Chuyên đề Hoàn thiện quy trình thủ tục Hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh

u nhân sự đội nghiệp vụ (Nguồn:Phòng tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh) Đội quản lý khu công nghiệp Nhiệm vụ cơ bản giống như đội nghiệp vụ nhưng chuyên trách quản lý các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh 1 Trần Hùng Đội trưởng Phụ trách chung 2 Hoàng Việt Phó đội trưởng Giúp việc đội trưởng,phụ trách trực tiếp tiếp nhận hồ sơ 3 Đinh Mạnh Hùng Phó đội trưởng Giúp việc đội trưởng,phụ trách trực tiếp kiểm tra hồ sơ,tính thuế 4 Phạm Minh Đức Tiếp nhận hồ sơ 5 Vũ Công Lực Kiểm hóa,quản lý tem,giao hồ sơ 6 Trương Văn Thiệp Kiểm hóa,giám sát kho ngoại quan 7 Trần Văn Thắng Kiểm hóa,theo dõi xử lý VPHC Bảng 2.4:Cơ cấu nhân sự đội quản lý khu công nghiệp (Nguồn:Phòng tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh) Công tác nghiệp vụ chính tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh Trong quá trình hoạt động thực hiện nhiêm vụ được giao chi cục Hải quan Bắc Ninh phải phối hợp rất nhiều hoạt động nghiệp vụ khác nhau.Có những hoạt động nghiệp vụ chính,bên cạnh đó cũng có những hoạt động đi kèm.Là 1 chi cục được xếp loại trung bình cả về quy mô tổ chức,số lượng cán bộ nhân viên và các hoạt động chính hầu như chỉ là thực hiện 2 quy trình xuất nhập khẩu hàng hóa nên các công tác thường xuyên tại chi cục được chia làm 3 giai đoạn chính là: - Giai đoạn thực hiện công tác tiền kiểm - Giai đoạn thực hiện công tác hỗ trợ công tác tiền kiểm - Giai đoạn thực hiên công tác hậu kiểm Mỗi giai đoạn trên lại bao gồm rất nhiều hoạt động đi kèm,để thực hiện tốt mỗi giai đoạn ta phải hoàn thành tốt các công việc chính của mỗi giai đoạn. 2.2.1. Giai đoạn thực hiện công tác tiền kiểm Giai đoạn này gồm 3 hoạt động chính đó là Hoạt động mở tở khai:Đây là việc đầu tiên đối với bất kỳ 1 doanh nghiệp nào muốn làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa.Người đến làm thủ tục cho doanh nghiệp phải có giấy ủy nhiệm của doanh nghiệp,sau đây gọi là người khai hải quan.Người khai hải quan có trách nhiệm đem theo đầy đủ giấy tờ,chứng từ theo quy định của hải quan,đồng thời khai báo đầy đủ các thông tin cần thiết về doanh nghiệp cũng như về hàng hóa vào tờ khai hải quan.Hiện nay việc khai báo này tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh được thực hiện đồng thời cả trên máy tính và trên giấy,Chi cục đã có 1 phòng riêng được trang bị đầy đủ máy tính và cài đặt phần mềm 1 cách hoàn chỉnh nhằm phục vụ cho doanh nghiệp đến khai báo được thuận tiện.Sau đó giữ liệu khai báo trên máy tính sẽ được truyền về cục hải quan TP.Hà Nội. Quy định cụ thể đối về quy trình thủ tục và các giấy tờ cần thiết của khâu này đã được nêu trong chương 1 Kiểm tra hàng hóa: Thực chất là hoạt động phân loại hàng hóa theo quy định của pháp luật.Đây là hoạt động quan trọng mang tính chất quyết định và có ảnh hưởng lớn tới kết quả của các công tác khác như công tác tính và thu thuế,công tác phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại… Để đảm bảo tính khác quan,chính xác,tránh những tiêu cực,hoạt động kiểm tra hàng hóa luôn yêu cầu tối thiểu 2 cán bộ hải quan.Trong hoạt động này hải quan thực hiện kiểm tra hàng hóa cả về số lượng và chủng loại,thậm chí 1 số trường hợp cần kiểm định chất lượng của hàng hóa. Tính thuế:Việc tính thuế dựa trên cơ sở phân loại và áp mã hàng trong quá trình kiểm hóa và dựa vào biểu thuế ban hành của bộ Tài Chính Số thuế xuất /nhập khẩu phải nộp = Số lượng hàng hóa xuất/nhập khẩu x Đơn giá tính thuế x Thuế suất Bảng 2.5:Công thức tính thuế -Nguồn:Bộ tài chính Giai đoạn thực hiện công tác tiền kiểm chiếm 1 khối lượng công việc khá lớn tại Chi cục.Công tác này yêu cầu đòi hỏi phải được thực hiện nhanh chóng chính xác đảm bảo giải phóng nhanh nhất hàng hóa của doanh nghiệp Giai đoạn thực hiên công tác hỗ trợ tiền kiểm Đây là giai đoạn hỗ trợ đóng vai trò nghiên cứu và cung cấp thông tin phục vụ cho giai đoạn thực hiện công tác tiền kiểm,bao gồm các hoạt động: Thu thập thông tin về doanh nghiệp,những thông tin như là tình hình hoạt động,mức độ chấp hành luật của doanh nghiệp,tình hình nộp thuế của doanh nghiệp.Ngoài ra còn thu thập thông tin về giá cả các mặt hàng,chính sách xuất nhập khẩu của nhà nước đối với từng loại mặt hàng,hạn nghạch với từng loại mặt hàng ,nếu có. Công tác điều tra phòng chống buôn lậu:kết hợp với các lực lượng chức năng như công an,quản lý thị trường nhằm điều tra,phát hiện và xử lý các vụ vi phạm. 2.2.3. Giai đoạn thực hiện công tác hậu kiểm Công tác hậu kiểm bao gồm các công việc: Phúc tập hồ sơ: Kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ chứng từ đã làm thủ tục.Xem xét xem phía doanh nghiệp có tuân thủ các quy định của pháp luật hay không,đồng thời xem xét phía hải quan đã thực hiện đúng thẩm quyền,trách nhiệm của mình hay chưa. Kiểm tra sau thông quan: công tác kiểm tra sau thông quan có tầm quan trọng đặc biệt để đảm bảo quản lý hải quan vừa tạo được thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, vừa phải đảm bảo quản lý nhà nước về hải quan và số thu cho ngân sách nhà nước. Thực hiện việc thẩm định tính chính xác đầy đủ trong nội dung các chứng từ đã xuất trình.Kiểm tra hàng hóa đã được thông quan,kiểm tra việc chấp hành các quy định về thuế của doanh nghiệp… 2.4. Thực trạng th ực hi ện quy tr ình th ủ t ục H ải quan đ ối v ới h àng ho á xu ất nh ập kh ẩu t ại Chi c ục H ải quan B ắc Ninh th ời gian qua 2.4.1. Tình hình tổng quát Năm 2007 Chi cục Hải quan Bắc ninh tập trung thực hiện những nhiệm vụ cơ bản sau đây(Nguồn:Phòng tổng hợp) Triển khai thực hiện Luật Hải qan sửa đổi, bổ sung; Luật thuế Xuất khẩu, Nhập khẩu sửa đổi và các văn bản hướng dẫn nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2007 Thực Hiện chỉ tiêu thuế được giao năm 2007: 113 tỷ đồng, chỉ tiêu phấn đấu là 120 tỷ đồng. Tăng cường công tác đôn đốc thu đòi nợ thuế. Tiếp tục triển khai thực hiện quyết định 517/2004/TCHQ-TCCB ngày 17/06/2004 và Công văn số 523/TCHQ-TCCB ngày 13/02/2006 của Tổng cục Trưởng Tổng cục Hải quan về việc áp dụng một số giải pháp để ngăn chặn và chấm dứt tệ gây phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực trong cán bộ, công chức Hải quan. Triển khai thực hiện Kế hoạch 1984/HQHN-VP ngày 6/10/2006 của Cục trưởng cục Hải quan Tp Hà Nội về việc thực hiện Chỉ thị 32.2006/CT-TTg ngày 07/09/2006 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương và hành chính trong giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp. Thực hiên nghiêm túc công tác điều động luân chuyển các bộ công chức năm 2006 theo công văn số 566/HQHN-TCCB ngày 22/03/2006 và công văn số 1878/HQHN-TCCB ngày 21/09/2006. Tập trung cho công tác xây dựng trụ sở đơn vị. Tổ chức triển khai ứng dụng công nghệ tin học trong việc quản lý nhà nước về hải quan. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, Chi cục Hải quan Bắc Ninh có những khó khăn và thuận lợi như sau: Khó khăn: Cơ chế chính sách liên quan đến lĩnh vực xuất nhập khẩu còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ, chưa phù hợp, chưa theo kịp với tình hình biến động xã hội. Hàng hóa tiêu dung nhập kinh doanh không được chuyển cửa khẩu nên dẫn tới không hoàn thành chỉ tiêu thu thuế năm 2007. Kinh phí cho công tác còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được nhu cầu chi tiêu thực tế của đơn vị. Chi cục Hải quan Bắc Ninh chưa có trụ sơ làm việc vì vậy chưa đáp ứng được yêu cầu hiện đại hóa nghành Hải quan khi triển khai thực hiện Luật hải quan mới sửa đổi, bổ sung. Trình độ, năng lực cán bộ. công chức còn một số hạn chế nên đôi khi chưa khai thác một cách có hiệu quả công nghệ tinh học trong việc quản lý nhà nước về Hải quan. Thuận lợi: Đơn bị luôn luôn nhận đựơc sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy Cục, Lãnh đạo Cục và các Phòng, Ban chức năng trong Cục, cũng như sự lãnh đạo của Tỉnh ủy. HĐND, UBND tỉnh và sự ủng hộ tạo điều kện của các Sở, ban ngành chức năng trong Tỉnh. Cán bộ công chức có phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, sẵn sang nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. 2.4.2. S ố li ệu v ề t ình h ình th ực hi ện th ủ t ục đ ối v ới h àng ho á xu ất nh ập kh ẩu làm thủ tục tại Chi cục qua các năm Về công tác tiếp nhận tờ khai hàng hoá xuất nhập khẩu: - Đây là khâu nghiệp vụ đầu tiên để thực hiện thủ tục hải quan đối với việc quản lý hàng hoá xuất nhập khẩu. Trên cơ sở chủ hàng tự khai báo về hàng hoá xuất nhập khẩu, nộp và xuất trình các chứng từ theo quy định cho cơ quan hải quan, cơ quan hải quan sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ rồi sẽ phân luồng theo tiêu chí sau: + “Luồng xanh” là luồng dành cho hàng hóa xuất nhập khẩu có thuế suất bằng 0; đối với loại hàng này thì sẽ được giải quyết nhanh chóng. + “Luồng vàng” là luồng dành cho lô hàng kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp hoặc lô hàng có hồ sơ có vướng mắc về thủ tục giấy tờ. + “Luồng đỏ” là luồng dành cho hàng hoá xuất nhập khẩu có điều kiện. Đối với loại hàng này đòi hỏi phải kiểm tra kỹ và giám sát chặt chẽ. Đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra hồ sơ và đăng ký tờ khai đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn nhất định như về ngoại thương, ngoại ngữ, tin học... cũng như phải có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, xử lý, giải quyết công việc chính xác và hiệu quả. Với phương châm tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, giảm tối đa các khâu thủ tục rườm rà, rút ngắn thời gian thông quan cho một lô hàng mà vẫn đảm bảo yêu cầu quản lý chặt chẽ, góp phần tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động thương mại đầu tư. Chi cục Hải quan Bắc Ninh đã chỉ đạo các Phòng Nghiệp vụ chức năng thường xuyên kiểm tra, nắm bắt tình hình để hướng dẫn giải quyết, xử lý kịp thời những vướng mắc về thủ tục Hải quan phát sinh, thiết lập và công khai số điện thoại đường dây nóng, danh sách Tổ giải quyết vướng mắc tại các cấp Cục và cấp Chi cục, cải cách chế độ quản lý, cơ chế điều hành hàng hoá xuất nhập khẩu tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đến làm thủ tục Hải quan. Năm 2006 , Chi cục đã làm thủ tục xuất nhập khẩu cho 11.177 bộ tờ khai hàng hoá XNK trong đó bao gồm 3.526 bộ tờ khai xuất khẩu và 7.651 bộ tờ khai nhập khẩu với tổng kim ngạch XNK đạt: 427.737.413 USD Năm 2007 Chi cục làm thủ tục xuất nhập khẩu cho 23.274 trong đó gồm 7886 bộ tờ khai xuất và 15388 bộ tờ khai nhập với tổng trọng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu ước tính 1.129.372.554 kg Gi á tr ị h àng ho á l àm th ủ t ục xu ất nh ập kh ẩu qua Chi c ục Chi cục Hải quan Bắc Ninh hoạt động trên một địa bàn có rất nhiều các khu công nghiệp nên về chủng loại các mặt hàng làm thủ tục xuất nhập khẩu tại Chi cục là hết sức phong phú và đa dạng.Về giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu hàng năm cũng khá lớn.Trong số rất nhiều các mặt hàng phải kể đến 2 loại mặt hàng chiếm tỉ trọng lớn nhất thườn xuyên xuất nhập khẩu qua Chi cục đó là mặt hàng dệt may và hàng điện tử,ngoài ra còn có các loại khác như máy móc thiết bị phục vụ sản xuất tại các nhà máy công nghiệp,nông sản,giấy,đồ gia dụng… Năm 2004 2005 2006 2007 Tổng giá trị XNK 111,134,165 275.103.983 427.737.413 1.129.372.554 XK 46,142,088 125.235.461 220.058.055 691.136.987 NK 64,992,077 149.868.522 207.679.398 438.235.567 Bảng 2.6:Giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu tại Chi cục qua các năm(USD) (Nguồn:Phòng tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh) Trong đó năm 2007 nhập khẩu chủ yếu là các loại máy móc phục vụ sản xuất do các khu công nghiệp trên địa bàn có các nhà máy đi vào hoạt động ngày càng nhiều,kế đến là các măt hàng điên tử như điều hòa nhiệt độ,tivi,tủ lạnh…Còn xuất khẩu nhiều bao gồm hàng dệt may chiếm 34,2% tổng giá trị xuất khẩu.Với tình hình hàng hóa xuất nhập khẩu qua Chi cục tăng mạnh so với năm 2006,năm 2007 số thuế mà Chi cục Hải quan Bắc Ninh thu được cũng tăng đáng kể. C ông t ác t ính v à thu thu ế Năm 2006, chỉ tiêu thu nộp ngân sách Chính phủ giao cho Chi cục hải quan tỉnh Bắc Ninh là 105 tỷ VNĐ,. Tính đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2006, Chi cục hải quan tỉnh Bắc Ninh đã thu được: Tổng: 85,12 tỷ VNĐ,cụ thể: Thuế XNK : 26,86 tỷ VNĐ Thuế Giá trị gia tăng: 40,2 tỷ VNĐ Thuế TTĐB: 12,42 tỷ VNĐ Thu khác: 3,762 tỷ VNĐ Năm 2007, chỉ tiêu thu nộp ngân sách Chính phủ giao cho Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn là 113 tỷ VNĐ, chỉ tiêu phấn đấu thu năm 2007 của đơn vị là 120 tỷ VNĐ. Xác định nhiệm vụ thu ngân sách năm 2007 là hết sức nặng nề, nên ngay từ những ngày đầu năm Chi cục hải quan tỉnh Bắc Ninh đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ nhằm thu đúng, thu đủ cho NSNN đối với hàng hoá xuất nhập