Chuyên đề Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhà nước tại cục thuế tỉnh Nam Định

g c¸c ®èi t­îng nép thuÕ do phßng qu¶n lý t­¬ng ®èi cã ý thøc trong viÖc nép thuÕ TNDN vµo Kho B¹c. HÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ ®Òu chÊp hµnh tèt quy ®Þnh vÒ t¹m nép thuÕ hµng quý theo th«ng b¸o thuÕ vµ nép n«t sè thuÕ cßn thiÕu vµo Kho b¹c sau khi cã quyÕt to¸n thuÕ n¨m. Sù liªn l¹c th«ng tin gi÷a Kho B¹c vµ c¬ quan thuÕ ®­îc thùc hiÖn tèt, hµng ngµy khi ®èi t­îng nép tiÒn thuÕ vµo Kho B¹c, th× Kho B¹c x¸c nhËn vµo giÊy nép tiÒn vµ chuyÓn mét liªn cho c¬ quan thuÕ ngay trong ngµy h«m ®ã. Phßng m¸y tÝnh cña Côc thuÕ cã tr¸ch nhiÖm nhËp ngay sè liÖu vÒ sè thu nép vµo m¸y vµ cuèi ngµy lËp nhËt ký thu chuyÓn phßng Qu¶n lý thu. Trªn c¬ së ®ã mµ ®· ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng ®èi t­îng ch­a nép thuÕ, nép thiÕu ®Ó gäi ®iÖn ®«n ®èc nh¾c nhë. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng mÆt tèt th× c«ng t¸c qu¶n lý thu nép thuÕ TNDN t¹i c¸c DNNN trªn ®Þa bµn trong thêi gian qua vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn chó ý, nh­ vÉn cßn tån t¹i hiÖn t­îng mét sè ®¬n vÞ nî ®äng thuÕ lín, cô thÓ lµ: B¶ng 8: Mét sè ®¬n vÞ nî ®äng thuÕ TNDN ®iÓn h×nh thuéc qu¶n lý cña phßng QLDN sè1, 31/12/2003(®¬n vÞ 1000®) STT Tªn ®¬n vÞ Sè thuÕ chê miÔn gi¶m Sè thuÕ cßn nî ®äng Tèng sè 1 C«ng ty may S«ng Hång 400.000 0 400.000 2 C«ng ty ®iÖn lùc Nam §Þnh 0 203.527 203.527 3 C«ng ty cæ phÇn bao b× xi m¨ng Bót S¬n 0 150.293 150.293 4 C«ng ty dÖt may S¬n Nam 32.100 74.121 106.221 5 C«ng ty qu¶n lý ®­êng s¨t Hµ Ninh 0 123.376 123.376 6 Tr­êng x©y dùng sè 2 0 7.803 7.803 Mét sè ®¬n vÞ thËm chÝ cßn nî ®äng thuÕ TNDN tõ nhiÒu n¨m tr­íc, nh­ th¸ng 9/2003 ®oµn kiÓm tra cña phßng QLDN sè1 tiÕn hµnh kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cña C«ng ty §iÖn lôc Nam §Þnh ®· ph¸t hiÖn c«ng ty vÉn cßn nî ®äng thuÕ TNDN cña nhiÒu n¨m tr­íc, nh­ n¨m 2001 cßn nî 40 triÖu ®ång , n¨m 2003 nî 120 triÖu ®ång. Nh÷ng tr­êng hîp nh­ trªn cÇn sö lý kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o nguån thu cho NSNN. Cã thÓ nªu ra mét sè nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn hiÖn t­îng nî ®äng thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ: *Do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng: Theo sè liÖu ch­a ®Çy ®ñ, ­íc tÝnh trong n¨m 2003 cã kho¶ng 12% sè ®èi t­îng nép thuÕ do phßng qu¶n lý th× bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nh­ C«ng ty may Nam §Þnh, C«ng ty dÖt lôa Nam §Þnh, C«ng ty qu¶n lý ®­êng s¾t Hµ Ninh…Do t×nh h×nh tµi chÝnh gÆp nhiÒu khã kh¨n, ho¹t ®éng kinh doanh bÞ thua lç nªn ®¬n vÞ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n sè thuÕ cßn nî cña n¨m tr­íc, ph¶i chuyªn sang n¨m tiÕp theo. *Do ®èi t­îng nép thuÕ cè t×nh d©y d­a, chËm nép thuÕ ®Ó chiÕm dông vèn. NhiÒu doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i nh­ng vÉn cè t×nh d©y d­a kh«ng nép thuÕ ®Çy ®ñ, ®óng h¹n nh»m chiÕm dông vèn NSNN ®Ó sö dông vµo môc ®Ých sinh lêi kh¸c, chiÕm dông ®­îc vèn cµng l©u cµng tèt cho nªn hä t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó nép chËm thuÕ råi sau ®ã lµ trèn thuÕ. Mét c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp hay sö dông lµ kª khai lç ®Ó dÉn ®Õn sè t¹m nép b»ng 0. Cho nªn nÕu c¸n bé thuÕ kh«ng theo dâi vµ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc qua c¸c n¨m th× rÊt khã ph¸t hiÖn ra thñ thuËt nµy cña doanh nghiÖp. Do ®ã trong n¨m doanh nghiÖp sÏ kh«ng ph¶i t¹m nép thuÕ mµ ®Õn khi quyÕt to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ c¶ n¨m lóc ®ã doanh nghiÖp míi nép thuÕ theo sè ph¸t sinh nh­ vËy doanh nghiÖp ®· chiÕm dông ®­îc vèn NS mét thêi gian dµi lµ mét n¨m. §ã th­êng lµ nh÷ng c¸ch thøc sö dông ®Ó gi¸n tiÕp nép chËm thuÕ. Trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp vÉn ch­a nhËn ®­îc vai trß cña viÖc t¹m nép thuÕ hµng quý ®èi víi c«ng t¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. C¸n bé thuÕ ph¶i tuyªn truyÒn gi¶i thÝch cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ r»ng viÖc t¹m nép thuÕ hµng quý còng nh­ h×nh thøc tr¶ gãp, ®Ó tr¸nh doanh nghiÖp ph¶i nép cïng mét lóc sè thuÕ qu¸ lín nhÊt lµ vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m g©y g¸nh nÆng t©m lý cho c¸c doanh nghiÖp. H¬n n÷a viÖc t¹m nép thuÕ hµng quý còng cã t¸c dông quan träng trong viÖc c©n ®èi thu chi cña NSNN. * Nguyªn nh©n vÒ phÝa c¬ quan thuÕ: C«ng t¸c ®«n ®èc kiÓm tra thu nép thuÕ TNDN hiÖn nay ®· ®­îc thùc hiÖn t­¬ng ®èi tèt song ®«i khi c¬ quan thuÕ cßn sö lý nghiªm kh¾c, bá qua c¸c lçi nhá cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ khi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ nép thuÕ TNDN. ViÖc kh«ng lËp lÖnh thu, kh«ng xö ph¹t hµnh chÝnh mµ khoanh nî cho nh÷ng ®¬n vÞ cã sè thuÕ nî ®äng thuÕ lín do thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n thua lç, kh«ng cã kh¶ n¨ng nép sè thuÕ nî ®äng tõ c¸c n¨m tr­íc, lµ hoµn toµn hîp lý ®ã còng lµ biÖn ph¸p th¸o gì khã kh¨n tr­íc m¾t cho c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nh­ng l¹i cè t×nh dÊu l·i, vÉn nép thuÕ chËm cho NS th× c¬ quan thuÕ ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®«n ®èc ®¬n vÞ nép thuÕ kÞp thêi, ¸p dông c¸c h×nh thøc xö ph¹t nghiªm kh¾c ®Ó gi¸o dôc ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt thuÕ TNDN nãi riªng vµ ph¸p luËt thuÕ nãi chung cña c¸c doanh nghiÖp. 2.3.5 C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra b¸o. Theo quy ®Þnh cña luËt thuÕ TNDN hiÖn hµnh, kÕt thóc n¨m tµi chÝnh ®èi t­îng nép thuÕ cã nghÜa vô kª khai vµ nép b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m cho c¬ quan thuÕ. Khi nhËn ®­îc b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cña ®¬n vÞ göi lªn phßng qu¶n lý thu sÏ kiÓm tra theo hai b­íc: B­íc mét; kiÓm tra sè liÖu quyÕt to¸n thuÕ t¹i phßng. Trong kh©u nµy, c¸n bé thuÕ tiÕn hµnh kiÓm tra theo hai c«ng ®o¹n nhá. C«ng ®o¹n ®Çu tiªn lµ kiÓm tra c¸c chØ tiªu kª khai trªn quyÕt to¸n thuÕ, ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt nh­: ghi sai tªn c¬ së kinh doanh, ghi sai m· sè thuÕ, khai thiÕu chØ tiªu, sai mÉu quy ®Þnh…C«ng ®o¹n tiÕp theo lµ kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c c¸c sè liÖu trªn quyÕt to¸n thuÕ víi c¸c sè liÖu trªn tê khai thuÕ TNDN n¨m ®ã cña ®¬n vÞ, tê khai chi tiÕt doanh thu, chi phÝ, thu nhËp kh¸c( göi kÌm theo quyÕt to¸n), b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m…ViÖc ®èi chiÕu c¸c sè liÖu nh»m ph¸t hiÖn c¸c tr­êng hîp nghi vÊn nh­: ®¬n vÞ ho¹t ®éng cã l·i n¨m tr­íc nh­ng n¨m quyÕt to¸n l¹i lç hoÆc tû suÊt lîi nhuËn thÊp h¬n n¨m tr­íc, ®¬n vÞ cã sè thuÕ nî ®äng lín vµo thêi ®iÓm quyÕt to¸n thuÕ…tõ ®ã sÏ lµm c¬ së ®Ó tiÕn hµnh b­íc 2 cña quy tr×nh kiÓm tra. B­íc 2: KiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i ®¬n vÞ. §Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN, trong qu¸ tr×nh kiÓm tra c¬ quan thuÕ th­êng kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ cã sè hoµn thuÕ trong n¨m lín, c¸c ®¬n vÞ cã sè thuÕ nî ®äng lín hoÆc c¸c ®¬n vÞ cã nh÷ng dÊu hiÖu kh¶ nghi cÇn ph¶i kiÓm tra tr­íc. Trong b­íc nµy c¸c ®¬n vÞ ph¶i cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m, c¸c sæ s¸ch kª to¸n, c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ vµ c¸c hå s¬ tµi liÖu kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc tÝnh thuÕ, nép thuª cña ®¬n vÞ. C¸n bé thuÕ tiÕn hµnh ®èi chiÕu c¸c sè liÖu, ph¸t hiªn c¸c sai ph¹m trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña ®¬n vÞ. C«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ TNDN ph¶i ®Æt träng t©m vµo viÖc kiÓm tra c¸c c¨n cø tÝnh thuÕ nh­: doanh thu tÝnh thuÕ, c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý ®­îc khÊu trõ…kÕt thóc qu¸ tr×nh kiÓm tra, ®oµn kiÓm tra ph¶i tiÕn hµnh lËp biªn b¶n theo mÉu trong ®ã nªu râ yªu cÇu ®¬n vÞ ph¶I nép nèt sè thuÕ cßn thiÕu nÕu cã bao gåm sè thuÕ cßn tån ®äng vµ sè thuÕ ph¸t sinh sau khi kiÓm tra, ®ång thêi ®oµn sÏ ®Ò nghÞ Côc thuÕ ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ nÕu cã vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ lu«n ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng néi dung ho¹t ®éng quan träng cña phßng thuÕ QLDN sè1. Trong n¨m 2003, phßng QLDN sè1 ®· tiÕn hµnh kiÓm tra ®­îc 10 ®¬n vÞ víi kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. B¶ng 9: T×nh h×nh xö lý c¸c ®¬n vÞ sau khi thanh tra kiÓm tra n¨m 2003 (®¬n vÞ 1000®) STT Tªn ®¬n vÞ Sè xö lý Sè thùc hiÖn 1 C¶ng Nam §Þnh 205.238 205.238 2 C«ng ty qu¶n lý ®­êng s¨t Hµ Ninh 520.209 520.209 3 C«ng ty may Nam §Þnh 89.129 89.129 4 Chi nh¸nh xi m¨ng BØm S¬n 10.823 10.823 5 C«ng ty dÖt lôa Nam §Þnh 153.945 153.945 6 C«ng ty s¸ch thiÕt bÞ tr­êng häc 10.325 10.325 7 C«ng ty cæ phÇn vËt liÖu x©y l¾p 104.511 0 8 C«ng ty kh¸ch s¹n Giao TÕ 204.627 204.627 9 C«ng ty v¶i sîi may mÆc 104.245 0 10 C«ng ty cæ phÇn may ViÖt Hµ 268.374 268.374 Trong n¨m 2003 viÖc thanh tra, kiÓm tra cña phßng QLDN sè1 ®· tiÕn hµnh rÊt tèt, sau khi kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ vi ph¹m còng ®· hoµn tÊt viÖc thanh to¸n thuÕ cßn tån ®äng, nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn con mét vµi doanh nghiÖp mÆc dï ®· ph¹t vµ truy thu sè thuÕ cßn nî ®äng nh­ng c¸c ®¬n vÞ nµy vÉn cßn d©y d­a kh«ng chÞu thanh to¸n nèt sè thuÕ cßn l¹i nh­: C«ng ty cæ phÇn vËt liÖu x©y l¾p sè thuÕ truy thu lµ 104.511(1000®) nh­ng vÉn ch­a thùc hiªn, C«ng ty v¶i sîi may mÆc sè thuÕ bÞ truy thu lµ 104.245(1000®) nh­ng vÉn ch­a chÞu thùc hiªn. C¸c c¬ quan thuÕ cÇn ph¶i thËt cøng r¾n khi xö ph¹t hµnh chÝnh c¸c ®¬n vÞ trªn ®Ó tr¸nh lÇn sau kh«ng cã sù t¸i ph¹m cña c¸c ®¬n vÞ nay v¸ c¸c ®¬n vÞ kh¸c n­a. Nhê cã c«ng t¸c kiªm tra quyÕt to¸n thuÕ ®­îc thùc hiªn kh¸ tèt, phßng QLDN sè1 ®· truy thu vµ lµm lîi cho NS mét sè thuÕ kh«ng nhá. C«ng t¸c kiÓm tra còng ®· ph¸t hiÖn nhiÒu hiÖn t­îng vi ph¹m luËt thuÕ, ®­a ra biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi vµ rót ra ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u cho c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng mÆt tèt, c«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ cßn cã mét sè tån t¹i: - B­íc kiÓm tra tiÕn hµnh t¹i phßng cßn chËm, lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ t¹i c¬ së, sù chËm ch¹p nay b¾t nguån tõ viÖc lµ do ®¬n vÞ kh«ng nép quyÕt to¸n thuÕ ®óng h¹n vµ do c¸n bé thuÕ cßn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i phßng. CÇn nhanh chãng cã biÖn ph¸p kh¾c phôc c¶ hai vÊn ®Ò trªn ®Ó thóc ®Èy nhanh tiÕn ®é kiÓm tra ngay tõ ®Çu n¨m ®Ó t¨ng sè l­îng ®¬n vÞ ®­îc kiÓn tra. - Mét sè néi dung kiÓm tra cßn phô thuéc nhiÒu vµo khai b¸o chñ quan cña ®èi t­îng nép thuÕ: thêi gian quy ®Þnh cho mét cuéc kiÓm tra lµ tèi ®a kh«ng qu¸ 5 ngµy thêi gian qu¸ eo hÑp so víi khèi l­îng c«ng viÖc ®å sé mµ ®oµn ph¶i kiÓm tra nhÊt lµ ®èi víi c¸c c«ng ty cã sè thu lín, thu tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. V× thÕ ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é kh«ng v­ît qu¸ thêi gian quy ®Þnh ë mét sè néi dung ®oµn kiÓm tra kh«ng cã ®iÒu kiÖn x¸c minh, t×m hiÓu thùc tÕ mµ ph¶i dùa vµo sè liÖu mµ ®¬n vÞ cung cÊp nh­ phÇn t¨ng gi¶m TSC§, t¨ng gi¶m trÝch khÊu hao, phÇn c«ng nî, kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm d¬ dang, thµnh phÇn tån kho…T¹i mét sè ®¬n vÞ, c¸n bé thuÕ còng kh«ng thÓ ®èi chiÕu hÕt sè ho¸ ®¬n chøng tõ gi­a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n nhÊt lµ nh÷ng ho¸ ®¬n cã gi¸ tri d­íi 100000 ®ång v× theo quy ®Þnh ®èi víi nh÷ng kho¶n mua b¸n d­íi 100000 ®ång th× ®¬n vÞ cã thÓ kh«ng cÇn lÊy ho¸ ®¬n. §iÒu nµy lµm cho kÕt qu¶ kiÓm tra phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ý thøc tù gi¸c, sù trung thùc cña ®¬n vÞ. 2.4 KÕt luËn. Tõ nh÷ng thùc tr¹ng trªn cã thÓ thÊy c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN trªn ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh t¹i phßng QLDN sè1 trong thêi gian qua ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ. Nh­ng tr­íc hÕt chóng ta cÇn nh×n l¹i mét sè kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. 2.4.1 Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. * VÒ phÝa ®èi t­îng nép thuÕ. - Nh×n chung ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ TNDN cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®· cã ý thøc trong viÖc kª khai thuÕ TNDN kÞp thêi ®óng thêi gian quy ®Þnh cña luËt thuÕ vµ nép NS theo ®óng th«ng b¸o thuÕ. NhiÒu doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n, qu¶n lý sæ s¸ch, ho¸ ®¬n chøng tõ. - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNNN trªn ®Þa bµn ®ang ph¸t triÓn theo chiÒu h­íng tÝch cùc, gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn ngµy cµng lín vµ sè thuÕ TNDN nép vµo NSNN ngµy cµng nhiÒu - Tuy cßn nhiÒu tån t¹i nh÷ng tiªu cùc, hµnh vi trèn thuÕ ë mét sè ®¬n vÞ nh­ng khi bÞ ph¸t hiÖn c¸c ®¬n vÞ ®Òu nhanh chãng chÊp hµnh nh÷ng h×nh thøc xö lý cña c¬ quan thuÕ, Ýt cã biÓu hiÖn chèng ®èi vµ t¸i ph¹m. * VÒ phÝa c¬ quan thuÕ. - Qua nh÷ng lÇn söa ®æi luËt thuÕ TNDN, c¬ quan thuÕ còng ®· kÞp thêi ®Ò ra nh÷ng ch­¬ng tr×nh, biÖn ph¸p cô thÓ cã träng t©m, träng ®iÓm phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c¸c ®èi t­îng ®Ó viÖc ¸p dông luËt thuÕ míi võa ®¶m b¶o sè thu, võa cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi ®êi sèng kinh tÕ. - C¸n bé thuÕ ®· cã nh÷ng nç lùc v­ît bËc, chuyªn t©m víi c«ng viÖc, n¾m v÷ng t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ mµ m×nh qu¶n lý, th­êng xuyªn ®«n ®èc, nh¾c nhë c¸c ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn theo ®óng luËt thuÕ míi, nhê vËy mµ ý thøc chÊp hµnh cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. - Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®­îc triÓn khai ¸p dông tèt. B­íc ®Çu ®· thiÕt lËp ®­îc sù phèi hîp ¨n ý gi÷a c¸c bé phËn trong quy tr×nh, rót ng¾n thêi gian, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh… - C¸c c¸n bé thuÕ ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong qu¶n lý, thùc hiÖn tèt môc tiªu t¨ng thu ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p chèng thÊt thu kh¸ hiÖu qu¶. C«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ TNDN ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc, qua ®ã ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi c¸c tr­êng hîp vi ph¹m, gãp phÇn t¨ng thu. 2.4.2 Mét sè h¹n chÕ. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN trong thêi gian qua vÉn cßn nh÷ng tån t¹i. - VÒ phÝa ®èi t­îng nép thuÕ: mÆc dï ®· ®­îc c¸n bé thuÕ th­êng xuyªn ®«n ®èc, nh¾c nhë, mét sè ®¬n vÞ vÉn ch­a cã ý thøc tù gi¸c cao trong viÖc chÊp hµnh luËt thuª TNDN. Mét bé phËn ®èi t­îng nép thuÕ cßn thùc hiªn ch­a tèt quy ®Þnh vÒ kª khai thuÕ TNDN nh­ kª khai thiÕu, kª khai sai, nép tê khai kh«ng ®óng h¹n…NhiÒu ®¬n vÞ kª khai lç ®Ó kh«ng ph¶i t¹m nép thuÕ TNDN trong n¨m. Mét sè ®¬n vÞ cã biÓu hiÖn tiªu cùc trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n: cè t×nh bá sãt c¸c kho¶n doanh thu, khai t¨ng chi phÝ… ®Ó lµm gi¶m thu nhËp chÞu thuÕ tõ ®ã gi¶m bít sè thuÕ ph¶i nép. - VÒ phÝa c¬ quan qu¶n lý thuÕ: Do tõ bá chÕ ®é chuyªn qu¶n nªn nhiÒu khi c¸n bé thuÕ kh«ng n¾m b¾t ®­îc hÕt nh÷ng th«ng tin vÒ thùc tiÔn ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh t¹i c¸c ®¬n vÞ tõ ®ã dÉn ®Õn qu¶n lý ch­a tèt c¸c kho¶n doanh thu, chi phÝ míi ph¸t sinh ë ®¬n vÞ, ch­a bao qu¸t ®­îc hÕt nguån thu. C«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ ®­îc ph©n bæ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c thêi kú trong n¨m. Do ®ã kh«ng ph¸t hiÖn ®­îc kÞp thêi c¸c tr­êng hîp kª khai sai trèn thuÕ ®Ó cã h×nh thøc xö lý kÞp thêi. §«i khi nh÷ng vi ph¹m cña ®èi t­îng nép thuÕ ch­a ®­îc xö lý thËt sù nghiªm kh¾c, kÞp thêi t¹o cho mét sè ®èi t­îng nép thuÕ th¸i ®é tr©y lú, kh«ng cã ý thøc tù gi¸c thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh. - C¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch cßn ch­a b¾t kÞp sù ®æi míi. Tuy hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay ®· c¬ b¶n ®¸p øng vµ phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, nh­ng vÉn cßn ch­a bao qu¸t hÕt ®­îc nguån thu, néi dung cßn nhiÒu phøc t¹p, cßn nhiÒu s¬ hë. NhiÒu v¨n b¶n ®­îc x©y dùng triÓn khai thiÕu kiªn quyÕt, thiÕu nh¹y bÐn trong viÖc th¸o gì c¸c khã kh¨n v­íng m¾c trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ. NhiÒu quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n cßn thiÕu tÝnh chÆt chÏ, kh«ng râ rµng dÔ g©y cho c¸c doanh nghiÖp hiÓu lÇm trong viÖc thi hµnh nghÜa vô cña m×nh. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i ë trªn ®· ®Æt ra yªu cÇu cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DN nãi chung vµ c¸c DNNN nãi riªng trªn ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh trong thêi gian tíi. Ch­¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN t¹i côc thuÕ Nam §Þnh. 3.1 Nh÷ng ®Þnh h­íng chung trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN. - Ph¸t huy tèi ®a vai trß cña thuÕ TNDN trong viÖc khuyÕn khÝch ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, c¬ cÊu l¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Thùc tÕ mÊy n¨m qua, luËt thuÕ TNDN b­íc ®Çu ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®äng ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Þnh h­íng ®Çu t­, s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý theo ngµnh vµ theo ®Þa bµn… tuy nhiªn thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN trong thêi gian qua còng thÓ hiÖn mét sè ®iÒu bÊt cËp(nh­ ®· nªu ë ch­¬ng 2 chuyªn ®Ò nµy). V× vËy, yªu cÇu dÆt ra lµ ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ph¸t huy tèi ®a vai trß quan träng cña thuÕ TNDN ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta trong gia ®o¹n míi. - Bao qu¸t nguån thu, ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi sè thuÕ cho NSNN. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cßn tån t¹i nh÷ng ®¬n vÞ nép thuÕ qu¸ Ýt so víi kh¶ n¨ng thu nhËp cña hä nhÊt lµ c¸c DNNN cßn tån t¹i ®¬n vÞ cã tÝnh d©y d­a, nép thuÕ chËm cßn nî ®äng qu¸ nhiÒu…do ®ã cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o thu ®ñ, thu ®óng kÞp thêi sè thuÕ TNDN cho NSNN. §©y lµ môc tiªu ®Æt ra ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ trong hÖ thèng thuÕ ViÖt Nam nãi chung vµ luËt thuÕ TNDN nãi chung. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu nµy, tr­íc hÕt cÇn hiÓu thÕ nµo lµ thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi. Thu ®óng cã thÓ hiÓu lµ viÖc tÝnh sè thuÕ ph¶i nép ®èi víi tõng ®¬n vÞ ph¶i thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt( x¸c ®Þnh dóng thu nhËp chÞu thuÕ cña ®¬n vÞ, ¸p dông ®óng møc thuÕ suÊt, x¸c ®Þnh ®èi tùîng thuéc diÖn miÔn gi¶m vµ tÝnh ®óng sè thuÕ ®­îc miÔn gi¶m…) Cã thu ®óng th× míi ®¶m b¶o sù c«ng b»ng giòa c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, ®èi t­îng nép thuÕ cã thu nhËp chÞu thuÕ cµng lín th× ph¶i nép thuÕ nhiÒu vµ ng­îc l¹i. Thu ®ñ, kÞp thêi cã thÓ hiÓu lµ c¬ quan thuÕ ph¶i ®«n ®èc ®¬n vÞ thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ vµo kho b¹c nhµ n­íc mét c¸ch ®Çy ®ñ, theo ®óng h¹n quy ®Þnh. §Ó thùc hiÖn tèt viÖc thu ®óng, thu ®ñ kÞp thêi cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p trong ®ã cã biÖn ph¸p c­ìng chÕ lµ biÖn ph¸p chØ lµ bÊt ®¾c dÜ ®èi víi c¬ quan hµnh thu. Ph­¬ng ph¸p tèi ­u vÉn lµ lµm sao gi¸o dôc, tuyªn truyÒn, n©ng cao ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ, ®Ó tõ ®ã cã thÓ thu ®óng, thu ®ñ kÞp thêi sè thuÕ cho NSNN. - §Þnh h­íng doanh nghiÖp tù kª khai, tù nép thuÕ ®©y lµ mét b­íc ®ét ph¸ trong chiÕn l­îc c¶i c¸ch thuÕ nãi chung còng nh­ lo¹i thuÕ TNDN nãi riªng kh¸c h¼n víi ph­¬ng thøc qu¶n lý ®· ¸p dông, c¬ chÕ: doanh nghiÖp tù kª khai, tù tÝnh thuÕ, tù nép thuÕ lµ ph­¬ng thøc qu¶n lý dùa trªn sù tu©n thñ, tù nguyÖn chÊp hµnh luËt cña ng­êi nép thuÕ. C¨n cø vµo quy ®Þnh cña luËt thuÕ, c¬ së kinh doanh tù kª khai, tù x¸c ®Þnh nghÜa vô thuÕ cña m×nh vµ tù nép thuÕ vµo NSNN th«ng qua kho b¹c. §ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c vµ thêi h¹n kª khai nép thuÕ cña m×nh. Trong c¬ chÕ nµy, c¬ së kinh doanh nép tê khai vµ nép thuÕ cïng mét lóc mµ chua cÇn cã sù can thiÖp cña c¸n bé thuÕ, tê khai thuÕ ®­îc göi trùc tiÕp hoÆc b»ng ®­êng b­u ®iÖn ®Õn c¬ quan thuÕ. TiÒn thuÕ cïng víi giÊy nép tiÒn ®­îc nép trùc tiÕp( hoÆc th«ng qua ng©n hµng) vµo kho b¹c nhµ n­íc, sau ®ã sÏ ®­îc ng©n hµng vµ kho b¹c x¸c nhËn vµ chuyÓn ®Õn c¬ quan thuÕ ®Ó theo dâi t×nh h×nh nép thuÕ. TÊt c¶ thñ tôc trªn ®Òu do ng­êi nép thuÕ tù thùc hiÖn, ch­a cã sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¬ quan thuÕ. C¸c tr­êng hîp sai sãt vÒ sè liÖu kª khai(do c¬ quan thuÕ ph¸t hiÖn, do c¬ së kinh doanh ph¸t hiÖn) sÏ ®­îc kª khai ®iÒu chØnh vµo t¬ khai cña th¸ng ph¸t hiÖn sai sãt. ViÖc quyÕt to¸n thuÕ sÏ ®­îc thùc hiÖn t¹i tê khai thuÕ cña th¸ng cuèi n¨m. Nh­ vËy, c¬ quan thuÕ sÏ gi¶m ®­îc mét khèi l­îng thêi gian rÊt lín trong viÖc kiÓm tra tê khai, tÝnh thuÕ vµ ph¸t hµnh th«ng b¸o nép thuÕ, ®ång thêi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh còng gi¶m ®­îc thêi gian chê c¬ quan thuÕ kiÓm tra chÊp nhËn quyÕt to¸n thuÕ tr­íc khi th«ng b¸o nép thuÕ. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam khi tr×nh ®é qu¶n lý cßn h¹n chÕ, ph­¬ng tiÖn qu¶n lý cßn thñ c«ng, nhËn thøc vÒ vai trß, tr¸ch nhiÖm ®èi víi nhµ n­íc cña c¸n bé thuÕ còng nh­ cña ng­êi nép thuÕ cßn thÊp, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¸n bé thuÕ cßn rÊt kÐm… th× viÖc thÝ ®iÓm cho du chØ trong ph¹m vi hÑp, còng lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n ®èi víi ngµnh thuÕ; ®ßi hái ph¶i cã sù chuÈn bÞ mét c¸ch kü l­ìng. Bëi lÏ, thùc hiÖn c¬ chÕ c¬ së kinh doanh tù kª khai tù nép thuÕ cÇn cã sù thay ®æi trong nhiÒu lÜnh vùc c«ng t¸c thuÕ, tõ c¶i c¸ch chÝnh s¸ch, t¹o hµnh lang ph¸p lý vµ ban hµnh c¸c chÕ tµi ®ñ m¹nh cho viÖc thùc hiÖn. Muèn thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng thøc qu¶n lý nµy, cÇn ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: Thø nhÊt; ng­êi nép thuÕ ph¶i hiÓu vµ biÕt x¸c ®Þnh nghÜa vô cña m×nh theo luËt ®Þnh. Muèn vËy, ng­êi nép thuÕ ph¶i nhËn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin mét c¸ch râ rµng, chÝnh x¸c vÒ chÝnh s¸ch thuÕ, vÒ c¸c thñ tôc cÇn ph¶i thùc hiªn khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc. §ång thêi, ng­êi nép thuÕ ph¶i lu«n lu«n ®­îc th«ng b¸o vµ cËp nhËt nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch thuÕ vµ ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸n bé thuÕ ®Ó ®­îc hç trî vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Thø hai; quy tr×nh qu¶n lý thuÕ ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ thùc hiÖn. C¬ quan thuÕ cÇn h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn mét c¸ch râ rµng. C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn ph¶i ®­îc cung cÊp mét c¸ch miÔn phÝ vµ s½n cã ë c¸c ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi tèi ®a cho ng­êi nép thuÕ thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh. Thø ba; c¬ quan thuÕ ph¶i ch­¬ng tr×nh thanh tra hiÖu qu¶. C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ph¶i ®­îc t¨ng c­êng dùa trªn c¬ së cña viÖc x©y dùng c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i ®èi t­îng nép thuÕ theo møc ®é tu©n thñ luËt thuÕ vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, còng nh­ c¶i tiÕn lùa chän c¸c h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p bè chÝ nguån lùc phï hîp cho c«ng t¸c thanh tra. Ph¶i cã hÖ thèng chÕ tµi sö ph¹t m¹nh vµ nghiªm minh, c«ng b»ng. §ång thêi, ph¶I x©y dung quy tr×ng khiÕu n¹i râ rµng nh¨m b¶o vÖ quyÒn lîi cña tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh. Thø t­; ph¶i cã hÖ thèng xö lý th«ng tin vµ qu¶n lý thuÕ hiÖn ®¹i dùa trªn c¬ së ¸p dông c«ng nghÖ tin häc tiªn tiÕn, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý. Nh­ vËy, ®Ó thùc hiÖn quy tr×nh tù kª khai, tù nép thuÕ cã hiÖu qu¶ c¬ quan thuÕ ph¶i t¨ng c­êng tËp chung ®Çu t­ vÒ c¶ ph­¬ng diÖn con ng­êi vµ ph­¬ng diÖn qu¶n lý ®Ó gi¶i quyÕt hai kh©u c¬ b¶n, ®ã lµ c«ng t¸c phôc vô, hç trî ng­êi nép thuÕ vµ c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra thuÕ. Khi hai kh©u ®­îc thùc hiÖn tèt th× nhËn thøc vÒ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña ng­êi nép thuÕ sÏ ®­îcc n©ng lªn, tõ ®ã gi¶m ®­îc c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ kÓ c¶ ch­a hiÓu biÕt vÒ luËt thuÕ còng nh­ cè t×nh vi ph¹m. Nhê ®ã mµ kh©u qu¶n lý thu thuÕ c¸c tr­êng hîp vi ph¹m còng ®¬n gi¶n h¬n, viÖc xö lý vi ph¹m sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n, n©ng cao hiÖu lùc cña c¬ quan thuÕ. 3.2 C¸c biÖ ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN trªn ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh. 3.2.1 T¨ng c­êng qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ trªn c¬ së thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiªm vô sau: - Thùc hiÖn c«ng t¸c l­u tr÷ hå s¬ doanh nghiÖp trªn hÖ thèng m¸y vi tÝnh. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, phßng qu¶n lý thu cã nhiÖm vô t¹o lËp vµ qu¶n lý hå s¬ c¸c doanh nghiÖp bao gåm c¸c tµi liÖu: ®¨ng ký thuÕ, th«ng b¸o thuÕ, c¸c hå s¬ vµ quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ, miÔn gi¶m thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ, c¸c biªn b¶n kiÓm tra, quyÕt ®Þnh x­ lý kiÓm tra, c¸c quyÕt ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh thuÕ, lÖnh thu, c¸c tµi kiÖu kh¸c cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp( b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh) thêi gian l­u hå s¬ lµ suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Hå s¬ chØ ®­îc huû bá sau 10 n¨m, kÓ tõ khi doanh nghiÖp cã quyÕt ®Þnh g¶i thÓ, ph¸ s¶n. Víi quy ®Þnh nh­ vËy, khèi l­îng hå s¬ doanh nghiÖp mµ phßng qu¶n lý thu ph¶i l­u tr÷ lµ rÊt lín, t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã kh«ng chØ g©y khã kh¨n cho viÖc b¶o qu¶n hå s¬ mµ cßn g©y phøc t¹p, chËm ch¹p mçi khi cÇn tra cøu. §Ò nghÞ bæ xung cho phßng qu¶n lý thu tõ 2-3 c¸n bé chuyªn lµm c«ng t¸c thu tµi liÖu thu«c hå s¬ doanh nghiÖp vµo l­u tr÷ trªn m¸y vi tÝnh. Khi lµm ®­îc nh­ vËy, thay v× qu¶n lý mét khèi l­îng hå s¬ khæng lå, mçi c¸n bé thuÕ chØ cÇn qu¶n lý trªn m¸y vi tÝnh, trong ®ã cã ®ñ th«ng tin vÒ ®¬n vÞ. TÊt nhiªn, hå s¬ gèc vÉn ®­îc b¶o qu¶n nh­ng ®­îc b¶o qu¶n t¹i kho hå s¬ cña toµn côc thuÕ chø kh«ng ®Ó ë mçi phßng. LËp sæ vµ ghi chÐp theo dâi tæng hîp ®èi t­îng nép thuÕ. Mçi c¸n bé thuÕ nªn cã mét sæ theo dâi riªng, trong ®ã ghi chÐp ®Çy ®ñ sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ mµ m×nh ®­îc ph©n c«ng qu¶n lý, nh÷ng nÐt næi bËt vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh ch©t t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ®¬n vÞ, nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ®¬n vÞ mµ c¸n bé thuÕ thu thËp ®­îc tõ ®µi, ti vi, b¸o trÝ hoÆc b¹n hµng cña ®èi t­îng qu¶n lý. Trªn c¬ së ®ã, cã thÓ ¸p dông nh÷ng c¸ch thøc qu¶n lý doanh nghiÖp nép thuÕ mét c¸ch chÆt chÏ, phï hîp vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Ph©n lo¹i c¸c ®èi t­îng vi ph¹m trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nép thuÕ. Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ®èi t­îng kª khai nép thuÕ, cÇn ph©n lo¹i c¸c ®èi t­îng vi ph¹m ®Ó cã c¸ch thøc xö lý phï hîp, cô thÓ lµ: +§èi t­îng nép thuÕ chËm nép tê khai do sù thiÕu tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé tµi chÝnh kÕ to¸n ë ®¬n vÞ. C¸n bé cÇn ®«n ®èc, nh¾c nhë ®¬n vÞ nép tê khai cho ®óng thêi h¹n, tr­êng hîp ®· nh¾c nhë thóc dôc nhiÒu lÇn mµ ®èi t­îng nép thuÕ vÉn kh«ng nép tê khai, th× cÇn ph¶i Ên ®Þnh ngay sè thuÕ tam nép cho ®¬n vÞ, ®Ó ®¬n vÞ cã ý thøc h¬n trong c¸c lÇn kª khai lÇn sau. +§èi víi hiÖn t­îng kª khai lç, dÉn ®Õn sè thuÕ t¹m nép hµng quý b»ng kh«ng. Mét mÆt c¸n bé thuÕ cÇn ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn cho ®èi t­îng nép thuÕ hiÓu t¸c dông cña viÖc t¹m nép thuÕ ®èi víi c¬ quan tµi chÝnh cña ®¬n vÞ vµ c«ng t¸c qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ. MÆt kh¸c, c¸n bé thuÕ ph¶i yªu cÇu ®¬n vÞ gi¶i tr×nh sè liÖu kª khai cã hîp lý kh«ng. NÕu ph¸t hiÖn ®èi t­îng nép thuÕ cè t×nh kª khai sai ®Ó kh«ng ph¶i nép hoÆc gi¶m sè thuÕ TNDN ph¶i nép hµng quý, th× ph¶i nghiªm kh¾c c¶nh b¸o ®¬n vÞ ®ã. Trong tr­êng hîp sai ph¹m nÆng, sai ph¹m lËp ®i lËp l¹i, cÇn ¸p dông h×nh thøc xö ph¹t hµnh chÝnh ®Ó lÇn sau ®¬n vÞ cã ý thøc h¬n. - Thùc hiÖn n©ng cÊp hÖ thèng m¸y tÝnh víi ch­¬ng tr×nh øng dông qu¶n lý thuÕ ®Ó hç trî tèt h¬n trong qu¶n lý m· sè, th«ng tin danh b¹ cña ®èi t­îng nép thuÕ, xö lý tê khai, tÝnh thuÕ, tÝnh ph¹t nép chËm, ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ theo dâi sè nî, sè thu nép, lËp b¸o c¸o, l­u tr÷ sè liÖu. Cho ®Õn nay c«ng nghÖ th«ng tin ®ang mang l¹i nhiÒu lîi Ých lín lao cho ®Êt n­íc, vµ no mang l¹i lîi Ých còng kh«ng nhá trong qu¶n lý( qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ) .Trªn thùc tÕ toµn ngµnh thuÕ ®· ®­îc trang bÞ 402 mang m¸y tÝnh côc bé víi 728 m¸y chñ vµ 11.169 m¸y tÝnh, cïng hµng ngµn thiÕt bÞ xö lý. Sè c¸n bé chuyªn tr¸ch trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin t¹i tæng côc vµ c¸c côc thuÕ gåm 568 ng­êi, h¬n 850 ng­êi kiªm nghÖm c«ng t¸c tin häc vµ 1000 c¸n bé chuyªn nhËp d÷ liÖu t¹i c¸c chi côc. §Õn nay toµn ngµnh cã 20.000 c¸n bé biÕt vµ sö dông thµnh th¹o c¸c thiÕt bÞ tin häc. Ngµnh thuÕ ®· cËp nhËt vµ l­u gi÷ th«ng tin cña 1,7 triÖu ®èi t­îng nép thuÕ. Qua ®©y ta thÊy c«ng nghÖ th«ng tin cã vai trß nh­ thÕ nµo trong viÖc qu¶n lý thuÕ, v× vËy chóng ta ph¶i kh«ng ngõng n©ng cÊp hÖ thèng m¸y tÝnh ngµy cµng hiÖn ®¹i ®Ó t¹o ®iÒu kiªn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý thu thuÕ còng nh­ qu¶n lý c¸c ®èi t­îng n«p thuÕ. 3.2.2 T¨ng c­êng qu¶n lý doanh thu vµ chi phÝ hîp lý. - T¨ng c­êng n¾m b¾t th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. §Ó qu¶n lý chÆt chÏ, ®Çy ®ñ c¸c kho¶n doanh thu vµ chi phÝ cña ®èi t­îng nép thuÕ c¸n bé thuÕ ph¶i th­êng xuyªn n¾m b¾t ®­îc thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, t×nh h×nh s¶n xuÊt, t×nh h×nh tiªu thô, t×nh h×nh lç l·i...®ång thêi, c¸n bé thuÕ còng ph¶i n¨m b¾t ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, còng nh­ viÖc chÊp hµnh c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch kh¸c cña Nhµ n­íc. Nh÷ng th«ng tin trªn cã thÓ lÊy tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, quyÕt to¸n thuÕ, b¸o c¸o tæng kÕt kh¸c…do ®¬n vÞ cung cÊp cho c¬ quan thuÕ. Tuy nhiªn c¸n bé thuÕ tuyÖt ®«i kh«ng chØ dùa vµo th«ng tin mét chiÒu mµ thu nhËn th«ng tin vÒ doanh nghiÖp tõ nhiÒu nguån kh¸c: b¸o ®µi, t¹p chÝ chuyªn ngµnh kinh doanh cña ®¬n vÞ, c¬ quan chñ quan cña doanh nghiÖp, c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp. - T¨ng c­êng kiÓm tra, h­íng dÉn, thóc ®Èy c«ng t¸c kÕ to¸n, qu¶n lý sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ ë c¸c doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp, ®óng chÕ ®é. §Ó cã c¨n cø chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ cho viÖc tÝnh thuÕ, thu nép thuÕ, ®¶m b¶o chÝnh s¸ch thuÕ ®­îc thùc hiÖn nghiªm chØnh, c«ng b»ng, c¸n bé thuÕ ph¶i th­êng xuyªn ®«n ®èc, h­íng d©n ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn tèt ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª vµ tu©n thñ ®óng chÕ ®é qu¶n lý, sö dông chøng tõ, ho¸ ®¬n…cô thÓ lµ: +KiÓm tra, t¸c ®éng ®Ó doanh nghiÖp khi mua b¸n ph¶i xuÊt ho¸ ®¬n ®Çy ®ñ vµ ®óng quy ®Þnh. +H­íng dÉn, kiÓm tra doanh nghiÖp ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, ®«n ®èc lËp b¸o c¸o quyªt to¸n kÞp thêi ®óng chÕ ®é. - Ph©n lo¹i c¸c tr­êng hîp kª khai sai vµ cã biÖn ph¸p xö lý phï h¬p. +§èi víi tr­êng hîp kª khai sai b¾t nguån t­ h¹ch to¸n sai v× kh«ng n¨m v÷ng chÝnh s¸ch chÕ ®é: c¸n bé thuÕ cÇn phæ biÕn, h­íng dÉn ®¬n vÞ söa sai kÞp thêi. §Ò nghÞ ®¬n vÞ l­u t©m vµ nghiªn cøu kü c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn cho ®óng. NÕu cÇn, cã thÓ tæ chøc líp tËp huÊn riªng cho ®¬n vÞ nµy. +§èi víi tr­êng hîp kª khai do c¸n bé tµi chinh cña ®¬n vÞ cã tr×nh ®é h¹n chÕ, lµm viÖc kh«ng cÈn thËn, thiÕu tr¸ch nhiÖm: c¬ quan thuÕ cÇn nh¾c nhë c¸n bé ®ã hoÆc cã thÓ ®Ò xuÊt lªn l·nh ®¹o ®¬n vÞ ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, thÝch øng( cö ®i häc tËp båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é, thay thÕ c¸n bé kh¸c cã n¨ng lùc phï hîp yªu cÇu c«ng viÖc…). +§èi víi tr­êng hîp kª khai sai cã chñ ý(khai t¨ng chi phÝ,gi¶m doanh thu) nh»m trèn thuÕ: c¸n bé thuÕ cÇn nghiªm kh¾c c¶nh c¸o, yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt thuÕ hiÖn hµnh. NÕu doanh nghiÖp vÉn tiÕp tôc cè t×nh lµm sai quy ®Þnh, cÇn ¸p dông h×nh thøc xö ph¹t hµnh chÝnh trong lÜnh vùc thuÕ bëi v× ®¸nh vµo lîi Ých kinh tÕ chÝnh lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh©t ®Ó gi¸o dôc ý thøc cho c¸c doanh nghiÖp. 3.2.3 T¨ng c­êng qu¶n lý thu nép thuÕ TNDN. - Thóc ®Èy ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c quyÕt to¸n theo tõng quý. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, hµng quý c¸c ®¬n vÞ cã nghÜa vô t¹m nép thuÕ TNDN vµo NSNN. Tuy nhiªn, v× ph¶i dù tÝnh ngay tõ ®Çu n¨m tµi chÝnh nªn sè thuÕ t¹n nép ®ã nhiÒu khi kh«ng s¸t víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ ®ã. §Õn khi quyÕt to¸n n¨m, cã nh÷ng ®¬n vÞ cã sè thuÕ t¹m nép chØ b»ng mét phÇn nhá sè thuÕ thùc ph¶i nép. L¹i cã nh÷ng ®¬n vÞ v× lµm ¨n thua lç, sè thuÕ TNDN b»ng 0, nh­ng ®· t¹m nép nªn sÏ ®­îc hoµn l¹i thuÕ. Do ®ã cÇn thóc ®Èy ®¬n vÞ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c quyÕt to¸n theo tõng quý ®Ó c¬ quan thuÕ cã ®­îc sè liÖu chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ trong tõng kú, tõ ®ã cã c¬ së ®iÒu chØnh sè thuÕ vµ ra th«ng b¸o thuÕ bæ sung cho s¸t víi sè thuÕ thùc ph¶i nép. - Cã biÖn ph¸p linh ho¹t ®Ó xö lý c¸c ®èi t­îng d©y d­a chËm nép thuÕ. + §èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ cã sè nî ®äng lín do bÊt kh¶ kh¸ng, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n: c¸n bé thuÕ cã thÓ xem xÐt ®Ó b¸o c¸o cÊp trªn vÒ t×nh tr¹ng thùc tÕ cña ®¬n vÞ, ®Ò xuÊt víi cÊp trªn c¸c ph­¬ng ¸n nh­: khoanh nî, miÔn gi¶m thuÕ…nh»m gióp ®¬n vÞ th¸o gì nh÷ng khã kh¨n tr­íc m¾t, t¹m thêi gi¶m bít sù c¨ng th¼ng vÒ tµi chÝnh cho ®¬n vÞ. + §èi víi c¸c ®¬n vÞ cã ®ñ kh¶ n¨ng tµI chÝnh nh­ng cè t×nh d©y d­a, nî ®äng tiÒn thuÕ nh»m chiÕm dông vèn NSNN: c¬ quan thuÕ cÇn nghiªm kh¾c lËp lÖnh thu, xö ph¹t hµnh chÝnh theo quy ®Þnh, tr¸nh t×nh tr¹ng t¸i diÔn ¶nh h­ëng ®Õn sè thu nép vµo NSNN. 3.2.4 N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ TNDN. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta ®ang tõng b­íc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra nh»m lo¹i bá nh÷ng thñ ®o¹n gian lËn lµ mét viªc hÕt søc quan träng. - §Èy m¹nh sù phèi hîp, trao ®æi th«ng tin vÒ c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra giòa phßng qu¶n lý thu vµ phßng thanh tra. HiÖn nay, nhiÖm vô thanh tra, kiÓm tra mµ phßng qu¶n lý thu ®¶m nhËn lµ: kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ t¹i c¸c ®¬n vÞ do phßng qu¶n lý, cßn nhiÖm vô cña phßng thanh tra lµ: tiÕn hµnh thanh tra, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký kª khai nép thuÕ vµ chÕ ®é më sæ s¸ch kÕ to¸n, chøng tõ ho¸ ®¬n cña doanh nghiÖp; thanh tra, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh nghÜa vô nép thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ; thanh tra kiÓm tra c¸c ®èi t­îng ®­îc xÐt miÔn gi¶m thuÕ. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ tiÕn hµnh kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i c¬ së, phßng qu¶n lý thu kh«ng nªn ho¹t ®éng ®éc lËp mµ cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi phßng thanh tra. Nh÷ng th«ng tin do phßng thanh tra cung cÊp sÏ gióp cho phßng qu¶n lý thu x¸c ®Þnh ®èi t­îng nép thuÕ nµo cã biÓu hiÖn tiªu cùc, chÊp hµnh kh«ng tèt luËt thuÕ TNDN ®Ó tõ ®ã lªn danh s¸ch, lËp kÕ ho¹ch vµ tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ nµy tr­íc. H¬n n÷a, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ lµ h×nh thøc kiÓm tra ®Þnh kú nªn c¸c ®èi t­îng nép thuÕ th­êng cã t­ t­ëng ®èi chuÈn bÞ ®èi phã tr­íc, dÉn ®Õn kÕt qu¶ kiÓm tra ®«i khi thiÕu chÝnh x¸c. V× vËy, phßng qu¶n lý thu cÇn sö dông nh÷ng kÕt qu¶ kiÓm tra ®ét xuÊt mµ phßng thanh tra tiÕn hµnh víi ®èi t­îng nép thuÕ, ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ. - §Èy m¹nh tiÕn ®é kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i phßng. Muèn ®Èy nhanh tiÕn ®é kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i phßng, tr­íc hÕt c¸c c¸n bé thuÕ cÇn t¨ng c­êng ®«n ®èc, nh¾c nhë doanh nghiÖp nép b¸o c¸o quyÕt to¸n ®óng h¹n. Doanh nghiÖp cã nép b¸o c¸o quyÕt to¸n sím th× c¸n bé thuÕ míi tiÕn hµnh kiÓm tra b¸o c¸o sím ®­îc. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ ®· nh¾c nhë mµ vÉn nép muén, cÇn nghiªm kh¾c xö lý ®Ó lÇn sau ®¬n vÞ cã ý thøc h¬n. Còng nªn ®­a sè ®¬n vÞ nép thuÕ muén vµo danh s¸ch nghi vÊn ®Ó sau nµy khi xuèng kiÓm tra ®¬n vÞ sÏ t×m hiÓu cô thÓ xem hµnh vi nép thuÕ muén cña ®¬n vÞ cã ph¶i lµ mét c¸ch tr× ho·n thêi gian ®Ó chÕ biÕn sè liÖu cho hé thøc kh«ng. Bªn c¹nh viÖc nh¾c nhë ®èi t­îng nép thuÕ nép quyÕt to¸n thuÕ ®óng h¹n, phßng còng nªn x©y dung mét kÕ ho¹ch kiÓm tra cô thÓ vµ giao nhiÖm vô cho tõng c¸n bé cô thÓ vÒ sè l­îng b¸o c¸o quyÕt to¸n ph¶i kiÓm tra còng nh­ thêi h¹n hoµn thµnh b­íc kiÓm tra ®Çu tiªn. Theo ®Ò xuÊt cña b¶n th©n, b­íc kiÓm tra t¹i phßng ®èi víi c¸c b¸o c¸o dóng h¹n nªn hoµn thµnh ngay trong quý mét ®Ó b­íc vµo quý hai cã thÓ tiÕn hµnh b­íc tiÕp theo lµ kiÓm tra t¹i ®¬n vÞ. Nãi chung, c«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i ®¬n vÞ ®­îc cµn sím cµng tèt v× sÏ ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn ®­î hiÖn t­îng ®¬n vÞ chiÕm dông vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc qu¸ l©u( ®¬n vÞ cã sè thuÕ nî ®äng lín, ®¬n vÞ nép thuÕ Ýt h¬n sè thuÕ ph¶i nép…). - Xö lý nghiªm kh¾c c¸c tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ ph¸t hiÖn qua kiÓm tra: qua kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ hµng n¨m, ®oµn kiÓm tra ®· ph¸t hiÖn rÊt nhiÒu tr­êng hîp sai ph¹m ë c¸c ®¬n vÞ. Trong nh÷ng sai ph¹m ®ã, cã sai ph¹m xuÊt ph¸t tõ tr×nh ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n yÕu kÐm, sù hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt thuÕ cña ®¬n vÞ, nh­ng còng cã nhiÒu sai ph¹m xuÊt ph¸t tõ sù cè ý cña doanh nghiÖp. Song ®èi víi ®a sè c¸c tr­êng hîp, c¬ quan thuÕ ®Òu ¸p dông h×nh thøc nh¨c nhë lµ chñ yÕu. CÇn nhËn thÊy lµ cã sè Ýt ®èi t­îng nép thuÕ cã sai ph¹m bÞ c¶nh c¸o, xö lý ph¹t, lËp lÖnh thu…kh«ng ®ßng nghÜa víi viÖc c¸c ®èi t­îng nép thuÕ cã ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cao mµ ph¶n ¸nh mét thùc tÕ lµ c¬ quan thuÕ ch­a thùc sù nghiªm kh¾c trong xö lý c¸c tr­êng hîp vi ph¹m. TÊt nhiªn, nh¾c nhë còng lµ biÖn ph¸p gi¸o dôc ý thøc cho ®èi t­îng nép thuÕ kh¸ hiÖu qu¶, song cã nhiÒu tr­êng hîp vi ph¹m kh«ng nªn sö dông biÖn ph¸p nµy. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, ®Ò nghÞ c¬ quan thuÕ nªn m¹nh d¹n h¬n n÷a trong viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc xö ph¹t nghiªm minh ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ kh«ng tu©n thñ ph¸p luËt thuÕ. Cã lµm nh­ vËy th× míi kÕt hîp ®­îc ph­¬ng ch©m “®øc trÞ”( tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, kh¬i dËy tinh thÇn tù gi¸c cña ®èi t­îng nép thuÕ) g¾n víi ph­¬ng ch©m “ph¸p trÞ”(xö lý nghiªm minh, ®óng ng­êi ®óng téi) tõng b­íc ®­a viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt thuÕ vµo nÒ nÕp, kû c­¬ng, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. 3.2.5 Tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN. Trong thêi gian qua, c«ng t¸c thu thuÕ nãi chung vµ c«ng t¸c thu thuÕ TNDN ë côc thuÕ Nam §Þnh ®· cã nhiÒu tiÕn bé, nhiÒu c¶i c¸ch c¨n b¶n, n¨m sau sè thu v­ît so víi n¨m tr­íc, song vÉn cßn nh÷ng vÊn ®Ò cÇn kh¾c phôc. §Æc biÖt lµ chóng ta vÉn ch­a hiÖn ®¹i ho¸ ®­îc c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ, ch­a ®­a hÖ thèng m¸y vi tÝnh vµo sö dông réng r·i trong tÊt c¶ c¸c bé phËn, c¸c kh©u cña quy tr×nh: tÝnh thuÕ, kiÓm tra, thanh tra…cßn thñ c«ng, phô thuéc vµo chñ quan cña c¸n bé thuÕ. V× vËy ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ nãi chung vµ qu¶n lý thu thuÕ TNDN nãi riªng, ngµnh thuª Nam §Þnh ph¶i tõng b­íc vi tÝnh ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ theo ph­¬ng ch©m hiÖn ®¹i, thiÕt thùc, hiÖu qu¶ v÷ng ch¾c. CÇn m¹nh d¹n øng dông tin häc vµo c¸c kh©u nh­ qu¶n lý m· sè ®èi t­îng nép thuÕ, tÝnh thuÕ, theo dâi t×nh h×nh nî ®äng thuÕ, tÝnh ph¹t tiÒn thuÕ…cÇn nèi m¹ng m¸y tÝnh trong néi bé côc thuÕ, víi tæng côc vµ víi nh÷ng côc thuÕ kh¸c trªn kh¾p c¶ n­íc ®Ó lu«n cËp nhËt ®­îc th«ng tin mét c¸ch nhanh nhÊt, chinh x¸c nh©t trong néi bé ngµnh thuÕ trong n­íc vµ c¶ th«ng tin vÒ nganh thuÕ cña c¸c n­íc ph¸t trÓn trªn thÕ giíi. 3.2.6 Cung cÊp dÞch vô cho ®èi t­îng nép thuÕ. ViÖc chuyÓn sang c¬ chÕ ®èi t­îng nép thuÕ tù kª khai, tù tÝnh vµ tù nép thuÕ ph¶i g¾n lion víi viÖc thùc hiÖn cung cÊp dÞch vô cho ®èi t­îng nép thuÕ nh»m gióp hä cã thÓ hiÓu vµ thùc hiÖn ®óng nghÜa vô nép thuÕ cña m×nh mµ thÓ hiÖn cô thÓ nhÊt lµ viÖc kª khai ®óng sè thuÕ ph¶i nép. Do vËy ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ nãi chung vµ qu¶n lý thuÕ TNDN nãi riªng th× Côc thuÕ Nam §Þnh cÇn ph¶i tæ chøc kh©u cung cÊp dÞch vô thuÕ cho ®èi t­îng nép thuÕ. Cung cÊp dÞch vô thuÕ ph¶i bao gåm c¸c néi dung sau: h­íng dÉn gi¶I thÝch vÒ luËt thuÕ( ®Æc biÖt lµ c¸ch kª khai thuÕ TNDN) gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c cña ®èi t­îng nép thuÕ xung quanh viÖc thùc hiÖn luËt thuÕ, ph¸t hµnh c¸c v¨n b¶n chøng tõ liªn quan ®Õn thuÕ mét c¸ch kÞp thêi, cung cÊp c¸c t­ vÊn kh¸c vÒ thuÕ, thiÕt lËp ®­êng d©y nãng víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, x©y dung trang web riªng…®Ó ®¸p øng kÞp thêi c¸c yªu cÇu cña ®èi t­îng nép thuÕ. 3.2.7 §æi míi ho¹t ®éng cña phßng qu¶n lý doanh nghiÖp sè 1. +Duy tr× ®Òu ®Æn chÕ ®é giao ban hµng tuÇn, hµng th¸ng ®Ó n¾m b¾t ®Çy ®ñ toµn diÖn vÒ nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cña phßng, n¾m b¾t th«ng tin vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch míi… ®Ó tõ ®ã cã h­íng chØ ®¹o míi, kÞp thêi, gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c ph¸t sinh, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c«ng t¸c hµnh thu. +Thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ, cïng bµn b¹c, thèng nhÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý trªn c¬ së ph¸t huy s¸ng t¹o vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña mçi c¸ nh©n. +Th­êng xuyªn t¹o ®iÒu kiÖn cö c¸n bé cña phßng tham gia c¸c líp båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. Quan t©m c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña c¸n bé thuÕ trong phong ®Ó khÝch lÖ lßng nhiÖt t×nh, h¨ng say víi c«ng viÖc,t¨ng c­êng mèi quan hÖ ®oµn kÕt g¾n bã giòa c¸c thµnh viªn trong phßng. +CÇn nhanh chãng n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho phßng qu¶n lý Doanh nghiÖp sè1, t¹o kh«ng gian v¨n phßng hîp lý, bëi v× ®ã lµ yÕu tè quan träng t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶, n¨ng suÊt lµm viÖc cña c¸n bé. HiÖn nay, víi sè l­îng c¸n bé vµ c¬ së vËt chÊt hiÖn cã, phßng qu¶n lý Doanh nghiÖp sè1 ch­a thÓ s¾p xÕp cho mçi mét c¸n bé mét bµn lµm viÖc vµ tñ hå s¬ riªng. B×nh qu©n 3 c¸n bé cña phßng cïng sö dông 2 bµn lµm viÖc ghÐp liÒn. C¸c tñ hå s¬ hiÖn cã cña phßng ®· chËt cøng hå s¬, vµ ®· ®Ó nh÷ng chång hå s¬ lín trªn bµn lµm viÖc cña mçi c¸n bé. Thùc tÕ nµy g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi hiÖu qu¶ c«ng t¸c c¸n bé thuÕ. V× thÕ, më réng vµ s¾p xÕp l¹i kh«ng gian lµm viÖc cho phßng qu¶n lý Doanh nghiÖp sè1 lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. §Ó thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu nµy, Côc thuÕ Nam §Þnh rÊt cÇn nhËn ®­îc sù tµi trî, t¹o ®iÒu kiÖn tõ bé tµi chÝnh, tõ tæng Côc thuÕ, còng nh­ c¸c cÊp chÝnh quyÒn tØnh Nam §Þnh. 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ. §Ó thùc hiÖn mét s« gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN nh­ trªn, em xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ nh­ sau: 3.3.1 Hoµn thiÖn hÖ thèng ho¸ v¨n b¶n ph¸p luËt thuÕ TNDN cho phï hîp víi yªu cÇu cña thêi kú kinh tÕ míi. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt thuÕ TNDN hiÖn nay vÉn cßn tån t¹i mét sè bÊt cËp, nhiÒu khi g©y trë ng¹i cho qu¸ tr×nh qu¶n lý thu thuÕ. V× vËy, trong thêi gian tíi cÇn ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn, hÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt thuÕ TNDN ®Ó ph¸t huy tèi ®a vai trß cña s¾c thuÕ nµy trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi. TiÒn ®Ò c¬ b¶n cho c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ nãi chung vµ thuÕ TNDN nãi riªng lµ chÝnh s¸ch thuÕ ph¶i ®¶m b¶o c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶, ph¶i râ rµng ®¬n gi¶n, c¬ cÊu thuÕ suÊt hîp lý kh«ng t¹o thµnh g¸nh nÆng thuÕ cho ®èi t­îng nép thuÕ, vµ dÔ qu¶n lý, tõ ®ã t¹o t©m lý tho¶i m¸i cho c¸c doanh nghiÖp lu«n s½n sµng nép thuÕ ®Çy ®ñ. MÆc dï ®· qua ba lÇn söa ®æi vµ ban hµnh l¹i, nhin chung th× luËt thuÕ TNDN ®· ®­îc söa ®æi t­¬ng ®èi nhiÒu, thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn ngµy cµng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¸c kho¶n doanh thu còng nh­ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ hîp lý ph¸t sinh, ®ång thêi còng thÓ hiÖn sù hoµn thiÖn cña chÝnh s¸ch ®Ó phï hîp víi xu thÕ diÔn biÕn cña t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña céng ®ång doanh nghiÖp, nh­ng nÕu tham chiÕu vµo nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i bµn thªm ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh ®Ó tÝnh thuÕ TNDN.§Ó lµm râ, xin ®­îc rµ lai mét sè kho¶n chi phÝ cô thÓ lµ: -Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thùc chÊt lµ chi phÝ mua s¾m h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc ph©n bæ dÇn theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt theo møc ®é sö dông vµ hao mßn cña tµi s¶n. V× tµi s¶n cè ®Þnh cã thêi gian sö dông trong nhiÒu n¨m nªn th«ng th­êng viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ khÊu hao ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n tû lÖ mÆc dï møc ®é thùc sö dông hoÆc møc hao mßn ë nh÷ng n¨m kh¸c nhau cã thÓ kh¸c nhau. Nguyªn t¾c träng yÕu trong kÕ to¸n tµi chÝnh cho phÐp bá qua nh÷ng chªnh lÖch nhá vÒ møc ®é sö dông, hao mßn gi÷a c¸c kho¶ng thêi gian kh¸c nhau. V× thÕ, ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tÝnh khÊu hao lµ ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng( møc khÊu hao ®­îc chia ®Òu b×nh qu©n cho c¸c kú sö dông trong ph¹m vi thêi gian sö dông cña tµi s¶n). §iÒu cÇn bµn thªm ë ®©y chÝnh lµ thêi gian sö dông cña tµi s¶n. Theo chÕ ®é khÊu hao hiÖn hµnh th× thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®­îc x¸c ®Þnh bëi doanh nghiÖp dùa trªn khung thêi gian sö dông cña tµi s¶n quy ®Þnh t¹i phô lôc 1 ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC, khung nµy quy ®Þnh thêi gian sö dông tèi thiÓu vµ tèi ®a cña c¸c nhãm thuéc mçi lo¹i tµi s¶n. Chªnh lÖch nhá nhÊt gi÷a thêi gian tèi thiÓu vµ thêi gian tèi ®a cña tµi s¶n ®­îc quy ®Þnh trong khung lµ 2 n¨m vµ chªnh lÖch cao nhÊt lµ 36 n¨m. Tuy nhiªn, møc chªnh lÖch tèi thiÓu vµ tèi ®a vÒ thêi gian sö dông cña tµi s¶n th­êng ë møc 4-8 n¨m. Ch¼ng h¹n, thêi gian sö dông tèi ®a vµ tèi thiÓu cña tµi s¶n lµ thiÕt bÞ chuyªn dïng s¶n xuÊt c¸c lo¹i ho¸ chÊt t­¬ng øng lµ 10-6 n¨m. Thêi gian sö dông tèi thiÓu vµ tèi ®a cña tµi s¶n v­ên c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp t­¬ng øng lµ 6-40 n¨m. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh nh­ chi phÝ vÒ quyÒn ph¸t hµnh, b»ng phat minh… th× thêi gian sö dông cña tµi s¶n sÏ do doanh nghiÖp tù quyÕt nh­ng tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 20 n¨m. Nh­ vËy, cã thÓ nãi doanh nghiÖp cã mét biªn ®é t­¬ng ®èi réng r·i ®Ó quyÕt ®Þnh thêi gian sö dông cña tµi s¶n lµm c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh chi ph× khÊu hao. Trªn thùc tÕ sÏ cã nh÷ng tr­êng hîp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña tµi s¶n dµi h¬n møc thùc tÕ nh»m h¹ thÊp chi phÝ khÊu hao trªn c¬ së ®ã lµm t¨ng lîi nhuËn b¸o c¸o( hoÆc ®Ó kh«ng bÞ lç). Th¸i cùc nµy th­êng r¬i vµo nh÷ng doanh nghiÖp ®ang trong thêi kú khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh ®ang t×m c¸ch c¶i thiÖn vÞ trÝ cña m×nh. Ng­îc lai, sÏ cã nh÷ng doanh nghiÖp rót ng»n thêi gian sö dông cña tµi s¶n ë møc tèi thiÓu ®Ó t¨ng chi phÝ khÊu hao- gi¶m lîi nhuËn b¸o c¸o vµ trªn c¬ së ®ã tr× ho·n nghÜa vô thuÕ TNDN ph¶i nép ®èi víi nhµ n­íc. Chi phÝ vËt t­ §èi víi gi¸ vËt t­ thùc tÕ xuÊt kho,ë ý 2, môc a cã x¸c ®Þnh gi¸ thanh to¸n ®èi víi vËt t­ hµng hãa nhËp khÈu lµ +Gi¸ thùc thanh to¸n nÕu c¬ së kinh doanh kª khai gi¸ tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo hîp ®ång ngo¹i th­¬ng cao h¬n gi¸ thùc thanh to¸n +Theo gi¸ kª khai tÝnh thuÕ nhËp khÈu nÕu c¬ së kinh doanh kª khai gi¸ tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo gi¸ hîp ®ång ngo¹i th­¬ng thÊp h¬n gi¸ thanh to¸n. Nªu quy ®Þnh nh­ trªn th× cã thÓ ®­îc ngÇm hiÓu r»ng c¬ quan thuÕ ®· hµm ®Þnh mét sù “trõng ph¹t” ®èi víi c¬ së kinh doanh cã hµnh vi kª khai thuÕ nhËp khÈu thÊp h¬n gi¸ thùc thanh to¸n. V× thÕ nªn mÆc dï gi¸ thùc tÕ cña vËt t­ nhËp khÈu lµ gi¸ thùc thanh to¸n(cßn gäi lµ gi¸ gèc) nh­ng c¬ quan thuÕ chØ chÊp nhËn tÝnh theo gi¸ ®· kª khai tÝnh thuÕ nhËp khÈu, nh×n chung tõ gãc ®é kinh tª th× ®©y lµ mét sù phi lý bëi b¶n th©n gi¸ kª khai tÝnh thuÕ nhËp khÈu trong tr­êng hîp nµy hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ “gi¸ thùc tÕ”. B¶n th©n mÆt tõ ng÷ trong v¨n b¶n ®· thÓ hiÖn mét sù m©u thuÉn vÒ kh¸i niÖm chø chua kÓ ®Õn b¶n chÊt kinh tÕ cña chóng. Mét sè kho¶n chi kh¸c. So víi c¸c v¨n b¶n tr­íc ®©y th× th«ng t­ 128 cã bæ sung thªm nhiÒu kho¶n chi phÝ hîp lý thùc tÕ ph¸t sinh phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn cã mét sè kho¶n chi vÉn cßn mang d¸ng dÊp hËu qu¶ cña c¬ chÕ bao cÊp tån t¹i trong hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc mµ tÝnh thuyÕt phôc vÒ sù hîp lý kinh tÕ cßn mê nh¹t. Thuéc lo¹i nµy cã thÓ kÓ ra lµ c¸c kho¶n chi tiÒn l­¬ng phô cÊp cho gi¸o viªn dËy trÎ, chi båi d­ìng lao ®éng n÷. Sù t­¬ng quan cã tÝnh nh©n qu¶ gi÷a c¸c kho¶n chi nµy víi thu nhËp cña doanh nghiÖp t¹o ra trong kú thùc ra hÕt søc mê nh¹t. Nh÷ng kho¶n chi nµy phÇn lín ph¸t sinh trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ lµ d­ lÖ cña chÕ ®é bao cÊp. Trªn ®©y lµ mét sè chinh s¸ch thuÕ TNDN vÉn ch­a cã tÝnh phï hîp cao ®èi víi nÒn kinh tÕ hiÖn nay nã vÉn cßn cã kÏ hë ®Ó cã thÓ lîi dông,vµ nã cÇn ®­îc nhanh chãng ®iÒu chØnh cho phï hîp h¬n. 3.3.2 T¨ng c­êng cñng cè, hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý thu thuÕ, trong ®o ®Æc biÖt chó träng x©y dùng lùc l­îng c¸n bé thuÕ ®¸p ÷ng thêi kú míi. Trong thêi gian tíi, cÇn kiÖn toµn toµn bé tæ chøc bé m¸y thu thuÕ theo h­íng: sö dông nh©n lùc Ýt mµ vÉn ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m nhËn khèi l­îng c«ng viÖc lín, cã chÊt l­îng qu¶n lý cao, khai th¸c nguån thu cã hiÖu qu¶ víi chi phÝ tiÕt kiÖm nhÊt. CÇn ph©n ®Þnh hîp lý thÈm quyÒn cña c¬ quan thuÕ c¸c cÊp theo h­íng ®Ò cao tr¸ch nhiÖm cña mçi cÊp tr¸nh hiÖn t­îng cÊp trªn «m ®åm, lµm thay viÖc cÊp d­íi, trong khi ®ã cÊp d­íi tr«ng chê vµ û l¹i vµo cÊp trªn. §Ó hoµn thiÖn bé m¸y thu thuÕ, cÇn chó träng hµng ®Çu tíi c«ng t¸c x©y dùng, båi d­ìng lùc l­îng c¸n bé thuÕ t­¬ng xøng víi yªu cÇu nhiªm vô cña thêi kú míi, c¸c biªn ph¸p cô thÓ lµ: - Th­êng xuyªn tËn dông mäi h×nh thøc sinh ®éng, thÝch hîp, tõ ®µo t¹o ng¾n ngµy, t¹i chøc ®Õn tËp trung dµi h¹n ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o huÊn luyÖn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n tr×nh ®é chÝnh trÞ, t­ t­ëng, ®¹o ®øc, t¸c phong cho c¸n bé thuÕ. - CÇn ®Æc biÖt quan t©m n©ng cao ®êi sèng c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn cho c¸n bé thuÕ. §ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé thuÕ trung thµnh víi sù nghiÖp ®æi míi cña §¶ng, mét ®éi ngò c¸n bé thuÕ trong s¹ch “ cÇn kiÖm, liªm chÝnh, chÝ c«ng, v« t­”. Kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng mäi hµnh vi tham nhòng, tiªu cùc, kh«ng xa ng· tr­íc c¸n dç cña vËt chÊt ®êi th­êng. - §iÒu chØnh hµnh vi, th¸i ®é øng sö cña c¸n bé thuÕ trong c«ng t¸c vËn ®ång quÇn chóng nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vÒ thùc thi nhiÖm vô, ®¶m b¶o c«ng khai d©n chñ trong mèi quan hÖ tiÕp xóc víi mäi tÇng líp nh©n d©n.­ -Tæ chøc c¸c líp häc vi tÝnh vµ ngo¹i ng÷ ®Ó cung cÊp cho c¸n bé thuÕ nh÷ng hµnh trang cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ giao l­u quèc tÕ 3.3.3 KÕt hîp víi c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ë ®Þa ph­¬ng trong qu¶n lý thuÕ. ThuÕ lµ nguån thu chñ yÕu cña NSNN, ®ång thêi lµ c«ng cô ®¾c lùc phôc vô cho viÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Víi vai trß ®ã, c«ng t¸c thuÕ ph¶i ®­îc coi lµ sù nghiÖp chung cña toµn x· héi. V× vËy, nÕu chØ mét m×nh ngµnh thuÕ ho¹t ®éng riªng lÎ th× kh«ng thÓ hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao, mµ cÇn cã sù t¨ng c­êng l·nh ®¹o cña c¸c cÊp uû §¶ng, UBND c¸c cÊp, sù chØ ®¹o chÆt chÏ cña ChÝnh phñ, Bé tµi chÝnh, ®ång thêi ph¶i phèi hîp chÆt chÏ c¸c ngµnh, c¸c khu vùc kinh tÕ, vµ c¸c ®oµn thÓ x· héi… KÕt luËn C«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ tõ tr­íc ®Õn nay lu«n lµ mét c«ng t¸c chøa ®ùng rÊt nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p, v× nã liªn quan ®Õn lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ trong x· héi. §Æc biÖt ®èi víi luËt thuÕ TNDN nã liªn quan ®Õn chñ thÓ trong x· héi lµ nh÷ng doanh nghiÖp, mµ lîi Ých cña chñ thÓ nµy g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. Th× c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ TNDN l¹i khã kh¨n h¬n gÊp béi. Tuy vËy, trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN t¹i Côc thuÕ Nam §Þnh ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan. KÕt qu¶ nµy b¾t nguån tõ nhiÒu nh©n tè: tr­íc hÕt lµ sù quan t©m chØ ®¹o s©t sao cña ChÝnh phñ, cña Bé tµi chÝnh, tæng côc thuÕ, cña thµnh uû, héi ®ång nh©n d©n,UBND tØnh Nam §Þnh, cïng sù phèi hîp hç trî tÝch cùc cña c¸c ban ngµnh liªn quan, tiÕp ®Õn lµ sù tù gi¸c chÊp hµnh luËt thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp. NgoµI ra mét nh©n tè quan träng n÷a lµ sù lç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña c¸c c¸n bé c«ng chøc ngµnh thuÕ ®ª hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc,c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ cÇn sím kh¾c phôc. Trong ph¹m vi cña mét chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy em ®a ®Ò cËp ®ªn mét sè vÊn ®ª ®¸ng l­u ý sau. - Ph©n tÝch, luËn gi¶i vµ hÖ thèng ®­îc mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ thuÕ TNDN. - Trªn c¬ së lý luËn, chuyªn ®Ò ®· ®i s©u vµo ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN, vµ ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc cña phßng qu¶n lý DN sè1-Côc thuÕ Nam §Þnh ®ång thêi còng chØ ra ®­îc nh÷ng bÊt cËp, tån t¹i cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn ®Ó n©ng cao vai trß cña thuÕ TNDN. - Dùa trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn, chuyªn ®Ò ®· ®­a ra ®­îc mét sè gi¶i ph¸p ®ång bé xuÊt ph¸t tõ néi dung qu¶n lý thuÕ TNDN, nh»m n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña Côc thuÕ Nam §Þnh trong viÖc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DNNN. Qua chuyªn ®Ò nµy em hy väng r»ng nh÷ng vÊn ®Ò tr×nh bµy trong bµi chuyªn ®Ò nµy cã thÓ ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu cña thùc tÕ hiÖn nay. MÆc dÇu ®· cã nhiªu cè g¾ng trong viÖc tr×nh bµy chuyªn ®Ò nµy, nh­ng do tr×nh ®é vµ thêi gian h¹n chÕ, bµi chuyªn ®Ò nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt ®iÓm, rÊt mong sù th«ng c¶m, chØ ®Én vµ gãp ý cña c¸c ThÇy c« gi¸o. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o-NguyÔn ViÖt C­êng ®· h­íng dÉn, chØ b¸o tËn t×nh vµ nhiªu ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u gióp em cã thÓ hoµn thµnh ®­îc bµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c B¸c, c¸c Anh ChÞ c¸n bé phßng Qu¶n lý DN sè 1- Côc thuÕ Nam §Þnh ®· hÕt søc quan t©m, tËn t×nh h­íng dÉn, vµ t¹o ®iÒu kiÖn rÊt lín cho em trong thêi gian thùc tËp võa qua vµ hoµn thµnh bµo chuyªn ®Ò nµy. Nam §Þnh, ngµy 10 th¸ng 04 n¨m 2005. Sinh viªn Ph¹m V¨n Th¸i