Chuyên đề Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của Xí nghiệp lắp máy và xây dựng điện

hau hoÆc kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm. Nh­ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú dùa vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thuéc c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan ®Õn bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. 4.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý h¹ch to¸n vµ kÕ to¸n gi¸ thµnh còng nh­ yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®­îc xÐt d­íi nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Nh­ng thùc tÕ cã 2 c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh dùa trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chi phÝ cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. Lo¹i gi¸ thµnh nµy lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng s¶n xuÊt, gióp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ d· ph¸t sinh tËp hîp trong kú. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kqu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ tæ chøc kü thuËt chØ thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kqu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho tõng s¶n phÈm c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh. Lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh l·i tr­íc thuÕ lîi tøc cña doanh nghiÖp. 5. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai kh¸i niÖm riªng biÖt cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau. - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi tõng thêi kú ®· ph¸t sinh chi phÝ, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i g¾n víi khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. - Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. - Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ c¶ s¶n phÈm háng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm th× kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nh­ng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang tõ kú tr­íc chuyÓn sang. Tuy vËy c¶ hai kh¸i niÖm trªn cã mèi quan hÖ rÊt mËt thiÕt v× néi dung c¬ b¶n cña chóng ®Òu lµ biÓu hiÖn bõng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ doanh nghiÖp ®· bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Nã lµ c¨n cø c¬ së, lµ tiÒn ®Ò ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh. Sù tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ cña doanh nghiÖp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp hay cao. Do ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi chi phÝ s¶n xuÊt. II. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp. 1. §èi t­îng, ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®­îc tËp hîp theo nh÷ng ph¹m vi giíi h¹n ®ã. - N¬i ph¸t sinh (®Þa ®iÓm) t¹i ph©n x­ëng, tæ ®éi hay bé phËn s¶n xuÊt - N¬i g¸nh chÞu chi phÝ (®èi t­îng chi phÝ) s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng hay trang môc c«ng tr×nh. C¸c yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh ®óng tËp hîp chi phÝ - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt ho¸ doanh nghiÖp. - Quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm. - §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ. -Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. -§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th­êng lµ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm t¹i c¸c ph©n x­ëng bé phËn s¶n xuÊt. 1.2.Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. - Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt ¸p dông víi nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn mét sè ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. C¨n cø vµo chøng tõ gèc vÒ chi phÝ ph¸t sinh ®Ó tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng. - Ph­¬ng ph¸p ph©n næ gi¸n tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt ¸p dông víi nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau, ®­îc tiÕn hµnh tËp hîp ph©n bæ theo c¸c b­íc sau. Lùa chän tiªu thøc ph©n bè hîp lý vµ tÝnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ, sù thay ®æi tiªu thøc nµy t­¬ng quan tû lÖ thuËn víi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph©n bæ. X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ H = Trong ®ã: H: Lµ hÖ sè ph©n bæ chi phÝ C: Lµ tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ T: Lµ tæng ®¹i l­îng cña tiªu thøc ph©n bæ TÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Ci = H x Ti Trong ®ã: Ci: Lµ chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bè cho ®èi t­îng i H: Lµ hÖ sè ph©n bæ chi phÝ Ti: Lµ ®¹i l­îng cña tiªu chuÈn ph©n bè cho tõng ®èi t­îng i 2.§èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1.§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn cña kÕ to¸n råi x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ toµn bé s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. - C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ - §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm -D­¹ vµo yªu cÇu h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n néi bé doanh nghiÖp, yªu cÇu x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña s¶n phÈm. - Kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp nãi chung vµ cña c¸n bé h¹ch to¸n nãi riªng. Nh­ vËy ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã néi dung kh¸c so víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh­ng chóng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp lµ c¬ së c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. 2.2.Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp gióp viÖc tÝnh gi¸ thµnh khoa häc hîp lý cung cÊp sè liÖu kÞp thêi, ®Çy ®ñ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. §Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo: -§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm. -Quy m« cña s¶n phÈm -Lo¹i s¶n phÈm. 2.3.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Lµ ph­¬ng ph¸p sö dông sè liªu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú ®Ó tÝnh to¸n tæng hîp gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ theo tõng kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Tuú theo tõng tr­êng hîp yªu cÇu cô thÓ cã thÓ chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau. 2.3.1.