khẩu, chống thất thu, thu hồi nợ đọng thuế như: thành lập các đoàn kiểm tra công tác nghiệp vụ để hướng dẫn và kịp thời chấn chỉnh những sai sót trong công tác nghiệp vụ. Tổ chức Hội nghị gặp mặt các doanh nghiệp để đối thoại trực tiếp và kịp thời giải quyết những vướng mắc từ phía doanh nghiệp; Tổ đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế tăng cường công tác tổ chức thu hồi nợ thuế…Tính đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2005 Chi cục hải quan tỉnh Bắc Ninh đã thu được 118,288 tỷ VNĐ. Cụ thể như sau: Thuế XNK: 96 tỷ VNĐ Thuế Giá trị gia tăng: 62,39 tỷ VNĐ Thuế Tiêu thụ đặc biệt: 11,1 tỷ VNĐ Thu khác: 0,136 tỷ VNĐ Tình hình thu thuế nộp ngân sách có thể tổng kết qua bảng sau: Kết quả 2004 2005 2006 2007 Thu khác 766.076.590 21.638.282 6.098.976.830 136.895.609 Thuế XK 5.707.705 16645600 51.243.020 50.123.400 Thuế NK 40.585.333.505 6136245804 26.350.231.300 45.895.000 Thuế VAT 27.110.700.247 20710541825 40.205.320.010 62.390.575.804 Thuế TTĐB 588.5138.805 1188638441 12.420.020.500 11.101.088.861 Tổng 74.352.956.85 83.328.712.952 85.125.790.000 118.288.607.055 Bảng 2.7:Thu thuế tại Chi cục hải quan Bắc Ninh qua các năm(VND) (Nguồn:Phòng tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh) Trong đó thu khác bao gồm phạt chậm nộp thuế và lệ phí hải quan Dựa trên số liệu về tình hình thực hiện thuế qua các năm và chỉ tiêu mà cấp trên giao cho,có thể tổng kết như sau Năm 2004 chỉ tiêu 60 tỷ ,thực hiện 74,35 tỷ đạt 123,9% Năm 2005 chỉ tiêu 75 tỷ,thực hiện 83,33 tỷ đạt 111.1% Năm 2006 chỉ tiêu 113 tỷ,thực hiện 85.12 tỷ đạt 75.3% Năm 2007 chỉ tiêu 113 tỷ,thực hiện 118.23 tỷ đạt 104,63% Có thể thấy ngoại trừ năm 2006 còn lại 3 trên 4 năm gần đây Chi cục đều hoàn thành suất xắc và vượt chỉ tiêu được giao.Năm 2006 xảy ra tình trạng như vậy là do: Giảm nhập khẩu 1 số mặt hàng có thuế xuất cao:linh kiện ôtô,xe máy Hàng kinh doanh có thuế và hàng tiêu dung nộp thuế ngay không được phép chuyển cửa khẩu từ cửa khẩu về các đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu Tại KCN Quế Võ số doanh nghiệp tăng nhưng chủ yếu là các doanh nghiệp chế biến hoặc,gia công. Kết quả công tác đôn đốc thu đòi nợ thuế và thanh khoản thuế tạm thu Số liệu năm 2007 Về thanh khoản thuế tạm thu: Hàng gia công:154 hợp đồng Hàng sản xuất xuất khẩu:xét không thu 20.741.058.041 đồng,xét hoàn thuế 799.035.762 đồng Hàng của các doanh nghiệp chế xuất:5137 bộ tờ khai nhập,1432 bộ tờ khai xuất. Về công tác thu đòi nợ thuế:Số thuế thu đòi được từ 1/1/2007 đến 15/10/2007:4.019.271.918 đồng. Công tác đấu tranh chống buôn lậu,gian lận thương mại,công tác xử lý vi phạm hành chính về hải quan Kết quả Số vụ vi phạm 2006 2007 Số vụ Số tiền (VND) Số vụ Số tiền (VND) Phạt vi phạm hành chính vì chậm làm thủ tục hải quan 06 1.950.000 06 2.300.000 Vi phạm quy định vê hải quan đối với hàng hóa gia công với nước ngoài 04 13.000.000 07 23.000.000 Vi phạm quy định về kho ngoại quan,kho bảo thuế 0 0 01 3.000.000 Vi phạm quy định về kiểm tra HQ 02 12.000.000 08 34.500.000 Bảng 2.8:Tình hình đấu tranh chống gian lận thương mại (Nguồn:Phòng tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh) 2.4.3. Những thành tựu đạt được trong thời gian qua Thực hiên cơ chế thông thoáng tạo điều kiện tốt nhất cá nhân,tổ chức đến làm thủ tục Hiện nay tình hình những nhiễu phiền hà trong thủ tục là 1 trong những vấn đề nhức nhối không chỉ trong nghành hải quan mà còn là tình hình chung của các cơ quan nhà nước.Để giải quyết vấn đề này,Chi cục hải quan Bắc Ninh thời gian qua đã phấn đấu đưa vào thực hiện và thực hiện thành công “cơ chế 1 cửa” trong xử lý hồ sơ của doanh nghiệp Sơ đồ cơ chế 1 cửa tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh Tổ chức cá nhân Đội tổng hợp,bộ phận tiếp nhận hồ sơ hành chính Các bộ phận chức năng Lãnh đạo Chi cục (1) (2) (3) (5) (4) (6) Chú thích 1-Nộp hồ sơ 2-Chuyển bộ phận chức năng iải quuyết 3-Trình lãnh đạo Chi cục 4-Nhận lại hồ sơ 5-Trả hồ sơ cho bộ phận tiếp 6-Trả kết quả,thu lệ phí Ngoài việc thực hiện cơ chế 1 cửa tạo thuận lợi cho tổ chức cá nhân đến làm thủ tục,Chi cục Hải quan Bắc Ninh còn có các chính sách khuyến khích đối với doanh nghiệp 1 cách hợp lý.Ví dụ như trong hoạt động kiểm hóa,Chi cục có chính sách khuyến khiach những doanh nghiệp thường xuyên làm thủ tục tại chi cục và luôn chấp hành đúng những quy định hải quan bằng cách giảm tỉ lệ hàng hóa cần kiểm tra xuống rất thấp chỉ còn khoảng 5-10%,hoặc có thể miễn kiểm tra đối với 1 số mặt hàng như nông sản,nguyên liệu may mặc,giấy… Ngoài ra,Chi cục còn thành lập 1 đội giải quyết vướng mắc cho doanh nghiệp.Tổ giải quyết vướng mắc bằng kiên thức chuyên môn nghiệp vụ của mình có nhiệm vụ tiếp nhận giải quyết nhanh các vướng mắc của doanh nghiệp,của tổ chức trong thẩm quyền giải quyết của Chi cục trưởng. Năm 2006, Chi cục Hải quan Bắc Ninh xây dựng kế hoạch chủ động làm việc với các doanh nghiệp trong địa bàn quản lý để nắm bắt được những kế hoạch XNK cũng như các khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp, phối kết hợp Sổ Thương mại tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, cùng với doanh nghiệp tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trên cơ sở thông thoáng, nhưng đảm bảo đúng chính sách pháp luật. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền pháp luật về hải quan Các văn bản quản lý Nhà nước về Hải quan đều được quán triệt tới toàn thể cán bộ công chức hải quan và được niêm yết công khai nơi làm thủ tục. Cung cấp các văn bản chính sách pháp luật về Hảu quan cho các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp có liên quan đến công tác XNK trên địa bàn Tỉnh. Tổ chức các cược đối thoại với doanh nghiệp để tuyên truyền phổ biến pháp luật Hải quan. Chi cục tiếp tục triển khai hoạt động của tổ giải quyết vướng mắc để giải thích hướng dẫn thủ tục hải quan và giải đáp thắc mắc của doanh nghiệp về Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung, Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu sửa đổi và các chính sách pháp luật về Hải quan. Thúc đẩy nhanh công tác đôn đốc thu đòi nợ thuế Định kỳ hàng tháng gửi đôn đốc đến doanh nghiệp còn nợ thuế quá hạn và gọi điện thoại nhắc nhở đến các doanh nghiệp đến thời hạn nộp thuế. Đã gửi công văn đề nghị phối hợp với các Sở kế hoạc đầu tư và Cục thuế : Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Hưng Yên để xác minh địa chỉ, tài khoản, tình trạng hoạt động của các doanh nghiệp. Phối hợp với Công an tỉnh Bắc Ninh cùng phối hợp hoặc trực tiếp đến đôn đốc làm biên bản đối chiếu với 67 doanh nghiệp. Kết quả tính đến 15/10/2007 đã thu đòi được : 2.115.204.328 đồng (hai tỷ, một trăm mười năm triệu, hai trăm linh bốn ngàn, ba trăm hai mươi tám đồng) Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên,trong thời gian vừa qua Chi cục vẫn còn tồn tại 1 số vấn đề cần giải quyết 2.4.4. Những tồn tại cần giải quyết và nguyên nhân Cở sở vật chất còn thiếu thốn Hiện nay Chi cục hải quan Bắc Ninh nằm trên 1 diện tích đất rộng gần 6000m2,tuy nhiên hiện nay phần lớn diện tích vẫn còn bỏ trống chưa được xây dựng.Phần đất dành cho xây hệ thống văn phòng cơ sở làm việc lại rất chật hẹp,còn lại bỏ không rất lãng phí.Về thiết bị chuyên môn dùng cho việc đo đạc kiểm tra hàng hóa còn thiếu rất nhiều,thường xuyên phải sử dụng thiết bị của doanh nghiệp,hạ tầng cơ sở phục vụ cho công tác giám sát quản lý như bến bãi, nhà kiểm hoá, kho chứa hàng…. chưa đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.Tình hình trên gây rất nhiều khó khăn cho Chi cục trong quá trình hoạt động.Năm 2006 Chi cục đã có công văn đề nghị xin được cấp kinh phí nhằm cải thiện hệ thống cơ sở vật chất,đồng thời xây mới trụ sở nhưng vẫn chưa thực hiện được do thiếu kinh phí. Tồn tại,vướng mắc từ phía doanh nghiệp Số lượng các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu tăng lên nhanh chóng, trong đó có một bộ phận doanh nghiệp chưa có kế hoạch dài hạn, do đó chưa nghiên cứu sâu và đầy đủ các văn bản quy định về thủ tục Hải quan và các văn bản pháp luật hiện hành khác dẫn đến tình trạng vẫn mắc phải những sai phạm thiếu sót không đáng có.Ngoài ra,1 số doang nghiệp có hoạt động kinh doanh không ổn định và bền vững; cá biệt có doanh nghiệp sau khi thành lập nhập khẩu được vài lô hàng thì sát nhập, giải thể, phá sản hoặc chuyển đổi dẫn đến còn nợ thuế với số lượng lớn, gây khó khăn cho Hải quan khi truy đòi nợ thuế. Một số tồn tại khác Công tác cập nhật số liệu tờ khai còn xảy ra tình trạng thiếu thông tin trên tờ khai hải quan như:cập nhật thiếu số liệu về tính thuế của từng dòng hàng đối với một số tờ khai nhập kinh doanh có thuế;cập nhật sai tỷ giá tính thuế Việc triển khai khai báo hải quan từ xa còn đạt kết quả chưa cao do các doanh nghiệp chưa thực sự thấy lợi ích khi tiến hành thủ tục theo hình thức này.Mặt khác cơ sở hạ tầng mạng còn kém Chương 3 Giải pháp hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu 3.1. Phương hướng và biện pháp triển khai thực hiện nhiệm vụ năm 2008 của lãnh đạo Chi cục Hải quan Bắc Ninh Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2007 và phương hướng nhiệm vụ 2008 Tổ chức đào tạo,hướng dẫn,quản lý nhân sự một cách hợp lý nhằm hạn chế,ngăn chặn tiêu cực trong công tác nghiệp vụ hải quan Bố trí, phân công lại lực lượng theo yêu cầu chuyên sâu, chuyên trách. Mọi yêu cầu của Hải quan với doanh nghiệp phải được thể hiện trên "Phiếu yêu cầu nghiệp vụ", do công chức này ký và chịu trách nhiệm, có chữ ký của chủ hàng. Phiếu này được lưu kèm hồ sơ Hải quan. Khẩn trương tổ chức giám sát bằng camera ở những nơi cần thiết. Giảm đến mức tối thiểu việc công chức Hải quan trực tiếp giám sát ở kho, bãi hàng hoá xuất khẩu,nhập khẩu. Các yêu cầu của chủ hàng đối với Hải quan cũng phải thể hiện bằng văn bản. Cán bộ thường trực của Tổ có phiếu tiếp nhận để giải quyết theo nhiệm vụ, quyền hạn. Cán bộ, công chức Hải quan làm nhiệm vụ chuyên trách chống buôn lậu không được tham gia hay can thiệp vào bất cứ khâu nào trong quá trình làm thủ tục Hải quan. Trường hợp có thông tin về dấu hiệu vi phạm pháp luật thì lãnh đạo Đội Kiểm soát thông báo chính thức bằng văn bản để Chi cục trưởng Hải quan chỉ đạo kiểm tra. Công chức kiểm soát Hải quan không được tham gia vào quá trình kiểm hoá. Tại Cục Hải quan tỉnh, thành phố: Tăng cường vai trò của Tổ giải quyết vướng mắc. Các lực lượng kiểm soát chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan và thanh tra khi làm việc và tiếp xúc với doanh nghiệp phải: Có biên bản làm việc và được lập thành 2 bản; Khi có yêu cầu với doanh nghiệp thì phải ghi rõ trên "Phiếu yêu cầu nghiệp vụ", lập thành 2 bản theo mẫu Tổng cục Hải quan ban hành; doanh nghiệp khi có yêu cầu với Hải quan cũng phải bằng văn bản... Việc giải quyết khiếu nại của doanh nghiệp phải bằng quyết định theo đúng trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại Bố trí công chức nghiệp vụ ở các khâu trong quy trình thủ tục hải quan theo yêu cầu chuyên sâu, chuyên trách; phân công công việc cho công chức khách quan, vì việc mà bố trí cán bộ; có kế hoạch thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng nghề nghiệp để mỗi cán bộ thật sự thuần thục trong công việc được giao. Kiên quyết không bố trí những người không có đủ trình độ, chuyên môn làm công tác nghiệp vụ. Mỗi công chức nếu có 3 lần không giải quyết được công việc theo thẩm quyền, phải báo cáo cấp trên thì phải chuyển làm công việc khác có yêu cầu thấp hơn. Nếu để cán bộ yếu kém, làm sai, gây phiền hà, sách nhiễu thì công chức lãnh đạo, quản lý trực tiếp phải chịu kỷ luật nghiêm khắc về trách nhiệm, kể cả việc cách chức. Tăng cường giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng và quản lý các cán bộ để mỗi người nhận thức đầy đủ, sâu sắc tác hại của tệ gây phiền hà, tiêu cực. Cục trưởng Chi cục có chương trình hành động và cam kết trước Tổng cục trưởng và Bộ trưởng Bộ Tài chính tổ chức thực hiện ngăn chặn và chấm dứt tệ gây phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực trong đơn vị mình. Chi cục trưởng Chi cục HQ có cam kết trước Cục trưởng Cục HQ tỉnh, thành phố. Phó Chi cục trưởng, Đội trưởng, Tổ trưởng thuộc Chi cục HQ và từng cán bộ, công chức thuộc đội phải có bản cam kết trước Chi cục trưởng Chi cục HQ. Lãnh đạo Phòng và chuyên viên tại các Phòng chức năng và đơn vị tương đương thuộc cơ quan Cục HQ tỉnh, thành phố phải có cam kết, không gây phiền hà sách nhiễu tiêu cực trong nội bộ HQ với nhau cũng như đối với tổ chức, cá nhân có liên quan. Sau khi đã cam kết thì mỗi cán bộ, công chức phải tự giác thực hiện ngay, cấp trên phải gương mẫu trước cấp dưới; Việc cam kết này cũng là cơ sở để kiểm tra và xử lý nghiêm đối với người vi phạm... Tiếp tục thực hiện nghiêm túc quyết định 517/2004/TCHQ-TCCB của Tổng cục Trưởng Tổng cục Hải quan;Chỉ thị 03/CT-BTC ngày 18/5/2005 của Bọ tài chính và Chỉ thị 31/2006/CT-TTg ngày 7/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ;thực hiện cải cách thủ tục hải quan và hiện đại hóa công tác hải quan theo các văn bản hướng dẫn của Bộ tài chính và Tổng cục Hải quan và việc thục hiện luật Hải quan và các quy trình thủ tục Hải quan.Tăng cường trách nhiệm của công chức và cán bộ Hải quan trong thực hiện các quy trình thủ tục Hải quan.Chấn chỉnh các sai sót trong quá trình cập nhật số liệu tờ khai. Tiếp tục thực hiện luật Hải quan sửa đổi bổ sung;luật thuế xuất nhập khẩu sửa đổi bổ sung và các văm bản hướng dẫn;thực hiện hoàn thành kế hoạch thu ngân sách nhà nước do Tổng cục Hải quan giao cho,trong đó tập trung vào 2 biện pháp sau: Tận dụng các nguồn thu,đẩy mạnh công tác đôn đốc thu đòi nợ thuế,tăng cường công tác chống gian lận thương mại qua giá.Không để phát sinh thêm nợ đọng thuế tại đơn vị,tăng cường công tác tự kiểm tra.Thực hiện nghiêm túc việc khắc phục các mặt còn thiếu sót,tồn đọng trong công tác nghiệp vụ(nhất là công tác phân loại,áp mã hàng hóa xuất nhập khẩu)theo kết luận của Đoàn Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra. Phối hợp với các doanh nghiệp kinh doanh kho ngoại quan để tăng cường nhập khẩu hàng kinh doanh có thuế và hàng tiêu dùng qua kho ngoại quan nhằm tăng nguồn thu cho đơn vị. Hoàn thiện công tác tổ chức của các đội công tác,bố trí cán bộ công chức phù hợp với khả năng và nhiệm vụ.Tăng cường hoạt động của các đoàn thể trong đơn vị. Tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác khai báo hải quan từ xa cho các doanh nghiệp làm thủ tục Hải quan tại đơn vị. Chủ động cùng với Ban xây dựng của cục sớm hoàn thành hồ sơ và các khâu chuẩn bị để đưa công trình chi cục khởi công đúng tiến độ đề ra Tiếp tục triển khai công tác thanh tra,tự kiểm tra các mặt công tác của đơn vị;các đội công tác tự rà soát và khắc phục các mặt công tác còn tồn đọng. 3.2. Một số giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh 3.2.1. Nâng cao chất lượng cán bộ 3.2.1.1. Đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ Chi cục Hải quan Bắc Ninh có thể đánh giá ở mức trong bình.Hiện nay có một bộ phận không nhỏ cán bộ hải quan tuy có kinh nghiệm công tác lâu năm nhưng do hầu hết trước đây không được đào tạo 1 cách chính quy bài bản nên trình độ nghiệp vụ chuyên sâu còn kém,chủ yếu nghiệp vụ của những người này được tiếp thu qua quá trình thực tế công tác.Trong 2 năm vừa qua,Chi cục cũng đã bổ xung được 1 lực lượng cán bộ trẻ có trình độ,có kiến thức,được đào tạo 1 cách bài bản từ các trường đại học có chất lượng như kinh tế,ngoại thương,thương mại…Lớp cán bộ này có ưu điểm cả về kiến thức chuyên môn về kinh tế lẫn kĩ năng tốt trong sử dụng vi tính và ngoại ngữ.Tuy về kinh nghiệm thực tế công tác thì vẫn cần phải tiếp thu nhưng có thể nói đây sẽ là lực lượng đóng vai trò quan trọng trong công tác nghiệp vụ của Chi cục.Ban lãnh đạo của Chi cục là những người được đào tạo cơ bản chính quy,có kinh nghiệm công tác lâu năm nên có kiến thức chuyên môn nghiệp vụ khá vững chắc,tuy nhiên do đặc điểm công tác nên quá trình trao đổi thu thập kiến thức,thông tin còn nhiều hạn chế.Với tình hình như vậy thì việc thực hiên việc nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ đòi hỏi phải được thực hiện càng sơm càng tốt và với những phương án hiệu quả phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị.Có thể đề xuất 1 số phương án sau Đào tạo nội bộ Với đặc thù công việc mang tính thời vụ và chủ yếu phụ thuộc vào các doanh nghiệp nên trong quá trình công tác có những khoảng thời gian trống.Trong những khoảng thời gian như vậy có thể mở các cuộc họp,các chương trình đào tạo hướng dẫn về nghiệp vụ trong nội bộ Chi cục.Đây có thể là những cuộc họp rút kinh nghiệm công tác,họp bàn trao đội về nghiệp vụ giữa cán bộ của Chi cục với nhau,hay cuộc họp phổ biến các chính sách quy chế mới của nhà nước cũng như của Cục Hải quan Tp Hà Nội.Ngoài ra còn có những buổi mà ban lãnh đạo Chi cục hướng dẫn giải quyết những khó khăn vướng mắc gặp phải trong quá trình công tác…Những buổi như vậy đem lại rất nhiều lợi ích,góp phần đáng kể nâng cao trình độ nghiệp vụ cũng như hiểu biết thực tế,về các chính sách có liên quan trực tiếp đến tình hình thực hiện công việc của cán bộ hải quan Thực hiện phương pháp đào tạo nội bộ như đã nêu trên có những thuận lợi là tận dụng được những khoảng thời gian nhàn rỗi khi mà các doanh nghiệp không đến làm thu tục.Ngoài ra,làm như vậy sẽ đẽ dàng hơn trong phát hiện và ngay lập tức giải quyết kịp thời những yếu kém hạn chế về nghiệp vụ ngay trong quá trình công tác. Tuy nhiên cũng không phải là không có những khó khăn,có thể kể đến ở đây như là tình trạng thiếu thốn về cơ sở vật chất,việc bố trí sắp xếp thời gian hợp lý nhằm hạn chế ảnh hưởng tới mức thấp nhất tới quá trình thực hiện công việc của mọi người. Đào tạo ngoài tổ chức Ngoài việc thực hiên đào tạo trong nội bộ Chi cục,một phương pháp khác cũng hết sức quan trọng đó là gửi cán bộ tới các lớp đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn.Việc đào tạo theo phương pháp này thường được thực hiện dưới sự chỉ đạo và tổ chức của Cục Hải quan TP Hà Nội.Đây có thể là các khóa học ngắn ngày hay các cuộc hội thảo chuyên môn.Đối tượng của phương pháp này có thể là cán bộ nhân viên hoặc cũng có thể là cán bộ lãnh đạo Chi cục.Các lớp học này về nội dung đào tạo rất phong phú,có thể là về quy trình thủ tục mới,về luật,hay hội thảo bàn luận về các phương án hoàn thiện nghiệp vụ… Tiếp tục xây dựng chương trình đề xuất các kế hoạch thực hiện các văn bản hướng dẫn của các ngành các cấp, của Bộ Tài Chính và của Tổng cục Hải quan tham gia tập huấn những chuyên đề nghiệp vụ có liên quan đang đảm nhiệm, tránh tụt hậu về kiến thức về trình độ. Thực hiện đào tạo theo phương pháp này giúp cho học viên nắm vững kiến thức chuyên môn đồng thời rút ra được kinh nghiệm xử lý trong công việc Tuy nhiên việc bố trí cán bộ tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh đi đào tạo cũng gặp phải không ít khó khăn.Đó là khó khăn về thiếu thốn nhân sự,Chi cục hải quan Bắc ninh với số lượng nhân sự không nhiều nên việc lựa chọn cử ai đi học cũng phải xem xét kỹ để không ảnh hưởng tới tình hình thực hiện công việc.Ngoài ra còn có khó khăn về tổ chưc đi lại cho cán bộ nhân viên tham gia khóa học. 3.2.1.2. Phổ biến đường lối chính sách của đảng nâng cao nhận thức chính trị,, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp. Yêu cầu nhiệm vụ quan trọng đối với mọi cấp, mọi ngành trong đó có Cục Hải quan Bắc Ninh nói riêng và toàn ngành hải quan nói chung là quán triệt nghiêm túc mọi chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. Nâng cao trình độ nhận thức chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước chính là một trong những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác,góp phần xây dựng 1 đội ngũ cán bộ không chỉ mạnh về chuyên môn mà còn vững vàng trong lập trường,nói không với tiêu cực. Để có thể làm được điều này thì trước tiên ban lãnh đạo Chi cục phải là những người có trình độ giác ngộ chính trị cao,tư tưởng đạo đức trong sáng,đồng thời phải làm tốt được công tác giáo dục đối với cán bộ nhân viên trong Chi cục.trong thời gian qua,Cục Hải quan TP Hà Nội cũng thường xuyên tổ chức các lớp cho cán bộ lãnh đạo Chi cục đi học các lớp chính trị tại các trường như là trường Nguyễn Ái Quốc,học viện Hành Chính Quốc Gia...Ngoài việc tổ chức các lớp học ngắn hạn,ban lãnh đạo Chi cục còn thường xuyên hưởng ứng và khuyến khích các cán bộ trong đơn vị tham gia các cuộc thi tìm hiểu và Đảng và nhà nước,về ngành hải quan… Bên cạnh đó tác phong làm việc của cán bộ, công chức trong toàn Cục cũng thường xuyên được chấn chỉnh, thể hiện sự văn minh giao tiếp giữa cán bộ hải quan với doanh nghiệp, cá nhân tham gia hoạt động xuất nhập khẩu. Tăng cường công tác đào tạo, giáo dục văn hóa, chính trị, tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp cho cán bộ công chức Hải quan, đảm bảo cho lực lượng Hải quan nói chung và Hải quan tỉnh Bắc Ninh nói riêng là lực lượng gác cửa kinh tế của đất nước thực sự trung thành, tận tuỵ, cần kiệm liêm chính, vì lợi ích kinh tế, chủ quyền và an ninh quốc gia. Bên cạnh các biện pháp tuyên truyền khuyến khích giáo dục,còn cần phải không ngừng tăng cường công tác tự thanh tra, kiểm tra các cấp để chủ động phát hiện, chấn chỉnh, xử lý, ngăn chặn sai phạm, tiêu cực của cán bộ công chức,công chức hải quan. 3.2.1.3. Tăng cường tinh thần đoàn kết giữa các cán bộ nhân viên trong đơn vị Đối với bất kỳ công việc nào cũng đòi hỏi sự hợp tác giữa những người cùng tham gia nhằm đảm bảo đem lại hiệu quả công việc tốt hơn.Công tác hải quan cũng không phải là một ngoại lệ,thậm chí với đặc thù công việc bao gồm nhiều khâu nhiều công đoạn có liên quan trực tiếp đên nhau,kết quả của khâu này có ảnh hưởng trực tiếp đến khâu khác thì yêu cầu đòi hỏi phải xây dựng 1 môi trường làm việc với tinh thần đoàn kết và hợp tác cao là hết sức cần thiết.Một ví dụ đối với quy trình thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa phải qua nhiều khâu như công tác tiếp nhận xử lý hồ sơ,tính thuế,kiểm tra hàng hóa,để làm tốt các công tác này đòi hỏi phải có sự trao đổi thông tin và hợp tác.Công tác tiếp nhận và xử lý hồ sơ có ảnh hưởng tới mức độ công việc của kiểm hóa phải thực hiện nhiều hay ít,đồng thời cả 2 công tác trên lại ảnh hưởng tới đọ chính xác của công tác tính thuế…Như vậy công tác hải quan là 1 công tác đòi hỏi tinh thần đoàn kết và hợp tác cao giữa cán bộ nhân viên với nhau. Chi cục Hải quan Bắc Ninh có thể nói là 1 Chi cục có truyền thống đoàn kết rất cao nên việc xây dựng một môi trường văn hóa làm việc nhằm gắn kết mọi người với nhau có nhiều thuân lợi.Việc thực hiện xây dựng môi trường đoàn kết được ban lãnh đạo thực hiện băng nhiều biệc pháp và được sự ủng hộ của toàn bộ các bộ nhân viên trong Chi cục Không chỉ thường xuyên quan tâm giúp đỡ nhau trong công việc,mà những khó khăn của mỗi người trong cuộc sống hàng ngày cũng được quan tâm và giúp đỡ tạo cho mỗi người 1 tâm lý tốt và an tâm trong công tác Việc thực hiện các biện pháp phân công công việc cũng như khen thưởng được ban lãnh đạo Chi cục thực hiện rất công bằng,hạn chế tới mức thấp nhất nhưng mâu thuẫn về lợi ích và trách nhiệm trong công việc.Thậm chí,để kịp thời động viên khuyến khích đối với cán bộ nhân viên khi họ có thành tích tốt,công tác khen thưởng được thực hiện thường xuyên và minh bạch. Ban lãnh đạo Chi cục thường xuyên tổ chức và khuyến khích cán bộ nhân viên trong Chi cục hưởng ứng và tham gia vào các cuộc thi văn nghệ do Cục Hải quan thành phồ Hà Nội và tỉnh Bắc Ninh tổ chức.Bên cạnh đó là tham gia vào các phong trào thể thao vừa góp phần nâng cao đời sống tinh thần,tăng cường thể chất,đồng thời những hoạt động tập thể này giúp tăng cường tinh thần đoàn kết giữa mọi người với nhau. Hoàn thiện hệ thống thông tin,ứng dụng khai báo hải quan điện tử từ xa vào hoạt động nghiệp vụ Xây dựng triển khai hệ thống thông tin,cở sở hạ tầng mạng hiện đại Đào tạo về CNTT cho đội ngũ cán bộ Để triển khai hệ thống thông tin trong công tác hải quan tại Chi cục thì trước hết đội ngũ cán bộ phải thành thạo tin học.Trước tiên cần có 1 đội ngũ cán bộ công nghệ thông tin,đây sẽ là những thành viên trực tiếp lãnh đạo và chỉ đạo đại bộ phận các vấn đề liên quan đến tin học là lực lượng nòng cốt trong chỉ đạo thông tin. Phải thường xuyên đưa cán bộ đi học bồi dưỡng nghiệp vụ về tin học do Tổng Cục Hải Quan tổ chức. Chi cục cục Hải quan Bắc Ninh cần sớm đưa tiêu chuẩn sử dụng CNTT là tiêu chuẩn bắt buộc trong quy định chuẩn hoá đội ngũ cán bộ công chức. Lãnh đạo cục cần quan tâm và tạo điều kiện để có chính sách ưu đãi thích hợp nhằm khuyến khích cán bộ làm công tác tin học tâm huyết với công việc để thúc đẩy quá trình hiện đại hoá tin học hoá hải quan. Giao cho bộ phận CNTT làm đầu mối và chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, chương trình đào tạo và tổ chức đào tạo về CNTT cho toàn ngành để phù hợp với yêu cầu và thực tế. Hoàn thành việc đào tạo đội ngũ chuyên gia về CNTT và đội ngũ cán bộ công chức làm nhiệm vụ trong lĩnh vực CNTT, có khả năng làm chủ phần mềm ứng dụng và phầm mềm hệ thống, xử lý, vận hành. Hạ tầng công nghệ thông tin. Cần có đầu tư đồng bộ và tập trung như nâng cấp một số phòng tin học, đổi mới trang thiết bị hiện đại … Để triển khai được cần sớm đẩy nhanh tiến độ của dự án tin học hoá ngành Hải quan. Xây dựng ngay hệ thống an ninh, an toàn của toàn bộ hệ thống Xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ về an ninh an toàn mạng, quản trị mạng… có đủ trình độ để quản lý, vận hành và duy trì hệ thống. Hệ thống phần mềm ứng dụng. Tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức của cán bộ lãnh đạo các cấp và cán bộ thừa hành. Hài hoà các lợi ích và có chế độ ưu đãi phù hợp cho đội ngũ cán bộ làm công tác CNTT. Tích hợp hệ thống các ứng dụng CNTT đã phát triển và triển khai những năm trước đây thành một hệ thống thống nhất đa chức năng, nhiều tiện ích, hoạt động ổn định trên mạng diện rộng. Ứng dụng các chương trình phần mềm tự động hoá Hải quan của Tổng cục, để phù hợp với hệ thống quy trình thủ tục Hải quan và đặc thù của Hải quan Lạng Sơn ; thực hiện tự động hoá quy trình thủ tục hải quan. hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng yêu cầu của các khâu nghiệp vụ theo chuẩn mực quốc tế; xây dựng phần mềm trung tâm tự động hoá xử lý dữ liệu Hải quan. Ngoài ra cần phải ứng dụng CNTT vào các lĩnh vực quản lý hành chính hải quan. Ứng dụng khai báo hải quan điện tử từ xa Trước đây để làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa doanh nghiệp vẫn phải thực hiện khâu khai báo hải quan theo lối thủ công.Có thể tóm tắt theo sơ đồ sau: Chuẩn bị hồ sơ tài liệu liên quan Đến hải quan khai báo và nộp hồ sơ Ghi nhận kết quả kiểm hóa Kiểm hóa Giải phóng hàng hóa Bảng 3.1:Sơ đồ khai báo hải quan thủ công Hiện nay tại Chi cục tuy đã áp dụng việc khai báo trên máy vi tính nhưng các doanh nghiệp vẫn phải đến khai báo trên hệ thống máy tính của Chi cục.Mặc dù đã có nhiều thuận tiện khi không còn phải khai báo thủ công nhưng thiết nghĩ cần sớm đưa vào triển khai hệ thống khai báo từ xa,tức là các doanh nghiệp khi khai báo không cần phải đến trụ sở của Chi cục mà chỉ cần gửi các thông tin khai báo của mình qua mạng đến Chi cục,như vậy sẽ thuận tiện hơn đối với doanh nghiệp,giúp tiết kiệm chi phí và thời gian đi lại,giảm bớt thời gian cũng như hạn chế tiêu cực trong công tác mở tờ khai.Thậm chí việc khai báo hải quan điện tử có thể thực hiện trước khi hàng hóa về đến cửa khẩu: Trước khi hàng hóa đến cửa khẩu Khai báo điện tử Hải quan kiểm tra,chấp nhận Hàng được thông quan Bảng 3.2:Sơ đồ khai báo hải quan điện tử Để thực hiện khai báo hải quan điện tử cần đáp ứng đủ 2 yếu tố: Chương trình phần mềm khai báo:Được thể hiện bằng bộ tờ khai điện tử và các quy tắc xử lý kèm theo.Chương trình phần mềm này cần thiết phải đảm bảo các yêu cầu về tính dễ hiểu,dễ thao tác ứng dụng,đảm bảo tính pháp lý.Hiện nay toàn ngành hải quan đang tập trung thiết kế xây duạng 1 hệ thống phần mềm đảm bảo được các yếu tố trên,ở 1 số Chi cục đã đưa vào áp dụng thí điểm và đã cho kết quả khả quan. Hệ thống máy tính của cơ quan hải quan phải nối với doanh nghiệp và nối với các cơ quan chức năng khác có liên quan hay nói cách khác là hệ thống xa lộ thông tin quốc gia.Cụ thể trong công tác nghiệp vụ của Chi cục Hải quan Bắc Ninh cần thiết phải xây dựng 1 hệ thống mạng nối với các địa điểm sau: Cục thuế tỉnh Bắc Ninh Kho bạc tỉnh Bắc Ninh Cục hải quan Thành phố Hà Nội Chi cục Hải quan Nội Bài Cục Hải quan Hải Phòng Các Chi cục hải quan lân cận Các doanh nghiệp Trong các địa điểm trên có 2 địa điểm quan trọng là sân bay quốc tế Nội Bài và cảng Hải Phòng để thuận tiện cho việc làm thủ tục cho các lô hàng xuât khẩu tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh.Đối với các lô hàng xuất khẩu khi thực hiện xong thủ tục lệnh thông quan cùng với các hồ sơ liên quan có thể truyền đến tận nơi cửa khẩu giúp doanh nghiệp thực hiện việc xuất hàng nhanh chóng. Do cơ sở hạ tầng và công nghệ áp dụng còn mới mẻ nên trước mắt Chi cục Hải quan Bắc Ninh nên tiến hành thử nghiệm thí điểm đối với 1 số loại hình nhập khẩu được tiến hành thường xuyên là nhập gia công và nhập kinh doanh và đối với 1 số doanh nghiệp nhất định. 3.2.3. Cải cách hành chính,đặc biệt là cải cách trong thủ tục hải quan Nền kinh tế của nước ta đang vận động, phát triển mạnh mẽ theo xu hướng toàn cầu hoá, hội nhập và giao lưu thương mại quốc tế, phát triển không ngừng do tính lợi thế so sánh giữa các quốc gia, theo đó lưu lượng hàng hoá qua lại các cửa khẩu ngày càng gia tăng. Hải quan không thể và cũng không cần thiết phải kiểm tra toàn bộ hàng hoá xuất nhập khẩu ngay tại cửa khẩu mà có thể áp dụng các biện pháp nghiệp vụ khác để thông quan nhanh chóng đáp ứng được yêu cầu của thương mại quốc tế nhưng vẫn chặt chẽ về quản lý Hải quan, chống gian lận thương mại một cách hữu hiệu. Điều này được thể hiện rõ trong luật hải quan,hay cụ thể là hơn trong quy trình thủ tục đối với hàng hóa xuất nhập khẩu theo hợp đồng thương mại(chương 1)cũng thể hiện rõ điều này.Ý thức được nội dung cải cách của Luật Hải quan, Chi cục Hải quan Bắc Ninh không kiểm tra tràn lan mà tập trung kiểm tra có trọng điểm các lô hàng, chủ hàng, nước xuất xứ có độ rủi ro cao, tiết kiệm được nhân lực( từ chỗ một lô hàng kiểm tra thực tế phải qua hơn 10 công chức giải quyết, nay giảm xuống còn 7 hoặc 8 người; đối với các lô hàng được miễn kiểm tra, số lượng công chức giải quyết chỉ còn 3 hoặc 5 người), thời gian làm thủ tục Hải quan cho một lô hàng đã giảm xuống so với trước; đối với lô hàng xuất khẩu từ ít nhất là một ngày nay giảm xuống chỉ còn 1 giờ đến 2 giờ ; lô hàng nhập khẩu phức tạp trước đây là hai ngày; nay giảm xuống tối đa là 1 ngày. Lượng hàng hoá phải kiểm tra thực tế đã giảm đáng kể, trung bình tỷ lệ miễn kiểm tra thực tế đối với hàng xuất khẩu là trên 90%; hàng nhập khẩu khoảng 70%. Hàng hoá kiểm tra xác suất được kiểm tra theo tỷ lệ 5 - 10%: Đối với hàng xuất khẩu khoảng 9%, hàng nhập khẩu khoảng 30%.Để đạt được những kết quả như trên cũng là do công tác phân luồng hàng hóa tại Chi cục được thực hiện một cách chính xác,dựa trên tình hình thực tế chấp hành của doanh nghiệp cũng như dựa vào chủng loại hàng hóa xuất nhập khẩu. Việc kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm trên đã làm giảm thời gian và chi phí hành chính, tránh gây phiền hà cho doanh nghiệp; Hồ sơ hải quan đã được đơn giản hoá một cách cơ bản, người khai hải quan chỉ phải nộp và xuất trình các chứng từ cần thiết cho yêu cầu quản lý hải quan (chỉ còn 4 loại đối với lô hàng xuất khẩu bình thường và từ 5-7 loại đối với lô hàng có tính chất phức tạp như: hàng thuộc diện quản lý chuyên ngành, xuất khẩu uỷ thác; 6 loại đối với lô hàng nhập khẩu bình thường và từ 8-12 loại đối với lô hàng có tính chất phức tạp như: háng thuộc diện quản lý chuyên ngành hay phải kiểm tra Nhà nước về chất lượng, nhập khẩu uỷ thác…). Ngoài ra,việc thực hiện áp dụng điều kiện để được hưởng ân hạn thuế giúp hạn chế tình trạng chây ỳ, trốn thuế của doanh nghiệp.