Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp ở Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng

đội sẽ tập hợp chứng từ gốc và các chứng từ khác có liên quan, căn cứ vào tính hợp lý, hợp lệ của các chứng từ đó để ghi Nhật ký - Sổ cái của đội. Đồng thời kế toán đội mở sổ chi tiết theo dõi vật liệu nhập hàng ngày. Sổ chi tiết vật tư, dụng cụ được mở riêng cho từng loại vật tư, sổ được ghi chép trên cơ sở các hoá đơn mua hàng. Cuối kỳ, sau khi tiến hành kiểm kê và xác định được giá trị nguyên vật liệu tồn kho kế toán tính ra lượng nguyên vật liệu được xuất dùng trong kỳ. Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ là căn cứ để ghi vào bảng nhập, xuất, tồn nguyên vật liệu cuối kỳ. Sau cùng, kế toán thực hiện việc phân bổ nguyên vật liệu trên bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ. Ví dụ minh hoạ: trong tháng 9 năm 2007, căn cứ vào kế hoạch vật tư của công trình nhà khối dân vận Thạch An, cán bộ đội sản xuất số 7 viết Giấy đề nghị tạm ứng mua gạch và xi măng bổ sung như sau: Đơn vị: Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Địa chỉ: Số 139 - Vườn Cam - Hợp Giang - Cao Bằng GIẤY XIN TẠM ỨNG Kính gửi: - Ban giám đốc công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng - Phòng tài vụ công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Tên tôi là: Nông Văn Hải Đội: 7 Xin tạm ứng số tiền: 20.000.000đ (Bằng chữ: Hai mươi triệu đồng chẵn) Lý do tạm ứng: Mua gạch các loại cho công trình Nhà khối dân vận Thạch An. Giám đốc (Ký tên và đóng dấu) Kế toán trưởng (Ký tên) Ngày 6 tháng 9 năm 2007 Người tạm ứng Biểu 2.1: Giấy đề nghị tạm ứng Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Số 139 Vườn Cam - Hợp Giang - Cao Bằng PHIẾU CHI Ngày 06 tháng 9 năm 2007 Mẫu số: 01TT Ban hành theo QĐ số 1141-TC/QĐ/CĐKT Ngày 1/11/1995 của Bộ Tài chính Số: PC 408 Ghi Nợ: 1413 Ghi Có: 111.1 Người nhận tiền: Nông Văn Hải Địa chỉ: Đội thi công số 7 Lý do: Chi tạm ứng (Đội 7 - Hải) Số tiền: 20.000.000đ Kèm theo.......chứng từ gốc Giám đốc Kế toán trưởng Người lập phiếu Người nộp tiền Đã nhận đủ số tiền (Viết bằng chữ): Hai mươi triệu đồng chẵn Biểu 2.2: Phiếu chi HOÁ ĐƠN GIÁ TRỊ GIA TĂNG Liên 2: Giao khách hàng Ngày 6 tháng 9 năm 2007 Mẫu số: 01 GTKT-3LL LY/2007B 0025768 Đơn vị bán hàng: Công ty cổ phần sản xuất vật liệu Xây dựng Cao Bằng Địa chỉ: Số tài khoản: 14602005036897 Điện thoại: 026 MS: 4800 142272 Họ tên người mua hàng: Nông Văn Hải Tên đơn vị: Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Địa chỉ: Số 139 Vườn Cam - Hợp Giang - Cao Bằng Số tài khoản:1460200502856 Hình thức thanh toán: Tiền mặt MS: 4800 149140 STT Tên hàng hoá, dịch vụ Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền A B C 1 2 3=1x2 1 Gạch lát 30x30 Viên 3500 4.680 16.380.000 Cộng tiền hàng: 16.380.000 Thuế suất thuế GTGT: 10% Tiền thuế GTGT: 1.638.000 Tổng cộng tiền thanh toán: 18.018.000 Số tiền viết bằng chữ: Mười tám triệu mười tám nghìn đồng chẵn Người mua hàng (Ký, ghi rõ họ tên) Người bán hàng (Ký, ghi rõ họ tên) Thủ trưởng đơn vị (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên) Biểu 2.3: Hoá đơn GTGT Đơn vị: Công ty Cổ phần Xây lắp Cao Bằng Địa chỉ: Sô 139 Vườn Cam - Hợp Giang - Cao Bằng GIẤY THANH TOÁN TIỀN TẠM ỨNG Ngày 25 tháng 9 năm 2007 Họ tên người thanh toán: Nông Văn Hải Địa chỉ: Đội 7 – Công ty Cổ phần Xây lắp Cao Bằng Số tiền tạm ứng chi tiết theo biểu dưới đây: Diễn giải Số tiền I. Số tạm ứng 1. Số kỳ trước chuyển sang 2. Số tạm ứng kỳ này: ngày 06 tháng 11 năm 2007 II. Số đã chi Hoá đơn số: 0096086 III. Chênh lệch 20.000.000 0 20.000.000 18.018.000 1.982.000 Giám đốc KTT Người thanh toán (Ký, họ tên, dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.4: Giấy thanh toán tiền tạm ứng Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Đội 7 - Công trình khối nhà dân vận Thạch An SỔ CHI TIẾT VẬT LIÊU, DỤNG CỤ Quý 3 Tên vật liệu (dụng cụ, sản phẩm, hàng hoá): Gạch lát 30x30 Đơn vị tính: viên Chứng từ Diễn giải Tài khoản đối ứng Đơn giá Nhập Xuất Tồn Số hiệu Ngày tháng Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền Tồn đầu kỳ 579 2.709.720 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 0025768 6/9/2007 Mua gạch lát 30x30 (Hải) 331 4.680 3500 16.380.000 0025987 28/9/2007 Mua gạch lát 30x30 (Hải) 311 4.680 2000 9.360.000 ... ... Cộng 12.500 58.500.000 7.722 36.138.960 5.357 25.070.760 Biểu 2.5: Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ BẢNG TỔNG HỢP CHI TIẾT NHẬP, XUẤT, TỒN NGUYÊN VẬT LIỆU, DỤNG CỤ ĐỘI 7 - CÔNG TRÌNH NHÀ KHỐI DÂN VẬN THẠCH AN Quý 3 năm 2007 STT Tên nguyên vật liệu, công cụ Đơn vị tính Tồn đầu kỳ Nhập trong kỳ Xuất trong kỳ Tồn cuối kỳ Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền Nguyên vật liệu 1 Xi măng Kg 38.000 23.940.000 253.253 159.549.390 280.006,4 176.404.032 1.246,6 785.385 2 Xăng Lit 0 0 983 10.564.256 983 10.564.256 0 0 3 Gỗ chống Cây 0 0 137 1.957.045 137 1.957.045 0 0 4 Gạch lát 30x30 Viên 579 2.709.720 12.500 58.500.000 7722 36.138.960 5357 25.070.760 ... Cộng 93.966.420 806.986.245 645.300.364 255.652.301 Biểu 2.6: Bảng tổng hợp chi tiết nhập, xuất, tồn nguyên vật liệu, dụng cụ BẢNG PHÂN BỔ NGUYÊN LIỆU, VẬT LIỆU, CÔNG CỤ, DỤNG CỤ ĐỘI 7 - CÔNG TRÌNH NHÀ KHỐI DÂN VẬN THẠCH AN Quý 3 năm 2007 Stt Ghi Có TK Ghi Nợ TK Tài khoản 611 Số lượng Giá Thành tiền 1 TK 621 600.492.134 Xi măng 176.404.032 Gạch lát 30x30 36.138.960 ... ... 2 TK 627 31.638.953 Gỗ chống 1.957.045 Xăng 7.394.979,2 ... 3 TK 642 3.169.277 Xăng 3.169.277 Cộng 635.300.364 Biểu 2.7: Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ NHẬT KÝ - SỔ CÁI ĐỘI 7 Quý 3 năm 2007 Chứng từ Diễn giải Số tiền phát sinh Số hiệu TK đối ứng TK 133 TK 331 TK 611 TK 621 Số hiệu Ngày tháng Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Số dư đầu kỳ 1.714.541.831 62.148.256 419.697.309 ... ... ... ... ... ... ... 0025768 6/9/07 Mua gạch các loại 16.380.000 611 331 16.380.000 16.380.000 Thuế GTGT 1.638.000 133 331 1.638.000 1.638.000 0025769 7/9/07 Mua xi măng Cao Bằng 5.040.000 611 331 5.040.000 5.040.000 5.040.000 Thuế GTGT 504.000 133 331 504.000 504.000 ... ... BPB NVL 30/9/07 Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 600.492.134 621 611 600.492.134 600.492.134 Cộng phát sinh 1.905.758.859 48.095.819 ... 329.256.750 806.986.245 806.986.245 600.492.134 Số dư cuối kỳ 3.620.300.726 529.054.018 0 0 Biểu 2.8: Nhật ký sổ cái 2.1.