Chuyên đề Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích lao động, tiền lương tại công ty Cổ phần xuất khẩu lao động thương mại và du lịch VINAMOTOR –TTLC

nhiªn x· héi cµng ph¸t triÓn , ng­êi lao ®éng cã xu h­íng nghØ ng¬i tham gia c¸c c«ng viÖc n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn vµ luËt ph¸p c¸c n­íc còng kh«ng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp tù ý kÐo dµi thêi gian lao ®éng . V× thÕ viÖc qu¶n lý vµ sö dông thêi gian lao ®éng nh­ thÕ nµo nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ ®IÒu ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn qu¸ tr×nh kÕt qu¶ kinh doanh . §Ó ph©n tÝch xem doanh nghÞªp sö dông thêi gian lao ®éng ®· hîp lý hay ch­a tr­íc hÕt cÇn xem xÐt ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña doanh nghiÖp . Sau ®ã t×m hiÓu nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn ph¸t sinh c¸c lo¹i thêi gian ngõng viÖc vµ v¾ng mÆt . §Æc biÖt chó ý ®Õn nh÷ng nguyªn nh©n liªn quan ®Õn t­ t­ëng vµ tinh thÇn ng­êi lao ®éng , t×nh tr¹ng kü thuËt cña tµi s¶n cè ®Þnh , nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nh­ sù phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn trong s¶n xuÊt , møc ®é c©n ®èi gi÷a c¸c yÕu tè ®Çu vµo … Tµi liÖu ph©n tÝch chñ yÕu c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng cña c¸c bé phËn qu¶n lý trong doanh nghiÖp vµ c¸c quan s¸t , kinh nghiÖm , sù hiÓu biÕt cña ng­êi ph©n tÝch vÒ tÝnh hiÖu lùc vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Æc biÖt lµ bé phËn theo dâi ghi chÐp ngµy c«ng cña ng­êi lao ®éng . 2.1.3. Ph©n tÝch n¨ng suÊt lao ®éng . Lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , lao ®éng bao giê còng mang l¹i hiÖu qu¶ , ng­êi lao ®éng lu«n mong muèn hiÖu qu¶ lao ®éng cña m×nh ngµy mét t¨ng cao , nghÜa lµ n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng t¨ng lªn . Do ®ã khi ph©n tÝch n¨ng suÊt lao ®éng th× môc tiªu duy nhÊt cña doanh nghiÖp lµ ph¶i lµm sao n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lªn . N¨ng suÊt lao ®éng biÓu hiÖn lµ khèi l­îng s¶n phÈm do mét c«ng nh©n lµm ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian .Trong ý nghÜa réng h¬n , th× ®ã lµ chi phÝ tæng hîp lao ®éng x· héi , tøc lµ bao gåm c¶ lao ®éng vËt ho¸ vµ lao ®éng sèng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm . ë ®©y râ rµng lµ n¨ng suÊt lao ®éng cµng cao th× chi phÝ lao ®éng x· héi trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cµng thÊp . Cã thÓ hiÓu n¨ng suÊt lao ®éng mét c¸ch kh¸c lµ : hiÖu qu¶ cã Ých cña lao ®éng s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian hay thêi gian ®Ó s¶n xuÊt ra mét kÕt qu¶ cô thÓ cã Ých víi mét chi phÝ nhÊt ®Þnh . Nh­ vËy n¨ng suÊt lao ®éng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau : Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra . N¨ng suÊt lao ®éng = Thêi gian hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra khèi l­îng s¶n phÈm ®ã . C«ng thøc nµy cho biÕt trong mét ®¬n vÞ thêi gian nhÊt ®Þnh , lao ®éng s¸ng t¹o ra mét kÕt qu¶ lao ®éng lµ bao nhiªu . HoÆc : Thêi gian hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra khèi l­îng s¶n phÈm ®ã . N¨ng suÊt lao ®éng = Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra . Theo c«ng thøc lao ®éng cho biÕt thêi gian hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra mét khèi l­îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh . Khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra cã thÓ tÝnh b»ng hiÖn vËt nh­ng hiÖn nay phÇn lín c¸c doanh nghiÖp , c¸c nghµnh s¶n xuÊt ra c¸c d¹ng s¶n phÈm rÊt kh¸c nhau , hay nãi c¸ch kh¸c s¶n xuÊt theo danh môc s¶n phÈm víi chñng lo¹i mÆt hµng rÊt ®a d¹ng . Cho nªn trong thùc tÕ ng­êi ta th­êng tÝnh khèi l­îng s¶n phÈm theo gi¸ trÞ . Th­íc ®o b»ng gi¸ trÞ th­êng dïng lµ chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l­îng s¶n xuÊt ra . Thêi gian hao phÝ cã thÓ tÝnh b»ng giê , ngµy hoÆc mét kú nhÊt ®Þnh nh­ th¸ng , quý , n¨m .Tuú theo c¸ch lùa chän ®¬n vÞ thêi gian cho ta mét lo¹i n¨ng suÊt lao ®éng t­¬ng øng . Th«ng th­êng trong ph©n tÝch ng­êi ta th­êng sö dông ba chØ tiªu c¬ b¶n sau : N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n giê ( wg ) : Gi¸ trÞ s¶n l­îng NSL§ giê = Tæng sè giê lµm viÖc N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ngµy ( wng ) : Gi¸ trÞ s¶n l­îng NSL§ ngµy = Tæng sè ngµy lµm viÖc Mèi liªn hÖ gi÷a n¨ng suÊt lao ®éng vãi n¨ng suÊt lao ®éng giê th«ng qua ®é dµi cña ngµy lµm viÖc biÓu hiÖn qua c«ng thøc sau: NSL§ ngµy = Sè giê lµm viÖc b×nh qu©n ngµy x NSL§ giê . N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m ( NScn ) : Gi¸ trÞ s¶n l­îng NSL§ n¨m = Sè c«ng nh©n s¶n xuÊt b×nh qu©n Hay : NSL§ n¨m = Sè ngµy lµm viÖc b×nh qu©n n¨m x NSL§ ngµy . N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m , ngµy , giê cho biÕt b×nh qu©n mét lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mét n¨m , mét ngµy , mét giê t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ s¶n xuÊt . Nh­ vËy n¨ng suÊt lao ®éng cµng cao chøng tá n¨ng lùc s¶n xuÊt cña lao ®éng cµng cao . Trong ba lo¹i n¨ng suÊt lao ®éng kÓ trªn th× n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m ph¶n ¸nh tæng hîp nhÊt , kh¸i qu¸t nhÊt t×nh h×nh sö dông lao ®éng vµ thêi gian lao ®éng cßn n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n giê ph¶n ¸nh ph¶n ¸nh chÝnh x¸c nhÊt t×nh h×nh n¨ng suÊt lao ®éng ë doanh nghiÖp . §Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ng­êi lao ®éng tr­íc hÕt tiÕn hµnh so s¸nh sè thùc tÕ víi kú gèc c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi cña tõng chØ tiªu ®Ó x¸c ®Þnh n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m , ngµy , giê t¨ng hay gi¶m bao nhiªu , víi tû lÖ nh­ thÕ nµo , sau ®ã xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng , cô thÓ : Thø nhÊt : So s¸nh sè thùc tÕ víi kú gèc cña tõng chØ tiªu c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè t­¬ng ®èi . M« h×nh ph©n tÝch nh­ sau: Dwg DWg=wg1 - wg2 %( ±)wg = x 100 wgk Dwcn Dwng = wcn1 – wcnk %( ± )wng = x 100 wcnk Dwcn Dwcn = wcn1-wcnk % ( ± )wcn = x 100 wcnk KÕt qu¶ so s¸nh cã thÓ x¶y ra ba tr­êng hîp : Tr­êng hîp 1 : >0 Chøng tá n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng . Tr­êng hîp 2 : =0 Chøng tá n¨ng suÊt kh«ng thay ®æi ( hoµn thµnh kÕ ho¹ch ). Tr­êng hîp 3 : <0 Chøng tá n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m ( kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ). Thø hai : So s¸nh tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng gi÷a c¸c lo¹i víi nhau . Cô thÓ : So s¸nh tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m so víi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ngµy vµ so s¸nh t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ngµy víi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n giê . NÕu tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ngµy lín h¬n tèc ®é t¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n giê th× ®iÒu ®ã sè giê lµm viÖc b×nh qu©n cña mét c«ng nh©n trong ngµy ®· t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i . Hay nãi c¸ch kh¸c ®i sè giê lµm viÖc b×nh qu©n cña mét c«ng nh©n kú thùc tÕ ®· t¨ng lªn so víi kÕ ho¹ch vµ ng­îc l¹i . NÕu tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m lín h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n ngµy th× ®iÒu ®ã chøng tá sè ngµy lµm viÖc b×nh qu©n cña mét c«ng nh©n trong n¨m kú thùc tÕ ®· t¨ng vµ ng­îc l¹i . B»ng c¸ch so s¸nh gi÷a thùc tÕ víi kú gèc ®ång thêi x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng ta cã thÓ thÊy ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan , kh¸ch quan t¸c ®éng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng ë doanh nghiÖp mµ cã nh÷ng ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n vÒ n¨ng suÊt lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¸nh gi¸ tiÕp theo vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ trong doanh nghiÖp . M« h×nh ph©n tÝch cô thÓ nh­ sau : Chªnh lÖch n¨ng suÊt lao ®éng : Dw = w1-w0 . Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng - Do sè c«ng nh©n s¶n xuÊt thay ®æi ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt lao ®éng (?t). Mk Dt = - wk T1 - Do gi¸ trÞ s¶n xuÊt thay ®æi ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng (?M) . M1 Mk DM = - T1 T1 - Tæng hîp sù ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè : Dw = Dt + DM ViÖc ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng cho ta biÕt chÝnh x¸c t×nh h×nh t¨ng gi¶m lao ®éng lµ do nh©n tè nµo g©y nªn . Tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®èi víi nh÷ng nh©n tè lµm gi¶m n¨ng suÊt , ®ång thêi ph¸t huy c¸c nh©n tè tÝch cùc . Néi dung ph©n tÝch quü tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt . Chi phÝ tiÒn l­¬ng lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn c¨n cø vµo sè l­îng , chÊt l­îng vµ kÕt qu¶ c«ng viÖc cña hä . Chi phÝ tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ mét bé phËn quan träng cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm v× vËy quü l­¬ng hîp lý sÏ gãp phÇn kÝch thÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕt kiÖm chi phÝ cho doanh nghiÖp . Chi phÝ tiÒn l­¬ng cho doanh nghiÖp bao gåm : Chi phÝ cho lao ®éng trùc tiÕp . Chi phÝ cho lao ®éng gi¸n tiÕp . Muèn biÕt chi phÝ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp thùc hiÖn nh­ thÕ nµo ta tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c néi dung sau : 2.2.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp . Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc kÕ ho¹ch chi phÝ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn víi tõng bé phËn th«ng qua viÖc so s¸nh gi÷a chi phÝ tiÒn l­¬ng thùc tÕ víi sè kÕ ho¹ch ®Ó t×m ra sè chªnh lÖch , tû lÖ t¨ng gi¶m vµ tû träng cña nã . §ång thêi ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng cÇn xem xÐt trong mèi liªn hÖ so s¸nh víi khèi l­îng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña nã . Tõ ®ã thÊy ®­îc møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi phÝ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp . Ngoµi ra ng­êi ta còng cã thÓ ph©n tÝch , x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña quü l­¬ng ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m bít chi phÝ tiÒn l­¬ng . Tr­íc khi ®i s©u t×m hiÓu , ph©n tÝch tõng quü l­¬ng ta tiÕn hµnh ph©n tÝch chung t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp . a) Ph©n tÝch chung t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp Ph©n tÝch chung chi phÝ tiÒn l­¬ng nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu chi phÝ tiÒn l­¬ng . Ph©n tÝch chung chi phÝ tiÒn l­¬ng sö dông c¸c chØ tiªu sau : + Tæng quü l­¬ng : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp ®­îc sö dông trong kú ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh bao gåm c¶ quü l­¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp . +Tû suÊt tiÒn l­¬ng : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a tæng quü tiÒn l­¬ng trªn tæng doanh thu . C«ng thøc : Tæng quü tiÒn l­¬ng Tû suÊt tiÒn l­¬ng (%) = x 100% Tæng doanh thu + Møc l­¬ng b×nh qu©n : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh møc l­¬ng b×nh qu©n mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc trªn mét ®¬n vÞ thêi gian ( n¨m , th¸ng ). C«ng thøc: Tæng quü l­¬ng (n¨m) Møc l­¬ng b×nh qu©n (th¸ng) = Tæng sè lao ®éng x 12 b) Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng trùc tiÕp (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp) TiÒn l­¬ng cña nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm do vËy cÇn ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng mét c¸ch kÞp thêi ®Ó cã biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Néi dung ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng trùc tiÕp bao gåm hai néi dung : Ph©n tÝch chung chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt . Ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ tiÒn l­¬ng nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt . *Ph©n tÝch chung chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt . Ta sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó ph©n tÝch . So s¸nh tæng chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp kú thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch vµ tÝnh % thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch . DCPTLnctt =DCPTLnctt 1 - DCPTLnct0 å CPTLnctt 1 %TH = åCPTLnctt 0 §Ó ®¸nh gi¸ chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ng­êi ta th­êng liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt : Q1 DåCPTLnctt = åCPTLnctt1 - åCPTLnctt1 x Q0 åCPTLnctt1 %TH cã liªn hÖ = kÕt qu¶ s¶n xuÊt å CPTLnctt0 x Q1 Q0 Trong ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng chñ yÕu lµ ph©n tÝch tû suÊt tiÒn l­¬ng vµ trªn c¬ së biÕn ®éng tû suÊt tiÒn l­¬ng ®Ó ®¸nh gi¸ chung chi phÝ tiÒn l­¬ng . Tû suÊt chi phÝ tiÒn l­¬ng (F’TL ) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : FTL F’TL = x 100 M Tõ c«ng th­c tæng qu¸t ta suy ra tû suÊt chi phÝ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt : FNCTT F’NCTT = x 100 Q Khi ph©n tÝch nÕu ta thÊy F’NCTT gi¶m mµ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n t¨ng lªn hoÆc kh«ng ®æi th× ®©y lµ tr­êng hîp tèt . Doanh nghiÖp cÇn ph¸t huy . Khi ph©n tÝch thÊy F’NCTT t¨ng do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng gi¶m tøc hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng thÊp . §iÒu nµy ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng . V× vËy doanh nghiÖp cÇn chó träng tíi viÖc qu¶n lý vµ sö dông l¹i lao ®éng cña doanh nghiÖp . Khi ph©n tÝch chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ngoµi viÖc x¸c ®Þnh tû suÊt chi phÝ tiÒn l­¬ng chóng ta cßn x¸c ®Þnh chªnh lÖch chi phÝ tiÒn l­¬ng cã liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh­ thÕ sÏ chÝnh x¸c h¬n . Q1 D F = F1 - F0 x Q0 NÕu D F < 0 doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng . NÕu D F > 0 chªnh lÖch quü l­¬ng kh«ng hîp lý . Ngoµi ra khi ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng cÇn xem xÐt ®Õn thu nhËp thùc tÕ b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng xem nã cã ®¶m b¶o ®êi sèng thiÕt yÕu cña ng­êi lao ®éng hay kh«ng ? *Ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng tíi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( biÓu hiÖn ë quü tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ). C«ng thøc tÝnh quü l­¬ng : X = åMi x ®gi B»ng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ ta cã thÓ x¸c ®Þnh møc ¶nh h­ëng lÇn l­ît tõng nh©n tè ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch nh­ sau : - Sè chªnh lÖch cña quü l­¬ng : Dx = åM1i x ®g1i - åM0i x ®g0i - Do ¶nh h­ëng cña sè l­îng nhËp kho D x do M =å M1i x ®g0i - åM0i x ®g0i =åM1i x ®g1i - Xnctt 0 - Do ¶nh h­ëng cña ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng D x do ®g =å M1i x ®g1i - åM1i x ®g0i = Xnctt1 - åM1i x ®g0i - Tæng hîp sù ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè : D x =Dx do M + Dx do ®g = Xnctt1 - Xnctt0 c) Ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp Chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp lµ kho¶n chi phÝ tiÒn l­¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp nh­ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp , chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho lùc l­îng b¶o vÖ …Còng t­¬ng tù nh­ ph©n tÝch chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng cho bé phËn gi¸n tiÕp còng bao gåm ph©n tÝch chung vµ ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng . *Ph©n tÝch chung tæng chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp : Ta còng sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é t¨ng gi¶m chi phÝ tiÒn l­¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp . Då CFTLl®gt = åCFTLl®gt1 - åCFTLl®gt0 åCFTLl®gt1 %TH = å CFTLl®gt0 *Ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng : V× lao ®éng gi¸n tiÕp kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nªn doanh nghiÖp th­êng tr¶ l­¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp theo h×nh thøc l­¬ng thêi gian hoÆc l­¬ng thêi gian cã th­ëng . §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng c¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc trong kú ( sè ngµy lµm viÖc) vµ bËc l­¬ng cña tõng ng­êi ®Ó tÝnh vµ tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn h­ëng l­¬ng thêi gian . XuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ nãi trªn , quü l­¬ng thêi gian ( X1 ) cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Tæng quü Sè lao ®éng Sè ngµy lµm viÖc Møc l­¬ng BQ tiÒn l­¬ng = h­ëng l­¬ng x b×nh qu©n cña x ngµy cña mét thêi gian thêi gian mét lao ®éng lao ®éng XT = TT x SN x XT Tõ c¸ch x¸c ®Þnh trªn ta thÊy quü l­¬ng thêi gian phô thuéc vµo ba yÕu tè nh­ng trªn thùc tÕ gãc ®é qu¶n lý ng­êi ta quan t©m nhiÒu ®Õn sè ngµy lµm viÖc b×nh qu©n vµ sè tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña mét nh©n viªn h­ëng l­¬ng thêi gian . Sè ngµy lµm viÖc b×nh qu©n ¶nh h­ëng thuËn chiÒu ®Õn quü l­¬ng thêi gian th«ng qua sù biÕn ®éng nh©n tè nµy ng­êi ta cã thÓ biÕt ®­îc kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý , sö dông ngµy c«ng lao ®éng . TiÒn l­¬ng b×nh qu©n còng lµ nh©n tè ¶nh h­ëng thuËn chiÒu ®Õn quü l­¬ng thêi gian , tiÒn l­¬ng ngµy c«ng t¨ng ( gi¶m ) lµ do cÊp bËc , chøc vô cña sè c«ng nh©n viªn h­ëng l­¬ng thêi gian cao ( thÊp )vµ nã cßn phô thuéc vµo c¬ cÊu c«ng nh©n . §iÒu nµy thÓ hiÖn ë chç nÕu l­¬ng cÊp bËc , chøc vô cña tõng c«ng nh©n viªn kh«ng thay ®æi . NÕu t¨ng tû träng sè c«ng nh©n cã møc l­¬ng cao , ®ång thêi gi¶m tû träng sè c«ng nh©n cã møc l­¬ng thÊp sÏ lµm cho tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ngµy t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i . C¸c nh©n tè cã quan hÖ tÝch sè ®Õn quü l­¬ng thêi gian , do ®ã ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ta cã thÓ dïng ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn hay ph­¬ng ph¸p chªnh lÖch . 2.2.2.Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng trong mèi liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh . Víi bÊt kú mét nhµ qu¶n trÞ nµo khi bá ra mét ®ång vèn ®Ó kinh doanh hä ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ®ång vèn ®em l¹i lµ bao nhiªu vµ khi chi tr¶ l­¬ng hä còng cÇn tÝnh to¸n ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng . Th«ng th­êng nhµ qu¶n trÞ th­êng sö dông c¸c chØ tiªu sau ®Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng . * ChØ tiªu tû suÊt chi phÝ tiÒn l­¬ng ( FTL ) X FTL = M ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Ó thùc hiÖn ®­îc mét ®ång doanh thu th× doanh nghiÖp cÇn chi ra bao nhiªu ®ång chi phÝ tiÒn l­¬ng . * ChØ tiªu hiÖu suÊt sinh lîi cña chi phÝ tiÒn l­¬ng ( H ). LN H = T ChØ tiªu nµy cho ta biÕt mét ®ång l­¬ng bá ra th× ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn . HiÖu suÊt tiÒn l­¬ng t¨ng khi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng víi tèc ®é t¨ng cao h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng . *ChØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét nh©n viªn ( HQL§ ): LN HQL§ = T ChØ tiªu nµy cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp cµng cao vµ ng­îc l¹i . *ChØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng theo quü tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp . X TNBQ = T ChØ tiªu nµy cho biÕt thu nhËp b×nh qu©n cña mçi lao ®éng trong doanh nghiÖp lµ bao nhiªu mçi th¸ng . ChØ tiªu nµy chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè lµm thay ®æi tæng quü l­¬ng nh­ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh , møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp . *ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n mét lao ®éng /n¨m (NSL§) M NSL§ = T ChØ tiªu nµy cho biÕt trung b×nh mét n¨m mét lao ®éng t¹o ra bao nhiªu ®¬n vÞ gi¸ trÞ s¶n l­îng . Nguån tµi liÖu vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý lao ®éng – tiÒn l­¬ng 3.1. Nguån tµi liÖu ®Ó ph©n tÝch : §Ó cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ ®ßi hái nhµ qu¶n trÞ ph¶i thu thËp mét l­îng th«ng tin cÇn thiÕt , ®Çy ®ñ , kÞp thêi phï hîp víi môc ®Ých yªu cÇu vÒ néi dung vµ ph¹m vi cña ®èi t­îng ph©n tÝch . ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh lao ®éng – tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt th­êng c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu sau : C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch , ®Þnh møc lao ®éng , tiÒn l­¬ng t¹i doanh nghiÖp . C¸c sè liÖu kÕ to¸n chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt . C¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng cña nhµ n­íc cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh h­íng dÉn cña nghµnh hoÆc c¬ quan chñ qu¶n , cña c¬ quan b¶o hiÓm x· héi . C¸c hîp ®ång lao ®éng vµ chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý lao ®éng . C¸c b¶n ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®· x©y dùng . 3.2. C¸c ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông trong ph©n tÝch lao ®éng - tiÒn l­¬ng . 3.2.1. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh . Lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch nh»m x¸c ®Þnh xu h­íng vµ møc ®é biÕn ®éng cña chØ tiªu ph©n tÝch . Trong ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng , ph­¬ng ph¸p so s¸nh th­êng sö dông ®Ó ph©n tÝch c¸c néi dung sau : So s¸nh n¨ng suÊt lao ®éng thùc hiÖn cña kú b¸o c¸o víi sè ®Þnh møc ®· ®Ò ra ®Ó thÊy ®­îc møc ®é hoµn thµnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m (%) hoÆc sè chªnh lÖch t¨ng gi¶m . So s¸nh sè lao ®éng , quü l­¬ng cña kú b¸o c¸o víi sè thùc hiÖn cïng kú n¨m tr­íc . Môc ®Ých cña viÖc so s¸nh nµy lµ ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña sè lao ®éng vµ quü l­¬ng cña doanh nghiÖp qua nh÷ng thêi kú kh¸c nhau vµ xu thÕ ph¸t triÓn cña chóng trong t­¬ng lai . Ph­¬ng ph¸p so s¸nh cã ­u ®IÓm lµ ®¬n gi¶n , dÔ tÝnh to¸n vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ nhanh chãng c¸c chØ tiªu cÇn ph©n tÝch . Tuy nhiªn nã kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng cô thÓ cña tõng nh©n tè ®Õn ®èi t­îng ph©n tÝch v× vËy viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ ph¸t huy nh÷ng ­u ®IÓm bÞ h¹n chÕ . §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®IÓm nµy trong ph©n tÝch ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ . 3.2.2. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ : Lµ ph­¬ng ph¸p nh»m x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè ®Õn ®èi t­îng ph©n tÝch b»ng c¸ch khi x¸c ®Þnh sù ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy th× lo¹i trõ sù ¶nh h­ëng cña nh©n tè kh¸c . Cã hai h×nh thøc : Ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn : Lµ ph­¬ng ph¸p thay thÕ lÇn l­ît sè liÖu gèc b»ng sè liÖu muèn so s¸nh cña c¸c nh©n tè cã ¶nh h­ëng tíi chØ tiªu kinh tÕ ®­îc ph©n tÝch theo mét logic x¸c ®Þnh . Th«ng th­êng tr×nh tù thay thÕ ®­îc quy ®Þnh lµ : nh©n tè sè l­îng thay thÕ tr­íc , nh©n tè chÊt l­îng thay thÕ sau . Ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn dïng ®Ó ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng qua ®ã thÊy ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng vµ tÝnh chÊt ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn ®èi t­îng nghiªn cøu . Ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®­îc sö dông trong tr­êng hîp gi÷a ®èi t­îng ph©n tÝch víi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng cã mèi liªn hÖ phô thuéc chÆt chÏ vµ khi ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp . M W = T Hay ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng tíi quü l­¬ng cña bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt : X =åMi x §Gi Ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch : Trong thùc tÕ ph©n tÝch theo ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch lµ h×nh thøc kh¸c cña ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn . XÐt vÒ mÆt to¸n häc th× ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch lµ h×nh thøc rót gän cña ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn b»ng c¸ch ®Æt thõa sè chung . Ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n h¬n trong c¸ch tÝnh to¸n cho ngay kÕt qu¶ cuèi cïng . Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy chØ ®­îc ph©n tÝch trong tr­êng hîp ®èi t­îng ph©n tÝch liªn hÖ víi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng b»ng c«ng thøc tÝnh ®¬n gi¶n chi cã phÐp nh©n kh«ng cã phÐp chia . Trong ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch sù ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè tíi quü tiÒn l­¬ng cña bé phËn h­ëng l­¬ng thêi gian . Tæng quü Sè lao ®éng Sè ngµy lµm viÖc Møc l­¬ng BQ tiÒn l­¬n = h­ëng l­¬ng x b×nh qu©n cña mét x ngµy cña mét thêi gian thêi gian lao ®éng lao ®éng XT = TT x SN x XT 3.2.3. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi : Lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc dïng trong ph©n tÝch dùa trªn c¬ së c©n ®èi gi÷a nguån vµ viÖc c©n ®èi ®ã . Trong ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng ng­êi ta th­êng dïng ®Ó c©n ®èi gi÷a t«rng quü tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp víi tiÒn l­¬ng ph¶I tr¶ cho tõng bé phËn . Quü l­¬ng cña = Quü l­¬ng cña + Quü l­¬ng cña doanh nghiÖp bé phËn s¶n xuÊt bé phËn gi¸n tiÕp 3.2.4. Ph­¬ng ph¸p chi tiÕt : Trong ph©n tÝch kinh tÕ ng­êi ta th­êng chi tiÕt theo tõng bé phËn , chi tiÕt theo thêi gian , ®Þa ®IÓm . Trong ph©n tÝch kinh tÕ lao ®éng tiÒn l­¬ng ng­êi ta th­êng chi tiÕt tiÒn l­¬ng ra tõng bé phËn nh­ ph©n x­ëng in , ph©n x­ëng chÕ b¶n , ph©n x­ëng s¸ch …Ngoµi ra ng­êi ta cßn qu¶n lý lao ®éng chi tiÕt theo tõng bé phËn nh­ l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt , c«ng nh©n viªn qu¶n lý . 3.2.5. Ph­¬ng ph¸p biÓu mÉu : Trong ph©n tÝch kinh tÕ nãi chung vµ ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng nãi riªng th× biÓu mÉu th­êng ®­îc thiÕt lËp theo c¸c dßng , cét trong ®ã ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc , chØ tiªu , sè l­îng cÇn ph©n tÝch . Qua biÓu mÉu ta nhanh chãng thÊy ®­îc møc ®é biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu . Tãm l¹i cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng tuú theo tõng môc ®Ých cô thÓ ta cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p trªn . CH¦¥NG II : thùc tr¹ng vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lao ®éng , tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng tm-dl ( vinamotor-ttlc ) I . Giíi thiÖu tæng quan vÒ c«ng ty . Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty . C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng , th­¬ng m¹i vµ du lÞch ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së quyÕt ®Þnh sè 4244/Q§-BGTVT ngµy 09/11/2005 cña bé tr­ëng bé giao th«ng vËn t¶i vÒ viÖc chuyÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng vµ du lÞch thuéc tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« ViÖt Nam thµnh c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch ( TTLC ) , trong ®ã tæng c«ng ty «t« ViÖt Nam ( VINAMOTOR ) gãp 51% vèn ®iÒu lÖ . GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh c«ng ty cæ phÇn sè : 0103011077 , ngµy 28/02/2006 . KÕ thõa nhiÖm vô cña c«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng vµ du lÞch ( VINAMOTOR-TLC ) , TTLC tiÕp tôc lµ ®¬n vÞ duy nhÊt trùc tiÕp thùc hiÖn giÊy phÐp xuÊt khÈu lao ®éng sè 09/L§TBXH-GPXKL§ ngµy 20//02/2004 cña bé lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi cÊp cho tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« ViÖt Nam ( b»ng quyÕt ®Þnh uû quyÒn sè 78/TCCB ngµy 25/01/2006 cña tæng gi¸m ®èc tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« ViÖt Nam –VINAMOTOR ). Víi ®éi ngò c¸n bé , nh©n viªn phÇn lín lµ kü s­ , cö nh©n , th¹c sü , chuyªn gia ®­îc ®µo t¹o chÝnh kho¸ , nhiÒu ng­êi ®· lµm viÖc ë n­íc ngoµi , cã kiÕn thøc chuyªn m«n vµ rÊt giµu kinh nghiÖm . TTLC cã c¸c phßng nghiÖp vô t¸c nghiÖp víi tõng chøc n¨ng , cã ®éi ngò phiªn dÞch ®¼ng cÊp cao víi nhiÒu thø tiÕng nh­ Anh , Trung , NhËt … §Õn nay , VINAMOTOR – TTLC ®· tuyÓn dông , ®­a trªn 11.000 ng­êi gåm kü s­ , kü thuËt viªn , nh©n viªn , c«ng nh©n , tu nghiÖp sinh ra n­íc ngoµi c«ng t¸c , lµm viÖc . Víi nhiÒu thµnh tÝch , c«ng ty TTLC vµ ®ång chÝ tæng gi¸m ®èc ®· nhiÒu lÇn ®­îc thñ t­íng chÝnh phñ , bé giao th«ng vËn t¶i tÆng b»ng khen . N¨m 2003 ®­îc UBND tØnh Phó Thä tÆng th­ëng b»ng khen , n¨m 2005 ®­îc UBND tØnh Hµ Giang tÆng b»ng khen ®· cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong c«ng t¸c ®­a lao ®éng cña tØnh ®i xuÊt khÈu lao ®éng . 