Chuyên đề Một số vấn đề về kế toán cho vay tổ chức cá nhân trong nước tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Từ Liêm

61.543 triÖu ®ång t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 6,6%. So víi 14 tû khi míi thµnh lËp th× sau 14 n¨m d­ nî cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ trªn ®Þa bµn thñ ®« ®· t¨ng tr­ëng rÊt nhiÒu lÇn. Song song víi chØ tiªu d­ nî tÝn dông th× mét chØ tiªu n÷a kh«ng thÓ thiÕu khi ®¸nh gi¸ c«ng t¸c sö dông vèn cña ng©n hµng lµ nî qu¸ h¹n. Nã ph¶n ¸nh chÊt l­îng c«ng t¸c tÝn dông ng©n hµng. So víi n¨m 2001 d­ nî qu¸ h¹n lµ 14.490 triÖu ®ång chiÕm 4.92% trong tæng d­ nî cho vay th× sang n¨m 2002 d­ nî qu¸ h¹n chØ cßn lµ 6.836 triÖu ®ång chiÕm 1,92% trong tæng d­ nî cho vay. Nh÷ng con sè nµy ®· nãi lªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng trong thêi gian qua lµ cã sù t¨ng tr­ëng râ rÖt, d­ nî tÝn dông n¨m 2002 t¨ng 6,6% mµ d­ nî qu¸ h¹n gi¶m 3% ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc d­ nî n¨m 2002 t¨ng 16.903 triÖu ®ång, d­ nî qu¸ h¹n ë møc 38,45% trong tæng d­ nî n¨m 2000 nh­ng ®Õn n¨m 2002 nî qu¸ h¹n chØ cßn chiÕm 0,15%. B¶ng 4 : C¬ cÊu tÝn dông ph©n lo¹i cho vay. §¬n vÞ : TriÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 D­ nî TT (%) D­ nî TT (%) - D­ nî ng¾n h¹n - D­ nî trung vµ dµi h¹n - D­ nî cho vay kh¸c 253.482 41.025 295 80 19,9 0,1 305.954 50.096 356 85,8 14,1 0,1 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n 2001 - 2002 ) XÐt vÒ lo¹i cho vay Ng©n hµng chñ yÕu cho vay vèn ng¾n h¹n ®¸p øng nhu cÇu vèn l­u ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thêi h¹n cho vay tèi ®a lµ 12 th¸ng. Lo¹i cho vay nµy chiÕm tû träng tõ 80-89% tæng d­ nî cho vay. §©y còng lµ mét h¹n chÕ kh«ng nhá cña ng©n hµng trong viÖc më réng ®Çu t­ tÝn dông vµ ®©y phÇn nµo còng ph¶n ¸nh vÒ thùc tr¹ng t×nh h×nh nguån vèn kinh doanh cña ng©n hµng. Vèn kinh doanh chñ yÕu lµ vèn huy ®éng kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n 12,13 th¸ng trë xuèng (ng¾n h¹n ). Do vËy ng©n hµng chØ ®Çu t­ ng¾n h¹n. MÆt kh¸c lo¹i cho vay trung dµi h¹n nh»m ®¸p øng nhu cÇu vèn cè ®Þnh ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, tuy ngan hµng thùc tÕ míi ®Çu t­ tÝn dông ®­îc tõ 11-20% trong tæng d­ nî nh­ng nã ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña ng©n hµng còng nh­ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. VÒ phÝa ng©n hµng ®Ó më réng ®Çu t­ tÝn dông trung vµ dµi h¹n th× tr­íc hÕt ng©n hµng ph¶i cã nguån vèn æn ®Þnh, cã thêi h¹n dµi. Muèn vËy th× ng©n hµng ph¶i huy ®éng ®­îc nguån vèn nµy tõ phÝa d©n c­, c¸c tæ chøc kinh tÕ. Nh­ng trong thùc tÕ mµ nãi, tr­íc khi b­íc vµo thêi kú ®æi míi kinh tÕ, nÒn kinh tÕ n­íc ta tr¶i qua mét thêi kú tiÒn tÖ kh«ng æn ®Þnh, søc mua cña ®ång tiÒn kh«ng ngõng gi¶m thÊp, ®iÒu nµy ®· lµm thiÖt thßi rÊt lín ®èi víi ng­êi tÝch luü tiÒn tÖ göi vµo ng©n hµng. Do vËy ®Õn nay t©m lý cña hä chØ muèn göi vµo ng©n hµng d­íi h×nh thøc tiÒn göi ng¾n h¹n ®Ó ®èi phã kÞp thêi víi nh÷ng diÔn biÕn kh«ng cã lîi cña nÒn kinh tÕ. VÒ phÝa kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc kh«ng vay vèn trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ ë vÊn ®Ò vèn tù cã cña doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc nguån kinh doanh chñ yÕu dùa vµo nguån cÊp ph¸t cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån tÝch luü tõ kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng ®¸ng kÓ cho nªn vèn tù cã rÊt h¹n hÑp. Cßn ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc hiÖn nay th× còng ph¶i ®ang cÇn mét l­îng vèn rÊt lín ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy vay vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm th× c¸c kh¸ch hµng ph¶i chÞu mét kho¶n chi phÝ tr¶ l·i tiÒn vay rÊt lín, chi phÝ cao dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm cao kh«ng c¹nh tranh ®­îc, dù ¸n s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kh«ng cã hiÖu qu¶. V× vËy c¸c kh¸ch hµng kh«ng thÓ vay vèn trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng. B¶ng 5: C¬ cÊu tÝn dông theo thµnh phÇn kinh tÕ. §¬n vÞ : TriÖu ®ång 2001 2002 ChØ tiªu Quèc doanh Tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc Quèc doanh Tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) 1/ D­ nî ng¾n h¹n 2/ D­ nî trong vµ dµi h¹n 3/ D­ nî cho vay kh¸c 228.360 29.480 0 90 72 0 25.121 11.427 295 10 28 100 276.651 32.899 0 90,4 65,7 0 29.267 17.197 356 9,6 34,3 100 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi n¨m 2001 - 2002 ) Ph©n lo¹i cho vay theo thµnh phÇn kinh tÕ, qua b¶ng 5 ta thÊy n¨m 2000 vµ 2002 d­ nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm tû träng rÊt cao trªn 90% tæng d­ nî. Nh×n t­ gãc ®é ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ r»ng Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm rÊt chó träng cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cßn nh×n tõ gãc ®é nÒn kinh tÕ th× cã thÓ cho r»ng: Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ lùc l­îng kinh tÕ chñ yÕu c¬ b¶n, nã gi÷ vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ, cã tÝnh chÊt ®Þnh h­íng, thóc ®Êy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. D­ nî cho vay ng¾n h¹n ®èi víi kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc chiÕm tõ 10-20%. Tæng d­ nî nh­ng d­ nî cho vay trung vµ dµi h¹n cã xu h­íng ngµy cµng cao, n¨m 2002 t¨ng so 2001 lµ 5.770 triÖu víi tû lÖ t¨ng lµ 6,3%. Cã thÓ nãi ®©y lµ thµnh phÇn kinh tÕ míi ph¸t triÓn nh­ng l¹i rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh. Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm còng rÊt quan t©m ®Çu t­ cho thµnh phÇn kinh tÕ nµy. Tuy tû träng cho vay trong tæng d­ nî cña ng©n hµng ch­a cao song d­ nî cho vay lu«n æn ®Þnh vµ cã xu h­íng t¨ng tr­ëng liªn tôc c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. Cã thÓ nãi r»ng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ tÝn dông cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmtrong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ trªn ®Þa bµn, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu vèn hîp lÝ, hîp ph¸p cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Qua ®ã ®· t¹o lËp ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi ng©n hµng t¨ng c­êng mèi quan hÖ vµ sù hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2.3. VÒ nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt vµ an toµn kho quü. Tæng thu tiÒn mÆt n¨m 2002 ®¹t 822 tû b»ng 140% møc n¨m 2001, tæng thu ng©n phiÕu thanh to¸n 152 tû b»ng n¨m 2001. Tæng chi tiÒn mÆt n¨m 2002 ®¹t 826 tû b»ng 142% n¨m 2001, chi ng©n phiÕu thanh to¸n 150 tû b»ng n¨m 2001. N¨m 2002, Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· tiÕp tôc duy tr× vµ më réng diÖn thu tiÒn mÆt vµ ng©n phiÕu thanh to¸n t¹i chç kh«ng thu phÝ cho mét sè doanh nghiÖp cã thu tiÒn mÆt lín ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lu©n chuyÓn vèn nhanh, an toµn cho nhiÒu doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh thu, chi, ®iÒu chuyÓn tiÒn mÆt Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªmlu«n chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh cña ngµnh vÒ c«ng t¸c tiÒn tÖ, kho quü nªn lu«n ®¶m b¶o an toµn, chÝnh x¸c, ch­a cã tr­êng hîp sai sãt lµm phiÒn lßng kh¸ch hµng. Trong n¨m ®· ph¸t hiÖn ®­îc 15 triÖu ®ång tiÒn gi¶ ®· xö lÝ theo chÕ ®é tiÒn gi¶ ®ång thêi c¸n bé phßng ng©n quü cña ng©n hµng ®· ph¸t hiÖn vµ tr¶ tiÒn thõa cho kh¸ch hµng 230 mãn víi sè tiÒn trªn 159 triÖu ®ång, cã mãn tíi 50 triÖu ®ång. 2.4 NghiÖp vô thanh to¸n. Víi chøc n¨ng trung t©m thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ, ng©n hµng lu«n chó träng vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c thanh to¸n, nã kh«ng nh÷ng gãp phÇn lµm t¨ng chu chuyÓn vèn cña nÒn kinh tÕ mµ cßn kh«ng ngõng n©ng cao vai trß, uy tÝn cña Ng©n hµng. N¨m 2002, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn còng nh­ c¸c ng©n hµng n«ng nghiÖp trong cïng hÖ thèng kh«ng ®Ó x¶y ra nhÇm lÉn, sai sãt víi doanh sè 4.579 tû ®ång b»ng 136% doanh sè thanh to¸n n¨m 2001. §Æc biÖt c«ng t¸c thanh to¸n ®iÖn tö vµ giao dÞch tøc thêi trªn m¸y vi tÝnh ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chuyÓn tiÒn nhanh cho kh¸ch hµng, ngµy cµng ®­îc kh¸ch hµng tin t­ëng vµ ®Õn giao dÞch. 2.5KÕt qu¶ tµi chÝnh. MÆc dï n¨m 2002 thÞ tr­êng tÝn dông trªn ®Þa bµn huyÖn Tõ Liªm s«i ®éng h¬n nhiÒu so víi c¸c n¨m tr­íc, c¸c tæ chøc tÝn dông liªn tôc h¹ l·i suÊt cho vay, Ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· ph¶i cho vay ®èi víi mét sè doanh nghiÖp träng ®iÓm d­íi d¹ng l·i suÊt c¬ b¶n cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, song do tËn thu c¸c kho¶n l·i tån ®äng cña c¸c doanh nghiÖp cïng víi më réng c¸c dÞch vô ng©n hµng nhÊt lµ dÞch vô chuyÓn tiÒn, do vËy n¨m 2002 kÕt qu¶ tµi chÝnh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmcã kh¸ h¬n n¨m 2000. Tæng thu n¨m 2002 ®¹t 67.288 triÖu b»ng 98,1% n¨m 2000. Tæng chi (ch­a cã l­¬ng) ®¹t 54.002 triÖu b»ng 92,7% n¨m 2000. Quü thu nhËp c¶ n¨m ®¹t 4.375 triÖu b»ng 182,9% quü thu nhËp n¨m 2000. MÆc dï ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh kh¸ h¬n n¨m 2000, nh­ng ph¶i nghiªm tóc nhËn thÊy r»ng kÕt qu¶ nµy ch­a v÷ng ch¾c: Bao gåm c¶ nguån vèn còng nh­ d­ nî vµ chÊt l­îng tÝn dông, c¶ thu nghiÖp vô trong ®ã quan träng nhÊt lµ thu l·i cho vay vµ thu dÞch vô ng©n hµng. MÆc dï ë ®Þa bµn cã nhiÒu thuËn lîi cho kinh doanh song do søc v­¬n lªn cña mét sè ng©n hµng cÊp d­íi rÊt thÊp kÐm nªn ¶nh h­ëng lín ®Õn Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. §Ó cã thÓ hoµ m×nh vµo dßng ch¶y c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¸m s¸t ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn bé hÖ thèng còng nh­ trong toµn bé nÒn kinh tÕ ®Ó ®øng v÷ng trong c¹nh tranh ®iÒu ®ã ®ßi hái mét sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña ban l·nh ®¹o ng©n hµng còng nh­ sù cè g¾ng nç lùc kh«ng ngõng cña c¸n bé, phßng ban trong thêi gian tíi. II. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm. 1. V¨n b¶n, hå s¬ thùc hiÖn cho vay t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªm. 1.1 V¨n b¶n thùc hiÖn. Sau khi LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ LuËt Tæ chøc tÝn dông ra ®êi cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/10/2002 ®· më ra mét b­íc ngoÆt míi cho ho¹t ®éng Ng©n hµng. §©y lµ m«i tr­êng ph¸p lÝ cho ho¹t ®éng ng©n hµng ®¶m b¶o an toµn. Ngµy 30/9/2002 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quy chÕ cho vay cña Tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 324/2002/Q§NH ®Ó thay thÕ c¸c quyÕt ®Þnh ®· ban hµnh tr­íc ®ã ngµy 15/10/2002 vÒ lÜnh vùc nµy. §Ó cô thÓ ho¸ ho¹t ®éng viÖc ®Çu t­ vèn kinh tÕ nãi chung vµ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ngµy 15/12/2002, Chñ tÞch Héi ®«ng qu¶n trÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh 180 Q§- H§QT kÌm theo quy chÕ cho vay ®èi víi kh¸ch hµng. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p lý ®Çu tiªn thùc hiÖn LuËt tæ chøc TÝn dông. Sau khi cã quyÕt ®Þnh 180 kÌm theo quy chÕ cho vay tõ ngµy 15/12/2002 Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm®· triÓn khai kÞp thêi, nghiªm tóc, ®· thùc hiÖn viÖc më réng ®èi t­îng cho vay. Cã thÓ nãi kh«ng mét tæ chøc hay c¸ nh©n nµo trªn ®Þa bµn mµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp kh«ng tham gia ®Çu t­ nÕu hä cã nhu cÇu vay, ®ñ ®iÒu kiÖn vay theo quy ®Þnh vµ biÕt lµm ¨n cã hiÖu qu¶ tr¶ ®­îc nî gèc vµ l·i cho Ng©n hµng. Song ®Ó ngµy cµng phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng vay vèn trong viÖc lµm thñ tôc hå s¬ giÊy tê còng nh­ ®¶m b¶o h¬n cho ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng. Ngµy 25/8/2002 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quy chÕ cho vay míi cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 284/2002- Q§- NHNN1 . Ngµy 18/1/2003 Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam ban hµnh quyÕt ®Þnh 06/Q§- H§BT víi nh÷ng quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc cho vay ®èi víi kh¸ch hµng thay thÕ quyÕt ®Þnh 180/ Q§- H§BT ngµy 15/12/2002. Víi v¨n b¶n, quy ®Þnh míi nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®ang dÇn thÝch øng vµ triÓn khai ¸p dông thËt tèt gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng. 1.2 Hå s¬ cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm. Theo quyÕt ®Þnh 284/2002- Q§- NHNN1 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ theo §iÒu 14 trong quyÕt ®Þnh 06/ Q§- H§QT cña Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam ban hµnh vÒ c¸c thñ tôc vay vèn cña kh¸ch hµng. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªmbé hå s¬ cho vay vèn bao gåm: - Hå s¬ do Ng©n hµng lËp. + B¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh + C¸c lo¹i th«ng b¸o: th«ng b¸o tõ chèi cho vay, th«ng b¸o gia h¹n nî, th«ng b¸o ®Õn h¹n nî, th«ng b¸o nî qu¸ h¹n, th«ng b¸o t¹m ngõng cho vay, th«ng b¸o chÊm døt cho vay. + Sæ theo dâi cho vay- thu nî (dïng cho c¸n bé tÝn dông) - Hå s¬ do kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng cïng lËp. + Hîp ®ång tÝn dông. + GiÊy nhËn nî. + Hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay + Biªn b¶n kiÓm tra sau khi cho vay . + Biªn b¶n x¸c ®Þnh nî rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng ( tr­êng hî nî bÞ rñi ro) - Hå s¬ do kh¸ch hµng lËp ®èi víi ph¸p nh©n vµ doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty hîp danh. * Hå s¬ ph¸p lý. Kh¸ch hµng göi ®Õn Ng©n hµng khi thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông hoÆc vay vèn lÇn ®Çu, tuú theo lo¹i h×nh ph¸p nh©n, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty hîp danh, lÜnh vùc ngµnh nghÒ kinh doanh cã c¸c giÊy tê sau: + QuyÕt ®Þnh ( hoÆc giÊy phÐp) thµnh lËp ®¬n vÞ + §iÒu lÖ doanh nghiÖp (trõ doanh nghiÖp t­ nh©n) + C¸c giÊy tê ®¨ng ký kinh doanh ( hµnh nghÒ) + QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm Tæng gi¸m ®èc (gi¸m ®èc), chñ nhiÖm hîp t¸c x·, kÕ to¸n tr­ëng. + Biªn b¶n giao vèn, gãp vèn + C¸c thñ tôc vÒ kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng nh­: §¨ng ký mÉu dÊu, ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn; ®¨ng ký ch÷ ký cña c¸n bé giao dÞch víi Ng©n hµng; giÊy ®¨ng ký më tµi kho¶n tiÒn göi (nÕu ch­a më). * Hå s¬ vay vèn + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn +B¶ng kª mét sè t×nh h×nh kinh doanh- tµi chÝnh ®Õn ngµy xin vay + Dù ¸n ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô + C¸c chøng tõ cã liªn quan; giÊy b¸o gi¸, hîp ®ång, c¸c chøng tõ thanh to¸n + Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay theo quy ®Þnh - Hå s¬ ®èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n + GiÊy tê hîp ph¸p vÒ quyÒn sö dông ®Êt + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn kiªm ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh + GiÊy ®Ò nghÞ vay + Dù ¸n, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh - Hå s¬ vay vèn ®êi sèng + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn + Ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô hoÆc ph­¬ng ¸n phôc vô ®êi sèng kh¶ thi phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph­¬ng ¸n tr¶ nî. + Hîp ®ång tÝn dông. Nh­ vËy ®Ó cã ®­îc mét hîp ®ång tÝn dông gi÷a Ng©n hµng víi kh¸ch hµng ®ßi hái ph¶i cã sè l­îng lín c¸c giÊy tê ®¶m b¶o tiÒn vay. VÒ phÝa Ng©n hµng, viÖc sö dông nhiÒu lo¹i giÊy tê sÏ ®¶m b¶o an toµn cho tõng mãn vay h¬n, nh­ng viÖc qu¶n lý c¸c giÊy tê ®èi víi kÕ to¸n sÏ gÆp khã kh¨n. Song ®èi víi bé phËn kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm®· l­u tr÷ hå s¬ vay vèn an toµn, c¸c hå s¬ l­u tr÷ s¾p xÕp tõng lo¹i riªng vay hé tiªu dïng, hé vay tµi s¶n thÕ chÊp, vay doanh nghiÖp t­ nh©n... 2. KÕ to¸n nghiÖp vô cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña ng©n hµng. Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ¸p dông h×nh thøc cho vay theo mãn ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã nhu cÇu vay vèn. ë ch­¬ng I chóng ta ®· biÕt ­u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng thøc cho vay theo mãn vµ cho vay theo h¹n møc tÝn dông song do cßn nh÷ng v­íng m¾c vÒ ®iÒu kiÖn rµng buéc khi cho vay theo h¹n møc tÝn dông nªn Ng©n hµng ch­a ¸p dông h×nh thøc cho vay nµy. §èi víi h×nh thøc cho vay theo mãn Ng©n hµng ®· ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm nh­ gi¶m bít thñ tôc giÊy tê phøc t¹p ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng vay vèn còng nh­ c¸c c¸n bé kÕ to¸n cho vay. VÝ dô: §èi víi nh÷ng mãn vay ph¸t tiÒn vay nhiÒu lÇn th× kh¸ch hµng giê ®©y chØ cÇn lËp hîp ®«ng cho tµi kho¶n vay ®ã kh«ng ph¶i mçi lÇn vay ph¶i lËp giÊy vay tiÒn riªn. ¸p dông ph­¬ng thøc cho vay theo mãn Ng©n hµng ®· chñ ®éng trong qu¸ tr×nh sö dông vèn, mçi mãn vay ®Òu ®­îc ®Þnh kú h¹n tr¶ nî. KÕ to¸n cho vay chØ l­u gi÷ giÊy nhËn nî nªn dÔ dµng theo dâi kú h¹n nî vµ tÝnh to¸n ®­îc hiÖu qu¶ tõng mãn vay. 2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n ph¸t tiÒn vay Bé phËn kÕ to¸n cho vay sau khi nhËn ®­îc hå s¬ vay vèn, kiÓm so¸t tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p, h­íng dÉn kh¸ch hµng lËp c¸c chøng tõ ®Ó ph¸t tiÒn vay vµo hå s¬ ®Ó theo dâi . KÕ to¸n ghi ngµy vµ sè tiÒn rót vèn lªn khÕ ­íc vay tiÒn vµ h¹ch to¸n Nî TK : Cho vay cña ®¬n vÞ ( hoÆc c¸ nh©n) Cã TK : TiÒn mÆt (nÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt) hoÆc TK: Cña ng­êi thô h­ëng (nÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n) §èi víi c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc vay cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè th× trong tõng lÇn thùc hiÖn kÕ to¸n ghi NhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "Tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè " T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm, chñ yÕu ph¸p tiÒn vay b»ng chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng. Do n»m trªn ®Þa bµn rÊt thuËn lîi, d©n c­ ®«ng ®óc, s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®µ ph¸t triÓn nªn ®a sè kh¸ch hµng vay lµ c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp lín (quèc doanh, tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ) cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng. Th«ng qua viÖc ph¸t tiÒn vay b»ng chuyÓn kho¶n, khi kh¸ch hµng rót vèn Ng©n hµng sÏ rÊt thuËn lîi trong viÖc kiÓm so¸t viÖc sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng thªm vµo ®ã xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng " t¹o tiÒn" cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ã lµ kh¶ n¨ng më réng tiÒn göi nhiÒu lÇn th«ng qua viÖc cho vay b»ng chuyÓn kho¶n. Nh­ vËy th«ng qua nghiÖp vô cho vay b»ng chuyÓn kho¶n vµ sù kÕt hîp chÆt chÏ cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ngµy cµng më réng thªm nguån tiÒn göi cña m×nh. Tæng doanh sè cho vay kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc trong n¨m 2001 vµ 2002 nh­ sau: B¶ng 6: Doanh sè cho vay kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc n¨m 2000 - 2002 §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m 2001 2002 ChØ tiªu Sè tiÒn Tû lÖ(%) Sè tiÒn Tû lÖ(%) - Tæng doanh sè cho vay KTNQD - Cho vay ng¾n h¹n - Cho vay trong vµ dµi h¹n 7.708 7.061 647 100 91,6 8,4 30.793 28.514 2.279 100 92,6 7,4 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp n¨m 2001 - 2002) 2.2 KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî, thu l·i. 2.2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî gèc. Theo §iÒu 10 vµ §iÒu 24, quyÕt ®Þnh 06/Q§/ H§QT ngµy 18/1/2003 cña Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam vÒ viÖc "qui ®Þnh cho vay ®èi víi kh¸ch hµng". "ViÖc thu nî cho vay theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc kÕt thóc thêi h¹n cho vay, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî ®óng h¹n vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh kú h¹n tr¶ nî hoÆc kh«ng ®­îc gia h¹n nî, th× sè nî ®Õn h¹n kh«ng tr¶ ®­îc ph¶i chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l·i suÊt nî qu¸ h¹n ®èi víi sè tiÒn ph¹t chËm tr¶" "Tr­êng hîp nî ®Õn h¹n nh­ng kh¸ch hµng ch­a tr¶ ®­îc nî do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­: thiªn tai, dÞch bÖnh, gi¸ c¶ biÕn ®éng kh«ng cã lîi cho tiªu thô s¶n ph¶m vµ c¸c nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng kh¸c, kh¸ch hµng ph¶i cã giÊy ®Ò nghÞ gia h¹n nî göi ®Õn Ng©n hµng N«ng nghiÖp n¬i cho vay tr­íc ngµy ®Õn h¹n ®Ó Ng©n hµng N«ng nghiÖp n¬i cho vay xem xÐt quyÕt ®Þnh. "Thêi h¹n gia h¹n nî ®èi víi nî vay ng¾n h¹n tèi ®a b»ng thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn hoÆc b»ng mét chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh nh­ng kh«ng qua 12 th¸ng. Thêi h¹n nî vay trung, dµi h¹n tèi ®a b»ng 1/2 thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông" ViÖc h¹ch to¸n cho vay, thu nî trung vµ dµi h¹n t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p th«ng th­êng gièng nh­ h¹ch to¸n cho vay thu nî ng¾n h¹n. §Õn kú h¹n tr¶ nî, kh¸ch hµng trùc tiÕp tíi Ng©n hµng ®Ó nép tiÒn hoÆc Ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî. Khi ng­êi vay tr¶ nî, kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thÝch hîp. NÕu ®¬n vÞ tr¶ b»ng tiÒn mÆt h¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn mÆt ( 1011): phÇn gèc Cã TK : Cho vay cña ng­êi vay: phÇn gèc. NÕu ®¬n vÞ tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n, h¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn göi cña ng­êi vay: phÇn gèc Cã TK : Cho vay cña ng­êi vay: phÇn gèc. NÕu kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÊt to¸n khÕ ­íc vµ l­u cïng nhËt ký chøng tõ, ®­îc b¶o qu¶n l©u dµi theo chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh nh»m phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Tr­êng hîp ®Õn h¹n tr¶ nî mµ kh¸ch hµng vÉn ch­a tr¶ hÕt nî vµ kh«ng ®­îc Ng©n hµng xem xÐt cho gia h¹n th× kÕ to¸n tiÕn hµnh chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ h¹ch to¸n. Nî TK : Nî qu¸ h¹n (cña kh¸ch hµng) Cã TK : TiÒn vay cña kh¸ch hµng §ång thêi chuyÓn khÕ ­íc hoÆc hîp ®ång tÝn dông sang tËp nî qu¸ h¹n vµ ghi ngµy chuyÓn nî qu¸ h¹n cña khÕ ­íc hoÆc hîp ®ång ®ã. Tr­êng hîp ®­îc ®Ò nghÞ tr¶ nî tr­íc h¹n theo qui ®Þnh, l·i ph¶i thu ®­îc tÝnh theo sè ngµy thùc tÕ mµ ®¬n vÞ sö dông sè tiÒn vay ®ã. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ cho thÊy viÖc thùc hiÖn kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm rÊt tèt nªn mÆc dï sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch rÊt ®«ng, mãn vay nhiÒu nh­ng c¸n bé kÕ to¸n cho vay vÉn theo dâi, ghi chÐp c¸c kho¶n cho vay, thu nî, chuyÓn nî qu¸ h¹n mét c¸ch kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, lµm tèt c«ng t¸c cung cÊp th«ng tin cho c¸n bé tÝn dông kÞp thêi. Tæng doanh sè thu nî n¨m 2002 lµ : 682.274 triÖu ®ång. Doanh sè thu nî ®Õn h¹n : 665.483 triÖu ®ång. Doanh sè thu nî qu¸ h¹n : 16.791 triÖu ®ång. 2.2.2 KÕ to¸n giai ®o¹n thu l·i. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm, ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc còng nh­ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c, c¸c mãn vay ®­îc ¸p dông tÝnh l·i theo th¸ng, viÖc tr¶ l·i ®­îc tiÕn hµnh hµng th¸ng khi gèc ch­a ®Õn h¹n vµ tr¶ gèc vµ l·i ®ång thêi khi ®Õn h¹n Víi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, viÖc tr¶ l·i vµo ngµy 25 hµng th¸ng, cßn víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, viÖc tr¶ l·i ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn sau 1 th¸ng kÓ tõ ngµy vay vèn. ViÖc tÝnh l·i ë Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p tÝch sè. TÝch sè tÝnh l·i = Sè d­ tµi kho¶n tiÒn vay ´ Sè ngµy sö dông tiÒn vay. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Tæng tÝch sè c¶ th¸ng cña TK cho vay = ´ L·i suÊt cho vay th¸ng 30 ngµy Sau khi tÝnh l·i kÕ to¸n lËp phiÕu thu tiÒn (nép b»ng tiÒn mÆt) hoÆc lËp phiÕu chuyÓn kho¶n (nÕu b»ng chuyÓn kho¶n) kÕ to¸n ho¹ch to¸n: Nî TK : TiÒn göi thanh to¸n ®¬n vÞ vay (nÕu tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n) hoÆc TK tiÒn mÆt 1011 (nÕu nép b»ng tiÒn mÆt) Cã TK : Thu l·i cña Ng©n hµng. PhiÕu thu l·i hay phiÕu chuyÓn kho¶n thu l·i ®­îc lËp 2 liªn: 1 liªn phiÕu tÝnh l·i lµm chøng tõ h¹ch to¸n, 1 liªn lµm lµm giÊy biªn nhËn chuyªn tr¶ cho ng­êi vay khi thu l·i xong. ViÖc thu l·i t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Tõ Liªm ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc theo nguyªn t¾c thu l·i tr­íc, thu nî gèc sau. Do®ã doanh sè cho vay lín nh­ng kÕ to¸n cho vay vÉn lµm tèt , ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c tÝn dông kh«ng ®Ó x¶y ra sai sãt. Thu l·i cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm trong 2 n¨m 2000 vµ 2002 ®­îc thÓ hiÖn: N¨m 2001: 16.684 triÖu ®ång N¨m 2002: 18.241 triÖu ®ång ViÖc h¹ch to¸n sè l·i ch­a thu vµ tµi kho¶n '' l·i ch­a thu'' lµ ®óng ®¾n, song cã vÊn ®Ò ®¾t ra lµ khi h¹ch to¸n vµo ®©y th× khi nµo sÏ thu. VÊn ®Ò nµy trong chÕ ®é ch­a nãi cô thÓ. Trong thÓ lÖ tÝn dông ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ míi qui ®Þnh "nÕu ®¬n vÞ vay ch­a tr¶ ®­îc l·i khi ®Õn h¹n th× tæ chøc tÝn dông tÝnh vµ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng ®Ó thu dÇn, kh«ng nhËp l·i vµo gèc" Thùc hiÖn qui ®Þnh trªn t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm, khi kh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî, Ng©n hµng tËp trung thu l·i tr­íc, gèc sau. NÕu vÉn ch­a thu ®ñ l·i th× nhËp sè l·i cßn l¹i vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "l·i ch­a thu ®­îc'' vµ sè nî gèc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng cã tiÒn ®Ó tr¶ c¶ l·i vµ gèc th× kÕ to¸n tÝnh l·i vµ nhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "l·i ch­a thu", nî gèc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Trong chÕ ®é kh«ng quy ®Þnh khi kh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî qu¸ h¹n vµ l·i ch­a thu th× kÕ to¸n sÏ thu kho¶n nµo tr­íc. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm sÏ thu "l·i ch­a thu" tr­íc, sau ®ã míi thu ®Õn nî qu¸ h¹n. Së dÜ kÕ to¸n thu nh­ trªn lµ xuÊt ph¸t tõ chç "l·i ch­a thu" kh«ng tÝnh l·i suÊt do vËy kÕ to¸n thu "l·i ch­a thu" tr­íc lµ ®Ó gi¶m thiÖt h¹i cho Ng©n hµng. T×nh h×nh thu nî c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm n¨m 2001 - 2002. B¶ng 7 : Doanh sè thu nî cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm n¨m 2001 -2002. §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m ChØ tiªu 2001 2002 -Doanh sè thu nî tæ chøc kinh tÕ c¸ nh©n trong n­íc. - Thu nî ng¾n h¹n. - Thu nî trong vµ dµi h¹n 7.747 7.288 459 20.705 19.980 725 ( Nguån lÊy tõ c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp 2001 - 2002 ) Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy c«ng t¸c thu nî tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 12.958 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 156,9%. Doanh thu nî ng¾n h¹n n¨m 2002 lµ 19.980 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 12.692 triÖu ®ång chiÕm 163%. Doanh sè thu nî trung vµ dµi h¹n n¨m 2002 lµ 725 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 266 triÖu ®ång chiÕm 51,5%. 2.3 . VÊn ®Ò tr¶ nî gèc tr­íc h¹n ®èi víi cho vay tõng lÇn. Nh­ ë phÇn ®Çu ch­¬ng 2 ®· ph©n tÝch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn lµ 2 ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. C«ng t¸c huy ®éng vèn tèt sÏ t¹o cho Ng©n hµng c¬ së tµi chÝnh v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn vai trß vµ chøc n¨ng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ ®ång thêi t¹o thÕ chñ ®éng cña Ng©n hµng, bëi huy ®éng ®­îc vèn mµ ng©n hµng kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p sö dông vèn hîp lÝ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, g©y rñi ro vÒ l·i suÊt. Trong khi ®ã ng©n hµng vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch vµ vÉn ph¶i tr¶ l·i tiÒn göi cho kh¸ch hµng. Bªn c¹nh vÊn ®Ò nî qu¸ h¹n, nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn th× hiÖn t­îng tr¶ nî gèc tr­íc h¹n còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y mÊt c©n ®èi vèn t¹i Ng©n hµng. §èi víi tr­êng hîp tr¶ nî tr­íc h¹n, kÕ to¸n cho vay kh«ng ph¶i ®«n ®èc tr¶ nî gèc céng l·i mµ kh¸ch hµng tù mang ®Õn tr¶ nî cho Ng©n hµng. §èi víi c¸n bé tÝn dông th× viÖc tr¶ nî tr­íc h¹n cña kh¸ch hµng t¹o d­îc ®iÒu kiÖn cho hä thu håi vèn nhanh ®¹t ®­îc chØ tiªu thu