Chuyên đề Một số vấn đề về đổi mới quản lý Nhà Nước đối với sự phát triển thương mại của thủ đô Hà Nội giai đoạn 1996 đến nay

ài, tích luỹ kinh nghiệm và phù hợp với sự thay đổi của môi trường; xây dựng các thể chế như thế nào cho có hiệu quả và các thể chế đó sẽ hỗ trợ thị trường như thế nào là những nội dung cần triển khai của Hà Nội trong giai đoạn tới. Hoàn thiện thể chế thị trường được đặt trọng tâm vào những nội dung sau: Hoàn chỉnh rà soát, sửa đổi và xây dựng mới các cơ chế, quy chế của Thành phố theo yêu cầu cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, nhằm tạo điều kiện nâng cao khả năng cạnh tranh, củng cố vị thế trên thị trường nội địa và ngoài nước. Hoàn thiện cơ chế đối phó với tình trạng cạnh tranh không lành mạnh (hang giả, hang nhái, gian lận thương mại). Nếu Chính Phủ điều tiết, can thiệp quá mức đối với các doanh nghiệp thì đó là nguyên nhân làm giảm sức cạnh tranh. Hoàn thiện các thể chế quản lý Nhà Nước thông qua việc phối hợp xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các luật có liên quan, nhất là luật thương mại (về hang hoá cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện; về nhượng quyền thương mại; về giao dịch thương mại điện tử; về mua bán qua sàn giao dịch hang hoá; về quyền kinh doanh và quyền phân phối của thương nhân có vốn đầu tư nước ngoài…) Minh bạch hoá các thể chế luật pháp để các doanh nghiệp và mọi người dân được tiếp cận một cách dễ dàng hơn với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách ..của Hà Nội cũng như của Chính Phủ. Thành phố và ngành thương mại Hà Nội tăng cường phổ biến thông tin cho các doanh nghiệp và người dân hiểu rõ nội dung và các hệ quả của thể chế cũng như nâng cao nhận thức cho các cơ quan công quyền trong trách nhiệm phổ biến hệ thống thể chế tới mọi tổ chức, công dân trên địa bàn. Xây dựng và đổi mới phải tuân theo các quy luật kinh tế và phù hợp với quy luật thị trường trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Phải khắc phục các khuyết tật của thị trường nhưng không phải theo cách can thiệp để thị trường trở nên hoàn hảo. Vai trò của Nhà Nước ở đây được thể hiện dưới gốc độ ban hành các chính sách điều tiết dựa trên sự đánh đổi lợi ích phát triển kinh tế với các điều kiện về môi trường, xã hội và sự phát triển bền vững trong tương lai, bởi vì đối với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam thì việc hi sinh các vấn đề như môi trường, sự bất bình đẳng trong xã hội; sự phát triển không cân bằng giữa các địa phương vì mục tiêu tăng trưởng trong hiện tại là điều không thể tránh khỏi. Việt Nam đã gia nhập WTO, đây là cơ hội rất lớn cho sự cất cánh của thương mại Việt Nam và điển hình là thương mại Hà Nội. Sự tham gia tích cực vào hệ thống thương mại sẽ khuyến khích xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh, hấp dẫn đầu tư nước ngoài, có tính minh bạch sẽ giúp Chính Phủ có thể tập trung nguồn lực vào phát triển kinh tế. Chính vì thế các chính sách thúc đẩy cạnh tranh sẽ làm giảm các rào cản gia nhập ngành, khuyến khích các cơ hội đầu tư có hiệu quả dẫn đến nâng cao hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế. 3.2.3. Nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước nhằm hỗ trợ nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Xuyên suốt qua các thời kỳ phát triển kinh tế, Chính Phủ với vai trò hoạch định chính sách và điều tiết nền kinh tế vĩ mô đã cố gắng xây dựng ngành thương mại Việt Nam trở nên vững mạnh. Bất kỳ một chính sách nào được thực hiện, đặc biệt là chính sách thương mại luôn có tác động hai mặt tích cực và tiêu cực đến các chủ thể trong nền kinh tế với khái niệm kẻ thắng và người thua, quan trọng đó là làm sao hoạch định các chính sách mà có thể trung hoà lợi ích trên. Để thực hiện được trọn vẹn các chức năng và nhiệm vụ của mình, Nhà Nước phải tập trung thực hiện các vấn đề sau: Thứ nhất, hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh. Phát triển và xây dựng thương hiệu là một trong những phương thức khẳng định sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Thực tế là rất nhiều mặt hang có chất lượng của Hà Nội khi xuất khẩu ra nước ngoài phải mang thương hiệu nổi tiếng của nước ngoài mới bán được. Mặc dù muốn có thương hiệu mạnh phải xuất phát từ nội lực. Nhưng Nhà Nước có vai trò rất quan trọng trong việc quảng bá thương hiệu các doanh nghiệp trong thị trường trong nước và trên trường quốc tế. Doanh nghiệp cùng sự hỗ trợ của Nhà Nước xây dựng thương hiệu cho mình là một trong những biện pháp khắc phục tình trạng thông tin bất cân xứng xảy ra trên thị trường, góp phần nâng cao việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Hà Nội có lợi thế hơn các địa phương khác đó là có thể nắm bắt nhanh các thông tin đầu vào sản xuất, chi phí dịch vụ xuất khẩu thấp. Doanh nghiệp là chủ thể của nền kinh tế nên doanh nghiệp mạnh thì nền kinh tế mạnh, góp phần vào tăng trưởng và phát triển kinh tế của Hà Nội. Chính vì vậy, làm gì để ngành thương mại Hà Nội xứng đáng với vị thế của nó là vấn đề trọng tâm của thương mại Hà Nội giai đoạn tới. Thứ hai, nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước của ngành thương mại. Đẩy nhanh và mạnh tiến đọ thực hiện cải cách hành chính trên các lĩnh vực: cải cách thể chế hành chính; cải cách bộ máy hành chính; xây dựng bộ máy hành chính; xây dựng đội ngũ cán bộ công chức và cải cách tài chính công. Cải cách hành chính là nhiệm vụ trong tâm của cả nước và Hà Nội trong những năm vừa qua với mục tiêu hiện đại hoá, minh bạch hoá và nâng cao hiệu quả nền hiệu quả nền hành chính Nhà Nước. Tiếp tục cải cách, hoàn thiện và đơn giản hoá thủ tục hành chính; mặc dù đã rất cố gắng trong công tác này nhưng Hà Nội vẫn chưa được đánh giá là địa phương than thiện với doanh nghiệp trong việc tối đa hoá thuận lợi trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Do vây, thời gian tới đây vẫn là một công tác Hà Nội cần phải đẩy mạnh. Trong những năm vừa qua, Hà Nội vẫn chưa xây dựng được bộ máy hành chính hiện đại và có đủ năng lực. Qua trình xây dựng pháp luật và thực hiện cơ chế một cửa vẫn còn nhiều bất cập; thủ tục một của ở đây chỉ là cửa nhận hồ sơ, còn giải quyết hồ sơ vẫn không thay đổi. Cần tập trung, phối kết hợp xây dựng đồng bộ hệ thống dịch vụ tài chính, các thị trường như thị trường vốn, thị trường khoa học công nghệ, và thị trường chứng khoán, nơi có thể huy động vốn cho những dự án đầu tư. Tiếp tục đâùu tư cho cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông trong ngành thương mại, đây là công cụ đắc lực cho một nền thương mại điện tử, đẩy mạnh hơn nữa quá trình tin học hoá trong quản lý Nhà Nước về thương mại Hà Nội. Đẩy mạnh hơn nữa việc truy cập đủ các nguồn thông tin thương mại, hỗ trợ cho các doanh nghiệp về thông tin và công tác xúc tiến thương mại. Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và Internet thì chi phí kinh doanh đã giảm đáng kể, đặc biệt là chi phí giao dịch và phân phối trong các doanh nghiệp thương mại. Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin và mạng Internet thì mô hình thương mại điện tử là xu thế tất yếu, đò hỏi các doanh nghiệp phải có sự đổi mới trong phương thức kinh doanh, chiến lược kinh doanh. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận và mở rộng thị trường, than thiện hơn với khách hang với các dịch vụ chăm sóc khách hang tốt hơn. Mặt khác, trình độ thẩm mỹ và đòi hỏi của người tiêu dung ngày càng cao nên các doanh nghiệp phải tự mình đa dạng hoá các loại hình sản phẩm, nâng cao chất lượng và luôn luôn trong tình trạng cải tiến, bám sát nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dung. Đồng thời, trong giai đoạn mới, muốn ttồn tại và phát triển thì các doanh nghiệp cũng phải thu hút và giữ nhân tài nên phải đưa ra nhiều chính sách đãi ngộ như các hình thức khuyến khích lương, thưởng và tăng cường tận dụng các nguồn lực từ bên ngoài vào kinh doanh, đem lại sự lựa chọn có chi phí thấp cho các hoạt động sản xuất, tiếp thị, dịch vụ khách hang, giao hang và lưu kho. Trong quá trình hội nhập kinh tế, Việt Nam phải chấp nhận cuộc chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Sở thương mại Hà Nội là cơ quan đại diện cho Nhà Nước với vai trò tham mưu cho Thành phố trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách, hỗ trợ các doanh nghiệp thương mại nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Do đó, đổi mới quản lý Nhà Nước về thương mại là một việc làm cấp bách cần phải thực hiện ngay trong lộ trình cụ thể. Quản lý Nhà Nước phải làm tốt vai trò là “bà đỡ” cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Nhiệm vụ của phát triển thương mại trong những năm tới là đẩy mạnh xuất khẩu, tăng cường và củng cố thương mại nội địa, một khâu quan trọng để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Phân công, phân cấp quản lý Nhà Nước về thương mại cần triệt để hơn gắn liền với công tác kiểm tra, thanh tra, đôn đốc. Hoàn thiện thể chế giải quyết các yêu cầu của công dân, tổ chức mà chủ yếu là thể chế tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, các hoạt động cấp giấy phép…theo hướng thông thoáng, đơn gián hoá và đảm bảo tính minh bạch, công bằng, công khai, tính pháp lý, hiệu lực và hiệu quả của quản lý Nhà Nước. Hà Nội cần triển khai nhanh và mạnh việc xây dựng Chính Phủ điện tử, cung cấp đến mọi người dân mọi thông tin mà cơ quan công quyền cung cấp. Quan tâm nâng tầm văn hoá công sở của đội ngũ công chức hành chính, đề cao kỷ luật thi hành công vụ. Hà Nội tập trung xây dựng và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về đầu tư, xúc tiến thương mại, khoa học công nghệ và tôn vinh sản phẩm. Đầu tư vùng nguyên liệu, đầu tư khoa học công nghệ, khuyến khích hỗ trợ đầu tư cho các cơ sở chế biến; hỗ trợ các doanh nghiệp ở làng nghề truyền thống, hợp tác xã dịch vụ; Thành phố Hà Nội cần thành lập một số trung tâm hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hỗ trợ về công nghệ, nghiên cứu khoa học để sản xuất các sản phẩm có hàm lượng chất xám cao, công nghệ cao. Đẩy mạnh công tác sắp xếp đổi mới doanh nghiệp Nhà Nước và hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh. Phối hợp các cơ quan Trung ương, các tổng công ty mạnh để xây dựng, phát triển các tổng công ty, tập đoàn kinh tế trên địa bàn. Tổ chức lại hệ thống doanh nghiệp theo ngành hang, theo quan hệ liên kết về kinh tế, kỹ thuật thuộc mọi thành phần kinh tế nhằm hình thành các doanh nghiệp đầu đàn hoặc công ty mẹ đủ sức cạnh tranh trên thị trường. Đẩy nhanh quá trình đổi mới và sắp xếp các doanh nghiệp Nhà Nước trong lĩnh vực thương mại-dịch vụ để nhanh chóng tạo cơ sở hạ tầng cần thiết; mở rộng quyền tự chủ và chịu trách nhiệm của doanh nghiệp Nhà Nước. Chọn lọc và đưa ra một số tiêu chí chuẩn xác cho các doanh nghiệp Nhà Nước cần giữ lại sở hữu Nhà Nước 100% vốn hoặc cổ phần khống chế; trong đó nhấn mạnh tiêu chuẩn chất lượng và hiệu quả kinh doanh. Hiện các doanh nghiệp Nhà Nước Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, do đó trong quá trình đổi mới cần hết sức cẩn trọng. Doanh nghiệp nào đang hoạt động hiệu quả cần được hỗ trợ để hoạt động có hiệu quả hơn, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Tình trạng cổ phần hoá Nhà Nước tránh rơi vào tình trạng tư nhân hoá; song song với việc đổi mới cần xây dựng cơ chế hỗ trợ các thành phần kinh tế khác phát triển, giảm dần vai trò và tầm quan trọng của các doanh nghiệp Nhà Nước trong nền kinh tế Hà Nội. Đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ xuất khẩu và mở rộng thị trường nước ngoài thông qua công tác xúc tiến thương mại của Thành phố Hà Nội.Công tác xúc tiến thương mại cơ bản là cung cấp thông tin, trong đó bao gồm cả thông tin về tư vấn pháp lý thương mại, là cầu nối cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu có khả năng tiếp cận nguồn thông tin chính xác và chính thống về những thị trường mà doanh nghiệp quan tâm. Tăng cường sử dụng những công cụ tài chính hỗ trợ xuất khẩu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp về tài chính và bảo hiểm xuất khẩu; đẩy mạnh liên kết giữa xúc tiến thương mại và xúc tiến đầu tư của Hà Nội, hai công tác này nếu phối hợp tốt sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp trong phát triển kinh tế - thương mại. Hà Nội cần quan tâm giải quyết các vấn đề xã hội như lao động cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Hà Nội. 3.3. Một số giải pháp đổi mới quản lý Nhà Nước đối với sự phát triển thương mại của thủ đô Hà Nội trong giai đoạn tới. 3.3.1. Đổi mới công tác hoạch định và thực thi chính sách nhằm nâng cao hiệu quả của ngành thương mại Hà Nội. 3.3.1.1. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH – HĐH, ưu tiên phát triển và nâng cao sức cạnh tranh của những lĩnh vực sản xuất, sản phẩm mà Hà Nội có lợi thế. Định hướng phát triển của Hà Nội trong tương lai vẫn duy trì theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế “dịch vụ - công nghiệp – nông nghiệp”. Coi trọng đa dạng hoá các ngành, sản phẩm có lợi thế trên thị trường. Đa dạng hoá thị trường và đối tác, trong khi vẫn tập trung ưu tiên phát triển ở các thị trường trọng điểm và các đối tác lớn, tiềm năng. Ngành công nghiệp Hà Nội cần phát triển theo hướng ưu tiên phát triển các nghành sử dụng công nghệ hiện đại, kỹ thuật tiên tiến, có hàm lượng chất xám cao, coi trọng sản xuất nguyên phụ liệu, các mặt hàng xuất khẩu. Cần xây dựng các chương trình phát triển sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, các ngành công nghiệp chế biến, các ngành cơ khí, thiết bị thông tin, viễn thông…Gắn kết các hoạt động nghiên cứu triển khai, sản xuất với hoạt động thương mại để hỗ trợ nhau cùng phát triển. Ngành dịch vụ Hà Nội cần đầu tư phát triển đồng bộ các ngành dịch vụ phổ thông phục vụ nhu cầu của người dân, một số ngành dịch vụ đầu vào, ngành dịch vụ hỗ trợ cho các ngành sản xuất-dịch vụ trong nước, dịch vụ cao cấp phục vụ khách quốc tế đáp ứng trong quá trình hội nhập. Xây dựng Hà Nội thành trung tâm thị trường hàng hoá bán buôn, xuất nhập khẩu, trung tâm tài chính hàng đầu khu vực phía Bắc và có vai trò quan trọng đối với cả nước. Nhà nước đảm nhiệm cung cấp một số ngành dịch vụ công thuộc các lĩnh vực như: y tế, giáo dục, công nghệ viễn thông (thông tin di động, truyền hình vệ tinh, chính phủ điện tử), tài chính ngân hàng. Hà Nội cần xây dựng các kế hoạch phấn đấu mở rộng thị trường nước ngoài và giữ vững thị trường trong nước, đảm bảo cơ chế hỗ trợ để thúc đẩy Hà Nội trở thành trung tâm du lịch và dịch vụ hàng đầu của khu vực phía Bắc; phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn tăng bình quân 15-17%/năm, trong đó xuất khẩu địa phương tăng 16-18%. Hà Nội cần phải chuyển dịch cơ cấu sản phẩm xuất khẩu sang các mặt hàng có hàm lượng chất xám và giá trị gia tăng cao như: nghiên cứu và thiết kế mẫu, sản xuất các mặt hàng cao cấp; đẩy mạnh thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài vào sản xuất chế biến sản phẩm xuất khẩu. Ngoài ra, Hà Nội cần tập trung nghiên cứu, áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm hiện đại như hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế ISO: 9000, HACCP về vệ sinh an toàn thực phẩm… Chính phủ đóng vai trò quan trọng và trung tâm trong tiến trình phát triển. Cùng với những tăng trưởng và phát triển, các chính sách của chính phủ tạo ra một môi trường kinh tế ổn định với nhiều biện pháp khuyến khích dành cho doanh nghiệp tư nhân, thúc đẩy sự tích luỹ vốn vật chất và vốn nhân lực. Để làm được như vậy, thành phố Hà Nội cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường nước ngoài, cung cấp các thông tin thị trường nước ngoài cho doanh nghiệp từ các nguồn thông tin được cung cấp thông qua phối hợp và gắn kết giữa các tổ chức xúc tiến thương mại đầu tư của Hà Nội với các văn phòng thương mại của Việt Nam và Hà Nội tại nước ngoài; các cơ quan ngoại giao thương vụ của Việt Nam tại nước ngoài và của nước ngoài tại Việt Nam; các hiệp hội và doanh nghiệp các văn phòng đại diện nước ngoài tại Việt Nam. Thành phố Hà Nội chủ động đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực tinh thông nghiệp vụ và ngoại ngữ, có tác phong công nghiệp và tinh thần kỷ luật cao. Chú trọng đặc biệt vào xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý, các doanh nhân giỏi, hiểu biết về luật pháp quốc tế. Bên cạnh đó, cần hỗ trợ, tổ chức đào tạo các công nhân có trình độ tay nghề cao nhằm tăng năng suất lao động, phát huy lợi thế so sánh về nguồn nhân lực. Song song với đào tạo nhân tài là chiêu mộ và đãi ngộ nhân tài, cần có các chính sách thu hút, bảo vệ và sử dụng nhân tài, bố trí, sử dụng cán bộ đúng ngành đúng nghề và đúng năng lực. Trước tình hình Việt Nam thực hiện cam kết mở cửa thị trường dịch vụ theo các cam kết khi gia nhập WTO, do đó, để có thể cạnh tranh được với các doanh nghiệp nước ngoài, việc hoạch định một chiến lược cho ngành thương mại Hà Nội là một vấn đề trọng tâm. Trọng tâm của việc hoạch định chiến lược là nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, chính sách cạnh tranh là vấn đề cốt lõi. Chính sách cạnh tranh là chính sách động, luôn luôn cần được đổi mới trong sự liên hệ giữa đổi mới, cạnh tranh và phát triển. Chính sách cạnh tranh của Hà Nội được tóm tắt thông qua các nội dung chính sau: A, Chính sách khuyến khích cạnh tranh: Các giải pháp của chính sách này bao gồm: - Hoàn thiện hệ thống thể chế hỗ trợ thương mại - Đối xử bình đẳng, minh bạch giữa tất cả các thành phần kinh tế, kể cả trong nước lẫn nước ngoài. - Tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách thực thi luật cạnh tranh và chống độc quyền. Tích cực thực hiện cải cách hành chính. Hoàn thiện bộ máy tổ chức các ngành thương mại của thành phố, thực hiện tốt công tác phân cấp quản lý nhà nước về thương mại từ cấp thành phố đến quận huyện. Hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội. B, Chính sách đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế: Tuân thủ các cam kết quốc tế, bỏ dở các rào cản mậu dịch và bảo hộ thương mại. Tăng cường phổ biến cơ chế, chính sách, lộ trình và những thông tin liên quan đến quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. C, Chính sách liên quan đến phía cung bao gồm: Chính sách nhân lực: Đẩy mạnh công tác đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đối với ngành thương mại. Chính sách về khoa học công nghệ: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào phát triển thương mại, chú trọng phát triển thương mại điện tử và chính phủ điện tử trong quản lý nhà nước về thương mại. Chính sách dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp: + Đẩy mạnh phát triển các dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu, trong đó quan trọng nhất là xúc tiến thương mại. + Hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực giúp các doanh nghiệp. + Đẩy mạnh công tác thông tin và nghiên cứu thị trường để hỗ trợ các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu. Chính sách thu hút đầu tư: + Thu hút đầu tư nước ngoài bằng việc tạo nên sức hấp dẫn chứ không thể bằng quy mô thị trường vì thị trường Hà Nội quá nhỏ bé. + Phát triển các trung tâm xúc tiến đầu tư thương mại du lịch ở nước ngoài. + Hình thành các thể chế phù hợp để hỗ trợ đầu tư, chú trọng đầu tư vào giáo dục và y tế. Chính sách xây dựng cơ sở hạ tầng thương mại: Thành phố Hà Nội tập trung quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng về mặt định chế, hỗ trợ xây dựng hệ thống phân phối, quy hoạch mạng lưới chợ, siêu thị, trung tâm xúc tiến thương mại. D, Chính sách về phía cầu: Chính sách kích cầu đầu tư và tiêu dùng: Hà Nội nên phối hợp với trung ương và các tỉnh thành kích cầu tiêu thụ các mặt hàng sản xuất trong nước, khuyến khích người dân và các cơ quan công quyền sử dụng hàng hoá trong nước. Nghiên cứu khả năng thương mạivà các đặc tính sản xuất hàng hoá của Hà Nội cũng như tăng cường công tác kiểm soát thị trường chống gian lận thương mại. Đẩy mạnh công tác phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái trên thị trường Hà Nội. Phát triển hệ thống phân phối của Hà Nội theo hướng hiện đại nhằm thu hút khách hàng. 3.3.2. Đổi mới công tác tổ chức, bộ máy quản lý nhà nước về thương mại của thành phố Hà Nội. Hà Nội cũng như cả nước đang trong quá trình đổi mới nền kinh tế, từ kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường, nên vai trò của nhà nước cũng như quản lý Nhà nước về thương mại cũng phải có những đổi mới về chất. Trong đó, công tác đổi mới tổ chức cán bộ là một trong những nội dung quan trọng. Trong những năm vừa qua, công tác tổ chức, cải tiến bộ máy quản lý Nhà nước đã được đổi mới theo hướng hiện đại hoá, cố gắng phân công, phân cấp rõ ràng. Tuy nhiên, bộ máy quản lý Nhà nước vẫn còn cồng kềnh, chất lượng triển khai công việc chưa có tiến bộ rõ rệt, công tác quy hoạch và nâng cao chất lượng cán bộ vẫn còn nhiều bất cập, công cuộc cải cách hành chính chưa mang tới hiệu suất và hiệu quả tổng hợp. Nếu cải cách hành chính không thực hiện đồng bộ với đổi mới chức năng, bộ máy, nhân sự và pháp chế hành chính một cách tương xứng thì thành công trong cải cách hành chính chưa có cơ sở vững chắc. Do đó, đổi mới tổ chức, bộ máy quản lý phải được triển khai một cách triệt để và sâu rộng trên toàn địa bàn Hà Nội. Cụ thể đó là: tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục và đào tạo cho cán bộ công chức thực hiện các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước; chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ công chức về trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tin học đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay; nâng cao ý thức trách nhiệm và lề lối tác phong làm việc của cán bộ công chức theo quy chế và quy định của Nhà nước. Ngoài ra, xây dựng và tổ chức kiểm tra việc thực hiện các hoạt động công vụ của cơ quan, đơn vị trong ngành thương mại minh bạch hoá các quy trình tác nghiệp quản lý nhà nước về thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trong những năm vừa qua, Hà Nội vừa đẩy mạnh việc tách chức năng quản lý doanh nghiệp ra khỏi chức năng quản lý nhà nước của sở thương mại Hà Nội, phát huy quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, nâng cao vai trò quản lý nhà nước của ngành thương mại. Mặc dù vậy, trong thời gian tới, vẫn cần kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước của ngành thương mại từ cấp thành phố đến cấp cơ sở nhằm khắc phục một số khâu còn yếu trong công tác cán bộ: công tác đánh giá, quy hoạch cán bộ chưa được thực hiện thường xuyên; công tác quản lý và kiểm tra còn yếu; công tác nâng cao chất lượng cán bộ chưa đựơc thực hiện hiệu quả; sự phối hợp và phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương, giữa các đơn vị hành chính của Thành phố Hà Nội về thương mại còn chồng chéo, chia cắt, chưa phát huy được sự cộng hưởng sức mạnh. Nâng cao khả năng phối hợp và thông suốt trong quá trình quản lý nhà nước là một trong những giải pháp tạo thuận lợi tối đa cho các thương nhân hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng mặt khác cần phải tăng cường khả năng kiểm tra, kiểm soát thị trường. Tăng cường sự liên kết, phối kết hợp giữa các bộ phận của Sở thương mại với các đơn vị trực thuộc như Chi cục quản lý thị trường Hà Nội, Trung tâm xúc tiến thương mại Hà Nội trong công tác quản lý nhà nước về thương mại. Hiện nay, công tác xúc tiến thương mại Hà Nội chủ yếu thông qua Trung tâm xúc tiến thương mại trực thuộc Sở thương mại Hà Nội và rải rác tại các sở, ngành khác của thành phố nên không tập trung và kém hiệu quả, không tạo được mối liên hệ chặt chẽ và sự phối kết hợp trong triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại. Trong khi đó, xúc tiến đầu tư lại là nhiệm vụ của Sở kế hoạch- đầu tư, xúc tiến du lịch là của Sở du lịch nên việc phối kết hợp của ba yếu tố tương hỗ - Thương mại-đầu tư-du lịch chỉ mang tính hình thức mà chưa tận dụng được cơ hội và sự tương hỗ lẫn nhau, không tạo được một kênh thông tin thông suốt, phục vụ mục tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế của thành phố Hà Nội. Do vậy, Hà Nội cần phải có những quyết sách triệt để nhằm hợp nhất các hoạt động xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, xúc tiến du lịch bằng cách thành lập một trung tâm lớn trên cơ sở hợp nhất tất cả các bộ phận đang thực hiện các hoạt động này tại các sở, ngành thành một bộ phận duy nhất điều phối các hoạt động xúc tiến của thành phố nhằm triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại- đầu tư- du lịch đạt hiệu quả cao nhất. 3.3.3. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước hỗ trợ sự phát triển của thương mại Hà Nội 3.3.3.1. Hoàn thiện cơ chế, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho sự phát triển thương mại Hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho sự phát triển kinh tế trong quá trình đổi mới nền kinh tế Việt Nam nói chung cũng như Hà Nội nói riêng là một nội dung đặc biệt quan trọng. Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng hệ thống cơ chế, chính sách cũng như môi trường pháp lý điều chỉnh các hoạt động kinh tế thương mại vẫn còn nhiều thiếu sót, bất cập; một số cơ chế chính sách chưa thông thoáng, thiếu nhất quán và đồng bộ. Hà Nội phải đẩy mạnh nghiên cứu và ban hành các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và giải pháp đồng bộ, phù hợp với quy định của WTO nhằm tạo thuận lợi để các doanh nghiệp tham gia cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu. Ví dụ như các chính sách hỗ trợ xuất khẩu, tín dụng và bảo hiểm xuất khẩu. Một mặt, phải nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng như cải cách tư pháp theo yêu cầu hội nhập, đặc biệt lưu ý xây dựng cơ sở pháp lý cho thương mại phát triển. Mặt khác, đòi hỏi cần phải hoàn thiện hệ thống thể chế kinh tế thị trường XHCN để Việt Nam có thể vững vàng hội nhập mạnh mẽ vào nền kinh tế thế giới, mở cửa thị trường theo các hiệp định đa phương, song phương và cam kết WTO. Bên cạnh đó, một hệ thống luật pháp công bằng, minh bạch và lành mạnh sẽ là điều kiện cần thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Trong kỷ nguyên kỷ thuật số, sự phát triển của các quốc gia phụ thuộc mạnh mẽ vào khoa học công nghệ, thương mại điện tử đã mang lại cho con người một mô thức mới trong phát triển kinh tế-xã hội, đưa con người tiến vào kỷ nguyên kinh tế tri thức. Thực tiễn các nước đi trước đã cho thấy, để ứng dụng và phát triển thương mại điện tử, cần có các luật và các văn bản dưới luật thừa nhận thương mại điện tử và điều chỉnh các hoạt động liên quan đến thương mại điện tử như thanh toán điện tử, giao dịch điện tử, chữ ký điện tử, bảo mật thông tin, bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ sở hữu trí tuệ, bảo vệ thông tin cá nhân. Các văn bản này phải phù hợp với các đặc điểm, tính chất và cơ chế hoạt động phù hợp với thương mại điện tử. Việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật vừa phù hợp với cam kết quốc tế vừa tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế đã là khó nhưng việc thực thi pháp luật còn quan trọng hơn, đó là yêu cầu cấp bách đối với Hà Nội, trung tâm kinh tế chính trị và là thủ đô của cả nước. Nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước của ngành thương mại thể hiện trước hết là nâng cao khả năng và hiệu quả của công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và bình đẳng trên địa bàn Thành phố. Tiến hành rà soát, đánh giá tình hình thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành đối với hàng hoá, thương nhân hoạt động kinh doanh trên thị trường để từng bước điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện thể chế quản lý và tạo lập môi trường pháp lý đồng bộ, bám sát và phù hợp với thực tế lưu thông hàng hoá. Những quy định về phân biệt đối xử, hạn chế cạnh tranh, bảo hộ tràn lan sẽ không còn phù hợp với kinh tế thị trường và cam kết quốc tế nên cần rà soát, loại bổ. Tiếp tục phối hợp với trung ương và các ngành liên quan hoàn thiện hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách điều chỉnh hoạt động xúc tiến thương mại. Hoạt động xúc tiến thương mại theo nghĩa rộng đòi hỏi không chỉ phải điều chỉnh Luật thương mại mà còn nhiều luật khác ( Luật đất đai, Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp…) theo hướng dẫn phù hợp với luật quốc tế và cam kết quốc tế của Việt Nam. Đồng thời, hệ thống pháp luật đó phải tạo được môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, khuyến khích cạnh tranh công bằng và bình đẳng giữa các doanh nghiệp và cung cấp dịch vụ xúc tiến thương mại. Hệ thống pháp luật phải rõ ràng và minh bạch, có hiệu lực thực thi cao và đẩy mạnh thương mại nội địa, xuất khẩu và nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp. Hà Nội cần đổi mới chính sách hỗ trợ và khuyến khích xuất khẩu, phát triển thương mại nội địa, những hỗ trợ trực tiếp của chúng ta hiện nay như việc thưởng xuất khẩu, trợ giá cho hàng xuất khẩu phải được thay thế bằng các giải pháp gián tiếp như chính sách ưu đãi tín dụng đối với hàng xuất khẩu, phát triển hệ thống Marketing và hỗ trợ các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong sản xuất, quản lý, kinh doanh…hay các biện pháp đầu tư của Nhà nước như phân cấp cơ sở hạ tầng, xây dựng các trung tâm thương mại. Mặt khác, Hà Nội phải vận dụng linh hoạt các khoản miễn trừ, các quy định tự vệ hợp pháp, các ưu đãi, thời gian ân hạn của việc thực hiện các cam kết quốc tế dành cho các nước đang phát triển để định hướng đầu tư và phát triển xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp có lợi thế cạnh tranh của Hà Nội. 3.3.3.2. Thực hiện chiến lược ưu tiên xuất khẩu, phát triển các dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu. Cần xây dựng chiến lược đẩy mạnh xuất khẩu phải luôn là nhiệm vụ trọng tâm của Hà Nội trong thời gian tới. Để đẩy mạnh xuất khẩu, Hà Nội cần thực hiện một loạt biện pháp. Trước hết, cần mở rộng thị trường nước ngoài đi đôi với các chương trình phát triển các dịch vụ thương mại hỗ trợ cho xuất khẩu. Chiến dịch mở rộng thị trường nước ngoài sẽ giúp doanh nghiệp định hướng được thị trường, mặt hàng xuất khẩu thông qua các kết quả nghiên cứu thị trường và các thông tin về thị trường xuất khẩu. Ngoài ra cần quan tâm đến các hoạt động hỗ trợ xuất khẩu, ví dụ như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp, tín dụng hỗ trợ xuất khẩu. Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá có hàm lượng chất xám cao, các sản phẩm công nghiệp chế biến, hạn chế xuất khẩu các sản phẩm thô, sơ chế. Để đẩy mạnh xuất khẩu, còn phải thực hiện phân đoạn thị trường, đánh giá khả năng cạnh tranh của các laọi sản phẩm hàng hoá và dịch vụ để xác định kênh thương mại chủ yếu của nền kinh tế theo các ngành hàng, mặt hàng và sản phẩm cụ thể. Trong thời gian tới, Hà Nội phải có chiến lược xâm nhập thị trường thông qua nghiên cứu và phân đoạn thị trường kỹ lưỡng mới có khả năng cạnh tranh trên thị trường, các ngành công nghiệp kỹ thuật, công nghệ cao như sản xuất sản phẩm cơ khí chính xác, thiết bị thông tin viễn thông không dây, đồ gia dụng cao cấp, các sản phẩm nông nghiệp mũi nhọn có lợi thế cạnh tranh hiện nay trên thị trường trong nước và tiềm năng xuất khẩu. Hà Nội phải giảm tệ nạn quan liêu giấy tờ, giảm thiểu sự can thiệp của Nhà nước đối với hoạt động xuất khẩu nói riêng và hoạt động kinh tế xã hội nói chung. Môi trường xuất khẩu đã khác trước rất nhiều kể từ khi Việt Nam gia nhập vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Các rào cản đối với hàng hoá Việt Nam ra thị trường nước ngoài được dỡ bỏ, thuế suất giảm. Môi trường kinh doanh mới, đòi hỏi cách tiếp cận mới và cần được đặt ở vị trí trọng tâm trong hoạch định chính sách đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế của Thành phố Hà Nội. Xuất khẩu tại chỗ cũng là vấn đề đáng được lưu ý, trước đây chúng ta chỉ mới tập trung xuất khẩu ra nước ngoài mà bỏ quên xuất khẩu tại chỗ. Có nhiều hình thức xuất khẩu tại chỗ thông qua việc cung cấp các dịch vụ và bán hàng hoá cho người nước ngoài, sử dụng đồng ngoại tệ mạnh như USD, EURO…trên lãnh thổ Việt Nam, trong đó quan trọng nhất là khách du lịch. Khách du lịch đến Hà Nội trong thời gian vừa qua có mức tăng trưởng đều đặn hàng năm, lượng hàng hoá du khách mua tại Hà Nội chắc chắn mang lại nguồn thu ngoại tệ không nhỏ đối với Hà Nội. Trước hết cần có chiến lược cho xuất khẩu tại chỗ, sau đó tạo cơ chế khuyến khích cho đầu tư cơ sở hạ tầng thương mại phục vụ cho hoạt động xuất khẩu tại chỗ, lựa chọn những sản phẩm phù hợp với xuất khẩu tại chỗ; có các chính sách hỗ trợ cho