2 . Chøc n¨ng , nhiÖm vô , ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh . C«ng ty Cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch ( VINAMOTOR-TTLC ) ho¹t ®éng trªn ba lÜnh vùc chñ yÕu : XuÊt khÈu lao ®éng . Th­¬ng m¹i . Du lÞch . Ngoµi c¸c ho¹t ®éng truyÒn thèng , TTLC cßn më ra nhiÒu h­íng kinh doanh kh¸c trªn c¬ së thÕ m¹nh vÒ tiÒm n¨ng , nguån nh©n lùc cña m×nh nh­ xuÊt nhËp khÈu , t­ vÊn du häc n­íc ngoµi . H¬n thÕ n÷a c«ng ty TTLC cßn cã mét sè dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ang cã nhiÒu høa hÑn . Mét sè thÞ tr­êng hîp t¸c th­êng xuyªn cña TTLC nh­ : NhËt B¶n , Hµn Quèc , §µi Loan ,Malaisia , Trung §«ng . Ngoµi ra TTLC lµ mét trong hai ®¬n vÞ trªn toµn quèc ®­îc phÐp ®­a lao ®éng sang Anh Quèc lµm viÖc . HiÖn nay , c«ng ty TTLC lµ ®¬n vÞ duy nhÊt ®­îc phÐp ®­a lao ®éng sang lµm viÖc t¹i óc . C«ng ty TTLC – VINAMOTOR ®· cã quan hÖ ®èi t¸c víi nhiÒu ®Þa ph­¬ng , ®¬n vÞ , c¸c c«ng ty thuéc nhiÒu lÜnh vùc , nghµnh nghÒ trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam ®Ó tuyÓn chän , t¹o nguån . Tõ ®ã ®· ®¸p øng yªu cÇu tiÕp nhËn lao ®éng vÒ nghµnh nghÒ víi chÊt l­îng tèt cña tõng thÞ tr­êng . C«ng ty cã v¨n phßng ®¹i diÖn ë tÊt c¶ c¸c n­íc , gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng ph¸t sinh , ®¶m b¶o nªn quyÒn lîi ng­êi lao ®éng vÒ thu nhËp , ®êi sèng , ®¶m b¶o gi¶m thiÓu kiÖn c¸o , th¾c m¾c . Trong khi cã nhiÒu c«ng ty bÞ ®×nh chØ giÊy phÐp do ho¹t ®éng kh«ng ®óng luËt th× ®èi víi c«ng ty TTLC viÖc tu©n thñ ph¸p luËt lu«n ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . 3 . C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý . C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch ( VINAMOTOR-TTLC ) lµ mét c«ng ty thµnh lËp dùa trªn c¬ së ®­îc chuyÓn ®æi tõ doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng ty xuÊt khÈu lao ®éng vµ du lÞch thuéc tæng c«ng ty c«ng nghiÖp «t« ViÖt Nam . Do vËy , c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty : Hội đồng quản trị Ban giám đốc Phòng tổng hợp Phòng hành chính Phòng tài chính _kế toán Bảy phòng kinh doanh M« h×nh bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty Cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR – TTLC) Héi ®ång qu¶n trÞ : Cña c«ng ty bao gåm cã n¨m thµnh viªn , trong ®ã mét ng­êi ®øng ®Çu lµm chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ vµ bèn uû viªn kh¸c . Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ ph¸p luËt cña c«ng ty , chÞu tr¸ch nhiÖm vµ lµm trßn nghÜa vô theo quy ®Þnh hiÖn hµnh . Ban gi¸m ®èc : Tæng gi¸m ®èc : cã quyÒn vµ nhiÖm vô sau : Tæ chøc ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp , thùc hiÖn ph­¬ng h­íng , kÕ ho¹ch , dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c chñ tr­¬ng lín cña doanh nghiÖp . Tæng gi¸m ®èc doanh nghiÖp cã quyÒn kiÕn nghÞ ph­¬ng ¸n bè trÝ c¬ cÊu tæ chøc , quy chÕ néi bé doanh nghiÖp . QuyÕt ®Þnh l­¬ng vµ phô cÊp ( nÕu cã ) ®èi víi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp . TuyÓn dông lao ®éng . Gióp viÖc cho tæng gi¸m ®èc cã n¨m phã tæng gi¸m ®èc chuyªn tr¸ch ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch kinh tÕ kü thuËt vµ ®IÒu hµnh . N¨m phã tæng gi¸m ®èc lµ ng­êi thay mÆt gi¸m ®èc phô tr¸ch mét sè lÜnh vùc c«ng t¸c do gi¸m ®èc ph©n c«ng . Chñ ®éng gi¶i quyÕt c«ng viÖc trong ph¹m vi m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm , thay mÆt tæng gi¸m ®èc khi tæng gi¸m ®èc v¾ng mÆt . Phßng tæng hîp lµ mét kiÓu ®¬n vÞ tæng hîp thùc hiÖn rÊt nhiÒu c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô trong c«ng ty , lµ n¬i thu nhËn th«ng tin tõ cÊp trªn råi truyÒn th«ng tin xuèng d­íi c¸c phßng ban kh¸c . Phßng tæ chøc – hµnh chÝnh : lµ mét ®¬n vÞ tæng hîp thùc hiÖn rÊt nhiÒu c¸c nhiÖm vô : - Tham m­u cho tæng gi¸m ®èc trong doanh nghiÖp vÒ tæ chøc bé m¸y kinh doanh vµ bè trÝ nh©n sù phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . Qu¶n lý hå s¬ lý lÞch nh©n viªn toµn doanh nghiÖp , gi¶i quyÕt thñ tôc vÒ chÕ ®é tuyÓn dông , th«I viÖc , bæ nhiÖm , b·I nhiÖm , kû luËt , khen th­ëng , nghØ h­u . Quy ho¹ch c¸n bé , tham m­u cho gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh viÖc ®Ò b¹t vµ ph©n c«ng c¸c c¸n bé l·nh ®¹o vµ qu¶n lý . X©y dùng kÕ ho¹ch , ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o , båi d­ìng nghiÖp vô , thi tay nghÒ cho c¸n bé , nh©n viªn vµ c«ng nh©n toµn doanh nghiÖp . Qu¶n lý lao ®éng , tiÒn l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn cïng víi c¸c phßng kÕ to¸n x©y dùng tæng quü l­¬ng , kinh phÝ hµnh chÝnh doanh nghiÖp. Qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng v¨n , giÊy tê , sæ s¸ch hµnh chÝnh vµ con dÊu . Thùc hiÖn c«ng t¸c l­u tr÷ c¸c tµi liÖu . X©y dùng lÞch c«ng t¸c , lÞch giao ban , héi häp , sinh ho¹t ®Þnh kú vµ bÊt th­êng . Thùc hiÖn c«ng t¸c b¶o vÖ néi bé , b¶o vÖ ®¶ng , b¶o vÖ c¬ quan vµ tham gia an ninh quèc phßng víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng . Theo dâi ph¸p chÕ vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp . Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n : lµ mét ®¬n vÞ chuyªn chøc n¨ng . TÊt c¶ mäi c«ng viÖc kÕ to¸n ®Òu ®­îc thùc hiÖn tËp trung ë phßng tµi chÝnh kÕ to¸n , tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu , thu thËp kiÓm tra c¸c chøng tõ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Õn viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n do doanh nghiÖp tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung . Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc theo kiÓu trùc tuyÕn , kÕ to¸n tr­ëng lµ ng­êi ®IÒu hµnh trùc tiÕp ®èi víi c¸c kÕ to¸n viªn kh«ng qua kh©u trung gian . ViÖc tæ chøc nµy lµm cho mèi quan hÖ phô thuéc bé m¸y kÕ to¸n trë nªn ®¬n gi¶n . S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n Tæng hîp, kÕ to¸n Ng©n hµng KÕ to¸n thÞ tr­êng Malaysia, Anh Quèc, NhËt B¶n KÕ to¸n thÞ tr­êng §µi Loan, Trung §«ng, óc KÕ to¸n thuyÒn viªn KÕ to¸n TSC§, thanh to¸n néi bé. Thñ quü C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch ( VINAMOTOR-TTLC ) ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ . Chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ Sæ quü B¶ng kª NhËt ký chøng tõ Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ c¸i tµi kho¶n B¸o c¸o tµi chÝnh Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chø ng tõ; * Ghi chó: Ghi hµng ngµy : Ghi chu kú : Quan hÖ ®èi chiÕu : KÕt qu¶ kinh doanh trong hai n¨m gÇn nhÊt : Qua b¶ng trªn ta thÊy trong hai n¨m qua t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ cã hiÖu qu¶ . Doanh thu n¨m sau ®· t¨ng lªn so víi n¨m tr­íc 1.845.297.690 ®ång t¨ng 7.54% vµ tèc ®é nµy t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng cña chi phÝ 7,51% lµm cho lîi nhuËn cña doanh nghiÖp t¨ng lªn nhanh chãng (t¨ng 7,53% )so víi n¨m tr­íc . §IÒu nµy cho thÊy doanh nghiÖp ®· sö dông ®ång vèn hîp lý lµm cho tû suÊt sinh lîi cña chi phÝ t¨ng nhanh tõ ®ã t¹o ®IÒu kiÖn cho doanh nghiÖp n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ thùc hiÖn tèt nghÜa vô víi nhµ n­íc . Cã ®­îc