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®¬n gi¶n (tÝnh trùc tiÕp) Z = C + D®k – Dck Z®¬nvÞ = Trong ®ã: Z: Lµ tæng gi¸ thµnh tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh Z®¬nvÞ : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh C: Tæng chi phÝ ®· tËp hîp trong kú S: S¶n l­îng thµnh phÈm D®k, Dck: Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu vµ cuèi kú Tr­êng h¬p s¶n phÈm dë ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc kh«ng cã s¶n phÈm dë ®Çu kú vµ cuèi kú th× chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc trong kú chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. 2.3.2.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc,. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm ¸p dông thÝch hîp trong tr­êng hîp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm vµ thµnh phÈm, kÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. LÇn l­ît tÝnh tæng gi¸ thµnh ®¬n vÞ nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n s¶n xuÊt tr­íc chuyÓn sang mét c¸ch tuÇn tù ®Ó tÝnh tiÕp tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n kÕ tiÕp. Cø thÕ tiÕp tôc cho ®Õn khi tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña thµnh phÈm giai ®o¹n cuèi cïng. S¬ ®å minh ho¹ Giai ®o¹n 1 Giai ®o¹n 2 Giai ®o¹n n Chi phÝ NVL chÝnh (bá vµo 1 lÇn tõ ®Çu) Gi¸ thµnh NTP giai ®o¹n 1 chuyÓn sang Gi¸ thµnh NTP giai ®o¹n (n-1) chuyÓn sang Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n 1 Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n 2 Tæng Z vµ Z®k nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n 2 Tæng Z vµ Z®k nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n 1 Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n n Tæng Z vµ Z®k cña thµnh phÈm + * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. ¸p dông cho tr­êng hîp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh ë giai ®o¹n c«ng nghÖ cuèi cïng. KÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm ®· ®­îc tÝnh kÕt chuyÓn song song tõng kho¶n ®Ó tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña thµnh phÈm. §©y gäi lµ ph­¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song. + = x + = (Chi phÝ ph¸t sinh ë giai ®o¹n i) = 2.3.3.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng Khi ®¬n ®Æt hµng hay hµng lo¹t s¶n phÈm míi ®­a vµo s¶n xuÊt. KÕ to¸n ph¶i më cho mçi ®¬n ®Æt hµng hay lo¹t hµng ®ã mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh, cuèi th¸ng c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë tõng ph©n x­ëng theo ®¬n ®Æt hµng hoÆc lo¹t hµng trong sæ kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ghi sang c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh liªn quan. Khi nhËn ®­îc chøng tõ x¸c nhËn ®¬n ®Æt hµng hay lo¹t hµng ®· ®­îc s¶n xuÊt hoµn thµnh, kÕ to¸n ghi tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng cña ®¬n ®Æt hµng ®ang cßn s¶n xuÊt dë dang th× chi phÝ ®· ghi trong c¸c b¶ng tÝnh tÝnh gi¸ thµnh ®Òu lµ chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang. 2.3.4.Ph­¬ng ph¸p tÝnh lo¹i trõ chi phÝ ¸p dông trong tr­êng hîp ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ s¶n phÈm chÝnh, s¶n phÈm hoµn thµnh, s¶n phÈm lao vô phôc vô c¸c bé phËn kh«ng ph¶i lµ s¶n xuÊt phô. Z = C + D ®k – Dck – Cltr Trong ®ã: Cltr: Lµ chi phÝ cÇn lo¹i trõ ra khái tæng chi phÝ ®· tËp hîp = 2.3.5.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®­îc ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm do quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®ã ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh - Chän hÖ sè cho c¸c s¶n phÈm - C¨n cø s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh ®Ó tÝnh = Si x Hi Trong ®ã: Si: S¶n l­îng thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm i Hi: HÖ sè quy ®æi cho s¶n l­îng s¶n phÈm i 2.3.6.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ C¨n cø vµo mét tiªu chuÈn hîp lý tÝnh tû lÖ ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ cho c¸c s¶n phÈm trong nhãm, tiªu chuÈn ph©n bæ th­êng ®­îc lùa chän: - TÝnh tæng gi¸ thµnh cña tõng quy c¸ch víi ®¬n gi¸ gi¸ thµnh ®¬n vÞ ®Þnh møc hoµn thµnh kÕ ho¹ch tõng kho¶n môc - TÝnh tæng gi¸ thµnh ®Þnh møc kÕ ho¹ch cña c¶ nhãm theo sè l­îng thùc tÕ dïng lµm ph­¬ng thøc ph©n bæ. - C¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú cho c¶ nhãm s¶n phÈm vµo chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú ®Ó tÝnh ra trong gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¶ nhãm s¶n phÈm. 2.3.7.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo gi¸ thµnh ®Þnh møc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®· ®Þnh h×nh vµ s¶n phÈm ®· ®i vµo s¶n xuÊt æn ®Þnh, c¸c lo¹i ®Þnh møc kü thuËt ®· hîp lý, chÕ ®é qu¶n lý ®Þnh møc ®· kiÖn toµn ®i vµo nÒ nÕp, tr×nh ®é kÕ to¸n v÷ng vµng. - C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ dù to¸n chi phÝ ®­îc duyÖt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm. - Tæ chøc h¹ch to¸n riªng biÖt sè chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ phï hîp víi ®Þnh møc vµ sè chi phÝ s¶n xuÊt chªnh lÖch tho¸t ly møc. - Khi cã thay ®æi ®Þnh møc cÇn tÝnh to¸n l¹i kÞp thêi gi¸ thµnh vµ chªnh lÖch chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang (nÕu cã). - X¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm. ZTT = Z§M ± ± Trªn ®©y lµ mét sè ®Æc ®iÓm næi bËt cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh trong kú cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Tõ ®ã tÝnh ®­îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. B. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp t¹i xÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. I. Ph­¬ng ph¸p ghi sæ kÕ to¸n vµ quy tr×nh h¹ch to¸n thùc tÕ t¹i xÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. Ph­¬ng ph¸p ghi sæ lµ ph­¬ng ph¸p nhËt ký chung, hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña chøng tõ vµ ghi vµo sæ nhËt ký chung, sè vµ thÎ chi tiÕt theo tr×nh tù thêi gian, tõ nhËt ký chung tæng hîp sè liÖu ®Ó ghi vµo sæ c¸i. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu ë sæ c¸i, lËp b¶ng tæng hîp sè liÖu vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh liªn quan. S¬ ®å kÕ to¸n nhËt ký chung Chøng tõ gèc Sæ nhËt ký chung Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Sæ, thÎ KT chøng tõ Sæ c¸i B¶ng tæng hîp SL CT B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o kÕ to¸n (2) (1) (3) (2) (1) (4) (5) (7) (7) (6) Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra Tr×nh tù ghi sæ: (1).C¨n cø chøng tõ gèc ®Ó ghi vµo nhËt ký chung, sau ®ã ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. (2).NÕu më c¸c nhËt ký chuyªn dïng ®Çu tiªn chøng tõ gèc ghi vµo nhËt ký chuyªn dïng, sau ®ã ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng. (3) NÕu lÇn h¹ch to¸n chi tiÕt th× chøng tõ gèc ®­îc ghi vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt. (4).Tæng hîp sè liÖu chøng tõ ®Ó lËp b¶ng tæng hîp sè liÖu chøng tõ. (5).Cuèi th¸ng sè liÖu cña sæ c¸i ghi vµo b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh. (6). §èi chiÕu kiÓm tra sè liÖu gi÷a sæ c¸i víi b¶ng tæng hîp sè liÖu chøng tõ. (7).Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ b¶ng tæng hîp sè liÖu chøng tõ ®Ó lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. II. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p. 1.§Æc ®iÓm xÝ nghiÖp x©y l¾p. §Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp x©y l¾p cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong qóa tr×nh ®Çu t­ x©y l¾p ®iÖn nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt kinh doanh. X©y dùng ®iÖn còng nh­ bÊt kú mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt nµo kh¸c ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p thùc chÊt còng lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi ®èi t­îng lao ®éng thµnh s¶n phÈm. Hay nãi c¸ch kh¸c ngµnh x©y dùng ®iÖn lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ®Æc biÖt mang tÝnh ®Æc thï riªng cña nã. Do tæ chøc quy tr×nh c«ng nghÖ, qu¸ tr×nh thi c«ng ph¶i ®óng quy tr×nh. s¶n phÈm x©y l¾p ®iÖn ®­îc coi nh­ lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p mang tÝnh ®¬n chiÕc vµ cã gi¸ trÞ lín. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i tu©n theo kü thuËt vÒ thiÕt kÕ, dù to¸n ®Þnh møc ®· quy ®Þnh. Trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng, c¸c ®Þnh møc vÒ nguyªn vËt liÖu ph¶i ®óng tiªu chuÈn th× míi ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng c«ng tr×nh. s¶n phÈm x©y l¾p thi c«ng theo dù to¸n thiÕt kÕ. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p lËp dù to¸n thiÕt kÕ trong x©y dùng c¬ b¶n dù to¸n ®­îc lËp theo tõng h¹ng môc chi phÝ ®Ó cã thÓ so s¸nh kiÓm tra, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n lo¹i theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Æc thï cuña ngµnh x©y dùng lµ cã h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng nh­ng ®Ó cho ®¬n gi¶n ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp ®· quyÕt ®Þnh gép chi phÝ m¸y thi c«ng vµo 3 chi phÝ nªu trªn. Chi phÝ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thi c«ng vµ cÊu thµnh trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh. 2.Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p sö dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ trùc tiÕp cho tõng c«ng trinh. 2.1.C¸c tµi kho¶n sö dông. -Tµi kho¶n 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú kÕt chuyÓn sang TK159 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm TK621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú -Tµi kho¶n 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓn chi phÝ tiÒn c«ng (l­¬ng) cña nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ c¸c kháan tÝnh theo l­¬ng c¬ b¶n nh­ BHXH, BHYT, KPC§. KÕt chuyÓn vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. TK622 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. -Tµi kho¶n 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng, tõng ho¹t ®éng, tõng tæ ®éi s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¸t sinh ë ph¹m vi ph©n x­ëng. TK627 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. TK627 ®­îc më chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n cÊp hai ®Ó ph¶n ¸nh cho tõng néi dung chi phÝ. TK627.1 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý TK627.2 Chi phÝ vËt liÖu TK627.3 Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK627.4 Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK627.7 Chi phÝ mua ngoµi TK627.8 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 2.2.Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ 2.2.1.H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu tõ kho ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p, kÕ to¸n ghi: Nî TK621 Cã TK152 - Mua nguyªn vËt liÖu nh­ng kh«ng nhËp kho ma xuÊt trùc tiÕp th¼ng ®Õn c«ng tr×nh th× kÕ to¸n ghi: Nî TK621 (Gi¸ ch­a thuÕ) Nî TK133 (ThuÕ GTGT khÊu trõ) Cã TK331, 111, 112… - Tr­êng hîp xuÊt nguyªn vËt liÖu nh­ng dïng kh«ng hÕt vµ cuèi cïng nhËp l¹i kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK152 Cã TK621 - Tr­êng hîp xuÊt nguyªn vËt liÖu nh­ng dïng kh«ng hÕt vµ kÕt chuyÓn sang kú sau th× kÕ to¸n ghi: Nî TK152 Cã TK621 Nh­ng ®Çu kú sau th× kÕ to¸n ph¶i cã bót to¸n sau: Nî TK621 (Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chi tiÕt theo ®èi t­îng) Cã TK152 (Gi¸ trÞ Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt kú tr­íc) - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu theo tõng ®èi t­îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Nî TK154 Cã TK621 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK152,331,111.. TK621 TK154 TK152 NVL dïng trùc tiÕp ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp trong kú NVL kh«ng dïng hÕt, nhËp kho hay chuyÓn cho kú sau Trong x©y l¾p còng nh­ trong c¸c ngµnh kh¸c, vËt liÖu sö dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm h¹ng môc c«ng tr×nh nµo ph¶i tÝnh trùc tiÕp cho h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu vµ sè l­îng vËt liÖu thùc tÕ ®· sö dông. Th«ng qua kÕt qu¶ h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu tiªu hao thùc tÕ theo tõng n¬i ph¸t sinh, cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ, th­êng xuyªn kiÓm tra ®èi chiÕu víi ®Þnh møc vµ dù to¸n ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi mÊt m¸t, l·ng phÝ, hao hôt vµ kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n ®Ó xö lý nh»m tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. KÕt qu¶ tÝnh to¸n trùc tiÕp hoÆc ph©n bæ chi phÝ vËt liÖu vµ c¸c ®èi t­îng h¹ch to¸n ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng ph©n bè vËt liÖu, b¶ng kª tËp hîp xuÊt, nhËp nguyªn vËt liÖu theo tõng c«ng tr×nh. 2.2.2.H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622 lµ toµn bé tiÒn c«ng (l­¬ng) c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng vµ tÝnh theo l­¬ng. Tµi kho¶n nh©n c«ng trùc tiÕp nµy cã c¶ chi phÝ cho c¶ c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. - Ph¶n ¸nh tiÒn l­¬ng tiÒn c«ng tr¶ cho lao ®éng thuéc danh s¸ch xÝ nghiÖp qu¶n lý vµ ho¹t ®éng thêi vô thuª ngoµi theo tõng lo¹i c«ng viÖc cô thÓ chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng s¶n xuÊt. Nî TK622 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng) CãTK334 - TÝnh ra c¸c kho¶n tÝnh theo l­¬ng nh­ BHXH, BHYT, KPC§ mµ doanh nghiÖp ph¶i nép theo quy ®Þnh lµ 19% l­¬ng c¬ b¶n. Nî TK622 Cã338 - Khi xuÊt tiÒn ®Ó tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n vµ nép BHXH, BHYT, KPC§ kÕ to¸n ghi: Nî TK334 Nî TK338 Cã TK111, 112 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang tµi kho¶n 154 Nî TK154 Cã TK622 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK334 TK622 TK154 TK338 TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo l­¬ng 2.2.3.