Chuyên đề Một số giải pháp nhằm hoàn thiện phương thức thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng Công thương Thanh Xuân

2 T¨ng tr­ëng tuyÖt ®èi 62,942 314,494 284,273 Tèc ®é t¨ng (%) 16.9 72.1 37.9 Nguån: Phßng Kinh doanh Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy n¨m 2000 tæng d­ Nî ®¹t 373.213 triÖu ®ång, n¨m 2001 tæng d­ Nî ®¹t 436.155 triÖu ®ång, t¨ng 62.942 triÖu ®ång so víi n¨m 2000, tèc ®é t¨ng ®¹t 16,9%, n¨m 2002 tæng d­ Nî ®¹t 750.649 triÖu ®ång, t¨ng 314.494 triÖu ®ång so víi n¨m 2001, tèc ®é t¨ng ®¹t 72,1%, ®Õn n¨m 2003 tæng d­ Nî lµ 1.034.922 triÖu ®ång, t¨ng 284.273 triÖu ®ång so víi n¨m 2002, tèc ®é t¨ng lµ 37,9%. ChØ trong vßng 3 n¨m khèi l­îng tÝn dông t¨ng lªn ®¸ng kÓ: n¨m 2000 tæng d­ Nî ®¹t 373.213 triÖu ®ång ®Õn n¨m 2003 con sè nµy lªn tíi 1.034.922 triÖu ®ång t¨ng gÊp 2,8 lÇn so víi n¨m 2000. Cïng víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cung cÊp, chi nh¸nh ®· më réng lÜnh vùc ®Çu t­, t¨ng c­êng më réng quan hÖ víi c¸c Tæng C«ng ty 90,91 vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh ®Ó tiÕp cËn ®Çu t­ vèn nh­: C«ng ty giÇy Th­îng §×nh, c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ...Kh«ng nh÷ng cho vay dù ¸n lín mµ chi nh¸nh cßn cho vay nh÷ng dù ¸n võa vµ nhá cã tæng vèn ®Çu t­ tõ vµi tr¨m ®Õn vµi chôc tû ®ång nh­ cho vay C«ng ty Licogi, C«ng ty x©y dùng sè 6... chñ yÕu cho vay ®Ó mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ. Tõ khi t¸ch ra thµnh chi nh¸nh ®éc lËp, NH ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng mét c¸ch chÆt chÏ nªn Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh trong nh÷ng n¨m qua lµ thÊp, kh«ng g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng cña chi nh¸nh. Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n ®· ®Ò ra nh÷ng chiÕn l­îc ho¹t ®éng víi môc tiªu ®Æt ra lµ “ph¸t triÓn, an toµn vµ hiÖu qu¶”. §i liÒn víi môc tiªu t¨ng tr­ëng tÝn dông, d­ Nî tÝn dông ngµy cµng t¨ng tr­ëng liªn tôc qua c¸c n¨m, tËp trung chñ yÕu vµo khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc, Nî qu¸ h¹n ®­îc chi nh¸nh tÝch cùc ®«n ®èc, xö lý thu håi b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nh­: ®«n ®èc th­êng xuyªn kh¸ch hµng cã nguån thu hµng th¸ng dïng ®Ó tr¶ nî dÇn, b¸n tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó cã tiÒn tr¶ nî, phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, c¸c c¬ quan ®oµn thÓ gi¸o dôc r¨n ®e con nî cè t×nh ch©y ú. §Æc biÖt, Nî qu¸ h¹n n¨m 2002 b»ng kh«ng (0), viÖc kh«ng cã Nî qu¸ h¹n trong n¨m thùc sù ®· trë thµnh niÒm m¬ ­íc vµ kú väng cña nhiÒu ®¬n vÞ vµ tæ chøc tÝn dông trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Bëi lÜnh vùc kinh doanh trong ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng vèn lµ mét ho¹t ®éng ®Æc thï chøa ®ùng vµ tiÒm Èn rñi ro cao, kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thÓ hiÖn râ nÐt chØ tiªu chÊt l­îng tÝn dông vµ Nî qu¸ h¹n b»ng kh«ng thÓ hiÖn chÊt l­îng kinh doanh an toµn vµ hiÖu qu¶ cña NHCT Thanh Xu©n. 2.1.3.2. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ chi tr¶ kiÒu hèi: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, diÔn biÕn vÒ tû gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi diÔn ra rÊt phøc t¹p. Víi môc tiªu kinh doanh ngo¹i tÖ nh»m môc ®Ých ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô kinh doanh gãp phÇn lµm t¨ng d­ Nî tÝn dông, kh«ng hoµn toµn lÊy l·i kinh doanh ngo¹i tÖ lµm tiªu chÝ mµ v× ho¹t ®éng chung cña chi nh¸nh. Tuy nhiªn, víi kinh nghiÖm vµ sù nhanh nh¹y cña m×nh, chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i hèi ®­îc phÐp: Giao ngay, kú h¹n... kh«ng nh÷ng phôc vô nhu cÇu kh¸ch hµng (thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu...) mµ cßn ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ trong tæng lîi nhuËn chung. N¨m 2002, doanh sè mua lµ 48.244,89 USD, doanh sè b¸n lµ 52.545,68 USD. VÒ chi tr¶ kiÒu hèi, hiÖn nay chi nh¸nh ®· sö dông c¸c hÖ thèng thanh to¸n chuyÓn tiÒn quèc tÕ nh­: Weston Union..., phôc vô kh¸ch hµng trong n­íc nhËn tiÒn kiÒu hèi ngµy mét nhanh chãng, an toµn, doanh sè ngµy mét t¨ng ph¶n ¸nh chÊt l­îng cña dÞch vô. B¶ng 2.3: T×nh h×nh chi tr¶ kiÒu hèi t¹i Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n §¬n vÞ: USD N¨m Sè mãn Sè tiÒn chi tr¶ 2001 156 513.233,00 2002 278 869.854,00 2003 283 1.033.075,00 Nguån: Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i 2.1.3.3. C«ng t¸c tiÒn tÖ kho quü: Ho¹t ®éng thu chi tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ cña d©n c­ vµ tæ chøc kinh tÕ ®­îc chi nh¸nh ®¶m b¶o kÞp thêi, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng tån ®äng ®Ó kh¸ch hµng ph¶i chê ®îi. ViÖc kiÓm ®Õm, ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n tiÒn vµ giÊy tê cã gi¸, thu chi an toµn tuyÖt ®èi, chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é qu¶n lý ch×a kho¸, chÕ ®é ra vµo kho, c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý kho quü, më vµ theo dâi sæ s¸ch s¹ch sÏ, nghiªm tóc vµ tu©n thñ triÖt ®Ó ®óng QuyÕt ®Þnh sè 247 cña Thèng ®èc NHNN ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ chÕ ®é kho quü. KÕt qu¶ c«ng t¸c vÒ thu chi tiÒn mÆt cña chi nh¸nh: n¨m 2002 tæng thu tiÒn mÆt lµ 1.698.587 triÖu ®ång t¨ng 466.871 triÖu ®ång so víi n¨m 2001, tèc ®é t¨ng 138%. 2.1.3.4. C«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh: Víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, phong c¸ch giao dÞch tËn t×nh chu ®¸o, c«ng t¸c thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö vµ chuyÓn tiÒn ph¶i tr¶ lu«n ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ an toµn, t¹o lßng tin vµ thu hót kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch. N¨m 2002, sè l­îng kh¸ch hµng míi ®Õn giao dÞch vµ chuyÓn tiÒn t¨ng 356 kh¸ch hµng so víi n¨m 2001. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt n¨m 2002 ®¹t 11.943.470 triÖu ®ång, t¨ng 1.286.741 triÖu ®ång so víi n¨m 2001, tèc ®é t¨ng 112,74% chiÕm 81,56% tæng khèi l­îng thanh to¸n qua ng©n hµng n¨m 2002. 2.1.3.5. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé: Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh cña chi nh¸nh cã ®­îc kÕt qu¶ æn ®Þnh vµ lu«n t¨ng tr­ëng v÷ng ch¾c cã ®ãng gãp rÊt quan träng cña c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé. §©y lµ m¶ng c«ng viÖc chuyªn m«n bao trïm lu«n ®­îc chi nh¸nh quan t©m, ho¹t ®éng cã kû c­¬ng, ®óng quy chÕ, ®óng th«ng lÖ. C¸n bé kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé lu«n thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm lµ ng­êi trong cuéc cã tiÕng nãi riªng nh»m cËp nhËt trong viÖc ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt ®Ó kÞp thêi chØnh söa vµ rót kinh nghiÖm cho tÊt c¶ c¸c kh©u nghiÖp vô liªn quan. Mét chi nh¸nh ng©n hµng sinh sau trªn ®Þa bµn Hµ Néi, thÞ phÇn nguån vèn vµ thÞ phÇn d­ Nî tÝn dông còng nh­ dÞch vô kinh doanh cña NHCT Thanh Xu©n cßn khiªm tèn, nh­ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh v÷ng ch¾c, mÆt b»ng c©n ®èi an toµn vµ hiÖu qu¶ trong nhiÒu n¨m qua ë NHCT Thanh Xu©n lµ mét ®iÓn h×nh ®¸ng ®­îc ghi nhËn. 2.2. thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i chi nh¸nh Nhct thanh xu©n. 2.2.1.Quy tr×nh thùc hiÖn thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C t¹i chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n. 2.2.1.1. Quy tr×nh thanh to¸n L/C nhËp khÈu: B­íc 1: TiÕp nhËn hå s¬ xin më L/C: Hå s¬ xin më L/C cña Kh¸ch hµng bao gåm: QuyÕt ®Þnh thµnh lËp (§èi víi doanh nghiÖp quan hÖ giao dÞch lÇn ®Çu) §¨ng ký kinh doanh (§èi víi doanh nghiÖp giao dÞch lÇn ®Çu) §¨ng ký m· sè xuÊt nhËp khÈu – nÕu cã (Doanh nghiÖp giao dÞch lÇn ®Çu) Hîp ®ång ngo¹i th­¬ng gèc (Tr­êng hîp ký hîp ®ång qua FAX th× ®¬n vÞ ph¶i ký vµ ®ãng dÊu trªn b¶n photo ®Ó x¸c nhËn viÖc ký hîp ®ång vµ ®¬n vÞ hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh trung thùc vµ hîp ph¸p cña b¶n hîp ®ång). GiÊy phÐp nhËp khÈu cña Bé Th­¬ng m¹i (nÕu mÆt hµng nhËp khÈu thuéc danh môc qu¶n lý quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh XNK trong n¨m cña ChÝnh phñ) Cam kÕt thanh to¸n, hîp ®ång tÝn dông (tr­êng hîp vay vèn), c«ng v¨n phª duyÖt cho më L/C tr¶ chËm cña NHCT VN (nÕu më L/C tr¶ chËm), Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ (nÕu cã) §¬n xin më L/C B¶n gi¶i tr×nh më L/C do phßng tÝn dông cña Ng©n hµng lËp ®­îc Gi¸m ®èc hoÆc ng­êi ®­îc Gi¸m ®èc uû quyÒn phª duyÖt TÊt c¶ c¸c chøng tõ trªn ®Òu ph¶i xuÊt tr×nh b¶n gèc vµ l­u l¹i Ng©n hµng b¶n photo cã ®ãng dÊu treo cña ®¬n vÞ. Riªng c¸c chøng tõ sau ph¶i l­u b¶n gèc: Cam kÕt thanh to¸n, hîp ®ång vay vèn, hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ, ®¬n xin më L/C cña kh¸ch hµng, b¶n gi¶i tr×nh më L/C. C¸n bé thanh to¸n quèc tÕ khi tiÕp nhËn hå s¬ xin më L/C cña kh¸ch hµng ph¶i kiÓm tra vµ ph¶i ®¶m b¶o hå s¬ cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau: B¶o ®¶m tÝnh ph¸p lý cña c¸c chøng tõ mµ kh¸ch hµng xuÊt tr×nh. ViÖc thanh to¸n ph¶i phï hîp víi chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc Cã ®¬n xin më L/C phï hîp víi yªu cÇu vµ quy ®Þnh cña Ng©n hµng, néi dung L/C kh«ng chøa ®ùng rñi ro cho Ng©n hµng. Cã c¬ së b¶o ®¶m thanh to¸n L/C phï hîp víi quy ®Þnh hiÖn hµnh cña NHCT VN (møc ký quü, vèn vay, cam kÕt thanh to¸n, h¹n møc cho vay vµ b¶o l·nh...) Néi dung cña c¸c tµi liÖu trong hå s¬ kh«ng m©u thuÉn víi nhau. B¶n gi¶i tr×nh më L/C (nÕu ký quü <100% trÞ gi¸ L/C) ph¶i ®­îc Tr­ëng phßng tÝn dông hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn vµ Gi¸m ®èc chi nh¸nh hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn phª duyÖt chuyÓn xuèng phßng TTQT lµm c¨n cø më L/C Sau khi më L/C, thanh to¸n viªn ph¶i ghi trªn hîp ®ång gèc sè L/C ®· më, trÞ gi¸ L/C vµ ngµy ph¸t hµnh L/C, ký tªn trªn hîp ®ång (hîp ®ång gèc cã thÓ tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng nÕu cã yªu cÇu) B­íc 2: Ph¸t hµnh L/C nhËp khÈu: (1) T¹o hå s¬ L/C nhËp khÈu: Khi kh¸ch hµng héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh, Thanh to¸n viªn tiÕn hµnh më hå s¬ L/C nhËp khÈu trªn m¸y vi tÝnh trong ch­¬ng tr×nh IBS. Ch­¬ng tr×nh sÏ tù ®éng kiÓm tra c¸c yÕu tè cÇn thiÕt theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ viÖc ph¸t hµnh L/C nhËp khÈu cña NHCT VN. Tr­êng hîp më L/C cho doanh nghiÖp thuéc diÖn ®­îc h­ëng ­u ®·i n»m ngoµi quy ®Þnh chung, viÖc më L/C ph¶i do c¸n bé cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Thanh to¸n viªn sÏ bá qua lÖnh kiÓm tra hå s¬ më L/C, m¸y tÝnh sÏ th«ng b¸o L/C nµy ch­a ®­îc kiÓm tra hå s¬ më L/C khi Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn tÝnh ký hiÖu mËt cho L/C ®ã. NÕu chÊp nhËn tÝnh ký hiÖu mËt, m¸y tÝnh sÏ ghi l¹i thêi ®iÓm tÝnh ký hiÖu mËt vµ ng­êi tÝnh ký hiÖu mËt cïng víi ng­êi phª duyÖt më L/C trong quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh sÏ hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. (2) T¹o ®iÖn L/C Sau khi hoµn tÊt hå s¬ L/C nhËp khÈu, trªn c¬ së ®¬n xin më L/C, thanh to¸n viªn tiÕn hµnh t¹o ®iÖn L/C trªn tËp tin MT700. Qu¸ tr×nh nhËp d÷ liÖu, Thanh to¸n viªn ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh vÒ c¸ch lËp, sö dông ®iÖn MT700 cña NHCT VN vµ l­u ý c¸c vÊn ®Ò sau: nÕu Kh¸ch hµng kh«ng chØ ®Þnh NH th«ng b¸o th× Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn cã quyÒn lùa chän NH th«ng b¸o (nÕu kh«ng th× ®Ó trèng tr­êng RECEIVER); NÕu L/C thanh to¸n b»ng vèn vay hoÆc ký quü < 100% gi¸ trÞ L/C th× quy ®Þnh B/L lËp theo lÖnh cña NH; Tr­êng hîp më L/C x¸c nhËn ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh sau: Chi nh¸nh ph¶i liªn hÖ tr­íc víi Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn cña Héi së chÝnh ®Ó chän NH x¸c nhËn, tr­êng M49 ghi CONFIRM, tr­êng M41A ghi available with confirming bank by..., tr­êng M71B ghi râ phÝ x¸c nhËn do bªn nµo chÞu; Tuú tõng kh¸ch hµng, mÆt hµng nhËp khÈu, yªu cÇu cña NH x¸c nhËn, møc ký quü vµ møc phÝ më L/C x¸c nhËn cã thÓ cao h¬n më L/C kh«ng x¸c nhËn. Sau khi hoµn thiÖn viÖc nhËp d÷ liÖu trªn tËp tin MT700, Thanh to¸n viªn kiÓm so¸t ®èi chiÕu gi÷a L/C víi Hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ §¬n xin më L/C, kiÓm tra bót to¸n ký quü, tµi s¶n thÕ chÊp, thu phÝ...NÕu khíp ®óng th× l­u bøc ®iÖn trong ch­¬ng tr×nh, m¸y tÝnh sÏ tù ®éng chuyÓn bøc ®iÖn ®Ó kiÓm so¸t, tù ®éng in L/C (2 b¶n) vµ PhiÕu chuyÓn kho¶n, Thanh to¸n viªn ký vµo vÞ trÝ quy ®Þnh trªn L/C vµ PhiÕu chuyÓn kho¶n, sau ®ã chuyÓn toµn bé Hå s¬ L/C cho Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn kiÓm so¸t. B­íc 3: KiÓm so¸t L/C Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn ph¶i kiÓm so¸t l¹i toµn bé hå s¬ L/C, nÕu héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt th× tiÕn hµnh kiÓm so¸t toµn bé néi dung cña L/C ®Ó ®¶m b¶o sù khíp ®óng gi÷a néi dung cña hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, ®¬n xin më L/C...nÕu cã ®iÒu kho¶n nµo bÊt lîi cho Kh¸ch hµng vµ/hoÆc cho NH ph¸t hµnh th× NH khÈn tr­¬ng th«ng b¸o cho kh¸ch hµng ®Ò nghÞ söa ®æi §¬n xin më L/C lµm c¨n cø söa L/C nh»m gi¶m ho¸ rñi ro. B­íc 4: Söa ®æi L/C: (1) T¹o ®iÖn söa ®æi: Sau khi L/C ®· ®­îc ph¸t hµnh, khi cã nhu cÇu söa ®æi, Kh¸ch hµng ph¶i göi §¬n ®Ò nghÞ söa ®æi L/C göi NH, Thanh to¸n viªn cã tr¸ch nhiÖm nhËn yªu cÇu söa ®æi cña Kh¸ch hµng, kiÓm tra c¸c ®iÒu kho¶n söa ®æi, nÕu thÊy hîp lý th× tiÕn hµnh nhËp d÷ liÖu söa ®æi trªn mÉu ®iÖn MT707, Chi nh¸nh ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ c¸ch lËp vµ sö dông tËp tin MT 707 cña NHCT VN (2) KiÓm so¸t: Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn cã tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t ®iÖn söa ®æi, nÕu khíp ®óng víi §¬n ®Ò nghÞ söa ®æi L/C cña Kh¸ch hµng vµ c¸c ®iÒu kho¶n söa ®æi lµ hîp lý, c¸c bót to¸n h¹ch to¸n ®óng, Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn sÏ ký trªn ®iÖn söa ®æi vµ PhiÕu chuyÓn kho¶n. §iÖn söa ®æi L/C vµ hå s¬ söa ®æi L/C ®­îc chuyÓn cho Gi¸m ®èc chi nh¸nh hoÆc ng­êi ®­îc