nî, tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra. Song vÒ phÝa Ng©n hµng th× bÊt lîi lµ trong tr­êng hîp klh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî tr­íc h¹n cho Ng©n hµng ®óng vµo thêi ®iÓm Ng©n hµng kh«ng cho vay ra ®­îc, ®èi víi nÒn kinh tÕ sÏ lµ nguyªn nh©n lµm mÊt c©n ®èi vèn t¹i Ng©n hµng. Trong khi ®ã Ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i cho viÖc huy ®éng vèn ®ã ¶nh h­ëng ®Õn tæng d­ nî b×nh qu©n cña Ng©n hµng v× gi¶m l·i dÉn ®Õn thu nhËp cña Ng©n hµng gi¶m. H¬n n÷a c©n ®èi vèn trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng lµ vÊn ®Ò chiÕn l­îc cña chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi mçi ng©n hµng. 2.4 . Sao kª khª ­íc. §©y lµ nhiÖm vô cuèi cïng cña kÕ to¸n cho vay trong th¸ng nh»m kiÓm tra toµn bé qu¸ tr×nh cho vay, thu nî th¸ng qua viÖc ®èi chiÕu sè d­ gi÷a sao kª khÕ ­íc víi sao kª trªn sæ phô, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khíp ®óng gi÷a h¹ch to¸n ph©n tÝch víi h¹ch to¸n tæng hîp, ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n, nÕu cã sai sãt ph¶i t×m nguyªn nh©n chØnh söa ngay. 2.5 . H¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý hå sá tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cña kh¸ch hµng. - C«ng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n nhËp tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay. + C¨n cø vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dïng ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay trªn hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp vµ b¶o l·nh, kÕ to¸n cho vay lËp phiÕu nhËp kho tµi s¶n ngo¹i b¶ng ghi: NhËp TK tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè ( TK 994 ) HoÆc nhËp tµi kho¶n c¸c giÊy tê cã gi¸ cña kh¸ch hµng ®­a cÇm cè ( TK 996001 ) + Hå s¬ tµi s¶n dïng ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc s¾p xÕp thø tù theo b¶ng kª giao nhËn gi÷a kh¸ch hµng vµ bé phËn tÝn dông, tÊt c¶ c¸c giÊy tê liªn quan ®Õn bé hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc bá vµo tói ®ùng hå s¬ (hoÆc b×a, tÖp), ngoµi b×a tói ®ùng hå s¬ ph¶i ghi theo dâi c¸c yÕu tè: tªn kh¸ch hµng, m· sè kh¸ch hµng, ®Þa chØ, tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m tiÒn vay, c¸c mãn vay ®­îc ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n. + Thñ kho ( hoÆc thñ quÜ ) c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho cña kÕ to¸n chuyÓn sang khi nhËn bé hå s¬ tõ kÕ to¸n kÕ to¸n chuyÓn sang khi nhËn vµ vµo sæ theo dâi hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay lÊy ch÷ ký kh¸ch hµng trªn phiÕu nhËp. * Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ph¶i ®­îc l­u tr÷ trong hßm tiÒn ®Ó ë trong kho tiÒn , hoÆc ®Ó trong kÐt s¾t ®èi víi c¸c chi nh¸nh lÎ cã kho tiÒm. * Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay ®­îc xÕp thø tù theo m· sè kh¸ch hµng, hoÆc xÕp thø tù A,B,C ... tªn cña doanh nghiÖp vµ tªn cña hé vay vèn. - C«ng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n xuÊt tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay: + Kh¸ch hµng vay vèn ®· hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ nî vµ hoµnh thµnh nghÜa vô b¶o l·nh c¸c mãn vay cã tµi s¶n b¶o ®¶m , bao g«mg: gèc, l·i tiÒn ph¹t ( nÕu cã ). + KÕ to¸n cho vay lËp phiªu xuÊt tµi s¶n ngo¹i b¶ng ®Ó tr¶ l¹i tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cho kh¸ch hµng, c¨n cø phiÕu xuÊt kho tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cã ®Çy ®ñ c¸c ch÷ ký theo quy ®Þnh hiÖn hµnh , kÕ to¸n ghi: XuÊt tµi kho¶n tµi s¶n thÕ chÊp , cÇm cè ( TK 994 ) HoÆc xuÊt tµi kho¶n c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ cña kh¸ch hµng ®­a cÇm cè ( TK 996001 ) + Khi giao hå s¬ thÕ chÊp cho kh¸ch hµng vay vèn, thñ kho h­íng dÉn kh¸ch hµng kiÓm ®Õm vµ ký nhËn vµo phiÕu xuÊt kho ®· nhËn ®ñ hå s¬ tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒm vay. - Thñ kho kh«ng ®­îc phÐp xuÊt kho hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay khi kh«ng cã phiÕu xuÊt kho hoÆc kh«ng cho m­în khi ch­a cã ý kiÕn phª duyÖt cña gi¸m ®èc b»ng v¨n b¶n. 2.6 . Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc. Mét mãn vay kÓ tõ khi c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn tõng b­íc thÈm ®Þnh xÐt duyÖt cho vay ®Õn khi kÕ to¸n cho vay thùc hiÖn ph¸t tiÒn vay vµ theo dâi thu nî thu l·i cña kh¸ch hµng lµ c¶ mét qu¸ tr×nh cã sù liªn quan chÆt chÏ víi nhau. Sù phèi hîp gi÷a kÕ to¸n cho vay vµ c¸n bé tÝn dông ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: - ViÖc sö lý th«ng tin khi quyÕt ®Þnh cho vay hay tõ chèi mét kho¶n vay, c¸n bé tÝn dông ph¶i ®iÒu tra, thu thËp, tæng hîp ph©n tÝch c¸c nguån th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. Ngoµi nh÷ng th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp, c¸n bé tÝn dông ®· ®iÒu tra c¸c quan hÖ kh¸ch hµng liªn quan. Muèn cã nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp ®ã, c¸n bé tÝn dông ph¶i th«ng qua c¸n bé cho vay. - ThÓ hiÖn th«ng qua viÖc theo dâi ®«n ®èc tr¶ nî . C¸n bé tÝn dông kiÓm tra ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng chÝnh x¸c th× viÖc theo dâi thu nî cña nh©n viªn kÕ to¸n cµng ®­îc thùc hiÖn tèt, thu nî, thu l·i ®Çy ®ñ vµ ®óng thêi h¹n. Ng­îc l¹i ph¶i kÕ to¸n cho vay theo dâi viÖc tr¶ nî, tr¶ l·i cña kh¸ch hµng theo kú h¹n nî mét c¸ch khoa häc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn viÖc ®«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ nî gèc, l·i kÞp thêi vµ nghiªm tóc h¬n. - Thùc hiÖn th«ng qua viÖc sö lý nî qu¸ h¹n vµ l·i treo . Sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸n bé kÕ to¸n cho vay vµ tÝn dông ®· th«ng b¸o kÞp thêi cho c¸n bé tÝn dông ®Ó ®«n ®èc tr¶ nî , l·i kÞp thêi tr¸nh rñi ro tÝn dông hoÆc tr­êng hîp khi mét kú nî ®Õn h¹n, do gÆp nh÷ng khã kh¨n kh¸ch quan th× tÝn dông cïng kÕ to¸n cho vay th«ng b¸o cho nhau vµ cã biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi. Do sù phèi hîp chÆt chÏ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ngµy cµng ®­îc n©ng cao c«ng t¸c øng dông tin häc ®· ®­îc ®­a vµo c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc. HiÖn nay t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung vµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm nãi riªng, ®· gi¶m bít c«ng t¸c ho¹ch to¸n, ghi chÐp lËp chøng tõ vµ ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ thanh to¸n tiªn tiÕn tin häc vµo c¸c nghiÖp vô ng©n hµng . §èi víi nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, nhê c«ng nghÖ míi mµ mäi phÇn viÖc tõ qu¸ tr×nh l­u tr÷ hå s¬ vay vèn , qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cho vay, thu nî, sao kª cuèi th¸ng, cuèi quÝ ®¶m b¶o an toµn , tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt do viÖc h¹ch to¸n b»ng thñ c«ng g©y ra. HiÖn nay kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc tõ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm ®· ®­îc thùc hiÖn c«ng viÖc hÇu hÕt trªn m¸y vi tÝnh vµ ®­îc nèi m¹ng trong toµn phßng kÕ to¸n ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi toµn bé ho¹t ®éng kÕ to¸n giao dÞch cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng trong tõng ngµy ho¹t ®éng. Mçi khi cã kho¶n cho vay ph¸t sinh, kÕ to¸n nhËn chøng tõ, kiÓm tra chøng tõ råi h¹ch to¸n trªn m¸y. C¸c c«ng viÖc nh­ lËp chøng tõ, h¹ch to¸n ... còng ®Òu ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y. Tãm l¹i: viÖc thanh to¸n kÕ to¸n cho vay thu nî tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc, l­u tr÷ hå s¬ vay vèn , ¸p dông tin häc vµo ng©n hµng ®Òu ®­îc dùa trªn c¬ së lý thuyÕt chung. Nh­ng trong thùc tÕ ho¹t ®éng cã nh÷ng phÇn hµnh trong kÕ to¸n cho vay buéc ph¶i thùc hiÖn thñ c«ng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kh©u cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×ng cho vay vµ thu nî cña ng©n hµng. H×nh chung chÕ ®é kÕ to¸n ®­îc chÊp hµnh vµ lu«n ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é cña kÕ to¸n - tµi chÝnh do bé tµi chÝnh vµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam qui ®Þnh. ch­¬ng 3 gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm I. ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng. Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô cña Ng©n hµng trong thêi gian tíi. 1. §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n : N©ng cÊp c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chi nh¸nh ngµy cµng khang trang s¹ch ®Ñp. Trang bÞ thªm m¸y mãc, c¸c c«ng cô lao ®éng cho c¸c phßng ban, tiÕp cËn c¸c ph­¬ng tiÖn giao dÞch v¨n minh, hiÖn ®¹I dÇn tiÕn ®Õn môc tiªu hiÖn ®¹I ho¸ ngµnh Ng©n hµng. 2. VÊn ®Ò hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng: VÒ mÆt c«ng nghÖ, Ng©n hµng ph¶i lµ ngµnh tiªn phong trong viÖc sö dông m¹ng th«ng tin hiÖn ®¹i. §Õn nay, trªn thÕ giíi ®· cã Ng©n hµng d÷ liÖu, Ng©n hµng ¶o mµ giao dÞch chñ yÕu th«ng qua m¹ng Internet, nh­ng ë ViÖt Nam ngoµi mét sè ch­¬ng tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n, chuyÓn tiÒn, t¹o c©n ®èi ra th× m¸y tÝnh chØ lµm nhiÖm vô cña mét m¸y ®¸nh ch÷. KÕ ho¹ch Ng©n hµng sÏ ®Çu t­ thªm hÖ thèng m¸y míi, lËp ch­¬ng tr×nh qu¶n lý d÷ liÖu, hå s¬ trªn m¸y, thiÕt lËp c¸c modern nèi m¹ng trùc tiÕp víi Ng©n hµng, nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n míi. 3. VÊn ®Ò ®µo t¹o- tæ chøc c¸n bé: X¸c ®Þnh râ con ng­êi lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét Ng©n hµng, ngay tõ b­íc ®Çu, ban l·nh ®¹o ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc tËp hîp vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé n¾m v÷ng nghiÖp vô chuyªn m«n, nhiÖt t×nh, t©m huyÕt víi nghÒ. Suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c«ng nµy lu«n lu«n ®­îc quan t©m ®óng møc. Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmth­êng xuyªn cö c¸n bé tham gia c¸c líp häc do Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam, Ng©n hµng Nhµ n­íc tæ chøc, më c¸c líp tù ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Sang n¨m 2003, Ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ kinh phÝ cho c¸n bé bæ sung thªm kiÕn thøc x· héi vµ chuyªn m«n, nhanh chãng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹I, lµ b­íc chuÈn bÞ cho m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c Ng©n hµng liªn doanh, Ng©n hµng n­íc ngoµi. 4. C¸c chØ tiªu ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m sau, Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm®· x¸c ®Þnh môc tiªu cho n¨m 2003 nh­ sau: - Nguån vèn t¨ng 25,4% so víi n¨m 2002. - D­ nî t¨ng 39% so víi n¨m 2002. - Nî qu¸ h¹n d­íi 3% - Lîi nhuËn t¨ng 25%. §Ó hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô trªn, Ng©n hµng ®· ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ nh­ sau: - T×m mäi biÖn ph¸p khëi t¨ng nguån vèn, tËp trung huy ®éng vèn tõ d©n c­ nh»m t¹o thÓ æn ®Þnh l©u dµi vÒ nguån vèn, ®ång thêi tÝch cùc khai th¸c c¸c nguån vèn néi, ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ , x· héi, tÝn dông trªn ®Þa bµn, l­u ý vËn ®éng c¸c c¬ quan §¶ng, chÝnh quyÒn, bÖnh viÖn tr­êng häc, c¸c c¬ quan sù nghiÖp... - ¸p dông linh ho¹t l·i suÊt huy ®éng vèn vµ cho vay c¶ néi vµ ngo¹i tÖ víi ph­¬ng ch©m lÊy l­îng bï chÊt, ®¶m b¶o cã quü thu nhËp. -Phôc vô tèt ®Ó thu hót kh¸ch hµng c¶ kh¸ch hµng göi tiÒn vµ vay vèn, tÝch cùc vËn ®éng kh¸ch hµng míi, song kh«ng v× c¹nh tranh mµ kh¸ch nµo còng ®Çu t­ tÝn dông mµ ph¶i cã sù lùa chän cÈn thËn, ph¶i ®iÒu tra kü l­ìng ph­¬ng ¸n thùc sù cã hiÖu qu¶ míi quyÕt ®Þnh cho vay, kh«ng ®Ó ®­îc mãn nî míi thµnh nî ®äng trõ c¸c tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng. -Më réng c¸c lo¹i dÞch vô Ng©n hµng nhÊt lµ chuyÓn tiÒn nhanh, kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ, b¶o l·nh, cho vay hä nghÌo... -TËn thu tèi ®a ®èi víi nh÷ng kho¶n gèc vµ l·i l­u hµnh, ®ång thêi triÓn khai tÝch cùc viÖc thu håi gècvµ l·i nî khoanh, nî ®· ®­îc xö lÝ rñi ro, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ phèi hîp víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt ®Ó thu nî. -TriÓn khai m¹nh cho vay tiªu dïng ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn ë nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶, phÊn ®Êu ®¹t d­ nî cho vay tiªu dïng tõ 3-4 tû ®ång. II. mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ Liªm Qua kh¶o s¸t thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng n«ng nghiÖp Tõ Liªmt«i thÊy bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. 1. Thùc hiÖn ®«n ®èc thu nî vµ thu l·i phï hîp víi thùc tr¹ng tõng kho¶n vay Trªn c¬ së kÕt qu¶ c«ng t¸c kiÓm tra qu¶n lÝ tÝn dông, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i chÊt l­îng tõng kho¶n vay ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p thu nî vµ thu l·i cho phï hîp cô thÓ: - §èi víi c¸c kho¶n vay cã chÊt l­îng tèt, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn vay ®óng h¹n th× chØ chó ý ®«n ®èc viÖc tr¶ nî khi thßi ®iÓm ®¸o h¹n s¾p ®Õn. - §èi víi c¸c kho¶n nî vay cã dÊu hiÖu bÞ "®e do¹" kh«ng ®­îc hoµn tr¶ ®óng h¹n do nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh tõ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh t×nh huèng kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi ®­îc nî, tr¸nh nî qu¸ h¹n ph¸t sinh. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p xö lÝ: + C¸n bé ng©n hµng cã thÓ cho lêi khuyªn hoÆc cè vÊn cho doanh ngiÖp vÒ c¸c vÊn ®Ò b¸n s¶n phÈm thu nî, tiÕp tôc s¶n xuÊt kinh doanh... hoÆc mêi chuyªn gia vÒ t­ vÊn cho doanh nghiÖp, th¸o gì khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thu håi vµ b¶o toµn vèn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n. + Gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho doanh nghiÖp b»ng c¸ch ®Ò ra c¸c biÖn ph¸pthu håi c¸c ho¸ ®¬n chËm tr¶ gióp doanh nghiÖp, gióp hä thanh to¸n hµng tån kho hoÆc gi¶m bít dù tr÷ qu¸ møc hoÆc sö dông ®Ó vay tÝn chÊp, vay cÇm cè. + S¾p xÕp, c¬ cÊu l¹i kho¶n nî cho ng­êi vay b»ng c¸ch kÐo dµi kú h¹n nî, rót bít møc chi tr¶ ®Þnh kú trong mét thêi gian nÕu cã thÓ ®­îc. + Gia t¨ng khèi l­îng cña kho¶n vay ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn do Ng©n hµng Ên ®Þnh thªm nÕu nh­ thÊy ®­îc kh¶ n¨ng ng­êi vay sÏ phôc håi ®­îc s¶n xuÊt kinh doanh. hay nãi c¸ch kh¸c" lÊy nî nu«i nî" víi ®iÒu kiÖn ph­¬ng ¸n kinh doanh hay th­¬ng vô ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®­îc thÈm ®Þnh ch¾c ch¾n, cã kh¶ thi vµ doanh nghiÖp ph¶i hoµn toµn thiÖn chÝ trong viÖc tr¶ nî Ng©n hµng. -§ãi víi c¸c kh¸ch hµng cã sù vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông mét c¸ch nghiªm träng hoÆc cã nguy c¬ thua lç, ph¸ s¶n trong kinh doanh dÉn ®Õn kh¶ n¨ng thu håi nî vay rÊt khã kh¨n, Ng©n hµng tuyªn bè nî ®Õn h¹n vµ t×m mäi c¸ch thu nî ngay c¶ trong tr­êng hîp kho¶n vay ch­a ®Õn thêi ®iÓm ®¸o h¹n theo quy ®Þnh. 2. Ph­¬ng ph¸p cho vay Ng©n hµng cÇn xem xÐt vµ bæ xung thªm vÒ ph­¬ng thøc cho vay. Ngoµi ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn nh­ hiÖn nay ®ang ¸p dông phæ biÕn t¹i Ng©n hµng, nªn më réng thªm ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã giao dÞch th­êng xuyªn, cã uy tÝn víi Ng©n hµng. Ph­¬ng thøc nµy cho vay trªn tµi kho¶n v·ng lai (Tµi kho¶n nµy cã thÓ d­ nî hoÆc d­ cã). §iÒu nµy sÏ t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong viÖc vay vèn, kh¸ch hµng mçi lÇn vay vèn sÏ kh«ng ph¶i lµm l¹i c¸c thñ tôc, giÊy tê nh­ lÇn vay ®Çu tiªn gièng nh­ trong cho vay tõng lÇn vµ Ng©n hµng còng gi¶m nhÑ h¬n c«ng viÖc l­u gi÷ vµ qu¶n lÝ c¸c lo¹i giÊy tê, hå s¬ vay vèn. Trªn c¬ së bæ xung thªm ph­¬ng thøc cho vay, t«i xin m¹nh d¹n nªu lªn ý kiÕn lµ Ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay vèn theo h¹n møc tÝn dông thÊu chi th«ng qua tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng më t¹i ng©n hµng. "ThÊu chi lµ h×nh thøc cho vay mµ trong ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn v­ît qu¸ sè d­ tiÒn göi cña kh¸ch hµng trªn tµi kho¶n v·ng lai t¹i ng©n hµng víi mét sè l­îng( h¹n møc) nhÊt ®Þnh" Víi kü thuËt nµy, kh¸ch hµng ®­îc më tµi kho¶n v·ng lai ®Ó sö dông kÕt sè thiÕu khi cã nhu cÇu vµ nép vµo tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n v·ng lai nh­ sau: Bªn nî: - C¸c kho¶n chi cña kh¸ch hµng Bªn cã: - TiÒn b¸n hµng - Thu kh¸c D­ nî: - Sè tiÒn kh¸ch hµng vay D­ cã: - Sè tiÒn kh¸ch hµng göi t¹i ng©n hµng ThÊu chi lµ kü thuËt cÊp tÝn dông gióp cho kh¸ch hµng sö dông vèn chñ ®éng vµ tiÖn lîi, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh vµ cã uy tÝn ®èi víi Ng©n hµng. VÒ phÝa Ng©n hµng còng rÊt thuËn lîi v× th«ng qua tµi kho¶n v·ng lai cña kh¸ch hµng th× ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng kiÓm so¸t ®­îc môc ®Ých sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng tr¸nh rñi ro x¶y ®Õn víi Ng©n hµng. 3. BiÖn ph¸p xö lÝ nî, nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm. T¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm, mÆc dï ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®«n ®èc thu håi nî qu¸ h¹n nªn nî qu¸ h¹n cã gi¶m dÇn qua c¸c n¨m nh­ng so víi quy ®Þnh chung th× nî qu¸ h¹n vÉn chiÕm tû lÖ cao trong tæng d­ nî. §©y lµ vÊn ®Ò cßn tån t¹i ®ßi hái Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm nhanh chãng ®­a ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó xö lÝ vÊn ®Ò nµy lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c ho¹t ®éng Ng©n hµng cô thÓ lµ: - Nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n khã gäi cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ tr¶ gèc tr­íc, tr¶ l·i sau, nh÷ng ®¬n vÞ nµo tÝch cùc tr¶ gèc ®­îc xªm xÐt gi¶m mét phÇn l·i. - L·i suÊt nî qu¸ h¹n hiÖn nay quy ®Þnh ph¹t l·i suÊt qu¸ h¹n tèi ®a b»ng 150% møc l·i suÊt trong h¹n. Thùc tÕ cho thÊy kh«ng cßn t¸c dông ®èi víi ng­êi vay cã tÝnh '' ch©y ú'', nh­ng l¹i cã khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ch©n chÝnh v× lý do kh¸ch quan ®Ó nî qu¸ h¹n hoÆc ®èi víi kh¸ch hµng thùc sù kh«ng thÓ tr¶ nî ®­îc l·i nî qu¸ h¹n víi l·i suÊt theo møc cao. §Ò nghÞ kh«ng nhÊt nhÊt ¸p dông mét møc l·i suÊt cøng ®Òu lµ tÝnh ph¹t l·i suÊt qu¸ h¹n b»ng 150% mµ nghiªn cøu h­íng chia ra nhiÒu møc l·i suÊt nî qu¸ h¹n phï hîp víi thêi gian vµ th¸i ®é thiÖn chÝ víi kh¸ch hµng trong viÖc tr¶ nî thay v× chØ cã mét møc cè ®Þnh hiÖn nay. 4. Ph¹t chËm tr¶ ®èi víi kho¶n ''l·i ch­a thu''. Nh­ ®· ph©n tÝch ë ch­¬ng II t×nh tr¹ng l·i ch­a thu x¶y ra kh¸ phæ biÕn t¹i c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc l·i nµy chiÕm tØ lÖ cao tõ ®ã Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn nhanh h¬n vµ tèt h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh thu nî, thu l·i cho Ng©n hµng, h¹n chÕ thiÖt h¹i cho Ng©n hµng t«i xin m¹nh d¹n nªu ra ý kiÕn lµ ¸p dông kû luËt ph¹t ®èi víi nh÷ng kho¶n l·i tiÒn vay mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ cho Ng©n hµng ®óng quy ®Þnh nh­ sau: Kho¶n "l·i ch­a thu" ®­îc coi nh­ mét kho¶n nî míi ph¸t sinh, ®©y lµ kho¶n kh¸ch hµng ®· cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông lµ tr¶ mµ ch­a tr¶ ®­îc, do vËy cÇn ph¶i ¸p dông mét tØ lÖ ph¹t thÝch hîp ®èi víi kho¶n nµy. ViÖc tÝnh ph¹t kho¶n "l·i ch­a thu" nã cã t¸c dông thóc ®Èy kh¸ch hµng nhanh chãng tr¶ l·i cho Ng©n hµng ®óng thêi h¹n bëi nÕu kh¸ch hµng cµng chËm chÔ trong viÖc tr¶ l·i th× kho¶n ph¹t ®ã cµng cã xu h­íng t¨ng. §©y lµ biÖn ph¸p nh»m ®«n ®èc kh¸ch hµng ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ, nghiªm tóc c¸c ®iÒu kho¶n ®· ký kÕt trong hîp ®ån tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng trong qu¸ tr×nh quan hÖ tÝn dông vµ gãp phÇn lµm gi¶m thiÖt h¹i cho Ng©n hµng. VÒ tØ lÖ ph¹t, ¸p dông theo l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n ë thêi ®iÓm cã ph¸t sinh l·i ch­a thu. Thêi gian ph¹t: TÝnh tõ ngµy ghi nhËp vµo TK ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu" ®Õn khi ng­êi vay hoµn tr¶ l·i. VÝ dô: - Sè l·i ghi nhËp tµi kho¶n ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu" 5 triÖu ®ång. - Ngµy ghi nhËp tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: 2/4/2002 - Ngµy ng­êi vay tr¶ l·i: 30/4/2002 - L·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n: 0,3%/th¸ng. Nh­ vËy sè tiÒn ph¹t lµ: 5.000.000 ´ 0,3% ´ 28 ngµy = 14.000® 30 ngµy Sau khi tÝnh to¸n xong sÏ h¹ch to¸n: XuÊt TK ngo¹i b¶ng 94 "L·i ch­a thu" : 5.000.000 Nî TK tiÒn mÆt t¹i quü 1011 : 5.014.000 hoÆc Nî TK tiÒn göi cña kh¸ch hµng : 5.014.000 Cã TK thu nhËp cña Ng©n hµng : 5.014.000 TiÓu kho¶n thu l·i cho vay: 5.000.000 TiÓu kho¶n thu kh¸c : 14.000 5. ¸p dông tin häc trong kÕ to¸n cho vay Ng©n hµng lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän mµ ho¹t ®éng cña nã cã t¸c ®éng lín ®Õn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. Ng©n hµng phôc vô cho mét khèi l­îng kh¸ch hµng ®«ng ®¶o mµ nh÷ng yªu cÇu vÒ dÞch vô Ng©n hµng ®o× hái ph¶i tuyÖt ®èi chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ thuËn tiÖn. Do ®ã hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng ®ang lµ vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt cÊp b¸ch kh«ng chØ ®èi víi Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm mµ cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Th«ng qua hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng sÏ lµm gi¶m bít nh÷ng c«ng viÖc thñ c«ng hiÖn nay cßn ®ang thùc hiÖn nhÊt lµ trong lÜnh vùc kÕ to¸n, gãp phÇn gi¶m nhÑ c«ng viÖc cho tõng nh©n viªn Ng©n hµng, ®¶m b¶o nghiÖp vô thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi, nhanh chãng, gi¶i phãng mét l­îng kh¸ch hµng lín th­êng xuyªn ph¶i chê ®îi ë quÇy giao dÞch, t¹o ®iÒu kiÖn an toµn, thuËn lîi cho kh¸ch hµng. KÕt qu¶ nµy ®­îc thùc hiÖn trong c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n liªn hµng, ®iÖn tö, bï trõ... T×nh tr¹ng sai lÇm còng nh­ thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ so víi tr­íc ®©y (khi ch­a cã m¹ng m¸y tÝnh) ®· gi¶m nhiÒu, nã ®­îc thùc hiÖn nhanh h¬n vµ chÝnh x¸c h¬n nhiÒu lÇn. MÆc dï vËy tin häc øng dông trong c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n hiÖn nay t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ LiªmvÉn cßn ch­a ®­îc hoµn h¶o, nhÊt lµ ®èi víi kÕ to¸n cho vay, thu nî, ®iÒu nµy ®· g©y ra mét sè trë ng¹i cho kÕ to¸n trong viÖc sö lýnghiÖp vô kü thuËt hµng ngµy vµ theo dâi thêi gian tr¶ nî, tr¶ l·i vµ c«ng viÖc tÝnh l·i cña tõng mãn vay. Tõ tån t¹i trªn t«i xin nªu ra mét sè ý kiÕn vÒ viÖc ¸p dông tin häc vµo trong kÕ to¸n cho vay nh­ sau: §­a vµo ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh ngµy tr¶ nî gèc vµ møc tr¶ nî mçi lµn ®èi víi tõng kh¸ch hµng. ViÖc thùc hiÖn theo dâi tr¶ l·i vµ tr¶ nî gèc sÏ ®­îc kÕ to¸n cho vay trùc tiÕp thùc hiÖn, kÕ to¸n cho vay in ra hai b¶n ( mét b¶n ®­a cho c¸c c¸n bé tÝn dông danh s¸ch c¸c mãn tiÒn ®Õn h¹n trong th¸ng vµ gÇn ®Õn h¹n tr¶ nî vÝ dô trong vßng kho¶ng 10 ngµy gäi lµ gÇn ®Õn h¹n). §èi chiÕu sao kª cuèi th¸ng néi , ngo¹i b¶ng, d­ nî, l·i ch­a thu ®­îc, tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè. §­a ra b¸o c¸o tÝn dông vÒ cho vay, thu nî vµ d­ nî. Thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc trªn sÏ ®em l¹i cho Ng©n hµng rÊt nhiÒu mÆt lîi nh­: Thø nhÊt, c¸c mãn gÇn ®Õn h¹n sÏ ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi cho kh¸ch hµng biÕt tr­íc trong thêi gian cÇn thiÕt v× c¸n bé tÝn dông ®­îc th«ng b¸o tõ cuèi th¸ng nªn hä cã thÓ bè chÝ c«ng viÖc tr­íc sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Thø hai, thay v× t×m sao kª khÕ ­íc, kÕ to¸n cho vay chØ viÖc lÊy th«ng tin qua b¶ng danh s¸ch ®ã th× cã thÓ lÊy ngay mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ kh«ng bÞ bá sãt c¸c mãn ®Õn h¹n ®­îc. Cuèi th¸ng, th«ng qua b¶ng danh s¸ch kÕ to¸n cho vay cã thÓ biÕt tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ h¹n nî, møc tr¶ nî cña tõng mãn vay cña mçi kh¸ch hµng trong th¸ng sau. Cuèi cïng viÖc ¸p dông ch­¬ng tr×nh nµy vµo nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay cßn thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra trong bÊt cø thêi gian nµo khi thÊy cÇn thiÕt. H¬n n÷a viÖc th«ng b¸o tr­íc cho kh¸ch hµng biÕt sè tiÒn s¾p ph¶i tr¶ vµ ngµy tr¶ cho ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng h¹n chÕ viÖc sö dông vèn vµo vßng quay tiÕp theo. ViÖc ¸p dông tin häc vµo kÕ to¸n cho vay sÏ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng. 6. N©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò nh©n viªn Ng©n hµng ®Ó ®¸p øng yªu cÇu kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, h×nh ¶nh cña Ng©n hµng lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng. Nã quyÕt ®Þnh phÇn nµo ®Õn sù thµnh b¹i cña Ng©n hµng. V× vËy viÖc nÇng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò nh©n viªn trong Ng©n hµng kh«ng nh÷ng gióp cho c¸c mÆt ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®­îc tiÕn hµng mét c¸ch tr«i ch¶y cã hiÖu qu¶ mµ nã cßn t¹o nªn mét h×nh ¶nh tèt ®Ñp trong tõng Ng©n hµng. Nhê ®ã kh¸ch hµng cã thÓ yªn t©m giao dÞch, thanh to¸n víi Ng©n hµng nhiÒu h¬n vµ gãp phÇn thóc ®Èy c¸c mÆt ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ph¸t triÓn . §Ó t¹o lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi Ng©n hµng th× Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªmcßn cã nhiÒu viÖc ph¶i lµm trong ®ã cã viÖc båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé Ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé kÕ to¸n cho vay nãi riªng. C¸n bé phßng kÕ to¸n Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm hÇu hÕt ®· ®­îc båi d­ìng nghiÖp vô sö dông m¸y tÝnh ®Ó phôc vô giao dÞch trùc tiÕp víi kh¸ch hµng nh­ng míi chØ biÕt vËn hµnh vµ ch¹y m¸y trong c¸c ch­¬ng tr×nh giao dÞch. C¸c c¸n bé ph¶i n©ng cao h¬n n÷a sù hiÓu biÕt vÒ m¸y ®Ó cã thÓ tù söa ch÷a khi háng hãc tr¸nh tèn kÐm vÒ chi phÝ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. kÕt luËn §Ó ®¶m b¶o sù an toµn vµ h¹n chÕ møc rñi ro thÊp nhÊt cho nguån vèn tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña ng©n hµng, nghiÖp vô cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ®· cã sù phï hîp vÒ nghiÖp vô trong c«ng t¸c cho vay thu nî nh»m ®¹t ®­îc møc tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña ng©n hµng. NghiÖp vô kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· theo dâi chÆt chÏ tµi s¶n, tiÒn vèn cña ng©n hµng vµ cña kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch gãp phÇn thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n- tµi chÝnh trong c«ng t¸c sö dông vèn. Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm cïng c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong giai ®o¹n hiÖn nay ®· phôc vô ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ nhu cÇu vèn, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n cho vay nãi chung, kÕ to¸n cho vay c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc nãi riªng ®Òu h­íng tíi môc ®Ých ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n cña Ng©n hµng vµ gióp Ng©n hµng ngµy mét ph¸t triÓn h¬n. N©ng cao hiÖu qu¶ kÕ to¸n cho vay thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc ®Ó tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng cña tÝn dông Ng©n hµng. Tõ lý thuyÕt ®Õn sù vËn dông thùc tÕ ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ trªn ®Þa bµn vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, Ng©n hµng N«ng nghiÖp Tõ Liªm ®· ®æi míi c¸c nghiÖp vô trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc cïng víi c¸c nghiÖp vô tÝn dông ®­a ®ång vèn Ng©n hµng ®Õn tay ng­êi cÇn vèn, ®­a ®ång vèn Ng©n hµng ®Õn mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi t¹o ®­îc lùc ®Èy m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ. §ång thêi g©y dùng ®­îc lßng tin cho kh¸ch hµng, thùc sù gãp phÇn ®­a Ng©n hµng trë l¹i víi vai trß trung t©m cña nÒn kinh tÕ, ®Ó Ng©n hµng trë thµnh "Ng©n hµng cña mäi ng­êi, cña mäi nhµ". tµi liÖu tham kh¶o: 1. ChÕ ®é h¹ch to¸n- kÕ to¸n vµ sö lý th«ng tin trong hÖ thèng Ng©n hµng ( Trung t©m ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc Ng©n hµng 2000) 2. HÖ thèng ho¸ v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ Ng©n hµng ( Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt) 3. B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n Tõ Liªmn¨m 2002. 4. KiÓm to¸n kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô Ng©n hµng th­¬ng m¹i. ( Nhµ xuÊt b¶n TP Hå ChÝ Minh 2002) 5. T¹p chÝ Ng©n hµng, lý luËn vµ nghiÖp vô ( 2000- 2002) 6. TiÒn tÖ- Ng©n hµng- ThÞ tr­êng tµi chÝnh. ( Nhµ xuÊt b¶n kü thuËt 1995)