- Khâu đăng ký: Khâu này sẽ vẫn do đơn vị sử dụng lao động đảm nhận nhưng sau đó cơ quan BHXH phải chịu trách nhiệm đối chiếu, rà soát một cách chi tiết danh sách của đơn vị.
- Nên đưa thêm khâu điều tra khai thác đơn vị tham gia BHXH vào trong quá trình quản lý thu. Bởi quy trình quản lý thu hiện nay được áp dụng cho tất cả các loại đối tượng tham gia BHXH nhưng lại chưa thực sự phù hợp với đối tượng thuộc khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Do vậy, nếu đưa thêm khâu này vào trong quá trình quản lý thu sẽ làm cho công tác mở rộng đối tượng tham gia mang lại hiệu quả. Đặc biệt tiến hành khâu này ở khu vực DN NQD thì hiệu quả đạt được lại càng cao càng có nhiều đơn vị sử dụng lao động phải tham gia BHXH, từ đó số lượng lao động tham gia BHXH cũng tăng lên.
- Trong khâu phân bổ nguồn kinh phí hỗ trợ thu cần ưu tiên khuyến khích UBND xã phường thị trấn, các phòng chức năng của quận, huyện, làm tốt công tác phối hợp và hỗ trợ thu BHXH ở khu vực DN NQD. Cần rà soát, cải tiến hệ thống biểu mẫu về thu BHXH sao cho dơn giản hơn, linh hoạt, thuận tiện cho người làm công tác BHXH và các doanh nghiệp về BHXH các cấp.
- Bên cạnh đó, để khuyến khích mọi người tham gia BHXH tự nguyện cần đơn giản thủ tục để thuận lợi cho người đến đăng ký. Đặc biệt với các đối tượng không có chủ sử dụng lao động thì việc liên lạc với họ là khó khăn mà để trực tiếp người lao động phải tới cơ quan BHXH nộp là không hợp lý dễ gây ra sự mất kiên nhẫn ở loại đối tượng này. Vì vậy nên để chính quyền sở tại, nơi đối tượng đang sinh sống tiến hành thu BHXH rồi sau đó nộp lại cho BHXH, BHYT cấp sổ ghi xác nhận số tiền đã đóng.
- Ngoài ra, BHXH Việt Nam cần phải nhanh chóng triển khai chính sách BHXH và các chế độ ban hành. Hơn nữa cần phải có kế hoạch phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí ở trung ương một cách thường xuyên để phổ biến, giải thích các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT cho toàn dân.
96 trang |
Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 1856 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH tại BHXH Quận Long Biên, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
động tham gia BHXH trong các DNNN liên tục giảm, ngược lại các lao động trong khối DN NQD lại tăng nhanh. Từ năm 2004 đến năm 2007 tỷ lệ người tham gia BHXH của các DNNN giảm 41,07%, trong khi đó ở khối các DN NQD tỷ lệ này lại tăng 41,15%. Như vậy có thể thấy các DN NQD ngày càng có sức thu hút người lao động.
Nhưng nhìn chung lao động tham gia BHXH ở tất cả các khối đều tăng, kể cả ở những khối mà tỷ trọng người lao động tham gia BHXH là rất ít như khối hợp tá xã, khối cơ sở ngoài công lập. Ví dụ như khối cơ sở ngoài công lập năm 2004 chỉ có 34 người tham gia BHXH nhưng đến năm 2007 đã có 391 người tham gia.
Cơ cấu đơn vị tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH quận Long Biên (từ năm 2004 – 2007).
Long Biên là một quận khá phát triển, trên địa bàn có rất nhiều thành phần kinh tế, khối cơ quan, doanh nghiệp. Do đó để làm tốt công tác thu cơ quan cũng phải nắm chắc tình hình biến động cũng như số lượng các đơn vị đóng trên địa bàn. Sự biến động về các đơn vị tham gia BHXH từ năm 2004 đến năm 2007 được thể hiện trong bảng sau:
Bảng 4: Cơ cấu đơn vị tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH quận Long Biên (2004 - 2007)
Khối loại hình quản lý
Số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc
2004
2005
2006
2007
Số đơn vị
Cơ cấu (%)
Số đơn vị
Cơ cấu (%)
Số đơn vị
Cơ cấu (%)
Số đơn vị
Cơ cấu (%)
DNNN
69
25.94%
42
12.07%
49
10.82%
47
7.68%
DN NQD
88
33.08%
177
50.86%
251
55.41%
389
63.56%
Hợp tác xã
3
1.13%
9
2.59%
10
2.21%
15
2.45%
Khối HCSN
74
27.82%
79
22.70%
82
18.10%
86
14.05%
Khối cơ sở ngoài công lập
2
0.75%
7
2.01%
20
4.42%
25
4.08%
Khối phường
14
5.26%
14
4.02%
14
3.09%
14
2.29%
Đối tượng tham gia BHYT 3%
16
6.02%
20
5.75%
27
5.96%
36
5.88%
Tổng
266
100%
348
100%
453
100%
612
100%
(Nguồn: Bộ phận thu BHXH quận Long Biên).
Qua bảng số liệu trên ta thấy:
Số các đơn vị tham gia BHXH tăng dần theo từng năm. Năm 2004 số các dơn vị dăng ký tham gia là 266 nhưng đến năm 2007 đã có 612 đơn vị gấp 2,3 lần.
Số các DNNN gần như không có sự thay đổi lớn trừ năm 2005. Trong năm này số các đơn vị đã giảm từ 69 (2004) xuống còn 42 đơn vị, từ năm sau trở đi số các đơn vị này không biến đổi lớn lắm. Tuy vậy cơ cấu trong tổng số các cơ quan, doanh nghiệp tham gia BHXH trên địa bàn lại giảm do số lượng các đơn vị khác tăng lên, chẳng hạn như năm 2004 chỉ có 2 đơn vị ngoài công lập tham gia BHXH nhưng đến năm 20007 đã có 25 đơn vị tham gia. Điều này thể hiện rõ sự cố găng trong công tác thông tin, tuyên truyền, vận động của các cán bộ BHXH quận Long Biên.
Đặc biệt ngày càng có nhiều các DN NQD tham gia BHXH cho người lao động, số lượng các doanh nghiệp và cơ cấu của khối này đếu tăng. Năm 2006 số lượng các doanh nghiệp này là 251, chiếm 55,41% đến năm 2007 con số này là 389 đơn vị và chiếm 63,56%.
Kết quả thu BHYT tự nguyện
Theo quyết định số 20/2002/QĐ – TTg ngày 24/01/2001, BHYT gồm 2 loại: BHYT bắt buộc áp dụng cho các đối tượng như: đại biểu HĐND, người có công, nạn nhân chất độc hóa học, thương binh, cán bộ hưu với mức đóng là 3% và BHYT tự nguyện.
Để thực hiện BHYT theo như tinh thần Nghị quyết 46 – NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 23 / 02 / 2005 đã để ra, cán bộ cơ quan BHXH quận Long Biên luôn cố gắng phấn đấu hoàn thành công tác. Sau đây là kết quả thu BHYT tự nguyện của BHYT quận Long Biên qua các năm:
Bảng 5: Kết quả thu BHYT tự nguyện
Chỉ tiêu
Số người tham gia
Tốc độ tăng số người tham gia
Số thu BHYT tự nguyện
Tốc độ tăng số thu BHYT
Năm
2004
32,163
-
1,125,705,381
-
2005
37,561
16.78%
1,277,074,528
13.45%
2006
40,382
7.51%
1,803,997,667
41.26%
2007
42,796
5.98%
2,439,342,783
35.22%
(Nguồn: Bộ phận thu BHXH quận Long Biên).
