Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty Than Hà Tu
LỜI MỞ ĐẦU Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta có sự chuyển biến sâu sắc từ nền kinh tế kế hoạch hoá tâp trung sang nền kinh tế nhiều thành phần hoat động theo cơ chế thị trường có sự quản lý cửa Nhà nước. Việc hạch toán kinh doanh các đơn vị tiến hành hoạt động sản xuất không chỉ tạo ra nhiều sản phẩm có ích cho xã hội, thoả mãn như cầu tiêu dùng mà phải bù đắp chi phí không ngừng tăng doanh lợi. Như vậy đòi hỏi đơn vị khi tiến hành bất kỳ một hoạt động sản xuất nào cũng phải quan tâm đến những chi phí bỏ ra sao cho với môt lượng chi phí nhỏ nhất nhưng thu được hiệu quả kinh tế cao nhất Hoạt động trong môi trường cạnh tranh buộc các doanh nghiệp phải hạ thấp chi phí sản xuất gắn liền với hạ giá thành sản phẩm. Chuyên đề "Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty Than Hà Tu” nhằm mục đích tầm quan trọng của việc sử dụng có hiệu quả công cụ quản lý bằng kế toán giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm, đồng thời phản ánh công tác hạch toán giá thanh ở những đơn vị sản xuất nói chung. Với những kiến thức đã học được từ các bài giảng trên lớp và sau qúa trình tự nghiên cứu cùng sự giúp đỡ tận tình cửa thầy giáo hướng dẫn cộng với các thông tin thu thâp đươc từ thực tế công tác hạch toán giá thành ở Công ty Than Hà Tu, em đã hoàn thành chuyên đề này với mục đích duy nhất là hiểu sâu hơn công viêc của một nhân viên kế toán trong tương lai. Báo cáo chuyên đề gồm 3 chương: Chương1: Những vấn đề lý luận về kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Chuơng2: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Than Hà Tu Chương3: Một số ý kiến góp phần hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Than Hà Tu.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty Than Hà Tu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô. Lo¹i chi phÝ nµy cã : chi phÝ qu¶ng c¸o, giao hµng, giao dÞch, hoa hång b¸n hµng, chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn b¸n hµng vµ chi phÝ kh¸c g¾n liÒn ®Õn b¶o qu¶n vµ tiªu thô hµng ho¸.
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cã tÝnh chÊt chung toµn doanh nghiÖp. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý, chi phÝ ®å dïng v¨n phßng, khÊu hao TSC§ dïng chung toµn doanh nghiÖp, c¸c lo¹i thuÕ, phÝ cã tÝnh chÊt chi phÝ, chi phÝ kh¸nh tiÕt, héi nghÞ....
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc chi phÝ cã t¸c dông phôc vô qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, theo dù to¸n chi phÝ, theo kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ to¸n sö dông c¸ch ph©n lo¹i nµy ®Ó tËp hîp chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, lao vô.
1.2.1.2. Ph©n lo¹i theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt còng nh toµn bé chi phÝ häat ®éng kinh doanh doanh nghiÖp ®Òu chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
- Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu: yÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu bao gåm gi¸ mua, chi phÝ thu mua cña nguyªn vËt liÖu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. YÕu tè nµy bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô, chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ phô tïng thay thÕ vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu kh¸c.
- Chi phÝ vÒ nh©n c«ng: lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña ngêi lao ®éng nh BHYT, BHXH, KPC§. Sù nhËn biÕt yÕu tè chi phÝ nh©n c«ng gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc tæng quÜ l¬ng cña doanh nghiÖp tõ ®ã ho¹ch ®Þnh møc tiÒn l¬ng b×nh qu©n cho ngêi lao ®éng.
- Chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§: yÕu tè chi phÝ nµy bao gåm khÊu hao tÊt c¶ TSC§ dïn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp. ViÖc nhËn biÕt yÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ nhËn biÕt ®îc møc chuyÓn dÞch, hao mßn tµi s¶n, tõ ®©y ho¹ch ®Þnh tèt h¬n chiÕn lîc ®Çu t, ®Çu t më réng ®Ó ®¶m b¶o c¬ së vËt chÊt thÝch hîp cho tiÕn tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- Chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi: lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c¸c dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc hiÓu râ yÕu tè chi phÝ nµy gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ hiÓu râ h¬n tæng møc dÞch vô cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó thiÕt lËp quan hÖ trao ®æi, cung øng víi c¸c ®¬n vÞ cung cÊp tèt h¬n.
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: lµ kho¶n chi phÝ b»n tiÒn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi c¸c yÕu tè chi phÝ nãi trªn. NhËn biÕt yÕu tè chi phÝ nµygióp c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹ch ®Þnh ®îc lîng tiÒn mÆt chi tiªu, h¹n chÕ tån ®äng tiÒn mÆt.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè cho thÊy tû träng cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm,lao vô lµm c¨n cø x©y dùng kÕ ho¹ch cung øng vËt t, kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông lao ®éng vµ phôc vô c«ng t¸c thèng kª chi phÝ theo yÕu tè.
1.2.1.3. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch tËp hîp chi phÝ cÊu thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lao vô.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh 2 lo¹i:
- Chi phÝ trùc tiÕp :lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ (nh tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, ho¹t ®éng, ®¬n ®Æt hµng,...) chóng ta cã thÓ qui n¹p trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ. Lo¹i chi phÝ nµy thêng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ, chóng dÔ nhËn biÕt vµ ho¹ch to¸n chÝnh x¸c.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ c¸c lo¹i chi phÝ lªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ kh¸c nhau nªn kh«ng thÓ quy n¹p trùc tiÕp ®îc mµ ph¶i tËp hîp, quy n¹p cho tõng doanh thu theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Khi thùc hiÖn ph©n bæ cho tõng ®èi tîng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ cho phï hîp. Møc ®é chÝnh x¸c cña chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng phô thuéc vµo tÝnh hîp lý vµ khoa häc cña tiªu chuÈn ph©n bæ lùa chän. V× vËy c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nÕu muèn cã nh÷ng th«ng tin ®óng ®¾n, ch©n thùc vÒ chi phÝ, kÕt qu¶ lîi nhuËn cho tõng s¶n phÈm, dÞch vô vµ tõng lo¹i ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
1.2.1.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo mèi quan hÖ víi c¸c kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.
- Chi phÝ s¶n phÈm: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay qu¸ tr×nh mua hµng ®Ó b¸n. ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt chi phÝ s¶n phÈm bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Chi phÝ thêi kú: lµ chi phÝ ®Ó phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh, kh«ng t¹o nªn gi¸ trÞ hµng tån kho mµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn trong kú mµ chóng ph¸t sinh. Chi phÝ thêi kú bao gåm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ thêi kú ph¸t sinh ë kú nµo ®îc tÝnh ngay vµo kú ®ã vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña kú mµ chóng ph¸t sinh vµ ®îc ghi nhËn trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh.