khách hàng quốc tế mua hàng tại Việt nam. Dịch vụ tài chính cũng là dịch vụ quan trọng hỗ trợ đẩy mạnh công tác xuất khẩu. Thi trường tài chính Hà Nội đã có sự phát triển đáng khích lệ với sự ra đời của Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội và đang hoạt động theo đúng mục tiêu, định hướng của Thành phố. Hệ thống các ngân hàng lớn của Việt Nam và nước ngoài đều có trụ sở tại Hà Nội, năng lực của các ngân hàng thương mại ngày càng được nâng cao và tiếp cận gần hơn với phương thức kinh doanh mới. Thị trường tài chính Hà Nội đang hội nhập với thị trường tài chính quốc tế. Tuy nhiên, thị trường tài chính của chúng ta vẫn ở giai đoạn sơ khai, chưa thực sự thu hút nguồn vốn cho sự phát triển kinh tế và vẫn là khu vực phát triển chưa ổn định, chứa đựng nhiều rủi ro. Để xây dựng được hệ thống ngân hàng vững mạnh rất khó khăn, khó khăn hơn rất nhiều nữa đó là năng lực cung cấp tín dụng cho mục tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế của Hà Nội và cả nước. Trong quá trình hội nhập kinh tế hiện nay, cùng với cam kết mở cửa thị trường tài chính thì chúng ta phải để cho tập đoàn tài chính hùng mạnh của nước ngoài cung cấp một số dịch vụ tài chính để một mặt làm tăng khả năng tiếp cận các nguồn vốn, các dịch vụ tài chính có hiệu quả để đạt mục tiêu tăng trưởng và phát triển. Mặt khác cũng sẽ phải đối mặt với thách thức do những tác động rối loạn kinh tês từ bên ngoài cũng như sẽ bị lũng đoạn bởi các tập đoàn tài chính lớn quốc tế. Do đó, Hà Nội cần có cơ chế giám sát và điều tiết thị trường tài chính đi kèm với các đòn bẩy khuyến khích khả năng tiếp cận thông tin đầy đủ để tăng cường mức tối đa số lượng các đối tượng được sử dụng và tạo ra các động lực mạnh mẽ để theo dõi các trung gian tài chính. Xác lập và hoàn thiện các thể chế tài chính cho việc hình thành và phát triển thị trường tài chính Hà Nội. Tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách và ban hành các quy định, giải pháp thực hiện nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các tổ chức tham gia thị trường tài chính. Hoàn thiện khung pháp lý tổng thể cho hoạt động thị trường tài chính phù hợp với các điều kiện thực tế của Việt Nam và của Hà Nội nói riêng, ban hành các chuẩn mực thị trường, các tiêu chuẩn giám sát và cảnh báo sự vận hành an toàn và hiệu quả thị trường. Hà Nội cần tập trung phát triển thị trưởng vốn, thu hút vốn nhàn rỗi của dân cư, phát triển thị trường chứng khoán, quỹ bảo lãnh tín dụng, nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước, sắp xếp lại nhà đất thuộc sở hữu nhà nước đang cho doanh nghiệp Nhà Nước thuê và chuyển giao vốn cho doanh nghiệp. 3.3.3.3. Đẩy mạnh công tác thông tin, dự báo của ngành thương mại Hà Nội. Thực tế cho thấy trong những năm vừa qua, công tác thông tin và dự báo thương mại của ngành yếu và hạn chế, chưa có được một trung tâm thông tin dự báo thực sự nhằm cung cấp và phổ biến các nguồn thông tin cho doanh nghiệp và phục vụ cho quản lý Nhà Nước về thương mại. Do đó, trong thời gian tới, Hà Nội cần phải cố một bộ phận có chức năng và nhiệm vụ cụ thế, có đủ cơ sở vật chất đảm bảo thu thập và xử lý thông tin và phục vụ cho công tác hoạch định chính sách thương mại của ngành và Thành phố. Khả năng tiếp cận thông tin một cách dễ dàng sẽ tạo ra sức cạnh tranh và hiệu quả của nền kinh tế, tạo ra nhu cầu đối với các thể chế hỗ trợ thị trường. Những thông tin về thị trường nước ngoài và các địa chỉ nhập khẩu, thông tin về vận chuyển đường biển, thủ tục hải quan là những thông tin hết sức quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất khẩu khi xâm nhập thị trường. Về vấn đề này, rõ ràng Chính Phủ có khả năng nắm bắt thông tin tốt hơn khu vực tư nhân. Sự hỗ trợ của Nhà Nước đối với các doanh nghiệp trong khâu tiếp cận, nắm bắt thông tin thị trường nước ngoài là biện pháp quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá. Xây dựng một hệ thống thông tin thông suốt, nhanh nhạy và có tính liên kết để phản ánh kịp thời diễn biến tình hình cung - cầu trên thị trường trong và ngoài nước, tình hình hoạt động thương mại của cả nước. Trước hết là tập trung vào một số ngành hàng quan trọng để có thể dự báo sớm, phản ứng nhanh, điều tiết kịp thời, đảm bảo tình hình ổn định của thị trường. Khẩn trương xây dựng và triển khai áp dụng thống nhất hệ thống chỉ tiêu ngành trong mối tương quan với hệ thống chỉ tiêu quốc gia. Nâng cao chất lượng của công tác đánh giá, dự báo tình hình và minh bạch hoá thông tin. Nghiên cứu, nâng cao chất lượng các phương pháp dụe báo kinh tế mang tính chuyên sâu, phối hợp tốt hơn nữa công tác thông tin và công tác dự báo nhằm mục đích phục vụ quản lý Nhà nước và hỗ trợ các doanh nghiệp. Đầu tư hệ thống thu thập, trao đổi thông tin hai chiều giữa các cấp quản lý Nhà nước về thương mại của Hà Nội đối với các doanh nghiệp trung ương và địa phương đóng trên địa bàn. Sở thương mại Hà Nội phải đóng vai trò điều phối hoạt động của các tổ chức dịch vụ thông tin, khắc phục dần hiện trạng vừa thừa, vừa thiếu thông tin, đặc biệt là thông tin thị trường quốc tế. Hà Nội cần tập trung vào việc cung cấp miễn phí các thông tin về môi trường kinh doanh đáp ứng nhu cầu cho cả cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là những thông tin có tính dự báo trung và dài hạn để định hướng cho sản xuất và kinh doanh. Thành phố Hà Nội cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường nước ngoài, cung cấp các thông tin thị trường nước ngoài cho các doanh nghiệp thông qua sự phối hợp và sự gắn kết giữa các tổ chức xuác tiến thương mại đầu tư của Hà Nội với các văn phòng thương mại của Việt Nam và Hà Nội tại nước ngoài, các cơ quan ngoại giao, Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài và của nước ngoài tại Việt Nam, các hiệp hội và các doanh nghiệp, các văn phòng đại diện nước ngoài tại Hà Nội. 3.3.3.4. Đổi mới công tác xúc tiến thương mại. Công tác xúc tiến thương mại cần được tiếp tục đổi mới cả về hình thức tổ chức lẫn hệ thống tham gia hoạt động xúc tiến. đẩy mạnh phát triển các ngành dịch vụ thương mại và xúc tiến thương mại. Cần tập trung xây dựng, quảng bá thương hiệu sản phẩm và doanh nghiệp Hà Nội ra thị trường quốc tế nhăm đạt mục tiêu tăng trưởng và phát triển. Xúc tiến thương mại là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hoá và cung ứng dịch vụ, bao gồm các hoạt động khuyến mại, quảng cáo thương mại, trưng bày giới thiệu hàng hoá, dịch vụ, hội chợ và triển lãm thương mại. Trong những năm vừa qua,công tác xúc tiến thương mại đóng