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ kho¶n chi phÝ phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn thi c«ng trong xÝ nghiÖp x©y l¾p. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong tõng bé phËn. Ngoµi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, l­¬ng kÕ to¸n ®éi, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho ho¹t ®éng ®îi vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi. Do chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc h¹ch to¸n theo ®éi vµ cã liªn quan tíi mét hoÆc nhiÒu c«ng tr×nh nªn cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng theo tiªu chuÈn phï hîp nh­ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt… C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau. = x + NÕu doanh nghiÖp tæ chøc theo tõng tæ ®éi x©y l¾p - Khi tÝnh tiÒn l­¬ng tiÒn c«ng, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng cho nh©n viªn kÕ to¸n ghi: Nî TK627.1 Cã TK334 -TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý vµ kÕ to¸n cña ®éi th× ghi Nî TK627 Cã TK338 - H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho ®éi ghi Nî TK627.2 Cã TK152 - Khi xuÊt c«ng cô dông cô dïng cho ®éi kÕ to¸n ghi: Nî TK627.3 Cã TK153 - TrÝch khÊu hao m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt thuéc ®éi Nî TK627.7 Cã TK214 - Chi phÝ mua ngoµi nh­ ®iÖn, n­íc… Nî TK627 (Ch­a thuÕ) Nî TK133 (ThuÕ GTGT khÊu trõ) Cã TK111, 112, 331 - Cuèi kú tËp hîp vµ kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n 154 Nî TK154 Cã TK627 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung TK111,334 TK 627 TK154 TK154 TK154 TK154 TK154 Chi phÝ l­¬ng c¸n bé s¶n xuÊt chung KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý ®éi Chi phÝ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ c«ng cô dông cô khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo l­¬ng c¸n bé qu¶n lý ®éi 2.2.4.H¹ch to¸n chi phÝ thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt Trong thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh v× nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan (thiÕu nguyªn vËt liÖu, thiªn tai ho¶ ho¹n) mµ ph¶i ngõng thi c«ng, xÝ nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh­ tiÒn c«ng, chi phÝ sinh ho¹t hµng ngµy cña c«ng nh©n, khÊu hao hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh. Nh÷ng kho¶n chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt kÕ to¸n theo dâi ë tµi kho¶n 335. C¸c chi phÝ bá ra trong thêi gian nµy do kh«ng ®­îc chÊp nhËn nªn ph¶i theo dâi riªng trªn mét trong c¸c tµi kho¶n t­¬ng tù nh­ h¹ch to¸n s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc chi tiÕt thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt. S¬ ®å h¹ch to¸n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt TK338,152,111 TK 335 T K 627,642 T K 142 TK 138, 339 TK 821 Chi phÝ thùc tÕ ngõng SX trong kÕ ho¹ch TrÝch tr­íc chi phÝ vÒ ngõng S X theo KH Gi¸ trÞ båi th­êng Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh do ngõng S X ngoµi KH TrÝch vµo chi phÝ bÊt th­êng 2.2.5-Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. TÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nªu trªn ®­îc tæng hîp vµ ghi vµo bªn nî cña tµi kho¶n 154. - KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp Nî TK 154 Cã TK 621 - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Nî TK 154 Cã TK 622 - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 154 Cã TK 627 - Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT khÊu trõ Nî TK 133 (ThuÕ GTGT khÊu trõ) Cã TK 333.1 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p. TK 621 TK 622 TK 627 TK 154 KÕt chuyÓn CP NVL trùc tiÕp KÕt chuyÓn CP nh©n c«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn CP S XE II.TrÝch sè liÖu Q2 (1/4 - 30/6) n¨m 2993 Trong Q2 n¨m 2003 nµy xÝ nghiÖp x©y l¾p ®iÖn sÏ thùc hiÖn thi c«ng 10 h¹ng môc c«ng tr×nh ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Cã nh÷ng c«ng tr×nh tõ quý tr­íc chuyÓn sang, cã nh÷ng c«ng tr×nh míi. B¶ng kª nh÷ng c«ng tr×nh thi c«ng trong Q2-2003 (§¬n vÞ 1000®) Sè TT Tªn c«ng tr×nh KÕt chuyÓn tõ kú tr­íc (p®k) 1 §t ChiÒng Mu«n – S¬n La 1.230.700 2 §t Lý B«n- Cao B»ng 987.600 3 §t ChiÒng La- S¬n la 1.073.000 4 Tæng qu¸ t¶i §t 220 khu vùc §«ng S¬n-Thanh Ho¸ 0 5 §t Luü V©n- Hoµ B×nh 785.630 6 §t quèc lé 10- Th¸i B×nh 0 7 §t Kim Ngäc-V« §iÕm- Hµ Giang 0 8 §t 220 kv T©m §iÖp- Ninh B×nh 951.230 9 Tr¹m biÕn ¸p H­¬ng LÜnh-NghÖ An 0 10 Tr¹m biÕn ¸p vµ §t 110 khu vùc Thanh Hµ H¶i D­¬ng 0 V× c«ng viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña c¸c c«ng tr×nh ®éc lËp vµ t­¬ng tù nh­ nhau nªn em xin tÝnh sè liÖu vµ c¸ch tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh cña mét c«ng tr×nh lµm vÝ dô minh ho¹. 1.Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Trong gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi lín. V× vËy h¹ch to¸n ®Çy ®ñ chÝnh x¸c nguyªn vËt liÖu cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong viÖc x¸c ®Þnh vËt liÖu tiªu hao trong s¶n xuÊt thi c«ng vµ ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh thi c«ng l¾p ®Æt c«ng tr×nh. C¸c vËt liÖu sö dông trong c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p ®iÖn hÇu hÕt cã khèi l­îng rÊt lín, cång kÒnh, g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, tån tr÷ vµ b¶o qu¶n nh­ (cét ®iÖn s¾t, cét bª t«ng, d©y c¸p …). V× vËy vËt liÖu sö dông cho thi c«ng cã thÓ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh»m môc ®Ých t¨ng nhanh tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh vµ chi phÝ bá ra ph¶i thèng nhÊt ®¶m b¶o cho sù an toµn vÒ ®ång vèn cña xÝ nghiÖp. ChÝnh v× thÕ mµ nguyªn vËt liÖu cã thÓ xuÊt tõ kho ®Õn cho c«ng tr×nh hay mua ngoµi chuyÓn th¼ng ®Õn c«ng tr×nh mµ kh«ng th«ng qua nhËp kho cña xÝ nghiÖp. Tr­íc tiªn ban qu¶n lý thi c«ng c«ng tr×nh ph¶i lËp kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®Ó tr×nh lªn ban qu¶n lý xÝ nghiÖp xem xÐt vµ xin cung øng nguyªn vËt liÖu cho c«ng tr×nh. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng nh÷ng vËt t­ nµo cÇn ®­îc sö dông th× cã kÕ ho¹ch ®Ó ban qu¶n lý xÝ nghiÖp ký duyÖt vµ göi sang phßng vËt t­ kü thuËt xem xÐt x¸c nhËn, chuyÓn sang phßng kÕ to¸n xin cÊp vËt t­. §èi víi thñ kho khi xuÊt hay nhËp nguyªn vËt liÖu ph¶i ghi râ rµng ngµy, th¸ng, n¨m xuÊt (nhËp), sè l­îng, gi¸ trÞ vµ xuÊt cho c«ng tr×nh nµo, cã ch÷ ký cña c¸c bªn liªn quan. Hµng th¸ng kÕ to¸n xÝ nghiÖp thu nhËn chøng tõ 15 ngµy mét lÇn, pahan lo¹i chøng tõ, kiÓm tra phiÕu xuÊt (nhËp) xem c¸c phiÕu nµy cã hîp lý, hîp ph¸p vµ hîp lÖ hay kh«ng sau ®ã ®Þnh kho¶n vµ lªn b¶n kª xuÊt (nhËp) vËt t­, lªn b¶ng tæng hîp xuÊt (nhËp) vËt t­ cuèi cïng ghi vµo sæ c¸i tµi kho¶n 621. Mçi mét c«ng tr×nh thi c«ng ®Òu cã kho (bÕn b·i) tËp kÕt nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ khi ®­îc cung øng vµ cã ng­êi tr«ng coi b¶o quan. Khi xuÊt vËt t­ c¶u kho ë xÝ nghiÖp ®Õn cho c«ng tr×nh th× thñ kho lËp phiÕu xuÊt kho t¹i kho ë xÝ nghiÖp, sau ®ã nguyªn nhiªn vËt liÖu ®­îc chuyÓn ®Õn kho (bÕn b·i) ë c«ng tr×nh, thñ kho ë c«ng tr×nh kiÓm tra sè l­îng, chÊt l­îng xem ®ñ vµ ®óng ch­a sau ®ã ký nhËn. PhiÕu xuÊt kho MÉu sè 02-VT Ngµy 7-4-2003 Q§ sè 1141-TCK§KT Ngµy 1-11-1995 cña BTC Hä tªn ng­êi nhËn hµng Lý do xuÊt: Thi c«ng c«ng tr×nh §t ChiÒng La – S¬n La XuÊt t¹i kho: Cña xÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn. (®¬n vÞ 1000®) Sè T T Tªn nh·n hiÖu quy c¸ch M· sè ®¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Yªu cÇu Thùc xuÊt 1 Cét bª t«ng h×nh trô ®­êng kÝnh 30cm BT 30 Cét 4 4 5.600 22.400 2 cét thÐp h×nh trô ®­êng kÝnh 25 cm T25 Cét 5 5 10.000 50.000 3 C¸p nh«m f 8 C8 kg 10.000 10.000 20 200.000 4 Xi m¨ng Nghi S¬n XS kg 8.000 8.000 627 5.016 5 §¸ 1-2 M3 38 68 31 1.178 6 Sø c¸ch ®iÖn c® bé 10 10 300 3.000 Céng 281.594 ViÕt b»ng ch÷: Hai tr¨m t¸m mét triÖu n¨m tr¨m chÝn t­ ngh×n ®ång. Ng­êi nhËn Thñ kho KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc Ký Ký Ký Ký §Ó theo dâi t×nh h×nh xuÊt vËt t­ cho tõng c«ng tr×nh hµng quý kÕ to¸n xÝ nghiÖp c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho cho tõng ®èi t­îng, tõng c«ng tr×nh theo tõng chñng lo¹i quy c¸ch. C¨n cø vµo chøng tõ gèc vµ lËp b¶ng kª xuÊt vËt t­ trong quý, b¶ng kª nµy ph¶n ¸nh ®©ú ®ñ sè l­îng vËt t­ ®­îc xuÊt ra khái kho cho c«ng tr×nh, tÝnh thµnh tiÒn, trªn b¶ng kª ph¶i ghi râ ngµy xuÊt vËt t­ cña tõng kho¶n lo¹i vËt t­. Mçi mét c«ng tr×nh lËp mét b¶ng kª riªng. T¸c dông cña b¶ng kª xuÊt vËt t­ lµ gióp chóng ta theo dâi vµ kiÓm so¸t ®­îc l­îng vËt t­ xuÊt ra trong quý nµy cho tõng c«ng tr×nh vµ gióp cho c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh hoµn thµnh sau nµy. XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng kª xuÊt vËt t­ vµ x©y dùng ®iÖn Quý 2 n¨m 2003 C«ng tr×nh §z ChiÒng La- S¬n La (®¬n vÞ 1000®) Sè T.T Ngµy cÊp Tªn c¸c lo¹i vËt t­ ®¬n vÞ tÝnh ®¬n gi¸ Sè l­îng Gi¸ trÞ thµnh tiÒn Ghi nî TK 621 1 7/4 Cét bª t«ng h×nh trÞ ®­êng kÝnh 30 cm Cét 5.600 4 22.400 22.400 2 7/4 Cét thÐp h×nh trô ®­êng kÝnh 25 cm cét 10.000 5 50.000 50.000 3 7/4 C¸p nh«m f 8 kg 20 10.000 200.000 200.000 4 7/4 Xi m¨ng Nghi s¬n kg 0,627 8.000 5.016 5.016 5 7/4 §¸ 1-2 m3 31 38 1.178 1.178 6 7/4 Sø c¸ch ®iÖn Bé 300 10 3.000 3.000 7 9/5 C¸p nh«m f 8 kg 20 9.000 180.000 180.000 8 9/5 Xi m¨ng Nghi S¬n kg 0,627 12.000 7.524 7.524 9 9/5 §¸ 1-2 m3 31 40 1.240 1.240 10 9/5 Sø c¸ch ®iÖn bé 300 10 3.000 3.000 11 9/5 Kho¸ nèi d©y c¸ch nh«m c¸i 10 1.000 10.000 10.000 12 13/5 Cét bª t«ng h×nh trô ®­êng kÝnh 30cm Cét 5.600 6 33.600 33.600 13 13/5 Cét thÐp h×nh trô ®­êng kÝnh 25cm Cét 10.000 4 40.000 40.000 14 3/6 D©y chèng xÐt D©y 9 35 315 315 15 3/6 C¸ch nh«m f 8 kg 20 13.000 260.000 260.000 16 3/6 Xi m¨ng Nghi S¬n kg 0,628 9.000 5.652 5.652 17 4/6 §¸ 1-2 m3 31,5 41 1291,5 1291,5 18 4/6 Sø c¸ch ®iÖn Bé 300 12 3.600 3.600 19 4/6 Cét bª t«ng h×nh trô ®­êng kÝnh 30cm Cét 5.600 7 39.200 39.200 20 4/6 Cét thÐp h×nh trô ®­êng kÝnh 25cm Cét 10.000 5 50.000 50.000 Céng 917.016,5 Céng b»ng ch÷: ChÝn tr¨m m­êi bÈy triÖu kh«ng tr¨m m­êi s¸u ngh×n n¨m tr¨m ®ång. Ngµy 28 th¸ng 6 n¨m 2003 Ng­êi lËp biÓu Cuèi kú thanh to¸n c«ng tr×nh ®­êng d©y ChiÒng La-S¬n La ®· hoµn thµnh, sè nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng hÕt ®· ®­îc thèng kª, lËp chøng tõ ®Ó nhËp quay trë vÒ kho. C¨n cø theo chøng tõ gèc th× sè nguyªn vËt liÖu thõa nhËp vÒ kho cã gi¸ trÞ lµ 12.000.000®. Nî TK 152 905.016.500 ® Cã TK 621 KÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 lµ Nî TK 154 905.016.500® Cã TK 621 2. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Trong ®iÒu kiÖn thi c«ng m¸y mãc cßn nhiÒu h¹n chÕ trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p chi phÝ nh©n c«ng ®øng thø hai sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Nh­ vËy chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp còng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ. Bëi v× sö dông lao ®éng hîp lý sÏ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, gi¶m l­îng hao phÝ lao ®éng trªn mét khèi l­îng c«ng viÖc, sÏ lµ c¬ së gi¶m gi¸ thµnh t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chÝnh x¸c, ®Èy ®ñ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng, sö dông lao ®éng hîp lý, khoa häc sÏ cã hiÖu qu¶ vµ ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh cña xÝ nghiÖp th­êng chiÕm tû träng 25%- 30% gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh bao gåm l­¬ng c¬ b¶n cña cång nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, l­¬ng lµm thªm giê, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng nh­ BHXH, BHYT, KPC§ theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc lµ trÝch 19% l­¬ng c¬ b¶n (tÝnh vµo gi¸ thµnh) H×nh thøc tr¶ l­¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp mµ doanh nghiÖp ¸p dông lµ giao kho¸n tõng khèi l­îng c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ kho¸n gän c«ng viÖc. L­¬ng thêi gian ¸p dông cho bé m¸y qu¶n lý chØ ®¹o s¶n xuÊt thi c«ng hay kÕ to¸n c«ng tr×nh. Theo quy ®Þnh chØ s¶n phÈm hoµn toµn ®¸p øng ®ñ yªu cÇu chÊt l­îng sau khi kiÓm nghiÖm, kh«ng kÓ s¶n phÈm dë dang míi ®­îc tÝnh tr¶ l­¬ng. ë c¸c c«ng tr×nh hµng ngµy nh©n viªn thèng kª ph¶i theo dâi thêi gian lµm viÖc cña tõng c«ng nh©n vµo sæ cña m×nh, mçi c«ngnh©n tù ghi sè thêi gian lµm viÖc ®Ó so s¸nh kiÓm tra. Cuèi th¸ng nh©n viªn thèng kª göi b¶n chÊm c«ng vµ b¸o c¸o qu¸ tr×nh thi c«ng cña c«ng tr×nh lªn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶n chÊm c«ng vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt, c¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng cÊp bËc vµ møc l­¬ng c¬ b¶n cña tõng c«ng nh©n ®Ó tÝnh l­¬ng cho hä. + Lao ®éng hîp ®ång ng¾n h¹n. §èi víi lao ®éng nµy xÝ nghiÖp th­êng hîp ®ång kho¶ng 3 th¸ng, tuú theo tõng c«ng tr×nh, sè l­îng c«ng viÖc cßn l¹i mµ xÝ nghiÖp theo dâi ®Ó ký hîp ®ång tiÕp. Hµng th¸ng c¨n cø vµo néi dung c«ng viÖc thùc tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý c«ng tr×nh sÏ giao kho¸n cho tõng tæ ®éi khi c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao th«ng qua biªn b¶n nghiÖm thu c«ng viÖc vµ lµm c¨n cø ®Ó tÝnh chi phÝ tiÒn c«ng. XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng kª nghiÖm thu c«ng viÖc vµ x©y dùng ®iÖn Sè T T Néi dung c«ng viÖc §¬n vÞ tÝnh Khèi l­îng 1 §æ bª t«ng m3 53 m3 2 §µo ®Êt m3 82 m3 3 KÐo d©y vµ vËn chuyÓn N V L Ngµy 21 Ngµy 28 th¸ng 4 n¨m 2003 §éi tr­ëng KÕ to¸n Ký Ký Sau khi nhËn ®­îc b¶n nghiÖm thu c«ng viÖc ®· hoµn thµnh kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp ®¬n gi¸ nh©n c«ng do phßng kü thuËt c«ng tr×nh lËp ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n khèi l­îng thuª ngoµi XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng thanh to¸n khèi l­îng thuª ngoµi vµ x©y dùng ®iÖn th¸ng 4 n¨m 2003 C«ng tr×nh §t ChiÒng La- S¬n La §.vÞ ® T T Néi cung c«ng viÖc §¬n vi Khèi l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1 §æ bª t«ng m3 53 50.000 2.650.000 2 §µo ®Êt m3 82 12.000 984.000 3 KÐo d©y vËn chuyÓn NVL Ngµy 461 35.000 16.135.000 Céng 19.769.000 B»ng ch÷: M­êi chÝn triÖu b¼y tr¨m s¸u m­¬i chÝn ngh×n ®ång Gi¸m ®èc C¸n bé kü thuËt KÕ to¸n Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng chi tiÕt kÕ to¸n tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n thuª ngoµi theo khèi l­îng c«ng viÖc mµ hä ®· lµm. XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n vµ x©y dùng ®iÖn ngoµi biªn chÕ Th¸ng 4 n¨m 2003 (§.vÞ ®) T.T Hä vµ tªn Tæng l­¬ng Ghi chó 1 Lª §øc HiÒn 954.600 2 Vò V¨n HiÖp 976.000 3 NguyÔn B×nh An 1.236.000 4 TrÇn §øc B×nh 1.192.000 5 Lª xu©n Kiªn 986.000 ……………….. Céng 19.769.000 Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng Ký Ký +Lao ®éng trong danh s¸ch §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong danh s¸ch, kÕ to¸n c¨n cø vµo hîp ®ång giao kho¸n tõng c«ng viÖc, khèi l­îng thùc tÕ c«ng t¸c, x©y l¾p hoµn thµnh, thêi gian hoµn thµnh bµn giao, chÊt l­îng kü thuËt c«dfng viÖc vµ ®¬n gi¸ ban hµnh tÝnh sè tiÒn cÇn ph¶i thanh to¸n cho sè lao ®éng nµy. §ång thêi kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo sæ chÊm c«ng ®Ó tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng thµnh viªn. §Ó tÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n cña xÝ nghiÖp ®­îc c«ng b»ng, tÝnh theo thêi gian lµm viÖc t¹i xÝ nghiÖp vµ tay nghÒ bËc thî. = HÖ sè x x + §èi víi c«ng nh©n TiÒn l­¬ng tõng ng­êi = Sè c«ng x ®¬n gi¸ tiÒn c«ng + §èi víi c«ng nh©n lµm ngoµi giê §¬n gi¸ nh©n c«ng = ®¬n gi¸ nh©n c«ng trong giê x 1,25 +§èi víi l­¬ng kho¸n = x Sè c«ng cña tõng ng­êi XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng chÊm c«ng chia l­¬ng vµ x©y dùng ®iÖn vµ trÝch theo l­¬ng C«ng tr×nh §z ChiÒng La- S¬n La Tõ ngµy 1/4 - 30/4 n¨m 2003 (§¬n vÞ: ®ång) Sè T.T Hä vµ tªn Sè c«ng HÖ sè §¬n gi¸ L­¬ng c¬ b¶n C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng L­¬ng lµm thªm Thµnh tiÒn 1 §ç V¨n M¹nh 27 1,5 30.500 1.235.250 234.697,5 0 1235.250 2 Ph¹m V¨n Ninh 26 1,1 30.500 872.300 165.737 112.000 984.300 3 NguyÔn V¨n LuyÖn 28 1,5 30.500 1281.000 243.390 0 1281.000 4 Hoµng §×nh Hîi 30 1,3 30.500 1189.500 226.005 112.000 1301.500 5 §inh V¨n C­êng 28 1,3 30.500 1110.200 210.938 83.000 1193.200 6 TrÇn Thanh H¶i 29 1,1 30.500 972.950 184.860,5 95.000 1067.950 7 §ç Xu©n TiÕn 24 1,3 30.500 951.600 180.804 100.000 1051.600 8 NguyÔn V¨n Th¾ng 28 1,5 30.500 1281.000 243.390 121.000 1402.000 9 §ç Th¾ng 29 1,5 30.500 1326.750 252.082,5 112.000 1438.750 10 Cao ThÕ Dòng 28 1,3 30.500 1110.200 210.938 0 1110.200 11 §inh V¨n Hïng 27 1,5 30.500 1235.250 234.697,5 121.000 1356.250 12 Vò v¨n Tó 29 1,5 30.500 1326.750 252.082,5 112.000 1438.750 Céng 13.893.750 1639.622,5 968.000 14.860.750 B»ng ch÷: M­êi bèn triÖu t¸m tr¨m s¸u m­¬i ngh×n b¶y tr¨m n¨m m­¬i ®ång §éi tr­ëng Ng­êi chÊm c«ng KÕ to¸n XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng kª chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ x©y dùng ®iÖn Th¸ng 4 n¨m 2003 C«ng trinhg §t ChiÒng La- S¬n La (§¬n vÞ : ®ång) Sè TT Hä vµ tªn L­¬ng c«ng nh©n B/c L­¬ng c«ng nh©n thuª ngoµi TrÝch BHXH, BHYT, BHC§ Tæng céng 1 §ç V¨n M¹nh 1.235.250 234.697,5 1.469.947,5 2 Ph¹m V¨n Ninh 984.300 165.737 1.150.037 3 NguyÔn V¨n LuyÖn 1.281.000 243.390 1.524.390 …………. 10 Lª §øc Kiªn 954.600 954.600 11 Vò V¨n HiÖp 976.000 976.000 12 NguyÔn B×nh An 1.236.000 1.236.000 13 TrÇn §øc B×nh 1.192.000 1.192.000 ……………… Céng 14.860.750 19.769.000 2.639.622,5 37.269.372,5 B»ng ch÷: Ba m­¬i b¶y triÖu hai tr¨m s¸u m­¬i chÝn ngh×n ba tr¨m b¶y m­¬i hai phÈy n¨m ®ång. Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc Ký Ký Ký Trªn ®©y lµ c¸ch tÝnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong mét th¸ng, c¸c th¸ng kh¸c tÝnh t­¬ng tù nh­ vËy. C¨n cø vµo sè liÖu chøng tõ vµ c¸c b¶ng biÓu kª chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong ba th¸ng lµ th¸ng 4, th¸ng 5 vµ th¸ng 6. KÕ to¸n tËp hîp ®­îc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong 1 quý lµ : Nî TK 622 121.808.119 (®) Cã TK 334 111.746.907 (®) Cã TK 338 10.061.212 (®) KÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 Nî T K 154 121.808.119 (®) Cã TK 622 3. Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt liªn quan ®Õn c«ng tr×nh (trong ph¹m vi ph©n x­ëng) gåm c¸c chi phÝ nh­ nguyªn nhiªn vËt liÖu dïng cho qu¶n lý, c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao TS C§, chi phÝ mua ngoµi (nh­ tiÒn ®iÖn tho¹i phôc vô qu¶n lý …), chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý c«ng tr×nh. - Chi phÝ vÒ nguyªn nhiªn vËt liÖu lµ c¸c kho¶n chi mua s¾m nguyªn nhiªn vËt liÖu phôc vô thªm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, (dÇu mì b«i tr¬n m¸y mãc,…) th­êng vËt liÖu nµy ph¶i mua ngoµi, chi phÝ nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt chung nµy kh«ng lËp thµnh b¶ng cô thÓ mµ ®­îc tÝnh ngoµi sæ, sau ®ã ghi sæ ®· tÝnh ®­îc cho tõng c«ng tr×nh vµo b¶ng ph©n bæ. - Chi phÝ va c«ng cô dông cô lµ c¸c kho¶n chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt ë c«ng tr×nh vÝ dô (quÇn ¸o, gang tay, giµy, mò b¶o hé lao ®éng, c¸c dông cô dïng ®Ó s¶n xuÊt nh­ k×m, cê lª, ….). Khi tÝnh gi¸ trÞ xuÊt dïng c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho theo ®óng gi¸ trÞ xuÊt ®Ó kÕ to¸n tËp hîp. ë c«ngtr×nh khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ph­¬ng ph¸p ph©n bè mét lÇn dï cã gi¸ trÞ lín hay nhá kho¶n nµy ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng ph©n bè c«ng cô dông cô. - Chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kh¶n trÝch theo l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng gåm c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng. Phô cÊp BHXH, BHYT, KPC§… ph¶i tr¶ hoÆc tÝnh cho nh©n viªn ph©n x­ëng (qu¶n ®èc, phãng qu¶n ®èc, nh©n viªn thèng kª, nh©n viªn kÕ to¸n…) kho¶n nµy ®­îc tÝnh theo h×nh thøc l­¬ng thêi gian. = x = (HÖ sè l­¬ng ®­îc h­ëng = hÖ sè l­¬ng cÊp bËc) Ngoµi ra nh©n viªn ph©n x­ëng cßn nhËn c¸c kho¶n phô cÊp nh­ lÔ tÕt, nghÜ phÐp… ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ tiÒn l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng. C¸c kho¶n khÊu hao trõ vµo tiÒn l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng t­¬ng tù nh­ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. Nh©n viªn thèng kª ph©n x­ëng göi b¶n chÊm c«ng lªn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, kÕ to¸n tiÒn l­¬ng c¨n cø vµo ®ã lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm chi phÝ khÊu hao c¬ b¶n toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh ®ang sö dông trùc tiÕp t¹i ph©n x­ëng (nh­ nhµ x­ëng, m¸y thi c«ng, xe t¶i…) Tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc theo dâi trªn sè tµi s¶n cè ®Þnh, theo dâi n¨m ®­a vµo sö dông nguyªn gi¸, tæng khÊu hao n¨m… tû lÖ trÝch khÊu hao ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh trªn h¹ch to¸n vµ trªn thùc tÕ ®Ó lËp nªn, kÕ to¸n chØ viÖc c¨n cø vµo tû lÖ nµy ®Ó tÝnh møc khÊu hao hµng quý. = = = x 3 = XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng trÝch khÊu hao TSC§ vµ x©y dùng ®iÖn Q2 n¨m 2003 C«ng tr×nh §t ChiÒng La – S¬n la (§¬n vÞ : ®) Sè T T Tªn TSC§ Nguyªn gi¸ Tû lÖ khÊu hao c¬ b¶n n¨m Sè tiÒn khÊu hao Q2 1 M¸y trén bª t«ng 40.000.000 10% 4.000.000 2 M¸y nhåi bª t«ng 15.000.000 9% 1.350.000 3 M¸y cÈu 115.000.000 5% 5.750.000 Céng 11.100.000 Ng­êi lËp biÓu (ký) Cuèi quý c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ vµ tÝnh l­¬ng ®Ó lËp b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt chung. XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt vµ x©y dùng §iÖn Quý 2 n¨m 2003 C«ng tr×nh §Z ChiÒng La-S¬n La Sè T T Tªn chi phÝ Sè hiÖu T K Sè TiÒn Nî Cã 1 Nguyªn vËt liÖu 627 152 5.672.000 2 C«ng cô dông cô 627 153 14.276.000 3 TiÒn l­¬ng 627 334 20.250.000 4 Kinh phÝ c«ng ®oµn 627 338.2 344.600 5 BHXH, BHYT 627 338.3 2.929.100 6 Chi phÝ mua ngoµi 627 331 4.250.000 7 KhÊu hao T SC§ 627 214 11.100.000 Céng 62.321.700 B»ng ch÷: S¸u m­¬i hai triÖu ba tr¨m hai m­¬i mèt ngh×n b¶y tr¨m ®ång Ng­êi lËp KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc ký ký ký Nh­ vËy c¨n cø vµo b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt chung trong Q2 ta cã chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh vµo gi¸ thµnh lµ 62.321.700® Cuèi quý kÕ to¸n kÕt chuyÓn sang T K 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh Nî TK 154 62.321.700 ® Cã TK 627 Nh­ vËy cuèi quý c¨n cø vµo c¸c chøng tõ c¸c b¶ng kª chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh. S¬ ®å h¹ch to¸n TK154 TK 621 TK622 TK 627 TK 154 D®k: 1.073.000.000 905.106.500 121.808.119 62.321.700 CK:2.162.146.319 XÝ nghiÖp l¾p m¸y B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ x©y dùng ®iÖn Quý II n¨m 2003 (§¬n vÞ : ®) Sè TT Tªn c«ng §Çu kú Ph¸t sinh trong kú Gi¸ thµnh c«ng tr×nh 621 622 627 1 §t ChiÒng La-S¬n La 1073.000.000 905.016.500 121.808.119 62.321.700 2162.146.319 2 §t ChiÒng Mu«n-S¬n La …… 3 §t Lý B«n-Cao B»ng ……. …………. Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc Ký Ký Ký PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn. I. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn. Tr­íc ®©y trong nÒn kÕ to¸n h¹ch to¸n tËp trung, doanh nghiÖp ho¹t ®éng trùc tiÕp theo sù chØ ®¹o cña cÊp trªn, ®­îc nhµ n­íc cÊp vèn, vËt t­, tµi s¶n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nÕu l·i th× nhµ n­íc thï cßn nÕu lç th× nhµ n­íc bï nªn nã hoµn toµn kh«ng g¾n víi tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Nh­ng khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi nhµ n­íc gi÷ vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ th«ng qua ph¸p luËt vµ nh÷ng ®ßn bÈy kinh tÕ. Doanh nghiÖp chñ ®éng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo nh÷ng quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng trong khu«n khæ ph¸p luËt. Sù thay ®æi néi dung vµ ph¹m vi qu¶n lý trªn cña c¸c chñ thÓ qu¶n lý ®ßi hái h¹ch to¸n kinh tÕ nãi riªng còng nh­ hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý ph¶i ®­îc ®æi míi, ph¶i ®­îc hoµn thiÖn. Cô thÓ, phÇn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¬ chÕ qu¶n lý míi chñ yÕu thuéc sù quan t©m cña nh­ngx nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp v× nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp sÏ theo ®­îc. H¹ch to¸n tèt chi phÝ s¶n xuÊt gióp doanh nghiÖp kiÓm so¸t chi phÝ cã hiÖu qu¶, sö lý kÞp thêi c¸c t×nh huèng vµ tÝnh ®óng gi¸ thµnh. TÝnh ®óng tÝnh ®ñ gi¸ thµnh theo t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng lÜa gi¶ lç thËt, cã nh­ vËy doanh nghiÖp míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Chi phÝ s¶n xuÊt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng g¾n liÒn víi lîi nhuËn doanh nghiÖp sÏ ®­îc h­ëng còng nh­ kho¶n lç mµ doanh nghiÖp ph¶i bï nªn cã ý nghÜa quan träng víi c¸c nhµ qu¶n lý. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong thêi gian dµi, phøc t¹p vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt diÔn ra ë ngoµi trêi nªn g©y khã kh¨n h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý. Nhµ n­íc kh«ng qu¶n lý chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp, nhµ n­íc chØ cã quy ®Þnh chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o thèng nhÊt cho nÒn kinh tÕ vµ tiÖn cho c«ng t¸c kiÓm tra tÝnh thuÕ. VÒ nh÷ng lý do kinh tÕ trªn phÇn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm quy ®Þnh theo chÕ ®é. B¶n th©n doanh nghiÖp tuú theo yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý sÏ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p cô thÓ chi tiÕt. Do vËy phÇn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ®æi míi theo l­¬ng gi¶m tÝnh b¾t buéc vµ t¨ng linh ho¹t cho doanh nghiÖp . Qua thêi gian thùc tËp t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ph©n h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p noÝ riªng em thÊy xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng ®éc lËp mang ®Çy ®ñ chøc n¨ng nhiÖm vô cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lµ doanh nghiÖp l©u n¨m xÝ nghiÖp chiÕm ­u thÕ vÒ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®iÖn. xÝ nghiÖp ®· x©y dùng mét m« h×nh qu¶n lý vµ h¹ch to¸n gän nhÑ, khoa häc, hiÖu qu¶. C¸c bé phËn chøc n¨ng ®­îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng chÆt chÏ, ph©n c«ng nhiÖm vô râ rµng ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ tÝch cùc. Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc kh¸ gän nhÑ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc c¸n bé kÕ to¸n ®­îc bè trÝ phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña mçi ng­¬×, t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc ®­îc giao. ChÝnh v× vËy mµ viÖc h¹ch to¸n néi bé cã hiÖu qu¶ gãp phÇn ®¾c lùc vµo c«ng t¸c qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. +Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty cã c¸c yÕu ®iÓm: - HÖ thèng chøng tõ ban ®Çu ®­îc tæ chøc hîp lý, hîp lÖ vµ ®Çy ®ñ. - C¸ch thøc h¹ch to¸n ®óng víi ph­¬ng thøc kª khai th­êng xuyªn. - Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña xÝ nghiÖp. - XÝ nghiÖp ®· ¸p dông thµnh c«ng mét sè phÇn mÒm kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh víi hÖ thèng sæ s¸ch phï hîp ®óng møc quy ®Þnh cña Bé, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. + LËp ®­îc ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh theo h×nh thøc nhËt ký cung + §­a toµn bé phÇn kÕ to¸n tµi chÝnh vµo m¸y vi tÝnh. + Cung cÊp kÞp thêi sè liÖu kÕ to¸n, phôc vô c«ng t¸c tíi chøc qu¶n lý. + Cã thÓ ®­a ra b¸o c¸o kÕ to¸n cña khèi l­îng v¨n phßng cña c«ng ty ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Víi nh÷ng yªu ®iÓm nµy qu¶n lý tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c«ng ty ®· cã t¸c dông tÝch cùc ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh nh÷ng yªu ®iÓm ®ã cßn cã nh÷ng h¹n chÕ mµ bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp cßn vÊp ph¶i. II.Mét sè kiÕn nghÞ ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn h¬n bé m¸y kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Qua thêi gian thùc tËp ng¾n ë XÝ nghiÖp víi sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, xuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong ngµnh x©y l¾p §iÖn, em còng m¹nh d¹n nªu mét sè ý kiÕn sau. ý kiÕn 1 : Tµi kho¶n 627 cÇn ®­îc më chi tiÕt vµ lËp c¸c sæ c¸i riªng cho c¸c tµi kho¶n 627.1, 627.2, 627.3, 627.4, 627.7, 627.8 ®Ó ng­êi qu¶n lý cã thÓ nhanh chãng biÕt ®­îc kÕt cÊu cña chi phÝ trong tµi kho¶n 627 tõ ®ã cã h­íng ®iªï chØnh cô thÓ. ý kiÕn 2: ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cÇn râ rµng h¬n v× trong mét lóc xÝ nghiÖp cã thÓ thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh vµ trªn mäi n¬i kh¸c nhau nªn kh«ng tr¸nh ®­îc viÖc ph¶i thuª tµi s¶n cè ®Þnh bªn ngoµi, vÝ dô nh­ thuª m¸y thi c«ng… vµ trong t­¬ng lai ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh ngµy cµng sö dông nhiÒu m¸y mãc hiÖn ®¹i h¬n chÝnh v× thÕ ®Ó qu¶n lý ph©n tÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hîp lý chÝnh x¸c th× cÇn lËp mét b¶ng kª tµi s¶n cè ®Þnh vµ nãi râ tµi s¶n cè ®Þnh nµy thuª ngoµi hay lµ cña xÝ nghiÖp, cã nh­ vËy míi tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ còng nh­ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. XÝ nghiÖp l¾p m¸y MÉu b¶ng kª tµi s¶n cè ®Þnh vµ x©y dùng ®iÖn Tªn c«ng tr×nh… Ngµy…th¸ng…n¨m Sè T T Tªn tµi s¶n cè ®inh Néi dung Nguyªn gi¸ 1 M¸y cÈu thuª ngoµi 135.000.000® 2 M¸y trén bª t«ng cña xÝ nghiÖp 40.000.000® …………. …… ……. Tù kiÓm ®iÓm b¶n th©n trong qu¸ tr×nh thùc tËp Trong thêi gian thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp L¾p m¸y vµ x©y dùng §iÖn tuy thêi gian ng¾n nh­ng l¹i rÊt quan träng vµ bæ Ých v× em ®· cã c¬ héi ®­îc sö dông hÕt kh¶ n¨ng vµ kiÕn thøc ®· ®­îc häc ë tr­êng, em ®· ®­îc liªn hÖ gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tiÔn. Thùc tiÔn c«ng viÖc ®· gióp em hiÓu s©u s¾c h¬n nh÷ng kiÕn thøc mµ em ®· ®­îc c¸c thÇy truyÒn ®¹t ë tr­êng. Sau thêi gian thùc tËp em c¶m thÊy em hiÓu biÕt lªn rÊt nhiÒu nh­ng còng cßn nhiÒu nh÷ng h¹n chÕ chÝnh v× thÕ mµ em cßn ph¶i cè g¾ng häc tËp, t×m tßi, vµ nghiªn cøu nhiÒu h¬n n÷a. §Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tÇm hiÓu biÕt cña m×nh. Häc viªn Lª TiÕn Dòng Môc lôc NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn Môc lôc Lêi nãi ®Çu Trang Lêi c¶m ¬n PhÇn I §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn I Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn II §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh 1 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh 2 §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh III T×nh h×nh chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ PhÇn II Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp nghiÖp x©y l¾p ®iÖn A C¬ së lý luËn cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp x©y l¾p I Sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1 B¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt 2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 3 B¶n chÊt vµ x©y dùng gi¸ thµnh s¶n phÈm 4 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh 5 Mèi quan hÖ gi÷a s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm II §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1 §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 2 TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm B Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp l¾p m¸y vµ x©y dùng ®iÖn 1 Ph©n lo¹i, ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n 2 Quy tr×nh h¹ch to¸n thùc tÕ t¹i ®¬n vÞ 3 TrÝch sè liÖu trong Q2 n¨m 2003 PhÇn III Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp vµ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp x©y l¾p ®iÖn 1 NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n 2 Mét sè kiÕn nghÞ Tù kiÓm ®iÓm b¶n th©n trong qu¸ tr×nh thùc tËp NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp