Chuyên đề Hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam
Lời mở đầu Cũng giống như bất cứ loại hình doanh nghiệp nào, mục đích chính của ngân hàng là lợi nhuận. Tuy nhiên, ngân hàng là tổ chức đặc biệt chuyên kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Việc sử dụng vốn chính là quá trình tạo ra các tài sản khác nhau của ngân hàng, trong đó cho vay và đầu tư là hai loại tàI sản quan trọng. Cho vay là việc ngân hàng đưa tiền cho khách hàng với cam kết khách hàng phảI hoàn trả cả gốc và lãI trong khoảng thời gian xác định. Cho vay là hoạt động kinh doanh chủ chốt để tạo ra lợi nhuận. Nói chung, tiền cho vay là loại kém lỏng so với tàI sản khác bởi vì chúng không thể chuyển thành tiền mặt trước khi các khoản vay đó mãn hạn. Các khoản tiền vay cũng có xác suất vỡ nợ cao hơn so với tàI sản khác, hay nói cách khác đây là khoản mang lại thu nhập lớn nhất cho các Ngân hàng thương mại nhưng phảI đối đầu với rủi ro tín dụng cao . Sau hơn 15 năm thực hiện đường lối đổi mới và phát triển kinh tế theo hướng thị trường với định hướng Xã hội chủ nghĩa, Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam đã tập trung vốn cho vay theo những mục tiêu kinh tế lớn của đất nước góp phần đẩy lùi và kiềm chế lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra công ăn việc làm cho người lao động, đời sống dân chúng được cải thiện. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam hiện nay còn tồn tại nhiều vấn đề vướng mắc, thêm vào đó môi trường kinh doanh ngân hàng ngày càng năng động hơn nhưng rủi ro cũng lớn hơn làm cản trở quá trình mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng. Từ đó đòi hỏi phải có các giải pháp tháo gỡ khả thi trong hoạt động cho vay mới có thể đáp ứng đựơc nhu cầu đầu tư của nền kinh tế trong tình hình mới. Vì vậy, em đã Mục lục Lời mở đầu 1 Chương thứ nhất : Vai trò và nội dung nghiệp vụ cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng 3 1.1- Khái niệm nghiệp vụ cho vay của ngân hàng. 3 l.2. Nội dung nghiệp vụ cho vay của Ngân hàng. 10 1.2.2. Nghiệp vụ cho vay của ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng đảm bảo các nguyên tắc cơ bản sau đây: 11 1.3- Vai trò nghiệp vụ cho vay trong hoạt động của ngân hàng thương nghiệp và tổ chức tín dụng. 13 Chương thứ hai :Thực trạng hoạt động nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam 16 2.1. Tổng quan về hệ thống tổ chức bộ máy của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam. 16 2.1.1. Bộ máy tổ chức của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam. 16 2.1.2. Hệ thống tổ chức bộ máy thực hiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam. 27 2.2. Thực trạng hoạt động nghiệp vụ cho vay: 30 2.2.1. Nghiệp vụ tạo lập nguồn vốn: 30 2.2.1.1. Tiền gửi: 30 2.2.1.2. Vốn đi vay: 34 2.2.1.3. Vốn tự có và coi như tự có: 36 2.2.2. Về nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam: 36 2.2.2.1. Tổng quan sự phát triển nghiệp vụ cho vay qua các thời kỳ. 36 2.2.2.2. Thực hiện các loại cho vay chủ yếu: 40 2.2.2.3. Tình hình thực hiện những quy định về nghiệp vụ cho vay. (cơ chế nghiệp vụ cho vay): 47 2.3. Nhận xét về nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam . 52 2.3.1. Chất lượng tín dụng, hiệu quả kinh doanh. 53 2.3.2. Những tồn tại chủ yếu: 54 2.3.3. Nguyên nhân của tồn tại: 55 2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan (Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam ). 55 2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan: 59 Chương thứ III: Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam 65 3.1. Sự cần thiết tiếp tục đổi mới hoạt động ngân hàng, đổi mới cơ chế tín dụng 65 3.2. Mục tiêu các giải pháp. 66 3.3. Những giải pháp đối với Sở giao dịch I- NHCT Việt Nam 67 3.3.1. Hoàn thiện chế độ nghiệp vụ cho vay 67 3.3.1.1. Bổ sung các cam kết trong hợp đồng tín dụng mẫu 67 3.3.1.2. Đa dạng hoá các loại tài sản làm đảm bảo tiền vay 67 3.3.1.3. Xây dựng chế độ nghiệp vụ cho vay riêng cho các đối tượng khách hàng (doanh nghiệp, tư nhân, tổng công ty .) 68 3.3.2. Đào tạo cán bộ và sử dụng chuyên gia tín dụng 69 3.3.3. Bổ sung bộ phận chức năng đánh giá nợ, thu hồi nợ: 72 3.3.4. Nâng cấp hệ thống thông tin: 72 3.3.5. Xây dựng chiến lược nghiệp vụ cho vay: 73 3.3.5.1. Phân tích kinh tế và môi trường kinh tế, môi trường pháp lý: 73 3.3.5.2. Xây dựng tiêu chuẩn khách hàng để cho vay: 73 3.3.6. Một số biện pháp cụ thể về cơ chế - chính sách: 75 3.3.6.1. Cần tiếp tục làm tốt việc phân loại và tích cực xử lý nợ theo các nguyên nhân: 75 3.3.6.2. Những giải pháp tạo nguồn bù đắp nợ quá hạn và tăng khả năng thanh toán cho các ngân hàng thương mại quốc doanh: 77 Kết luận 78 Danh mục tàI liệu tham khảo 80 chọn đề tàI ''Hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam'' để phân tích. Đề tài nghiên cứu về tổ chức và thực hiện nghiệp vụ cho vay trong hệ thống ngân hàng, phát hiện những kết quả, tồn tại và nguyên nhân trong cấp tín dụng tại Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam thời gian qua từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ cho vay. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tàI là phân tích thực trạng hoạt động nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam trong hơn 15 năm đổi mới vừa qua. Nội dung của đề tài: - Hệ thống hoá và làm rõ các khái niệm, nguyên tắc và các nhân tố ảnh hưởng đến nghiệp vụ cho vay của Ngân hàng thương mại - Đánh giá tổng quát và phân tích thực trạng triển khai nghiệp vụ cho vay tại Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam hơn 15 năm qua, từ đó rút ra những ưu điểm và tồn tại trong quá trình thực hiện nghiệp vụ cho vay. - Đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ cho vay đảm bảo hiệu quả cao nhất, góp phần vào sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Kết cấu của đề tài: - Tên đề tàI "Hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam". - Ngoài lời nói đầu và kết luận, đề tàI gồm ba chương: Chương thứ nhất: Nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam . Chương thứ hai: Thực trạng hoạt động nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam. Chương thứ ba: Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam. Danh mục tài liệu tham khảo.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Hoàn thiện nghiệp vụ cho vay của Sở giao dịch I-Ngân hàng Công thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tra, kiÓm so¸t vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ xö lý vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
VÒ ph¹m vi ®· më réng ®èi tîng kh¸ch hµng vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Ngoµi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c tæ chøc kh¸c nÕu cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i ®iÒu 94 Bé luËt d©n sù, ho¹t ®éng trong c¶ lÜnh vùc ®êi sèng nh y tÕ ch¨m sãc søc khoÎ, gi¸o dôc ®µo t¹o còng ®îc tæ chøc tÝn dông xem xÐt cho vay. Lo¹i cho vay, ph¬ng thøc cho vay ®îc ®a d¹ng ho¸ ®Ó tæ chøc tÝn dông ¸p dông linh ho¹t phï hîp víi tõng kh¸ch hµng cã ®Æc ®iÓm chu kú s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau.
§èi tîng cho vay bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ ®Ó thùc hiÖn dù ¸n hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, ®êi sèng vµ ®Çu t ph¸t triÓn; më réng ®èi tîng cho vay sè tiÒn thuÕ xuÊt khÈu ®Ó lµm thñ tôc xuÊt khÈu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu.
§Ó th¸o gì khã kh¨n cho kh¸ch hµng trêng hîp kh«ng tr¶ ®îc nî ®óng h¹n do nguyªn nh©n kh¸ch quan, ngoµi biÖn ph¸p cho gia h¹n nî, tæ chøc tÝn dông ®îc phÐp tho¶ thuËn ®iÒu chØnh kú h¹n nî; tæ chøc tÝn dông ®îc quyÒn xem xÐt cho miÔn gi¶m l·i tiÒn vay theo Quy chÕ miÔm gi¶m l·i tiÒn vay ®îc Héi ®ång qu¶n trÞ phª duyÖt, nÕu kh¸ch hµng bÞ rñi ro thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n cã liªn quan ®Õn vèn vay do nguyªn nh©n kh¸ch quan.
Quy chÕ tÝn dông t¬ng ®èi ®ång bé, thèng nhÊt, mang l¹i sù thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ rÊt lín trong qu¶n lý ho¹t ®éng tÝn dông, ®Ò cao tÝnh chñ ®éng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ tæ chøc kh¸c (®îc phÐp ho¹t ®éng tÝn dông). Song quy m« v¨n b¶n kh¸ réng lín, ®ßi hái sù nghiªn cøu vµ tæ chøc so¹n th¶o c«ng phu, liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña nhiÒu vô ë Ng©n hµng Trung ¬ng.
2.3. NhËn xÐt vÒ nghiÖp vô cho vay cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam .
N¨m 2004, kinh tÕ c¶ níc nãi chung vµ Thñ ®« Hµ Néi nãi riªng tiÕp tôc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c, hÇu hÕt c¸c chØ tiªu kinh tÕ- x· héi cña Thµnh phè ®Òu ®¹t vµ vît kÕ hoÆch: GDP t¨ng 11,2%, thu ng©n s¸ch t¨ng 8,5%; c¶I c¸ch hµnh chÝnh cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc ; an ninh chÝnh trÞ ®îc gi÷ v÷ng. Quan hÖ hîp t¸c trong níc vµ quèc tÕ ®îc më réng, vÞ thÕ cña ViÖt Nam tiÕp tôc ®îc n©ng lªn. HiÖn t¹i nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn cßn nh÷ng rñi ro: C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch chËm; TiÕntr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp vµ ng©n hµng, c¶i c¸ch hµnh chÝnh ch−a ®¶m b¶o tiÕn ®é; Kh¶n¨ng c¹nh tranh cña toµn nÒn kinh tÕ vµ mçi doanh nghiÖp cßn thÊp; ThÓ chÕ kinh tÕ trongnÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi chËm ®−îc h×nh thµnh mét c¸ch ®ång bé.
Tuy nhiªn, lÜnh vùc tµi chÝnh, ng©n hµng ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc: NhiÒu lo¹i h×nh ®Þnh chÕ tµi chÝnh ®· h×nh thµnh vµ b−íc ®Çu ®· ph¸t huy hiÖu qu¶; chÝnh s¸ch l·i suÊt ®· ®−îc ®æi míi theo h−íng phï hîp h¬n víi thùc tÕ thÞ tr−êng; níi réng ho¹t ®éng kinh doanh VND ®èi víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam; tÝn dông chÝnh s¸ch vµ tÝn dông th−¬ng m¹i ®−îc ph©n ®Þnh râ rµng h¬n.§æi míi vÒ m«I trêng ph¸p lý; tiÕp tôc hoµn thiÖn ®Ò ¸n t¸I c¬ cÊu c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, trong ®ã chó träng xö lý nî tån ®äng vµ t¨ng vèn cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh… C¸c chÝnh s¸ch ®æi míi ®· mang l¹i cho hÖ thèng ng©n hµng tiÒm lùc m¹nh, chñ ®éng trong kinh doanh, ®øng v÷ng trong c¹nh tranh, tiÕn nhanh tíi héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. Tuy nhiªn, xÐt vÒ chiÒu s©u, hÖ thèng tµichÝnh-ng©n hµng cßn nhiÒu h¹n chÕ: Vèn tù cã cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cßn nhá bÐ; kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ ng©n hµng ch−a theo kÞp yªu cÇu ph¸t triÓn; viÖc huy ®éng vèn cßn bÞ h¹n chÕ bëi c¬ chÕ qu¶n lý; nî tån ®äng ch−a ®−îc xö lý døt ®iÓm do thiÕu c¬ chÕ ®ång bé vµ do tiÕn tr×nh s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc.ThÞ tr−êng chøngkho¸n cßn s¬ khai vµ ho¹t ®éng ch−a s«i ®éng.
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n trªn còng cã nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc cho ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng nh: Thiªn tai, lò lôt; dÞch bÖnh gia cÇm diÔn ra trªn diÖn réng; chØ sè gi¸ c¶ tiªu dïng t¨ng 9,5% cao nhÊt trong 8 n¨m qua; tû gi¸ ngo¹i tÖ, gi¸ vµng vµ mét sè mÆt hµng nguyªn vËt liÖu thiÕt yÕu biÕn ®éng t¨ng; sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c tæ chøc tÝn dông trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc huy ®éng vèn, cho vay vµ ph¸t triÓn dÞch vô…®· ¶nh hëng trùc tiÕp, t¹o ¸p lùc kh«ng nhá cho ngµnh ng©n hµng. Ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch I – Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam trong n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng, víi tinh thÇn ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong §¶ng uû, Ban gi¸m ®èc vµ toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn Së giao dÞch I, ®îc sù quan t©m chØ ®¹o cña Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam; Ng©n hµng Nhµ níc Thµnh phè Hµ néi; sù ñng hé cña c¸c c¬ quan h÷u quan vµ sù hîp t¸c cã hiÖu qu¶ cña kh¸ch hµng, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho Së giao dÞch I vît qua khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh nhiªm vô kinh doanh n¨m 2004.
2.3.1. ChÊt lîng tÝn dông, hiÖu qu¶ kinh doanh.
NgoµI viÖc thÈm ®Þnh chÆt chÏ ®¶m b¶o c¸c kho¶n vay míi kh«ng ph¸t sinh nî qu¸ h¹n. Së giao dÞch I – Ng©n hµng C«ng th¬ng ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó thu håi nî qu¸ h¹n khã ®ßi nh ph¸t m¹i tµI s¶n thu håi nî qu¸ h¹n; b¸m s¸t chØ ®¹o cña ng©n hµng c«ng th¬ng ®Ó xö lý døt ®iÓm nî xÊu. Cô thÓ nh:
Thu nî qu¸ h¹n khã ®ßi: 2 tû 050 triÖu ®ång
( trong ®ã b¸n tµI s¶n thu nî nhãm I lµ 323 triÖu ®ång )
Xö lý b»ng nguån dù phßng rñi ro lµ 10 tû 353 triÖu ®ång
Xö lý nî nhãm II lµ 58 tû 7 triÖu ®ång
§Õn 31/12/2004, nî qóa h¹n tÝnh trªn tæng d nî cho vay gi¶m m¹nh c¶ vÒ tû träng vµ sè tuyÖt ®èi, nî qu¸ h¹n chØ cßn 1,438 tû ®ång (kh«ng kÓ nî khoanh) tû träng 0,06% ®Òu cã kh¶ n¨ng thu døt ®iÓm trong n¨m 2005.
Lîi nhuËn h¹ch to¸n néi bé cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng n¨m 2004 ®¹t 265,4 tû ®ång, vît 33% so víi n¨m 2003 vµ vît 6% kÕ ho¹ch lîi nhuËn ng©n hµng c«ng th¬ng giao, tiÕp tôc gi÷ v÷ng danh hiÖu lµ ®¬n vÞ dÉn ®Çu vÒ kÕt qu¶ kinh doanh, ®îc ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam xÕp thµnh tÝch thi ®ua xuÊt s¾c trong toµn hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam vµ ®îc chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ- ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam thëng 200 triÖu ®ång.
2.3.2. Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu:
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc, Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng cßn mét sè khã kh¨n tån t¹i cÇn kh¾c phôc, ®ã lµ:
Nguån vèn huy ®éng tuy lín nhng c¬ cÊu cha hîp lý, thiªu tÝnh æn ®Þnh. Nguån tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ chiÕm tØ träng lín nhng lu«n biÕn ®éng, tiÒn göi kh«ng k× h¹n chiÕm tØ träng cao. Nguån tiÒn göi d©n c t¬ng ®èi æn ®Þnh nhng c¶ n¨m kh«ng t¨ng.
C¬ cÊu d nî cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, doanh nghiÖp t nh©n, cho vay tiªu dïng ®· ®îc dÞch chuyÓn theo híng tÝch cùc nhng tèc ®é cßn chËm, tû träng d nî cßn thÊp, vèn tÝn dông vÉn cßn tËp trung vµo mét sè kh¸ch hµng lµ tæng c«ng ty nhµ níc. Tû träng cho vay cã ®¶m b¶o cha ®¹t nh kÕ ho¹ch.
C¸c s¶n phÈm dÞch vô míi (s¶n phÈm thÎ) triÓn khai chËm, thiÕu ®ång bé, ph¹m vi sö dông cña kh¸ch hµng cßn Ýt, uy tÝn s¶n phÈm kh«ng cao. C¸c dÞch vô ®ang khai th¸c vÉn chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng, kh«ng cã sù kh¸c biÖt trªn thÞ trêng. Tû träng thu phÝ dÞch vô tuy cã t¨ng song cßn thÊp so víi tæng thu nhËp, nguån thu chñ yÕu vÉn lµ kho¶n thu tõ l·I ®IÒu hoµ vèn, ®Çu t vµ cho vay.
Ch¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng cha hoµn thiÖn vµ æn ®Þnh. C¸c sù cè kÜ thuËt cha ®îc kh¾c phôc kÞp thêi. NhiÒu lóc giao dÞch bÞ gi¸n ®o¹n kÐo dµI, kh¸ch hµng kªu ca nhiÒu.
Tr×nh ®é n¨ng lùc ®a sè c¸n bé tuy ®îc n©ng lªn nhng vÉn kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¸t triÓn. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vi tÝnh cßn Ýt, do ®ã kh¶ n¨ng tiÕp cËn khai th¸c ch¬ng tr×nh c«ng nghÖ míi phôc vô kh¸ch hµng bÞ h¹n chÕ, c«ng t¸c tiÕp thÞ cha cã hiÖu qu¶.
2.3.3. Nguyªn nh©n cña tån t¹i:
2.3.3.1. Nguyªn nh©n chñ quan (Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam ).
a) Cha nghiªm trong viÖc thùc hiÖn ph¸p lÖnh Ng©n hµng.
ViÖc cho vay mét sè kh¸ch hµng vît qu¸ 10% vèn tù cã, hoÆc b¶o l·nh më L/C cho mét kh¸ch hµng vît qu¸ quy ®Þnh cña ng©n hµng Nhµ níc, vi ph¹m ph¸p lÖnh ng©n hµng... Ngoµi ra, viÖc cho vay thÕ chÊp b»ng c¸c cæ phiÕu... ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu doanh nghiÖp lîi dông ®Ó vay hoÆc xin b¶o l·nh nh÷ng kho¶n tiÒn qu¸ lín víi thñ tôc dÔ dµng ®Ó sö dông vµo nh÷ng c«ng cuéc lµm ¨n, th¬ng vô m¹o hiÓu kh«ng hiÖu qu¶, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî, ®¶o nî nhiÒu lÇn...
- N¨ng lùc qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu thùc tÕ, cã lóc hµnh chÝnh ho¸ vµ quan liªu ho¸ bé m¸y kinh doanh, dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ xÊu.
- Cha thiÕt lËp ®Çy ®ñ ®îc hÖ thèng cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c vµ ®a chiÒu lµm c«ng cô ®Ó qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng tÝn dông.
b) VÒ c¬ chÕ, chØ ®¹o, qu¶n lý: chØ ®¹o, kiÓm tra cha g¾n sù t¨ng trëng tµi s¶n cã víi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ qu¶n lý , lµm ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông.
- C«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tæ chøc thùc hiÖn cha ®¶m b¶o chÊt lîng vµ hiÖu qu¶, chËm hoÆc cha ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c sai ph¹m yÕu kÐm trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh. ThiÕu kiªn quyÕt víi nh÷ng sai lÇm yÕu kÐm ®· ®îc ph¸t hiÖn, xö lý kh«ng døt ®iÓm vµ cßn nhiÒu lóng tóng.
- Do cha qu¸n triÖt vµ lµm râ quy tr×nh, chøc tr¸ch cña tõng ngêi, tõng bé phËn, thêng xÈy ra t×nh tr¹ng néi bé kh«ng kÕt luËn vµ chØ râ ®îc tr¸ch nhiÖm ®óng sai, ph¶i chê ý kiÕn cña c¸c cÊp cao h¬n, thËm chÝ ph¶i chê ®Õn c¸c c¬ quan ph¸p luËt trong c¶ viÖc ph¸t hiÖn vµ kÕt luËn.
Nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ lµ:
+ Th«ng tin, sè liÖu lµm c¨n cø thÈm ®Þnh cha ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn khã kh¨n ®¸nh gi¸ hoÆc ®¸nh gi¸ sai vÒ kh¸ch hµng, vÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n:
- Ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª kh«ng ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc, nhÊt lµ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. ViÖc h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp nhiÒu khi kh«ng ®óng thùc chÊt vµ cha ®îc kiÓm to¸n nªn rÊt khã ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, viÖc h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp kh«ng cËp nhËt chØ lµm theo quý, thËm chÝ 6 th¸ng mét lÇn nªn sè liÖu thiÕu kÞp thêi.
Sè liÖu trong b¸o c¸o kh¶ thi còng thiÕu chÝnh x¸c, thiÕu c¨n cø tõ ®ã kÕt qu¶ tÝnh to¸n tiªu chuÈn ®Ó ®Çu t cha chuÈn x¸c.
+ Th«ng tin thÈm ®Þnh vµ th«ng tin phßng ngõa rñi ro.
Cung cÊp t liÖu cha ®Çy ®ñ chÝnh x¸c, kÞp thêi do vËy cha thùc sù ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶. Ph¬ng tiÖn m¸y mãc phôc vô cho c«ng t¸c nghiÖp vô vµ th«ng tin thiÕu, g©y ¶nh hëng ®é chÝnh x¸c vµ tÝnh kÞp thêi.
Th«ng tin tæng hîp tõ Ng©n hµng Nhµ níc vµ Ng©n hµng C«ng th¬ng vÒ xu híng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ngµnh cßn thiÕu nªn thiÕu c¨n cø vµ th«ng tin vÜ m« trong thÈm ®Þnh.
+ ¸p dông chÕ ®é thñ tôc tÝn dông vµ c«ng t¸c qu¶n lý tÝn dông:
- ViÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®êi dù ¸n, thêi gian cho vay cha phï hîp víi kh¶ n¨ng thu håi vèn cña dù ¸n, gß Ðp ngêi vay vÒ thêi h¹n dÉn ®Õn khã kh¨n cho ngêi vay trong thùc hiÖn cam kÕt tr¶ nî.
Khi thÈm ®Þnh ng©n hµng cha thùc sù quan t©m viÖc dù kiÕn ®êi dù ¸n trªn c¬ së nghiªn cøu kh¶ n¨ng thu håi vèn, sù tiÕn bé cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ, quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cã liªn quan... dÉn ®Õn x¸c ®Þnh thêi gian cho vay thiÕu c¨n cø.
Cã hiÖn tîng lý tëng ho¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n vµ nguån tr¶ nî. Nguån vèn trung dµi h¹n thÊp nªn chØ muèn vay trong thêi gian ng¾n, cã trêng hîp c¸n bé tÝn dông gióp doanh nghiÖp vÏ ra kÕ ho¹ch thu chi võa ®ñ víi thêi h¹n thu håi vèn lµ 3 n¨m, trong khi riªng thêi gian ©n h¹n ®· lµ mét n¨m.
- Gi¸m s¸t trong qu¸ tr×nh x©y dùng cßn h¹n chÕ. BiÓu hiÖn gi¶i ng©n kh«ng phï hîp tiÕn ®é c«ng tr×nh. Kh«ng cã vèn tù cã tham gia ®Çu t vµ b»ng nhiÒu nguyªn nh©n lµm cho tæng chi phÝ x©y dùng vît dù to¸n.
- HÖ thèng tiªu chuÈn tÝn dông vµ ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp, kh¸ch hµng cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng cha cã, viÖc ®¸nh gi¸ hiÖn t¹i chñ yÕu lµ ®¸nh gi¸ tµI chÝnh, bá qua nhiÒu yÕu tè vÒ n¨ng lùc cña kh¸ch hµng.
- BiÖn ph¸p ®¶m b¶o cho tÝn dông ®¬n ®iÖu chñ yÕu lµ ®Êt ®ai, ¸p dông m¸y mãc vµ nhiÒu khi coi ®ã lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó cÊp tÝn dông.
- ChÕ ®é cho vay ¸p dông gÇn gièng nhau cho tÊt c¶ c¸c ®èi tîng kh«ng tÝnh ®Õn quy m«, lo¹i h×nh ph¸p lý, kÓ c¶ cho Tæng c«ng ty Nhµ níc.
Tæng c«ng ty Nhµ níc lµ ph¸p nh©n phøc t¹p: b¶n th©n Tæng c«ng ty lµ mét ph¸p nh©n, bªn trong c¸c tæng c«ng ty cã c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn còng cã n¨ng lùc ph¸p luËt ®éc lËp t¬ng ®èi víi Tæng c«ng ty, tÝnh chÊt së h÷u, qu¶n lý, ®Þnh ®o¹t tµI s¶n cña tæng c«ng ty kh¸ phøc t¹p. C¨n cø vµo tÇm quan träng vµ ®é lín vÒ gi¸ trÞ tµI s¶n mµ cã sù ph©n quyÒn gi÷a Tæng c«ng ty vµ c«ng ty thµnh viªn vÒ tÝnh chÊt së h÷u,qu¶n lý, ®Þnh ®o¹t tµI s¶n, vÒ quyÒn ®îc ®Çu t. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ®ãng ë nhiÒu ®Þa bµn kh¸c nhau, më quan hÖ tÝn dông vµ göi víi nhiÒu chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng kh¸c nhau. ViÖc thu nhËn c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu ®Çu t hiÖn nay ph©n t¸n ë c¸c chi nh¸nh, n¬I c¸c doanh nghiÖp hay tæng c«ng ty më tµI kho¶n.
Do kh«ng cã quan hÖ tÝn dung trùc tiÕp víi Tæng c«ng ty, Së giao dÞch I n¾m th«ng tin vÒ Tæng c«ng ty th«ng qua tËp hîp th«ng tin vÒ c¸c thµnh viªn Tæng c«ng ty cña c¸c chi nh¸nh, trong khi c¸c b¸o c¸o tµI chÝnh cña Tæng c«ng ty vµ doanh nghiÖp thµnh viªn hÇu hÕt kh«ng ®îc kiÓm to¸n. V× vËy, th«ng tin vÒ nhu cÇu ®Çu t, quy hoÆch tæng thÓ cña Tæng c«ng ty, t×nh h×nh tµI chÝnh vµ kinh doanh toµn tæng c«ng ty rÊt h¹n chÕ, ph©n t¸n.
- ChiÕn lîc tÝn dông vµ chiÕn lîc kinh doanh cßn cha cô thÓ, cha chØ ra ®îc cô thÓ vµ tiªu chuÈn cÇn u tiªn ®Çu t trung dµi h¹n, th«ng tin phôc vô chiÕn lîc rÊt h¹n chÕ.
d) §éi ngò c¸n bé bÊt cËp vÒ tr×nh ®é, kiÕn thøc vµ kü n¨ng thÈm ®Þnh gi¸m s¸t vµ xö lý tÝn dông:
Tuy ®· ®îc quan t©m ®µo t¹o song ®¹i bé phËn c¸n bé ®îc trëng thµnh trong thêi kú kinh tÕ tËp trung bao cÊp, mét sè c¸n bé míi bæ sung th× thiÕu hiÓu biÕt thùc tiÔn thËm chÝ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng còng cha ®îc tr¹ng bÞ, cha ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ chÕ thÞ trêng, thiÕu ph¬ng ph¸p ®iÒu tra thu thËp vµ xö lý th«ng tin, thiÕu kiÕn thøc vÒ ngµnh kinh tÕ mµ m×nh ®ang cho vay; thªm vµo ®ã lµ nh÷ng kiÕn thøc vÒ ph¸p lý tù ®äc, tù hiÓu ch¾p v¸, thiÕu ®µo t¹o nªn nhiÒu khi ®· nhËn thøc sai vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña luËt kinh tÕ, luËt hîp ®ång, luËt d©n sù vµ luËt së h÷u tµi s¶n, v× vËy thiÕu kh¶ n¨ng tr×nh ®é, kinh nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng tÝnh hiÖu qu¶ vµ møc ®é rñi ro cña dù ¸n.
Nh÷ng tiªu cùc trong mèi quan hÖ ng©n hµng - kh¸ch hµng, do kh¸ch quan lõa ®¶o, mét bé phËn c¸n bé tÝn dông mÊt phÈm chÊt, sa sót ®¹o ®øc ®· g©y ra ¶nh hëng rÊt lín ®Õn uy tÝn tríc hÕt lµ g©y nhiÒu rñi ro, tæn thÊt trong kinh doanh cña b¶n th©n ng©n hµng.
2.3.3.2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan:
a. VÒ phÝa kh¸ch hµng:
HÖ thèng c¸c doanh nghiÖp, kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông trung dµi h¹n cßn thiÕu ®iÒu kiÖn tÝn dông.
§a sè doanh nghiÖp thiÕu ®iÒu kiÖn tÝn dông, nhÊt lµ n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tµi chÝnh, tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n:
- Doanh nghiÖp kh«ng thuyÕt minh ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh nhÊt lµ vèn tù cã tham gia dù ¸n, th«ng thêng chØ bÊt ®éng s¶n, nhµ xëng cã s½n vµ ®îc n©ng gi¸ ®Ó cho ®ñ 30% tæng chi phÝ ®Çu t.
- Doanh nghiÖp kh«ng thuyÕt minh ®îc tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, nhÊt lµ thÞ trêng vµ tµi chÝnh, kh«ng thuyÕt minh ®îc kh¶ n¨ng tiÕp thu c«ng nghÖ cña ®éi ngò c«ng nh©n vµ chuyªn gia kü thuËt.
- NhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá cã ý ®å ®Çu t tèt nhng kh«ng cã kh¶ n¨ng lËp c¸c dù ¸n ®Çu t.
Vèn tù cã, tù huy ®éng cña c¸c dù ¸n thÊp chØ kho¶ng 20% chñ yÕu lµ bÊt ®éng s¶n cã s½n nh nhµ xëng, thiÕt bÞ mua s¾m chñ yÕu ®îc ®¸p øng b»ng vèn tÝn dông ng©n hµng.
- ViÖc chÊp hµnh ph¸p lÖnh kÕ to¸n, thèng kª trong c¸c doanh nghiÖp cßn bu«ng láng: T×nh tr¹ng chÊp hµnh kh«ng ®óng chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª kh¸ phæ biÕn x¶y ra c¶ trong doanh nghiÖp Nhµ níc. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh sæ s¸ch chøng tõ s¬ sµi, ghi chÐp kh«ng ®Çy ®ñ, kÞp thêi, kh«ng h¹ch to¸n, kh«ng quyÕt to¸n. Cha thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc ®èi víi c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi v¬Ý c¸c doanh nghiÖp, v× vËy sè liÖu ph¶n ¸nh vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt - kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng thiÕu chÝnh x¸c (lç nhng vÉn b¸o c¸o lµ l·i) lµm sai lÖch kh¶ n¨ng ®Çu t vèn.