Víi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trªn gióp doanh nghiÖp n¾m ®îc chi phÝ bá ra cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ bao nhiªu vµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong kú dÓ tõ ®ã gi¶m bít hay cã c¸ch qu¶n lý c¸c chi phÝ ®ã mét c¸ch chÆt chÏ
1.2.1.5. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ qu¸ tr×nh kinh doanh.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm chi phÝ c¬ b¶n vµ chi phÝ chung;
- Chi phÝ chung: lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt chung nh chi phÝ qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiªp. §èi víi chi phÝ chung cÇn thiÕt ph¶i tiÕt kiÖm triÖt ®Ó, h¹n chÕ, th¹m chÝ lo¹i trõ c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng cêng qu¶n lý chi phÝ chung theo dù to¸n, chÕ ®é chi tiªu.
- Chi phÝ c¬ b¶n: lµ chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm. Do liªn quan trùc tiÕp ®Õn quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, v× vËy kh«ng thÓ c¾t bá mét lo¹i chi phÝ c¬ b¶n nµo mµ ph¶i phÊn ®Êu gi¶m thÊp c¸c ®Þnh møc tiªu hao, hoÆc c¶i tiÕn quy tr×nh c«ng nghÖ, hîp lý ho¸ quy tr×nh s¶n xuÊt.
Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.2.1.6. Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi møc ®é ho¹t ®éng.
Theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi møc ®é ho¹t ®éng chi phÝ ®îc chia thµnh:
- Chi phÝ kh¶ biÕn: lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi tû lÖ víi møc ®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Møc ®é ho¹t ®éng cã thÓ lµ sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt, tiªu thô, sè giê m¸y ho¹t ®éng... trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt biÕn phÝ tån t¹i kh¸ phæ biÕn nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ n¨ng lîng...
- Chi phÝ bÊt biÕn: lµ nh÷ng chi phÝ mµ vÒ tæng sè kh«ng thay ®æi khi cã sù thay ®æi vÒ møc ®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ
Víi c¸ch ph©n lo¹i trªn gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®îc víi mçi khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh th× cÇn bao nhiªu chi phÝ cè ®Þnh vµ bao nhiªu chi phÝ biÕn ®æi, tõ ®ã cã híng ®iÒu chØnh c¸c yÕu tè chi phÝ cho phï hîp.
X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm (lao vô , dÞch vô) ph¸t sinh ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô kh¸c nhau tøc lµ tíi nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ kh¸c nhau,do vËy cÇn x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng chÞu chi phÝ ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh.
X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh vµ n¬i chÞu chi phÝ. Do vËy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ cÇn ph¶i tËp hîp theo ®ã phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi tîng tËp hîp chi phÝ ®îc x¸c ®Þnh phô thuéc vµo tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ qui tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp.
- §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i dÞch vô nÕu qui tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n, sè lo¹i s¶n phÈm dÞch vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng nhiÒu.
- §èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i nªó doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cïng lo¹i.
- §èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt nÕu doanh nghiÖp tæ chøc kinh doanh cã ph©n chia nhiÒu bé phËn qu¶n lý s¶n xuÊt.
- §èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau nÕu qui tr×nh c«ng nghÖ ph©n chia thµnh nhiÒu bíc, nhiÒu c«ng ®o¹n.
1.2.3. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ:
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trong trêng hîp doanh nghiªp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
- Sö dông TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”, TK622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”, TK627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung” ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xó©t ph¸t sinh trong kú.
- Sö dông TK154 “ Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” võa ph¶n ¸nh vèn s¶n phÈm dë dang võa tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm .
- Sö dông TK155 “ Thµnh phÈm” ®Ó ph¶n ¸nh thµnh phÈm tån kho .
- Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn viªc ghi chÐp tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc trªn c¬ së c¸c chi phÝ theo kho¶n môc ®· tËp hîp ®îc trong kú, cuèi kú tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt tõ c¸c tµi kho¶n t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt sang tµi kho¶n tinh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ Tµi kho¶n “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang”.Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp h¬p chi phÝ ®Ó tËp hîp chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tµi kho¶n 154 “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ë mçi ngµnh nghÒ, mçi doanh nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, tuy nhiªn theo tr×nh tù chung sau:
- TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ trùc tiÕp
- TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong kú
Díi ®©y lµ s¬ ®å tËp hîp chi phÝ trong trêng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
TK 111 TK 152,153 TK 621 TK 154
K/c chi phi
NVLTT TK152 VL,PL nhËp kho TK 334,335,338 TK 622
K/c CP
TK142 NCTT TK 632
TK 155
Zspht Z TP
K/c CP N.Kho XuÊt b¸n
TK 214 SXC
TK157
TP TP
göi b¸n göi b¸n
TK 331 Tiªu thô ngay
Quy tr×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nguyªn liÖu ®îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c nguyªn vËt liÖu nµy cã thÓ xuÊt tõ kho ra ®Ó sö dông vµ còng cã thÓ mua vÒ ®a vµo sö dông ngay hoÆc do tù s¶n xuÊt ra vµ ®a vµo sö dông ngay.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
Tµi kho¶n 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ vÒ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu ®îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lao vô. Tµi kho¶n nµy ph¶i më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ hoÆc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
- KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
+ VËt liÖu xuÊt kho dïng vµo SX s¶n phÈm, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho hoÆc b¶ng ph©n bæ vËt liÖu sö dông vµo s¶n xuÊt trong kú ®Ó ghi:
Nî TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”
Cã TK 152 “ Nguyªn vËt liÖu” hoÆc TK 611 “ Mua hµng” ( ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
+ VËt liÖu mua ngoµi ®a th¼ng vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ngêi b¸n ghi:
Nî TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”
Nî TK 133 “ ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ”(thuÕ GTGT khÊu trõ)
Cã TK 111, 112, 331, ...
+ VËt liÖu cha sö dông hÕt vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ phÕ liÖu thu håi hÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc ®¸nh gi¸ ®Ó nhËp kho, kÕ to¸n ghi gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp b»ng ®Þnh kho¶n:
Nî TK 152 “ NVL” hoÆc TK 611 “ Mua hµng”(ph¬ng ph¸p KK§K)
Cã TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD” ( nÕu sö dông ph¬ng ph¸p KKTX)
Nî TK 631 “ Gi¸ thµnh s¶n xuÊt” (nÕu sö dông ph¬ng ph¸p KK§K)
Cã TK 621 “ CPNVLTT”
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK152 TK621 TK152
xuÊt kho sö dông VL sö dông thõa nhËp kho
TK111,112 TK154
Mua vÒ dïng ngay K/c vµo TK tÝnh gi¸ thµnh
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn bé phËn lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm nh: tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng,c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT,KPC§ vµ chi phÝ theo quy ®Þnh.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Tµi kho¶n 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó tËp hîp tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn bé phËn lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, lao vô. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ hoÆc ®èi tîng gi¸ thµnh.
- KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
+ C¨n cø b¶ng tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”
Cã TK 334 “ Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”
+ C¨n cø vµo b¶ng trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 “ CPNCTT”
Cã TK 338 “ PTPNK” (19% tiÒn l¬ng ph¶i tr¶)
+ C¨n cø tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 “ CPNCTT”
Cã TK 334 “ PTCNV”
+ trÝch tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n SX, c¨n cø b¶ng trÝch tiÒn l¬ng nghØ phÐp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 “ CPNCTT”
Cã TK 335 “CPTT”
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD”( nÕu sö dông ph¬ng ph¸p KKTX)
Nî TK 631 “Gi¸ thµnh SX” (nÕu sö dông ph¬ng ph¸p KK§K)
Cã TK 622 “ CPNCTT”
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
334 622 154
TiÒn l¬ng chÝnh KÕt chuyÓn vµo TK tÝnh
cña CNtrùc tiÕp gi¸ thµnh
335
TrÝch l¬ng nghØ phÐp
cña CN trùc tiÕp
338
TrÝch BHXH,BHYT, KPC§
111,141
C¸c kho¶n ®îc chi
trùc tiÕp b»ng tiÒn
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ SX chung lµ chi phÝ duy tr× bé m¸y qu¶n lý ë ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt vµ nh÷ng kho¶n chi phÝ dïng chung cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt. Thuéc chi phÝ nµy bao gåm:
- Chi phÝ nh©n c«ng cña nh©n viªn qu¶n lý ë ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt.
- Chi phÝ vËt liÖu sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt.
- Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng phôc vô cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt.
- Chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô dïng phôc vô ë ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt ë ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt nh chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn thuª söa ch÷a TSC§, tiÒn vËn chuyÓn, tiÒn chi cho c«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng.
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c:lµ kho¶n chi phÝ ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ®· nªu trªn ph¸t sinh ë ph©n xëng.tæ,®éi s¶n xuÊt nh: chi phÝ vÒ v¨n phßng phÈm b¶o hé lao ®éng, c«ng t¸c phÝ...
Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Tµi kho¶n 627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung”: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph©n bæ chi phÝ nµy vµo c¸c ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ hoÆc ®èi tîng tãnh gi¸ thµnh. Tµi kho¶n nµy më chi tiÕt cho tõng ph©n xëng hoÆc bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh.
- KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
+ C¨n cø b¶ng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé, nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng vµ c¸c klho¶n trÝch theo l¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 334 “ PTCNV”
Cã TK 338 “PTPN”( 19% theo l¬ng ph¶i tr¶)
+ C¨n cø tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho c¸n bé, nh©n viªn ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 334 “ PTCNV”
+ C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 152 “ NLVL” hoÆc 611 “ Mua hµng”( KK§K)
+ C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt c«ng cô, dông cô dïng chung cho ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 153 “ CCDC” hoÆc TK 611 “ Mua hµng”(KK§K)
XuÊt c«ng cô, dông cô lo¹i ph©n bæ hai hoÆc nhiÒu lÇn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC” (sè ph©n bæ cho kú nµy)
Nî TK 142 “ CPTT” (sè cßn l¹i ph©n bæ sau)
Cã TK 153 “ CCDC” hoÆc TK 611 “ Mua hµng”
+ C«ng cô dông cô mua ngoµi ®a ngay vµo sö dông ë ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 111, 112, 331, ¼
+ C¨n cø b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§, kÕ to¸n ph©n bæ sè khÊu hao sö dông chung cho TSC§ ë ph©n xëng:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 214 “ HMTSC§”
+ C¨n cø ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn níc hoÆc c¸c b¶ng tÝnh tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn níc sö dông chung ë ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Nî TK 133 “ ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ”
Cã TK 111, 112, 331, ¼
+ C¨n cø vµo c¸c chøng tõ vÒ c¸c kho¶n chi kh¸c thuéc ph¹m vi ph©n xëng ®· thanh to¸n b»ng tiÒn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC”
Cã TK 111, 112, 141, ¼
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ SXC sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD”
Cã TK 627 “ CPSXC”
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
334,338 627 154
Chi phÝ vÒ CNV trùc tiÕ Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn vµo
TK tÝnh gi¸ thµnh
152,153
Chi phÝ NVL, CCDC
214
KhÊu hao TSC§
331,111,112
C¸c chi phÝ b»ng tiÒn
Chi phÝ mua ngoµi
1.3 Gi¸ thµnh
1.3.1 Kh¸i niÖm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng cÇn thiÕt vµ lao ®éng vËt ho¸ ®îc tÝnh trªn mét khèi lîng kÕt qu¶ s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh nhÊt ®Þnh.
Gi¸ thµnh lµ giíi h¹n bï ®¾p chi phÝ, lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng bï ®¾p chi phÝ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, lµ xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶, cíc phÝ dÞch vô,...
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu mang tÝnh giíi h¹n vµ x¸c ®Þnh, võa mang tÝnh chÊt kh¸ch quan võa mang tÝnh chÊt chñ quan. Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu qu¶n lý cØa doanh nghiÖp gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh tÝnh ®óng ®¾n cña nh÷ng gi¶i ph¸p qu¶n lý mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m môc ®Ých h¹ thÊp chi phÝ, t¨ng cao lîi nhuËn.
1.3.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh.
Do gi¸ thµnh lµ chØ tiªu kinh tÕ ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn phÊn ®Êu ®Ó kh«ng ngõng h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ mét nhiÖm vô quan träng thêng xuyªn cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh.
C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së sè chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ sè lîng kÕ ho¹ch, viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®îc tiÕn hµnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña s¶n phÈm lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®uîc tiÕn hµnh tríc khi tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó lµm c¨n cø ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh xem cã tu©n thñ c¸c ®Þnh møc kh«ng? cã sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt... ®Ó tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ vµ phÊn ®Êu h¹ thÊp gÝa thµnh thùc tÕ kh«ng?
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo chi phÝ thùc tÕ cÊu thµnh gi¸ trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh ®îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.3.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n.
Theo ph¹m vi tÝnh to¸n gÝa thµnh ®îc chia thµnh 2 läai:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt: lµ toµn bé hao phÝ cña c¸c yÕu tè dïng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung trÝch cho s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ l·i gép cña mçi doanh nghiÖp.
- Gi¸ thµnh toµn bé ( gi¸ thµnh s¶n phÈm tiªu thô ): bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt céng thªm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm chØ ®îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· ®îc tiªu thô... Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.3.3. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt ®îc doanh nghiÖp cÇn sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi nh÷ng ®Æc diÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm ë doanh nghiÖp.
ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, dÞch vô thêng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cuÈ s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt ®îc theo c¸c ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n:
§©y lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n gi¸ thµnh theo s¶n phÈm ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n nh c¸c doanh nghiÖp khai th¸c vµ s¶n xuÊt ®éng lùc... §Æc ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n lµ chØ s¶n xuÊt mét hoÆc mét sè Ýt mÆt hµng víi sè lîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, cã thÓ cã hoÆc kh«ng cã s¶n phÈm dë dang.
C«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh:
Tæng gi¸ thµnh Gi¸ trÞ SP Chi phÝ SXKD Gi¸ tri SP
s¶n phÈm hoµn = dë dang + ph¸t sinh - dë dang
thµnh trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú
Gi¸ thµnh Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú
®¬n vÞ =
s¶n phÈm Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú
NÕu doanh nghiÖp SX, dÞch vô cuèi kú kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc kh«ng tÝnh ®Õn s¶n phÈm dë dang th× ph¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ:
=
1.3.3.2. Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt võa t¹o ra s¶n phÈm chÝnh võa t¹o ra s¶n phÈm phô (s¶n phÈm phô kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®îc ®Þnh gia stheo môc ®Ých tËn thu ). Do vËy ®Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm chÝnh cÇn ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ra khái tæng chi phÝ.
Tæng gi¸ thµnh s¶n Gi¸ trÞ SP Chi phÝ SX Gi¸ trÞ SP Gi¸ trÞ
phÈm chÝnh hoµn = dë dang + KD ph¸t sinh - dë dang - s¶n phÈm
thµnh trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú phô
Ph¬ng ph¸p hÖ sè.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp cïng mét quy tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh vµ kh«ng thÓ tæ chøc theo dâi chi tiÕt chi phÝ theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Do vËy ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm chÝnh cÇn ph¶i qui ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau vÒ mét lo¹i s¶n phÈm duy nhÊt, gäi lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè qui ®æi ®îc x©y dùng s½n. S¶n phÈm cã hÖ sè mét ®îc chän lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn.
Tæng sè Sè lîng hoµn HÖ sè qui
s¶n phÈm = å [ thµnh cña tõng ´ ®æi cña ]
tiªu chuÈn lo¹i s¶n phÈm tõng lo¹i
Gi¸ thµnh ®¬n Tæng gi¸ thµnh c¸c lo¹i SP chÝnh hoµn thµnh trong kú
vÞ s¶n phÈm =
tiªu chuÈn Tæng sè s¶n phÈm tiªu chuÈn
Gi¸ thµnh ®¬n Gi¸ thµnh HÖ sè qui ®æi
vÞ cña tõng = ®¬n vÞ SP ´ cña tõng lo¹i
lo¹i s¶n phÈm tiªu chuÈn s¶n phÈm
Ph¬ng ph¸p tû lÖ.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp trong cïng mét quy tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnhmµ kh«ng thÓ tæ chøc theo dâi chi tiÕt chi phÝ theo tõng lo¹i s¶n phÈm mµgi÷a c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh«ng thÓ x¸c lËp mét hÖ sè qui ®æi. §Ó x¸c ®Þnh tû lÖ ngêi ta cã thÓ sö dông nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau: gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, träng lîng s¶n phÈm,... Th«ng thêng cã thÓ sö dông gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
Tû lÖ ph©n bæ Tæng gÝa thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh
thùc tÕ cho tõng =
lo¹i s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh
= ´ Tû lÖ
Ph¬ng ph¸p ®¬n ®Æt hµng.
§©y lµ ph¬ng ph¸p tÝnh gÝa thµnh trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc s¶n xu¸t lo¹i nhá theo ®¬n ®Æt hµng cña ngêi mua. §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tÝnh gÝa thµnh riªng biÖt theo tõng ®¬n ®Æt hµng nªn viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ ph¶i ®îc chi tiÕt ho¸ theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh kÓ tõ lóc b¾t ®Çu thùc hiÖn cho ®Õn lóc hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng ®óng theo nh÷ng tiªu chuÈn kü thuËt ®îc tho¶ thuËn theo hîp ®ång s¶n xuÊt.
Ph¬ng ph¸p ph©n bíc.
Ph¬ng ph¸p ph©n bíc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm theo quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, qu¸ tr×nh chÕ biÕn ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ theo mét thø tù nhÊt ®Þnh ®Ó cã ®îc s¶n phÈm hoµn chØnh. C¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ cã thÓ thùc hiÖn ë mét hoÆc nhiÒu ph©n xëng s¶n xuÊt, mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ cã thÓ t¹o ra b¸n thµnh phÈm cho bíc sau hoÆc chØ tham gia vµo qu¸ tr×nh chÕ biÕn cã tÝnh chÊt liªn tó®Ó t¹o ra s¶n phÈm hoµn chØnh.
Khi thùc hiÖn ph¬ng ph¸p ph©n bíc th× ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tæ chøc chi tiÕt theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc theo tõng ph©n xëng s¶n xuÊt riªng biÖtcã thÓ tham gia vµo quy tr×nh t¹o nªn s¶n phÈm hoµn chØnh.
Ph¬ng ph¸p ®Þnh møc.
Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp d· x¸c lËp ®îc hÖ thèng c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt liÖu, nh©n c«ng, còng nh cã dù to¸n vÒ chi phÝ phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt cho tõnglo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra, ngay c¶ c¸c chi tiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm hoµn chØnh.
Ph¬ng ph¸p ®Þnh møc cho phÐp ph¸t hiÖn mét c¸ch nhanh chãng nh÷ng kho¶n chªnh lÖch vÒ chi phÝ ph¸t sinh thùc tÕ so víi ®Þnh møc cña tõng kho¶n môc, theo tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ còng nh ®èi tîng chÞu chi phÝ, c¸c nguyªn nh©n ®Én ®Õn thay ®æi nµy...Nh÷ng ph¸t hiÖn nµy gióp cho nhµ qu¶n lý cã c¨n cø ®Ò ra quyÕt ®iÞnh h÷u Ých, kÞp thêi nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, ng¨n chÆn ®îc hiÖn tîng l·ng phÝ, sö dông chi phÝ ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶ nh»m h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm.
= ± ±
Ph¬ng ph¸p liªn hîp.
Cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô theo ph¬ng ph¸p liªn hîp b»ng c¸ch kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. Cã thÎ kÕt hîp ph¬ng ph¸p trùc tiÕp víi ph¬ng ph¸p hÖ sè vµ tû lÖ trong trêng hîp ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ nhãm s¶n phÈm, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm. Cã thÓ kÕt hîp ph¬ng ph¸p trùc tiÕp víi ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ trong trêng hîp ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ bé phËn s¶n phÈm cßn ®èi tîng tËp hîp gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn chØnh.
Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh trong kú ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD”
Cã TK 621 “ CPNVLTT”
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD”
Cã TK 622 “ CPNCTT”
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 “ CPSXKDDD”
Cã TK 627 “ CPSXC”
- Cuèi kú doanh nghiÖp kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang chuyÓn sang kú sau. TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®· ®¸nh gi¸ ®îc chÝnh lµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
Vèn s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®îc ghi vµo dßng d Nî cuèi kú cña tµi kho¶n 154 “ CPSXKDDD”, kÕ to¸n sÏ tÝnh ®îc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú theo ph¬ng tr×nh sau:
= + -
= + -
Tæng gi¸ thµnh SX cña s¶n phÈm SX ®îc trong kú nÕu nhËp kho thµnh phÈm, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 155 “ Thµnh phÈm”
Cã TK 154 “ CPSXKDDD”
1.3.5 LËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm.
B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lµ ph¬ng tiÖn ®Ó kÕ to¸n ghi chÐp, ph¶n ¸nh vÞªc tÝnh gi¸ thµnh ( chøng tõ nghiÖp vô néi sinh) ®ång thêi lµ ph¬ng tiÖn cung cÊp th«ng tin vÒ s¶n lîng s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm d· s¶n xuÊt ®îc phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý SX kinh doanh cña doanh nghiÖp.
B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm nh»m ph¶n ¸nh kÕt qu¶ SX vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh nªn ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i lËp c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ theo c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh hoÆc quy ®Þnh, thÓ hiÖn khi x©t dùng kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.
C¨n cø ®Ó lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm. Muèn lËp ®îc b¶ng tÝnh gi¸ thnhf kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo Biªn b¶n kiÓm kª , ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®· kiÓm kª ®¸nh gi¸ ®îc. Trong biªn b¶n kiÓm kª ph¶i ghi â chi phÝ cÊu thµnh gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®· tÝnh ®îc vµ c¨n cø vµo sæ chi tiÕt cña chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú.
B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ®îc trong kú, ®îc lËp trªn c¬ së tæng hîp sè liÖu ë c¸c sæ chi tiÕt tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh më cho lo¹i s¶n phÈm nµy.
MÉu b¶ng tÝnh gi¸ thµnh SX cña s¶n phÈm SX nh sau:
b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt
Cña ¼ ¼kú tÝnh gi¸ thµnh ¼
S¶n lîng s¶n xuÊt ®îc ¼ ¼
T
T
Kho¶n môc gi¸ thµnh
SPDD
®Çu kú
CPSXPS
trong kú
SPDD
cuèi kú
Tæng gi¸ thµnh SX
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP
1
VËt liÖu chÝnh
¼
2
VËt liÖu phô
3
TiÒn l¬ng
4
C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
5
KhÊu hao TSC§
6
Chi phÝ CCDC
7
TiÒn ®iÖn dïng vµo SX
8
¼ ¼
Céng
ch¬ng2
kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty than hµ tu
2.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn
a. Chi phÝ s¶n xuÊt
B¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp khai th¸c than lµ nh÷ng phÝ tæn vÒ tµi nguyªn, vËt chÊt,vÒ lao ®éng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm than.Trong ®ã:
+Chi phÝ vÒ tµi nguyªn: thuÕ khai th¸c tµi nguyªn
+ Chi phÝ vÒ v©t chÊt: chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®a vµo s¶n xuÊt nh thuèc næ, x¨ng, dÇu, mì, chi phi vËn t¶i thuª ngoµi...
+ Chi phÝ vÒ lao ®éng: chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n phô cÊp...
b. Ph©n lo¹i chi phÝ:
Cã nhiÒu c¸ch ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ song trong nh÷ng doanh nghiÖp khai th¸c than chØ sö dông 2 c¸ch ph©n lo¹i c¬ b¶n ®ã lµ:
* Ph©n lo¹i theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ s¶n xuÊt,còng nh toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng kinh d«¼nh doanh nghiÖp ®Òu ®¬c ph©n chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
+ Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu;
+ Chi phÝ vÒ nh©n c«ng;
+Chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh;
+ Chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi;
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo c«ng dông cña chi phÝ:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phíc¶n xuÊt ®îc ph©n chia thµnh:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn liÖu,vËt liÖu,nhiªn liÖu nh thuèc næ, x¨ng, dÇu, mì, ...
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c loai phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng, c¸c kho¶n trich theo l¬ng(trÝch BHXH,BHYT,KPC§) tiiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ duy tr× bé m¸y qu¶n lý ë ph©n xëng vµ nh÷ng kho¶n chi phÝ dïng chung cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë ph©n xëng. C¸c chi phÝ nh:
- Chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n qu¶n lý ë ph©n xëng;
- Chi phÝ v©t liÖu dïng chung cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng;
- Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng phôc vô cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng;
- Chi phÝ c«ng cô dông cô dïng phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xëng; - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt ë ph©n xëng: nh chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn,tiÒn níc,tiÒn ®iªn tho¹i,tiÒn thuª söa ch÷a TSC§ ...;
- TrÝch tríc söa ch÷a lín TSC§;
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: chi phÝ vÒ v¨n phßng phÈm,b¶o hé lao ®éng,c«ng t¸c phÝ...
VÝ dô : c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ cña C«ng ty Than Hµ Tu
- Trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ bao gåm c¸c kho¶n môc:
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt TK621 bao gåm chi phÝ:nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ nhiªn liÖu.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm: tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ c«ng nh©n s¶n xuÊt.
- chi phÝ s¶n xuÊt chung bao g«m: tiÒn l¬ng c«ng nh©n qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ vËt liÖu,c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c sö dông s¶n xuÊt ë c¸c ph©n xëng.
- Chi phÝ cho tõng ph©n xëng ®îc ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ, bao gåm c¸c yÕu tè:
+ chi phÝ vËt liÖu;
+ chi phÝ nhiªn liÖu;
+ chi phÝ ®éng lùc;
+ chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt;
+tiÒn b¶o hiÓm x· héi;
+ tiÒn ¨n ca;
+ khÊu hao TSC§;
+ söa ch÷a TSC§;
+ chi phÝ thuª ngoµi;
+chi phÝ kh¸c;
2.2. Tæ chøc kÕ to¸n t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty Than Hµ Tu
2.2.1. X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ khai th¸c than lµ phøc t¹p tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ nªn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ trong doanh nghiÖp khai th¸c than lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ.
