng t¨ng theo. Trong hai n¨m gÇn ®©y, n¨m 1999 vµ n¨m 2000 th× tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng ®­îc n©ng cao, thu nhËp æn ®Þnh, tæng doanh thu cña C«ng ty còng t¨ng. §iÒu ®ã cho thÊy cuéc sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc ®¶m b¶o, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ph¸t triÓn theo chiÒu h­íng ®i lªn, cô thÓ qua b¶ng sè liÖu sau: BiÓu 8: Ph©n tÝch c¬ cÊu thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2000/1999 I. Tæng doanh thu 1000® 56.986.000 60.000.000 1,05 II. Tæng sè lao ®éng ng­êi 168 164 0,976 III. Tæng thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng 1000® 11190 15180 1,356 + TiÒn l­¬ng 1000® 9410 13350 1,418 + TiÒn th­ëng 1000® 1780 1830 1,02 IV. % thu nhËp/doanh thu 1000® 0,0196 0,0253 1,29 Qua 2 n¨m 1999 vµ n¨m 2000 ta thÊy thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ngµy ®­îc c¶i thiÖn, nhÊt lµ phÇn tiÒn l­¬ng ®· t¨ng lªn 41,8% trong khi ®ã sè lao ®éng cña C«ng ty l¹i gi¶m ®i 2,4%, nh­ng doanh sè vÉn t¨ng 5%. III. Nh÷ng nhËn xÐt rót ra tõ ph©n tÝch thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng ë c«ng ty thiÕt bÞ y tÕ trung ­¬ng I – Hµ Néi. 1. ¦u ®iÓm: Do ®Æc thï cña C«ng ty lµ kinh doanh th­¬ng m¹i, nªn viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng lµ hîp lý. V× trong C«ng ty kh«ng cã bé phËn c«ng nh©n s¶n xuÊt, kh«ng cã c«ng nh©n phôc vô cho lao ®éng s¶n xuÊt, kh«ng cã tæ tr­ëng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng... Do vËy, lao ®éng trong C«ng ty chñ yÕu lµ lao ®éng ho¹t ®éng trong bé phËn qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc lùa chän h×nh thøc theo thêi gian th¸ng lµ hîp lý, phï hîp víi kÕt qu¶ lao ®éng cña tõng ng­êi, tõng phßng do kh«ng thÓ ®ong ®Õm cô thÓ ®­îc. ViÖc tr¶ l­¬ng dùa vµo thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cè g¾ng häc hái, trau dåi kiÕn thøc nghiÖp vô th«ng qua viÖc n©ng cao tr×nh ®é. MÆt kh¸c, viÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng dùa theo thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng sÏ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cè g¾ng g¾n bã víi c«ng ty bëi cø sau 3 n¨m ng­êi lao ®éng kh«ng bÞ kû luËt th× hä l¹i ®­îc n©ng thªm bËc l­¬ng vµ do ®ã møc l­¬ng cña hä sÏ cao h¬n theo th©m niªn c«ng t¸c. H¬n n÷a, C«ng ty cßn cã phÇn tiÒn l­¬ng bæ sung cho tõng ng­êi lao ®éng ®ã lµ phÇn tiÒn th­ëng theo tõng quý. Sè tiÒn nµy tuy kh«ng lín nh­ng còng gãp phÇn lµm cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc tÝch cùc h¬n, s¸ng t¹o h¬n, t¹o ra mét ®éng lùc lµm viÖc hÕt m×nh cho C«ng ty. 2. Nh­îc ®iÓm: Trong hÇn tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong C«ng ty th× h×nh thøc tÝnh th­ëng cho ng­êi lao ®éng mang tÝnh b×nh qu©n rÊt lín, tiÒn l­¬ng th­ëng ch­a g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, ®iÒu ®ã t¹o ra sù mÊt c«ng b»ng gi÷a ng­êi ch¨m chØ vµ ng­êi ch­a ch¨m chØ lµm viÖc t¹o ra sù nhµn rçi v« h×nh trong thêi gian lµm viÖc bëi khi kh«ng lµm viÖc trong ngµy, th× cuèi th¸ng hä vÉn nhËn ®­îc ®Çy ®ñ tiÒn l­¬ng. ViÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cßn ch­a hîp lý v× ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo doanh thu hµng n¨m. Nh­ ®· nªu ë trªn C«ng ty ho¹t ®éng chñ yÕu lµ bu«n b¸n nªn ®«i lóc doanh thu cao nh­ng lîi nhuËn kh«ng cao do chi phÝ lín lµm cho lîi nhuËn gi¶m. 3. Nguyªn nh©n: + Do lÞch sö cña C«ng ty ®Ó l¹i nªn viÖc ch­a x©y dùng ®­îc c¸ch phÇn chia lao ®éng ra cô thÓ nh­: lao ®éng yªu cÇu, lao ®éng phôc vô, qu¶n lý vµ lao ®éng bæ sung vµ c¸ch tÝnh l­¬ng cho c«ng ty cßn ch­a cËp nhËt. + Do ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng míi lµm vµ ë tr×nh ®é cao ®¼ng, chuyªn m«n ch­a cao, kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ nªn còng gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ h¹n chÕ trong viÖc lµm c«ng t¸c tiÒn l­¬ng. + Do viÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ th­ëng mang tÝnh b×nh qu©n, ch­a khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng vµ viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo doanh thu còng ch­a kh¶ thi. + Do ®Æc thï cña C«ng ty lµ ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i vµ lµ chñ yÕu nªn viÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng, viÖc ph©n chia lao ®éng vµ x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng còng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Kh«ng gièng nh­ mäi C«ng ty cã s¶n phÈm cô thÓ, lao ®éng cô thÓ. Do toµn bé sè lao ®éng trong C«ng ty lµ lao ®éng qu¶n lý lµ chÝnh, kh«ng cã c«ng nh©n s¶n xuÊt. PhÇn III: ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë c«ng ty thiÕt bÞ y tÕ trung ­¬ng I - hµ néi I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2001 cña c«ng ty. 1. Giao kÕ ho¹ch doanh sè vµ chi phÝ cho c¸c cöa hµng. MÆc dï tõ n¨m 2000 C«ng ty ®· gi¶m 14 cöa hµng xuèng cßn 10 cöa hµng nh­ng ph­¬ng h­íng cña C«ng ty lµ tiÕp tôc ®Èy m¹nh doanh thu gi¶m chi phÝ, tån ®äng c«ng nî...víi môc ®Ých n¨m sau doanh th­ t¨ng h¬n n¨m tr­íc. §Ó gãp phÇn vµo doanh sè ®¹t ®­îc hµng n¨m ph¶i kÓ ®Õn hÖ thèng 10 cöa hµng cña C«ng ty. Do vËy viÖc ®Èy m¹nh doanh sè ë c¸c cöa hµng lµ rÊt quan träng cho nªn C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua vÉn thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n vÒ doanh sè vµ chi phÝ cho c¸c cöa hµng, vµ kÌm theo c¸c quy ®Þnh vÒ hµng tån ®äng, hµng tù khai th¸c, chøng tõ b¸n hµng, c¸c chi phÝ cöa hµng vµ c¶ chÕ ®é th­ëng ph¹t cña C«ng ty ®èi víi c¸c cöa hµng còng nh­ tr¸ch nhiÖm c¸c C«ng ty ®«Ý víi c¸c cöa hµng vµ ng­îc l¹i. BiÓu sè 9: T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch doanh sè vµ CF c¸c cöa hµng n¨m 2001 Sè Tªn cöa hµng §¬n vÞ Doanh sè % Chi phÝ so víi doanh sè TT tÝnh n¨m 2001 CFvËn chuyÓn Chi phÝ kh¸c 1 Cöa hµng sè 1 TriÖu/®ång 2.360 0,17 0,22 2 Cöa hµng sè 2 TriÖu/®ång 2.400 0,13 0,22 3 Cöa hµng sè 3 TriÖu/®ång 1.700 0,17 0,22 4 Cöa hµng sè 4 TriÖu/®ång 2.300 0,15 0,22 5 Cöa hµng sè 5 TriÖu/®ång 2.200 0,17 0,22 6 Cöa hµng sè 6 TriÖu/®ång 2.500 0,2 0,22 7 Cöa hµng sè 7 TriÖu/®ång 2.100 0,12 0,22 8 Cöa hµng sè 8 TriÖu/®ång 1.500 0.15 0,22 9 Cöa hµng sè 9 TriÖu/®ång 1.500 0,17 0,22 10 Cöa hµng sè 10 TriÖu/®ång 2.000 0,17 0,22 Céng: 2.156 1,6 2,2 (Nguån: Phßng KÕ ho¹ch) 2. VÒ ®Çu t­ - Söa ch÷a, n©ng cÊp c¸c trang thiÕt bÞ v¨n phßng cho tõng phßng ban. - Söa ch÷a c¸c kho chøa hµng ho¸. 3. VÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng vµ ®µo t¹o. - TÝnh to¸n chÆt chÏ sè lao ®éng cÇn cã ®Ó gi¶m nhÑ bé m¸y qu¶n lý. - Th­êng xuyªn kÕ ho¹ch ho¸ vµ kiÓm so¸t chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n, sö dông tèt yÕu tè con ng­êi (n¨ng lùc, tr×nh ®é) trong ho¹t ®éng kinh doanh. - X©y dùng ph­¬ng ¸n theo chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn cña C«ng ty. - Tèi ­u ho¸ c¬ cÇu lao ®éng vµ ®¶m b¶o sè lao ®éng cho ho¹t ®éng bu«n b¸n hµng ho¸ cña C«ng ty. - Tõng b­íc hoµn thiÖn tæ chøc cña c¸c phßng ban vµ c¸c tæ chøc kh¸c ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ kinh doanh cña C«ng ty. - Quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn ®êi sèng ng­êi lao ®éng, vÊn ®Ò vÒ lîi Ých cña chÞ em phô n÷, c«ng t¸c ®oµn thÓ. - T¨ng c­êng ®µo t¹o t¹i chç vµ cã kÕ ho¹ch båi d­ìng kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng, vÒ nghiÖp vô cho lao ®éng C«ng ty. 4. VÒ c«ng t¸c thÞ tr­êng. - Vµo ®Çu n¨m C«ng ty më mét ®¹i héi kh¸ch hµng bao gåm c¸c kh¸ch hµng th­êng xuyªn, kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh¸ch hµng v·ng lai, c¶ vÒ kh¸ch hµng lín vµ kh¸ch hµng nhá ®Òu ®­îc C«ng ty mêi ®Õn dù, qua ®ã C«ng ty c«ng bè nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong n¨m qua, ®ång thêi còng ph©n tÝch nh÷ng mÆt ch­a ®­îc cÇn ph¶i kh¾c phôc. - Bæ sung c¬ chÕ kinh doanh, qu¶n lý doanh thu, lîi nhuËn vµ x©y dùng c¬ chÕ khen th­ëng râ rµng cã t¸c dông h¬n. - C«ng ty tiÕn hµnh pháng vÊn tiÕp thu nh÷ng ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña kh¸ch hµng vÒ tõng mÆt khÝa c¹nh cña nh÷ng mÆt ®­îc vµ ch­a ®­îc, tõ ®ã C«ng ty lËp ra kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cho n¨m tiÕp theo. 5. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh. - C«ng t¸c qu¶n lý trong toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty ph¶i ®­îc coi träng tõ phßng cã chøc n¨ng qu¶n lý t¬Ý c¸c cöa hµng, ®Æc biÖt lµ viÖc qu¶n lý vèn kinh doanh vµ qu¶n lý con ng­êi lµm kinh doanh. - Quan hÖ gi÷a phßng kinh doanh, c¸c cöa hµng víi phßng qu¶n lý cÇn cã sù kÕt hîp nhÞp nhµng h¬n. - T¨ng c­êng h¬n mèi quan hÖ vµ tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c Bé, Ngµnh, Tæng C«ng ty vµ c¬ quan h÷u quan, c¸c ®ång sù ®Ó t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn cña C«ng ty. - T¨ng c­êng khai th¸c vßng quay cña vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n, nh­ng cèt lâi lµ tró träng b¶o toµn vèn. Tãm l¹i: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi lµ kh«ng ng÷ng ®Èy nhanh doanh sè, ®Æc biÖt lµ giao kho¸n doanh sè cho c¸c cöa hµng nh»m t¨ng thªm lîi nhuËn cho C«ng ty. Gi÷ v÷ng c¸c mÆt hµng truyÒn thèng, th«ng qua ®ã më réng thÞ tr­êng bu«n b¸n. Trªn c¬ së ®ã t¨ng lîi nhuËn, ph¸t triÓn nguån vèn vµ nép ®ñ ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc, ®ång thêi c¶i thiÖn thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ ®µo t¹o ®­îc ®éi ngò c¸n bé kinh doanh vµ quanr lý kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trªn ®©y lµ môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty. §Ó cã thÓ ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Ò ra cÇn ph¶i kh¾c phôc c¸c tån t¹i vµ cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ. Trong sè néi dung ®ã v× tiÒn l­¬ng vµ lao ®éng lµ mét néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh kinh doanh nªn nã còng lµ mét môc tiªu hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi (2002), c¸c chiÕn l­îc kÕ ho¹ch kinh doanh vÒ c¸c mÆt ®Òu cã ¶nh h­ëng cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng, trong ®ã cô thÓ nhÊt lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ®Ó nã trë thµnh mét ®ßn bÈy thùc sù trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña C«ng ty. II. mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë C«ng ty thiÕt bÞ y tÕ trung ­¬ng I hµ néi 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp. C«ng ty ThiÕt bÞ Y tÕ Trung ­¬ng I Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i, do ®ã c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng rÊt khã x©y dùng còng nh­ ®Þnh møc lao ®éng cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm nh­ ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt hay lµm mµ chØ ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp theo ®Þnh biªn. Nh­ng trong nh÷ng thêi gian qua do lÞch sö cña C«ng ty ®Ó l¹i th× C«ng ty vÉn ®Ó nguyªn nh÷ng sè lao ®éng cßn l¹i vµ ch­a ph©n lo¹i lao ®éng theo h­íng cô thÓ. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ lµm cho c«ng t¸c tiÒn l­¬ng gÆp khã kh¨n, h¬n n÷a ng­êi ®ang lµm c«ng t¸c nµy míi ë tr×nh ®é cao ®¼ng nªn khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, h¹n chÕ. Nªn ch¨ng trong thêi gian tíi, víi sù ph¸t triÓn cña m×nh C«ng ty nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn vµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp theo ®Þnh biªn mét c¸ch triÖt ®Ó. - Lao ®éng yªu cÇu: §­îc tÝnh theo ®Þnh biªn, lao ®éng trùc tiÕp hîp lý cña tõng phßng, cöa hµng trong C«ng ty. CÇn tr¸nh t×nh tr¹ng x¸c ®Þnh lao ®éng yªu cÇu qu¸ cao lµm cho viÖc ®Þnh møc lao ®éng kh«ng g¾n víi kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. - Lao ®éng phôc vô: tÝnh theo khèi l­îng c«ng viÖc phô trî vµ phôc vô kinh doanh trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh lao ®éng b»ng ®Þnh biªn hoÆc tû lÖ phÇn tr¨m vµ lao ®éng trùc tiÕp ®Þnh biªn. - Lao ®éng bæ sung: viÖc tÝnh sè lao ®éng bæ sung ph¶i phï hîp víi tõng bé phËn lµm c¶ ngµy nghØ, lÔ, tÕt. - Lao ®éng qu¶n lý: CÇn tinh gi¶m bé m¸y qu¶n lý mµ ®­a mét sè c¸n bé qu¶n lý vµo trùc tiÕp lµm nghiÖp vô kinh doanh. L§yc L§pv L§ql L§bs 53 22 52 33 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ quü l­¬ng. Nh­ ®· ®Ò cËp ë phÇn II, hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p x©ydùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo doanh thu. VKH V®g = ----------------- VKH Trong ®ã: V®g: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng (®¬n vÞ ®ång/1000 ®ång) VKH: Tæng quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch. TKH: Tæng doanh thu n¨m kÕ ho¹ch. Theo ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh theo doanh thu, nÕu doanh thu t¨ng th× quü l­¬ng t¨ng. Nh­ng do ®Æc ®iÓm cña C«ng ty lµ ho¹t ®éng bu«n b¸n th× doanh thu cã lóc t¨ng kh«ng ph¶i ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ lîi nhuËn thu cao h¬n mµ cã thÓ do c¸c chi phÝ hoÆc do C«ng ty ®¶m nhËn uû th¸c nªn thùc chÊt ®©y chØ lµ t¨ng sè l­îng chø kh«ng ph¶i chÊt l­îng t¨ng. ChÝnh v× vËy doanh thu t¨ng nh­ng lîi nhuËn kh«ng cã, quü l­¬ng l¹i tÝnh trªn doanh thu do vËy mÆc dï lîi nhuËn thÊp, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ nh­ng quü l­¬ng vÉn t¨ng. §iÒu nµy cho thÊy thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ch­a g¾n víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty, kh«ng kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã hiÖu qu¶. §©y lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc h¹ch to¸n ®éc lËp, v× vËy doanh thu t¨ng kh«ng hiÖu qu¶, nhÊt lµ lîi nhuËn gi¶m do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ gi¸ mua trong n­íc cao hay æn ®Þnh nh­ng gi¸ b¸n l¹i thÊp, gi¶m, do chi phÝ cho c¸c l« hµng t¨ng, do vËn chuyÓn lµm h­ háng... Tuy nhiªn C«ng ty còng ph¶i cã quü, trÝch c¸c quü ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o tr¶ l­¬ng cho c¸n bé nh©n viªn. Do ®ã, ®Ó thÊy r»ng ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo doanh thu lµ cã lîi cho ng­êi lao ®éng khi kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶. C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy còng lµ do tÝnh chÊt ®Æc thï lµ xuÊt nhËp khÈu, kinh doanh phô thuéc vµo nhu cÇu trong n­íc. Tuy nhiªn ®Ó kÝch thÝch ho¹t ®éng kinh doanh tõ ng­êi lµm kinh doanh, lµm cho mçi ng­êi thÊy ®­îc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng g¾n víi kÕt qu¶ kinh doanh thùc sù cña C«ng ty, lµm cho hä cè g¾ng t×m kiÕm c¬ héi víi kinh doanh cho C«ng ty, em xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt ý kiÕn x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo lîi nhuËn: VKH V®g = ----------------- PKH Trong ®ã: V®g: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng (®¬n vÞ ®ång/1000 ®ång) VKH: Tæng quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch. PKH: Lîi nhuËn n¨m kÕ ho¹ch. ViÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo lîi nhuËn sÏ g¾n tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng vµo hiÖu qu¶ (lîi nhuËn) kinh doanh cña C«ng ty, kÝch thÝch lao ®éng cña tõng ng­êi lao ®éng ®Ó lµm t¨ng lîi nhuËn cña C«ng ty, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ng­êi lao ®éng kh«ng cÇn quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµm ¨n cã l·i hay kh«ng, mµ û l¹i Nhµ n­íc nªn chØ biÕt hµng th¸ng nhËn ®­îc l­¬ng th¸ng. MÆt kh¸c ¸p dông ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ theo lîi nhuËn ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng lµ tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n. 3. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cho toµn bé lao ®éng trong C«ng ty. 3.1. Hoµn thiÖn c¸ch tÝnh l­¬ng th¸ng. C«ng ty sö dông hÖ sè cÊp bËc theo thang b¶ng l­¬ng cña Nhµ n­íc quy ®Þnh nh©n víi tiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp ®· ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh. TL = (Hcb x TLmin®c) + PCcv Do c¸ch tÝnh nµy kh«ng ®Ò cËp g× ®Õn sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng, gi¶ sö nÕu mét mét nh©n viªn nµo ®ã trong th¸ng cã nghØ viÖc víi mét sè ngµy (sè ngµy nghØ ch­a ®Õn møc bÞ kû luËt) th× cuèi th¸ng nh©n viªn nµy vÉn nhËn ®ñ sè tiÒn l­¬ng th¸ng (víi sè ngµy lµm viÖc lµ 22 ngµy), chÝnh v× thÕ, chÕ ®é nµy sÏ kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc ch¨m chØ mµ ®· t¹o ra kÏ hë ®Ó l·ng phÝ thêi gian, ®ång thêi n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy em xin ®­a ra c¸ch tÝnh phÇn l­¬ng cøng víi h×nh thøc l­¬ng ngµy: L­¬ng ngµy = Lcb + PCcv ___________ 22 = (Hcb x 350.000) + PCcv __________________ 22 Trong ®ã: Lngµy: L­¬ng ngµy cña mét lao ®éng Lcb: L­¬ng cÊp bËc theo chÕ ®é (Lcb = Hcb x 350.000) PCcv: Møc phô cÊp chøc vô (nÕu cã). H×nh thøc nµy thùc hiÖn kh¸ ®¬n gi¶n mµ l¹i c«ng b»ng bëi ngµy c«ng thùc tÕ cña c¸n bé, nh©n viªn ®­îc tÝnh th«ng qua b¶ng chÊm c«ng cña tõng phßng cho tõng c¸ nh©n. Trªn c¬ së chÊm c«ng cña c¸c phßng ban,c¸n bé phßng Tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng tÝnh ra tiÒn l­¬ng th¸ng cña tõng ng­êi theo c«ng thøc: Lth¸ng = Lngµy x ngµy c«ng thùc tÕ. VÝ dô: B¸c TrÇn §×nh Xu©n tr­ëng phßng l¾p ®Æt - b¶o hµnh cã hÖ sè l­¬ng lµ 3,82, møc phô cÊp chøc vô lµ 0,4 vµ ngµy c«ng thùc tÕ trong th¸ng 4 n¨m 2001 lµ 22 ngµy. TiÒn l­¬ng th¸ng = (3,82 x 350.000) + (0,4 x 350.000) ___________________________ 22 x 22 = 1.477.000®/th¸ng ViÖc ¸p dông h×nh thøc l­¬ng th¸ng c¨n cø vµo ngµy lµm viÖc thùc tÕ vµ l­¬ng ngµy ®· kh¾c phôc phÇn nµo nh­îc ®iÓm l·ng phÝ thêi gian, nghØ kh«ng lý do gi¶m hiÖu suÊt kinh doanh, ®ång thêi ®· khuyÕn khÝch lao ®éng ®i ®ñ ngµy lµm viÖc trong th¸ng. 3.2. Hoµn thiÖn c¸ch tÝnh l­¬ng bæ sung (tiÒn th­ëng). Do c¸ch tÝnh tr­íc ®©y cña C«ng ty mang nÆng tÝnh b×nh qu©n vµ kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng. V× nÕu cöa hµng nµy lµm ra lîi nhuËn cao h¬n cöa hµng kh¸c th× sè tiÒn th­ëng chØ c¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng vµ ngµy c«ng lµm viÖc, ch­a g¾n kÕt qu¶ lao ®éng vµo tiÒn th­ëng. Do ®ã trong thêi gian tíi C«ng ty nªn ¸p dông vµo c¸c møc lîi nhuËn ®¹t ®­îc kh¸c nhau mµ chia th­ëng cho tõng phßng ban vµ c¸c c¸ nh©n cña C«ng ty theo phÇn tr¨m lîi nhuËn ®¹t ®­îc. Trªn c¬ së ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty x¸c ®Þnh theo lîi nhuËn hµng quý lµ do c¸c cöa hµng vµ phßng kinh doanh ®em l¹i. §èi víi c¸c cöa hµng vµ phßng kinh doanh th× tÝnh phÇn tiÒn th­ëng trùc tiÕp theo lîi nhuËn cña phßng, cöa hµng, cßn víi c¸c phßng qu¶n lý sÏ h­íng theo tû lÖ cña lîi nhuËn cña c¸c cöa hµng vµ phßng kinh doanh. C¸ch tÝnh nµy chia lµm 2 b­íc: B­íc 1: TÝnh th­ëng cho tËp thÓ (tõng phßng). B­íc 2: TÝnh th­ëng cho tõng c¸ nh©n trong phßng. 3.2.1. Chia l­¬ng bæ sung cho tõng phßng: L­¬ng bæ sung cña tõng phßng, tõng cöa hµng c¨n cø vµ phô thuéc vµo lîi nhuËn cña phßng, cöa hµng ®ã lµm ra trong tõng quý. Tuy nhiªn sè tiÒn th­ëng nµy kh«ng v­ît qu¸ møc quy ®Þnh. Sau ®©y em m¹nh d¹n ®­a ra tû lÖ th­ëng cho tõng phßng ban, cöa hµng theo tõng møc lîi nhuËn. BiÓu sè 10:tû lÖ chia th­ëng cho c¸c phßng, cöa hµng. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. Lîi nhuËn < 30 30 50 70 >80 Phßng Kinh doanh 2% 4% 6% 7% 8% Cöa hµng 1% 3% 4% 5% 7% C¸c phßng qu¶n lý 3% 5% 7% 9% 12% Nguån tiÒn th­ëng nµy ®­îc bé phËn Tµi chÝnh trÝch ra trùc tiÕp tõ lîi nhuËn mµ phßng kinh doanh vµ c¸c cöa hµng lµm ra tÝnh trong tõng quý. ViÖc ph©n chia tiÒn th­ëng nh­ trªn sÏ khuyÕn khÝch c¸c phßng ban, c¸c cöa hµng cè g¾ng trong kinh doanh, n¨ng ®éng trong viÖc t×m thÞ tr­êng míi, b¹n hµng míi, t×m ra ph­¬ng c¸ch kinh doanh nh»m ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cao cho phßng, cöa hµng cña m×nh, tõ ®ã sÏ cã møc tiÒn th­ëng nhiÒu, ®em l¹i thu cao cho tõng ng­êi lao ®éng. Qua ®ã, ph¸t huy hÕt møc ®é s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng hiÓu biÕt tr×nh ®é chuyªn m«n cña tõng c¸ nh©n trong phßng, cöa hµng. ViÖc c¸c phßng qu¶n lý còng ®­îc h­ëng møc th­ëng phô thuéc vµo lîi nhuËn cña c¸c phßng, cöa hµng ®· khuyÕn khÝch vµ t¹o ®éng lùc cho c¸c phßng nµy cè g¾ng lµm tèt c«ng viÖc phôc vô, ®Þnh h­íng cho phßng kinh doanh vµ c¸c cöa hµng. Ngoµi møc tiÒn th­ëng ®­îc trÝch ra tõ lîi nhuËn C«ng ty cßn trÝch mét phÇn trong quü tiÒn l­¬ng lµm tiÒn th­ëng. Nguån tiÒn th­ëng nµy sÏ dïng ®Ó th­ëng cho c¸c phßng vµ c¸c cöa hµng nµo kinh doanh tèt, c¸ nh©n xuÊt s¾c trong tõng quý. 3.2.2. Ph©n chia tiÒn th­ëng cho tõng c¸ nh©n: Do tiÒn l­¬ng bæ sung ®­îc tÝnh chung cho c¶ phßng dùa vµo møc lîi nhuËn cña phßng ®ã lµm ra trong quý. ChÝnh v× thÕ ph¶i thùc hiÖn viÖc tÝnh th­ëng ca cho tõng c¸ nh©n mét trong phßng. §Ó tiÕn hµnh chia th­ëng cho tõng c¸ nh©n, C«ng ty nªn x©y dùng c¸c hÖ sè ®¶m nhËn c«ng viÖc, hÖ sè bæ sung nghiÖp vô, hÖ sè th©m niªn c«ng t¸c vµ hÖ sè thµnh tÝch. a. HÖ sè ®¶m nhËn c«ng viÖc:(K1) ViÖc quy ®Þnh hÖ sè c«ng viÖc ®¶m nhËn cña c¸c chøc danh ®­îc c¨n cø b¶ng chøc vô theo quy ®Þnh cña Nhµ nø¬c vµ tû lÖ sè l­¬ng khëi ®iÓm cña c¸c chøc danh. BiÓu sè 11. B¶ng quy ®Þnh hÖ sè ®¶m nhËn c«ng viÖc cña c¸c chøc danh STT Chøc danh HÖ sè 1 Gi¸m ®èc C«ng ty 2,8 2 Phã Gi¸m ®èc C«ng ty, kÕ to¸n tr­ëng 2,5 3 Tr­ëng phßng 1,8 4 Phã phßng 1,6 5 Chuyªn viªn 1,4 6 C¸n sù 1,1 7 Nh©n viªn 1,0 8 Chñ tÞch C«ng ®oµn, BÝ th­ ®oµn Thanh niªn, tr­ëng ban n÷ c«ng céng thªm hÖ sè 0,2 Nguån: Th«ng t­ 44/BL§TBXH b. HÖ sè bæ sung (hÖ sè nghiÖp vô) (K2): BiÓu sè 12: HÖ sè bæ sung theo cÊp ®µo t¹o STT CÊp ®µo t¹o HÖ sè 1 Trung cÊp, s¬ cÊp 1,46 2 §¹i häc ng¾n h¹n, cao ®¼ng 1,55 3 §¹i häc chÝnh quy, t¹i chøc dµi h¹n 1,78 4 Trªn ®¹i häc 2,02 ¸p dông hÖ sè nµy thÓ hiÖn ®­îc tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng tuú thuéc vµo tr×nh ®é ®µo t¹o mµ h­íng sè ®µo t¹o t­¬ng øng, hÖ sè nµy cßn tÝnh c¶ thêi gian ®µo t¹o ë c¸c cÊp. Víi hÖ sè nµy khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao tr×nh ®é ®µo t¹o, ®iÒu nµy võa cã lîi cho hä vµ võa cã lîi cho C«ng ty. c. HÖ sè th©m niªn c«ng t¸c (K3) Mçi n¨m ng­êi lao ®éng c«ng t¸c ë C«ng ty sÏ t­¬ng øng víi hÖ sè:0,01 VÝ dô: chó Ng« Ngäc TrÝ lµm viÖc ë C«ng ty ®Õn n¨m 2000 lµ 22 n¨m thÕ th× hÖ sè th©m niªn c«ng t¸c cña chó TrÝ lµ: 22 n¨m x 0,01 - 0,22. Nh­ vËy ai lµm viÖc ë C«ng ty l©u n¨m th× hÖ sè th©m niªn cµng cao, viÖc ®­a hÖ sè nµy vµo tÝnh th­ëng bëi nã sÏ thÓ hiÖn ®­îc sù g¾n bã cña ng­êi lao ®éng víi C«ng ty, ®ång thêi cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc gi÷ ng­êi lao ®éng ë l¹i lµm viÖc, ®Æc biÖt lµ ng­êi cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm. d. HÖ sè thµnh tÝch (K4). HÖ sè nµy do l·nh ®¹o vµ c«ng ®oµn ®¬n vÞ thèng nhÊt x¸c ®Þnh c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thùc hiÖn kû luËt lao ®éng cña mçi c¸ nh©n ®Ó ph©n lo¹i lao ®éng thµnh møc A,B,C. Sù ph©n lo¹i nµy do tõng phßng b×nh chän nªn vµo thêi ®iÓm cuèi mçi kú. Tiªu chuÈn lo¹i A: øng víi hÖ sè thµnh tÝch 1,2 khi hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®­îc giao ®óng thêi gian hoÆc cã s¸ng kiÕn trong chuyªn m«n ®¶m b¶o gi÷ nguyªn kû luËt lao ®éng, ®i lµm ®ñ sè ngµy c«ng kh«ng ®­îc d­íi 22 ngµy/th¸ng. Tiªu chuÈn lo¹i B: øng víi hÖ sè thµnh tÝch 1,0 khi hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®­îc giao ®óng thêi gian quy ®Þnh. ngµy c«ng thÊp h¬n 22 ngµy/th¸ng. Tiªu chuÈn lo¹i C: øng víi hÖ sè thµnh tÝch 0,8 khi nhiÖm vô hoµn thµnh kh«ng tèt hoÆc vi ph¹m kû luËt møc khiÓn tr¸ch trë lªn, ngµy c«ng thÊp h¬n 22 ngµy/th¸ng, lý do nghØ kh«ng chÝnh ®¸ng. Ngµy c«ng ®­îc quy ®æi nh­ sau: - NghØ phÐp trong tiªu chuÈn: 1 ngµy = 1 ngµy c«ng. - NghØ phÐp ngoµi tiªu chuÈn: 1 ngµy = 0 ngµy c«ng. - §i häc (trong kÕ ho¹ch): + 12 th¸ng trë lªn: 1 ngµy = 0,2 ngµy c«ng + D­íi 12 th¸ng: 1 ngµy = 0,5 ngµy c«ng. - NghØ ®Î trong tiªu chuÈn: 1 ngµy = 0,7 ngµy c«ng. - NghØ ®Î ngoµi tiªu chuÈn: 1 ngµy = 0,5 ngµy c«ng - NghØ èm ®au, an d­ìng, chê h­u, viÖc riªng kh«ng lý do, nghØ ®i häc ngoµi kÕ ho¹ch: 1 ngµy = 0 ngµy c«ng. e. C¸ch tÝnh sè tiÒn c«ng cho mét hÖ sè thùc tÝnh (T): T = TT phßng ____________________ (K1 + K2 + K3) x K4 Trong ®ã: T: TiÒn th­ëng cho 1 hÖ sè thùc tÕ. TT phßng: Tæng sè tiÒn th­ëng cña c¶ phßng c¨n cø vµo lîi nhuËn vµ phÇn trÝch tõ quü l­¬ng. (K1+K2+K3)xK4: Tæng c¸c hÖ sè cña c¸c c¸ nh©n trong phßng. TiÒn th­ëng cña c¸ nh©n: TT TT = (K1+ K2+K3) xK4xT VÝ dô: Trong quý IV n¨m 2000 th× tæng quü th­ëng cho c¶ phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh lµ: TT phßng = 5.692.543 (theo sè liÖu biÓu sè 7 quý IV n¨m 2000). Trong quý IV n¨m 2000 th× B¸c TrÇn §×nh Xu©n, lµ tr­ëng phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh øng víi K1 = 1,8, tr×nh ®é ®¹i häc chÝnh quy nªn øng víi K2 = 1,78 vµ th©m niªn c«ng t¸c tÝnh ®Õn n¨m 2000 lµ 28 n¨m øng víi K3 = 28 x 0,01 = 0,28. Trong quý IV B¸c Xu©n ®i lµm ®Çy ®ñ vµ kh«ng vi ph¹m kû luËt hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao øng víi hÖ sè K4 = 1,2. Víi c¸ch tÝnh t­¬ng tù ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy vµo thùc tÕ cho quý IV n¨m 2000 cña phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh ta cã b¶ng ®¸nh gi¸ c¸c hÖ sè sau cña phßng. BiÓu sè 13: B¶ng ®¸nh gi¸ c¸c hÖ sè phßng l¾p ®Æt - b¶o hµnh. HÖ sè thùc tÝnh (K) = (K1 + K2 + K3) x K4. Hä vµ tªn Chøc danh HÖ sè ®¶m nhËn HÖ sè bæ sung HÖ sè th©m niªn HÖ sè thµnh tÝch HÖ sè thùc tÝnh TrÇn §×nh xu©n Tr­ëngphßng 1,8 1,78 0,28 1,2 4,632 Ng« Ngäc TrÝ Kü s­ 1,4 1,78 0,22 1,0 3,4 NguyÔn ThÞ DiÔm CNKT 1,1 1,46 0,17 1,0 2,73 §ç Träng Thuû Cao ®¼ng 1,1 1,55 0,14 0,8 2,232 NguyÔn ThÞ H­¬ng Cao ®¼ng 1,1 1,55 0,16 1,0 2,81 NguyÔn Thanh Hµ Nh©n viªn 1,0 1,46 0,15 1,0 2,61 §oµn ThÕ L©m Kü s­ 1,4 1,78 0,05 1,2 3,876 Céng 22,29 VËy tiÒn th­ëng cho mét hÖ sè thùc tÝnh lµ: T = TT phßng ________________ (K1+K2+K3) K4 = 5.692.543 __________ 22,29 = 255.385(®/hÖ sè) TiÒn l­¬ng bæ sung quý IV n¨m 2000 cña B¸c Xu©n lµ: TT=((K1+K2+K3)K4xT=(1,8+1,78+0,28)x1,2x255.385=1.181.943 ®/quý. T­¬ng tù c¸ch tÝnh tõng c¸ nh©n cña phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh. BiÓu sè 14: Sè tiÒn th­ëng quý IV n¨m 2000 cña phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh §¬n vÞ: ®ång Hä vµ tªn Chøc danh HÖ sè thùc tÝnh TiÒn th­ëng NguyÔn §×nh Xu©n Tr­ëng phßng 4,63 1.182.943 Ng« Ngäc TrÝ Kü s­ 3,4 868.309 NguyÔn ThÞ DiÔm CNKT 2,73 697.201 §ç Träng Thuû Cao ®¼ng 2,232 570.030 NguyÔn ThÞ H­¬ng Cao ®¼ng 2,81 717.632 NguyÔn Thanh Hµ Nh©n viªn 2,61 666.555 §oµn ThÕ L©m Kü s­ 3,876 989.873 Céng: 22,29 5.692.543 Qua ph©n tÝch b¶ng sè 7 vµ b¶ng sè 13 ta thÊy ®­îc sù kh¸c biÖt rÊt lín, phµn ®­îc h­ëng cña c¸ nh©n trong phßng l¾p ®Æt b¶o hµnh. Víi c¸ch tÝnh nµy ®· ®em l¹i sù c«ng b»ng cho tõng c¸ nh©n trong phßng vµ còng gãp phÇn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc ch¨m chØ h¬n. 4. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc n¬i lµm viÖc Mét thùc tr¹ng mµ nhËn thÊy ®­îc ë C«ng ty lµ viÖc qu¶n lý thêi gian lµm viÖc cña c¸n bé nh©n viªn trong phßng ban cßn ch­a tèt, vÉn cßn t×nh tr¹ng mét sè c¸ nh©n ®i muén vÒ sím, sö dông thêi gian ®Ó lµm viÖc riªng. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng ®¶m b¶o c«ng b»ng víi mäi ng­êi, nhÊt lµ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo thêi gian. Ngoµi ra, sè ng­êi ph¶i ®i giaodÞch ë ngoµi ch­a sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ thêi gian. §iÒu nµy cÇn cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ, n©ng cao trang thiÕt bÞ trong tõng phßng ban ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc. KÕt luËn Vai trß ý nghÜa cña viÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp lµ v« cïng to lín vµ nã liªn quan ®Õn lîi Ých kinh tÕ cña c¸ nh©n, tËp thÓ vµ Nhµ n­íc. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng th× tiÒn l­¬ng nã thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. §èi víi ng­êi lao ®éng th× tiÒn l­¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña hä vµ ®Ó ®¶m b¶o cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng. Víi ng­êi sö dông lao ®éng tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh vµ chi phÝ. Do vËy, ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã sù hµi hoµ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. TiÒn l­¬ng ph¶i cã t¸c dông khuyÕn khÝch s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng hiÖu qu¶, ®¶m b¶o c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng. Muèn lµm tèt môc ®Ých nµy th× quan träng nhÊt lµ ph¶i lµm tèt hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng ë doanh nghiÖp mµ cô thÓ h¬n ®ã lµ lùa chän vµ hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Qua thêi gian thùc tËp ë C«ng ty ThiÕt bÞ Y tÕ Trung ­¬ng I Hµ Néi, em ®· nghiªn cøu thùc tr¹ng c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, ®Æc biÖt lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng cho toµn bé c¸n bé nh©n viªn ë C«ng ty, em ®· thÊy ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm phï hîp víi C«ng ty, ®ång thêi thÊy ®­îc mét sè tån t¹i nh­îc ®iÓm ch­a hoµn thiÖn trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë ®©y, trªn c¬ së ®ã em ®· ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¬n h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë C«ng ty. Tuy nhiªn trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n vµ víi kiÕn thøc, kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ cña mét sinh viªn thùc tËp th× khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o gãp ý cña C« vµ c¸c c¸n bé phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh ë C«ng ty. Mét lÇn n÷a xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o h­íng dÉn vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« chó ë phßng Tæ chøc Hµnh chÝnh ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Tµi liÖu tham kh¶o PTS . Mai Quèc Ch¸nh vµ PGS PTS . Ph¹m §øc Thµnh Gi¸o tr×nh KTL§ ( nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc – 1998- trang 152-200 ) Ph¹m ThÞ Duyªn H¶i ( luËn v¨n tèt nghiÖp –KTL§ -37 ) C¸c v¨n b¼n quy ®Þnh chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi ( tËp IV- V-BL§TBXH ) Tµi liÖu tËp huÊn vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng( TCT D­îc ViÖt Nam ) T¹p chÝ lao ®éng x· héi ( 1999-2000-2001)