Gi¸m ®èc uû quyÒn phª duyÖt. Sau ®ã, Hå s¬ söa ®æi L/C ®­îc chuyÓn l¹i cho Tr­ëng phßng TTQT tÝnh ký hiÖu mËt ®Ó chuyÓn bøc ®iÖn ®ã vÒ Héi së chÝnh ®Ó chuyÓn tiÕp cho Ng­êi h­ëng th«ng qua NH ®¹i lý. B­íc 5: NhËn – kiÓm tra vµ xö lý chøng tõ, thanh to¸n/ chÊp nhËn thanh to¸n: Sau khi nhËn ®­îc bé chøng tõ, Thanh to¸n viªn ph¶i vµo sæ theo dâi giao nhËn chøng tõ, ghi ngµy nhËn chøng tõ, ký vµ ®ãng dÊu ®¬n vÞ m×nh trªn Covering letter ®ång thêi nhËp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµo hå s¬ bé chøng tõ trong ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh. Trong vßng 5 ngµy lµm viÖc, kÓ tõ ngµy nhËn chøng tõ tõ B­u ®iÖn, Chi nh¸nh ph¹i hoµn tÊt viÖc kiÓm tra chøng tõ. Qu¸ thêi h¹n trªn, Chi nh¸nh mÊt quyÒn khiÕu n¹i vÒ chøng tõ. Néi dung kiÓm tra bao gåm: Sè l­îng cña tõng lo¹i chøng tõ theo quy ®Þnh cña L/C, sù phï hîp cña chøng tõ víi c¸c ®iÒu kiÖn cña L/C, sù nhÊt qu¸n thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña c¸c chøng tõ, sù phï hîp cña c¸c chøng tõ víi UCP 500 cña ICC (tr­êng hîp L/C quy ®Þnh tu©n thñ UCP 500 cña ICC)...ViÖc kiÓm tra chøng tõ ph¶i ®­îc thùc hiÖn qua 2 c¸n bé (kiÓm tra kÐp). Sau khi kiÓm tra, Thanh to¸n viªn ph¶i lËp PhiÕu kiÓm tra chøng tõ cã ch÷ ký cña c¸c c¸n bé kiÓm tra. Sau ®ã, toµn bé hå s¬ L/C kÌm theo bé chøng tõ vµ PhiÕu kiÓm tra chøng tõ ®­îc chuyÓn cho Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn kiÓm so¸t vµ ký x¸c nhËn ®· kiÓm tra trªn PhiÕu kiÓm tra chøng tõ. Tr­êng hîp chøng tõ kh«ng cã sai sãt hoÆc cã sai sãt nh­ng ng­êi nhËp khÈu ®· chÊp nhËn thanh to¸n (b»ng vèn tù cã/ nÕu b»ng vèn vay th× ph¶i cã sù chÊp nhËn cña NH b»ng v¨n b¶n) th× NH tiÕn hµnh thanh to¸n theo quy ®Þnh (lËp ®iÖn MT202, göi liªn 1 cña Hèi phiÕu ®· chÊp nhËn thanh to¸n...) Tr­êng hîp chøng tõ cã sai sãt: Trong kho¶ng thêi gian cho phÐp nÕu kiÓm tra thÊy sù sai sãt vÒ sè l­îng hoÆc néi dung chøng tõ th× ph¶i lËp tøc th«ng b¸o ngay cho NH th­¬ng l­îng ®ång thêi liªn hÖ víi Kh¸ch hµng cña m×nh ®Ó chê chÊp nhËn thanh to¸n. NÕu Kh¸ch hµng chÊp nhËn sai sãt th× tiÕn hµnh nh­ trªn, ng­îc l¹i, trong vßng 5 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn th«ng b¸o sai sãt chøng tõ cña NH, Kh¸ch hµng ph¶i b¸o ngay quyÕt ®Þnh cña m×nh cho NH. NÕu sau 5 ngµy, Kh¸ch hµng kh«ng cã ý kiÕn th× coi nh­ Kh¸ch hµng tõ chèi chøng tõ. B­íc 6: §ãng hå s¬ L/C nhËp khÈu: §ãng hå s¬ L/C nhËp khÈu khi L/C nhËp khÈu ®­îc huû bá, ®· thanh to¸n hÕt hoÆc kh«ng cßn gi¸ trÞ thanh to¸n, tõ chèi thanh to¸n vµ bé chøng tõ ®· göi tr¶ l¹i NH göi chøng tõ. Nh÷ng L/C kh«ng cßn hiÖu lùc sÏ tù ®éng ®­îc ®ãng hå s¬ sau 1 th¸ng kÓ tõ ngµy hÕt h¹n hiÖu lùc cña L/C. B­íc 7: L­u tr÷ chøng tõ: Gåm c¸c chøng tõ sau: Hå s¬ më L/C cña Kh¸ch hµng, b¶n gèc cña L/C cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña c¸c c¸n bé liªn quan, c¸c ®¬n xin söa ®æi L/C cña kh¸ch hµng, c¸c bøc ®iÖn giao dÞch cã liªn quan, b¶n Copy toµn bé c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh theo L/C kÌm ho¸ ®¬n ChuyÓn ph¸t nhanh, PhiÕu kiÓm tra bé chøng tõ cña NH, B¶n th«ng b¸o sai sãt chøng tõ cña NH vµ chÊp nhËn thanh to¸n cña Kh¸ch hµng. 2.2.1.2. Quy tr×nh thanh to¸n L/C xuÊt khÈu: B­íc 1: NhËn L/C hoÆc söa ®æi L/C Chi nh¸nh ®­îc phÐp nhËn, th«ng b¸o L/C vµ th«ng b¸o söa ®æi L/C cho kh¸ch hµng trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: NhËn ®­îc th«ng b¸o L/C ®· ®­îc x¸c thùc tõ Héi së chÝnh HoÆc nhËn ®­îc th«ng b¸o L/C ®· ®­îc x¸c thùc tõ c¸c Ng©n hµng kh¸c cã uy tÝn trong n­íc. Tr­íc khi th«ng b¸o cho Kh¸ch hµng L/C vµ söa ®æi liªn quan ®Õn L/C ®¶m b¶o tÝnh x¸c thùc cña L/C hoÆc söa ®æi L/C nh­ sau: B¶n gèc L/C, b¶n gèc cña c¸c söa ®æi liªn quan ®· ®­îc x¸c thùc, b¶n gèc th«ng b¸o L/C, b¶n gèc th«ng b¸o söa ®æi L/C cña NH th«ng b¸o ®Ó x¸c minh ®­îc tÝnh ch©n thùc cña L/C vµ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n L/C cßn gi¸ trÞ ch­a thanh to¸n ®Ó cã thÓ göi ®i ®ßi tiÒn NH ph¸t hµnh hoÆc NH ®­îc chØ ®Þnh thanh to¸n. B­íc 2: KiÓm tra chøng tõ: Chi nh¸nh ®­îc phÐp nhËn, kiÓm tra vµ xö lý chøng tõ trong ph¹m vi 5 ngµy lµm viÖc kÓ tõ sau ngµy nhËn chøng tõ. ViÖc kiÓm tra chøng tõ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh qua 2 Thanh to¸n viªn (kiÓm tra kÐp) vµ lËp PhiÕu kiÓm tra chøng tõ. Thanh to¸n viªn cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra chøng tõ nh­ sau: X¸c thùc L/C gèc; kiÓm tra sè l­îng, lo¹i chøng tõ ®èi chiÕu víi b¶ng kª chøng tõ cña kh¸ch hµng vµ quy ®Þnh trong L/C; kiÓm tra c¸c néi dung trªn tõng lo¹i chøng tõ b¶o ®¶m phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong L/C; kiÓm tra sù thèng nhÊt gi÷a c¸c chøng tõ... NÕu L/C thanh to¸n nhiÒu lÇn th× mâi lÇn kh¸ch hµng xuÊt tr×nh chøng tõ, Thanh to¸n viªn ph¶i ghi râ tõng lÇn xuÊt tr×nh chøng tõ vµ thanh to¸n trªn b¶n th«ng b¸o ®ã. Tr­êng hîp chøng tõ kh«ng cã sai sãt, Thanh to¸n viªn xö lý nh­ sau: LËp b¶ng kª chøng tõ kÌm chØ thÞ hoµn tiÒn; chuyÓn toµn bé chøng tõ kÌm Covering Letter cho Tr­ëng phßng TTQT kiÓm so¸t. Tr­ëng phßng TTQT cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra sù khíp ®óng gi÷a hå s¬ më L/C, Covering Letter víi chØ dÉn hoµn tiÒn ghi trªn L/C cña NH ph¸t hµnh, nÕu khíp ®óng th× ký trªn bøc ®iÖn. Sau ®ã, chøng tõ ®­îc chuyÓn cho Gi¸m ®èc hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn kiÓm so¸t vµ ký c¸c chøng tõ sau: Ký hËu Hèi phiÕu, ký trªn Covering Letter. Chøng tõ hoµn thiÖn ®­îc chuyÓn l¹i Tr­ëng phßng TTQT hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn tÝnh ký hiÖu mËt bøc ®iÖn. Cuèi cïng, Thanh to¸n viªn sÏ ®ãng gãi chøng tõ kÌm Covering Letter vµ chuyÓn ®Õn NH nhËn qua dÞch vô chuyÓn ph¸t nhanh (sau khi sao chôp vµ l­u gi÷ mét b¶ng kª chøng tõ vµ mét b¶n photo chøng tõ t¹i Chi nh¸nh). Tªn vµ ®Þa chØ cña NH nhËn chøng tõ kÌm chØ thÞ hoµn tiÒn ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c nh­ quy ®Þnh trong L/C. Tr­êng hîp chøng tõ cã sai sãt, mµ c¸c sai sãt cã thÓ söa ch÷a ®­îc th× Thanh to¸n viªn ®Ò nghÞ Kh¸ch hµng thay thÕ hoÆc söa ch÷a (trong kho¶ng thêi gian hiÖu lùc cña L/C); nÕu kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc, ®Ò nghÞ Kh¸ch hµng yªu cÇu ng­êi mua söa ®æi L/C hoÆc th«ng b¸o cho NH ph¸t hµnh b»ng ®iÖn MT799 nªu râ c¸c sai sãt, xin chÊp nhËn thanh to¸n víi ®iÒu kiÖn Kh¸ch hµng hoµn toµn chÞu rñi ro; sai sãt kh«ng ®­îc NH ph¸t hµnh chÊp nhËn, ®Ò nghÞ Kh¸ch hµng chuyÓn sang h×nh thøc thanh to¸n Nhê thu hoÆc tr¶ l¹i chøng tõ cho Kh¸ch hµng. NÕu Kh¸ch hµng ®· söa ch÷a c¸c sai sãt, NH ph¸t hµnh chÊp nhËn thanh to¸n, L/C ®· ®­îc söa th× Chi nh¸nh cÇn thùc hiÖn c¸c b­íc ®Ó ®ßi tiÒn nh­ trªn. B­íc 3: NhËp hå s¬ vµ theo dâi thanh to¸n bé chøng tõ hµng xuÊt ®· göi ®i ®ßi tiÒn. Tr­êng hîp ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn, sau 3 - 5 ngµy, nÕu Chi nh¸nh kh«ng nhËn ®­îc b¸o Cã th× ph¶i tra so¸t NH nhËn ®iÖn B­íc 4: ChiÕt khÊu bé chøng tõ: Chi nh¸nh chØ ®­îc phÐp nhËn vµ chiÕt khÊu bé chøng tõ hµng xuÊt víi c¸c ®iÒu kiÖn nh­ sau: L/C quy ®Þnh cã gi¸ trÞ th­¬ng l­îng, chiÕt khÊu, thanh to¸n t¹i bÊt cø NH nµo hoÆc cã gi¸ trÞ th­¬ng l­îng chiÕt khÊu t¹i Chi nh¸nh. L/C cho phÐp thanh to¸n ngay. C¸c quy ®Þnh trong L/C ph¶i hîp lý, râ rµng vµ cô thÓ, kh«ng mang rñi ro cho NH chiÕt khÊu. NH ph¸t hµnh/ NH x¸c nhËn lµ ng©n hµng cã uy tÝn trªn tr­êng quèc tÕ, t×nh h×nh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh tèt, cã thiÖn chÝ Bé chøng tõ kiÓm tra ®¶m b¶o hoµn h¶o, phï hîp víi L/C vµ xuÊt tr×nh trong thêi h¹n hiÖu lùc quy ®Þnh cña L/C. MÆt hµng xuÊt khÈu ph¶i lµ hµng cã chÊt l­îng, tiªu thô dÔ dµng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ gi¸ hµng æn ®Þnh. §Ó ®­îc chiÕt khÊu, kh¸ch hµng ph¶i cã ®¬n xin chiÕt khÊu vµ cam kÕt thùc hiÖn quyÒn truy ®ßi cña NH trong tr­êng hîp kh«ng ®ßi ®­îc tiÒn theo chØ dÉn cña NH ph¸t hµnh vµ chÞu tÊt c¶ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn thanh to¸n L/C. Tû lÖ chiÕt khÊu cho Kh¸ch hµng tuú theo lo¹i tiÒn, c¸ch ®ßi tiÒn, thêi gian dù kiÕn thanh to¸n, c¸c chi phÝ liªn quan, mèi quan hÖ víi NH ph¸t hµnh, kh¶ n¨ng tiªu thô mÆt hµng ®ã vµ do Gi¸m ®èc Chi nh¸nh quyÕt ®Þnh trªn c¬ së tê tr×nh cña bé phËn Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu vµ TÝn dông. Bé phËn Thanh to¸n XNK chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kiÓm tra sù hoµn h¶o cña bé chøng tõ hµng xuÊt, bé phËn TÝn dông chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thÈm ®Þnh t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ vµ kh¶ n¨ng båi hoµn cña kh¸ch hµng khi NH ph¸t hµnh/NH x¸c nhËn tõ chèi thanh to¸n. Gi¸m ®èc chi nh¸nh cã quyÒn th­¬ng l­îng hoÆc chiÕt khÊu bé chøng tõ L/C hµng xuÊt khÈu vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. B­íc 5: Thanh to¸n/ ChÊp nhËn thanh to¸n L/C xuÊt khÈu: NhËn b¸o Cã MT910 vÒ thanh to¸n L/C xuÊt khÈu, Thanh to¸n viªn dïng ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh kiÓm tra sè L/C ®­îc thanh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh Ng­êi h­ëng, kiÓm tra l¹i bót to¸n, nhËp sè tµi kho¶n ®­îc ghi Cã. Thanh to¸n viªn kiÓm so¸t l¹i lÇn n÷a néi dung ®iÖn vµ c¸c bót to¸n nÕu khíp ®óng th× l­u bøc ®iÖn vµ in PhiÕu chuyÓn kho¶n. TÊt c¶ c¸c PhiÕu, chøng tõ ®i kÌm ®Òu ph¶i ®­îc kiÓm so¸t bëi Tr­ëng phßng TTQT. B­íc 6: §ãng hå s¬ bé chøng tõ L/C xuÊt: §Ó ®ãng hå s¬ theo dâi bé chøng tõ L/C hµng xuÊt khÈu, Thanh to¸n viªn ph¶i sö dông ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh, ghi râ mét trong c¸c lý do ®Ó ®ãng hå s¬ sau: Bé chøng tõ ®· ®­îc thanh to¸n; Bé chøng tõ bÞ tõ chèi thanh to¸n; ChuyÓn sang h×nh thøc thanh to¸n kh¸c; Tr¶ l¹i bé chøng tõ. B­íc 7: L­u tr÷ chøng tõ L/C hµng xuÊt khÈu; bao gåm c¸c chøng tõ sau: B¶n gèc cña L/C vµ c¸c b¶n gèc söa ®æi L/C ®· ®­îc x¸c thùc; B¶n gèc th«ng b¸o L/C vµ th«ng b¸o söa ®æi L/C cã liªn quan cña NH th«ng b¸o; C¸c bøc ®iÖn giao dÞch cã liªn quan ®Õn L/C; B¶ng kª giao nép chøng tõ cña Kh¸ch hµng; B¶ng photo cña toµn bé c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh theo L/C; Ho¸ ®¬n göi chøng tõ do B­u ®iÖn cÊp... 2.2.2. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C t¹i NHCT Thanh Xu©n. 2.2.2.1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: NHCT Thanh Xu©n thµnh lËp tõ 01/03/1999 vµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lµ ho¹t ®éng ra ®êi vµ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña NHCT chi nh¸nh Thanh Xu©n. KÓ tõ khi ra ®êi, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña NHCT Thanh Xu©n ®· kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. HiÖn nay, NHCT chi nh¸nh Thanh Xu©n cã quan hÖ ®¹i lý víi h¬n 600 NH trªn thÕ giíi, thùc hiÖn ®Çy ®ñ tÊt c¶ c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ hiÖn ®¹i, bao gåm: ChuyÓn tiÒn (Mail transfer – MT & Telegraph transfer – TT), Nhê thu bao gåm c¶ Nhê thu tr¬n vµ Nhê thu kÌm chøng tõ (D/A & D/P), ®Æc biÖt lµ TÝn dông chøng tõ (D/C hoÆc L/C) - ®©y lµ ph­¬ng thøc ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng nhÊt. Víi sè l­îng dÞch vô ®a d¹ng, phôc vô ph¹m vi kh¸ch hµng réng lín do ®ã NHCT Thanh Xu©n ngµy cµng uy tÝn trong nghiÖp vô cña m×nh. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch thanh to¸n L/C t¹i NH ngµy cµng nhiÒu, kh«ng chØ nh÷ng kh¸ch hµng trong ®Þa bµn quËn, mµ cßn cã rÊt nhiÒu kh¸ch hµng lín, thuéc Tæng C«ng ty 90, 91 nh­: Tæng C«ng ty l­¬ng thùc miÒn B¾c, C«ng ty ¤t« - Xe m¸y Thanh Xu©n thuéc Bé C«ng an, C«ng ty may 19/5, Tæng C«ng ty X©y dùng Hµ néi (LICOGI), C«ng ty may Th¨ng Long (THALOGA)...Ngoµi ra, hiÖn nay Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ cña NHCT Thanh Xu©n cã mét ®éi ngò kh¸ch hµng truyÒn thèng trung thµnh réng lín nh­: C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ (HHC), C«ng ty s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i vËt t­ thiÕt bÞ GTVT (TMT), C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Hïng V­¬ng (VFC), Tæng C«ng ty S«ng §µ.v.v... B¶ng 2.4: T×nh h×nh Thanh to¸n quèc tÕ qua c¸c n¨m t¹i NHCT Thanh Xu©n §¬n vÞ : USD ChØ tiªu N¨m ChuyÓn tiÒn Nhê thu TÝn dông Chøng tõ 2001 4,400,665.00 345,020.00 21,059,923.00 2002 2,913,068.00 668,947.00 34,460,295.00 2003 4,852,493.00 743,776.00 18,301,104.55 Nguån: Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i Nh­ vËy, ph­¬ng thøc L/C lµ ph­¬ng thøc chiÕm tû träng lín nhÊt trong c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ thÓ hiÖn sù ­u viÖt vµ phæ biÕn cña nã vÒ sè l­îng giao dÞch thùc hiÖn vµ gi¸ trÞ thanh to¸n. Gi¸ trÞ thanh to¸n cña ph­¬ng thøc L/C ë ®©y ®­îc hiÓu lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn, bao gåm c¶ L/C nhËp khÈu (NH phôc vô nhµ nhËp khÈu) vµ L/C xuÊt khÈu (L/C chuyÓn tõ n­íc ngoµi vÒ) mµ NH thùc hiÖn thanh to¸n ®­îc ®­îc trong n¨m. Cô thÓ vÒ L/C nhËp khÈu: B¶ng 2.5: T×nh h×nh ph¸t hµnh vµ thanh to¸n L/C nhËp khÈu t¹i NHCT Thanh Xu©n. §¬n vÞ: USD N¨m Ph¸t hµnh Thanh to¸n Sè mãn TrÞ gi¸ Sè mãn TrÞ gi¸ 2001 140 28,157,083.00 136 20,788,012.00 2002 154 32,997,487.00 141 28,128,519.00 2003 49 8,767,774.66 81 18,261,082.00 Nguån : Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i N¨m 2001, sè mãn L/C ph¸t hµnh lµ 140, thanh to¸n ®­îc 136 mãn, chiÕm tû lÖ h¬n 97%, vÒ gi¸ trÞ ®¹t 74%. N¨m 2002, sè mãn L/C ph¸t hµnh ra vµ thanh to¸n ®Òu t¨ng so víi n¨m tr­íc; cô thÓ: sè mãn L/C ph¸t hµnh ra lµ 154, t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 14 mãn, sè L/C thùc hiÖn ®­îc lµ 141 mãn, ®¹t tû lÖ 92%, vÒ gi¸ trÞ ®¹t h¬n 85%. Trong 2 n¨m 2001 vµ 2002, tû lÖ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c giao dÞch nhËp khÈu lµ rÊt cao, ®Òu trªn 90%, víi gi¸ trÞ thùc hiÖn tèt, trung b×nh kho¶ng 80% thÓ hiÖn tr×nh ®é ph¸t hµnh th­ tÝn dông cña NH víi c¸c ®iÒu kho¶n chÆt chÏ, phï hîp víi th«ng lÖ thanh to¸n quèc tÕ, kh¸ch hµng nhËn ®­îc hµng nh­ hîp ®ång, tû lÖ bÞ khÊu trõ thÊp, mét b­íc lín t¨ng thªm h×nh ¶nh cña NH. Tuy nhiªn, n¨m 2003, sè l­îng th­ tÝn dông ®­îc ph¸t hµnh gi¶m, chØ cã 49 mãn, viÖc sôt gi¶m vÒ nhu cÇu më th­ tÝn dông cña kh¸ch hµng ngoµi nguyªn nh©n kh¸ch quan, cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ phÝa NH sÏ ®­îc ®Ò cËp ë phÇn sau, trong n¨m nµy, sè l­îng giao dÞch nhËp khÈu cao h¬n sè l­îng th­ tÝn dông ®­îc ph¸t hµnh lµ gÇn gÊp ®«i (cao h¬n 1.65 lÇn) víi gi¸ trÞ thùc hiÖn ®¹t 2.08 lÇn, cã hiÖn t­îng nµy lµ bëi v×: mét sè giao dÞch nhËp khÈu ®· ®­îc chÊp thuËn tõ c¸c n¨m tr­íc nh­ng hiÖn nay míi ®Õn thêi h¹n thùc hiÖn hoÆc c¸c th­ tÝn dông tuÇn hoµnv.v... VÒ L/C xuÊt khÈu: B¶ng 2.6: T×nh h×nh th«ng b¸o vµ thanh to¸n L/C xuÊt khÈu t¹i NHCT Thanh Xu©n §¬n vÞ: USD N¨m Th«ng b¸o Thanh to¸n Sè mãn TrÞ gi¸ Sè mãn TrÞ gi¸ 2001 12 330,007.00 9 271,911.00 2002 11 6,346,123.00 10 6,331,776.00 2003 9 118,474.00 1 40,022.55 Nguån: Phßng Kinh doanh ngo¹i hèi XuÊt ph¸t tõ sù h¹n chÕ n¨ng lùc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung do ®ã, giao dÞch xuÊt khÈu cßn rÊt khiªm tèn, c¶ vÒ sè mãn giao dÞch lÉn gi¸ trÞ thùc hiÖn. N¨m 2001, cã 12 th­ tÝn dông ®­îc th«ng b¸o, trong ®ã cã 9 th­ tÝn dông ®­îc thanh to¸n, ®¹t 75% sè mãn th­ tÝn dông ®· th«ng b¸o víi gi¸ trÞ ®¹t 82.4%. N¨m 2002, cã 11 th­ tÝn dông ®­îc th«ng b¸o, sè giao dÞch ®­îc thanh to¸n lµ 10, ®¹t 90.9% sè th­ tÝn dông ®· th«ng b¸o víi gi¸ trÞ ®¹t ®­îc lµ 99.8%. Nh­ vËy, trong 2 n¨m 2001 vµ 2002 tuy sè th­ tÝn dông tõ NH n­íc ngoµi chuyÓn vÒ ®Ó th«ng b¸o kh«ng nhiÒu nh­ng NHCT Thanh Xu©n mµ cô thÓ lµ Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i ®· hoµn thµnh rÊt tèt nhiÖm vô cña m×nh, tõ viÖc th«ng b¸o th­ tÝn dông tíi cho kh¸ch hµng cho ®Õn viÖc h­íng dÉn kh¸ch hµng lËp bé chøng tõ, kiÓm tra chøng tõ vµ tiÕn hµnh chiÕt khÊu chøng tõ cho kh¸ch hµng, hoµn thµnh chØ tiªu kÕ ho¹ch cña 2 n¨m qua. N¨m 2003, sè l­îng th­ tÝn dông th«ng b¸o lµ 9, víi tæng gi¸ trÞ 118,474 USD vµ chØ cã 1 th­ tÝn dông ®­îc tiÕn hµnh thanh to¸n víi gi¸ trÞ lµ 40,022.55 USD ®¹t tû lÖ 18% sè L/C ®· th«ng b¸o. HiÖn t­îng th­ tÝn dông ®­îc thanh to¸n qu¸ Ýt so víi th­ tÝn dông ®· th«ng b¸o bao gåm c¶ c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan ®­îc ®Ò cËp ë phÇn sau. 2.2.2.2. Tån t¹i, nguyªn nh©n: Trong 3 n¨m gÇn ®©y, mÆc dï Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n ®· ®¹t nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng kÓ v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu nh­ng bªn c¹nh ®ã, còng cßn rÊt nhiÒu tån t¹i mµ ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¸c n¨m tiÕp sau vµ phÊn ®Êu trë thµnh mét trong nh÷ng NHTM lµm thanh to¸n quèc tÕ tèt nhÊt ViÖt Nam vµ khu vùc th× ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i kh¾c phôc nhanh chãng nh÷ng tån t¹i sau: A/ ChiÕn l­îc kh¸ch hµng: MÆc dÇu sè l­îng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña NH lµ kh¸ lín tuy nhiªn, trong ®Þa bµn quËn Thanh Xu©n cßn rÊt nhiÒu doanh nghiÖp XNK cã nhu cÇu vÒ thanh to¸n quèc tÕ nãi chung vµ ph­¬ng thøc L/C nãi riªng, ®©y lµ tiÒm n¨ng lín mµ NHCT Thanh Xu©n ch­a khai th¸c triÖt ®Ó, bëi v×: ChiÕn l­îc kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh¸ch hµng míi ch­a ®­îc thùc hiÖn hiÖu qu¶, c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, thu hót kh¸ch hµng cßn nghÌo nµn, c¸c s¶n phÈm ®i kÌm ch­a ®a d¹ng... B/ ChØ míi thùc hiÖn cho vay ®èi víi bé chøng tõ thanh to¸n chø ch­a thùc hiÖn chiÕt khÊu bé chøng tõ: §èi víi nh÷ng bé chøng tõ ®· hoµn h¶o th× NH sÏ cho kh¸ch hµng vay mét sè vèn øng víi % gi¸ trÞ L/C, chØ khi nµo nhËn ®­îc b¸o Cã cña NH n­íc ngoµi th× míi ghi Cã thùc sù vµo tµi kho¶n kh¸ch hµng; ®iÒu nµy sÏ kh«ng khuyÕn khÝch c¸c kh¸ch hµng bëi vèn cña hä sÏ kh«ng ®­îc sö dông víi hiÖu qu¶ cao vÒ thêi gian vµ sè l­îng. C/ Tr×nh ®é cña kh¸ch hµng trong viÖc lËp bé chøng tõ lµ ch­a cao do ®ã th­êng m¾c lçi khiÕn NH n­íc ngoµi th­êng tõ chèi thanh to¸n mÆc dï hµng ho¸ ®· giao lµ tèt ®óng nh­ hîp ®ång ®· ký; v× t©m lý kh¸ch hµng th­êng kh«ng thÝch ph¶i söa ®i söa l¹i, ng¹i lËp chøng tõ, mÆt kh¸c, trong mét sè tr­êng hîp, c¸c Thanh to¸n viªn cßn ch­a nhiÖt t×nh h­íng dÉn do ®ã, kh¸ch hµng kh«ng mÊy mÆn mµ ®Èy m¹nh quan hÖ mua b¸n víi n­íc ngoµi vµ th­êng kh«ng muèn ®Õn NH. D/ Do kinh nghiÖm trong lÜnh vùc thanh to¸n L/C ch­a ph¶i lµ nhiÒu, do ®ã, c¸c Thanh to¸n viªn cña NH kh«ng ph¶i lóc nµo còng thùc hiÖn mét c¸ch hoµn h¶o c¸c giao dÞch. Th­êng trong bé chøng tõ hµng ho¸ XK do kh¸ch hµng lËp, khi nµo còng cã lçi hoÆc lµ thiÕu chøng tõ hoÆc ch­a ®¸p øng ®iÒu kho¶n bæ sung (Additional condition), do Thanh to¸n viªn nhiÒu lóc kh«ng nhËn ra ®Ó b¸o cho kh¸ch söa nªn c¸c NH n­íc ngoµi th­êng khÊu trõ sai ph¹m theo % gi¸ trÞ L/C, chÝnh ®iÒu nµy lµm nguån thu cña kh¸ch hµng gi¶m, khiÕn hä kh«ng hµi lßng víi NH.v.v... Ch­¬ng 3 mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i chi nh¸nh NHCT Thanh xu©n. 3.1 ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña nhct thanh xu©n n¨m 2004: TiÕp tôc ph¸t huy thµnh tÝch vµ nh÷ng cè g¾ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, quyÕt t©m phÊn ®Êu ®¹t 3 môc tiªu lín, ®ã lµ: N©ng h¹ng chi nh¸nh tõ h¹ng II lªn h¹ng I PhÊn ®Êu ®­îc Nhµ n­íc tÆng th­ëng hu©n ch­¬ng lao ®éng h¹ng III N©ng cao ®êi sèng cho CBCNV cao h¬n n¨m 2003 C¸c chØ tiªu cô thÓ: Huy ®éng vèn: 1900 tû VND; Ngo¹i tÖ: 335 tû USD. Vay cña TCTD kh¸c: 1500 tû VND D­ nî cho vay: 1358 tû VND; trong ®ã cã 1140 tû VND cßn l¹i lµ ngo¹i tÖ D­ nî qu¸ h¹n: 0% Thu dÞch vô phÝ: 1700 triÖu VND (Trong ®ã cã phÝ tõ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lµ 900 triÖu VND) Lîi nhuËn v­ît kÕ ho¹ch: 5 – 7%. VÒ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc L/C: hoµn thiÖn tèt quy tr×nh nghiÖp vô, cè g¾ng phÊn ®Êu hoµn thµnh 100% bé chøng tõ XK göi ®i ®Òu ®ßi ®­îc tiÒn hµng, 95% L/C ph¸t hµnh phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, gi¶m thiÓu nh÷ng khÊu trõ do sai ph¹m, t¨ng sè l­îng kh¸ch hµng phôc vô.v.v... 3.2. GI¶I PH¸P THùC HIÖN: N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n theo L/C: Tr×nh ®é cña Thanh to¸n viªn (TTV) lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho bé chøng tõ ®­îc thanh to¸n su«n sÎ vµ nhanh chãng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng phôc vô kh¸ch hµng mét c¸ch tèt nhÊt vµ n©ng cao chÊt l­îng vµ uy tÝn cña ng©n hµng. §Ó n©ng cao tr×nh ®é cña TTV, Ban l·nh ®¹o NHCT Thanh Xu©n cÇn thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p sau: Më c¸c líp båi d­ìng ng¾n ngµy vÒ thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c cã liªn quan nh­: LuËt quèc tÕ, LuËt hµng h¶i quèc tÕ... Cö c¸n bé ®i tham quan häc tËp, häc hái ë c¸c NH kh¸c trong cïng hÖ thèng vµ ngoµi hÖ thèng, NH n­íc ngoµi. Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o t×m hiÓu vµ trao ®æi vÒ UCP 500, Incoterms 2000... vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ kh¸c. Tæ chøc c¸c kú thi s¸t h¹ch vÒ nghiÖp vô vµ tæ chøc thi tuyÓn thªm c¸n bé míi cã n¨ng lùc chuyªn m«n.v.v... Trong cung øng dÞch vô thanh toÊn quèc tÕ, c¸c TTV ®ãng vai trß hµng ®Çu v× hä chÝnh lµ h×nh ¶nh NH trong lßng kh¸ch hµng; chØ qua nh÷ng hµnh vi nhá cña TTV, kh¸ch hµng sÏ ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng dÞch vô cña NH. Do vËy, bªn c¹nh viÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, c¸c TTV cÇn ph¶i liªn tôc hoµn thiÖn c¸ch øng xö, ®æi míi nghÖ thuËt phôc vô, lu«n cã th¸i ®é mÒm máng,©n cÇn t¹o sù tho¶i m¸i vµ tin cËy cho kh¸ch hµng. 3.2.2.T¨ng c­êng c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng: §©y lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc chó träng ®óng møc. Bëi lÏ, cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc XNK nh­ng kiÕn thøc vÒ thanh to¸n quèc tÕ cßn rÊt h¹n chÕ. Ngoµi ra, t×nh tr¹ng phæ biÕn lµ h×nh thøc chøng tõ kh«ng ®Ñp vµ thiÕu nghiªm tóc, néi dung thõa thiÕu...Do ®ã, NHCT Thanh Xu©n nªn cã c¸c mÉu chøng tõ in s½n ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ sö dông ®­îc ngay. ViÖc nµy ®· ®­îc mét sè NH n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam thùc hiÖn nh­: Citi Bank, Nation Bank of Korea...Chi phÝ cho viÖc in Ên chøng tõ do kh¸ch hµng chÞu vµ tÝnh vµo phÝ thanh to¸n quèc tÕ. ViÖc sö dông c¸c mÉu biÓu in s½n ch¾c ch¾n sÏ lµm gi¶m ®i rÊt nhiÒu sai sãt trong chøng tõ. Ngoµi ra, NHCT Thanh Xu©n nªn tæ chøc th­êng xuyªn c¸c héi nghÞ thanh to¸n quèc tÕ mµ nh÷ng ng­êi tham gia lµ c¸c kh¸ch hµng th­êng xuyªn vµ kh¸ch hµng míi. Th«ng qua héi nghÞ nµy, NHCT Thanh Xu©n cã thÓ t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng vÒ thanh to¸n quèc tÕ, mÆt kh¸c, cã thÓ thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, giíi thiÖu nh÷ng tiÖn Ých mµ NH cã thÓ cung øng ®Ó thu hót kh¸ch hµng. MÆt kh¸c, ng­êi më L/C th­êng cã xu h­íng thªm vµo L/C nhiÒu ®iÒu kho¶n rµng buéc kh¸c ®Ó ®¶m b¶o nhËn ®­îc hµng theo ®óng hîp ®ång ®· ký. §iÒu nµy lµm cho L/C trë nªn phøc t¹p, g©y nhiÒu khã kh¨n cho qu¸ tr×nh lËp vµ hoµn thiÖn bé chøng tõ. NH cã thÓ t­ vÊn cho kh¸ch hµng nh÷ng ®iÓm bÊt lîi trong L/C, qua ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ yªu cÇu söa ®æi L/C tr­íc khi giao hµng. §èi víi nh÷ng l« hµng ®Æc biÖt hoÆc lµ ®èi t¸c n­íc ngoµi giao dÞch lÇn ®Çu, NH cã thÓ t­ vÊn cho kh¸ch sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n phï hîp nhÊt, kÓ c¶ néi dung cña L/C, t­ vÊn ngay tõ lÇn ®Çu nh­ vËy, kh¸ch hµng sÏ thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, an toµn h¬n, tr¸nh ®­îc c¸c chi phÝ söa ®æi L/C, chi phÝ giao dÞch kh«ng cÇn thiÕt kh¸c. 3.2.3. Thùc hiÖn thanh to¸n tr¶ tiÒn ngay ®èi víi bé chøng tõ xuÊt khÈu hoµn h¶o: HiÖn nay, NHCT Thanh Xu©n ®ang thùc hiÖn: Thanh to¸n chiÕt khÊu truy ®ßi ®èi víi L/C at sight Thanh to¸n khi nhËn ®­îc b¸o Cã cña NH n­íc ngoµi. C¸ch thanh to¸n trªn cña NHCT Thanh Xu©n chØ cã thÓ ®¶m b¶o an toµn cho NH mµ kh«ng thÓ lµ c«ng cô ®Ó NH c¹nh tranh víi c¸c NH kh¸c, kh«ng thÓ thu hót kh¸ch hµng. Do ®ã, NHCT Thanh Xu©n cã thÓ dùa trªn sù ph©n tÝch kh¸ch hµng vµ ph©n tÝch thÞ tr­êng mét c¸ch toµn diÖn, cã thÓ thùc hiÖn thanh to¸n theo th«ng lÖ quèc tÕ, dÇn dÇn t¹o m«i tr­êng thanh to¸n quèc tÕ thuËn lîi cho kh¸ch hµng, ®ã lµ viÖc thanh to¸n tr¶ ngay vµ thanh to¸n chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi. Theo th«ng lÖ quèc tÕ, h×nh thøc thanh to¸n tr¶ tiÒn ngay ®èi víi bé chøng tõ xuÊt tr×nh phï hîp víi L/C. NHCT Thanh Xu©n cã thÓ thanh to¸n cã b¶o l­u (under reserve) tiÒn hµng ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng quen thuéc, uy tÝn trong thanh to¸n, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, chøng tõ hoµn h¶o vµ NH tr¶ tiÒn lµ NH cã uy tÝn. ­u ®iÓm cña h×nh thøc thanh to¸n nµy lµ kh¸ch hµng ®­îc tr¶ tiÒn ngay, kh«ng bÞ ø ®äng vèn. Tr­êng hîp chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi chøng tõ cña kh¸ch hµng, sè tiÒn tr¶ cho kh¸ch hµng ®­îc tÝnh dùa trªn gi¸ trÞ thanh to¸n theo hèi phiÕu, sè liÖu ®­îc tÝnh nh­ sau: Sè tiÒn chiÕt khÊu L·i chiÕt khÊu Chi phÝ nghiÖp vô 100% gi¸ trÞ hèi phiÕu = - - Chi phÝ nghiÖp vô cã thÓ ®­îc tÝnh theo biÓu phÝ thanh to¸n quèc tÕ th«ng th­êng, riªng l·i suÊt chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi nªn quy ®Þnh cao h¬n l·i suÊt chiÕt khÊu truy ®ßi v× trong tr­êng hîp nµy NHCT Thanh Xu©n mua l¹i rñi ro cña kh¸ch hµng. 3.2.4. Thùc hiÖn thanh to¸n theo ®óng ngµy gi¸ trÞ: Nh­ ®· ®Ò cËp, NHCT Thanh Xu©n thùc hiÖn thanh to¸n cho kh¸ch hµng sau khi nhËn ®­îc b¸o Cã cña NH n­íc ngoµi. T×nh tr¹ng nµy sÏ lµm ph¸t sinh chªnh lÖch tõ ngµy tµi kho¶n Nostro cña NHCT Thanh Xu©n ®­îc ghi Cã cho ®Õn ngµy NHCT Thanh Xu©n thanh to¸n cho kh¸ch hµng. ViÖc thùc hÞªn thanh to¸n theo ®óng ngµy gi¸ trÞ ë ®©y ®­îc hiÓu lµ tr¶ l·i theo l·i suÊt tiÒn göi cho kh¸ch hµng trªn c¬ së tÝnh sè ngµy chªnh lÖch trªn. TiÒn l·i kh¸ch Sè tiÒn b¸o Cã * Sè ngµy * L·i suÊt tiÒn göi nhËn ®­îc 360 Sè ngµy = Sè ngµy nhËn ®­îc b¸o Cã – Sè ngµy ghi Cã cho ®¬n vÞ. 3.2.5. Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin cËp nhËt vÒ TTQT vµ thanh to¸n L/C: Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm liªn quan ®Õn hÖ thèng xö lý d÷ liÖu hå s¬ L/C, phôc vô yªu cÇu b¸o c¸o thèng kª. HÇu nh­ c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm hiÖn nay vÉn ch­a hoµn chØnh vµ ch­a thuËn tiÖn cho m¶ng qu¶n lý th«ng tin kh¸ch hµng. CÇn cã hÖ thèng qu¶n lý th«ng tin kh¸ch hµng ®Çy ®ñ, toµn diÖn vµ cËp nhËt h¬n. HÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng ®Çy ®ñ lµ c¬ së hµng ®Çu ®Ó ra quyÕt ®Þnh tµi trî th­¬ng m¹i ®óng ®¾n. HÖ thèng th«ng tin néi bé cÇn ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c NH ®¹i lý, cÇn ®Þnh kú tæng kÕt, ®¸nh gi¸ vÒ quan hÖ ®¹i lý víi c¸c NH n­íc ngoµi ®Ó tr¸nh rñi ro trong thanh to¸n cã thÓ x¶y ra. Nªn x©y dùng m¹ng intranet néi bé hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng h¬n. Qua m¹ng intranet nµy, c¸c phßng ban cã thÓ ®­a lªn m¹ng nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ kh¸ch hµng vµ NH ®¹i lý, t×nh h×nh thÞ tr­êng, c¸c v¨n b¶n míi...Qua ®ã, t¹o ra sù phèi kÕt hîp kÞp thêi gi÷a c¸c phßng ban liªn quan, gióp cho nghiÖp vô thanh to¸n XNK nãi chung vµ L/C nãi riªng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn. 3.2.6. §æi míi vµ ®a d¹ng ho¸ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng: Trªn thùc tÕ hiÖn nay, NHCT chi nh¸nh Thanh Xu©n ®ang kh¸ bÞ ®éng trong viÖc thu hót kh¸ch hµng nãi chung còng nh­ kh¸ch hµng trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ vµ L/C. Th«ng th­êng, c¸c kh¸ch hµng tù t×m ®Õn víi NH hoÆc do c¸c mèi quan hÖ c¸ nh©n. Trong t­¬ng lai gÇn, ®Ó tËn dông hÕt nguån kh¸ch hµng phong phó trong ®Þa bµn quËn vµ thu hót thªm c¸c kh¸ch hµng ë n¬i kh¸c, NHCT Thanh Xu©n ph¶i cã ®­îc chÝnh s¸ch kh¸ch hµng míi vµ hÊp dÉn. §Ó cã ®­îc ®iÒu nµy, tr­íc hÕt, toµn thÓ c¸c c¸n bé NH ph¶i tù hoµn thiÖn m×nh lµ ®iÒu quan träng nhÊt, cèt yÕu tr­íc tiªn; sau ®ã, NH vµ Phßng Kinh doanh ®èi ngo¹i ph¶i thùc thi nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng. VÝ dô: NÕu trong th¸ng, quý hoÆc n¨m, doanh sè giao dÞch cña kh¸ch hµng ®¹t tíi mét møc nµo ®ã th× sÏ ®­îc miÔn phÝ trong mét sè dÞch vô; hoÆc cã thÓ tæ chøc cho c¸c kh¸ch hµng tham gia ho¹t ®éng thanh to¸n L/C ®­îc bèc th¨m tróng th­ëng... Ngoµi ra, NHCT Thanh Xu©n ph¶i cã nh÷ng chiÕn dÞch qu¶ng c¸o khuyÕch tr­¬ng kh¸c trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, t¹i nh÷ng n¬i tËp trung ®«ng d©n c­, doanh nghiÖp... ®Ó qu¶ng b¸ cho kh¸ch hµng vÒ ho¹t ®éng cña m×nh, bëi cã mét thùc tÕ lµ rÊt nhiÒu kh¸ch hµng trªn ®Þa bµn cã nhu cÇu nh­ng kh«ng biÕt NH cã dÞch vô ®ã kh«ng, hä rÊt ng¹i ®i t×m hiÓu, nªn th«ng th­êng lµ hä sÏ t×m ®Õn NH Ngo¹i th­¬ng h¬n. H¬n n÷a, NHCT Thanh Xu©n nªn tù x©y dùng cho m×nh mét thÞ tr­êng môc tiªu, mét thÞ tr­êng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, ®iÒu nµy sÏ gióp NH ®i ®óng h­íng, t×m ®­îc ph¹m vi kh¸ch hµng theo ®óng ®iÓm m¹nh cña m×nh mµ cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian. 3.2.7. Thùc hiÖn ChiÕt khÊu (cã truy ®ßi) ®èi víi bé chøng tõ hîp lÖ: Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn, hiÖn nay ë NHCT Thanh Xu©n ch­a ¸p dông ChiÕt khÊu cho kh¸ch hµng (kÓ c¶ ChiÕt khÊu cã truy ®ßi vµ ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi). Khi cã bé chøng tõ hµng ho¸ hoµn h¶o cña Kh¸ch hµng, th«ng th­êng, NHCT Thanh Xu©n th­êng cho vay ®èi víi bé chøng tõ ®ã; tøc lµ NHCT Thanh Xu©n sÏ cho Kh¸ch hµng vay mét kho¶n tiÒn øng víi mét tû lÖ % nµo ®ã cña bé chøng tõ, chØ ®Õn khi nµo NH n­íc ngoµi th«ng b¸o Cã th× míi cã thÓ ghi Cã thùc sù vµo tµi kho¶n kh¸ch hµng. Cã thÓ nãi, h×nh thøc ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi tiÒm Èn rÊt nhiÒu rñi ro cho NH nªn trong t­¬ng lai gÇn cã thÓ ch­a ¸p dông, nh­ng cßn ChiÕt khÊu cã truy ®ßi cã rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn, ®iÒu nµy lµ gÇn nh­ tÊt yÕu bëi v× NHCT Thanh Xu©n lµ mét NH lín, mÆt kh¸c, nhu cÇu cña Kh¸ch hµng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó tiÕn hµnh nghiÖp vô. Yªu cÇu ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ChiÕt khÊu cã truy ®ßi bé chøng tõ xuÊt tr×nh theo L/C lµ bé chøng tõ ®ã ph¶i hoµn h¶o, kh¸ch hµng cã quan hÖ l©u dµi víi NHCT Thanh Xu©n, NH tr¶ tiÒn ph¶i lµ NH cã uy tÝn trong quan hÖ thanh to¸n víi NHCT Thanh Xu©n. HiÖn nay, NHCT Thanh Xu©n Ýt thùc hiÖn ChiÕt khÊu truy ®ßi ®èi víi bé chøng tõ mÆc dï bé chøng tõ lµ hoµn h¶o phï hîp víi yªu cÇu cña NH. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ do NHCT Thanh Xu©n vÉn ch­a hoµn toµn tin t­ëng vµo kh¸ch hµng cña m×nh, do NHCT Thanh Xu©n kh«ng n¾m râ kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ uy tÝn cña NH më L/C; mÆt kh¸c ®©y còng lµ mét thãi quen ch­a cã ®éng lùc ®Ó thay ®æi. HiÖn nay, trong h­íng dÉn quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n L/C th× vÉn cã h­íng dÉn c¸ch thùc hiÖn ChiÕt khÊu cã truy ®ßi nh­ng l¹i ch­a quy ®Þnh l·i suÊt chiÕt khÊu vµ møc phÝ dÞch vô cho nghiÖp vô nµy. TriÓn khai nghiÖp vô chiÕt khÊu chøng tõ, NHCT Thanh Xu©n mét mÆt thùc hiÖn ®óng nh­ uû quyÒn cña NH më L/C víi vai trß lµ NH ®­îc chØ ®Þnh th­¬ng l­îng chøng tõ, mÆt kh¸c, NHCT Thanh Xu©n cã thÓ tµi trî xuÊt khÈu cho kh¸ch hµng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ an toµn. Thùc chÊt cña viÖc ChiÕt khÊu bé chøng tõ lµ tµi trî xuÊt khÈu, lµ viÖc cung cÊp tÝn dông cho Kh¸ch hµng víi bé chøng tõ hoµn h¶o lµm b¶o ®¶m. So víi viÖc lËp mét bé hå s¬ xin vay vèn th× viÖc lËp bé chøng tõ hoµn h¶o ®¬n gi¶n h¬n, thñ tôc rót vèn còng nhanh chãng vµ thuËn tiÖn h¬n. ChiÕt khÊu bé chøng tõ cã ­u ®iÓm lµ thanh to¸n ngay tiÒn hµng cho ng­êi h­ëng, ng­êi XK cã thÓ cã ngay vèn ®Ó tiÕp tôc kinh doanh. Cßn ®èi víi NH ChiÕt khÊu, tû lÖ chiÕt khÊu lín h¬n so víi l·i suÊt cho vay v× NH ®· ®øng ra mua mét phÇn rñi ro trong thanh to¸n cho bé chøng tõ ®ã. Do ®ã, NHCT Thanh Xu©n cÇn nhanh chãng triÓn khai nghiÖp vô chiÕt khÊu bé chøng tõ hoµn h¶o. Bªn c¹nh ®ã, NHCT Thanh Xu©n cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕch tr­¬ng giao tiÕp, giíi thiÖu vµ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng sö dông dÞch vô chiÕt khÊu chøng tõ nh­ mét biÖn ph¸p tµi trî xuÊt khÈu thuËn tiÖn vµ hiÖu qu¶. 3.3. KiÕn nghÞ: 3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNN: Hai LuËt cña NH ®· cã hiÖu lùc thi hµnh tõ 1.10.1998 nh­ng ®Õn nay vÉn cßn thiÕu nhiÒu nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh LuËt, nhÊt lµ LuËt c¸c Tæ chøc tÝn dông, vµ nh÷ng nghÞ ®Þnh quan träng trùc tiÕp ®iÒu chØnh ho¹t ®«ng cña c¸c NHTM nh­ “NghÞ ®Þnh ban hµnh quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c NHTM”; ®Ó c¸c NHTM cã thÓ ®i vµo æn ®Þnh ho¹t ®éng, ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ, NHNN nhanh chãng ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cßn thiÕu. HiÖn nay, nghiÖp vô TTQT ch­a cã luËt trong n­íc ®iÒu chØnh. Ho¹t ®éng TTQT còng cÇn ®­îc luËt ho¸ nhÊt lµ khi ®èi t¸c cña nghiÖp vô thanh to¸n nµy lµ n­íc ngoµi. Trong khi ®ã, UCP 500 chØ lµ quy ®Þnh mang tÝnh quèc tÕ, kh«ng ph¶i lµ luËt, mµ chØ lµ c¨n cø ®Ó toµ ¸n tham kh¶o khi x¶y ra tranh chÊp. Do ®ã, sÏ lµ thiÖt thßi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, cho c¸c NHTM ViÖt Nam khi ch­a ®­îc luËt ph¸p b¶o vÖ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô nµy. HiÖn nay, thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng, Hèi phiÕu, Th­¬ng phiÕu lµ mét trong nh÷ng ®èi t­îng mua b¸n cña thÞ tr­êng nµy, nh­ng ViÖt Nam ch­a cã LuËt Hèi phiÕu, LuËt Hèi phiÕu cña Ph¸p ®­îc sö dông tõ 1931 ®Õn nay vÉn ch­a ®­îc thay thÕ vµ trªn thùc tÕ, rÊt nhiÒu kh¸ch hµng sö dông Hèi phiÕu ®Ó ®ßi tiÒn n­íc ngoµi nh­ng hoµn toµn kh«ng hiÓu g× vÒ Hèi phiÕu còng nh­ LuËt Hèi phiÕu. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó l­u th«ng Hèi phiÕu dÔ dµng, ®Ó ng­êi ký ph¸t Hèi phiÕu hiÓu râ quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh khi sö dông Hèi phiÕu ®Ó yªu cÇu chiÕt khÊu truy ®ßi, miÔn truy ®ßi, thanh to¸n tr¶ tiÒn ngay trong nghiÖp vô thanh to¸n xuÊt khÈu, cÇn ph¶i nhanh chãng x©y dùng LuËt Hèi phiÕu. 3.3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi NHCT ViÖt Nam (ICB): C«ng t¸c tæ chøc vµ ®µo t¹o c¸n bé: CÇn cã sù ®µo t¹o mét c¸ch bµi b¶n c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c TTQT trong toµn hÖ thèng ICB. PhÇn lín c¸c c¸n bé hiÖn nay ®Òu tù häc hái, do ®ã kiÕn thøc chØ chuyªn s©u vÒ thao t¸c kü thuËt nghiÖp vô hµng ngµy, Ýt cã ®iÒu kiÖn tù trang bÞ kiÕn thøc trong lÜnh vùc TTQT nãi chung, ®Æc biÖt lµ c¸c nghiÖp vô míi ph¸t sinh, c¸c lÜnh vùc cã liªn quan còng nh­ c¸c kiÕn thøc ph¸p luËt. §Ó trang bÞ kiÕn thøc th­êng xuyªn vµ cËp nhËt th«ng tin cho c¸c c¸n bé lµm TTQT, ICB cÇn ®Æt mua c¸c Ên b¶n ®Þnh kú vµ tµi liÖu liªn quan ®Õn TTQT do Phßng Th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t hµnh. §©y lµ mét sù ®Çu t­ rÊt thÝch ®¸ng ®Ó më réng kiÕn thøc, phôc vô kh¸ch hµng hiÖu qu¶, n©ng cao chÊt l­îng nghiÖp vô TTQT cña ICB nãi chung. §a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô Ng©n hµng: HiÖn nay, mÆc dï ICB lµ mét trong nh÷ng NHTM ®i ®Çu vÒ c«ng nghÖ ng©n hµng, vÒ ¸p dông s¶n phÈm ng©n