một vai trò không nhỏ trong sự thành công của ngành thương mại Hà Nội, hỗ trợ tích cực trong việc mở rộng quan hệ thương mại của Hà Nội với các đối tác trong và ngoài nước. Xúc tiến thương mại có mục đích chính là khuyến khích, thúc đẩy sự phát triển thương mại. Dưới góc độ kinh tế, đó là quá trình xuác tiến xuất khẩu, xúc tiến nhập khẩu, xúc tiến thương mại nội địa. Tuy nhiên, công tác xúc tiến thương mại của Hà Nội vẫn mang những yếu kém sau: Về công tác dự báo và thông tin xúc tiến thương mại. Công tác dự báo và thông tin về thị trường trong khu vực và trên thế giới hiện còn nhiều hạn chế, đa phần các doanh nghiệp thiếu thông tin nên khó nắm bắt thời cơ và bị động… nên công tác dự báo và cung cấp thông tin thị trường cần được chú trọng đặc biệt trong giai đoạn tới, đó là cung cấp và phổ biến thông tin một cách minh bạch, tham gia ứng dụng thương mại điện tử, nâng cao công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối, cung cấp các dịch vụ hành chính trực tiếp qua mạng Internet. Về quản lý Nhà Nước về xúc tiến thương mại: Quản lý Nhà Nước về xúc tiến thương mại trong thời gian vừa qua còn nhiều lúng túng và bị động. Công tác hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc khai thác và tìm kiếm thị trường xuất khẩu thời gian qua thiếu sự chuẩn bị bài bản, kỹ lưỡng xuất phát từ cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp. Công tác xuất tiến thương mại còn mang tính tự phát, dàn trải, thiếu chuyên nghiệp, hiệu quả đạt được chưa cao. Mối liên kết giữa các đơn vị xúc tiến thương mại Thành phố, các hiệp hội và doanh nghiệp khi tham gia xúc tiến thương mại còn hạn chế và thụ động. Việc hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau giữa các đơn vị làm công tác xúc tiến thương mại hầu như không tồn tại, không hỗ trợ được cho các doanh nghiệp. Chưa tạo được mối liên hệ tương hỗ giữa hoạt động xúc tiến thương mại và các hoạt động kinh tế khác.Trong thực tiễn, hoạt động xuác tiến thương mại cần được gắn chặt với hoạt động xúc tiến đầu tư nhưng ở Hà Nội lại không có sự gắn kết như vậy. Xây dựng quan hệ đối tác chính thức giữa các cơ quan quản lý Nhà Nước của Hà Nội và các hoạt động xúc tiến xuất khẩu, để cộng đồng doanh nghiệp có điều kiện tham gia vào quá trình hoạch định chiến lược và chính sách xuất khẩu, cũng như xây dựng các chương trình xuất khẩu. Kinh nghiệm các nước đã cho thấy rằng, Hà Nội muốn thực hiện tốt các chiến lược thương mại cần phải thành lập một trung tâm xúc tiến thương mại, đủ tầm để chuyên làm công tác xúc tiến thương mại, là tổ chức của Chính Phủ chứ không phải của khu vực tư nhân thì mới có sức mạnh điều tiết, hỗ trợ phát triển theo định hướng và quan trọng nhất trong quản lý Nhà nước là cung cấp và hỗ trợ các doanh nghiệp các nội dung mà khu vực tư nhân không muốn làm và nếu làm thì thực sự cũng không mang lại hiệu quả. Đẩy mạnh xuất khẩu thông qua công tác xúc tiến thương mại, cơ bản là cung cấp thông tin trong đó bao gồm cả thông tin pháp lý và là cầu nối giúp các doanh nghiệp có khả năng tiếp cận chính xác và chính thống các nguồn thông tin về thị trường; tăng cường sử dụng công cụ tài chính hỗ trợ xuất khẩu để hỗ trợ doanh nghiệp về tài chính và bảo hiểm xuất khẩu, đẩy mạnh liên kết xúc thương mại và xúc tiến đầu tư. Gắn kết các hoạt động xúc tiến thương mại của từng doanh nghiệp với Chương trình xúc tiến thương mại của Sở thương mại Hà Nội, gắn kết chương trình xúc tiến thương mại của Hà Nội với chương trình xúc tiến thương mại của Bộ thương mại nhằm tránh sự chồng chéo và sự dàn trải; phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của các doanh nghiệp trong hoạt động xúc tiến thương mại, phục vụ tốt các doanh nghiệp trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Trước mắt, Hà Nội cần tập trung thực hiện một số khâu sau: Xây dựng trung tâm giao dịch, trung tâm trưng bày sản phẩm xuất khẩu theo cả phương thức truyền thống và thương mại điẹn tử; trung tâm nghiên cứu và phát triển thị trường; trung tâm thông tin thương mại, tổ chức hội chợ; trung tâm giao dịch nguyên phụ liệu cho xuất khẩu; trung tâm ứng dụng công nghệ và phát triển thương mại điện tử. Ngoài ra, cần có bộ phận chuyên trách chương trình nghiên cứu thông tin và tình hình thị trường thế giới trong nước và nước ngoài. Mở rộng thị trường nước ngoài là nhu cầu cấp thiết và gấp rút được thực hiện. Tuy nhiên Hà Nội cần tìm một hình thức khác như thành lập trung tâm xúc tiến thương mại Hà Nội tại nước ngoài, tại đây sẽ tập trung các doanh nghiệp xuất khẩu mạnh của Hà Nội trưng bày, giới thiệu sản phẩm tạo nên mối quan hệ liên kết hỗ trợ nhau trong thúc đẩy sản phẩm ra thị trường nước ngoài, Tại đây cũng sẽ là một mô hình khéo kín gồm văn phòng, khu triển lãm và các dịch vụ hỗ trợ khác. 3.3.4. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát. Cần có sự phối hợp kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng nhằm tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát như: hải quan, cơ quan thuế, công an, chi cục bảo vệ thị trường. Hoạt động kiểm tra kiểm soát lâu nay bị động trước hàng giả, hàng nhái nên lực lượng quản lý thị trường phải nâng cao công tác dự báo để kịp thời xử lý và ngăn chặn. Tăng cường công tác chống gian lận thương mại, kiểm tra, kiểm soát xử lý nghiêm tình trạng vi phạm bản quyền và tuân thủ quyền sở hữư trí tuệ. Riêng đối với các mặt hàng kinh doanh đa cấp, cần phải theo dõi chặt chẽ để kịp thời phát hiện và ngăn chặn hành vi bán hàng đa cấp bất chính, gây rối loạn thị trường, làm tổn hại thị trường và người tiêu dùng. Xây dựng và phát triển lực lượng quản lý thị trường cả về chất lượng, số lượng, từng bước nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức về quản lý kinh tế và pháp luật. Cần phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng và các doanh nghiệp đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật pháp luật phòng nhừa vi phạm. Kết hợp giữa tuyên truyền, giáo dục với xử lý, kiểm tra. Ngành thương mại cần phải tham mưu thành phố Hà Nội xây dựng quy chế phối hợp giữa các lực lượng kiểm tra, kiểm soát thị trường thuộc các sở, như kiểm tra vệ sinh dịch tễ và vệ sinh an toàn thực phẩm của Sở Y tế, kiểm tra phòng chống cháy nổ của Công an Hà Nội, Quản lý thị trường của Sở thương mại, kiểm định tiêu chuẩn chất lượng của Sở khoa học công nghệ…do một lãnh đạo Thành phố chỉ đạo và các Sở, ngành là thành viên tham gia thì mới gắn kết và đẩy mạnh sự phối hợp giữa các cơ quan. Tóm lại, chưong III đã tập trung nghiên cứu, phân tích nhằm tìm ra định hướng, mục tiêu và đề xuất một số giải pháp nhằm đổi mới công tác quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội. Thông qua phân tích cơ hội, thách thức, điểm mạnh và điểm yếu của phát triển thương mại Hà Nội trong thời gian tới nhằm định hướng đúng mục tiêu phát triển thương mại Hà Nội và đổi mới quản lý Nhà Nước về thương mại trong giai đoạn hội nhập kinh tế. Quản lý Nhà Nước về thương mại ngày càng giữ được vai trò trọng tâm của mình trong quá trình phát triển thương mại nhưng vẫn phải luôn luôn đổi mới cho phù hợp với giai đoạn mới, phù hợp với những đặc thù riêng của kinh tế - chính trị Thành phố Hà Nội, quan trọng đó là đổi mới công tác hoạch định chính scáh, đổi mới công tác tổ chức bộ máy và công tác cán bộ, cải cách thủ tục hành chính, xây dựng và hoàn thiện thể chế thị trường. Đổi mới quản lý Nhà Nước cần thực hiện đồng bộ một loạt giải pháp, bao gồm: đổi mới công tác hoạch định và thực thi chính sách nhằm nâng cao hiệu quả của ngành thương mại, đổi mới công tác tổ chức bộ máy quản lý Nhà Nước của ngành thương mại Hà Nội, nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước hỗ trợ cho sự phát triển của thương mại Hà Nội, tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát và bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. KẾT LUẬN Thực tiễn phát triển của tất cả các nền kinh tế trên thế giới đều chỉ ra rằng, phát triển thương mại luôn được đặt ở vị trí trọng tâm trong các mực tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế. Đặc biệt là khi bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của số hoá và toàn cầu hoá, khoa học công nghệ đã đưa nền kinh tế của các nước xích lại gần nhau, thúc đẩy quá trình trao đổi và thông thương trên toàn thế giới. Đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, thương mại vừa là con đường, vừa là điều kiện tiên quyết cho quá trình tăng trưởng và hội nhập. Trong đó, quản lý Nhà Nước luôn được đặt ra như là vấn đề chèo lái nền kinh tế nói chung và ngành thương mại nói riêng thông qua các thể chế phù hợp. Do đó, để thương mại Hà Nội phát triển tương xứng với tiềm năng và vị thế là thủ đô của cả nước thì đổi mới quản lý Nhà Nước về thương mại là vấn đề tất yếu khách quan, cần được tiếp cận một cách thấu đáo và toàn diện cả về mặt lý luận và thực tiễn. Sau 20 năm đổi mới, và rõ nét là trong 10 năm gần đây (1996-2006), thương mại Hà Nội cũng trải qua một quá trình đổi mới toàn diện và đạt được những thành tựu rất đáng khâm phục. Thương mại ngày nay không chỉ là thương mại giới hạn trong lĩnh vực hàng hoá mà còn tiếp cận đến cả lĩnh vực dịch vụ, kim ngạch xuất khẩu tăng liên tục, đa dạng hoá thị trường và chủng loại xuất khẩu, thương mại nội địa cũng được quan tâm đúng mức, các hoạt động xúc tiến thơng mại nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp cũng ngày càng chứng minh được tầm quan rọng của mình. Tuy nhiên, vui mừng với thành tựu nhưng cũng không thể không nhìn nhận nhiều hạn chế mà thương mại Hà Nội còn mắc phải. Hạn chế lớn nhất đó là ngành thương mại chưa phát triển xứng tầm và còn chưa đáp ứng tốt cho yêu cầu phát triển với tốc độ cao và bền vững trong đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế. điều đó thể hiện ở khả năng cạnh tranh yếu của các doanh nghiệp thương mại, chưa khai thác hiệu quả những thị trường xuất khẩu tiềm năng, tính tự phát của thị trường còn cao, quá trình quản lý Nhà Nước về thương mại còn nhiều yếu kém…chưa đáp ứng hết yêu cầu của sự phát triển. Việt nam đã gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, mở ra trước mắt thương mại Việt nam những cơ hội lớn lao được tham gia vào cuộc chơi của thương mại quốc tế nhưng cũng đồng nghĩa phải chấp nhận cái cam kết quôc tế. Điều này đòi hỏi vai trò của Nhà Nước cũng như quản lý Nhà Nước về thương mại phải có những đổi mới mang tính cốt lõi trong giai đoạn tới. Quản lý Nhà Nước về thương mại tập trung ào xây dựng và hoàn thiện thể chế thị trường, xây dựng các định chế cũng như khắc phục các khuyết tật của thị trường, nâng cao năng lực của bộ máy quản lý cũng như công tác cán bộ, xây dựng đồng bộ các hoạt động dịch vụ hỗ trợ thương mại như công tác thông tin và dự báo, công tác xúc tiến thương mại. Nhưng quan trọng hơn cả đó là sự đổi mới tư duy quản lý, 20 năm đổi mới không phải là ngắn nhưng cũng chưa phải thời gian dài để có thể thay đổi hoàn toàn thói quen và lối tư duy cũ đãtồn tại trong tâm khảm của người quản lý. Cùng với mong muốn thấy được sự kế thừa và phát huy nhằm vững mạnh hơn nữa của thương mại Hà Nội, cũng những kiến thức và sự hiểu biết của quá trình thực tập, em đã cố gắng vận dụng lý thuyết vào giải thích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý Nhà Nước đối với sự phát triển thương mại của thủ đô Hà Nội. tuy đã hết sức cố gắng nhưng do sự hạn chế về lượng kiến thức cũng như sự bất cập trong tài liệu thu thập được, chuyên đề vẫn không tránh khỏi sự thiếu sót, em mong nhận được sự góp ý của giáo viên hướng dẫn và các cô, chú trong cơ quan thực tập. Em xin chân thành cảm ơn. DANH MỤC THAM KHẢO GS.TS Đỗ Hoàng Toàn, PGS.TS Mai Văn Bưu, Giáo trình quản lý nhà nước về kin tế, NXB lao động xã hội, 2005. TS. Đoàn Thị Thu Hà, TS Nguyễn Thị Ngọc Huyền, Giáo trình khoa học quản lý, NXB khoa học kỹ thuật Hà Nội, 2002. Đề cương nghiên cứu chuyên đề: “Định hướng và giải pháp phát triển ngành thương mại và dịch vụ thương mại thủ đô Hà Nội đến năm 2020,tầm nhìn 2030”, Sở kế hoạch đầu tư Hà Nội Dự án: điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể phát triển thương mại thành phố Hà Nội đến năm 2010 và định huớng đến năm 2020, sở thương mại Hà Nội. Báo cáo tổng hợp các chuyên đề: Phân tích và xử lý tư liệu, số liệu nghiên cứu QHTT phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô Hà Nội, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội TP Hà Nội, giai đoạn 2010 – 2020, TS Nguyễn Thành Công, Viện nghiên cứu phát triển KTXH Hà Nội. Báo cáo chuyên đề kiểm kê, đánh giá các yếu tố, điều kiện phát triển (Thuộc đề án “Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2010 – 2020”), Sở kế hoạch đầu tư Hà Nội. Bộ kế hoạch và đầu tư. Viện chiến lược phát triển. Một số vấn đề về lý luận, phương pháp luận phương pháp xây dựng chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế Việt Nam. NXB Chính trị quốc gia,2002. http:/ www.gso.gov.vn. 9. Bộ kế hoạch đầu tư, Tạp chí kinh tế và dự báo, Triển vọng phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam đến năm 2010, NXB TKHN, TS. Đinh Quý Xuân.