Đây cũng có thể coi là 1 bước cải cách đáng kể nhằm góp phần giải quyết tình trạng trồn thuế của các doanh nghiệp hiện nay. Nhằm đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của doanh nghiệp,Chi cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh đã thành lập các Tổ giải quyết vướng mắc, các tổ chuyên gia về phân tích, phân loại hàng hoá, các tổ này có trách nhiệm giải quyết tại chỗ các vướng mắc phát sinh từ phía doanh nghiệp cũng như vướng mắc của công chức Hải quan. 3.2.4. Tăng cường kiểm tra,thanh tra nghiệp vụ Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra nghiệp vụ nhằm phát hiện những sai sót trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ công chức Hải quan,ngăn chặn tiêu cực đồng thời cũng rút ra được bài học kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn công tác thực hiện thủ tục hải quan.Công chức Hải quan hàng ngày phải tự rà soát kiểm tra công việc đã làm,Lãnh đạo Đội, Tổ chức Chi cục, hàng ngày phải trực tiếp kiểm tra công tác chuyên môn nghiệp vụ và hoạt động phát sinh hàng ngày của bản thân và của công chức thừa hành thuộc quyền, chịu trách nhiệm trước Chi cục trưởng và cấp trên về việc thiếu kiểm tra để xảy ra những sai sót của công chức thuộc quyền mà các đơn vị khác phát hiện ra. Chi cục trưởng Chi cục hàng ngày có trách nhiệm kiểm tra công tác chuyên môn nghiệp vụ và các hoạt động khác trong phạm vi chức trách, nhiệm vụ của đơn vị mình, trường hợp không trực tiếp kiểm tra thì phải phân công một cấp phó thay, kịp thời phát hiện, khắc phục những yếu kém, khuyết điểm, vi phạm pháp luật xảy ra trong ngày. Tổ chức hệ thống bảo vệ nội bộ để chủ động phát hiện tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ và có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời. Tăng cường kịp thời biểu dương khen thưởng đối với cán bộ công chức làm tốt nhiệm vụ của mình. Mặt khác cũng phải kiểm tra và tiến hành xem xét, kiểm điểm phê bình nghiêm khắc đối với tập thể, cá nhân có hành động tiêu cực sai trái pháp luật. Hiện nay tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh công tác tiến hành kiểm tra giám sát được thực hiện dưới các hình thức: Đối với những khâu nghiệp vụ quan trọng sử dụng nhiều kiến thức chuyên môn thì ban lãnh đạo Chi cục trực tiếp giám sát kiểm tra Đối với khâu nghiệp vụ đơn giản có thể tiến hành kiểm tra chéo giữa các bộ phận thực hiện Tổ kiểm tra của Chi cục bao gồm các đồng chí Chi cục phó và đội trưởng.Việc kiểm tra giám sát được tiến hành chủ yếu với các hoạt động nghiệp vụ quan trọng như kiểm hóa,tính thuế,kế toán thuế và phúc tập hồ sơ.Riêng đối với công tác kiểm hóa và tính thuế do khối lượng công việc hàng ngày rất lớn nên tổ kiểm tra phải thường xuyên tiến hành giám sát đều đặn.Trong quá trình kiểm tra nếu phát hiện sai phạm thì tổ kiểm tra có đầy đủ thẩm quyền để giải quyết. Kết luận Sau thời gian thực tập tại Chi cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh với sự hướng dẫn,giúp đỡ của thầy giáo PGS-TS Nguyễn Văn Tuấn cũng như của ban lãnh đạo và tập thể cán bộ Chi cục ,cùng với việc vận dụng những kiến thức mà em đã tiếp thu được khi còn ngồi trên ghế nhà trường, em đã hoàn thành xong chuyên đề thực tập của mình. Trong quá trình thực tập thực đồng thời với việc nghiên cứu tìm hiểu về đề tài của mình,em còn tiếp thu được những kiến thức thực tế rất có ích về quy trình thủ tục Hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu theo hợp đồng thương mại,bên cạnh đó em cũng biết được về hoạt động thương mại,mà cụ thể là tình hình xuất nhập khẩu của 1 bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp kinh doanh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.Có thể nói điều này có thể nói sẽ giúp ích cho em rất nhiều sau khi ra trường. Quy trình thủ tục hải quan nói chung và quy trình thủ tục đối với hàng hóa xuất nhập khẩu theo hợp đồng thương mại nói riêng bao gồm nhiều mặt,nhiều khía cạnh phức tạp.Với thời gian thực tập và trình độ có hạn sẽ không thể tránh khỏi có những thiếu sót trong thực hiện chuyên đề này,mong được sự góp ý của các thầy cô nhằm giúp em hoàn thiện hơn nữa chuyên đề của mình. Cuối cùng em xin cảm ơn thầy giáo PGS-TS Nguyễn Văn Tuấn cùng tập thể cán bộ Chi cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh,những người đã giúp đỡ,hướng dẫn em rất nhiều trong thời gian qua. Em xin chân thành cảm ơn! Danh mục tài liệu tham khảo Quyết định số 874/QĐ-TCHQ ngày 15 tháng 05 năm 2006 Quyết định số 469/QĐ-TCCB ngày 10/7/1998 của Tổng cục trưởng tổng cục Hải quan Quyết định số 149/2002/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài Chính Cục Hải quan Thành phố Hà Nội-Các Nghị định của Chính Phủ Trang Web Hải quan Viêt Nam www.customs.gov.vn Phòng Tổng hợp Chi cục Hải quan Bắc Ninh-Báo cáo tổng kết hàng năm(2004-2007) Phụ Lục 1:Phiếu yêu cầu nghiệp vụ Mầu 01: PYCNV/2006 CỤC HẢI QUAN ................ Chi cục hải quan ............. .. Số CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ------------------------------- PHIẾU YÊU CẦU NGHIỆP VỤ Hồi.........giờ, ngày..... tháng..... năm ..... Tôi là.... Công chức hải quan …………………….., đã tiếp nhận bộ hồ sơ hải quan của ......................................................................................................................... Có vận tải đơn/hoá đơn thương mại số............................................................. Qua xem xét bộ hồ sơ và đối chiếu với các quy định hiện hành thì bộ hồ sơ của Công ty chưa đủ điều kiện để đăng ký Tờ khai hải quan cho lô hàng xuất khẩu/nhập khẩu, yêu cầu Công ty bổ xung/ giải trình thêm: - Doanh nghiệp bị cưỡng chế: - Doanh nghiệp giải thể/đóng cửa: Người yêu cầu (đóng dấu công chức) Phụ lục 2:Sơ đồ quy trình thủ tục hải quan với hàng hóa XNK thương mại NHẬN XÉT CỦA CƠ SỞ THỰC TẬP Về tinh thần …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Về thái độ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Về ý thức chấp hành các quy định tại cơ sở thực tập …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Những nghiên cứu đề nghị đề xuất với cơ sở thực tập của sinh viên trong quá trình thực tập tốt nghiệp ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày…..tháng…..năm 2008 (Ký tên, đóng dấu) Danh mục các chữ viết tắt HQ: Hải quan DN : Doanh nghiệp QĐ: Quyết định NĐ: Nghị định TT: Thông tư CP: Chính phủ BTC: Bộ tài chính TCHQ: Tổng cục Hải quan XK Xuất khẩu NK: Nhập khẩu XNK: Xuất nhập khẩu KCN: Khu công nghiệp CNTT: Công nghệ thông tin MỤC LỤC