hµng míi. Tuy vËy, so víi c¸c NH n­íc ngoµi, c¸c tiÖn Ých mµ ICB cung cÊp lµ qu¸ Ýt. Mét kh¸ch hµng ®Õn NH kh«ng chØ sö dông mét dÞch vô mµ theo ®ã cßn sö dông rÊt nhiÒu dÞch vô NH kh¸c. Do ®ã, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô NH lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót kh¸ch hµng, qua ®ã, cã thÓ ph¸t triÓn dÞch vô TTQT còng nh­ thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C. X¸c ®Þnh thÞ tr­êng môc tiªu: Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng hiÖn nay, ICB cÇn chó träng x©y dùng vµ x¸c ®Þnh kh¸ch hµng träng ®iÓm. Bëi lÏ hiÖn nay, ICB võa lµ NH b¸n bu«n võa lµ NH b¸n lÎ, viÖc x¸c ®Þnh thÞ tr­êng môc tiªu sÏ gióp ICB ®Çu t­ ®Ó chiÕm lÜnh ­u thÕ thÞ tr­êng phï hîp víi m×nh. Ta ®· kh¼ng ®Þnh ICB cã ­u thÕ rÊt lín trong TTQT còng nh­ thanh to¸n theo L/C, viÖc x¸c ®Þnh thÞ tr­êng môc tiªu sÏ h­íng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng vµo ®óng ®èi t­îng ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. X©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng n¨ng ®éng: §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ë xa, kh¸ch hµng ®Æc biÖt hay nh÷ng l« chøng tõ cã gi¸ trÞ lín cÇn ­u tiªn gi¶i quyÕt tr­íc. X©y dùng chÕ ®é ­u ®·i vÒ tÝn dông, phÝ, l·i suÊt ®èi víi kh¸ch hµng®Æc biÖt. Song cÇn sù phèi hîp chÆt chÏ vµ ®ång bé trong chÕ ®é ­u ®·i nµy ®Ó ph¸t huy tÝch tÝch cùc vµ hiÖu qu¶ cña nã. Cñng cè quan hÖ víi kh¸ch hµng truyÒn thèng song song víi viÖc x©y dùng quan hÖ kh¸ch hµng míi. §èi víi kh¸ch hµng truyÒn thèng cÇn t×m hiÓu vµ cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng míi, ®Æc biÖt lµ dÞch vô TTQT. KÕt luËn ViÖt nam víi chÆng ®­êng ®æi míi tuy ch­a dµi nh­ng ®Çy ch«ng gai vµ thö th¸ch. Trong m«i tr­êng víi nhiÒu sù c¹nh tranh nh­ng hÖ thèng luËt ph¸p ch­a hoµn chØnh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cÇn rÊt nhiÒu sù nç lùc trong viÖc x©y dùng ph­¬ng h­íng kinh doanh phï hîp vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Trong khi ®ã, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cßn rÊt nhiÒu tån t¹i, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp cßn non trÎ. Trong giao dÞch ngo¹i th­¬ng, x©y dùng thÞ tr­êng truyÒn thèng ®èi víi tõng lo¹i hµng xuÊt nhËp khÈu lµ c¬ së hÕt søc bÒn v÷ng cho viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn tr­êng quèc tÕ. Nh­ng hiÖn nay, trong con m¾t cña th­¬ng gia n­íc ngoµi, thÞ tr­êng ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng nhiÒu rñi ro. VËy, vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam trong ®ã cã c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn quan t©m lµ vÞªc x©y dùng uy tÝn, trë thµnh b¹n hµng ®¸ng tin cËy vµ hiÓu biÕt. Trong ®ã, ®iÓm næi bËt nhÊt lµ hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ, thùc hiÖn ®óng th«ng lÖ quèc tÕ. ®ã còng lµ vÊn ®Ò mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®ang v­¬n tíi. Trong bèi c¶nh ®ã, ®Ò tµi mµ t¸c gi¶ lùa chän ®i vµo nghiªn cøu vÒ c¸c h×nh thøc thanh to¸n quèc tÕ phæ biÕn, quy tr×nh thanh to¸n xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc L/C t¹i NHCT Thanh Xu©n. Trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n xuÊt khÈu hiÖn nay t¹i NHCT Thanh Xu©n, chuyªn ®Ò ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. Bªn c¹nh c¸c gi¶i ph¸p, t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn mét sè kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu t¹i NHCT Thanh Xu©n. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Thanh to¸n quèc tÕ – Häc viÖn Ng©n hµng 2. Tµi chÝnh quèc tÕ – TS. NguyÔn V¨n TiÕn 3. Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ – LuËn v¨n Th¹c sü NguyÔn ThÞ Hång H¶i. 4. §¸nh gi¸ vµ phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh NH – TS. NguyÔn V¨n TiÕn. 5. Quan hÖ ngo¹i th­¬ng víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – T¸c gi¶: TrÇn Anh Ph­¬ng. 6. Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng – GS. §inh Xu©n Tr×nh 7. Kü thuËt kinh doanh XNK – PGS. TS Vâ Thanh Thu 8. Nh÷ng t×nh huèng ®Æc biÖt trong thanh to¸n quèc tÕ – ICC 1994 9. Documentary credit Payment and Banking guaranty – Swiss University 10. Incoterms 2000 – ICC 11. UCP 500 – ICC 12. ICC Working Group on the e-UCP. 13. Documentary Credit World – Vincent M. Maulella – Associate Director of the Institute for International Banking Law & Practice and the International Banking; Advisor to the US Coucil for International Business. 14. Business Credit Magazine – NACM 15. T¹p chÝ Ng©n hµng 16. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt nam. 17. Annual Report – ICB 2001/ 2002/ 2003. Môc lôc Lêi më ®Çu CH¦¥NG 1 – TæNG QUAN VÒ THANH TO¸N QUèC TÕ Vµ THANH TO¸N TÝN DôNG CHøNG Tõ 1.1. KH¸i niÖm 1 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thanh to¸n quèc tÕ 1 1.1.2. C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu 2 1.1.3. Th­ tÝn dông – c«ng cô quan träng cña ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ 7 1.2. Quy tr×nh xö lý chøng tõ trong ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C theo quy ®Þnh chuÈn quèc tÕ 10 1.2.1. Bé chøng tõ trong thanh to¸n L/C 10 1.2.2. Xö lý chøng tõ 11 1.3. Nh÷ng rñi ro Ng©n hµng th­êng gÆp trong ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C 13 ch­¬ng 2 – thùc tr¹ng c«ng t¸c thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C t¹i chi nh¸nh nhct thanh xu©n 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n 15 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n. 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc vµ nhiÖm vô cña c¸c Phßng thuéc chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n 2.1.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n.17 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n 20 2.2.1. Quy tr×nh thùc hiÖn thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C t¹i Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n 20 2.2.2. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C t¹i Chi nh¸nh NHCT Thanh Xu©n 26 ch­¬ng 3 – mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i chi nh¸nh nhct thanh xu©n 31 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng cña NHCT Thanh Xu©n n¨m 2004...31 3.2. Gi¶i ph¸p thùc hiÖn 31 3.2.1. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ theo L/C 31 3.2.2. T¨ng c­êng c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng 32 3.2.3. Thùc hiÖn thanh to¸n tr¶ tiÒn ngay ®èi víi bé chøng tõ xuÊt khÈu hoµn h¶o 32 3.2.4. Thùc hiÖn thanh to¸n theo ®óng ngµy gi¸ trÞ 33 3.2.5. Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin nhËt vÒ thanh to¸n quèc tÕ vµ L/C 33 3.2.6. §æi míi vµ ®a d¹ng ho¸ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng 34 3.2.7. Thùc hiÖn ChiÕt khÊu (cã truy ®ßi) ®èi víi bé chøng tõ hîp lÖ 34 3.3. KiÕn nghÞ 35 3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNN 35 3.3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi NHCT ViÖt Nam 36 kÕt luËn tµi liÖu tham kh¶o