thµnh tùu trªn lµ do C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ®· x¸c ®Þnh ®­îc h­íng ®i ®óng ®¾n cho s¶n xuÊt kinh doanh , ®ång thêi ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña ®¬n vÞ trong nh÷ng n¨m qua . II . ®Æc ®IÓm lao ®éng , h×nh thøc tiÒn l­¬ng ¸p dông t¹i doanh nghiÖp vµ t×nh h×nh sö dông nguån nh©n lùc ë c«ng ty. §Æc ®iÓm lao ®éng – T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng – tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ) §Æc ®iÓm lao ®éng : Tr¶i qua thêi gian dµi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ®· t¹o lËp ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé , c«ng nh©n viªn ®«ng ®¶o , cã tr×nh ®é cao do ®­îc ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc , ®­îc thö th¸ch vµ tÝch luü ®­îc kinh nghiÖm trong thùc tÕ . Lao ®éng cña c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh sau: Lùc l­îng lao ®éng cã ®é tuæi trung b×nh ( tuæi lao ®éng b×nh qu©n lµ 30 tuæi ) do ®ã mµ tr×nh ®é cña lao ®éng trong c«ng ty lµ t­¬ng ®èi tèt ) §éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o ®­îc tuyÓn chän , ®µo t¹o c¬ b¶n t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc trong vµ ngoµi n­íc . C¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp cÇn cï , chÞu khã , n¨ng ®éng s¸ng t¹o . T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng . Phßng tæ chøc hµnh chÝnh lµ n¬i trùc tiÕp tiÕn hµnh qu¶n lý sè lao ®éng cña doanh nghiÖp th«ng qua sæ lao ®éng . Trong sæ cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ nh©n viªn nh­ tªn , tuæi , tr×nh ®é . Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn qu¶n lý lao ®éng th«ng qua mét hÖ thèng kiÓm tra , kiÓm so¸t néi bé b»ng c¸ch dïng hÖ thèng b¶ng chÊm c«ng , chÊm ®iÓm , b¶ng theo dâi t¹i phßng b¶o vÖ . Do ®ã viÖc qu¶n lý nh©n c«ng trong doanh nghiÖp lµ t­¬ng ®èi chÆt chÏ . HiÖn nay (th¸ng 4/2007) trong doanh nghiÖp cã 82 c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc t¹i ®¬n vÞ vµ ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c h×nh thøc lao ®éng sau : Hîp ®ång thö viÖc : th­êng cã thêi h¹n 2 th¸ng , ¸p dông víi nh÷ng ®èi t­îng võa tr¶i qua kú thi tuyÓn vµo doanh nghiÖp . Hîp ®ång lao ®éng vµ ®µo t¹o : Cã thêi h¹n 6 th¸ng , ¸p dông ®èi víi nh÷ng ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng võa hÕt h¹n thö viÖc hoÆc qua thi tuyÓn . Hîp ®ång lao ®éng dµi h¹n : Cã thêi h¹n 3 n¨m , ¸p dông ®èi víi nh÷ng ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng võa hÕt h¹n hîp ®ång lao ®éng . Hîp ®ång kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n : ¸p dông ®èi víi nh÷ng ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng qu¶n lý hoÆc ®· cã thêi gian dµi c«ng t¸c t¹i doanh nghiÖp (trªn 6 n¨m ). Quü tiÒn l­¬ng : Néi dung quü tiÒn l­¬ng : Qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹c quü l­¬ng cña doanh nghiÖp nh­ sau : Dùa trªn c¬ së ph¸p lý cña bé luËt lao ®éng n­íc CHXHCN ViÖt Nam , c¸c nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ vµ c¸c th«ng t­ cña bé lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh quü l­¬ng cña m×nh . Doanh nghiÖp x©y dùng vµ lËp kÕ ho¹ch quü l­¬ng n¨m gåm cã quü l­¬ng cho bé phËn kinh doanh , quü l­¬ng dù phßng , vµ quü l­¬ng bæ sung . 1.3.2.Qu¶n lý vµ sö dông quü tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ). Quü l­¬ng cña bé phËn chuyªn m«n nghiÖp vô ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së l­¬ng b×nh qu©n gia quyÒn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt nh©n víi tæng hÖ sè l­¬ng ®­îc quy ®Þnh cho bé phËn chuyªn m«n nghiÖp vô . HÖ sè l­¬ng tõng ng­êi cña bé phËn chuyªn m«n nghiÖp vô do ®ång chÝ phô tr¸ch phßng c¨n cø n¨ng lùc , tr×nh ®é vµ khèi l­îng c«ng viÖc phô tr¸ch ®Ó ®­a vµo chøc danh vµ tr×nh gi¸m ®èc duyÖt . 2. Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL . * C«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch ®­îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn riªng biÖt c¨n cø theo chøc n¨ng cña qu¶n lý nh»m cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cho c¸c bé phËn cña qu¶n lý ®­îc ph©n quyÒn , tr¸ch nhiÖm trong lÜnh vùc kiÓm tra , kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh trong c¸c lÜnh vùc ®­îc giao quyÒn . Cô thÓ : - §èi víi c¸c phßng ban kinh doanh : hµng th¸ng c¨n cø vµo c¸c b¶ng tæng hîp phiÕu b¸o kÕt qu¶ kinh doanh ( do phßng kÕ to¸n göi sang ) sÏ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra . §ång thêi c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®· thùc hiÖn ®­îc trong kú kÕt hîp víi ®iÒu tra , ph©n tÝch thÞ tr­êng th× tr­ëng phßng sÏ ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch cho kú tíi . - Phßng kÕ to¸n tµi vô : kÕ to¸n tr­ëng cã nhiÖm vô lËp ra c¸c kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ( vÒ doanh thu , lîi nhuËn …) vµ theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc . Do ®ã kÕ to¸n tr­ëng cña doanh nghiÖp th­êng xuyªn hoÆc ®Þnh kú ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch sù biÕn ®éng vÒ doanh thu , lîi nhuËn vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra hay so víi c¸c n¨m tr­íc vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ cho gi¸m ®èc . -Ngoµi c¸c bé phËn trªn ®Þnh kú ( hµng quý , hµng n¨m ) c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao cña doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh , ph©n tÝch c¸c dù ¸n ®Ó thÊy ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n vµ ®ång thêi ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ng¾n vµ dµi h¹n trong t­¬ng lai . Tãm l¹i tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch (VINAMOTOR-TTLC) ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng ®èi phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vµ du lÞch . C«ng t¸c ph©n tÝch ®­îc tiÕn hµnh theo quy tr×nh rÊt khoa häc , do ®ã kÕt qu¶ c«ng t¸c ph©n tÝch kinh tÕ ®· phÇn nµo ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c , cô thÓ c¸c kÕt qu¶ kinh tÕ còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch , chÕ ®é , thÓ lÖ cña nhµ n­íc ®· ban hµnh . §ång thêi ®Ò ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó c¶i tiÕn c«ng t¸c ®· qua , ®éng viªn vµ khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong thêi gian tíi . * Quy tr×nh ph©n tÝch : Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c , c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL nhËn thøc râ ®­îc vai trß cña c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ , chÝnh v× vËy ®¬n vÞ ®· tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh . Quy tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tr¶i qua ba giai ®o¹n c¬ b¶n sau + Giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch : §©y lµ giai ®o¹n khëi ®Çu khi lËp kÕ ho¹ch ph©n tÝch nhµ qu¶n lý sÏ lËp kÕ ho¹ch ph©n tÝch trong ®ã ghi râ néi dung , chØ tiªu cÇn ph©n tÝch , kho¶ng thêi gian mµ c¸c chØ tiªu ®ã ph¸t sinh h×nh thµnh ( th¸ng , quý , n¨m ) , thêi h¹n b¾t ®Çu , thêi h¹n kÕt thóc vµ ng­êi thùc hiÖn cô thÓ c¸c c«ng viÖc ®ã . + Giai ®o¹n ph©n tÝch : Sau khi lËp kÕ ho¹ch ®­îc duyÖt nhµ qu¶n lý ph¶i tiÕn hµnh s­u tÇm , tiÕn hµnh lùa chän tµi liÖu . ViÖc lùa chän sÏ tuú thuéc vµo néi dung , chØ tiªu ph©n tÝch . Th«ng th­êng khi tiÕn hµnh thu thËp sè liÖu ®Ó ph©n tÝch nhµ qu¶n trÞ th­êng lùa chän tõ c¸c nguån tµi liÖu sau : C¨n cø vµo c¸c tµi liÖu kÕ ho¹ch nh­ hÖ thèng c¸c chØ tiªu , c¸c ®Þnh møc kü thuËt ®· ®Ò ra tr­íc ®ã . C¨n cø vµo c¸c tµi liÖu ®· ph©n tÝch ®· h¹ch to¸n trong kú cÇn ph©n tÝch ®Ó rót ra sè liÖu . C¨n cø vµo c¸c nguån tµi liÖu ngoµi h¹ch to¸n nh­ b¸o c¸o tæng kÕt cña doanh nghiÖp , quÇn chóng trong doanh nghiÖp , c¸c biªn b¶n thanh tra kÕ to¸n , kiÓm to¸n . + Giai ®o¹n lËp b¸o c¸o ph©n tÝch . Khi kÕt thóc c«ng t¸c ph©n tÝch th­êng ph¶i lËp b¸o c¸o ph©n tÝch nép cho nhµ qu¶n lý cÊp trªn . Néi dung cña b¸o c¸o th­êng bao gåm : nh÷ng kÕt luËn chñ yÕu qua ®¸nh gi¸ c«ng t¸c cña ®¬n vÞ , nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n ®· ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c cña ®¬n vÞ vµ nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c kú ®· qua vµ khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña ®¬n vÞ . Quy tr×nh trªn lµ rÊt hîp lý vµ khoa häc . Tuy nhiªn do doanh nghiÖp hiÖn nay c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ còng míi chØ b­íc ®Çu ®­îc thùc hiÖn nªn quy tr×nh nµy chØ ®­îc ¸p dông vµo ph©n tÝch c¸c kú cuèi n¨m cßn c¸c ho¹t ®éng ph©n tÝch th­êng xuyªn th× viÖc ph©n tÝch míi chØ ®¬n thuÇn lµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn th«ng qua c¸c sè liÖu ®· thu thËp ®­îc . 3. H×nh thøc tiÒn l­¬ng ¸p dông t¹i doanh nghiÖp : C¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp th­êng ®­îc tr¶ l­¬ng theo h×nh thøc l­¬ng thêi gian .TiÒn l­¬ng mµ c«ng ty tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo thêi gian phô thuéc vµo cÊp bËc chøc vô cña ng­êi lao ®éng ®ã ®ang h­ëng vµ ngµy c«ng nghØ theo chÕ ®é . §èi víi gi¸m ®èc , phã gi¸m ®èc , kÕ to¸n tr­ëng : h­ëng l­¬ng theo chøc danh qu¶n lý quy ®Þnh cña nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp ( Gi¸m ®èc =5,98 ; phã gi¸m ®èc =5,32 ; kÕ to¸n tr­ëng = 4,99 ). L­¬ng tr¶ theo thêi gian ®­îc tÝnh cho ng­êi lao ®éng theo c«ng thøc : TL tg = TLcbn x N Trong ®ã : TLtg : TiÒn l­¬ng thêi gian tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong th¸ng . TLcbn : TiÒn l­¬ng c¬ b¶n theo ngµy cña ng­êi lao ®éng theo th¸ng N : Ngµy c«ng ®­îc nghØ phÐp , nghØ theo chÕ ®é nh­ quy ®Þnh. + NhËn xÐt h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian : H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ¸p dông ®èi víi khèi lao ®éng gi¸n tiÕp trong c«ng ty nÕu hä cã c«ng phÐp , ®i häc , nghØ lÔ …c¸ch tÝnh ®¬n gi¶n , râ rµng chØ c¨n cø vµo l­¬ng cÊp bËc vµ ngµy nghØ theo quy ®Þnh . TiÒn l­¬ng thêi gian trong th¸ng ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc th­êng lµ Ýt v× sè ngµy nghØ theo quy ®Þnh th­êng lµ Ýt v× sè ngµy nghØ theo quy ®Þnh th­êng chiÕm tû lÖ nhá h¬n nhiÒu so víi ngµy c«ng chÕ ®é . Thùc chÊt cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cña c«ng ty lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ mét sè quy ®Þnh cña c«ng ty . +¦u ®iÓm : TiÒn l­¬ng theo thêi gian vÉn ®¶m b¶o sè tiÒn l­¬ng cho nh÷ng ng­êi lao ®éng trong nh÷ng ngµy nghØ lÔ , häc tËp , héi nghÞ . Do sè tiÒn ®­îc h­ëng Ýt nªn h¹n chÕ nhu cÇu nghØ viÖc cña ng­êi lao ®éng trong th¸ng , khi ®ã hä chØ nghØ khi thÊy thËt cÇn thiÕt. + Nh­îc ®iÓm : trong nh÷ng ngµy kh«ng lµm viÖc th× kh«ng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ , n¨ng lùc chÊt l­îng lao ®éng nh­ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian mµ c«ng ty ¸p dông ®· thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®èi víi ng­êi lao ®éng . III . Thùc tr¹ng vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) . 1. Néi dung vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch . Trong thêi gian qua t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ®· dÇn dÇn ®i vµo æn ®Þnh , c¸c chØ tiªu cÇn ph©n tÝch ®· ®­îc ®Ò ra vµ cã biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn . Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn x©y dùng quü l­¬ng kÕ ho¹ch , sè lao ®éng cÇn sö dông trong kú tíi …Tãm l¹i c«ng t¸c ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp chñ yÕu tËp trung vµo hai néi dung chÝnh sau : + Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng . + Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng . 1.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR – TTLC). §Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng trong doanh nghiÖp lý hay ch­a ? C¬ cÊu lao ®éng cã lîi cho t×nh h×nh kinh doanh hay kh«ng th× doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng theo chØ tiªu sau : ChØ tiªu c¬ cÊu vµ tæng lao ®éng trong doanh nghiÖp : §Ó ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña c¬ cÊu vµ lùc l­îng lao ®éng trong doanh nghiÖp th× hµng n¨m vµo cuèi quý IV phßng tæ chøc hµnh chÝnh lµ n¬i qu¶n lý nh©n sù cña C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC )sÏ tiÕn hµnh so s¸nh sè lao ®éng n¨m ph©n tÝch víi c¸c n¨m tr­íc ®ã theo c¸c tiªu thøc nh­ giíi tÝnh , ®é tuæi hay tr×nh ®é ngo¹i ng÷ . Sau khi tiÕn hµnh ph©n tÝch c¨n cø vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch vµ kÕ ho¹ch tuyÓn dông trong kú tiÕp theo nhµ ph©n tÝch sÏ tr×nh gi¸m ®èc ®Ó cã kÕ ho¹ch tuyÓn dông nh©n sù cho phï hîp víi nhu cÇu ®ång thêi cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lùc l­îng lao ®éng hiÖn cã ®Ó cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ tr­êng ngµy cµng c¹nh tranh khèc liÖt .  B¶ng 2 : Ph©n tÝch c¬ cÊu lao ®éng trong n¨m 2005-2006 Qua c«ng t¸c ph©n tÝch c¬ cÊu lao ®éng cña doanh nghiÖp ta thÊy b¶ng biÓu dïng ®Ó ph©n tÝch néi dung nµy cßn ch­a hîp lý . Qua biÓu ta míi thÊy ®­îc sè lao ®éng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi mµ ch­a thÊy ®­îc tû lÖ t¨ng gi¶m vÒ sè lao ®éng trong kú . Khi ph©n tÝch ®¬n vÞ nªn tÝnh thªm cét tû träng ®Ó biÕt ®­îc c¬ cÊu sè lao ®éng theo chØ tiªu ph©n tÝch . §ång thêi ph¶i tÝnh ®­îc tû lÖ t¨ng gi¶m sè lao ®éng cã nh­ vËy míi ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c sù t¨ng gi¶m sè lao ®éng ë c¸c bé phËn . 1.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ). Song song víi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng trong doanh nghiÖp th× nhµ qu¶n lý cßn tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c chi phÝ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp . §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh chi tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp ®· hîp lý ch­a ? L­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c ®· lµm ®­îc chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ ch­a ? ®· thóc ®Èy hiÖu qu¶ c«ng viÖc hay ch­a ? Th× C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) ®· tiÕn hµnh ph©n tÝch chi phÝ tr¶ l­¬ng cho lao ®éng theo c¸c chØ tiªu sau : * Ph©n tÝch tæng hîp chi phÝ tiÒn l­¬ng : Quü l­¬ng cña c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM_DL (VINAMOTOR-TTLC ) chñ yÕu bao gåm quü l­¬ng cho c«ng nh©n viªn chøc . Tr­íc khi tiÕn hµnh ph©n tÝch chi tiÕt tõng quü l­¬ng th× c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR –TTLC) tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ , ph©n tÝch chung t×nh h×nh thùc hiÖn tæng quü l­¬ng cña doanh nghiÖp . Hµng th¸ng , phßng kÕ to¸n cô thÓ lµ kÕ to¸n tr­ëng sÏ c¨n cø vµo quü l­¬ng kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra ®Ó tiÕn hµnh so s¸nh quü l­¬ng thùc tÕ víi quü l­¬ng kÕ ho¹ch . Khi so s¸nh nhµ qu¶n trÞ th­êng x¸c ®Þnh ra sè chªnh lÖch tuyÖt ®èi råi tõ ®ã x¸c ®Þnh tû lÖ t¨ng gi¶m cña quü l­¬ng . Sau ®ã tiÕn hµnh so s¸nh tû lÖ t¨ng gi¶m cña quü l­¬ng víi tû lÖ t¨ng gi¶m cña doanh thu trong kú ®Ó thÊy ®­îc sù t¨ng gi¶m quü l­¬ng cña doanh nghiÖp cã hîp lý kh«ng . 1.3. Nguån tµi liÖu ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) . ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng – tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR – TTLC) dùa vµo c¸c tµi liÖu sau + C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch , ®Þnh møc lao ®éng – tiÒn l­¬ng ®­îc lËp ra tõ c¸c kú tr­íc . + C¸c sè liÖu thèng kª doanh thu , tµi liÖu kÕ to¸n chi phÝ tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ . + C¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng cña nhµ n­íc , cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn cña nghµnh , cña bé lao ®éng , cña c¬ quan b¶o hiÓm lao ®éng x· héi . + C¸c hîp ®ång lao ®éng vµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý lao ®éng . 2. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL(VINAMOTOR – TTLC). 2.1. §¸nh gi¸ chung : Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC ) , ®i s©u t×m hiÓu c«ng t¸c ph©n tÝch kÕt hîp víi lý luËn ë tr­êng em nhËn thÊy r»ng c¸c th«ng tin cña ph©n tÝch kinh tÕ nãi chung vµ ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng nãi riªng lµ rÊt quan träng cho c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ qu¶n lý còng nh­ sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . Nã gióp cho nhµ qu¶n trÞ n¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin cña qu¸ khø , hiÖn t¹i còng nh­ dù b¸o trong t­¬ng lai , tõ ®ã cã c¸i nh×n chÝnh x¸c h¬n t×nh h×nh sö dông lao ®éng vµ viÖc chi tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong viÖc qu¶n lý lao ®éng – tiÒn l­¬ng nh»m gãp phÇn t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp . Do vËy môc tiªu cña viÖc ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng lµ nh»m t¨ng c­êng cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp , thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay . Cïng víi sù bïng næ cña th«ng tin , c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) ®· tõng b­íc ph¸t triÓn vµ ®ang nç lùc phÊn ®Êu vµ phôc vô ®¾c lùc cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc . §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nhµ qu¶n lý vµ sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®· phÇn nµo tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh ®Æc biÖt lµ ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng . §iÒu ®ã thÓ hiÖn qua nh÷ng ­u ®iÓm trong c«ng t¸c ph©n tÝch hiÖn nay cña doanh nghiÖp . 2.2. Nh÷ng ­u ®iÓm : - Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng – tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn , liªn tôc t¹i nhiÒu bé phËn kh¸c nhau tõ ®ã ®· ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho nhµ qu¶n lý ®ång thêi ®¶m b¶o ®­îc sù chÝnh x¸c , kh¸ch quan cña th«ng tin . - Doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch so s¸nh kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ ph©n tÝch lµm cho doanh nghiÖp thÊy râ ®­îc t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña chØ tiªu ph©n tÝch ®ång thêi cho doanh nghiÖp thÊy ®­îc nguyªn nh©n g©y nªn sù t¨ng gi¶m ®ã . §iÒu nµy rÊt phï hîp ®èi víi mét doanh nghiÖp TM-DL nh­ c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR-TTLC ) . - C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) ®· ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c qu¶n lý , thu thËp sè liÖu cho c«ng t¸c ph©n tÝch lµm cho kÕt qu¶ ph©n tÝch chÝnh x¸c h¬n , ®ång thêi gi¶m ®­îc sè lao ®éng trong c«ng t¸c ph©n tÝch mµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc vÉn cao . - C¸c chØ tiªu trong ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng cña C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) th­êng lµ c¸c chØ tiªu cÇn thiÕt trong c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp . Trong n¨m qua , c«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ( VINAMOTOR –TTLC ) ®· ®i s©u vµo ph©n tÝch c¸c néi dung trªn vµ tõ ®ã cã c¬ së cho viÖc ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh quan träng cña nhµ qu¶n trÞ . Xu h­íng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi nh­ sau : + VÒ bé m¸y qu¶n lý : doanh nghiÖp sÏ thµnh lËp thªm bé phËn kinh doanh tiÕp thÞ . Bé phËn nµy cã nhiÖm vô t×m hiÓu thÞ tr­êng ®Ó cã kÕ ho¹ch më réng kinh doanh . +VÒ biªn chÕ vµ nh©n sù trong hai n¨m tíi : Dù kiÕn c¬ cÊu sö dông lao ®éng n¨m 2006-2007 2.3. Mét sè nh­îc ®iÓm trong c«ng t¸c ph©n tÝch : KÕt qu¶ cña c«ng t¸c ph©n tÝch lao ®éng tiÒn l­¬ng trong C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL ®· ®em l¹i nhiÒu quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong c«ng cuéc bè trÝ lao ®éng , chi tr¶ tiÒn l­¬ng . §iÒu nµy cho ta thÊy r»ng c«ng t¸c ph©n tÝch cña doanh nghiÖp lµ cã hiÖu qu¶ . Tuy nhiªn ngoµi nh÷ng ­u ®iÓm trªn doanh nghiÖp cßn mét sè tån t¹i trong c«ng t¸c ph©n tÝch nh­ sau: - VÒ c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch : + C«ng t¸c ph©n tÝch tiÕn hµnh ph©n tÝch ch­a s©u cßn rÊt nhiÒu c¸c chØ tiªu cÇn ph©n tÝch ®· bÞ bá qua nh­ viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng tiÒn l­¬ng lµ néi dung rÊt quan träng mµ doanh nghiÖp ch­a tiÕn hµnh ph©n tÝch ®ång thêi c«ng t¸c ph©n tÝch ch­a ®i s©u cô thÓ vµo c¸c bé phËn nhá nªn ch­a t×m ®­îc nguyªn nh©n cña sù yÕu kÐm . + Do ch­a cã bé phËn chuyªn tr¸ch trong ph©n tÝch lao ®éng – tiÒn l­¬ng mµ c«ng viÖc chñ yÕu do phßng tæ chøc hµnh chÝnh vµ c¸c bé phËn liªn quan tiÕn hµnh v× vËy kÕt qu¶ ph©n tÝch míi chØ cã ý nghÜa phôc vô cho tõng bé phËn riªn lÎ mµ ch­a cã nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ . + C«ng t¸c ph©n tÝch cßn mang tÝnh chñ quan cña nh÷ng nhµ ph©n tÝch . - VÒ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch : Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch C«ng ty cæ phÇn xuÊt khÈu lao ®éng TM-DL (VINAMOTOR-TTLC) rÊt Ýt sö dông c¸c b¶ng biÓu , viÖc ph©n tÝch mét sè chØ tiªu míi chØ ®¬n thuÇn dùa trªn c¸c sè liÖu ®· tæng hîp hµng kú ( th¸ng , quý , n¨m ) ®Ó so s¸nh sù t¨ng gi¶m mµ ch­a ®i s©u ph©n tÝch ®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n . - VÒ néi dung ph©n tÝch : + C¸c chØ tiªu mang tÝnh tæng qu¸t , ch­a ®i s©u ph©n tÝch mét c¸ch chi tiÕt tõ ®ã ch­a t×m ra®­îc c¸c nguyªn nh©n g©y nªn sù yÕu kÐm trong c«ng viÖc . + Ch­a ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong doanh nghiÖp tõ ®ã ch­a ®­a ra ®­îc c¸c chØ tiªu nh­ hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng , hiÖu suÊt tiÒn l­¬ng , kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét nh©n viªn trong c«ng ty do ®ã kh«ng thÓ so s¸nh ®­îc c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong nghµnh .