VÝ dô: §èi tîng tËp hîp chi phÝ cña c«ng ty Than Hµ Tu:
§èi tîng tËp hîp chi phÝ cña c«ng ty lµ tõng giai ®oan c«ng nghÖ.C¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ bao gåm:
+ C«ng nghÖ Khoan-Næ;
+ C«ng nghÖ Xóc;
+ c«ng nghÖ Sµng;
+ VËn t¶i;
+ChÕ biÕn than gia c«ng;
Trªn c¬ së ®èi tîng chi phÝ ®· ®îc x¸c ®Þnh kÕ to¸n doanh nghiÖp tiÕn hµnh më sæ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xu©t chi tiÕt cho tõng ®èi tîng,ë mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã mét nh©n viªn thèng kª theo dâi vµ ghi sæ c¸c kho¶n chi phÝ cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó b¸o c¸o vª kÕ to¸n ®¬n vÞ,trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chi tiÕt cho tõng ®èi tîng.
2.2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
* Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ theo tõng kho¶n môc
C¸c doanh nghiÖp khai th¸c than ®Òu h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.Do ®ã c¸c doanh nghiÖp nµy sö dông ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trong ®iÒu kiÖn ¸p dông h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ theo tõng kho¶n môc,c¸c doanh nghiÖp khai thac than tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ theo kho¶n môc vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nªu trªn.
§èi víi nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn mét ®èi tîng tËp hîp chi phÝthi tiÕn hµnh tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã,®èi víi nh÷ng chi phÝ liªn quan ®ªn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng ®ã.
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trc tiÕp ë doanh nghiÖp khai th¸c than bao gåm:chi phÝ vÒ vËt liÖu,nhiªn liÖu,®éng lùc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh khai th¸c than nh vËt liÖu næ, thuèc næ, s¾t thÐp phô kiÖn lß, dÇu, mì c¸c lo¹i ..........
TÊt c¶ nh÷ng doang nghiÖp khai th¸c than chØ s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm duy nh©t ®ã lµ than nªn kÕ to¸n doanh nghiÖp kh«ng ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ nguyªn v©t liÖu trùc tiÕp mµ x¸c ®Þnh møc tiªu hao trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ.
C¨n cø vµo nhu cÇu cña bé ph©n s¶n xuÊtvµ phiÕu xuÊt nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chôi chi phÝ, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc tËp hîp theo s¬ ®å sau:
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT
TK152 TK621 TK152
VL xuÊt kho sö dông VL sö dông thõa
vµo SX SP nhËp kho
TK111,112 TK154
VL mua vÒ dïng K/c CPNVLTT
ngay vµo SXSP vµo TK tÝnh gi¸ thµnh
b. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp :
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm chi phÝ tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh : tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n bé phËn khoan ,xóc ,g¹t ..., tiÒn l¬ng c«ng nh©n ë nh÷ng ph©n xëng s¶n xuÊt phô trî , tiÒn l¬ng c«ng nh©n xëng ®iÖn, c«ng trêng b¬m, ®êng d©y .C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ( BHXH, BHYT , KPC§ ) cña c«ng nh©n s¶n xuÊt . C¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt nh : TiÒn thëng lµm thªm ca, thªm giê, s¶n phÈm vît kÕ ho¹ch ...tiÒn ¨n ca.
Chi phÝ c«ng nh©n trùc tiÕp ®îc tËp häp vµ ph©n bæ trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
C¨n cø ®Ó tÝnh l¬ng: Cã 2 c¸ch tÝnh l¬ng.
- §èi víi nh÷ng ph©n xëng s¶n xuÊt trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm tiÕp t¹o ra s¶n phÈm th× l¬ng ®îc tÝnh theo khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh.
- §èi víi nh÷ng ph©n xëng s¶n xuÊt phô trî th× l¬ng ®îc x¸c ®Þnh theo thêi gian lao ®éng .
- §èi víi c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng BHXH, BHYT, KPC§ ,c«ng ty thùc hiÖn trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh cña nhµ níc cô thÓ KPC§ : 2% trªn tæng quü l¬ng , BHXH :15% vµ BHYT 2% vµo gi¸ thµnh trªn l¬ng c¬ b¶n cña CBCN.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
- Tµi kho¶n 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt trong kú. Ë C«ng tu Than Hµ Tu tµi kho¶n 622 ®îc më chi tiÕt theo tõng ®¬n vÞ (c«ng trêng, ph©n xëng, tæ, ®éi)
B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH th¸ng 12 n¨m 2004 cña Cty than Hµ Tu
TK
®èi
øng
§èi tîng
Ghi cã TK 334 tiÒn l¬ng
Ghi cã trong 338
Tæng
sè
Trong ®ã
BHXH
BHYT
KPC§
622 1
Chi phÝ Khoan
122.253.800
10.024.800
6.683.200
12.896.500
2.445.100
622 2
Chi phÝ Xóc
580.910.300
47.634.800
31.756.500
4.260.000
11.618.300
622 4
C. trêng than
44.944.400
3.685.500
2.457.000
329.600
89.900
622 5
Chi phÝ sµng
373.102.900
30.594.600
20.396.300
2.736.100
7.462.200
622 6
§oµn xe VT
1.231.099.700
100.950.200
67.300.100
9.028.100
24.622.000
622 7
CB than gia c«ng
337.209.000
27.651.200
18.434.100
2.472.900
6.744.200
622
CP NC trùc tiÕp
2.689.520.100
220.541.100
147.627.200
19.723.200
53.790.700
* KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng:
- C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ lµ 2.689.520.100, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: 2.689.520.100
Cã TK 334: 2.689.520.100
- C¨n cø b¶ng trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: 220.541.100
ã TK 338: 220.541.100
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154: 2.910.061.200
Cã TK 622: 2.910.061.200
c. Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Chi phÝ s¶n xuÊt chung ë c¸c doanh nghiÖp khai th¸c than bao gåm :
- Chi phÝ l¬ng cho c«ng nh©n qu¶n lý ph©n xëng, tiÒn trî cÊp ®éc h¹i.
- Chi phÝ NVL dïng chung cho s¶n xuÊt ph©n xëng
- Chi phÝ c«ng cô, dông cô dïng cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng
- KhÊu hao TSC§ dïng ë ph©n xëng
- Chi phÝ söa ch÷a TSC§
- Chi phÝ b»ng tiÒn : Chi phÝ tiÒn ®iÖn , níc, ®iÖn tho¹i
- Chi phÝ mua ngoµi kh¸c : V¨n phßng phÈm, b¶o hé lao ®éng .v.v...
* C¨n cø ghi sæ :
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH , kÕ to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n qu¶n lý ph©n xëng
C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho NVL , c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xëng
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ , kÕ to¸n x¸c ®Þnh khÊu hao TSC§ dïng ë ph©n xëng .
C¨n cø vµo nhu cÇu vµ thùc tÕ chi phÝ söa ch÷a TSC§ ë ph©n xëng ,kÕ to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ söa ch÷a TSC§ dïng ë ph©n xëng.
C¨n cø vµo phiÕu chi , phiÕu thanh to¸n , kÕ to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ b»ng tiÒn, chi phÝ mua ngoµi phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xëng.
* Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt chung:
- Tµi kho¶n 627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú ®Ó cuèi kú tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ chung cho c¸c ®èi tîng cÇn tÝnh gi¸ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
* KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
- C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé, nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627: 3.655.825.374
Cã TK 334: 3.378.766.674
Cã TK 338: 277.058.700
- C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n xëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627: 1.340.186.837
Cã TK 152: 1.340.186.837
- C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§, kÕ to¸n ph©n bæ sè khÊu hao sö dông chung cho TSC§ ë ph©n xëng:
Nî TK 627: 289.717.037
Cã TK 214: 289.717.037
- C¨n cø vµo chøng tõ vÒ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c thuéc phËm vi ph©n xëng ®· thanh to¸n b»ng tiÒn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627: 30.134.695
Cã TK 111: 30.134.695
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154: 5.315.863.943
Cã TK 627: 5.315.863.943
* Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt : Cuèi th¸ng kÕ to¸n DN tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh :
S¬ ®å h¹ch to¸n
152,111 621 154 152,111
TËp hîp cp NVLTT KÕt chuyÓn sang TK C¸c kho¶n gi¶m cp
TÝnh gi¸ thµnh
334,338 622 155
TËp hîp cp NCTT KÕt chuyÓn sang TK gi¸ thµnh SP nhËp
TÝnh gi¸ thµnh kho hoµn thµnh
214,153 627 157
TËp hîp chi phÝ KÕt chuyÓn Hµng göi b¸n
s¶n xuÊt chung
632
B¸n th¼ng
2.3 - TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
C¸c doanh nghiÖp khai th¸c than ®Òu tæ chøc s¶n xuÊt theo h×nh thøc chuyªn m«n ho¸ c«ng nghÖ vµ vÒ c¬ b¶n ®Ó t¹o ra s¶n phÈm than ph¶i tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sau :
+ C«ng nghÖ Khoan, næ m×n
+ C«ng nghÖ Xóc
+ C«ng nghÖ sµng
+ VËn t¶i
+ ChÕ biÕn vµ gia c«ng
Do quy tr×nh c«ng nghÖ t¹o ra s¶n phÈm phøc t¹p tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ do ®ã hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp khai th¸c than ®Ò sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc ( KÕt chuyÓn song song )
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh cña b¸n s¶n phÈm . §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn , cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn chØnh.
Nh vËy trong tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ chØ thùc hiÖn viÖc tËp hîp chi phÝ vµ sau ®ã tiÕn hµnh kÕt chuyÓn vÒ bé phËn tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn chØnh.
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ë c¸c DN khai th¸c than ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña thµnh phÈm than
Chi phÝ c«ng ®o¹n
sµng tÝnh cho thµnh phÈm
Chi phÝ c«ng ®o¹n
xóc tÝnh cho thµnh phÈm
Chi phÝ c«ng ®o¹n
khoan - næ tÝnh cho thµnh phÈm
Chi phÝ c«ng ®o¹n
CBGC tÝnh cho thµnh phÈm
Chi phÝ c«ng ®o¹n
vËn t¶i tÝnh cho thµnh phÈm
Chi phÝ c«ng ®o¹n
Khoan - Næ
CP c«ng ®o¹n
chÕ biÕn , gia c«ng
Chi phÝ c«ng
®o¹n xóc
Chi phÝ c«ng ®o¹n sµng
Chi phÝ c«ng ®o¹n vËn t¶i
c«ng ®o¹n khoan - næ c«ng ®o¹n xóc c«ng ®o¹n sµng vËn t¶i chÕ biÕn vµ gia c«ng
chi phÝ khoan - næ th¸ng 12/2004
TT
YÕu tè chi phÝ
Sè d ®Çu kú
Ph¸t sinh Khoan
Ph¸t sinh Næ
CP chung ph©n bæ
Tæng ph¸t sinh
D cuèi kú
Khoan cho Hµ LÇm
ChuyÓn vµo Z §Êt
1
VËt liÖu
1.178.967.419
192.918.833
2.053.214.083
18.520.213
2.264.653.129
1.389.056.948
80.065.293
1.974.498.308
2
Nhiªn liÖu
23.218560
29.706.600
-
3.138.175
32.844.775
20.145.806
1.161.205
34.756.324
3
§éng lùc
53.096.708
104.682.376
-
-
104.682.376
64.208.412
3.700.975
89.869.697
4
TiÒn l¬ng
131.128.711
213.738.800
-
-
213.738.800
131.099.709
7.556.592
206.211.211
5
BHXH
10.875.080
17.562.600
-
-
17.562.600
10.750.187
619.641
17.032.851
6
¡n ca
5.232.931
9.490.000
-
-
9.490.000
5.820.825
335.513
8.566.593
7
S/c TSC§
-
800.000.000
-
-
800.000.000
490.619.287
28.283.463
281.025.250
8
Thuª ngoµi
160.058.827
-
-
-
-
-
-
160.058.827
9
Chi phÝ kh¸c
2.529.324
-
-
-
5.590.400
3.428.951
197.645
4.493.128
Céng
1.609.621.000
1.445.403.609
2.053.214.083
21.658.388
3.520.276.080
2.159.211.000
124.457.000
2.846.229.080
S¶n lîng
225.000
430.178
290.000
1.464,2
363.714
Z §¬n vÞ
7.153,87
8.183,30
7.445,56
85.000,00
7.825,46
ch¬ng 3
mét sè ý kiÕn gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty than hµ tu
NhËn xÐt chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty Than Hµ Tu.
Qua t×m hiÓu kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp khai th¸c than vµ qua thùc tÕ ë C«ng ty Than Hµ Tu t«i cã thÓ ®a ra mét sè ý kiÕn nhËn xÐt chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty Than Hµ Tu Nh sau:
Nh×n chung kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp khai th¸c than ®Òu tu©n thñ theo chÕ ®é kÕ to¸n míi vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm SXKD cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ quy n¹p c¸c lo¹i chi phÝ vµo gi¸ thµnh thÝch øng víi ®Æc ®iÓm SXKD cña DN m×nh, quy tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ phï hîp víi c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh võa thùc hiÖn ®îc môc tiªu tÝnh gi¸ thµnh võa phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ trong néi bé tõng DN.
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung kinh tÕ vµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ ë c¸c DN khai th¸c than võa phôc vô yªu cÇu qu¶n lý cña DN võa ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra cña nhµ níc .
HiÖn nay c¸c DN khai th¸c than ®Òu sö dông kÕ to¸n m¸y ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ®· lµm n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n rÊt nhiÒu,c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc tæ chøc khoa häc ®ång bé vµ tiÕt kiÖm chi phÝ. §Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin kÕ to¸n lu«n ®îc cËp nhËt nhanh chãng phôc vô yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp .ChÝnh viÖc sñ dông kÕ to¸n m¸y ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho kÕ to¸n chi phÝ vµ tinh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc h¹ch to¸n khoa häc chÝnh x¸c h¬n.
VÒ ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ c¸c doanh nghiÖp khai th¸cthan ®Òu x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ theo giai ®o¹n c«ng nghÖ lµ hoµn toµn phï hîp víi qui tr×nh c«ng nghÖ còng nh ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
TÊt c¶ c¸c néi dung ph©n lo¹i chi phÝ vµ tËp hîp ®èi tîng chi phÝ ®· phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc ( kÕt chuyÓn song song ) ®¬n gi¶n h¬n, dÔ dµng h¬n.Tõ viÖc ph©n lo¹i chi phÝ,x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®Õn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp khai th¸c than thÓ hiªn tÝnh khoa häc, thèng nhÊt, ®ång bé tiÕn dÇn ®Õn sù hoµn thiÖn trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp khai th¸c than.
C«ng ty tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh, theo c¸c kho¶n môc trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ t¬ng ®èi ®Çy ®ñ. C«ng viÖc ghi chÐp tiÕn hµnh b¾t ®Çu tõ ph©n xëng, lËp chøng tõ vµ tæng hîp sè liÖu. ViÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, kÕ to¸n ®· gãp phÇn g¾n tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng vµ nh©n viªn ph©n xëng víi kÕt qu¶ c«ng viÖc hä ®îc giao.
Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn mét sè thiÕu sãt, h¹n chÕ. §Ó ®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng qu¶n lý vµ cung cÊp c¸c th«ng tin kÕ to¸n cho gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c C«ng ty cÇn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò sau:
Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tÝnh chÊt tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty mang tÝnh thêi vô cao, chi phÝ ph¸t sinh gi÷a c¸c kú cã chªnh lÖch lín, nªn ®Ó æn ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gi÷a c¸c kú, kÕ to¸n cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý mét c¸ch hiÖu qu¶. C«ng ty cÇn thùc hiÖn trÝch tríc c¸c kho¶n chi phÝ nh chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n nghØ phep, chi phÝ söa ch÷a lín TSC§.
· ý kiÕn 1: ViÖc trÝch tríc tiÒn l¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp.
§©y lµ kho¶n môc chi phÝ ®îc thõa nhËn chi phÝ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú song thùc tÕ cha ph¸t sinh chi phÝ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian nghØ phÐp ®· dù tÝnh.
Tríc hÕt C«ng ty cÇn x¸c ®Þnh tû lÖ trÝch tríc hµng th¸ng. Tû lÖ nµy x¸c ®Þnh c¨n cø vµo sè lîng c«ng nh©n s¶n xuÊt, møc l¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n, thêi gian nghØ phÐp cña mçi c«ng nh©n b×nh qu©n mét n¨m, møc l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n nghØ phÐp ®Ó tÝnh cho phï hîp. KÕ to¸n sñ dông TK 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶” ®Ó trÝch tríc hµng th¸ng.
- Khi trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xu©t, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 “ CPNCTT”
Cã TK 335 “ CPPT”
- Khi chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp thùc tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 335 “ CPPT”
Cã TK 334 “ PTCNV”
Chi phÝ nµy ®îc theo dâi chi tiÕt cho tõng kho¶n trÝch tríc, tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ, do ®ã c¸c b¶ng ph©n bæ, b¶ng kª më thªm cét ®Ó ghi Cã TK 335 cho phï hîp.
· ý kiÕn 2: ViÖc trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§.
§Ó æn ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt gi· c¸c kú, do nguyªn gi¸ TSC§ rÊt lín vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña C«ng ty mang tÝnh thêi vô nªn nÕu x¶y ra sù cè m¸y mãc, thiÕt bÞ háng bÊt ngê sÏ ¶nh hëng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bëi nguyªn gi¸ TSC§ lín nªn chi phÝ su¶ ch÷a rÊt cao. V× vËy C«ng ty nªn tiÕn hµnh trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§.
C¨n cø vµo nguyªn gi¸ TSC§, chñng lo¹i TSC§ còng nh thêi h¹n sö dông cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó lËp dù ch÷ kÕ ho¹ch söa ch÷a lín cho c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ.
- Khi tiÕn hµnh trÝch tríc vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sè chi phÝ söa ch÷a TSC§ dù tÝnh ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 “ CPSXC” ( TK 641, TK 642)
Cã TK 335 “ CPPT”
- Khi viÖc söa ch÷a lín ®· hoµn thµnh toµn bé, chi phÝ söa ch÷a lín thùc tÕ ph¸t sinh ®Ó ph¶n ¸nh vµo TK 241(2413) “ Söa ch÷a lín TSC§” ®îc kÕt chuyÓn sang TK 335 “ CPPT”, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 335 “ CPPT”
Cã TK 241(2413) “ SCLTSC§”
ViÖc trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ còng gièng nh trÝch tríc tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n nghØ phÐp ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh më thªm cét TK 335 “CPPT” trong b¶ng kª sè 4 vµ NhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó theo dâi cô thÓ vµ ®¶m b¶o chi phÝ ph¸t sinh.
ViÖc tiÕn hµnh trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ sÏ tr¸nh ®îc nh÷ng biÕn ®éng ®ét biÕn vÒ chi phÝ s¶n xuÊt gãp phÇn æn ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh ®îc thuËn lîi.
Lêi c¶m ¬n
Em xin ch©n thµnh göi lêi c¶m ¬n ®Õn ban gi¸m ®èc, c¸c phßng ban cña C«ng ty Than Hµ Tu. Em xin c¶m ¬n c¸c c«, c¸c chó trong phßng kÕ to¸n, nh÷ng ngêi ®· tËn t×nh gióp ®ì em trong su«t thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty.
Em xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trong Khoa Tµi chÝnh kÕ to¸n cña trêng §¹i häc d©n l©p Ph¬ng §«ng, nh÷ng thÇy c« ®É giµnh hÕt t©m huyÕt ®Ó d¹y b¶o vµ truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho chóng em. §Æc biÖt em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh ®Õn c« gi¸o: PGS, TS Lª ThÞ Hoµ, c« ®· tËn t×nh chØ b¶o gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Do kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ, nªn B¸o c¸o thùc tËp vµ B¸o c¸o chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong sù th«ng c¶m cña c¸c thÇy, c« ®Ó em sÏ cè g¾ng h¬n trong nh÷ng bµi viÕt sau.
Sinh viªn
Bïi thuý H»ng
Các file đính kèm theo tài liệu này:
20796.DOC