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp là các chi phí tiền lương chính, lương phụ, phụ cấp lương của công nhân trực tiếp than gia xây lắp công trình, công nhân phục vụ thi công. Với đặc thù sản phầm xây lắp là cố định tại nơi sản xuất còn các điều kiện sản xuất (xe máy, thiết bị thi công, người lao động...) phải di chuyển theo địa điểm đặt sản phẩm. Vì thế, ngoài lao động trong biên chế, công ty còn thuê lao động phổ thông nhằm tiết kiệm chi phí đi lại, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân địa phương. Do đó, lao động trong công ty bao gồm công nhân trong danh sách và lao động thuê ngoài, chi phí nhân công trực tiếp bao gồm cả lương cho công nhân trong biên chế và lao động thuê ngoài. Chi phí nhân công trực tiếp được tập hợp và theo dõi trên tài khoản 622 "Chi phí nhân công trực tiếp". Tài khoản này được mở chi tiết cho từng công trình, hạng mục công trình. Ngoài ra, công ty còn sử dụng TK 334, để phản ánh các khoản tiền lương trả cho công nhân. Đối với lao động trong danh sách, Công ty áp dụng hình thức tính lương theo sản phẩm (lương khoán) và tiến hành trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính theo tiền lương trực tiếp phải trả (được hạch toán vào chi phí sản xuất chung). Cách tính lương theo sản phẩm của Công ty như sau: Tiền lương sản phẩm = Đơn giá tiền lương x Bậc lương theo tay nghề x Số ngày công Trong đó, đơn giá tiền lương của Công ty Cổ phần Xây lắp Cao Bằng được quy định trong quy chế tiền lương của Công ty. Ví dụ: Đối với tổ bê tông của đội 7, đơn giá tiền lương là: 78.000 đồng/ngày công. Ông Hoàng Văn Nghĩa thuộc tổ sắt hàn đội 7 có bậc lương theo tay nghề là 1,2 số ngày công theo sản phẩm của ông trong tháng 9 năm 2007 là 28 ngày công. Như vậy, lương sản phẩm của ông Nghĩa là: 78.000 x 1,2 x 28 = 2.620.800 đồng Phụ cấp thuộc quỹ lương ông được hưởng là: 85.000 đồng. Phụ cấp trách nhiệm: 1.000.000 đồng (tổ trưởng: 1.000.000, tổ phó: 800.000). Tổng số tiền ông Nghĩa nhận được tháng 9 là: 2.620.800 + 85.000 + 1.000.000 = 3.705.800 đồng. Khoản tạm ứng lương kỳ 1 của ông Nghĩa là tiền ăn trong tháng: 18.000 đồng/ngày x 31 ngày = 558.000 đồng. Số tiền thực lĩnh tháng 9 của ông Nghĩa là: 3.147.800 đồng. Còn đối với nhân công hợp đồng ngắn hạn, công ty không tiến hành trích nộp các khoản này mà chỉ tính ra số tiền thực trả theo đơn giá Tiền công phải trả = Khối lượng công việc giao khoán x Đơn giá tiền lương Việc thanh toán lương trực tiếp giao cho đội trưởng đội xây dựng theo dõi dựa trên hợp đồng khoán gọn nhân công, bảng chấm công, thanh lý hợp đồng... Đối với lao động thuê ngoài, chứng từ để hạch toán chi phí nhân công trực tiếp là biên bản nghiệm thu khối lượng công việc đã hoàn thành và bảng thanh toán khối lượng thuê ngoài. Kế toán thanh toán căn cứ vào bảng chấm công, hợp đồng giao nhận khoán gọn, biên bản nghiệm thu khối lượng khoán gọn, bảng thanh lý hợp đồng… mà các đội gửi về, tiến hành kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ để viết phiếu chi đồng thời ghi vào Nhật ký - Sổ cái tài khoản 111 và tài khoản 141 (chi tiết từng đội sản xuất). Đồng thời, kế toán đội ghi nhận chi phí nhân công trực tiếp phát sinh vào Nhật ký - Sổ cái đội sản xuất, chi tiết cho từng công trình, hạng mục công trình. Sau đây là ví dụ về bảng chấm công, bảng thanh toán tiền lương tháng 9 năm 2007 của tổ sắt hàn trong công trình nhà khối dân vận Thạch An. Sau khi tính ra số tiền phải trả cho các tổ, kế toán lập bảng tổng hợp tiền lương tháng 9 của cả đội 7. BẢNG CHẤM CÔNG Công trình nhà khối dân vận Thạc An Tổ: Bê tông - Đội 7 Tháng 10 năm 2007 Ngày 30 tháng 9 năm 2007 STT Họ và tên Cấp bậc lương theo tay nghề Ngày trong tháng Quy ra công Ký hiệu chấm công 1 2 … 30 31 Số công hưởng lương sản phẩm Số công hưởng lương thời gian Số công nghỉ việc, ngừng việc hưởng 100% lương Số công nghỉ việc, ngừng việc hưởng … lương Số công hưởng BHXH 1 Hoàng Văn Nghĩa 1,2 k k k k 28 Lương sản phẩm: k Vắng: v 2 Nông Đức Tâm 1,2 k k k 1/2k 27,5 3 Vương Quang Thiệp 1 k v 1/2k k 25 … ... ... ... ... ... ... ... 13 Hà Văn Giáp 0,8 k 1/2k k v 22 Cộng 274 Nguời chấm công Tổ trưởng Người duyệt (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.9: Bảng chấm công BẢNG THANH TOÁN TIỀN LƯƠNG Công trình nhà khối dân vận Thạch An - Đông Khê - Cao Bằng Tổ: Bê tông - Đội 7 Tháng 9 năm 2007 Ngày 30 tháng 9 năm 2007 STT Họ và tên Cấp bậc lươg theo tay nghề Lương sản phẩm Nghi, ngừng việc hưởng …% lương Phụ cấp thuộc quỹ lương Phụ cấp khác trách nhiệm Tổng lương Thuế TNDN Tạm ứng kỳ 1 Thực lĩnh Số SP Số tiền Số SP Số tiền Số SP Số tiền Tiền ăn Đã lĩnh Khác Số tiền Ký 1 Hoàng Văn Nghĩa 1,2 28 2.620.800 85.000 1.000.000 3.705.800 558.000 3.147.800 2 Nông Đức Tâm 1,2 27,5 2.574.000 85.000 800.000 3.459.000 558.000 350.000 2.551.000 3 Nông Hoàng Anh 1 25 1.950.000 85.000 2.035.000 558.000 200.000 1.454.400 … … ... 13 Hà Văn Giáp 0,8 22 1.372.800 85.000 1.457.800 558.000 899.800 Cộng 274 25.380.000 1.105.000 1.800.000 28.285.000 7.254.000 350.000 200.000 20.481.000 Người lập biểu Kế toán trưởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.10: Bảng than toán tiền lương BẢNG TỔNG HỢP TIỀN LƯƠNG Công trình nhà khối dân vận Thạch An - Đông Khê - Cao Bằng Đội 7 Tháng 9 năm 2007 Ngày 30 tháng 9 năm 2007 STT Bộ phận Lương sản phẩm Lương thời gian Lương làm thêm Phụ cấp thuộc quỹ lương Phụ cấp khác Tổng cộng 1 Tổ bê tông 25.380.000 1.105.000 1.800.000 28.285.000 2 Tổ sắt hàn 17.569.800 762.000 800.000 19.131.800 3 Tổ máy thi công 23.652.000 2.300.000 1.230.000 1.300.000 28.482.000 4 Tổ văn phòng 24.654.000 860.000 1.200.000 26.714.000 Cộng 91.255.000 2.300.000 3.957.000 5.100.000 102.612.800 Người lập biểu Kế toán trưởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.11: Bảng tổng hợp tiền lương CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP CAO BẰNG Ngày 30 tháng 9 năm 2007 ĐỘI 7 Số: 32 BIÊN BẢN NGHIỆM THU KHỐI LƯỢNG CÔNG VIỆC Đại diện bên giao (A): Đội 7 - Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Đại diện bên nhận (B): Lao động phổ thông huyện Đông Khê Cùng thanh lý hợp đồng số 18/HĐKGNC ngày 01 tháng 9 năm 2007 đã ký giữa hai bên A và B. Nội dụng công việc: STT Nội dung công việc Đơn vị Khối lượng Đơn giá Thành tiền 1 Bốc đá hộc m3 200 24.000 4.800.000 2 Bốc xi măng m3 105 27.000 2.835.000 Tổng cộng 7.635.000 Giá trị hợp đồng đã thực hiện: 7.635.000 đồng. Bên A đã thanh toán cho bên B số tiền là 7.635.000 đồng. Viết bằng chữ: bảy triệu sáu trăm ba mươi năm nghìn đồng chẵn. Về thời gian: đạt Về chất lượng: đạt Về thưởng phạt: không Đại diện bên giao Đại diện bên nhận (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.12: Biên bản nghiệm thu khối lượng công việc NHẬT KÝ - SỔ CÁI ĐỘI 7 Quý 3 năm 2007 Chứng từ Diễn giải Số tiền phát sinh Số hiệu TK đối ứng TK TK 334 TK 622 TK ... Số hiệu Ngày tháng Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Số dư đầu kỳ 1.714.541.831 ... ... ... ... BPB TL 30/9/07 Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp quý 3 256.185.560 622 334 256.185.560 256.185.560 ... ... ... ... ... Cộng phát sinh 1.905.758.859 ... 