Qua biểu trên ta có thể thấy:
Công tác thu BHYT tự nguyện ngày càng đạt kết quả cao. Số người tham gia và số phí thu ngày càng tăng. Năm 2004 số người tham gia BHYT tự nguyện là 32 163 người với số phí thu được là 1 125 triệu đồng thì đến năm 2007 con số tương ứng là 42 796 người và 2 439 triệu đồng.
Đặc biệt, chỉ sau một năm đia vào hoạt động mặc dù còn nhiều yếu kém nhưng các cán bộ của cơ quan BHXH quận Long Biên đẫ cố gắng vận động mọi người tham gia BHYT tự nguyện và đã đạt được thành tích đáng tự hào. Chỉ sau một năm số người tham gia BHYT tự nguyện đã tăng 5398 người với số thu tăng trên 151 triệu đồng.
Thực trạng về công tác quản lý thu tại BHXH quận Long Biên
Về công tác cấp sổ và quản lý đối tượng tham gia BHXH.
Tính đến cuối năm 2007 số lao động của quận Long Biên quản lý là:
37 917 lao động chiếm 82%. Số còn lại chưa được tiến hành cấp là do làm mới nên chưa kịp tiến hành cấp sổ ngay được.
Công tác cấp số BHXH cho người lao động đã giúp các cấp, các ngành hiểu rõ hơn trách nhiệm,nghĩa vụ và quyền lợi với việc đóng góp và hưởng trợ cấp từ BHXH. Bên cạnh đó nó còn giúp cho các cơ quan quản lý theo dõi và tổng hợp về tình hình thực hiện BHXH cho người lao động trên địa bàn thuộc thẩm quyền quản lý của quận.
Tình hình nợ đọng tiền BHXH tại BHXH quận Long Biên
Tình trạng nợ tiền BHXH trên quận Long Biên là khá phổ biến. Tuy nhiên nợ tiền không có “nợ xấu” (Nợ xấu là những khoản nợ không có khả năng trả hoặc là những khoản nợ mà các chủ sử dụng lao động đơn vị dây dưa không chịu trả). Chủ yếu chỉ là nợ “gối” giữa tháng của năm sau sang quý sau. Không có tình trạng nợ cả quý vào cuối năm.
Cụ thể tình trạng nợ tiền BHXH tại BHXH quận Long Biên được thể hiện trong bảng sau:
Bảng 6: Tình hình nợ đọng tiền BHXH tại BHXH quận Long Biên
(kèm theo Biểu đồ 1 phần Phụ lục)
Năm
Số tiền nợ đọng (đ)
Số tiền BHXH (đ)
Tỷ lệ nợ đọng (%)
2004
3,157,787,059
57,037,927,087
5.54%
2005
7,945,679,556
71,877,197,925
11.05%
2006
11,519,014,953
87,154,602,243
13.22%
2007
10,228,388,015
113,648,755,753
9.00%
(Nguồn: Bộ phận thu BHXH quận Long Biên).
Qua bảng số liệu trên ta thấy rằng:
Số tiền thu BHXH mà các doanh nghiệp còn nợ là rất lớn, nó chiếm một tỷ trọng khá cao. Năm 2004 số tiền nợ là trên 3 tỷ đồng chiếm 5,54%
nhưng đến năm 2006 số nợ tăng lên 11,5 tỷ đồng, chiếm 13,22%.
Số tiền nợ đọng và tỷ lệ nợ đọng liên tục tăng từ năm 2004 đến năm 2007. Nếu năm 2004 tỷ lệ này là 5.54% thì sang năm 2005 tỷ lệ này tăng đột biến lên 11,05% và đến năm kế tiếp tỷ lệ này vẫn tăng lên 13,22%. Nhưng đến năm 2007 tỷ lệ này đã được kiểm soát hơn nhưng vân còn rất cao là 9%.
Đánh giá kết quả hoạt động thu.
Những thành tích đã đạt được.
Thứ nhất, thành tích trong việc hoàn thành tốt nhiệm vụ thu:
Các cán bộ trong BHXH quận Long Biên đều nhận thức được tầm quan trọng của công tác thu. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của ngành góp phần vào việc hình thành tăng trưởng quỹ BHXH làm cơ sở đảm bảo cho viêc j thực hiện các chế độ BHXH nhanh chóng, kịp thời và đầy đủ. Từ đó, các cán bộ và nhân viên của BHXH quận Long Biên đã phấn đấu tích cực thực hiện thu đúng, thu đủ theo quy định của pháp luật. Các cán bộ đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để tạo ra sự chuyển biến tích cực trong công tác thu như: thông tin tuyên truyền, đôn đốc nhắc nhở các cơ sở, đơn vị thực hiện trách nhiệm của mình đối với người lao động, chủ động phối hợp với các ban ngành đoàn thể có liên quan để tăng cường công tác thu.
Như đã phân tích ở trên, ta thấy, mới đi vào hoạt động được 4 năm nhưng 3 năm liền BHXH quận Long Biên đều hoàn thành khá xuất sắc nhiệm vụ thu của mình. Duy chỉ có năm đầu tiên là chỉ hoàn thành được 95%. Còn 3 năm sau năm nào cũng vượt kế hoạch khoảng 8%. Điều này chứng tỏ rằng các cán bộ nhân viên trong BHXH quận Long Biên đã có sự cố gắng nỗ lực trong việc đôn đốc thu và mở rộng đối tượng tham gia BHXH.
Theo dõi tình hình thực hiện thu nộp BHXH qua các năm ta thấy đều có sự tăng trưởng rõ rệt. Năm sau luôn cao hơn năm trước, đặc biệt là năm 2007 tăng 30% so với năm trước. Hơn nữa, bảng cơ cấu thu nộp của các đơn vị cũng thể hiện rằng ý thức nộp BHXH của các cơ quan tổ chức, doanh nghiệp ngày càng tăng, nhiều doanh nghiệp trước đây còn chậm trễ trong việc nộp thì nay lại rất tích cực nộp đúng và nộp đủ theo quy định.
Thứ hai: Về việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH.
Qua phân tích ta đã thấy rõ số lượng lao động tham gia BHXH liên tục tăng qua các năm, đặc biệt là lao động của khối DN NQD. Các cán bộ nhân viên của BHXH quận Long Biên đã luôn cố gắng trong quá trình công tác để hoàn thành và vượt mức chỉ tiêu được giao. Có được thành tích như vậy có nhiều nguyên nhân phải kể đến như:
Đầu tiên là do sự nỗ lực của phấn đấu của các cán bộ chuyên trách tại cơ quan BHXH quận Long Biên. Các cán bộ đã tích cực vận động tuyên truyền để có thêm nhiều đối tượng tham gia BHXH. Ngoài ra, BHXH quận Long Biên còn thường xuyên đôn đốc các đơn vị , cơ sở nộp BHXH, kiểm tra để phát hiện thêm đối tượng phải tham gia BHXH.
Chính sách BHXH đã được Nhà nước quan tâm thực hiện, đặc biệt là từ khi luật BHXH chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2007 đã tạo điều kiện cho việc thực hiện BHXH được thống nhất. Mặt khác, BHXH quận Long Biên còn nhận được sự chỉ đạo sát sao của BHXH Thành phố Hà Nội trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình.
Có sự phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể có liên quan, các đơn vị sử dụng lao động, cấp ủy chính quyền và cơ quan BHXH quận Long Biên trong việc tổ chức thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT cho người lao động theo đúng quy định của pháp luật.
Về cơ sở vật chất, kũ thuật: Khi mới thành lập và chính thức đi vào hoạt động tháng 1 năm 2004 BHXH quận cũng đã gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, trụ sở làm việc chật hẹp. Nhưng đến nay, được sự quan tâm giúp đỡ của BHXH Thành phố Hà Nội, điều kiện làm việc của cán bộ nhân viên đã được cải thiện rất nhiều. Các phòng đều được trang bị máy vi tính (bình quân 1 máy/ 1 người), máy fax, máy in, máy photo, điện thoại và các máy tính đều được kết nối internet để phục vụ cho công tác BHXH.
Về nhân lực: chỉ trong 4 năm hoạt động, mặc dù công tác tổ chức cán bộ có nhiều thay đổi nhưng mọi người trong cơ quan luôn đoàn kết, nỗ lực và cố gắng hết mình để khắc phục khó khăn, hoàn thành công việc mà BHXH Thành phố đã giao. Hiện nay, bộ phận thu có 9 người mỗi người phụ trách một đơn vị nhất định trên địa bàn. Điều này có tác dụng làm nâng cao trách nhiệm của các cán bộ, đồng thời tạo nên sự gắn bó giữa cơ quan BHXH quận và các đơn vị cơ sở.
Những vấn đề tồn tại trong công tác thu BHXH ở BHXH quận Long Biên.
Qua 4 năm hoạt động, bên cạnh nhiều thành tích đã đạt được như: số thu liên tục tăng qua các năm, số đơn vị tham gia BHXH năm sau cao hơn năm trước… Tuy vậy vẫn còn một số vấn đề còn tồn tại, cụ thể như sau:
Thứ nhất, tình trạng nợ đọng còn khá lớn.
Tình trạng nợ đọng BHXH trong vòng 4 năm qua đều chiếm một tỷ lệ khá lớn, đặc biệt là năm 2006 tỷ lệ này là 13,22%. Mặc dù, đã cố gắng đôn đốc các đơn vị nộp BHXH đúng thời hạn nhưng tỷ lệ nợ đọng của các đơn vị vẫn còn cao không giảm nhiều.
Thứ hai, vẫn tồn tại tình trạng các đơn vị có lao động thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH nhưng chưa đăng ký với BHXH quận Long Biên.
Khối DN NQD là khối có nhiều đơn vị chốn đóng BHXH cho người lao động nhiều nhất, dẫn đến số thu BHXH của khu vực này còn chưa đúng với tình hình thực tế. Trong khi đó, khu vực này thu hút một lượng lớn lao động đến làm việc và đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Căn cứ để xác định mức nộp BHXH của các doanh nghiệp là số lao động và số tiền lương của lao động trong doanh nghiệp. Do đó, nhiều doanh nghiệp đặc biệt là các DN NQD luôn tìm cách để khai giảm hai yếu tố này nhằm làm giảm số phí phải nộp hàng tháng vì xu hướng của các doanh nghiệp là muốn nộp thấp số tiền BHXH. Về lao động, doanh nghiệp thường kéo dài thời gian học nghề của công nhân hoặc chỉ ký hợp đồng thời vụ (dưới 3 tháng) cho người lao động. Về tiền lương đóng BHXH, các doanh nghiệp không đưa các khoản phụ cấp của người lao động vào danh sách trích nộp BHXH, không báo tăng mức nộp BHXH cho người lao động được tăng lương. Tất cả những sai phạm này không chỉ làm ảnh hưởng đến kết quả thu BHXH mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động về các mức hưởng trợ cấp.
Những tồn tại trên có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau:
Một số nguyên nhân khách quan:
Chính sách BHXH và một số chính sách khác còn chưa phù hợp với thực tế, còn có sự phân biệt và thiếu bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Bên cạnh đó, cũng chưa có cơ chế thích hợp để khuyến khích phát triển thu BHXH ở khu vực DN NQD. Vì vậy, cả chủ sử dụng lao động và người lao động chưa quan tâm lắm đến BHXH.
Mức phạt các hành vi vi phạm pháp luật BHXH và luật lao động còn chưa cao, chưa đủ sức nặng để răn đe, hơn nữa thẩm quyền sử phạt lại không thuộc về cơ quan BHXH … Do đó, các doanh nghiệp vẫn có xu hướng chiếm dụng tiền nộp BHXH để tiến hành sản xuất kinh doanh vì họ có thể không bị phạt hoặc có bị phạt thì mức phạt này cũng không cao.
Nguyên nhân từ phía các DN NQD:
Phần lớn các DN NQD đặc biệt là các doanh nghiệp dưới 10 lao động do mới thành lập nên chưa có khả năng đóng BHXH cho người lao động.
Các chủ sử dụng lao động không tự giác đăng ký tham gia nộp BHXH cho người lao động. Cũng có những doanh nghiệp đăng ký thành lập nhưng không hoạt động hay hoạt động trong thời gian ngắn rồi giải thể nên cơ quan BHXH không có cơ sở để thực hiện thu BHXH .
Nguyên nhân từ phía người lao động:
Hầu hết người lao động đều hiểu biết rất ít về trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia BHXH. Ngoài ra, do sức ép về việc làm nên người lao động không dám đấu tranh với chủ sử dụng lao động để đòi hỏi quyền được tham gia BHXH.
Nguyên nhân từ phía tổ chức thực hiện:
Công tác thông tin tuyên truyền, giải đáp các chế độ BHXH, BHYT còn chưa được thực hiện thường xuyên liên tục. Nội dung và hình thức tuyên truyền còn nhiều hạn chế chưa thực sự được quan tâm. Công tác thanh kiểm tra còn chưa mạnh, chưa sâu, việc xử lý vi phạm còn thiếu triệt để.
Lãnh đạo và cán bộ của BHXH quận Long Biên chưa tìm hiểu được mức lương thực tế với mức lương tham gia BHXH của người lao động. Mặc dù các cán bộ đều biết có sự khai giảm mức lương thực tế cho người lao động trong các DN NQD nhưng lại không đủ thẩm quyền và khả năng để đưa ra các biện pháp kiểm tra đối chiếu mà chủ yếu là xem xét doanh nghiệp có tham gia BHXH cho người lao động hay không.
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP
NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU BHXH TẠI BHXH
QUẬN LONG BIÊN – HÀ NỘI.
Phương hướng, nhiệm vụ của BHXH quận Long Biên trong thời gian tới.
Long Biên là một quận có địa bàn rộng lớn với dân số khá đông và có nhiều các cơ quan, tổ chức, vì vậy công tác quản lý là rất phức tạp. Hơn nữa, BHXH quận Long Biên mới được thành lập từ năm 2004 cho nên công tác thu BHXH còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, BHXH quận Long Biên vẫn được BHXH Thành phố Hà Nội hết sức tin tưởng và giao cho những nhiệm vụ quan trọng cụ thể như sau:
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục chính trị cho các cán bộ công chức, để họ cùng nhau đoàn kết phấn đấu theo chức năng nhiệm vụ của người công chức BHXH, phấn đấu trở thành công chức kiểu mẫu. Cán bộ viên chức cần phải được đào tạo lại một cách hệ thống về chuyên môn lẫn tư tưởng chính trị đạo đức.
Tăng cường các biện pháp chuyên môn nghiệp vụ tổ chức tốt công tác thu BHXH đạt 100% kế hoạch được giao.
Phối hợp chặt chẽ với UBND các phường, xã, các ngành công an, ngân hàng để tổ chức chi trả cho người lao động; đảm bảo an toàn nhanh chóng đến tay đối tượng với số lượng tiền trợ cấp chế độ theo quy định.
Giải quyết kịp thời các chế độ BHXH theo đúng quy định của nhà nước cho người lao động, điều chỉnh mức lương hưu cho đối tượng hưu trí nhanh chóng khi có hướng dẫn của chính phủ.
Tiếp tục thực hiện công tác cấp chốt sổ BHXH cho người lao động theo chỉ đạo của ngành nhằm đảm bảo cho người lao động yên tâm làm việc, các cơ quan, các đơn vị tích cực đóng BHXH theo đúng quy định.
Thực hiện chi đúng, chi đủ theo dự toán đã được duyệt, không chi vượt quá hạn mức, mọi chi tiêu đều đảm bảo chứng từ hợp pháp.
Tăng cường quản lý đối tượng, theo dõi cắt giảm kịp thời những trường hợp hết hạn tham gia BHXH.
Duy trì tốt công tác cải cách hành chính, thực hiện một lần một cửa đến cho các công tác nghiệp vụ. Đòng thời, duy trì tốt công tác quản lý lưu trữ hồ sơ đảm bảo thuận tiện khi khai thác an toàn trong lưu trữ đáp ứng mọi yêu cầu của đơn vị và cá nhân về hồ sơ khi cần thiết.
Tiến hành bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao trình độ chuyên môn cho các cán bộ công chức đảm bảo 100% đạt tiêu chuẩn chuyên môn.
Giải quyết kịp thời các đơn thư khiếu nại tố cáo của người dân theo đúng quy định của pháp luật.
Phấn đấu xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh, người công chức kiểu mẫu. Thực hiện nói lời hay làm việc tốt, phấn đấu đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc trong năm.
Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý các nghiệp vụ, từ đó giúp công tác thu trở nên có hiệu quả hơn.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của nhà nước về thực hiện các chính sách BHXH của Bộ luật lao động và Luật BHXH của các đơn vị trên địa bàn quận.
Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH
Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH tại quận Long Biên
Bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ BHXH.
Để công tác thu đạt hiệu quả cao thì trước hết cần phải có một đội ngũ cán bộ giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, am hiểu các chính sách BHXH, phẩm chất đạo đức chính trị vững vàng, năng động sáng tạo trong công việc. Có như vậy mới đáp ứng được các yêu cầu của công việc. Trong khi đó tại cơ quan BHXH quận Long Biên số lượng cán bộ được đào tạo chuyên môn bài bản về BHXH trong ngành là không nhiều. Một số cán bộ được chuyển sang từ các ngành khác như phòng lao động thương binh và xã hội, liên đoàn lao động … Do đó việc tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên là rất cần thiết. Có như vậy mới nâng cao hiệu quả của công tác thu.
Hơn nữa công tác thu đòi hỏi người cán bộ phải thường xuyên tiếp xúc với các đơn vị sử dụng lao động. Vì vậy trong quá trình tiếp xúc không tránh khỏi những tình huống bất ngờ đòi hỏi người cán bộ thu phải năng động sáng tạo và linh hoạt. Do vậy, trong việc sử dụng cán bộ cũng đòi hỏi phải phân công đúng người đúng việc.
Ngoài ra, như đã nói BHXH quận Long Biên là cơ quan mới được thành lập và bắt đầu đi vào hoạt động từ đầu năm 2004 nên các cán bộ chưa có nhiều kinh nghiệm. Trong khi đó, số lượng các đơn vị sử dụng lao động và số lao động đăng ký tham gia BHXH ngày càng lớn đòi hỏi cán bộ phải có năng lực thực sự, có trình độ chuyên môn thì mới đáp ứng được đòi hỏi của công việc.
Từ những điều trên đòi hỏi cơ quan BHXH quận Long Biên phải có các biện pháp để nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ của cơ quan. Ví dụ như:
Tổ chức các lớp đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về BHXH cho cán bộ bảo hiểm.
Hàng năm, cử các cán bộ trong cơ quan đi học hỏi kinh nghiệm ở các địa phương khác, và các lớp bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ.
Tạo điều kiện cho các cán bộ trẻ có trình độ trung cấp đi học các lớp tại chức chuyên ngành về bảo hiểm để học được đào tạo một cách có hệ thống, bài bản và khoa học.
Ngoài ra còn phải coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, năng lực chuyên môn và ý thức trách nhiệm của cán bộ làm công tác thu.
Tăng cường công tác thông tin tuyên truyên về BHXH.
Trong thời gian qua, BHXH quận Long Biên cũng đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền về BHXH như: phát tờ rơi, tổ chức các buổi tọa đàm, nói chuyện về chính sách BHXH trong đó có người lao động tham gia. Ngoài ra còn tổ chức các buổi hội diễn văn nghệ ca ngợi ngành để thu hút người lao động. Tuy nhiên các hình thức tổ chức trên không được tổ chức một cách thường xuyên, nội dung chưa phong phú và hấp dẫn. Hơn nữa, các hình thức tổ chức chưa phải là đa dạng. Do vậy hiệu quả đạt được không cao. Số người tham gia nhiều chỉ mang tính hình thức. Vì thế cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền cả về nội dung lẫn hình thức
Về nội dung: Cần phải căn cứ vào đối tượng để tuyên truyền. Đối tượng nào chưa hiểu về chính sách chế độ nào thì phải tuyên truyền về chính sách chế độ đó.
Đối với người lao động nói chung: cần giải thích để họ thấy được số tiền mà họ phải trích từ lương ra đóng là hữu ích và hợp lý. Họ chỉ cần đóng ¼ số tiền mà thôi. Còn người chủ sử dụng lao động, các doanh nghiệp sẽ phải đóng ¾ số tiền còn lại. Trong khi đó, họ có thể nhận được trợ cấp từ BHXH khi giảm hoặc mất thu nhập, khi về già không có lương, được trợ cấp khi ốm đau, thai sản.
Đối với những người lao động làm việc trong các ngành điện máy, xây dựng , thiết bị, các cán bộ cần phải tuyên truyền để họ thấy được họ cần thiết phải có BHXH bởi đây là những ngành rất dễ xảy ra tai nạn lao động. Tai nạn lao động có thể đến do những những người chủ sử dụng lao động không đảm bảo những điều kiện an toàn kỹ thuật cho người lao động như: không trang bị đầy đủ những thiết bị an toàn lao động, sử dụng các thiết bị cũ nhập từ nước ngoài hoặc các máy móc tự chế không đảm bảo tiêu chuẩn quy định của nhà nước. Tai nạn lao động cũng có thể đến từ chính sự bất cẩn, thiếu hiểu biết, sự cẩu thả của người lao động do họ không được trang bị kiến thức không được huấn luyện các phương pháp lao động an toàn. Chính vì những tình trạng như trên tồn tại rất nhiều trong thực tế nên tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp rất thường xuyên xảy ra, khi xảy ra thì thường nghiêm trọng. Đặc biệt đối với người là khi không may gặp phải rủi ro này thì mất mát về con người và tài chính là rất lớn. Do vậy họ cần phải đóng BHXH để dàn trải bớt rủi ro.
Đối với doanh nghiệp: khi người lao động gặp phải rủi ro thì việc kinh doanh cũng bị ảnh hưởng. Do vậy, việc tuyên truyền tham gia BHXH cần nhấn mạnh để cho doanh nghiệp thấy được tham gia cho người lao động không chỉ là trách nhiệm mà còn là sự cần thiết trong việc đảm bảo công việc kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài việc tuyên truyền về chính sách pháp luật, về các chế độ BHXH, giải đáp các thắc mắc của các đơn vị, hướng dẫn việc thực hiện các chế độ, BHXH cần phải quan tâm đến việc tuyên truyền về mục đích bản chất nhân đạo của BHXH. Nếu thực hiện được điều này thì tâm lý của người lao động sẽ thay đổi, họ sẽ tự nguyện đóng BHXH thay vì bắt buộc đóng như hiện nay.
Về hình thức: Cần phải áp dụng đa dạng và phong phú các hình thức như:
Tổ chức các buổi hội thảo tọa đàm, nói chuyện về BHXH.
Trưng bày các pano, áp phích về BHXH ở nơi đông dân cư.
Tạo ra các ấn phẩm đẹp, hấp dẫn về BHXH
Phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng như truyền hình, phát thanh, báo chí … để tuyên truyền sâu rộng hơn về BHXH. Nội dung tuyên truyền cần ngắn gọn dễ hiểu, gây được sự chú ý của mọi người.
Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về BHXH tại các đơn vị, trường học để mọi người có thể hiểu rõ hơn về chính sách này và từ đó làm tăng số người tham gia BHXH tự nguyện.
Tăng cường thông tin tuyên truyền đối với các chủ thể như: Các cán bộ phường bởi họ chính là những người nắm vững nhất về số lượng và loại hình doanh nghiệp trên địa bàn. Từ đó họ có thể mang lại cho BHXH quận thông tin rất quan trọng về những đơn vị, đối tượng thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH.
Thông qua các tổ chức công đoàn để tuyên truyền về chính sách BHXH cho người lao động và từ đó để họ đấu tranh đòi người sử dụng lao động phải nộp BHXH cho người lao động
Tuyên truyền trực tiếp cho chủ doanh nghiệp và người lao động để học hiểu về quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Với công tác BHYT tự nguyện, cần phải đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách BHYT tại các buổi họp của tổ dân phố, tại các gia đình nhất là những gia đình chưa có người tham gia BHYT. Bắt buộc, lấy những tấm gương điển hình thiết thực để thuyết phục mội người. Đặc biệt trong dịp nghỉ hè, cơ quan BHXH quận Long Biên nên phối hợp với các trường chính trị ngành giáo dục đào tạo thông qua các lớp học chính trị, lớp học quản lý nhà nước để tranh thủ tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT. Đặc biệt là BHYT học sinh. Từ đó góp phần nâng cao nhận thức của đội ngũ các thầy cô giáo về mục đích,ý nghĩa, lợi ích cũng như bản chất nhân đạo, cộng động của BHYT học sinh. Nhờ đó đội ngũ này sẽ góp phần tích cực vận động phụ huynh đóng góp BHYT cho con em mình. Hơn nữa vào các dịp triển khai BHYT học sinh, BHXH quận Long Biên cần phối hợp với ngành giáo dục đào tạo cùng hệ thống thông tin đại chúng tiến hành mở đợt tuyên truyền trọng điểm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác triển khai BHYT học sinh đầu năm đạt kết quả cao.
Tích cực đổi mới và tăng cường công tác thu BHXH
Trên thực tế, công tác tổ chức thu BHXH còn mang tính hành chính chưa thực sự chú trọng, kiểm soát đối tượng còn lỏng lẻo, tách rời, chưa quan tâm nhiều đến việc mở rộng đối tượng tham gia … Do vậy, hiệu quả của công tác thu còn chưa được cao và việc thực hiện chính sách BHXH còn nhiều thiếu sót. Nên việc đổi mới tăng cường công tác thu là một đòi hỏi cấp thiết.
Ngoài ra, công tác thu muốn thực hiện đạt hiệu quả cao thì phải thực hiện tốt ở tất cả các mặt. Từ khâu quản lý đối tượng tham gia, nắm vững số đơn vị, số lao động, quỹ lương của đơn vị đến việc theo dõi sự biến động của các đơn vị này. Tuy nhiên, BHXH quận Long Biên còn nhiều thiếu sót trong trong việc theo dõi sự biến động của các đơn vị sử dụng lao động. Do đó động viên khuyến khích, áp dụng các biện pháp tạo động lực cho cán bộ thu là rất cần trong lúc này.
Có thể tiến hành đổi mới, tăng cường công tác thu, khuyến khích các đơn vị nộp đủ BHXH bằng cách áp dụng một số cách sau:
Sử dụng kết quả đóng BHXH của các đơn vị là chỉ tiêu để xét thi đua hàng năm.
+ Tiến hành các hình thức khen thưởng, biểu dương các đơn vị thường xuyên nộp BHXH theo đúng quy định
+ Với các đơn vị nộp chậm, nộp thiếu tiền BHXH, cơ quan BHXH cần xem xét tình hình cụ thể của đơn vị. Nếu đơn vị thực sự gặp khó khăn do hiệu quả sản xuất kinh doanh không cao thì cần tạo điều kiện thuận lợi cho họ. Còn nếu đơn vị đó cố tình chiếm dụng quỹ BHXH thì BHXH quận ần xử phạt hành chính theo đúng như quy định.
Để tạo động lực cho các cán bộ thực hiện tốt công tác thu thì BHXH quận nên sử dụng các hình thức khen thưởng hiện vật với những cán bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ, thu đúng chỉ tiêu, phát hiện thêm nhiều đối tượng phải nộp BHXH, thuyết phục được nhiều người tham gia BHXH tự nguyện. Còn với những cán bộ chưa thực hiện tốt thì cần khiển trách đồng thời động viên họ cố gắng trong công việc. Nhằm tạo điều kiện cho các cán bộ hoàn thành nhiệm vụ thu của mình, BHXH quận nên có thêm các chế độ hỗ trợ về vật chất cho cán bộ thu khi họ đi xuống các cơ sở để đôn đốc nhắc nhở và kiểm tra việc thực hiện BHXH tại các doanh nghiệp. Chẳng hạn như: hỗ trợ phương tiện đi lại, chi phí coi như đi công tác … Làm được như vậy sẽ góp phần khuyến khích cán bộ thu tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động, đôn đốc thu với các đơn vị.
Ngoài ra, công tác thực hiện xét duyệt sổ BHXH cần thực hiện nhanh chóng kịp thời tạo tâm lý an toàn, thoải mái cho người lao động tham gia BHXH, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động thu.
Phối hợp chặt chẽ với các ban ngành có liên quan trong khi thực hiện thu BHXH
Công tác thu BHXH là một công tác có liên hệ rất mật thiết với các ban ngành đoàn thể khác. Vì vậy muốn thực hiện công tác thu phải tăng cường kết hợp với chính các ban ngành đó. Cụ thể như sau:
Tăng cường phối hợp với các ban ngành liên quan: thuế, thanh tra lao động, cơ quan chính quyền địa phương để thanh tra, kiểm tra các đơn vị đóng trên địa bàn quận trong việc thực hiện các chế độ BHXH.
Liên tục trao đổi, giữ quan hệ chặt chẽ với các ngành chức năng: Phòng Kế hoạch – Đầu tư và chi cục thuế. Phong Kế hoạch – Đầu tư sẽ d\cung cấp cho BHXH quận thông tin về các đơn vị mới đăng ký kinh doanh. Còn mã số thuế của các đơn vị sẽ được cục Thuế cung cấp. Từ đó BHXH quận tiến hành tiếp cận tổ chức thu BHXH kịp thời hoặc lập kế hoạch cho năm sau, góp phần hạn chế bỏ sót đối tượng.
Phối hợp với phòng Lao động Thương binh và Xã hội để giám sát các đơn vị trong việc thực hiện các quy định của pháp luật như việc ký kết hợp đồng và việc thực hiện các chính sách BHXH
Phối hợp với các cơ quan y tế, các bệnh viện, trung tâm khám chữa bệnh để khuyến khích mọi người tham gia BHYT tự nguyện. Để BHYT thực sự trở thành người bạn đồng hành trong cuộc sống của người dân thì cơ quan BHXH quận phải cùng với các cơ quan này tổ chức chăm sóc sức khỏe chu đáo tận tình cho người tham gia BHYT, giải quyết kịp thời cho người tham gia BHYT , tạo dựng lòng tin cho mọi người trong xã hội. Với dân số đông, nếu thực hiện được tốt công tác BHYT tự nguyện thì BHXH quận Long Biên sẽ tăng được một nguồn thu đáng kể.
Đẩy mạnh hoạt động kiểm tra giám sát công tác thu.
Công tác thu liên quan trực tiếp đến phí BHXH do các đối tượng đóng góp. Vì vậy các cán bộ thu BHXH rất dễ mắc phải các sai phạm đạo đức nghề nghiệp. Không những thế, không ít chủ sử dụng lao động chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt mà không nghĩ đến lợi ích lâu dài cũng như quên mất nghĩa vụ của mình. Do vậy vẫn còn tình trạng chậm đóng, trốn đống hay nộp thiếu BHXH xảy ra. Từ những lý do trên, cần đẩy mạnh hoạt động kiểm tra giám sát thu tại cơ quan quận Long Biên là yêu cầu rất cần thiết. Ví có như vậy mới có thể đảm bảo toàn nguồn thu BHXH.
Có thể đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát công tác thu bằng các biện pháp sau:
Nắm chắc số đơn vị sử dụng lao động và quỹ tiền lương của từng đơn vị để từ đó thu BHXH cho đúng và đủ. Tăng số lần kiểm tra, giám sát định kỳ việc nộp BHXH của các đơn vị. Tránh tình trạng đơn vị khai giảm lao động và quỹ tiền lương để từ đó giảm số BHXH mà đơn vị phải nộp. Nếu phát hiện ra các trường hợp trốn đóng BHXH thì phải xử lý nghiêm. Còn với những đơn vị nợ đọng BHXH hay sử dụng sai mục đích nộp BHXH dùng thủ đoạn ký hợp đồng dưới 3 tháng thì cần phải xử lý theo đúng luật định.
Để tránh trường hợp các cán bộ thu có những hành vi trái với đạo đức nghề nghiệp, ban lãnh đạo BHXH quận Long Biên cần thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của các cán bộ thu. Sử dụng hình thức kiểm tra chéo giữa các cán bộ, các nhóm làm nhiệm vụ thu. Sử dụng hộp thư góp ý để người dân hay chính các cán bộ BHXH có thể góp ý về những sai phạm mà các cán bộ mắc phải. Sử phạt thật nghiêm và tiến hành phê bình công khai với những cán bộ mắc phải sai phạm tùy theo mức độ vi phạm.
Tuy nhiên hiện nay mức phạt còn quá thấp so với số tiền mà doanh nghiệp chiếm dụng quỹ BHXH. Hơn nữa khi phát hiện ra các trường hợp chiếm dụng, trốn đóng BHXH, cơ quan BHXH quận Long Biên lại không được quyền xử phạt mà chỉ lập biên bản rồi gửi cho các cơ quan có thẩm quyền xử lý. Vì vậy việc xử lý có thể sẽ không được thực hiện kịp thời và dứt khoát. Do đó rất có thể dẫn đến hiện tượng tiêu cực trong việc xử lý và nộp phạt. Vậy nên, hoạt động kiểm tra, giám sát công tác thu mang lại hiệu quả thực sự thì mức phạt cần phải điều chỉnh. Mức phạt ít nhất cũng phải lớn hơn lãi suất ngân hàng để các đơn vị tránh tái phạm.
Tích cực vận động các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tham gia BHXH.
Quận Long Biên tuy mới được thành lập nhưng có rất nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh đóng trên đia bàn quận. Và cũng như nhiều địa phương khác, các doanh nghiệp này thường tìm cách trốn tránh việc tham gia BHXH. Mặt khác, trên địa bàn quận ngày càng có nhiếu doanh nghiệp ngoài quốc doanh mọc lên. Mà số lao động làm việc trong khu vực này là rất lớn. Vì vậy nếu tích cực vận động và phát hiện thêm thì khu vực này sẽ đóng góp thêm một phần đáng kể cho quỹ BHXH. Hiện nay cơ quan BHXH quận Long Biên cũng đang tiến hành một số biện pháp để vận động khu vực này tham gia đóng góp BHXH nhưng hiệu quả vẫn chưa được cao. Do đó có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Giao cho một cán bộ chuyên trách đi làm nhiệm vụ liên hệ với Sở Kế hoạch đầu tư để nắm bắt nhanh chóng các thông tin về những đơn vị ngoài quốc doanh mới thành lập cũng như nắm được những đơn vị nào chưa tham gia BHXH.
Thắt chặt công tác kiểm tra. Cử cán bộ xuống tiếp xúc và làm việc trực tiếp với DN NQD để nắm bắt kịp thời những biến động về số lượng lao động tham gia BHXH.
Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền để các doanh nghiệp này hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác thu cũng góp phần tăng hiệu quả của công tác thu BHXH. Với thuận lợi là tất cả các bộ phận của BHXH quận Long Biên đều được trang bị máy tính, bình quân mỗi người một chiếc nên nếu khai thác tốt lợi ích của máy tính và gắn với công tác quản lý thu thì sẽ đạt hiệu quả cao. Nhưng do mức độ sử dụng còn đơn giản nên chưa khai thác hết lợi ích của máy tính. Vì vậy, BHXH quận Long Biên nên tạo điều kiện cho một số cán bộ tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn về sử dụng một số phần mềm quản lý, từ đó về áp dụng triển khai vào cơ quan.
Với một số giải pháp đối với BHXH quận Long Biên như trên, em hy vọng có thể góp phần vào hoàn thiện công tác thu tại cơ quan BHXH. Nếu như vậy sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các công tác khác, góp phần bảo đảm bảo cho việc thực hiện các chính sách BHXH được đầy đủ và đúng theo như quy định.
Một số kiến nghị với các cơ quan nhà nước.
Hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật
Hiện nay, luật BHXH đã đi vào hoạt động nhưng để mọi người dân thực hiện đúng theo luật thì các cơ quan nhà nước vẫn cần phải tiếp tục hoàn thiện các văn bản hướng dẫn cho phù hợp với tình hình thực tế.
Luật BHXH cũng đã quy định về các hành vi vi phạm việc đóng BHXH. Cụ thể ở điều 134 của luật đã định rõ các hành vi này bao gồm: không đóng, đóng không đúng thời hạn quy định, đóng không đúng mức quy định, đóng không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH. Nhưng để luật này được thực hiện một cách nghiêm túc và thực sự mang lại hiệu quả Nhà nước cần ban hành kèm theo các văn bản quy định chế tài xử phạt nghiêm khắc với những đối tượng vi phạm pháp luật.
Khi ban hành các quy định về kinh tế, tài chính, thuế. Nhà nước cần có các điều khoản quy định trách nhiệm về nghĩa vụ thực hiện BHXH của doanh nghiệp. Từ đó cho các doanh nghiệp thấy mối liên hệ ràng buộc giữa việc thành lập và việc thực hiện nghĩa vụ BHXH và BHYT. Hơn nữa mức phí BHXH khi tính toán không nên căn cứ vào mức tiền lương thực tế của người lao động ghi trên hợp đồng như hiện nay nữa mà nên dựa vào mức tiền lương thực tế của người lao động. Có như vậy mới đảm bảo được tính công bằng của BHXH.
Ngoài ra nhà nước ban hành các văn bản quy định cụ thể về các hình thức khen thưởng. Có như vậy mới có căn cứ để xét thưởng và khuyến khích người sử dụng lao động cũng như các cơ quan tổ chức cá nhân tích cực trong việc thực hiện thu BHXH.
Xây dựng các chính sách để mở rộng đối tượng và hình thức tham gia BHXH
Mục tiêu lâu dài của ngành BHXH là tổ chức thực hiện chính sách BHXH cho tất cả mọi người lao động trong xã hội. Vì có như vậy mới đảm bảo được tính công bằng và phát huy hiệu quả của hoạt động BHXH một cách tốt nhất.
Tuy nhiên hiện nay số lượng người tham gia BHXH còn rất ít, vì vậy việc mở rộng đối tượng tham gia là phù hợp. Nhưng trong điều kiện đất nước ta hiện nay thì việc mở rộng phải tiến hành sao cho hợp lý. Trên thực tế, những người không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc đều là những người không có sự ràng buộc về quan hệ lao động cũng như pháp luật lao động, thu nhập thì không ổn định, không có người sử dụng lao động hoặc không ổn định người sử dụng. Những người đó là nông dân. Vì vậy nếu tiến hành BHXH bắt buộc với các đối tượng này thì việc quy định mức phí là rất khó khăn do thu nhập của họ không ổn định, không có căn cứ để thu BHXH. Do đó áp dụng BHXH tự nguyên với mức phí tự chọn đối với các đối tượng này là hợp lý nhất. Bên cạnh đó cần phải nghiên cứu xem xét các chế độ cho phù hợp với mức đóng của những lao động này. Mức hưởng trợ cấp phải căn cứ vào mức đóng của họ và thay đổi theo từng chế độ cụ thể. Mỗi người lao động tùy vào điều kiện, tình hình và tính chất công việc để tự lựa chọn cho mình các chế độ BHXH tự nguyện, điều này là hoàn toàn hợp lý với mức phí đóng của mỗi người.
Nhưng để việc mở rộng loại hình BHXH tự nguyện mang lại kết quả tốt thì cần phải tăng cường công tác tuyên truyền để tất cả mọi người đều hiểu rằng đây là chính sách mang lại lợi ích cho họ và phù hợp với khả năng tài chính của họ.
Nếu thực hiện được việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, ngành BHXH sẽ thực hiện được vai trò của mình là bảo vệ người lao động giúp họ ổn định cuộc sống ngay cả khi họ gặp phải rủi ro như tai nạn lao động, ốm đau, già yếu …
Có chính sách đầu tư quỹ BHXH phù hợp
Quỹ BHXH là một quỹ tài chính lớn, quỹ là nguồn chi của các chế độ BHXH, quyết định sự tồn tại của cả hệ thống. Vì vậy, việc bảo toàn giá trị và tăng nguồn quỹ này là rất quan trọng.
Để giá trị của quỹ BHXH được bảo tồn cần phải chú ý:
Sử dụng có hiệu quả và tiết kiệm
Chi đúng mục đích, đúng đố tượng
Đẩy mạnh công tác kiểm tra sử dụng quỹ.
Còn để nguồn quỹ tăng trưởng thì cần phải có chính sách đầu tư quỹ hợp lý khi đầu tư quỹ BHXH cần phải chú ý đến các nguyên tắc sau:
Phải có quy định hướng dẫn đầu tư rõ ràng và phải được chính phủ thông qua.
Phải đảm bảo đầu tư một cách an toàn. Đầu tư phải có lãi suất nhưng cũng không được gây ảnh hưởng đến nguồn chi thường xuyên hàng năm.
Có như vậy thì việc đầu tư mới không ảnh hưởng đến việc chi trả. Đồng thời khi đầu tư quỹ BHXH cần phải chú ý đến việc chống thất thu, giảm số nợ đọng BHXH, tích cực đôn đốc thu tại các đơn vị, tránh tình trạng chiếm dụng vốn.
Tăng cường sự lãnh đạo, kiểm tra thực hiện các chế độ BHXH của các cơ quan chính quyền.
Các cấp chính quyền, các ban ngành, đoàn thể phải tăng cường lãnh đạo giám sát, kiểm tra nhằm đảm bảo thực hiện đúng các chế độ BHXH với người lao động. Cấp ủy, chính quyền phải định kỳ nghe cơ quan BHXH báo cáo việc thực hiện các chế độ BHXH để phát hiện uốn nắn và chấn chỉnh kịp thời các sai sót.
Các cơ quan thanh tra nhà nước, thanh tra tài chính phải đẩy mạnh công tác thanh kiểm tra việc đóng BHXH của các doanh nghiệp, buộc họ phải thực hiện đóng BHXH theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, cần phải thanh kiểm tra các cơ quan BHXH và các cơ quan khác có liên quan để đảm bảo quyền lợi hưởng BHXH cho người lao động và đối tượng thụ hưởng BHXH.
Kiến nghị đối với BHXH Việt Nam
Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý nghiệp vụ BHXH mang lại rất nhiều lợi ích. Nó giúp giảm chi phí, thống nhất cách nhìn của nhiều đơn vị dưới cùng một tiêu chuẩn thống nhất, tạo ra phong cách làm việc hiệu quả và khoa học. Do vậy ngành BHXH cần phải áp dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin hơn trong quản lý các đối tượng tham gia BHYT, quản lý thu – chi BHXH, quản lý tài chính, kế toán … Bên cạnh đó còn phải tăng cường về cơ sở vật chất ký thuật công nghệ cho các cơ quan BHXH các cấp.
Tuy nhiên, để việc ứng dụng công nghệ thực sự mang lại hiệu quả thì cần phải có một đội ngũ cán bộ sử dụng thành thạo các phần mềm. Do vậy ngoài việc ứng dụng công nghệ thông tin BHXH Việt Nam còn phải chú ý đến công tác đào tạo cán bộ bằng cách:
Tổ chức các lớp dạy về công nghệ thông tin cho các cán bộ BHXH.
Cung cấp các tài liệu kèm theo mỗi khi ứng dụng công nghệ mới
Có kế hoạch để BHXH các cấp tự tổ chức các khóa học về công nghệ mới được ứng dụng trong hoạt động quản lý BHXH
Hoàn thiện công tác quản lý thu và quy trình thu
Để thực hiện tốt công tác quản lý thu phải thực hiện tốt tất cả các mặt từ việc quản lý đối tượng tham gia nắm được số đơn vị trên địa bàn số lao động, quỹ tiền lương của các đơn vị và theo dõi sát sao những biến động của các đơn vị. Và để thực hiện các việc này thật tốt thì phải hoàn thiện quy trình quản lý thu BHXH sao cho phù hợp. Từ khi BHXH Việt Nam được thành lập cho đến nay, quy trình quản lý thu được thực hiện ở 03 khâu: Khâu đăng ký, khâu thực hiện, khâu kiểm tra xác nhận đều do cơ quan BHXH và đơn vị sử dụng lao động đảm nhận nhưng kết quả thu được vẫn còn hạn chế. Tình trạng khai giảm, khai thiếu số lao động, quỹ tiến lương của đơn vị vẫn còn tồn tại, vẫn còn tình trạng nợ đọng tiền BHXH, trốn nghĩa vụ đóng BHXH của các chủ sử dụng lao động đặc biệt là khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Vì vậy, quy trình quản lý thu cần phải được tập trung hoàn thiện ở một số khâu như:
Khâu đăng ký: Khâu này sẽ vẫn do đơn vị sử dụng lao động đảm nhận nhưng sau đó cơ quan BHXH phải chịu trách nhiệm đối chiếu, rà soát một cách chi tiết danh sách của đơn vị.
Nên đưa thêm khâu điều tra khai thác đơn vị tham gia BHXH vào trong quá trình quản lý thu. Bởi quy trình quản lý thu hiện nay được áp dụng cho tất cả các loại đối tượng tham gia BHXH nhưng lại chưa thực sự phù hợp với đối tượng thuộc khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Do vậy, nếu đưa thêm khâu này vào trong quá trình quản lý thu sẽ làm cho công tác mở rộng đối tượng tham gia mang lại hiệu quả. Đặc biệt tiến hành khâu này ở khu vực DN NQD thì hiệu quả đạt được lại càng cao càng có nhiều đơn vị sử dụng lao động phải tham gia BHXH, từ đó số lượng lao động tham gia BHXH cũng tăng lên.
Trong khâu phân bổ nguồn kinh phí hỗ trợ thu cần ưu tiên khuyến khích UBND xã phường thị trấn, các phòng chức năng của quận, huyện, làm tốt công tác phối hợp và hỗ trợ thu BHXH ở khu vực DN NQD. Cần rà soát, cải tiến hệ thống biểu mẫu về thu BHXH sao cho dơn giản hơn, linh hoạt, thuận tiện cho người làm công tác BHXH và các doanh nghiệp về BHXH các cấp.
Bên cạnh đó, để khuyến khích mọi người tham gia BHXH tự nguyện cần đơn giản thủ tục để thuận lợi cho người đến đăng ký. Đặc biệt với các đối tượng không có chủ sử dụng lao động thì việc liên lạc với họ là khó khăn mà để trực tiếp người lao động phải tới cơ quan BHXH nộp là không hợp lý dễ gây ra sự mất kiên nhẫn ở loại đối tượng này. Vì vậy nên để chính quyền sở tại, nơi đối tượng đang sinh sống tiến hành thu BHXH rồi sau đó nộp lại cho BHXH, BHYT cấp sổ ghi xác nhận số tiền đã đóng.
Ngoài ra, BHXH Việt Nam cần phải nhanh chóng triển khai chính sách BHXH và các chế độ ban hành. Hơn nữa cần phải có kế hoạch phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí ở trung ương một cách thường xuyên để phổ biến, giải thích các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT cho toàn dân.
KẾT LUẬN
BHXH ở Việt Nam đã và đang khẳng định vai trò quan trọng và tính tất yếu của nó trong đời sống xã hội nhằm góp phần ổn định tình hình chính trị và an toàn xã hội, thúc đấy phát triển kinh tế xã hội đảm bảo đời sống cho người lao động. BHXH đã thực sự trở thành một công cụ để Nhà nước thực hiện chiến lược xã hội hóa các hoạt động xã hội và từng bước giảm dần sự bao cấp của Ngân sách Nhà nước thông qua việc xác lập trách nhiệm của người lao động và người sử dụng lao động cũng như sự đóng góp vào quỹ từ những nguồn lực khác nhau. Và để số vốn huy động vào quỹ BHXH ngày càng cao thì càng phải nâng cao hiệu quả thu. Tuy nhiên, để có thể thực hiện được điều này thì chúng ta cần phải giải quyết hài hòa các nhân tố tác động đến công tác thu và căn cứ vào các nhân tố đó để có những biện pháp điều chỉnh kịp thời.
Đề tài “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH tại BHXH Quận Long Biên” được chọn xuất phát từ những bức xúc tồn tại trong nhiều năm xung quanh công tác thu, từ những khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ và cũng là quyền lợi thu nộp BHXH của các đối tượng tham gia BHXH. Từ đó, đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường và hoàn thiện công tác thu BHXH tại địa bàn quận Long Biên.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ môn kinh tế bảo hiểm – Đại học kinh tế quốc dân: Giáo trình bảo hiểm – NXB Thống kê, Hà Nội, 2005.
Lương Đức Cường: Bảo hiểm xã hội và các văn bản hướng dẫn thi hành – NXB Tài chính, Hà Nội, 2006.
Hồ Sĩ Hà: Kinh tế bảo hiểm – NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 1994.
Trần Đình Hoan: Chính sách xã hội và đổi mới cơ chế thực hiện – NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997.
Khoa Khoa học quản lý – Đại học kinh tế quốc dân: Giáo trình chính sách kinh tế xã hội – NXB Lao động xã hội, Hà Nội, 2006.
Khoa Khoa học quản lý – Đại học kinh tế quốc dân: Giáo trình Khoa học quản lý tập I – NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 2002.
Khoa Khoa học quản lý – Đại học kinh tế quốc dân: Giáo trình Khoa học quản lý tập II – NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 2002.
Một số vấn đề về chính sách xã hội ở nước ta hiện nay – NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993.
Phạm Xuân Nam: Đổi mới chính sách xã hội, Luận cứ và giải pháp – NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997.
Bùi Huy Thảo: Thống kê bảo hiểm – NXB Thống kê, Hà Nội, 1996.
Tạp chí bảo hiểm xã hội, Số 07/2007 – NXB tạp chí bảo hiểm xã hội, Hà Nội, 2007.
Tạp chí bảo hiểm xã hội, Số 08/2007 – NXB tạp chí bảo hiểm xã hội, Hà Nội, 2007.
www.bhxhhn.com.vn
PHỤ LỤC
Biểu đồ 1: Biểu đồ thể hiện số tiền thu BHXH
và số tiền nợ BHXH tại quận Long Biên qua các năm
Chú thích:
: Số tiền nợ BHXH
: Số tiền thu BHXH
Biểu đồ 2: Biểu đồ thể hiện cơ cấu thu BHXH của các khối loại hình quản lý qua các năm tại quận Long Biên
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 12320.doc