Chuyên đề Hoàn thiện quá trình hạch toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh và phân phối kết quả hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại

gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh khi thanh lý vµ nh­îng b¸n) - Chi phÝ cho viÖc thu håi c¸c kho¶n nî ®· xo¸ - Gi¸ trÞ tæn thÊt thùc tÕ sau khi ®· gi¶m trõ tiÒn ®Òn bï ng­êi ph¹m lçi, tæ chøc b¶o hiÓm trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi ( nÕu cã) vµ sè ®· ®­îc bï ®¾p b»ng c¸c quÜ dù phßng - C¸c kho¶n chi bÊt th­êng kh¸c Sau khi x¸c ®Þnh lîi tøc cña tõng ho¹t ®éng tiÕn hµnh tæng hîp l¹i ta sÏ ®­îc lîi tøc thuÇn tr­íc thuÕ: Lîi tøc thuÇn tr­íc thuÕ = Lîi tøc H§KD + Lîi tøc H§TC + Lîi tøc BT II/ Néi dung vµ nguyªn t¾c ph©n phèi kÕt qu¶ H§ KINH DOANH Sau mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp thu ®­îc mét kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n phèi lîi nhuËn ®ã * Ph©n phèi lîi nhuËn lµ viÖc ph©n chia sè lîi nhuËn thu d­îc sau mét kú kinh doanh thµnh c¸c phÇn tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh trong tõng thêi kú. 1. Néi dung viÖc thùc hiÖn viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Theo nghÞ ®Þnh 59/CP NghÞ ®Þnh ChÝnh phñ ban hµnh qui chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc, lîi nhuËn thùc hiÖn trong n¨m cña nhµ n­íc, lîi nhuËn thùc hiÖn trong n¨m cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n phèi theo thø tù nh­ sau: - Nép thuÕ lîi tøc theo luËt ®Þnh - Nép tiÒn thu vÒ sö dông vèn Ng©n s¸ch nhµ n­íc - Trõ c¸c kho¶n tiÒn ph¹t vi ph¹m thu nép ng©n s¸ch, tiÒn ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, vi ph¹m hîp ®ång, ph¹t nî qu¸ h¹n c¸c kho¶n chi phÝ hîp lÖ ch­a ®­îc trõ khi x¸c ®Þnh thuÕ lîi tøc ph¶i nép - Trõ vµo c¸c kho¶n lç ch­a ®­îc trõ vµo lîi nhuËn tr­íc thuÕ lîi tøc - §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc kinh doanh mét sè ngµnh ®Æc thï mµ ph¸p luËt qui ®Þnh ph¶i trÝch lËp c¸c quÜ ®Æc biÖt tõ lîi nhuËn sau khi ®· nép c¸c kho¶n nªu trªn, doanh nghiÖp trÝch lËp c¸c quÜ ®ã theo tû lÖ ®· ®­îc nhµ n­íc qui ®Þnh - PhÇn lîi nhuËn cßn l¹i trÝch lËp c¸c quÜ cña doanh nghiÖp theo tû lÖ nh­ sau: a/ QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn: møc trÝch tèi thiÓu 50% b/ QuÜ dù phßng tµi chÝnh: trÝch 10% sè d­ cña quÜ nµy, tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 25% vèn ®iÒu lÖ c/ QuÜ dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm: trÝch 5% møc tèi ®a cña quÜ kh«ng v­ît qu¸ 6 th¸ng l­¬ng thùc hiÖn d/ PhÇn lîi nhuËn cßn l¹i sau khi trÝch ®ñ c¸c quÜ trªn doanh nghiÖp trÝch quÜ phóc lîi vµ quÜ khen th­ëng theo qui ®Þnh: + TrÝch tèi ®a kh«ng qu¸ 3 th¸ng l­¬ng thùc tÕ nÕu tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn n¨m nay kh«ng thÊp h¬n tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn n¨m tr­íc. + TrÝch tèi ®a kh«ng qu¸ 2 th¸ng l­¬ng thùc tÕ nÕu tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn n¨m nay thÊp h¬n tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn n¨m tr­íc. * ThuÕ lîi tøc:Lµ mét lo¹i thuÕ thùc thu nh»m ®éng viªn mét phÇn lîi tøc cña c¸c c¬ së kinh doanh cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®¶m b¶o sù ®ãng gãp c«ng b»ng hîp lý gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. C¨n cø ®Ó tÝnh thuÕ lîi tøc lµ tæng lîi tøc chÞu thuÕ hµng n¨m vµ thuÕ suÊt. ThuÕ lîi tøc ph¶i nép trong n¨m = Tæng sè lîi tøc chÞu thuÕ c¶ n¨m x ThuÕ suÊt thuÕ lîi tøc Lîi tøc chÞu thuÕ = Tæng sè doanh thu - C¸c kho¶n chi phÝ kinh doanh hîp lÖ hîp lý cña c¬ së kinh doanh cã liªn quan ®Õn lîi tøc chÞu thuÕ trong kú + C¸c kho¶n lîi tøc kh¸c - Doanh thu ®Ó tÝnh lîi tøc chÞu thuÕ lµ toµn bé tiÒn b¸n hµng, tiÒn gia c«ng, tiÒn hoa hång, tiÒn dÞch vô vµ c¸c kho¶n thu kh¸c ch­a trõ mét kho¶n phÝ tæn nµo cña c¬ së kinh doanh trong kú tÝnh thuÕ - C¸c kho¶n chi phÝ ®­îc khÊu trõ ph¶i lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã quan hÖ tíi doanh nghiÖp - Chi phÝ ®­îc khÊu trõ ph¶i lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ vµ mang tÝnh hîp lý. - C¸c kho¶n chi phÝ ®­îc khÊu trõ ph¶i lµ nh÷ng kho¶n chi g¾n víi qu¸ tr×nh t¹o lîi tøc - Lîi tøc kh¸c cña c¬ së kinh doanh ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­ l·i ng©n hµng, lîi tøc cña ho¹t ®éng kinh doanh.. * Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh: Dïng ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh ( kÓ c¶ tr­êng hîp liªn doanh, gãp vèn cæ phÇn, mua cæ phiÕu) ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ d©y chuyÓn c«ng nghÖ, nghiªn cøu ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, trî gióp thªm cho viÖc ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong doanh nghiÖp, trÝch nép ®Ó h×nh thµnh quü ®Çu t­ ph¸t triÓn ,quü nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o tËp trung ( nÕu cã) cña tæng c«ng ty ( nÕu lµ thµnh viªn cña tæng c«ng ty) theo tû lÖ do Héi ®ång qu¶n trÞ tæng c«ng ty quyÕt ®Þnh. * Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm Dïng ®Ó cho ®µo t¹o c«ng nh©n viªn do thay ®æi c¬ cÊu hoÆc c«ng nghÖ, ®µo t¹o nghÒ dù phßng cho lao ®éng n÷ cu¶ doanh nghiÖp vµ båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. trî cÊp cho ng­êi lao ®éng th­êng xuyªn trong doanh nghiÖp nay bÞ mÊt viÖc lµm. * Quü khen th­ëng phóc lîi - Quü khen th­ëng: §­îc lËp ra víi môc ®Ých t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng quyÒn lîi cña m×nh khi cã ®ãng gãp tÝch cùc cho vÖc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp theo qui ®Þnh chÝnh s¸ch khen th­ëng cña nhµ n­íc. vµ doanh nghiÖp d­íi c¸c h×nh thøc: + Khen th­ëng hµng th¸ng + Khen th­ëng ®ét xuÊt cho nh÷ng c¸ nh©n cã thµnh tÝch trong c¸c cuéc vËn ®éng thi ®ua hay trong tõng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh + Khen th­ëng ®Þnh kú vµo ®ît s¬ kÕt, tæng kÕt - Quü phóc lîi: §­îc lËp ra víi môc ®Ých sö dông cho c¸c c«ng tr×nh, c«ng t¸c phóc lîi nh­: + §Çu t­ x©y dùng hoÆc söa ch÷a c«ng tr×nh phóc lîi cña doanh nghiÖp + Chi cho c¸c ho¹t ®éng phóc lîi c«ng céng cña tËp thÓ c«ng nh©n viªn doanh nghiÖp. phóc lîi x· héi + Gãp mét phÇn vèn ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi chung trong ngµnh hoÆc c¸c ®¬n vÞ kh¸c theo hîp ®ång + Trî cÊp khã kh¨n ®ét xuÊt cho nh÷ng lao ®éng kÓ c¶ tr­êng hîp vÒ h­u, mÊt søc, l©m vµo hoµn c¶nh khã kh¨n kh«ng n¬i n­¬ng tùa hoÆc lµm c«ng t¸c tõ thiÖn x· héi... 2. Nguyªn t¾c ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh hµng th¸ng, hµng quÝ nh­ng chØ ®­îc xÐt duyÖt c«ng nhËn khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc xÐt duyÖt. Do ®ã viÖc ph©n phèi lîi nhuËn ®­îc tiÕn hµnh theo hai b­íc: B­íc 1: T¹m ph©n phèi theo kÕ ho¹ch ®­îc tiÕn hµnh hµng th¸ng, hµng quÝ. Sè t¹m ph©n phèi kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sè lîi nhuËn trong kú. B­íc 2: Ph©n phè chÝnh thøc ( ®iÒu chØnh sè ®· ph©n phèi theo kÕ ho¹ch theo sè thùc tÕ ®­îc ph©n bè) ®­îc tiÕn hµnh khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc xÐt duyÖt III/ ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. 1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông hµng lo¹t c¸c c«ng cô kh¸c nhau trong ®ã kÕ to¸n ®­îc coi lµ c«ng cô quan träng vµ h÷u hiÖu nhÊt v× kÕ to¸n lµ c«ng viÖc ghi chÐp tÝnh to¸n tæng hîp b»ng mét hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p dïng ®Ó cung cÊp c¸p th«ng tin cÇn thiÕt vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh»m gióp chñ thÓ qu¶n lý ®Ò ra c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u. MÆt kh¸c kÕ to¸n cßn cung cÊp c¸c th«ng tin ®Ó phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸ c¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét doanh nghiÖp còng nh­ dù ®o¸n ®­îc sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ã trong t­¬ng lai. Theo ®iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n nhµ n­íc vai trß cña kÕ to¸n: " §èi víi nhµ n­íc kÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó tÝnh to¸n x©y dùng vµ kiÓm tra viÖc chÊp hµnh ng©n s¸ch nhµ n­íc, ®Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi c¸c tæ chøc xÝ nghiÖp kÕ to¸n lµ c«ng cô ®iÒu hµnh qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tÝnh to¸n kinh tÕ vµ kiÓm tra viÖc b¶o vÖ vµ sö dông tµi s¶n vËt t­ t×m vèn, nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh." NÒn s¶n xuÊt x· héi cµng ph¸t triÓn kÕ to¸n cµng trë nªn quan träng. V× vËy, ®Ó n©ng cao h¬n n÷a vai trß cña m×nh trong qu¶n lý kinh tÕ ®ßi hái viÖc kh«ng ngõng hoµn thiÖn trong tõng bé phËn kÕ to¸n lµ tÊt yÕu, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Nguyªn nh©n thø hai dÉn tíi viÖc ph¶i tæ chøc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ lîi nhuËn lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ gãc ®é doanh nghiÖp ta thÊy r»ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu nhËp chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó ®¹t ®­îc thu nhËp ®ã tõ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®­îc l·i. Lîi nhuËn cßn lµ nguån tÝch luü c¬ b¶n ®Ó më réng t¸i s¶n xuÊt x· héi tham gia ®ãng gãp ng©n s¸ch nhµ n­íc th«ng qua nép thuÕ lîi tøc.§ång thêi lîi nhuËn lµ nguån tµi chÝnh bï ®¾p thiÖt h¹i rñi ro trong kinh doanh còng nh­ khuyÕn khÝch vËt chÊt c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp cã nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c mÆt c«ng t¸c kh¸c nhau vµ còng cã nhiÒu chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p ®ã. Nh­ng ®iÒu quan träng cÇn chó ý lµ ph¶i xem xÐt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p trong mèi quan hÖ víi lîi nhuËn. Cuèi cïng ®iÒu chóng ta ®Òu biÕt lµ doanh nghiÖp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ lµ ®Ó thu lîi nhuËn vµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Trong kú ho¹t ®éng kinh doanh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®­îc t¹m ph©n phèi cho tíi cuèi niªn ®é khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc xÐt duyÖt doanh nghiÖp míi ph©n phèi chÝnh thøc. ChÝnh v× thÕ ph©n phèi lîi nhuËn ®óng ®¾n hîp lý sÏ cã t¸c dông ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, phÊn ®Êu hoµn th¸nh kÕ ho¹ch tiÕt kiÖm chi phÝ tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn. MÆt kh¸c ph©n phèi lîi nhuËn ®­îc sö dông nh­ mét ®ßn bÈy kinh tÕ trong viÖc khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng kinh tÕ cña doanh nghiÖp, ph¸t huy cao ®é quyÒn tù chñ tµi chÝnh, gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ gi÷a nhµ n­íc, doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy th× lîi nhuËn còng nh­ ph©n phèi lîi nhuËn cÇn ®­îc ph¶n ¸nh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c hîp lý. Tuy nhiªn trong thùc tÕ, do nh÷ng môc ®Ých kh«ng lµnh m¹nh doanh nghiÖp cã thÓ ph¶n ¸nh sai lÖch kÕt qu¶ kinh doanh theo nh÷ng ®Þnh h­íng kh¸c nhau kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i theo dâi vµ ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, cung cÊp nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c cho c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn nh»m phôc vô cho c«ng t¸c l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ph©n phèi kÕt qu¶ . Cïng víi viÖcph¶n ¸nh sai lÖch kÕt qu¶ kinh doanh theo nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau c«ng t¸c kÕ to¸n ë nhiÒu doanh nghiÖp cßn nhiÒu tån t¹i vµ yÕu kÐm, chÊt l­îng cña tµi liÖu kh«ng ®­îc ®¶m b¶o, thiÕu chÝnh x¸c vµ kÞp thêi, lËp chøng tõ kÕ to¸n ch­a ®Çy ®ñ, ch­a hîp lý, hîp lÖ, ghi chÐp sæ s¸ch kh«ng cËp nhËt ®Çy ®ñ, hiÖn t­îng gian lËn ®Ó ngoµi sæ, c¸c ph­¬ng ph¸p cËp nhËt ph©n bæ chi phÝ kh«ng râ rµng kh«ng ®óng chÕ ®é, thiÕu trung thùc. KÕt qu¶ x¸c ®Þnh sai lÖch ®Ó trèn thuÕ, c«ng nî d©y d­a, ph©n phèi thiÕu c«ng b»ng. T×nh tr¹ng "l·i gi¶ lç thËt" lµ h¹ch to¸n thiÕu ®Ó b¸o c¸o ®¶m b¶o sù tån t¹i cña doanh nghiÖp víi cÊp trªn hoÆc ®Ó thu hót sù tham gia ®Çu t­ hïn vèn cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ngoµi doanh nghiÖp khuyÕch tr­¬ng. phãng ®¹i kÕt qu¶ cña m×nh. H¹ch to¸n " lç gi¶ l·i thËt" lµ h¹ch to¸n ®Ó trèn tr¸nh nghÜa vô víi nhµ n­íc. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ còng cßn nhiÒu bÊt hîp lý nh­ kÕt cÊu c¸c quü kh«ng phï hîp víi xu thÕ kinh tÕ hiÖn nay, viÖc sö dông c¸c quü cßn tuú tiÖn ch­a ®óng môc ®Ých. §ång thêi víi c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ®· t¹o ra sù ph©n ho¸ bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nhµ n­íc ch­a qu¶n lý ®­îc lîi nhuËn cña hä v× vËy ch­a cã c¨n cø ®Ó tÝnh thuÕ. T×nh tr¹ng trèn lËu thuÕ bu«n b¸n qua biªn giíi trong n­íc, lµm hµng gi¶, nóp bãng c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ®Ó trèn thuÕ cßn kh¸ phæ biÕn. Do vËy cÇn hoµn thiÖn qu¸ trinh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tiÕn hµnh víi c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ph©n phèi lîi nhuËn cã sù ®ång bé víi viÖc ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. 2. Néi dung cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó viÖc h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc chÝnh x¸c th× yªu cÇu qu¸ tr×nh h¹ch to¸n ph¶i hîp lý khoa häc hay nãi c¸ch kh¸c lµ ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n võa ph¶i phï hîp víi chÕ ®é nhµ n­íc võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh ®ång thêi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ chøc n¨ng kÕ to¸n víi chÊt l­îng cao nhÊt, chi phÝ h¹ch to¸n Ýt nhÊt. 2.1 Hoµn thiÖn vÒ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nã kh«ng chØ ®¶m b¶o trang tr¶i c¸c chi phÝ, thùc hiÖn nghÜa vô nhµ n­íc, më réng kinh doanh mµ cßn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã c¸c chñ doanh nghiÖp quan t©m nhÊt ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kÕt qu¶ kinh doanh, v× thÕ ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®óng nguyªn t¾c qui ®Þnh chÝnh x¸c. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh gièng nh­ môc 2 phÇn I. Tuy nhiªn trong ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cßn mét sè vÊn ®Ò tån t¹i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Do tÝnh chÊt quan träng cña kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cho nªn viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn kÕ to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh . Cïng víi viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ph­¬ng ph¸p ph©n phèi kÕt qu¶ còng rÊt quan träng . V× ph©n phèi lîi nhuËn nh»m môc ®Ých t¸i ®Çu t­ më réng n¨ng lùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng . KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc chia lµm hai phÇn: mét phÇn chia vµ mét phÇn kh«ng chia. Tû lÖ phÇn chia vµ kh«ng chia còng nh­ tû lÖ h×nh thµnh c¸c quÜ xÝ nghiÖp tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ( ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc) chÝnh s¸ch chia l·i cæ phÇn cña ®¹i héi cæ ®«ng (®èi víi c«ng ty cæ phÇn) trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.VÒ nguyªn t¾c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc ph©n phèi gièng nh­ môc 2 phÇn II. Tuy trong qu¸ tr×nh ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®· béc lé nh÷ng tån t¹i trong chÕ ®é tµi chÝnh còng nh­ trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n ë c¸c doanh nghiÖp . V× vËy ®Ó viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ ®¶m b¶o lîi Ých cho nhµ n­íc doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng ph¶n ¸nh ®óng ®¾n nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc th× viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ tÊt yÕu. 2.2 Hoµn thiÖn kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ . H¹ch to¸n ban ®Çu lµ qu¸ tr×nh theo dâi ghi chÐp hÖ thèng c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ trªn chøng tõ lµm c¬ së cho h¹ch to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt. H¹ch to¸n ban ®Çu lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕ to¸n sö dông nh÷ng chøng tõ ban ®Çu nh­: - B¶ng tÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh - C¸c chøng tõ gèc ph¶n ¸nh thu chi vÒ nghiÖp vô tµi chÝnh thu chi bÊt th­êng. - C¸c biªn b¶n vÒ xö lý tµi s¶n thiÕu hôt, chi thõa 2.3 Hoµn thiÖn viÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n §Ó ph¶n ¸nh tæng hîp kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh" vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan nh­: TK 511 " Doanh thu b¸n hµng" TK 711 " Thu ho¹t ®éng tµi chÝnh " TK 721 " Thu ho¹t ®éng bÊt th­êng" TK 632 " Gi¸ vèn hµng b¸n" TK 641 " Chi phÝ b¸n hµng" TK 642 " Chi phÝ qu¶n lý" TK 821 " Chi phÝ bÊt th­êng" TK 811 " Chi phÝ tµi chÝnh" TK 421 " L·i ch­a ph©n phèi" Tµi kho¶n 911 dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp sau mét kú h¹ch to¸n. Ngoµi viÖc h¹ch to¸n tæng hîp kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cßn ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i ho¹t ®éng (ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô, lao vô vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c). Trong tõng lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh cã thÓ h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm, ngµnh hµng, lao vô dÞch vô. Doanh thu b¸n thµnh phÈm hµng ho¸, dÞch vô, lao vô ®­îc chuyÓn sang tµi kho¶n 911 lµ doanh thu thuÇn tøc lµ doanh thu ®· trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. §ång thêi ®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ l·i lç cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 421 "l·i ch­a ph©n phèi" vµ mét sè tµi kho¶n liªn quan nh­: TK 111 " TiÒn mÆt" TK 112 " TiÒn göi ng©n hµng " TK 3334 " ThuÕ lîi tøc" TK 411 " Nguån vèn kinh doanh" TK 414 " QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn" TK 4151 " QuÜ dù phßng tµi chÝnh" TK 416 " QuÜ dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm" TK 413 " QuÜ khen th­ëng phóc lîi" KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶n ¸nh bªn cã tµi kho¶n 421 lµ lîi nhuËn tr­íc khi nép thuÕ lîi tøc cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ lîi nhuËn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lîi nhuËn kh¸c. ViÖc t¹m nép thuÕ lîi tøc theo kÕ ho¹ch thùc l·i hµng th¸ng, quÝ vµ viÖc t¹m trÝch lËp c¸c quÜ cña doanh nghiÖp trong n¨m ph¶i ®¶m b¶o ®óng qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Ngoµi ra tµi kho¶n 421 cßn ph¶i theo dâi h¹ch to¸n chi tiÕt l·i n¨m tr­íc vµ l·i n¨m nay trong ®ã cÇn theo dâi tõng néi dung ph©n phèi ( nh­ thuÕ lîi tøc, trÝch lËp c¸c quÜ bæ sung nguån vèn kinh doanh). Trªn ®©y lµ qu¸ tr×nh vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n vµo h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ . Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh vËn dông nµy cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i cÇn ph¶i hoµn thiÖn. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã qui m« lín víi nhiÒu chi nh¸nh, cöa hµng..., nh÷ng tån t¹i ®ã sÏ ¶nh h­ëng tíi yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp vÒ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Nh­ vËy ®ßi hái kÕ to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ bªn c¹nh viÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn ph¶i lËp thªm c¸c tµi kho¶n chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng chi tiÕt thu nhËn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vÒ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. 2.4 Hoµn thiÖn vÒ sæ s¸ch kÕ to¸n ViÖc vËn dông sæ s¸ch kÕ to¸n tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vµ ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n vµ tuú thuéc vµo møc ®é trang bÞ kü thuËt cho c«ng t¸c kü thuËt cho c«ng t¸c kÕ to¸n. Cã bèn h×nh thøc kÕ to¸n ®ang ®­îc ¸p dông t¹i c¸c doanh nghiÖp bao gåm: - H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i - H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ - H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung - H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ ViÖc vËn dông sæ s¸ch kÕ to¸n hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho kÕ to¸n thu nhËp hÖ thèng ho¸ c¸c chØ tiªu kinh tÕ mét c¸ch kÞp thêi ®Çy ®ñ, cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho qu¶n lý ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph©n phèi lao ®éng kÕ to¸n hîp lý trªn c¬ së ®ã ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kÕ to¸n. Mçi h×nh thøc kÕ to¸n ®Òu cã hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n riªng. Doanh nghiÖp lùa chän h×nh thøc nµo sÏ sö dông hÖ thèng sæ s¸ch cña hÖ thèng ®ã. Dùa vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh, tæ chøc tr×nh ®é ®éi ngò kÕ to¸n, yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp lùa chän h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp.Sau khi lùa chän h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp víi doanh nghiÖp m×nh c¸c doanh nghiÖpph¶i x©y dùng hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n cña h×nh thøc kÕ to¸n ®ã ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: + HÖ thèng sæ s¸ch ®ã ph¶i ®¬n gi¶n gän nhÑ tiÖn lîi cho viÖc ghi chÐp gi¶m tíi møc thÊp nhÊt c«ng viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n nh­ng vÉn ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. + Tuú theo c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh còng nh­ yªu cÇu qu¶n lý më sæ chi tiÕt theo dâi chÆt chÏ + Ghi chÐp sæ s¸ch kÞp thêi ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nh»m cung cÊp th«ng tin cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c nhµ qu¶n lý. 2.5 Hoµn thiÖn viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh B¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o ®­îc lËp dùa vµo ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n theo c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ph¸t sinh t¹i thêi ®iÓm ho¨c thêi kú nhÊt ®Þnh. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh mét c¸ch hÖ thèng t×nh h×nh tµi s¶n ®¬n vÞ t¹i nh÷ng thêi ®iÓm kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ t×nh h×nh sö dông vèn trong thêi kú nhÊt ®Þnh. §ång thêi ®­îc gi¶i tr×nh gióp cho c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin tµi chÝnh nhËn biÕt ®­îc thùc tr¹ng tµi hÝnh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ ®Ó ra quyÕt ®Þnh thÝch hîp. + Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh , hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh thèng nhÊt b¾t buéc bao gåm ba b¸o c¸o: "B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n", "KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh", "ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh". Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®èi t­îng sö dông th«ng tin tµi chÝnh rÊt réng r·i: C¸c nhµ qu¶n lý nhµ n­íc, qu¶n lý doanh nghiÖp, chñ ®Çu t­, tµi trî... V× vËy viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c trung thùc, nép ®óng thêi h¹n cã ý nghÜa quan träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh tµi chÝnh. Thêi h¹n lËp vµ göi b¸o c¸o tµi chÝnh do c¸c c¬ quan nhµ n­íc qui ®Þnh cô thÓ. §èi víi " B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ "B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh " ph¶i lËp vµo ngµy cuèi cïng cña quý, n¨m b¶n "ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh" lËp vµo thêi ®iÓm 31/12. Thêi gian c«ng bè c«ng khai chËm nhÊt lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy lËp vµ göi b¸o c¸o tµi chÝnh. Tuy nhiªn viÖc hoµn thiÖn b¸o c¸o tµi chÝnh vÉn lµ cÇn thiÕt. Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, ngoµi viÖc lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, doanh nghiÖp cÇn lËp thªm b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh theo tõng ®èi t­îng chi tiÕt ( B¸o c¸o qu¶n trÞ ). ViÖc lËp b¸o c¸o qu¶n trÞ vÒ kinh doanh cã thÓ dùa vµo c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt cña tµi kho¶n 911 vµ sæ kÕ to¸n liªn quan ®Ó lËp. Hoµn thiÖn lËp b¸o c¸o tµi chÝnh lµ rÊt cÇn thiÕt, quan träng bëi v× chóng cung cÊp chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh gióp kiÓm tra ph©n tÝch mét c¸ch tæng hîp toµn diÖn cã hÖ thèng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §ång thêi nã còng cung cÊp nh÷ng th«ng tin sè liÖu ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n nãi chung còng nh­ h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ nãi riªng, t×nh h×nh chÊp hµnh chÕ ®é tµi chÝnh, chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, cung cÊp nh÷ng sè liÖu ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tiÒm n¨ng kinh tÕ tµi chÝnh. Ch­¬ng 2: T×nh h×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty TM Phô tïng thiÕt bÞ SPM I/ T×nh h×nh tæ chøc kinh doanh vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM. 1. §Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh 1.1 Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM lµ mét DN ngoµi quèc doanh ®­îc thµnh lËp víi môc ®Ých: - Khai th¸c c¸c nguån vËt t­ m¸y mãc chuyªn dïng cho tæng c«ng ty vµ ngµnh - T×m thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm c¬ khÝ c«ng nghiÖp cho c¸c ®¬n vÞ trong tæng c«ng ty s¶n xuÊt - NhËp khÈu, cung cÊp c¸c lo¹i vËt t­ thiÕt bÞ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc - X©y dùng hÖ thèng ph©n phèi tiªu thô c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp th«ng qua hÖ thèng cöa hµng chi nh¸nh Ngoµi ra c«ng ty cßn cã nhiÖm vô: - Kinh doanh c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghiÖp dông cô phô tïng cho c¸c c¬ së trong n­íc vµ n­íc ngoµi s¶n xuÊt nh­ c¸c lo¹i m¸y c«ng cô, m¸y b¬m dông cô c¾t, dông cô ®o ®¸ mµi, thiÕt bÞ cÇm tay... ®ång thêi cung cÊp c¸c lo¹i s¾t thÐp chÕ t¹o th«ng dông vµ chuyªn m«n cho ngµnh c¬ khÝ. - NhËn lµm ®¹i lý giíi thiÖu cung øng tiªu thô vËt t­ s¶n phÈm cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc vµ ngoµi n­íc vÒ c¸c mÆt hµng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp. - Chuyªn b¸n c¸c s¶n phÈm æ bi cÇu, æ l¨n liªn æ bi ®Æc biÖt dông cô th¸o l¾p æ bi thiÕt bÞ ®o kiÓm vßng bi më c¸c lo¹i. - Thùc hiÖn c¸c dÞch vô th¸o l¾p, ®o kiÓm c¸c vßng bi ®Æc chñng. - Tæ chøc héi th¶o vµ h­íng dÉn kü thuËt sö dông vßng bi. 1.2 Qui m«, tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM cã nhiÒu c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n t­¬ng ®èi ®ång ®Òu. §©y lµ ®¬n vÞ tæ chøc qu¶n lý theo mét cÊp, gi¸m ®èc c«ng ty lµ ng­êi l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o chung, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc cÊp trªn vµ toµn c«ng ty. Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ c¸c phßng chøc n¨ng. + Phßng kinh doanh chuyªn ngµnh 1: Cã chøc n¨ng chuyªn doanh c¸c lo¹i vËt t­ chuyªn dông nh­ thÐp chÕ t¹o, thÐp hîp kim, thÐp kh«ng rØ chÞu nhiÖt, c¸c lo¹i kim lo¹i mÇu, c¸c lo¹i d©y chuyÒn thiÕt bÞ toµn bé, hµng ho¸. + Phßng kinh doanh chuyªn ngµnh 2 Chuyªn kinh doanh cung cÊp c¸c dông cô ®o c¬ khÝ ®iÖn , vßng bi, c¸c thiÕt bÞ b¶o d­ìng l¾p r¸p vßng bi + Phßng tæ chøc (Phã gi¸m ®èc nh©n sù): S¾p xÕp tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é theo Bé luËt lao ®éng vµ luËt ph¸p cña nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp. + V¨n phßng: N¬i tæng hîp in Ên c¸c tµi liÖu , tiÕp kh¸ch, lo c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng c«ng ty. + Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n: Tæ chøc c«ng t¸c tµi chÝnh h¹ch to¸n kÕ to¸n phÇn gi¸m s¸t hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mäi ho¹t ®éng kinh doanh 2. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc ¸p dông theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung. Theo h×nh thøc nµy toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n-tµi chÝnh ®­îc thùc hiÖn trän vÑn t¹i phßng kÕ to¸n- tµi chÝnh cña c«ng ty tõ kh©u tËp hîp sè liÖu ghi sæ, lËp b¸o c¸o tµi hÝnh, l­u tr÷ chøng tõ, kiÓm ,gi¸m s¸t t×nh h×nh nhËp xuÊt tån hµng ho¸, vËt liÖu.Cuèi th¸ng kÕ to¸n kho quÜ vµ nh©n viªn kÕ to¸n tiÕn hµnh kÓm kª HiÖn nay C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM sö dông chÕ ®é kÕ to¸n theo ®óng qui ®Þnh 1141-TC/Q§/C§KT vµ sö dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ lµ chñ yÕu bªn c¹nh ®ã cã kÕt hîp h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. * M« h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n + Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ bé m¸y kÕ to¸n phï hîp víi tæ chøc kinh doanh cña c«ng ty theo yªu cÇu ®æi míi * Tæ chøc ghi chÐp, tÝnh to¸n, vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c trung thùc kÞp thêi ®Çy ®ñ toµn bé tµi s¶n vËt t­ tiÒn vèn, ®ång thêi ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty + X¸c ®Þnh vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi ®óng chÕ ®é kiÓm kª tµi s¶n ®Þnh kú, chuÈn bÞ ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c thñ tôc cÇn thiÕt cho viÖc xö lý kho¶n mÊt m¸t hao hôt h­ háng ®ång thêi ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý. + TÝnh to¸n trÝch nép c¸c kho¶n thanh to¸n cho ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ ®Ó l¹i c«ng ty theo chÕ ®é tµi chÝnh qui ®Þnh. + Theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî vµ tiÕn hµnh thanh to¸n ®óng h¹n c¸c kho¶n vay, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ ®ång thêi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c kho¶n thõa thiÕu vµ xö lý theo ®óng chÕ ®é + Qu¶n lý gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i vèn cña c«ng ty. + Tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n víi kh¸ch hµng vµ c¸n bé trong c«ng ty, chØ ®¹o theo dâi viÖc kiÓm tra néi bé. + LËp ®Çy ®ñ vµ sö dông ®óng h¹n c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n vµ quyÕt to¸n cña c«ng ty theo chÕ ®é qui ®Þnh phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc chÝnh x¸c ®Çy ®ñ. + Tæ chøc b¶o qu¶n, l­u tr÷ c¸c tµi liÖu kÕ to¸n, ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. * VÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n ®Æt d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc c«ng ty. §øng ®Çu phßng kÕ to¸n tµi chÝnh lµ kÕ to¸n tr­ëng kiªm tr­ëng phßng. §Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô b¶o ®¶m chuyªn m«n ho¸ lao ®éng bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc nh­ sau: + Mét kÕ to¸n tr­ëng phô tr¸ch chung vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n theo dâi kiÓm tra t×nh h×nh kinh doanh chung cña c«ng ty. + Mét kÕ to¸n tæng hîp kiªm phã phßng kÕ to¸n ®iÒu hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n trong néi bé phßng + Mét kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l­¬ng + Mét kÕ to¸n thanh to¸n tµi chÝnh + Mét kÕ to¸n kho quÜ: theo dâi t×nh h×nh thu chi, tiÒn mÆt vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸, vËt t­, TSC§ II/ T×nh h×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty TM Phô tïng thiÕt bÞ SPM 1. H¹ch to¸n KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 1.1 X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM ®­îc x¸c ®Þnh theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh, bao gåm kÕt qu¶ kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh bÊt th­êng. * KÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty: Lµ kÕt qu¶ ®­îc h×nh thµnh tõ viÖc tiªu thô c¸c lo¹i m¸y mãc, c«ng cô, m¸y b¬m, dông cô c¾t, dông cô ®o, thiÕt bÞ cÇm tay, c¸c lo¹i thÐp th«ng dông vµ chuyªn m«n cho ngµnh c¬ khÝ, c¸c s¶n phÈm vßng bi, thiÕt bÞ ®o kiÓm vßng bi c¸c lo¹i. KÕt qu¶ ho¹t ®éng nµy ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: B­íc 1. X¸c ®Þnh doanh thu thuÇn b¸n hµng ho¸ Doanh thu thuÇn b¸n hµng ho¸ = Tæng doanh thu b¸n hµng ho¸ - C¸c kho¶n gi¶m trõ (chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i) - ThuÕ doanh thu & thuÕ xuÊt khÈu B­íc 2: X¸c ®Þnh l·i gép b¸n hµng ho¸ L·i gép b¸n hµng ho¸ = Doanh thu thuÇn b¸n hµng ho¸ - TrÞ gi¸ vèn hµng ho¸ b¸n ra B­íc 3: X¸c ®Þnh l·i thuÇn b¸n hµng ho¸ L·i thuÇn b¸n hµng ho¸ = L·i gép b¸n hµng ho¸ - Chi phÝ b¸n hµng ho¸ - Chi phÝ qu¶n lý ph©n bæ cho hµng ho¸ b¸n ra * KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty chñ yÕu lµ l·i tiÒn göi: KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh = Thu nhËp thuÇn ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh * KÕt qu¶ bÊt th­êng: Thu nhËp bÊt th­êng cña doanh nghiÖp bao gåm thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn ®­îc ph¹t, båi th­êng tõ c¸c hîp ®ång KÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng = Thu nhËp thuÇn bÊt th­êng - Chi phÝ bÊt th­êng * Mét sè chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM trong n¨m 1997: §¬n vÞ: ®ång Kho¶n môc Gi¸ trÞ Doanh thu thuÇn b¸n hµng 30.903.642.667 Gi¸ vèn hµng b¸n 26.436.807.522 Chi phÝ b¸n hµng 2.315.052.564 Chi phÝ qu¶n lý 1.337.708.300 Thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 24.342.820 Thu bÊt th­êng 62.797.601 Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 5.344.848 Chi phÝ bÊt th­êng 79.221.128 1.2 H¹ch to¸n ban ®Çu H¹ch to¸n ban ®Çu lµ qu¸ tr×nh theo dâi, ghi chÐp hÖ thèng ho¸ c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ. c¸c nghiÖp vô kinh tÕ trªn c¸c chøng tõ lµm c¬ së cho h¹ch to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt. Nh÷ng tµi liÖu h¹ch to¸n ban ®Çu ®­îc chi chÐp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, chØnh lý, tæng hîp ph©n tÝch cã thÓ ph¶n ¸nh toµn diÖn qu¸ tr×nh kinh doanh cña c«ng ty, phôc vô nhu cÇu qu¶n lý cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. Chøng tõ sö dông trong h¹ch to¸n kÕ to¸n bao gåm: + C¸c chøng tõ gèc vÒ c¸c kho¶n thu, chi nghiÖp vô tµi chÝnh, nhËp, xuÊt hµng b¸n, tµi s¶n, sæ phô ng©n hµng. + Biªn b¶n xö lý tµi s¶n thiÕu hôt, chi thõa, thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh + Chøng tõ gèc vÒ c¸c kho¶n thu chi bÊt th­êng. 1.3 VËn dông hÖ thèng tµi kho¶n vµ tr×nh tù h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ViÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n vµ h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn theo chÕ ®é kÕ to¸n míi ban hµnh. KÕ to¸n c«ng ty sö dông tµi kho¶n 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh", ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp kÕt qu¶ tµi chÝnh kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 421 " L·i ch­a ph©n phèi” Ph©n phèi KÕt qu¶ 2.1 Nguyªn t¾c ph©n phèi KÕt qu¶ KÕt qu¶ cña c«ng ty hµng quÝ, n¨m ®­îc ph©n phèi theo c¸c ®èi t­îng: - Nép thuÕ lîi tøc ®èi víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ( thuÕ suÊt 45%) - KÕt qu¶ cßn l¹i sau khi nép thuÕ lîi tøc - Nép kho¶n thu trªn vèn ( tØ lÖ 4,8%/n¨m ) - LËp qòi ®Çu t­ ph¸t triÓn 50% - LËp quÜ dù phßng tµi chÝnh 10% - L©p quÜ dù tr÷ b¾t buéc 5% PhÇn lîi nhuËn cßn l¹i sau khi ®· trÝch c¸c quÜ trªn C«ng ty kinh doanh thiÕt bÞ c«ng nghiÖp trÝch lËp quÜ khen th­ëng phóc lîi theo ®óng yªu cÇu cña th«ng t­ 70 TC/TCDN * Mét sè chØ tiªu vÒ t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ t¹i C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM §¬n vÞ: ®ång Kho¶n môc Gi¸ trÞ Tæng lîi tøc tr­íc thuÕ 876.648.726 ThuÕ lîi tøc 394.492.000 QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn 208.092.000 QuÜ dù phßng tµi chÝnh 20.809.200 QuÜ khen th­ëng phóc lîi 82.196.317 - C«ng ty thùc hiÖn ph©n phèi kÕt qu¶ theo hai b­íc + B­íc 1 : T¹m ph©n phèi theo kÕ ho¹ch trong n¨m + B­íc 2: Sau khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc duyÖt x¸c ®Þnh, sè ph©n phèi chÝnh thøc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh theo sè thùc tÕ 2.2 H¹ch to¸n ban ®Çu Chøng tõ sö dông trong qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn bao gåm: + B¶ng kÕ ho¹ch ho¸ lîi nhuËn + C¨n cø b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m + GiÊy b¸o nî ng©n hµng 2.3 ViÖc vËn dông hÖ thèng kÕt qu¶ vµ tr×nh tù h¹ch to¸n ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM KÕ to¸n c«ng ty sö dông TK 421 " L·i ch­a ph©n phèi" ®Ó ph¶n ¸nh KÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh ho¹t ®éng kh¸c vµ t×nh h×nh sö dông ph©n phèi kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp, ®ång thêi sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan: Tµi kho¶n 3334: " ThuÕ lîi tøc" Tµi kho¶n 414 : " QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn" Tµi kho¶n 415 : " QuÜ dù phßng tµi chÝnh" Tµi kho¶n 431 : " QuÜ khen th­ëng phóc lîi" Tµi kho¶n 421 : “L·i ch­a ph©n phèi” Tµi kho¶n 421 cã 2 tµi kho¶n cÊp II - TK 4211 : "L·i n¨m tr­íc" - TK 4212 : "L·i n¨m nay" Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n qu¸ tr×nh ph©n phèi kÕt qu¶ tµi chÝnh t¹i C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM - Hµng quÝ. khi t¹m tÝnh thuÕ lîi tøc ph¶i nép theo kÕ ho¹ch c¨n cø vµo b¶ng tÝnh thuÕ kÕ to¸n ghi: ThuÕ lîi tøc ph¶i nép theo kÕ ho¹ch Nî TK 4212 Cã TK 3334 Khi c«ng ty nép thuÕ, kÕ to¸n ghi: Sè thuÕ ®· nép Nî TK 3334 Cã TK 112 - T¹m trÝch lËp c¸c quÜ xÝ nghiÖp , kÕ to¸n ghi: Nî TK 4212 : Cã TK 414/415/416/431 : Sè l·i t¹m ph©n phèi trong kú Sè bæ sung c¸c quü - Cuèi n¨m kÕ to¸n kÕt chuyÓn sè l·i ch­a ph©n phèi n¨m nay sang l·i ch­a ph©n phèi n¨m tr­íc, kÕ to¸n ghi: Sè l·i hiÖn cßn Nî TK 4212 Cã TK 4211 - Khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ®­îc xÐt duyÖt x¸c ®Þnh thuÕ lîi tøc ph¶i nép c¸c quÜ ®­îc tÝnh kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh sè thuÕ lîi tøc ph¶i nép thªm vµ c¸c quÜ ®­îc trÝch thªm + Sè thuÕ lîi tøc ph¶i nép thªm: Sè thuÕ ph¶i nép thªm Nî TK 4211 Cã TK 3334 + TrÝch thªm cho c¸c quÜ xÝ nghiÖp Sè trÝch thªm Nî TK 4211 Cã TK 414/415/431 VÝ dô : khi quyÕt to¸n n¨m ®­îc xÐt duyÖt, l·i cña c«ng ty 876.648.726® . X¸c ®Þnh sè thuÕ lîi tøc ph¶i nép vµ lîi nhuËn ®Ó l¹i ®­îc c«ng ty thùc hiÖn nh­ sau: ThuÕ suÊt thuÕ lîi tøc: 45% ThuÕ lîi tøc ph¶i nép = Lîi tøc thuÇn ho¹t ®éng kinh doanh x ThuÕ suÊt = 876.648.726 x 45% = 394.492.000 ® Lîi nhuËn sau thuÕ = Lîi tøc thuÇn ho¹t ®éng kinh doanh - ThuÕ lîi tøc = 876.648.726 - 394.492.000 = 482.156.726 ® Lîi nhuËn ®Ó l¹i c«ng ty = 416.182.966 ® TrÝch lËp quÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn 50% = 208.091.483 ® TrÝch lËp quÜ dù phßng tµi chÝnh 10% = 20.809.198 ® TrÝch lËp quÜ khen th­ëng phóc lîi 40% = 82.196.317 ® LËp quÜ dù tr÷ b¾t buéc 5% =10. 404. 599® KÕt hîp víi viÖc h¹ch to¸n lîi nhuËn ®­îc tiÕn hµnh theo tõng néi dung theo dâi chi tiÕt sè l·i n¨m nay vµ sè l·i n¨m tr­íc 3. Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n trong viÖc h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh HiÖn nay C«ng ty kinh doanh thiÕt bÞ c«ng nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ s¸ch kÕ to¸n " chøng tõ ghi sæ". Theo h×nh thøc nµy cã c¸c lo¹i sæ: - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ - Sæ c¸i - Sæ kÕ to¸n chi tiÕt Do vËy viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kÕ to¸n c«ng ty sö dông sæ c¸i TK 911 * C¬ së ghi: c¨n cø vµo c¸i sæ chi tiÕt cã liªn quan nh­ sæ c¸i Tk 511,521, 531, 532, 632, 641, 642, 721, 821, 711, 811. * Ph­¬ng ph¸p ghi sæ: Cuèi quÝ ghi vµo sæ c¸i Tk 911 sè liÖu kÕt chuyÓn cña c¸c Tk 511, 632, 641, 642, 711, 811, 821, 721. - MÉu sæ c¸i Tk 911 (Ban hµnh theo Q§ sè 1141 - TC/Q§/C§KT) Cßn ®èi víi viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kÕ to¸n c«ng ty sö dông sæ c¸i Tk 421 * C¬ së ghi: - C¨n cø vµo Tk 911 cuèi n¨m, quÝ - C¨n cø c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ ë c«ng ty nh­ : + C¸c chøng tõ vÒ thuÕ lîi tøc, nép thu sö dông vèn + B¶ng kÕ ho¹ch t¹m ph©n phèi c¸c quÜ + GiÊy b¸o cã ng©n hµng + B¶ng kÕ ho¹ch ph©n chia theo lîi nhuËn... * Ph­¬ng ph¸p ghi: Cuèi quý kÕ to¸n sÏ ghi vµo phÇn bªn cã sè kÕt chuyÓn l·i vµ sè liÖu ph­¬ng ph¸p kÕt qu¶ ë bªn nî - MÉu sæ c¸i Tk 421 (Ban hµnh theo Q§ sè 1141 - TC/Q§/C§KT) Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n KÕt qu¶ vµ ph©n phèi KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh I/ NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung t×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM . 1/ §¸nh gi¸ t×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM. C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM ®­îc tæ chøc tèt, cã qui cñ, kÕ ho¹ch ®­îc x¾p xÕp tõ trªn xuèng d­íi mÆc dï nghiÖp vô ph¸t sinh ë ®Þa bµn réng nh­ng c«ng ty vÉn ®iÒu hµnh quyÕt to¸n nhanh chãng kÞp thêi, ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ sè liÖu phôc vô cho ban l·nh ®¹o c«ng ty vµ Bé c«ng nghiÖp. ViÖc tæ chøc kÕ to¸n ®­îc tËp trung ë phßng kÕ to¸n nªn ®¶m b¶o ®­îc sù tËp trung thèng nhÊt ®èi víi toµn ®¬n vÞ, kiÓm tra xö lý th«ng tin kÕ to¸n chÆt chÏ gióp l·nh ®¹o kÞp thêi n¾m ®­îc c¸c th«ng tin kÕ to¸n ë c¸c chi nh¸nh, cöa hµng trùc thuéc c«ng ty ®Ó kiÓm tra, chØ ®¹o s¸t sao ®èi víi c¸c ho¹t ®éng. 2/ §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tæ chøc h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞ SPM a/ Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh VÒ viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh C«ng ty tiÕn hµnh theo ®óng qui ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ qui chÕ qu¶n lý tµi chÝnh hiÖn hµnh. §ång thêi c«ng ty còng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ nhanh gióp cho viÖc lËp vµ nép b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng qui ®Þnh. b/ H¹ch to¸n ban ®Çu KÕ to¸n sö dông nh÷ng chøng tõ theo ®óng qui ®Þnh, kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý chung nh­ ®èi víi c¸c nghiÖp vô kh¸c, mµ cßn cã c¸c c«ng v¨n, quyÕt ®Þnh theo ®óng yªu cÇu ®èi víi c¸c nghiÖp vô x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ . C¸c chøng tõ ®­îc lËp mét c¸ch cÈn thËn chu ®¸o, ®­îc xö lý kÞp thêi. Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ qua c¸c kh©u. c/ Tæ ch­c vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n §Ó h¹ch to¸n ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh C«ng ty kinh doanh thiÕt bÞ c«ng nghiÖp sö dông c¸c tµi kho¶n 911 " X¸c ®Þnh KÕt qu¶ " TK 421 " ph©n phèi KÕt qu¶ ", vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. VÒ c¬ b¶n kÕ to¸n ®· sö dông ®óng nguyªn t¾c c¸c tµi kho¶n tæng hîp. Tuy vËy ®èi víi TK 911, Tk 421 vµ c¸c tµi kho¶n liªn quan ch­a ®­îc tæ chøc thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp II, III.CÇn ph¶i më tµi kho¶n chi tiÕt cho doanh thu cña tõng lo¹i hµng, nhãm hµng. d/ Sæ s¸ch kÕ to¸n VÒ c¬ b¶n sæ s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty kinh doanh thiÕt bÞ c«ng nghiÖp ®· ®¸p øng ®­îc viÖc theo dâi vµ ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. §ång thêi c«ng ty còng ®· ¸p dông sæ s¸ch theo ®óng mÉu qui ®Þnh theo chÕ ®é kÕ to¸n- tµi chÝnh. Tuy nhiªn víi qui m« kinh doanh lín víi nhiÒu nhãm hµng chñng lo¹i hµng ho¸ thiÕt bÞ sæ s¸ch kÕ to¸n cña c«ng ty ch­a ph¶n ¸nh chi tiÕt kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. II/ Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt 1.Mét sè vÊn ®Ò vÒ chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn nay Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng tiªu thøc quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp lµ kÕt qu¶ kinh doanh tøc lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng víi môc tiªu t×m kiÕm lîi nhuËn lµ chñ yÕu. §Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã th× c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®ãng mét vai trß quan träng. Vµ nh÷ng tån t¹i cña nã còng sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh qu¶n lý còng nh­ h¹ch to¸n kinh doanh nãi chung vµ h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nãi riªng. kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. VÝ dô viÖc tÝnh thuÕ DT tuy lµ thuÕ gi¸n thu nh­ng thuÕ nµy bÞ ®¸nh trïng l¾p g©y thiÖt thßi cho DN. Tuy nhiªn thuÕ nµy sÏ ®­îc thay b»ng thuÕ GTGT vµo ®Çu n¨m 1999. Cßn ®èi víi vÊn ®Ò ph©n phèi lîi tøc còng cã vÊn ®Ò ph¶i ®Ò cËp ®Õn. Tr­íc hÕt viÖc tÝnh to¸n sè lîi tøc chÞu thuÕ ( sau nµy lµ sè thu nhËp chÞu thuÕ thu nhËp cña c«ng ty ) nªn x¸c ®Þnh theo møc kho¸n. Cã ý kiÕn cho r»ng cã thÓ c¨n cø vµo t×nh h×nh lîi nhuËn cña 5 n¨m võa qua ®Ó x©y dùng møc kho¸n cho n¨m n¨m tíi vµ æn ®Þnh thu theo møc ®ã. C¸c tµi liÖu vÒ ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt do c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc tËp hîp vµ c«ng bè chØ lµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o khi quyÕt ®Þnh duyÖt vÒ møc lîi tøc chÞu thuÕ cho doanh nghiÖp. Trong viÖc ph©n phèi lîi tøc sau thuÕ cßn mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc bµn c·i rÊt nhiÒu dã lµ chÕ ®é thu vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. ChÕ ®é thu vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· ®­îc thøc hiÖn trong h¬n 6 n¨m qua víi môc ®Ých thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sö dông hiÖu qu¶ h¬n vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. Tuy nhiªn ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn nã ®· béc lé nh÷ng tån t¹i. Cã quan ®iÓm cho r»ng vÉn nªn duy tr× chÕ ®é thu nµy v× nã võa thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ chèng l·ng phÝ vèn, võa ®ãng gãp mét phÇn thu nhÊt ®Þnh cho thu ng©n s¸ch nhµ n­íc, ®ång thêi t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã l­îng vèn ng©n s¸ch nhiÒu Ýt kh¸c nhau. Nh­ng còng cã ý kiÕn cho r»ng nªn xo¸ bá chÕ ®é thu nµy. Thø nhÊt, chÕ ®é thu vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch nh­ hiÖn nay kh«ng ®¶m b¶o sù c«ng b»ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Gi¶ sö doanh nghiÖp A bÞ lç kh«ng ph¶i nép kho¶n thu vèn ( theo chÕ ®é hiÖn hµnh ) vµ ®­¬ng nhiªn nguån trÝch quÜ doanh nghiÖp còng nh­ bï ®¾p mét sè kho¶n chi phÝ kh«ng ®­a vµo gi¸ thµnh. Doanh nghiÖp B cã l·i, sau khi nép thuÕ lîi tøc, th× lîi nhuËn sau thuÕ l¹i nhá sè ph¶i nép vÒ sö dông ng©n s¸ch. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh doanh nghiÖp B ph¶i nép toµn bé sè lîi tøc sau thuÕ. V× vËy doanh nghiÖp B ( l·i ) còng nh­ doanh nghiÖp A ( lç ) ®Òu kh«ng cã nguån trÝch quÜ doanh nghiÖp vµ bï ®¾p mét sè chi phÝ kh«ng ®­a vµo gi¸ thµnh. Thø hai , thùc tÕ cho thÊy tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ lîi nhuËn sau thuÕ hiÖn nay cßn thÊp nÕu ph¶i nép tiÒn thu sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc th× kh¶ n¨ng tÝch tô rÊt nhá. Thø ba, nhµ n­íc lµ chñ së h÷u c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, chö së h÷u l¹i thu tiÒn sö dông vèn cña m×nh lµ kh«ng hîp lý. Trªn ®©y lµ nh÷ng tån t¹i vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh mµ c¸c doanh nghiÖp ®¸ng quan t©m. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña nã lµ sù thiÕu tÝnh ®ång bé nhÊt qu¸n gi÷a c¸c v¨n b¶n nhµ n­íc ban hµnh vµ tÝnh thiÐu chÆt chÏ gi÷a c¸c v¨n b¶n qui ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cóng nh­ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh dÉn tíÝ nh÷ng s¬ hë tån t¹i trong viÖc nay. Nh÷ng tån t¹i ®ã cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi c¸c doanh nghiÖp. 2/ Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt vÒ qu¸ tr×nh hoµn thiÖn h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞSPM C¨n cø vµo chÕ ®é kÕ to¸n-tµi chÝnh hiÖn hµnh, c¨n cø vµo h­íng hoµn thiÖn h¹ch to¸n ban ®Çu, vÒ viÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n sæ s¸ch kÕ to¸n cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Cïng víi viÖc c¨n cø vµo ®Æc diÓm kinh doanh cña c«ng ty: C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh cã ®Þa b¸n vµ qui m« ho¹t ®éng t­¬ng ®èi réng, c¨n cø vµo yªu cÇu vÒ qu¶n lý kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty lµ ph¶i chÆt chÏ, ®óng ®¾n vµ hîp lý. Do ®ã t«i xin ®­îc ®­a ra mét vµi ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nµy nh­ sau: 2.1 H¹ch to¸n ban ®Çu: Víi quan ®iÓm, h¹ch to¸n ban ®Çu ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, nã quyÕt ®Þnh tíi chÊt l­îng cña c«ng t¸c kÕ to¸n sau nµy, c«ng ty nªn rót gän vÒ sè l­îng chøng tõ nh­ng vÉn ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tõ ®ã cã thÓ rót ng¾n thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ gi÷a c¸ cöa hµng, phßng banc ®Ó cung cÊp sè liÖu kÞp thêi cho viªc h¹ch to¸n. C«ng ty nªn më thªm b¶ng tÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc ghi sæ s¸ch. 2.2 ViÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n HiÖn nay chøc n¨ng cña C«ng ty TM phô tïng thiÕt bÞSPM lµ kinh doanh c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp , tuy nhiªn trong lo¹i h×nh nµy l¹i cã rÊt nhiÒu lo¹i nhãm s¶n phÈm kh¸c nhau: VÝ dô: S¶n phÈm bi baogåm: - Vßng bi FAG - Vßng bi Osaka - Vßng bi Nga - Vßng bi kh¸c. C¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c: - C¸c dông cô ®o, c¾t vµ c¸c thiÕt bÞ cÇm tay - C¸c lo¹i thÐp chÕ t¹o chuyªn m«n cho ngµnh c¬ khÝ... MÆt kh¸c c«ng ty cßn cã c¸c ho¹t ®éng nh­ cung cÊp dÞch vô vÒ l¾p ®Æt c¸c lo¹i vßng bi vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c. Tuy nhiªn khi h¹ch to¸n kÕt qu¶ TK 911 c«ng ty míi tæ chøc thµnh tµi kho¶n cÊp II kÕt qu¶ b¸n hµng ho¸ s¶n phÈm. T­¬ng tù nh­ vËy ®èi víi tµi kho¶n 421 c«ng ty míi chØ dõng l¹i ë tµi kho¶n 421.2 ch­a cã tµi kho¶n chi tiÕt ph©n phèi cho tõng kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc còng nh­ quÜ doanh nghiÖp. §ång thêi c«ng ty còng ch­a lËp quÜ trî cÊp thÊt nghiÖp Tk 416. §Ó ph¶n ¸nh râ kÕt qu¶ tõng lo¹i hµng ho¸, nhãm hµng ho¸, s¶n phÈm c«ng ty cã thÓ tæ chøc TK 9111 " X¸c ®Þnh KÕt qu¶ b¸n hµng" thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp III: - TK 91111 : " KÕt qu¶ b¸n vßng bi FAG" - TK 91112 : " KÕt qu¶ b¸n vßng bi Osaka" - TK 91113 : " KÕt qu¶ b¸n vßng bi Nga" - TK 91114 : " KÕt qu¶ b¸n vßng bi kh¸c" - TK 91115 : " KÕt qu¶ b¸n c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp" - TK 91116 : " KÕt qu¶ kinh doanh thÐp" ...... C¸c tµi kho¶n cã liªn quan tíi qu¸ trinh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ nh­ TK 156, Tk 632, TK 641, TK 642 ... cÇn ®­îc tæ chøc thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp II, III t­¬ng øng. VÝ dô: + Khi kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn hµng ho¸, s¶n phÈm theo tõng nhãm, lo¹i ta h¹ch to¸n chi tiÕt nh­ sau: Nî TK511 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK911 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) + Khi kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ s¶n phÈm h¹ch to¸n chi tiÕt nh­ sau: Nî TK911 (Chi tiÕt thu tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK632 (Chi tiÕt thu tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) + Khi kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng hµng ho¸, s¶n phÈm ®· tiªu thô ta h¹ch to¸n chi tiÕt nh­ sau: Nî TK911 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK641 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) + Khi kÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý cho hµng ho¸, s¶n phÈm ®· tiªu thô ta h¹ch to¸n chi tiÕt nh­ sau: Nî TK911 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK642 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) + Khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ hµng ho¸, s¶n phÈm theo tõng nhãm, lo¹i ®· tiªu thô ta h¹ch to¸n chi tiÕt nh­ sau: NÕu l·i Nî TK911 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK421 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) NÕu lç Nî TK 421 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) Cã TK 911 (Chi tiÕt theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸, s¶n phÈm) §èi víi chi phÝ b¸n hµng khi tæ chøc tµi kho¶n 641 thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp II, III th× nh÷ng chi phÝ b¸n hµng nµo trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhãm lo¹i hµng ho¸ s¶n phÈm nµo th× tËp hîp riªng, cßn chi phÝ b¸n hµng nµo liªn quan ®Õn nhiÒu nhãm lo¹i hµng ho¸ th× cÇn ph©n bæ theo tû lÖ doanh thu cña tõng nhãm ®ã. C«ng ty cÇn më chi tiÕt cho tµi kho¶n 411.2 theo ®èi t­îng ph©n phèi. TK 411.21: " Nép thuÕ lîi tøc" TK 421.22: " Nép kho¶n thu ng©n s¸ch nhµ n­íc" TK 421.23: " TrÝch lËp c¸c quÜ" TK 421.24: " Ph©n phèi kh¸c" 2.3 Sæ s¸ch kÕ to¸n Qua viÖc xem xÐt viÖc h¹ch to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty ,t«i thÊy r»ng c«ng ty ch­a më chi tiÕt ®Ó theo dâi TK 911 vµTK 421 mét c¸ch chÆt chÏ h¬n. ViÖc më sæ s¸ch kÕ to¸n chi tiÕt TK 911, TK 421 sÏ gióp cho l·nh ®¹o c«ng ty thÊy ngay ®­îc t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng nhãm lo¹i hµng chiÕm tû träng lín, tõ ®Þnh h­íng kinh doanh nh­ ®Èy m¹nh kinh doanh nhãm, lo¹i hµng nµo ®Ó cã hiÖu qu¶ nhÊt, còng nh­ t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ng©n s¸ch nhµ n­íc, t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn cho c¸c quÜ tèt nhÊt. C«ng ty nªn më sæ chi tiÕt TK 911 theo tõng ®èi t­îng ph©n phèi C¬ së ghi chÐp: C¨n cø ®Ó ghi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt trªn lµ c¸c chøng tõ gèc sau khi ®· sö dông ®Ó lËp c¸c chøng tõ ghi sæ vµ ghi vµo c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp. Cuèi th¸ng lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt trªn c¬ së c¸c sæ chi tiÕt ®Ó lµm c¨n cø ®èi chiÕu víi sæ c¸i vµ cung cÊp th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh cña c«ng ty. §Ó hoµn thiÖn h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th× toµn c«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn sau: - L·nh ®¹o vµ toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ ph¶i cã sù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, cÇn cã sù chØ ®¹o kÞp thêi chÕ ®é , ph­¬ng ¸n tæ chøc kinh doanh cho c¸c chi nh¸nh - C«ng ty cÇn cã ý kiÕn chØ ®¹o c¸c chi nh¸nh, cöa hµng ph¸t huy nh÷ng ­u thÕ, lîi thÕ th­¬ng m¹i trong kinh doanh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, ®ång thêi tiÕt kiÖm chi phÝ - Sæ s¸ch kÕ to¸n ë c«ng ty, cöa hµng, chi nh¸nh ph¶i theo mét mÉu sæ vµ ®óng theo chÕ ®é tµi chÝnh-kÕ to¸n qui ®Þnh ®Ó viÖc x©y dùng vµ ®èi chiÕu sè hiÖu ®­îc ®ång nhÊt - C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch kÞp thêi sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña nh©n viªn trong c«ng viÖc th«ng qua chÕ ®é l­¬ng th­ëng, phóc lîi... Víi nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt trªn hi väng sÏ gióp cho C«ng ty kinh doanh thiÕt bÞ c«ng nghiÖp h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc ®óng ®¾n vµ hîp lý h¬n, gióp cho l·nh ®¹o c«ng ty qu¶n lý ®­îc t×nh h×nh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ë c¸c chi nh¸nh, cöa hµng mét c¸ch s¸t sao. §ång thêi viÖc hoµn thiÖn nµy gióp cho kÕ to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ nãi riªng còng nh­ qu¸ tr×nh kÕ to¸n nãi chung thùc sù lµ c«ng cô qu¶n lý s¾c bÐn khoa häc cho c«ng viÖc kinh doanh cña c«ng ty. KÕt luËn Hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ nhµ n­íc trong t×nh h×nh kinh tÕ hiÖn nay. Qua viÖc hoµn thiÖn chÊt l­îng cña kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc n©ng lªn, ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp. ViÖc ®¸nh gi¸ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp gióp cho doanh nghiÖp tù thÊy ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh, ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu hîp lý, ch­a hîp lý, tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn nh»m n©ng cao h¬n n÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Cïng víi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp lý gióp cho doanh nghiÖp më réng qui m« ho¹t ®éng kinh doanh cã søc m¹nh trong c¹nh tranh vµ chç ®øng trªn thÞ tr­êng ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. B¶n chuyªn ®Ò, ®Ò tµi "Hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i" ®ßi hái ph¶i dùa trªn c¬ së lý luËn vµ ph©n tÝch thùc tiÔn nh­ ®· tr×nh bµy. Chuyªn ®Ò nµy ®· cè g¾ng ®ãng gãp mét phÇn nhá lµm s¸ng tá nh÷ng c¨n cø lý luËn vµ nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ , nªu nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Do tr×nh ®é lý luËn vµ nghiÖp vô cßn h¹n chÕ, thêi gian thùc tËp cã h¹n nªn c¸c vÊn ®Ò gi¶i quyÕt trong luËn v¨n chØ ®¹t møc ®é nhÊt ®Þnh kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong thÇy c« ®ãng gãp cho b¶n chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n.