256.185.560 256.185.560 Số dư cuối kỳ 3.620.300.726 25.678.900 0 0 Biểu 2.13: Nhật ký - sổ cái 2.1.2.3. Kế toán chi phí sử dụng máy thi công Chi phí sử dụng máy thi công là toàn bộ biểu hiện bằng tiền của các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp xây lắp đã bỏ ra có liên quan đến máy thi công phục vụ xây lắp các công trình. Hiện nay, máy thi công của công ty được trang bị khá đa dạng và phong phú: máy đầm, máy trộn bê tông, máy lu, máy xúc ủi...đáp ứng kịp thời nhu cầu thi công các công trình. Tuy nhiên, với những công trình ở xa như công trình nhà khối dân vận Thạch An, để tiết kiệm chi phí đi lại, công ty đã chủ động thuê máy thi công trọn gói theo khối lượng công việc hoàn thành ứng với từng ca máy. Việc thuê máy thi công do chủ nhiệm công trình tự thoả thuận và ký kết hợp đồng, đồng thời cung cấp cho kế toán các chứng từ: hợp đồng thuê máy thi công, biên bản thanh lý hợp đồng kinh tế, hoá đơn GTGT… để tập hợp chi phí. Do công ty thực hiện xây lắp công trình theo phương thức thi công hỗn hợp vừa thủ công vừa kết hợp bằng máy, vì thế kế toán sử dụng tài khoản 623 "Chi phí sử dụng máy thi công" để tập hợp và phân bổ chi phí sử dụng xe, máy thi công phục vụ trực tiếp cho hoạt động xây lắp. Các khoản trích theo lương phải trả công nhân vận hành máy thi công được hạch toán vào TK 627. Ví dụ về cách hạch toán chi phí sử dụng máy thi công của Đội 7 - công trình nhà khối dân vận Thạch An như sau: Sau khi ký hợp đồng thuê máy thi công, kỹ thuật viên của đội theo dõi và nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành, sau đó lập biên bản thanh toán khối lượng công việc đã hoàn thành. Hàng tháng, kế toán đội căn cứ vào hợp đồng thuê máy và biên bản khối lượng công việc đã hoàn thành để lập bảng kê chi phí sử dụng máy thi công. Cuối kỳ, căn cứ vào các chứng từ gốc, bảng phân bổ tiền lương, kế toán đội ghi vào Nhật ký - Sổ cái nghiệp vụ phát sinh chi phí sử dụng máy thi công. BẢNG KÊ CHI PHÍ SỬ DỤNG MÁY THI CÔNG Đội 7 - Công trình nhà khối dân vận Thạch An Quý 3 năm 2007 STT Tên máy Số lượng (giờ) Đơn giá (đồng) Giá chưa thuế Thuế GTGT Tổng 1 Máy xúc đào 18.6 550.000 10.230.000 1.230.000 11.460.000 2 Máy đầm 21 360.000 7.560.000 756.000 8.316.000 Cộng 17.790.000 1.986.000 19.776.000 Tổng số tiền: Mười chín triệu bảy trăm bảy mươi sáu nghìn đồng chẵn. Ngày 30 tháng 9 năm 2007 Kế toán đội 7 Chủ nhiệm công trình (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Bảng 2.14: Bảng kê chi phí sử dụng máy thuê máy trọn gói BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ MÁY THI CÔNG Đội 7 - Công trình nhà khối dân vận Thạch An Quý 3 năm 2007 STT Diễn giải Giá chưa thuế Thuế GTGT Tổng thanh toán 1 Thuê trọn gói 63.045.200 3.152.260 66.197.460 2 Chi phí nhân công 3 Chi phí khác 5.356.000 535.600 5.891.600 Cộng 68.401.600 3.687.860 72.089.060 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.15: Bảng tổng hợp chi phí máy thi công NHẬT KÝ - SỔ CÁI ĐỘI 7 Quý 3 năm 2007 Chứng từ Diễn giải Số tiền phát sinh Số hiệu TK đối ứng TK 133 TK 331 TK 623 TK ... Số hiệu Ngày tháng Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có Số dư đầu kỳ 1.714.541.831 62.148.256 419.697.309 ... ... ... ... BTH 30/9/07 Kết chuyển chi phí sử dụng máy thi công quý 3 năm 2007 623 331 68.401.600 68.401.600 Thuế GTGT 133 331 3.687.860 3.687.860 ... ... ... ... ... Cộng phát sinh 1.905.758.859 48.095.819 ... 329.256.750 683401.600 68.401.600 Số dư cuối kỳ 3.620.300.726 529.054.018 0 0 Biểu 2.16: Nhật ký - Sổ cái 2.1.2.4. Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là các chi phí sản xuất của đội, công trường xây dựng bao gồm: lương của nhân viên quản lý đội xây dựng, các khoản trích theo lương theo tỷ lệ quy định (19%) của nhân viên quản lý dội và công nhân trực tiếp tham gia xây lắp, chi phí khấu hao TSCĐ dùng chung cho hoạt động của đội, chi phí vật liệu, chi phí CCDC và các chi phí khác phát sinh trong kỳ liên quan đến hoạt động của đội. Chi phí sản xuất chung của từng công trình được theo dõi trên TK 627 "Chi phí sản xuất chung" và được chi tiết thành các tài khoản cấp 2 sau: TK 6271 "Chi phí nhân viên, ban quản lý công trình xây lắp" TK 6272 "Chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ" TK 6274 "Chi phí khấu hao TSCĐ" TK 6278 "Chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí khác bằng tiền" Để hạch toán chi phí sản xuất chung, kế toán sử dụng các chứng từ: Hoá đơn GTGT; bảng phân bổ vật liệu, công cụ dụng cụ; bảng chấm công; bảng thanh toán tiền lương; bảng phân bổ tiền lương BHXH, BHYT, KPCĐ; giấy đề nghị thanh toán, phiếu chi; bảng tính khấu hao TSCĐ, bảng kê chứng từ… * Đối với chi phí nhân viên, ban quản lý công trình xây lắp Chi phí này gồm lương nhân viên quản lý đội, trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương công nhân viên của đội… Căn cứ vào bảng chấm công hàng tháng, kế toán tính số tiền phải trả công nhân viên và làm căn cứ để ghi sổ Nhật ký - Sổ cái và sổ chi tiết chi phí sản xuất các công trình. * Đối với chi phí vật liệu và CCDC sản xuất cho công trình Chi phí này bao gồm chi phí để mua sắm các công cụ lao động, dụng cụ sản xuất nhỏ không đủ tiêu chuẩn là TSCĐ, có giá trị nhỏ và thời gian sử dụng ngắn. Công cụ dụng cụ ở công trường bao gồm cuốc, xẻng, quần áo bảo hộ lao động và được phân bổ một lần vào chi phí sản xuất. Các chi phí này được theo dõi và tập hợp như nguyên vật liệu trực tiếp. Kế toán đội căn cứ vào bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ để xác định chi phí vật liệu tính vào chi phí sản xuất chung. * Đối với chi phí khấu hao TSCĐ Mỗi công trình được Công ty giao cho một số TSCĐ nhất định dùng chung cho hoạt động của công trường. Hàng tháng, kế toán tính khấu hao cho các loại tài sản ấy. Sau đây là bảng tính khấu hao TSCĐ cho công trình nhà khối dân vận Thạch An trong tháng 3 năm 2007: BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ Quý 3 năm 2007 Đội 7 STT Chỉ tiêu Thời gian sử dụng Nơi sử dụng Toàn doanh nghiệp TK 6274 - D7 Nguyên giá Số khấu hao Công trình Nhà khối Thạch An Công trình vườn hoa thị xã ... 