- NhiÒu doanh nghiÖp lín cã nhu cÇu lín vÒ vèn ho¹t ®éng ®Ó khuyÕch tr¬ng viÖc lµm ¨n vµ dùa vµo ng©n hµng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn qu¸ dÔ dµng trong vay vèn vµ u ®·i l·i suÊt; vÒ tµi s¶n thÕ chÊp.
- Trong kinh tÕ thÞ trêng kh«ng lo¹i trõ nh÷ng ngêi lîi dông vay nî ®Ó lõa ®¶o.
b) M«i trêng kinh tÕ x· héi cha thuËn lîi cho ®Çu t tÝn dông:
- HÖ thèng c¸c c¬ quan, c«ng ty t vÊn vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n, nhÊt lµ vÒ ph¬ng diÖn thÞ trêng, kü thuËt c«ng nghÖ cßn Ýt vµ cha ®ñ tÇm ®Ó NHTM thuª ®¸nh gi¸ dÉn ®Õn cã trêng hîp mua ph¶i thiÕt bÞ l¹c hËu hoÆc thiÕt bÞ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña dù ¸n.
C¸c doanh nghiÖp chuyªn m«n ho¸ cao trong dÞch vô nh doanh nghiÖp kinh doanh kho tµng, bÕn b·i cßn Ýt, thÞ trêng bÊt ®éng s¶n vµ doanh nghiÖp kinh doanh bÊt ®éng s¶n gÇn nh cha cã, c¸c thÓ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy cha ®ñ chÆt chÏ ®Ó lµm chç dùa cho ng©n hµng kiÓm so¸t ®îc vèn vay, xö lý tµi s¶n khi ph¶i xö lý tÝn dông. HÖ thèng b¶o hiÓm cho ®Çu t ho¹t ®éng cßn h¹n chÕ, ®¬n ®iÖu cha ®ñ phong phó cho phßng ngõa rñi ro trong ®Çu t.
- M«i trêng th«ng tin h¹n chÕ, kh«ng cã c¬ quan chuyªn ngµnh ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp, ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n ®éc lËp cßn h¹n chÕ:
ViÖc tæng hîp th«ng tin ®¸nh gi¸ vµ xÕp h¹ng doanh nghiÖp cha cã c¬ quan nµo lµm. Khung ®Þnh híng cña Ng©n hµng Nhµ níc ®a ra l¹c hËu, tiªu chuÈn vµ ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i doanh nghiÖp cha cã, v× vËy cïng mét doanh nghiÖp chñ qu¶n, ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ng©n hµng ®Çu t xÕp lo¹i kh¸c nhau. B¶n th©n ng©n hµng c«ng th¬ng còng cha cã tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ riªng.
- ChÝnh s¸ch kinh tÕ kh«ng æn ®Þnh: Do míi bíc vµo c¬ chÕ thÞ trêng v× vËy c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, ®æi míi vµ hoµn thiÖn. Quy ho¹ch vµ chÝnh s¸ch kh«ng æn ®Þnh hoÆc thay ®æi ®ét ngét nh chÝnh s¸ch cÊm xuÊt khÈu gç, cÊm cöa rõng lµm cho nhiÒu dù ¸n liªn quan ®Õn s¶n phÈm gç ngõng s¶n xuÊt.
§Þnh híng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng ngµnh kinh tÕ, tõng vïng kinh tÕ, tõng ®Þa ph¬ng hay tõng tæng c«ng ty cha cô thÓ, cha kh¶ thi, chñ tr¬ng cña mét sè ngµnh h÷u quan kh«ng thèng nhÊt dÉn ®Õn khã kh¨n trong thÈm ®Þnh vµ cÊp tÝn dông.
Mçi vïng, ®Þa ph¬ng ®Òu muèn ph¸t triÓn toµn diÖn nªn nhiÒu nhu cÇu x©y dùng trïng nhau dÉn ®Õn "thõa c«ng suÊt" nh bia, xi m¨ng lß ®øng, Së giao dÞch I ®· tõ chèi nhiÒu dù ¸n nhng NHTM kh¸c l¹i cÊp tÝn dông dÉn ®Õn cung vît cÇu, s¶n phÈm ø ®äng.
- Chi phÝ ®Çu t qu¸ cao do doanh nghiÖp ph¶i chÞu qu¸ nhiÒu lo¹i phÝ, lÖ phÝ: Theo Bé tµi chÝnh th× ngoµi 55 lo¹i phÝ, lÖ phÝ ®îc chÝnh thøc ban hµnh cßn l¹i kho¶ng 60 lo¹i phÝ kh¸c do ngµnh, ®Þa ph¬ng ban hµnh tr¸i thÈm quyÒn, phæ biÕn lµ phÝ cÊp giÊy tê, cÊp ®¨ng ký, thÈm ®Þnh ... ®o ®¹c ®Êt... Trong quan hÖ tÝn dông, lÖ phÝ C«ng chøng qu¸ cao, ®Æc biÖt lÖ phÝ tÝnh theo doanh sè cho vay.
Trong xö lý tµi s¶n thÕ chÊp khi b¸n bÊt ®éng s¶n, ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ tæ chøc b¸n cßn cã c¸c kho¶n ph¶i nép lµ:
+ ThuÕ tríc b¹: 1% gi¸ trÞ tµi s¶n do ngêi mua chÞu.
+ ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt: 20% (nÕu lµ lÇn ®Çu) hoÆc 5% (nÕu lµ lÇn thø hai trë ®i) gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt do ngêi b¸n chÞu.
+ Cã n¬i cßn ph¶i ®ãng gãp x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho phêng x·.
TÊt c¶ c¸c kho¶n trªn thùc chÊt ®Òu ®îc trõ vµo tiÒn thu ®îc do b¸n tµi s¶n. Cã trêng hîp kh¸ch hµng d nî 50 triÖu ®ång, b¸n tµi s¶n thÕ chÊp ®îc 60 triÖu ®ång, trõ c¸c kho¶n mÊt 40 triÖu, ng©n hµng chØ thu nî ®îc 20 triÖu ®ång.
C¸c kho¶n phÝ, chi phÝ bÞ thu tuú tiÖn, trïng l¾p trong ho¹t ®éng kinh doanh lµm cho chi phÝ ®Çu t qu¸ cao lµ mét nguyªn nh©n quan träng gi¶m ®éng c¬ ®Çu t cña d©n chóng vµ c¸c nhµ doanh nghiÖp.
- Hµng nhËp lËu, hµng trèn thuÕ, hµng gi¶ kh¸ phæ biÕn lµm c¹nh tranh kh«ng b×nh ®¼ng.
c) M«i trêng ph¸p lý cã nhiÒu víng m¾c:
- Qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cßn thiÕu chÆt chÏ: ViÖc cÊp giÊy phÐp ®¨ng ký s¶n xuÊt - kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu s¬ hë, nhiÒu doanh nghiÖp ®îc c¬ quan Nhµ níc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ cho ®¨ng ký s¶n xuÊt - kinh doanh víi chøc n¨ng nhiÖm vô vît qu¸ n¨ng lùc tµi chÝnh vµ tr×nh ®é kü thuËt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt - kinh doanh.
Ngîc l¹i nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc trong thùc tÕ vèn tù cã ®· lín gÊp nhiÒu lÇn vèn ph¸p ®Þnh nhng vÉn cha ®îc bæ sung vµo giÊy phÐp ®¨ng ký do c¸c c¬ quan Nhµ níc chËm lµm thñ tôc. Còng cã nh÷ng doanh nghiÖp trong thùc tÕ cã sè vèn nhá h¬n nhu cÇu ph¸t triÓn.
- M«i trêng ph¸p lý vÒ quyÒn së h÷u tµi s¶n vµ thÕ chÊp tµi s¶n cßn nhiÒu víng m¾c: HÖ thèng giÊy tê vÒ quyÒn së h÷u tµi s¶n, quyÒn sö dông ®Êt vµ bÊt ®éng s¶n trªn ®Êt cßn phøc t¹p, thiÕu hoÆc kh«ng thèng nhÊt:
+ Doanh nghiÖp Nhµ níc phÇn lín kh«ng cã c¸c giÊy tê chøng minh quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông tµi s¶n khi giao vèn. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hé gia ®×nh vµ t nh©n c¸ thÓ hiÖn nay sè ®îc cÊp giÊy tê vÒ quyÒn sö dông ®Êt chiÕm tû lÖ thÊp (30%). V× vËy viÖc thÕ chÊp vay vèn cã nhiÒu khã kh¨n, do kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn.
+ Cã m©u thuÉn gi÷a thùc tÕ vµ giÊy tê së h÷u, cßn s¬ hë trong qu¶n lý giÊy tê. ViÖc cÊp quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ë nhiÒu tØnh cßn vît thÈm quyÒn quy ®Þnh.
+ §¨ng ký thÕ chÊp. ViÖc ®¨ng ký tµi s¶n vµ thÕ chÊp cßn khã kh¨n, thÓ hiÖn: Ngoµi c¬ quan ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt th× ë nhiÒu ®Þa ph¬ng kh«ng cã c¬ quan ®¨ng ký tµi s¶n kh¸c.
+ C«ng chøng thÕ chÊp: Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan c«ng chøng cha râ rµng trong c«ng chøng thÕ chÊp nªn thêng g¾n c«ng chøng thÕ chÊp víi c«ng chøng vay vèn. Trong c«ng chøng vay vèn thêng thiÕu t«n träng tÝnh tù nguyÖn, tÝnh tho¶ thuËn cña ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, mÆc dï hai bªn thùc sù ®ñ n¨ng lùc ph¸p luËt, ngêi ®¹i diÖn ®ñ n¨ng lùc hµnh vi ®Ó ký kÕt. ThÓ hiÖn lµ nhiÒu n¬i c«ng chøng ¸p ®Æt mÉu hîp ®ång cho hai bªn, ¸p ®Æt thêi h¹n vay vèn vµ thêi h¹n thÕ chÊp. §iÒu nµy ®Æc biÖt kh«ng phï hîp víi quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp, lµ quan hÖ cã tÝnh thêng xuyªn, mang tÝnh chÊt cña quan hÖ kinh tÕ mµ kh«ng ph¶i lµ quan hÖ d©n sù th«ng thêng.
RÊt nhiÒu ®Þa ph¬ng, c«ng chøng kh«ng x¸c nhËn viÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®éc lËp (®Êt lµm vên, ®Êt cha x©y dùng). MÆt kh¸c, c¸c c¬ quan c«ng chøng lµm viÖc qu¸ t¶i dÉn ®Õn viÖc thùc hiÖn c«ng chøng thÕ chÊp ®Ó vay vèn cßn ph¶i chê ®îi, phiÒn phøc, tèn qu¸ nhiÒu thêi gian, nhiÒu khi lµm mÊt thêi c¬ kinh doanh.
+ VÊn ®Ò ®Þnh gi¸ tµi s¶n vµ tµi chÝnh khi xö lý tµi s¶n thÕ chÊp:
§Þnh gi¸ quyÒn sö dông ®Êt ph¶i theo khung gi¸ quy ®Þnh, nhng khung gi¸ thêng ®Ó qu¸ l©u, kh«ng ®iÒu chØnh nªn thêng x¶y ra hai trêng hîp: qu¸ cao hay qu¸ thÊp, c¶ hai trêng hîp ®Òu ¶nh hëng ®Õn më réng hay an toµn tÝn dông.
TÝnh phøc t¹p, khã kh¨n trong giÊy tê mua b¸n, x¸c lËp quyÒn së h÷u tµi s¶n lµm cho n¨ng lùc ph¸p luËt cña doanh nghiÖp trªn thùc tÕ bÞ h¹n chÕ.
- C¸c c¬ quan ph¸p luËt cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, tè tông vÒ hîp ®ång kinh tÕ, hîp ®ång d©n sù, ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp b¶o l·nh, nhiÒu trêng hîp tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ ®· ®îc toµ ¸n xÐt xö nhng c¸c bªn kh«ng thùc hiÖn mµ c¬ quan thi hµnh ¸n còng kh«ng xö lý, nhiÒu trêng hîp vay vèn Ng©n hµng kh«ng tr¶ ®îc nî còng kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm minh. ViÖc xö lý tµi s¶n khi cã kiÖn ph¶i theo tr×nh tù tè tông d©n sù th«ng thêng nªn kÐo dµi, luÈn quÈn (mÆc dï kh¸ch vay kh«ng cã tranh chÊp vÒ nî) viÖc xÐt xö kÐo dµi hµng n¨m ph¶i qua nhiÒu cÊp xÐt xö, nhng chØ cÇn 1 ®¬n kh¸ng ¸n lµ thªm hµng n¨m n÷a.
- ViÖc xö lý tµi s¶n lµ bÊt ®éng s¶n cßn nhiÒu phøc t¹p, thÓ hiÖn:
+ Cha cã v¨n b¶n quy ®Þnh c¬ quan tuyªn bè, tr×nh tù thñ tôc vµ c¬ quan thùc hiÖn viÖc cìng chÕ ®èi víi c¸c trêng hîp thÕ chÊp bÊt ®éng s¶n mµ kh«ng tr¶ ®îc nî (kh«ng ph¶i lµ ph¸ s¶n). NhiÒu n¬i cã qu¸ nhiÒu c¬ quan tham gia vµo viÖc xö lý tµi s¶n nªn phøc t¹p, chi phÝ lín.
Tãm l¹i môc tiªu më réng vµ n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam cßn cã nhiÒu h¹n chÕ tõ nhiÒu mÆt, vÒ phÝa doanh nghiÖp ®ã lµ thiÕu n¨ng lùc ho¹t ®éng mµ tríc hÕt lµ tµi chÝnh, vÒ phÝa ng©n hµng ®ã lµ n¨ng lùc thÈm ®Þnh, gi¸m s¸t tÝn dông vµ tæ chøc qu¶n lý tÝn dông vµ nhÊt lµ c¸n bé tÝn dông. Trong m«i trêng kinh tÕ lµ c¸c yÕu tè kh«ng thuËn lîi vÒ th«ng tin, chi phÝ ®Çu t, quy ho¹ch vµ chÝnh s¸ch thiÕu æn ®Þnh, c¹nh tranh... Trong m«i trêng ph¸p lý ®ã lµ hÖ thèng luËt ph¸p vÒ së h÷u, mua b¸n thÕ chÊp tµi s¶n, qu¸ tr×nh lµm viÖc cña c¬ quan bæ trî ph¸p lý, tè tông vµ xÐt xö tranh chÊp kinh tÕ.
Ch¬ng thø III
Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay cña
Së giao dÞch I- Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam
3.1. Sù cÇn thiÕt tiÕp tôc ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng, ®æi míi c¬ chÕ tÝn dông
HiÖn nay, Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam cã trô së chÝnh t¹i 108 TrÇn Hng §¹o, Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam chia hÖ thèng c¸c chi nh¸nh thµnh chi nh¸nh lo¹i 1 vµ chi nh¸nh lo¹i 2. Chi nh¸nh lo¹i 1 thêng cã nguån vèn lín, hiÖu suÊt sö dông vèn cao ë nh÷ng ®Þa bµn träng ®iÓm, tiªu biÓu lµ Së giao dÞch I – Ng©n hµng C«ng th¬ng sè 10 Lª Lai.
Së giao dÞch sè I mét mÆt cã chøc n¨ng nh mét chi nh¸nh cña Ng©n hµng C«ng th¬ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i. MÆt kh¸c, nã thÓ hiÖn lµ mét ng©n hµng trung t©m cña Ng©n hµng C«ng th¬ng, n¬i nhËn quyÕt ®Þnh, chØ thÞ ®Çu tiªn ; thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch chÝnh cña Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam ; ®ång thêi ®iÒu vèn cho c¸c chi nh¸nh kh¸c trong hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. §©y lµ n¬i ®îc Ng©n hµng C«ng th¬ng uû quyÒn lµm ®Çu mèi cho c¸c chi nh¸nh phÝa B¾c trong viÖc thu chi ngo¹i tÖ mÆt, sÐc du lÞch, visacard, mastercard…
§iÒu ®ã, cho chóng ta thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc ®æi míi vµ cñng cè, hoµn thiÖn ho¹t ®éng ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung, Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng nãi riªng; t¹o cho ho¹t ®éng ng©n hµng trë thµnh ngµnh nßng cèt trong viÖc ph¸t huy néi lùc cña ®Êt níc trong thêi kú ®Èy m¹nh CNH- H§H ®Êt níc trªn c¶ ph¬ng diÖn huy ®éng c¸c nguån vèn vµ cho vay nÒn kinh tÕ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Muèn vËy, ph¶i g¾n c«ng cuéc ®æi míi, cñng cè hoµn thiÖn ho¹t ®éng ng©n hµng víi viÖc hoµn thiÖn c¬ chÕ tÝn dông ®Ó t¹o hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé vµ th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng tÝn dông - §©y lµ gi¶i ph¸p quan träng vµ cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc trë ng¹i, lùc c¶n trong viÖc lµm lµnh m¹nh ho¸ vµ vµ t¨ng trëng tÝn dông phôc vô cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
3.2. Môc tiªu c¸c gi¶i ph¸p.
Gi¶i ph¸p ®æi míi vµ hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay nh»m:
- KÝch thÝch tham väng ®Çu t cña doanh nghiÖp (nhu cÇu vay vèn ng©n hµng).
- N©ng cao n¨ng lùc vay vèn (hay n¨ng lùc ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông).
- N©ng cao n¨ng lùc ®¸p øng cña ng©n hµng trong quan hÖ tÝn dông vÒ c¸c mÆt chÕ ®é, tæ chøc vµ qu¶n lý tÝn dông.
- Gi¶i quyÕt mèi quan hÖ ph¸p lý trong tÝn dông ®¶m b¶o cho viÖc thu håi nî cña ng©n hµng.
Cã 2 lo¹i gi¶i ph¸p:
+ Gi¶i ph¸p cña Ng©n hµng C«ng th¬ng nh»m tù ®æi míi, tù chØnh lý ®Ó më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n theo môc tiªu chiÕn lîc cña m×nh.
+ Gi¶i ph¸p vÜ m« nh»m t¸c ®éng vµo doanh nghiÖp, t¸c ®éng vµo ng©n hµng vµ mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng víi doanh nghiÖp nh»m kÝch thÝch, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.
Bíc vµo n¨m 2005, trªn c¬ së kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2004, Së giao dÞch I ®· ®Ò ra c¸c môc tiªu ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2005 nh sau:
Nguån vèn huy ®éng t¨ng tõ 5%-7% so víi n¨m 2004
D nî cho vay t¨ng 15-20% so víi n¨m 2004
L¬I nhuËn h¹ch to¸n néi bé t¨ng 3% so víi 2004
Tû träng nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî < 1%
Thu nî ®· ®a vµo ngo¹i b¶ng lµ 2 tû ®ång ( theo ®¨ng ký cña c¸c phßng kÕ ho¹ch ).
3.3. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®èi víi Së giao dÞch I- NHCT ViÖt Nam
3.3.1. Hoµn thiÖn chÕ ®é nghiÖp vô cho vay
3.3.1.1. Bæ sung c¸c cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông mÉu
Hîp ®éng tÝn dông lµ v¨n b¶n tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vÒ viÖc ng©n hµng cho vay vèn. Hîp ®ång tÝn dông lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh tè tông khi cã tranh chÊp. Trong hîp ®ång tÝn dông cã cam kÕt râ quyÒn, nghÜa vô cña ng©n hµng, cña kh¸ch vay. Cam kÕt quyÒn, nghÜa vô cña ngêi vay ph¶i phï hîp víi n¨ng lùc ph¸p luËt cña doanh nghiÖp. Ng©n hµng ®a ra c¸c hîp ®ång mÉu ®Ó kh¸ch hµng ký. §Ó ®¶m b¶o tÝnh hîp lý, hîp ®ång tÝn dông cÇn bæ sung c¸c ®iÓm sau:
- Bæ sung c¸c tho¶ thuËn vÒ quyÒn h¹n cña ng©n hµng trong gi¸m s¸t vµ xö lý tÝn dông, kh¼ng ®Þnh nghÜa vô tr¶ nî ng©n hµng lµ nghÜa vô bÊt kh¶ kh¸ng.
§èi víi c¸c dù ¸n lín, vèn vay chiÕm tû träng cao, ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng dù ¸n, ng©n hµng cÇn ®îc quyÒn tham gia gi¸m s¸t thi c«ng c«ng tr×nh nÕu lµ ®Ò ¸n x©y dùng b»ng c¸ch cö ngêi hoÆc thuª gi¸m s¸t, thuª gi¸m ®Þnh chÊt lîng thiÕt bÞ nhËp khÈu.
- Bæ sung c¸c tho¶ thuËn ®Ó ®¶m b¶o cho ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn quyÒn khëi kiÖn ®Ó ®ßi nî mµ kh«ng qu¸ thêi hiÖu khëi kiÖn.
- Bæ sung thñ tôc tÝn dông c¸c cam kÕt cña kh¸ch vay vÒ nghÜa vô cung cÊp c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn tÝn dông, quyÒn gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn, tµi s¶n vµ nghÜa vô bÝ mËt c¸c th«ng tin cña kh¸ch vay.
3.3.1.2. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tµi s¶n lµm ®¶m b¶o tiÒn vay
Ng©n hµng tõng bíc ¸p dông ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tµi s¶n lµm ®¶m b¶o tiÒn vay nh»m t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng lùc ®¸p øng tµi s¶n ®¶m b¶o cña doanh nghiÖp. Tõng bíc më réng ®èi tîng tµi s¶n, nhÊt lµ ®éng s¶n trong viÖc thùc hiÖn ®¶m b¶o tuú theo sù ph¸t triÓn vèn, thÞ trêng chøng kho¸n. Ph©n lo¹i vµ tiªu chuÈn ho¸ ®èi tîng tµi s¶n lµm ®¶m b¶o, cÇn bæ sung chÕ ®é ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè theo ®Þnh kú, theo dâi ®îc rñi ro ph¸t sinh tõ tµi s¶n ®¶m b¶o.
3.3.1.3. X©y dùng chÕ ®é nghiÖp vô cho vay riªng cho c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng (doanh nghiÖp, t nh©n, tæng c«ng ty...)
Theo tÝnh chÊt ph¸p lý cã ba lo¹i doanh nghiÖp: thÓ nh©n; ph¸p nh©n vµ ph¸p nh©n phøc t¹p, ph¸p nh©n phøc t¹p cã c¸c thµnh viªn còng cã ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, chÕ ®é tÝn dông hiÖn t¹i cña Së giao dÞch I-ng©n hµng C«ng th¬ng ®îc ¸p dông chung cho c¶ ba lo¹i h×nh ph¸p lý cña doanh nghiÖp nªn m¸y mãc trong viÖc ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông.
Tæng c«ng ty Nhµ níc lµ ph¸p nh©n phøc t¹p; b¶n th©n Tæng c«ng ty lµ mét ph¸p nh©n, bªn trong c¸c Tæng c«ng ty l¹i cã c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn còng cã n¨ng lùc ph¸p luËt ®éc lËp t¬ng ®èi víi Tæng c«ng ty, tÝnh chÊt së h÷u, qu¶n lý, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña Tæng c«ng ty kh¸ phøc t¹p. VÒ kinh tÕ tµi chÝnh ®©y lµ nh÷ng doanh nghiÖp m¹nh.
- Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng cÇn ký kÕt vµ tham gia ngay tõ ®Çu c¸c kÕ ho¹ch, c¸c dù ¸n, quy ho¹ch tæng thÓ vµ ®Çu t trung dµi h¹n cña Tæng c«ng ty, ®Þnh kú thu thËp t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh kinh doanh cña toµn Tæng c«ng ty trªn nÒn t¶ng ®ã cã thÓ giao h¹n møc tÝn dông trung dµi h¹n cho chi nh¸nh cã doanh nghiÖp thµnh viªn tæng c«ng ty më quan hÖ tÝn dông khi doanh nghiÖp ®ã thùc hiÖn c¸c dù ¸n, c¸c quy ho¹ch tæng thÓ cña Tæng c«ng ty.
- Cã chÕ ®é thêng xuyªn trao ®æi th«ng tin gi÷a Së vµ c¸c chi nh¸nh nh»m ®¶m b¶o sö dông tèt nhÊt c¸c nguån th«ng tin hiÖn cã.
- X©y dùng chÕ ®é tÝn dông cho Tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, cã thÓ yªu cÇu Tæng c«ng ty dïng tµi s¶n thuéc quyÒn ®Þnh ®o¹t cña Tæng c«ng ty hay c¸c tµi s¶n n»m trong quyÒn qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn Tæng c«ng ty cã nhu cÇu tÝn dông thÊp ®Ó b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn kh¸c thuéc Tæng c«ng ty vay vèn.
Thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vÒ Tæng c«ng ty tõ 2 nguån lµ:
+ Së giao dÞch I thu nhËp trùc tiÕp nhu cÇu vay vèn vµ t×nh h×nh tµi chÝnh - kinh doanh tõ Tæng c«ng ty.
+ TËp hîp c¸c nguån th«ng tin tõ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn trùc tiÕp cã quan hÖ tÝn dông do chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng thùc hiÖn.
Víi viÖc sö dông 2 nguån th«ng tin víi Tæng c«ng ty, Ng©n hµng C«ng th¬ng cã ®iÒu kiÖn nhanh chãng tiÕp cËn vµ xö lý ®îc nhu cÇu ®Çu t cña toµn tæng c«ng ty vµ tõng doanh nghiÖp thµnh viªn, viÖc xö lý cho vay nhanh chãng, thuËn lîi, do viÖc gi¶m th«ng tin kh«ng c©n xøng. MÆt kh¸c tËn dông triÖt ®Ó n¨ng lùc tµi chÝnh vµ n¨ng lùc ®¸p øng tµi s¶n lµm ®¶m b¶o cña Tæng c«ng ty, ¸p dông khèi lîng tÝn dông phï hîp víi n¨ng lùc ph¸p lý cña Tæng c«ng ty, vµ ®©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó më réng vµ n©ng cao chÊt lîng cho vay.
3.3.2. §µo t¹o c¸n bé vµ sö dông chuyªn gia tÝn dông
- Gi¸o dôc t tëng phÈm chÊt ®èi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn phô tr¸ch nghiÖp vô cho vay ®· trë thµnh cÊp b¸ch, thêng xuyªn ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng rñi ro ®¹o ®øc ®èi víi mét bé phËn c¸n bé lµm nghiÖp vô cho vay cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh nãi chung vµ Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam nãi riªng.
- Rñi ro ®¹o ®øc lµ mét trong nh÷ng yÕu kÐm cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ ng©n hµng quèc doanh nãi riªng ë níc ta. T×nh tr¹ng nµy ph¸t sinh do û l¹i vµo sù b¶o trî cña Nhµ níc (dÞch vô ng©n hµng ®îc coi cã ý nghÜa nh mét dÞch vô c«ng Ých), do thiÕu minh b¹ch vÒ ph¸p luËt, do lÉn lén gi÷a tÝn dông ng©n hµng vµ tÝn dông Nhµ níc ®· dÉn ®Õn hÖ qu¶ lµ ho¹t ®éng ng©n hµng lu«n trong t×nh tr¹ng bÞ ®éng, tr¸ch nhiÖm kh«ng râ rµng vµ rÊt khã kiÓm so¸t. Lîi dông c¬ chÕ nµy viªn chøc qu¶n lý vµ nh©n viªn ng©n hµng ®· trôc lîi vÒ chÝnh trÞ vµ tiÒn cña g©y tæn thÊt lín cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
- §µo t¹o c¸n bé lµm nghiÖp vô cho vay. Cã 2 lo¹i c¸n bé lµm nghiÖp vô cho vay:
+ C¸n bé nghiÖp vô cho vay c¸c doanh nghiÖp nhá, võa, doanh nghiÖp t nh©n vµ cho vay vèn ng¾n h¹n nãi chung th× ®µo t¹o båi dìng nghiÖp vô cho vay th«ng thêng.
+ Riªng ®èi víi c¸n bé nghiÖp vô cho vay vèn dµi h¹n cã thªm nghiÖp vô thÈm ®Þnh.
Yªu cÇu c¸n bé thÈm ®Þnh:
. Cã hiÓu biÕt vÒ quy tr×nh, biÖn ph¸p kü thuËt nghiÖp vô thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ ®¸nh gi¸ mét dù ¸n, mét mãn vay.
. BiÕt thu thËp, xö lý c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸.
. N¾m v÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc, cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng cã liªn quan ®Õn dù ¸n vµ doanh nghiÖp.
. Cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ ph¸p luËt.
. N¾m b¾t ®îc t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi cña thÕ giíi, cña níc cã liªn quan ®Õn dù ¸n vµ s¶n phÈm.
. N¾m ®îc c¬ b¶n t×nh h×nh thÞ trêng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, cña dù ¸n.
. C¸n bé thÈm ®Þnh cßn cÇn mét ®øc tÝnh lµ trung thùc, cã b¶n lÜnh vµ cã phong c¸ch lµm viÖc khÈn tr¬ng, khoa häc.
Trong ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng, ®a sè ®îc häc tËp, kinh nghiÖm lµm viÖc trong nÒn kinh tÕ cßn bao cÊp, hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng cßn ®¬n ®iÖu, v× vËy cÇn gÊp rót ®µo t¹o c¸n bé theo c¸c híng sau:
. §µo t¹o ®Ó n©ng cao chÊt lîng ®iÒu tra vµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tÝn dông, trong ®ã ®i s©u vµo nghiÖp vô ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh, c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ngµnh kinh tÕ vµ hÖ thèng ph¸p luËt.
. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vÒ gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay vèn.
. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vÒ ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ tµi s¶n lµm ®¶m b¶o.
. N©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ ph¸p lý cho c¸n bé.
Sö dông chuyªn gia thÈm ®Þnh:
§èi víi c¸c dù ¸n lín phøc t¹p, c¸c kh¸ch hµng lín, ho¹t ®éng ®a d¹ng th× mét c¸n bé dï giái ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ thÈm ®Þnh ®îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c mÆt kh¸c nhau cña kh¸ch hµng vµ dù ¸n. V× vËy, vÊn ®Ò sö dông chuyªn gia (nhÊt lµ c¸c chuyªn gia ngoµi ng©n hµng) lµ cÇn thiÕt, viÖc tËp hîp ®éi ngò céng t¸c viªn ngoµi ng©n hµng phôc vô cho thÈm ®Þnh cÇn cã quy chÕ g¾n lîi Ých vµ tr¸ch nhiÖm nh»m: tËn dông ®îc kiÕn thøc cña c¸c chuyªn gia trong thÈm ®Þnh vµ ng¨n ngõa lé bÝ mËt vµ ®Çu t c«ng nghÖ cña kh¸ch hµng.
ViÖc tËp hîp ®éi ngò chuyªn gia cho thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n lín gåm c¸c nhµ khoa häc ë c¸c vô, c¸c viÖn, c¸c bé chuyªn ngµnh gãp phÇn quan träng vµo viÖc n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n.
Chuyªn m«n ho¸ s©u h¬n trong bè trÝ c¸n bé:
ë Së giao dÞch I vµ c¸c chi nh¸nh lín ng©n hµng cÇn tiÕp tôc chuyªn m«n ho¸ s©u h¬n vÒ ngµnh nghÒ vµ ph¸p lý. B»ng c¸ch tËp trung nguån lùc ph¸t triÓn chuyªn m«n ho¸, ng©n hµng cã sù hiÓu biÕt chi tiÕt h¬n vÒ lÜnh vùc mµ ng©n hµng ho¹t ®éng, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o cho ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng x¸c ®Þnh nh÷ng kh¸ch hµng nguy c¬ rñi ro cao cña tõng lÜnh vùc mµ cßn cã thÓ dÔ dµng x¸c ®Þnh xu híng cña mçi ngµnh cô thÓ, do ®ã khi ph¸t hiÖn mét ngµnh ®ang ®i xuèng ng©n hµng cã thÓ chuyÓn híng h¹n chÕ c¸c kho¶n vay cho lÜnh vùc nµy. Chuyªn m«n ho¸ s©u h¬n ë héi së chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn cho héi së chÝnh hç trî c¸c chi nh¸nh tèt h¬n vÒ chuyªn m«n ngµnh nghÒ vµ ph¸p lý nghiÖp vô cho vay.
3.3.3. Bæ sung bé phËn chøc n¨ng ®¸nh gi¸ nî, thu håi nî:
Trong qu¶n lý tÝn dông ë Së cÇn cã bé phËn chøc n¨ng thu håi nî, chuyªn quan t©m, xö lý c¸c kho¶n tÝn dông cã vÊn ®Ò ë c¸c chi nh¸nh. Bé phËn nµy cã thÓ cã hai chøc n¨ng chÝnh lµ:
- ChÞu tr¸ch nhiÖm xö lý kho¶n nî cã vÊn ®Ò .
- §¸nh gi¸ ®éc lËp c¸c kho¶n vay, trªn c¬ së ®¸nh gi¸ ®éc lËp chøc n¨ng nµy mµ ®a ra tû lÖ trÝch lËp dù phßng thÝch hîp.
Bé phËn chuyªn xö lý nµy gåm c¸c chuyªn gia vÒ vÊn ®Ò ph¸ s¶n, vì nî, vµ liªn hÖ thêng xuyªn ®Þnh kú víi c¸c c«ng ty ph¸p lý bªn ngoµi ®Ó t×m sù hç trî ph¸p lý cÇn thiÕt. Bé phËn chuyªn xö lý nî gióp cho ban l·nh ®¹o thu håi nî mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã møc ®é cøng r¾n cÇn thiÕt mµ ban l·nh ®¹o khã thùc hiÖn.
3.3.4. N©ng cÊp hÖ thèng th«ng tin:
N©ng cÊp hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý ®iÒu hµnh lµ mét trong nh÷ng u tiªn hµng ®Çu n©ng cao chÊt lîng qu¶n lý vµ kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh nãi riªng trong ®ã cã Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Nh ta ®· biÕt th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ sù v÷ng m¹nh cña hä, lµ c¬ së ®Ó ph©n lo¹i c¸c doanh nghiÖp ®îc tham gia ph¸t hµnh th¬ng phiÕu, ®îc tham gia vµo thÞ trêng chøng kho¸n, vµ tríc tiªn lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng xem xÐt, quyÕt ®Þnh cho vay ®èi víi doanh nghiÖp. V× vËy th«ng tin trung thùc cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý ë c¶ cÊp vi m« vµ vÜ m«.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung, t¹o tiÒn ®Ò cho ng©n hµng ®Çu t vèn cho c¸c doanh nghiÖp nãi riªng, ngoµi yªu cÇu t¨ng cêng tÝnh nghiªm minh trong viÖc thùc hiÖn Ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ níc, cÇn thiÕt ph¶i h×nh thµnh c¸c tæ chøc chuyªn tr¸ch thu nhËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp. C¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng kinh doanh th«ng tin theo luËt ®Þnh.
Trong néi bé hÖ thèng ng©n hµng, cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn nghiªm minh chÕ ®é c«ng khai th«ng tin ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, t¨ng cêng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña Trung t©m th«ng tin phßng ngõa rñi ro. N©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé vµ ho¹t ®éng thanh tra. Ng©n hµng Nhµ níc cÇn tæ chøc nghiªn cøu, tiÕn tíi h×nh thµnh c¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ sù v÷ng m¹nh cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Trªn c¬ së ®ã hµng n¨m tiÕn hµnh ®Þnh møc tÝn nhiÖm.
3.3.5. X©y dùng chiÕn lîc nghiÖp vô cho vay:
ChiÕn lîc tÝn dông cã néi dung quan träng lµ ®Þnh híng ph¸t triÓn tÝn dông vµo ®èi tîng cô thÓ theo c¸c híng: lo¹i kh¸ch hµng, lo¹i ngµnh nghÒ, lo¹i s¶n phÈm tÝn dông (h×nh thøc tÝn dông) hay theo vÞ trÝ ®Þa lý:
ChiÕn lîc tÝn dông râ rµng, cô thÓ lµ kh©u quyÕt ®Þnh cho viÖc më réng tÝn dông ®óng híng.
ChiÕn lîc tÝn dông cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu cô thÓ h¬n vµo c¸c ngµnh nghÒ, lo¹i kh¸ch hµng, lo¹i s¶n phÈm tÝn dông cã tiÒm n¨ng vµ cã thÓ ph¸t triÓn trong t¬ng lai gÇn.
§Ó cã thÓ ®Ò ra ®îc chiÕn lîc tÝn dông phï hîp víi thùc tiÔn ho¹t ®éng vµ yªu cÇu ph¸t triÓn tÝn dông, Së cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau:
3.3.5.1. Ph©n tÝch kinh tÕ vµ m«i trêng kinh tÕ, m«i trêng ph¸p lý:
Tæ chøc bé phËn chuyªn tr¸ch c«ng t¸c ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña m«i trêng kinh tÕ nh»m ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè trªn vµo viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông cña hÖ thèng kh¸ch hµng, ®Õn kh¶ n¨ng chÞu ®ùng rñi ro cña ng©n hµng, møc ®é më réng tÝn dông vµ tÝn dông trung dµi h¹n trªn c¬ së ®ã ®iÒu chØnh tiªu chuÈn.
3.3.5.2. X©y dùng tiªu chuÈn kh¸ch hµng ®Ó cho vay:
Tiªu chuÈn tÝn dông lµ yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i ®¹t ®Ó thiÕt chÕ lËp quan hÖ tÝn dông tuú theo quy m« cña quan hÖ tÝn dông trong giíi h¹n an toµn cña ng©n hµng.
Trong quan hÖ tÝn dông, trong s¶n xuÊt kinh doanh, uy tÝn cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng tr¶ ®îc nî cho Ng©n hµng phô thuéc vµo nhiÒu mÆt lµ: n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, N¨ng lùc thÞ trêng, c¹nh tranh, n¨ng lùc qu¶n lý, N¨ng lùc tµi chÝnh, tÝnh chÊt kh¶ thi cña dù ¸n cÇn tµi trî tÝn dông.
C¸c mÆt trªn ®îc ph¶n ¸nh bëi nhiÒu c¸ch biÓu hiÖn nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau cã mÆt biÓu diÔn b»ng tiªu thøc ®Þnh lîng cã mÆt biÓu hiÖn b»ng ®Þnh tÝnh. X¸c ®Þnh thÕ nµo lµ an toµn vµ ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông, ®iÒu ®ã ®ßi hái cÇn cã tiªu chuÈn tÝn dông. Tiªu chuÈn tÝn dông lµ tiªu thøc cô thÓ ®· ®îc lîng ho¸ c¸c mÆt, c¸c biÓu hiÖn ®¹i diÖn cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Khi tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, quyÕt ®Þnh cho vay, cÇn x©y dùng tiªu chuÈn tÝn dông gåm c¸c néi dung:
- Lùa chän c¸c tiªu thøc tiªu biÓu, c¸c biÓu hiÖn tiªu biÓu ®îc coi lµ ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c mÆt n¨ng lùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
- M« h×nh tËp hîp c¸c tiªu thøc ®Ó ph¶n ¸nh n¨ng lùc chung cña doanh nghiÖp.
- Møc ®é giíi h¹n cña tiªu thøc ph¶n ¸nh n¨ng lùc chung cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¹t ®Ó ®îc coi lµ ®ñ an toµn.
Tiªu chuÈn tÝn dông cña Së lÖ thuéc vµo kh¶ n¨ng chÞu ®ùng rñi ro cña Së, lÖ thuéc vµo n¨ng lùc ho¹t ®éng chung cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng cña Së, hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ vµ lÖ thuéc vµo c¸c giai ®o¹n cô thÓ trong chu kú kinh tÕ. V× vËy, tiªu chuÈn tÝn dông cÇn ®îc rµ so¸t, ®iÒu chØnh thêng xuyªn vµ g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng th«ng tin tÝn dông, c«ng t¸c ph©n tÝch kinh tÕ vÜ m« vµ ®Þnh híng chiÕn lîc cña ng©n hµng.
ViÖc ®a ra tiªu chuÈn tÝn dông vµ n©ng cao chÊt lîng x©y dùng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng n©ng cao chÊt lîng tÝn dông:
Sö dông tiªu chuÈn tÝn dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng c¸c giai ®o¹n sau:
§¸nh gi¸ kh¸ch hµng:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cïng víi viÖc më réng ph¹m vi vµ quy m« ho¹t ®éng tÝn dông, ®èi tîng kh¸ch hµng còng ngµy cµng phong phó, v× vËy kh¶ n¨ng rñi ro thÊt tho¸t vèn vay ngµy cµng t¨ng. §Ó ®¶m b¶o an toµn trong kinh doanh vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn tÝn dông, Ng©n hµng cÇn chän cho m×nh nh÷ng kh¸ch hµng tèt trªn c¬ së xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng. Cã thÓ ®¸nh gi¸ trªn c¸c mÆt chñ yÕu:
+ §¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.
+ T×nh h×nh quan hÖ ng©n hµng:
+ §¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ vÞ trÝ doanh nghiÖp;
+ §¸nh gi¸ chÝnh s¸ch cña nhµ níc ®èi víi ngµnh, xu híng ph¸t triÓn cña ngµnh, tÝnh chÊt kh¸ch hµng;
+ §¸nh gi¸ hÖ thèng qu¶n lý cña kh¸ch hµng.
§Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng ®ßi hái ng©n hµng ph¶i lùa chän c¸c tiªu thøc, c¸c biÓu hiÖn tiªu biÓu lµm c¬ së ®¸nh gi¸. §Æc biÖt lµ c¸c mÆt biÓu hiÖn b»ng ®Þnh tÝnh nh hÖ thèng qu¶n lý cña ngêi vay.
§¸nh gi¸ kh¸ch hµng cÇn g¾n liÒn víi tiªu chuÈn tÝn dông. §a c«ng t¸c ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng thµnh c«ng viÖc ®Þnh kú hµng n¨m.
3.3.6. Mét sè biÖn ph¸p cô thÓ vÒ c¬ chÕ - chÝnh s¸ch:
Nh chóng ta ®· biÕt, tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Nã ®ãng mét vai trß quan träng kh«ng chØ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng mµ cßn ®èi víi nÒn kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng ph¸t triÓn ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó th× ®ãng gãp cho t¨ng trëng nÒn kinh tÕ cµng lín. Song kinh nghiÖm ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ míi chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng tÝn dông cµng ph¸t triÓn, cµng më réng th× rñi ro cña ng©n hµng còng cµng lín.
3.3.6.1. CÇn tiÕp tôc lµm tèt viÖc ph©n lo¹i vµ tÝch cùc xö lý nî theo c¸c nguyªn nh©n:
a) Nî qu¸ h¹n do nguyªn nh©n vi ph¹m quy chÕ tÝn dông:
Dï lµ vi ph¹m tõ phÝa ng©n hµng hay phÝa kh¸ch hµng (cã ý lõa ®¶o, chôp giËt, mãc ngoÆc hoÆc sö dông vèn vay sai môc ®Ých cha tr¶ ®îc nî) nÕu ®· ®îc x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ cßn ®Çu mèi ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî th× gi¶i ph¸p lµ: dïng mäi biÖn ph¸p ®Ó tËn thu: gåm cìng chÕ, quy tr¸ch nhiÖm vµ nÕu cÇn thiÕt ph¶i khëi tè tríc ph¸p luËt. Sè nî cßn ®äng l¹i lËp hå s¬ cã ph©n lo¹i nguyªn nh©n ®Ó göi lªn Ng©n hµng Nhµ níc, Bé Tµi chÝnh ®Ó kiÓm tra vµ cã gi¶i ph¸p xö lý tiÕp vÒ viÖc t×m nguån bï ®¾p.
b) Nî qu¸ h¹n do nguyªn nh©n rñi ro ngoµi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t:
Tæng hîp ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n kh¸ch quan bao gåm 3 nhãm chÝnh:
* Nhãm nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng:
Nhãm nµy gåm c¸c nguyªn nh©n do thiªn tai: con nî bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n, gi¶i thÓ hoÆc kh¸ch hµng ®· chÕt, mÊt tÝch... kh«ng cßn kh¶ n¨ng tr¶ nî th× sau khi Ban thanh tra c«ng nî trung ¬ng vµ c¸c bªn cã liªn quan ®· tiÕn hµnh c¸c thñ tôc tËn thu theo luËt ®Þnh, sè cßn l¹i vÒ nguyªn t¾c cã 2 nguån bï ®¾p chÝnh ®Ó thanh lý nî ®äng cho ng©n hµng ®ã lµ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ quü dù phßng rñi ro cña chÝnh ng©n hµng bÞ rñi ro.
* Nhãm nguyªn nh©n kh¸ch quan nhng cha ph¶i lµ bÊt kh¶ kh¸ng ®îc xÐt ®Ó c¬ cÊu l¹i nî hoÆc thay ®æi hîp ®ång tÝn dông gåm:
- Nhãm nî qu¸ h¹n ®îc xÐt cho khoanh nî tõ 3 ®Õn 5 n¨m: con nî lµ doanh nghiÖp Nhµ níc cha tr¶ ®îc nî vay ng©n hµng do chÞu ¶nh hëng trùc tiÕp bëi sù thay ®æi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ m«i trêng kinh doanh (®ãng cöa rõng, an ninh l¬ng thùc, mÊt thÞ trêng...); do s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp; do ng©n hµng cho vay theo chØ ®Þnh cña cÊp trªn...
- Nhãm nî qu¸ h¹n ®îc xÐt cho gi·n nî tõ 3 ®Õn 5 n¨m: con nî lµ doanh nghiÖp Nhµ níc cha cã kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng do kinh doanh thua lç, mÊt thêi c¬ tiªu thô hµng ho¸ hoÆc thêi kú ph¸t huy hiÖu qu¶ dù ¸n s¶n xuÊt cha tíi, do nhu cÇu nÒn kinh tÕ vµ híng ph¸t triÓn trong t¬ng lai mµ doanh nghiÖp ®ã cÇn tiÕp tôc ®îc tån t¹i. §©y lµ kho¶n nî ®îc Héi ®ång thÈm ®Þnh cïng chñ nî xÐt cho c¬ cÊu l¹i nî: biÕn nî thêi h¹n ng¾n thµnh thêi h¹n nî dµi h¬n, biÕn nî qu¸ h¹n thµnh nî trong h¹n vµ con nî vÉn ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay trong suèt thêi gian cha ®¸o h¹n cña hîp ®ång tÝn dông.
* Nhãm nguyªn nh©n do cha ph¸t m¹i ®îc tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp:
§©y lµ c¸c kho¶n nî cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp ®· qu¸ h¹n, ng©n hµng ®· phong to¶ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp nhng cha ph¸t m¹i ®îc do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n: tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ quyÒn së h÷u cña tµi s¶n thÕ chÊp, tÝnh chÊt kÐm chuyÓn ®æi gi¸ trÞ cña tµi s¶n hoÆc tµi s¶n ®ang bÞ niªm phong chê xö lý cña toµ ¸n v.v... VÒ nguyªn t¾c nguån ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n nî nµy hiÖn ®ang n»m trong chÝnh gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp mµ ng©n hµng ®ang qu¶n lý. VÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ó xö lý lo¹i nµy cÇn cã c¬ chÕ vµ gi¶i ph¸p døt ®iÓm vµ cµng sím cµng tèt cña Nhµ níc ®Ó gióp c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thu håi nhanh gi¸ trÞ tµi s¶n cÇm cè.
3.3.6.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p t¹o nguån bï ®¾p nî qu¸ h¹n vµ t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh:
* T¨ng tÝn dông míi tõ Ng©n hµng Trung ¬ng b»ng c¸ch t¨ng cho vay t¸i cÊp vèn, gi¶m l·i suÊt t¸i cÊp vèn Ng©n hµng Trung ¬ng mua l¹i hèi phiÕu ChÝnh phñ tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i; sö dông nguån t¸i cÊp vèn ®Ó mua nî, xo¸ nî cho mét sè con nî ®Æc biÖt do Chinh phñ b¶o l·nh vµ ®îc hoµn vèn dÇn tõ kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ níc.
* Më réng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i b»ng c¸ch: ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t tÝn dông vµ híng dÉn tÝn dông cña Ng©n hµng Trung ¬ng ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong viÖc cho vay c¸c ®èi tîng cã nî qu¸ h¹n lín vµ kinh doanh kÐm hiÖu qu¶.
* Ng©n hµng th¬ng m¹i më réng tÝn dông ®èi víi c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ cao, ®Æc biÖt lµ tÝn dông cho khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; ®ång thêi quy ®Þnh trÇn l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a ®Ó h¹n chÕ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong huy ®éng vèn. BiÖn ph¸p nµy võa lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i (®ang rÊt thÊp) võa ®¶m b¶o an toµn cho hÖ thèng Ng©n hµng.
KÕt luËn
Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung Së giao dÞch I – Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam nãi riªng ®· gãp phÇn ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc còng nh c¸c tæ chøc c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp. Víi ho¹t ®éng chÝnh lµ t×m kiÕm c¸c kho¶n vèn ®Ó sö dông nh»m thu lîi nhuËn vµ c¸c chøc n¨ng chñ yÕu nh: nhËn tiÒn göi, cho vay, b¶o l·nh, qu¶n lý ng©n quü…c¸c ng©n hµng ngµy cµng kh¼ng ®Þnh râ vÞ thÕ cña m×nh. ViÖc huy ®éng vèn vµ sö dông vèn chÝnh lµ qu¸ tr×nh t¹o nªn c¸c lo¹i tµI s¶n kh¸c nhau cña ng©n hµng, trong ®ã cho vay vµ ®Çu t lµ hai lo¹i tµI s¶n quan träng. Ho¹t ®éng cho vay mang l¹i thu nhËp lín nhÊt cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung cho Së giao dÞch I – Ng©n hµng C«ng th¬ng nãi riªng. V× vËy, cÇn thiÕt ®æi míi c¬ chÕ cho vay do Ng©n hµng Nhµ níc ban hµnh víi thêng xuyªn tæng hîp t×nh h×nh nghiÖp vô cho vay t¹i c¬ së ®Ó ®a ra nhiÒu gi¶i ph¸p phong phó cã tÝnh thuyÕt phôc nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh còng nh gi¶i ph¸p th¸o gì nh÷ng tån ®äng vÒ cho vay nãi chung ®Æc biÖt lµ Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
§Ò tµI ®· lµm râ mÆt lý thuyÕt vÒ nghiÖp vô cho vay trong ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Kh¸i qu¸t ho¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn vµ lµm râ vai trß cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam trong h¬n 15 n¨m ®æi míi vµ triÓn väng ph¸t triÓn. Gãp phÇn lµm râ nh÷ng c¨n cø lý luËn vµ thùc tiÔn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chñ yÕu, trong ®ã ®i s©u, chó träng ph©n tÝch nghiÖp vô cho vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ ®îc chøng minh thùc hiÖn t¹i Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. HÖ thèng ho¸ kh¸ ®Çy ®ñ thùc tr¹ng vÒ c¬ chÕ tÝn dông ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua rót ra kh¸i qu¸t nh÷ng mÆt ®îc, nh÷ng tån t¹i yÕu kÐm khi ®a c¬ chÕ tÝn dông vµo thùc tÕ cuéc sèng cïng víi vai trß chñ ®¹o vµ thùc thi nghiÖp vô cho vay t¹i hÖ thèng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i mµ cô thÓ lµ Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.Trªn c¬ së môc tiªu cña ho¹t ®éng ng©n hµng nh÷ng chñ tr¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ níc. §Ò tµi ®· ®a ra ®ñ víi hy väng gãp phÇn lµm s¸ng tá thªm c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn trong viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ vµ gi¶i ph¸p trªn ®©y vµo ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng ph¸t triÓn, an toµn vµ hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, ®©y lµ vÊn ®Ò phøc t¹p trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy biÕn ®éng vµ hÕt søc phøc t¹p, th«ng tin cha ®Çy ®ñ, kinh nghiÖm kiÕn thøc cña em còng cßn h¹n chÕ, nªn ®Ò ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ dÉn, gãp ý cña thÇy ®Ó tiÕp tôc nghiªn cøu vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a.
Danh môc tµI liÖu tham kh¶o
B¸o c¸o KÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam 1999,2000.2001,2002,2004.
FREDRIC S.MISHKIN- TiÒn tÖ, ng©n hµng vµ thÞ trêng tµI chÝnh
Gi¸o tr×nh : NghiÖp vô Ng©n hµng th¬ng m¹i- §¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n
T¹p chÝ Ng©n hµng: Sè 3/2005; 6/2004; 12/2004.
Môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
NH147.doc