1 I- Số khấu hao trích tháng trước 10.365.658 2.564.541 3.163.598 2 II- Số khấu hao trích tháng này 352.256.200 6.653.254 1.368.254 2.365.325 Máy vi tính 3 19.857.600 551.600 551.600 Máy đầm 3 21.428.571 595.238 595.238 ... ... ... ... ... ... ... Biểu 2.17: Bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ * Chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí khác bằng tiền Chi phí này do chủ nhiệm công trình tự làm thủ tục mua và thanh toán, bao gồm các khoản phí như phí ngân hàng, phí điện thoại, tiền tiếp khách, tiền điện, nước, phí cầu đường... Biểu 2.18: Bảng kê chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác BẢNG KÊ CHI PHÍ DỊCH VỤ MUA NGOÀI VÀ CHI PHÍ BẰNG TIỀN KHÁC Đội 7 - Công trình nhà khối dân vận Thạch An Quý 3 năm 2007 STT Diễn giải Giá chưa thuế Thuế GTGT đầu vào Thành tiền 1 Tiền điện nước 717.220 71.722 788.924 2 Cước viễn thông 1.326.229 137.422 1.463.651 3 Tiếp khách 2.118.000 211.800 2.329.800 Cộng 4.161.449 420.994 4.582.443 Tổng số tiền: Bốn triệu năm trăm tám mươi hai nghìn bốn trăm bốn mươi ba đồng chẵn. Ngày 30 tháng 9 năm 2007 Kế toán Chủ nhiệm công trình (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Căn cứ vào các chứng từ, các bảng phân bổ, kế toán đội lập bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung trong kỳ, bản tổng hợp là căn cứ để kết chuyển chi phí sản xuất chung phát sinh trong kỳ. BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG Đội 7 - Công trình nhà khối dân vận Thạch An Quý 3 năm 2007 STT Diễn giải Số tiền Thuế GTGT đầu vào Thành tiền 1 Lương nhân viên quản lý 73.962.000 73.962.000 2 BHXH, BHYT 46.226.250 46.226.250 3 Vật liệu, CCDC 31.638.953 3.163.896 34.802.849 4 Khấu hao TSCĐ 1.368.254 1.368.254 5 Dịch vụ mua ngoài 4.161.449 420.994 4.582.443 Cộng 157.356.906 3.584.890 160.941.796 Kế toán Chủ nhiệm công trình (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.19: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung NHẬT KÝ - SỔ CÁI ĐỘI 7 Quý 3 năm 2007 Chứng từ Diễn giải Số tiền phát sinh Số hiệu TK đối ứng TK ... TK 627 Số hiệu Ngày tháng Nợ Có Nợ Có Nợ Có Số dư đầu kỳ 1.714.541.831 ... ... ... ... BPBL 30/9/07 Kết chuyển chi phí nhân viên 73.962.000 6271 334 73.962.000 BPB 30/9/07 Kết chuyển chi phí vật liệu, CCDC 31.638.953 6272 611 31.638.953 BPBL 30/9/07 Kết chuyển chi phí khấu hao TSCĐ 1.368.254 6274 214 1.368.254 BK 30/9/07 Kết chuyển chi phí dịch vụ mua ngoài 4.161.449 6278 331 4.161.449 ... ... ... ... ... Cộng phát sinh 1.905.758.859 157.356.906 ... Số dư cuối kỳ 3.620.300.726 0 0 Biểu 2.20: Nhật ký - Sổ cái 2.1.3. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang 2.1.3.1. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất Công ty dùng phương pháp kiểm kê định kỳ để hạch toán hàng tồn kho, vì thế, để phục vụ cho việc tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, kế toán sử dụng tài khoản 631 "Giá thành sản xuất", tài khoản này được chi tiết theo từng công trình thi công. Sau khi tập hợp được đầy đủ chi phí phát sinh liên quan đến công trình, kế toán thực hiện kết chuyển các loại chi phí trên vào TK 631, cuối kỳ, căn cứ vào kết quả kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang, kế toán sẽ thực hiện kết chuyển về TK 154. Trình tự được thực hiện như sau: BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT Công trình nhà khối dân vận Thạch An Quý 3 năm 2007 STT Chi tiết Số tiền Thuế GTGT Tổng thanh toán 1 Chi phí NVL TT 600.492.134 60.049.214 660.541.348 2 Chi phí NCTT 256.185.560 256.185.560 3 Chi phí MTC 68.401.600 3.687.860 72.089.060 4 Chi phí SXC 157.356.906 3.584.890 160.941.796 Tổng cộng 1.082.436.200 67.321.964 1.149.758.164 Kế toán trưởng Người lập biểu (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.21: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất 2.1.3.2. Kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang Công ty đánh giá sản phẩm dở dang thông qua khối lượng xây lắp dở dang theo dự toán. Giá trị sản phẩm xây lắp dở dang được xác định theo chi phí thực tế qua công thức: Giá trị KL XL DD cuối kỳ = CP SX XL DD đkỳ + CP SX XL PS trong kỳ x Gtrị KL XL DD ckỳ theo dự toán Gtrị KL XL hoàn thành theo dự toán + Gtrị KL XL DD Ckỳ theo dự toán Công trình nhà khối dân vận Thạch An đã xác định được giá thành và nghiệm thu hết nên giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ = 0 2.2. Kế toán tính giá thành sản phẩm xây lắp * Đối tượng tập hợp tính giá thành Do đặc điểm của các công trình xây dựng là có giá trị lớn, kết cấu phức tạp, thời gian thi công dài, không thể xác định chính xác thời điểm công trình hoàn thành nên Công ty xác định đối tượng tính giá thành là các hạng mục công trình đã hoàn thành. * Kỳ tính giá thành Kỳ tính giá thành mà Công ty thực hiện là theo kỳ sản xuất kết thúc một công trình, hạng mục công trình đi vào nghiệm thu thanh toán mới tính giá thành. Khi công trình hoàn thành và nghiệm thu bàn giao thanh toán có hồ sơ quyết toán công trình hoặc biên bản thanh lý hợp đồng giao thầu. * Phương pháp tính giá thành Công ty áp dụng phương pháp tính giá thành trực tiếp: Giá thành sản phẩm xây lắp = Giá trị KL XL dở dang đầu kỳ + Chi phí SX XL phát sinh trong kỳ - Giá trị KL XL dở dang cuối kỳ Khi công trình hoàn thành rồi mới tính giá thành giá trị khối lượng xây lắp dở dang bằng không (= 0). Do đó, giá thành công trình bằng tổng chi phí phát sinh từ khi bắt đầu thi công đến khi hoàn thành nghiệm thu. Dựa vào sổ kế toán chi tiết các tài khoản, kế toán công ty tiến hành lập bảng tính giá thành cho từng công trình, hạng mục công trình hoàn thành. Sau đây là bảng tính giá thành công trình nhà khối dân vận Thạch An hoàn thành vào tháng 12 năm 2007 BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP Công trình nhà khối dân vận Thạch An Từ ngày 01/03/2007 đến ngày 31/12/2007 Đơn vị tính: đồng STT Nội dung Số tiền I Giá trị xây lắp dở dang đầu kỳ 0 II Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ 3.895.625.400 1 Chi phí NVLTT 2.571.112.764 2 Chi phí NCTT 857.037.588 3 Chi phí sử dụng máy thi công 194.781.270 4 Chi phí sản xuất chung 272.693.778 III Giá trị xây lắp dở dang cuối kỳ 0 IV Tổng giá thành sản phẩm xây lắp 3.895.625.400 Ngày 31 tháng 12 năm 2007 Kế toán trưởng Người lập (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 2.23: Bảng tính giá thành sản phẩm xây lắp PHẦN 3 PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP CAO BẰNG 3.1. Đánh giá thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng là đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng cơ bản đảm nhiệm thi công nhiều công trình xây dựng trọng điểm của tỉnh Cao Bằng. Được ra đời từ khá sớm, trải qua quá trình hình thành và phát triển, công ty đã trang bị được nhiều máy móc, thiết bị phục vụ cho việc xây lắp các công trình. Hiện nay, công ty không ngừng hoàn thiện các phương pháp quản lý, đầu tư thêm nhiều trang thiết bị phục vụ công tác quản lý cũng như công tác xây lắp để không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh. Sau một thời gian thực tập tại công ty, được tìm hiểu về các phòng ban chức năng, đặc biệt là phòng kế toán tài vụ, em đã mạnh dạn đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty. Qua đó, dưới góc độ là một sinh viên lần đầu tiên làm quen với thực tế tại công ty, em xin đưa ra một số nhận xét về công tác quản lý cũng như bộ máy của công ty như sau: 3.1.1. Những ưu điểm trong công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành 3.1.1.1 Đối với công tác kế toán nói chung Về tổ chức bộ máy kế toán, kế toán trong công ty luôn được coi là một trong những công cụ quản lý quan trọng. Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức tương đối hoàn chỉnh, hợp lý với đội ngũ kế toán viên có trình độ và năng lực. Công tác kế toán được thực hiện và tuân thủ nghiêm túc những quy định đã đề ra. Phòng kế toán được bố trí hợp lý, chặt chẽ, các công việc được phân công một cách rõ ràng phù hợp với yêu cầu của từng bộ phận và hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ban giám đốc và chịu sự giám sát của hội đồng quản trị, ban kiểm soát. Do đặc điểm về mô hình tổ chức bộ máy quản lý của công ty là nửa tập trung, nửa phân tán: các đội sản xuất được coi là một đơn vị sản xuất kinh doanh vừa độc lập, vừa phụ thuộc với công ty, vì thế, bộ máy kế toán cũng được tổ chức phù hợp với bộ máy quản lý đó. Bộ máy kế toán được tổ chức theo hình thức nửa tập trung, nửa phân tán. Kế toán đội sản xuất có nhiệm vụ tập hợp chi phí và tính giá thành các công trình xây lắp, quyết toán được thực hiện tại phòng kết toán công ty. Với mô hình này, công việc kế toán được thực hiện một cách linh hoạt hơn, phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, hơn nữa sẽ giảm bớt khối lượng công việc cho kế toán công ty, đảm bảo thông tin chính xác, kịp thời cho công tác quản lý. Ngoài ra, Công ty đã trang bị một số máy móc, thiết bị phục vụ cho quản lý ở công ty trong đó có phòng kế toán như máy vi tính, máy photocopy, máy in, máy fax… Công ty chú trọng trong việc trang bị những máy móc thiết bị hiện đại để việc xử lý thông tin kịp thời, nhanh chóng và chính xác hơn, góp phần giải phóng sức lao động, nâng cao hiệu quả trong công việc. Việc được trang bị nhiều máy tính giúp nhân viên kế toán sử dụng phần mềm kế toán giảm bớt khối lượng công việc thủ công. Mặt khác, công ty cũng đã nối mạng trong phạm vi toàn Công ty nên việc cập nhật thông tin được nhanh chóng. Bên cạnh đó, công ty luôn chú trọng nâng cao trình độ, năng lực của cán bộ kế toán.Các nhân viên kế toán thường xuyên được cập nhật các tài liệu, các chế độ kế toán mới để trau dồi kỹ năng nghề nghiệp. Bản thân mỗi người luôn tích cực học hỏi, tranh thủ sự hướng dẫn của các nhân viên có kinh nghiệm từ đó nâng cao hiệu quả trong công việc. Về hệ thống tài khoản kế toán: Công ty sử dụng hệ thống tài khoản kế toán ban hành theo quyết định của Bộ tài chính. Bên cạnh đó, công ty mở chi tiết tiểu khoản của một số tài khoản về chi phí và công nợ phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của mình. Về hệ thống chứng từ: giống như các doanh nghiệp khác, công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng cũng vận dụng các chứng từ theo đúng mẫu chứng từ kế toán mà nhà nước quy định: các chứng từ kế toán về lao động tiền lương, hàng tồn kho, tiền tệ, tài sản cố định và một số chứng từ khác. Về hệ thống sổ sách, hệ thống sổ sách của công ty bao gồm sổ tổng hợp và sổ chi tiết, đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời cho ban quản trị của công ty. Nhìn chung, công tác hạch toán kế toán của công ty thực hiện đúng chế độ quy định, chứng từ sổ sách về cơ bản phản ánh đúng các nội dung kinh tế, ghi chép phù hợp theo từng khoản mục của mẫu sổ quy định. Về hệ thống báo cáo kế toán, hệ thống báo cáo kế toán của công ty được lập tương đối đầy đủ, theo đúng biểu mẫu quy định của Bộ tài chính. 3.1.1.2. Đối với công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp Đối tượng tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp là từng công trình, hạng mục công trình, do đó, tạo điều kiện cho việc tập hợp đầy đủ và chính xác các loại chi phí phát sinh trong quá trình thi công các công trình. Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang khoa học, phù hợp với quy mô của Công ty, góp phần cung cấp số liệu chính xác và kip thời cho việc tính giá sản phẩm. Công ty đã phân loại chi phí sản xuất ra làm bốn khoản mục chi phí giúp cho việc tập hợp và quản lý chi phí sản xuất dễ dàng, hạn chế những chi phí không cần thiết. Với kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, đây là khoản mục chi phí quan trọng và trực tiếp cấu thành nên sản phẩm xây lắp. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí cho công trình xây lắp. Chính vì thế, quản lý tốt khoản mục chi phí này sẽ tránh được lãng phí hơn nữa góp phần giảm giá thành sản phẩm xây lắp. Nguyên vật liệu nhập về với nhiều chủng loại, bảo quản ngay tại nơi đặt công trình, theo dõi trên tài khoản 611 và được kiểm kê định kỳ hàng quý. Nguyên vật liệu hầu hết được mua tại địa phương, vận chuyển thẳng đến nơi sản xuất theo kế hoạch vật tư đã lập. Việc tập hợp chi phí nguyên vật liệu được tiến hành một lần vào cuối mỗi quý, điều này sẽ tạo thuận lợi hơn cho kế toán trong việc tổng hợp chi phí. Công tác quản lý chi phí nguyên vật liệu cũng được chú trọng qua việc kiểm kê định kỳ, hạn chế thất thoát, lãng phí. Những chứng từ phát sinh được kế toán đội tập hợp, phản ánh đầy đủ trên hệ thống sổ kế toán tổng hợp và chi tiết, tạo điều kiện cho việc đối chiếu, kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Với chi phí nhân công trực tiếp, Công ty áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm. Dựa vào đơn giá tiền lương theo quy chế tiền lương của Công ty và bảng chấm công, kế toán dễ dàng tính ra tiền lương phải trả cho công nhân, tập hợp chính xác chi phí nhân công trực tiếp. Bảng chấm công khuyến khích công nhân đi làm đầy đủ hơn, hơn nữa, góp phần tăng năng suất lao động, tiết kiệm thời gian sản xuất. Ngoài nhân công trong biên chế, công ty còn thuê lao động ngoài đối với những công trình ở xa thông qua hợp đồng nhân công ngắn hạn, do đó tiết kiệm được phần lớn công tác phí cho các công trình, tận dụng được nguồn lao động tại địa phương, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Các chứng từ về chi phí tiền lương được tập hợp theo từng công trình, hạng mục công trình giúp cho kế toán chi phí nhân công trực tiếp nhanh chóng và thuận tiện. Với chi phí sử dụng máy thi công, mỗi đội sản xuất được trang bị phương tiện, máy thi công khá đầy đủ, đảm bảo điều kiện thi công các công trình quy mô vừa và nhỏ. Tuy nhiên, công ty cũng sử dụng máy thi công thuê ngoài tuỳ vào địa điểm thi công công trình nhằm giảm chi phí vận chuyển và những chi phí khác phát sinh. Với chi phí sản xuất chung, chi phí sản xuất chung được hạch toán vào tài khoản 627 và chi tiết thành nhiều tiểu khoản để phục vụ cho việc tập hợp chi phí, qua đó được phẩn bổ cho các công trình có liên quan theo những tiêu thức hợp lý và được áp dụng một cách thống nhất. Hơn nữa, việc trích các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ trên quỹ lương của công nhân trực tiếp và công nhân vận hành máy thi công được thực hiện đúng quy định và được hạch toán vào chi phí sản xuất chung. Như vậy, công tác kế toán tại công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng đã đảm bảo tuân thủ chế độ kế toán hiện hành, đáp ứng được yêu cầu cung cấp thông tin kế toán cho công tác quản lý chung và góp phần đề ra các biện pháp tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành những công trình xây lắp. 3.1.2. Những mặt còn hạn chế trong công tác kế toán Ngoài những ưu điểm kể trên, công tác kế toán còn một số tồn tại nhất định, cụ thể như sau: 3.1.2.1 Đối với công tác kế toán nói chung Công ty kết hợp giữa kế toán thủ công với kế toán máy. Tuy nhiên, do công tác kế toán vẫn còn sử dụng phương pháp thủ công nên việc sắp xếp các chứng từ, sổ sách chưa được khoa học, hợp lý. Việc này sẽ gây khó khăn trong vấn đề kiểm tra, kiểm soát mỗi khi có kiểm toán viên đến kiểm toán. Từ trước đến nay, Công ty vẫn luôn vận dụng hình thức Nhật ký - Sổ cái để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Đây là hình thức ghi sổ có ưu điểm như dễ phát hiện ra sai sót trên từng dòng định khoản, phù hợp với quy mô sản xuất vừa và nhỏ, nghiệp vụ kinh tế phát sinh không nhiều và không phức tạp. Tuy nhiên, trên thực tế, quy mô của công ty càng ngày càng được mở rộng, nghiệp vụ phát sinh nhiều và phức tạp, do đó, việc ghi chép sổ theo hình thức này đã không còn phù hợp, không đáp ứng được nhu cầu lưu trữ và cung cấp thông tin một cách nhanh chóng, kịp thời. Ngoài báo cáo tài chính và một số báo cáo khác lập theo quy định của Bộ tài chính, Công ty không lập các báo cáo quản trị nội bộ, việc này sẽ gây khó khăn không nhỏ cho nhà quản trị trong công tác quản lý và ra quyết định. Bởi vì ngoài hoạt động xây lắp, công ty còn kinh doanh trên nhiều lĩnh vực khác nhau, do đó, Công ty cần có các báo cáo, các dự toán về xu hướng thị trường, về giá cả để có kế hoạch kinh doanh cho phù hợp. Ngoài ra, Công ty chưa trích quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm, điều này ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người lao động trong Công ty. 3.1.2.2. Đối với công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp Về công tác kế toán chi phí nhân công trực tiếp Tại công ty, số lượng nhân công khá lớn, tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất phát sinh nhiều, thường chiếm khoảng 22% chi phí cho công trình, vì thế, dễ phát sinh những chi phí không đều đặn, ảnh hưởng không nhỏ đến việc tính giá thành sản phẩm xây lắp. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa tiến hành trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân. Bên cạnh nhân công biên chế, công ty còn có nhân công hợp đồng ngắn hạn. Đây thường là những lao động phổ thông, tham gia trực tiếp vào sản xuất, cùng chịu những rủi ro trong quá trình thi công những công trình. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa thực hiện trích nộp BHXH cho đối tượng này. Về công tác tập hợp chi phí sản xuất trong kỳ Do công ty áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ để hạch toán hàng tồn kho, vì thế, việc kiểm kê được tiến hành vào cuối mỗi quý, hơn nữa, việc tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cũng thường được tiến hành vào cuối quý hoặc khi công trình hoàn thành ban giao. Do đó, khối lượng công việc mà kế toán phải thực hiện vào cuối quý là rất lớn, dễ xảy ra sai sót và lên báo cáo chậm trễ. 3.2. Một số đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành ở công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng 3.2.1. Sự cần thiết của việc hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp Nền kinh tế thị trường, tự do hoá thương mại và gần đây là trở thành thành viên chính thức của tổ chức WTO đã mở ra cơ hội cho mọi thành phần kinh tế của nước ta cùng phát triển. Ngành xây dựng cơ bản cũng không nằm ngoài điều đó. Nếu như trước đây, những công ty, xí nghiệp xây dựng đều là thuộc sở hữu của nhà nước, thì hiện nay, cùng với luật doanh nghiệp ra đời, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản thuộc mọi thành phần kinh tế được thành lập. Những điều kiện này đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thành lập và đi vào hoạt động, đồng thời cũng đặt các doanh nghiệp trong một môi trường cạnh tranh bình đẳng. Và để tồn tại được trong môi trường cạnh tranh đó, các doanh nghiệp phải tìm cho mình hướng đi đúng đắn. Bên cạnh đó, việc quản lý chi phí, sử dụng một cách tiết kiệm góp phần hạ giá thành sản phẩm cũng là một trong những điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp đứng vững trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, làm sao để tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm mà vẫn phải đảm bảo chất lượng của công trình, tránh thất thoát vốn là hai việc luôn đi đôi với nhau. Do đó, việc hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp là vấn đề cấp thiết cần được ưu tiên hàng đầu đối với ngành xây dựng cơ bản nói chung và đối với Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng nói riêng. Để hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp thì phải tuân theo các nguyên tắc như sau: - Phải phù hợp với cơ chế quản lý kinh tế tài chính và chế độ kế toán hiện hành của nhà nước, cụ thể là chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo quyết định số 15/2007/QĐ – BTC ngày 20 tháng 3 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam cùng các thông thư hướng dẫn các chuẩn mực. - Phải phù hợp với đặc điểm của ngành xây dựng cơ bản và đặc điểm tình hình thực tế của công ty từ đó đảm bảo cung cấp thông tin về chi phí giá thành một cách nhanh chóng và chính xác giúp cho việc ra quyết định quản lý của ban quản trị công ty. 3.2.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng 3.2.2.1. Đối với công tác kế toán nói chung * Về phương thức ghi sổ và sự kết hợp với việc áp dụng phần mềm kế toán Hiện nay, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh của công ty là tương đối lớn, và khá phức tạp. Hình thức Nhật ký - Sổ cái không còn đáp ứng được nhu cầu ghi chép trong kỳ. Công ty nên nghiên cứu và áp dụng hình thức ghi sổ Nhật ký chung. Trình tự ghi chép theo hình thức Nhật ký chung như sau: Báo cáo tài chính Chứng từ gốc và bảng phân bổ Sổ cái tài khoản Bảng tổng hợp Sổ kế toán chi tiết Nhật ký đặc biệt Nhật ký chung Bảng cân đối số phát sinh Sơ đồ 3.1: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung Đây là hình thức ghi sổ có nhiều ưu điểm: tránh ghi chép trùng lặp, tiện trong phân công lao động kế toán, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tập hợp chi phí giá thành. Hơn nữa, nếu kết hợp với phần mềm kế toán thì công việc ghi chép hạch toán đối chiếu số liệu sẽ trở nên nhanh và chính xác hơn. Vì thế, nâng cao trình độ kế toán tổng hợp của nhân viên kế toán và đẩy mạnh hơn nữa kế toán máy, thay thế dần kế toán thủ công cũng là một việc hết sức cần thiết. * Về việc luân chuyển chứng từ Cần tiến hành đẩy nhanh quá trình luân chuyển chứng từ từ đội xây dựng lên Công ty và chia công việc vào các ngày trong kỳ, tránh tình trạng khối lượng công việc tập trung vào cuối kỳ quá lớn. * Về việc thực hiện trích lập quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm Công ty bổ sung thêm TK 351 "Quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm" và trích theo tỷ lệ quy định. Một số nghiệp vụ kế toán chủ yếu được hạch toán như sau: - Khi trích lập Quỹ dự phòg trợ cấp mất việc làm, ghi: Nợ TK 642 Có TK 351 - Chi trả trợ cấp thôi việc, mất việc làm cho người lao động, ghi: Nợ TK 351 Có TK 111, 112… - Trường hợp quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm không đủ để chi trợ cấp cho người lao động thôi việc, mất việc trong năm tài chính thì phần chênh lệch thiếu được hạch toán vào chi phí quản lý doanh nghiệp trong kỳ, ghi: Nợ TK 642 Có TK 111, 112… - Cuối niên độ kế toán sau, doanh nghiệp tính, xác định số dự phòng trợ cấp mất việc làm cần phải lập. Trường hợp số dự phòng trợ cấp mất việc làm phải lập năm nay lớn hơn số dự phòng trợ cấp mất việc làm chưa sử dụng hết đang ghi trên sổ kế toán thì số chênh lệch thiếu, ghi: Nợ TK 642 Có TK 351 3.2.2.2. Đối với công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty * Với kế toán nhân công trực tiếp Công ty nên thực hiện mua BHYT, BHXH cho nhân công hợp đồng ngắn hạn để đề phòng những rủi ro có thể có trong quá trình thi công. Ngoài ra, Công ty cần thực hiện trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất. Công việc này được tiến hành dựa trên việc tính toán như sau: Mức trích trước tiền lương nghỉ phép của CNSX = Tiền lương chính của CNSX phải trả trong tháng x Tỷ lệ trích trước Trong đó: Tỷ lệ trích trước = Tiền lương nghỉ phép theo kế hoạch năm x 100 Tổng tiền lương theo kế hoạch năm Căn cứ vào kết quả tính ở trên, khi trích trước tiền lương nghỉ phép hoặc ngừng sản xuất có kế hoạch của lao động trực tiếp, ghi Nợ TK 622 Có TK 335 Khi có lao động trực tiếp nghỉ phép, hoặc do ngừng sản xuất có kế hoạch, phản ánh tiền lương nghỉ phép thực tế phải trả cho họ, ghi: Nợ TK 335 Có TK 334 Cuối niên độ kế toán xử lý số chênh lệch giữa khoản đã trích trước với khoản tiền lươngnghỉ phép thực tế phát sinh như sau: - Nếu số trích trước lớn hơn số tiền lương nghỉ phép thực tế phát sinh, ghi Nợ TK 335 Có TK 711 - Nếu số trích trước nhỏ hơn số thực tế phát sinh thì kế toán tiến hành trích bổ sung khoản thiếu này vào chi phí sản xuất trong kỳ theo định khoản: Nợ TK 622 Có TK 335 * Với chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là loại chi phí gián tiếp, bao gồm nhiều loại chi phí khá nhạy cảm như: chi phí tiếp khách, chi phí điện nước, cước viễn thông. Vì vậy, cần kiểm soát chặt chẽ hơn để tránh tình trạng phát sinh chi phí không hợp lý, làm tăng giá thành sản phẩm xây lắp. 3.2.3. Các biện pháp tăng cường quản lý chi phí nhằm giảm giá thành sản phẩm xây lắp * Tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là một khoản mục chi phí chiếm tỷ trọng lớn nhất, do đó, tiết kiệm và sử dụng hiệu quả chi phí nguyên vật liệu trực tiếp góp phần làm giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Bởi vậy, công ty cần xác định nhu cầu nguyên vật liệu cho từng công trình từ đó xây dựng kế hoạch mua sắm nguyên vật liệu phục vụ cho thi công. Ngoài ra, công ty cần tìm nguồn cung ứng nguyên vật liệu thường xuyên đảm bảo chất lượng với mức giá hợp lý nhất. Hơn nữa, việc sử dụng nguyên vật liệu trong quá trình thi công cũng cần phải được giám sát một cách chặt chẽ, tránh gây thất thoát, lãng phí. Công ty cần cử kỹ thuật viên xuống các công trình để kiểm tra chất lượng, tiến hành kiểm kê nguyên vật liệu, đối chiếu, so sánh với sổ sách. * Tiết kiệm chi phí nhân công Nâng cao năng suất lao động là một yếu tố cần thiết trong việc hạ giá thành sản phẩm. Muốn nâng cao năng suất lao động, ngoài việc trang bị thêm máy móc hiện đại, công ty cần có chế độ khen thưởng phù hợp, ngoài ra, quan tâm đến sức khoẻ, đời sống của công nhân sẽ khuyến khích người lao động làm việc có trách nhiệm hơn, vì thế mà năng suất lao động cũng được nâng cao. Bên cạnh đó, Công ty cũng đưa ra những hình thức kỷ luật như phạt vật chất, trừ lương... đối với những trường hợp vị phạm kỷ luật lao động. Mặt khác, công ty cũng cần chú trọng công tác tuyển dụng và tạo điều kiện đào tạo và đào tạo lại công nhân lành nghề, nâng cao bậc thợ kết hợp với việc sử dụng lao động thủ công tại địa phương nhằm tận dụng nguồn nhân công giá rẻ đối với những công việc không cần tay nghề cao. * Tiết kiệm chi phí sử dụng máy thi công Cần lên kế hoạch sửa chữa, bảo dưỡng máy móc thường xuyên cũng như thanh lý những máy móc không còn giá trị sử dụng. Đồng thời, nâng cao tay nghề của công nhân vận hành máy thi công, bồi dưỡng, chăm lo đến sức khoẻ của công nhân. * Giảm chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là khoản chi phí gián tiếp, vì thế Công ty nên tìm cách giảm bớt chi phí này xuống. Những chi phí phát sinh phải được kiểm soát chặt chẽ, phải được đảm bảo đầy đủ về mặt chứng từ và sự phê duyệt của người có thẩm quyền. Đối với các khoản chi phí như tiếp khách, chi phí điện thoại... nên quy định mức tối đa, tránh sự lãng phí không cần thiết. Để thực hiện được những điều này, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa phòng tài chính kế toán với các phòng ban khác trong công ty, đồng thời, việc phân bổ chi phí sản xuất chung phải được thực hiện một cách nhất quán và hợp lý. KẾT LUẬN Tự do hoá thương mại, hội nhập nền kinh tế đã đem lại cho nước ta không ít thuận lợi song cũng đưa đến không ít thử thách, khó khăn. Đối với các doanh nghiệp, khó khăn lớn nhất của họ là làm sao tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh như hiện nay. Vì thế, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đem lại lợi nhuận tối đa là mục tiêu mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải hướng đến. Và để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh thì một trong những việc cần chú trọng là hoàn thiện hệ thống kế toán doanh nghiệp, đặc biệt là hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng là một đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, trong những năm vừa qua, Công ty đã quan tâm đúng mức tới việc hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp, nâng cao sức cạnh tranh của Công ty. Song để bộ máy kế toán và hơn nữa là bộ phận kế toán chi phí sản xuất thực sự trở thành công cụ quản lý có hiệu quả thì Công ty phải luôn chú trọng hoàn thiện công tác kế toán theo hướng chính xác và khoa học hơn. Sau một thời gian thực tập tại Công ty, cùng với sự hướng dẫn, chỉ bảo của các anh chị trọng phòng kế toán tài vụ, em đã hiểu thêm về công tác kế toán nói chung và công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp nói riêng. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của một sinh viên thực tập, trình độ và kiến thức thực tế còn ít ỏi vì thế những thiếu sót trong quá trình thực tập là không thể tránh khỏi. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ các thầy cô giáo và các anh chị trong Công ty để chuyên đề thực tập của em được hoàn thiện hơn. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn Th.s Nguyễn Hữu Đồng và ban lãnh đạo Công ty và các nhân viên phòng kế toán của Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng đã giúp đỡ em hoàn thành báo cáo này. Em xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình kế toán tài chính doanh nghiệp - Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân 2. Quyết định số 15/2006/QĐ – BTC ngày 20 tháng 3 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính 3. Thông tư 161/2007/TT – BTC Hướng dẫn thực hiện mười sáu (16) chuẩn mực kế toán ban hành theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001, Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31/12/2002 và Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30/12/2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính 4. Quy chế Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng 5. Điều lệ Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng 6. Các chứng từ, sổ sách kế toán của công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT XDCB: Xây dựng cơ bản HĐQT: Hội đồng quản trị BHXH: Bảo hiểm xã hội BHYT: Bảo hiểm y tế KPCĐ: Kinh phí công đoàn GTGT: Giá trị gia tăng VNĐ: Việt Nam đồng TSCĐ: Tài sản cố định SXKD: Sản xuất kinh doanh NVL: Nguyên vật liệu NVLTT: Nguyên vật liệu trực tiếp NCTT: Nhân công trực tiếp DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần xây lắp Cao Bằng Sơ đồ 1.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Sơ đồ 1.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của Công ty cổ phần Xây lắp Cao Bằng Sơ đồ 1.3 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký - Sổ cái Sơ đồ 3.1 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chứng từ Biểu 2.1 Giấy đề nghị tạm ứng Biểu 2.2 Phiếu chi Biểu 2.3 Hoá đơn GTGT Biểu 2.4 Giấy thanh toán tiền tạm ứng Biểu 2.5 Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ Biểu 2.6 Bảng tổng hợp chi tiết nhập, xuất, tồn nguyên vật liệu, dụng cụ Biểu 2.7 Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ Biểu 2.8 Nhật ký sổ cái Biểu 2.9 Bảng chấm công Biểu 2.10 Bảng than toán tiền lương Biểu 2.11 Bảng tổng hợp tiền lương Biểu 2.12 Biên bản nghiệm thu khối lượng công việc Biểu 2.13 Nhật ký - sổ cái Biểu 2.14 Bảng kê chi phí sử dụng máy thuê máy trọn gói Biểu 2.15 Bảng tổng hợp chi phí máy thi công Biểu 2.16 Nhật ký - Sổ cái Biểu 2.17 Bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ Biểu 2.18 Bảng kê chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác Biểu 2.19 Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung Biểu 2.20 Nhật ký - Sổ cái Biểu 2.21 Bảng tổng hợp chi phí sản xuất Biểu 2.22 Nhật ký - Sổ cái Biểu 2.23 Bảng tính giá thành sản phẩm xây lắp NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn