Chuyên đề Nâng cao hiệu quả của công tác bảo đảm tiền vay tại Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam

Lời mở đầu Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, quan hệ thương mại và giao lưu quốc tế ngày càng phát triển đang đặt ra những đòi hỏi và những thách thức mới đối với nền kinh tế nói chung và đối với Ngân hàng thương mại Việt Nam nói riêng, trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của mình trên trường quốc tế, tận dụng tối đa các cơ hội và vượt qua những thách thức mà hội nhập kinh tế mang lại. Ngân hàng vừa là trung gian tài chính, vừa là người đi vay, vừa là người cho vay vì thực chất hoạt động của ngân hàng chứa đựng nhiều rủi ro gây tổn thất không những cho ngân hàng mà có thể ảnh hưởng đến cả hệ thống các ngân hàng trong một nước. Vì vậy việc bảo đảm tiền vay trong các ngân hàng thương mại đang là vấn đề cần được quan tâm hơn bao giờ hết. Là sinh viên năm cuối khoa Quản lý kinh doanh, chuyên ngành tài chính kế toán. Được sự đồng ý của nhà trường em đã đi thực tập tại Sở Giao Dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam, nhằm tiếp cận với thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp, củng cố, hoàn thiện vốn kiến thức đã học trong 4 năm qua. Em đã được phân công thực tập tại một số phòng ban của Sở giao dịch I- NHCTVN như phòng kế toàn tài chính, phòng tổng hợp tiếp thị, phòng khách hàng 1. Đặc biệt tập trung nghiên cứu thực tập tại phòng khách hàng 1,em nhận thấy bảo đảm tiền vay là một trong các biện pháp nhằm bảo đảm an toàn và hiệu quả cho vay. Với tầm quan trọng như vậy nhưng trên thực tế thì hoạt động bảo đảm tiền vay tại Sở giao dịch I vẫn chưa thực sự đạt được hiệu quả như mong muốn. Vì thế em đã chọn đề tài: “ Nâng cao hiệu quả của công tác bảo đảm tiền vay tại Sở giao dịch I- Ngân hàng Công thương Việt Nam” làm chuyên đề để đi sâu, nghiên cứu kỹ hơn trong quá trình thực tập. Nội dung báo cáo gồm Chương I : Khái quát chung về Sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam Chương II : Tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh tại SGDI- NHCTVN Chương III : Thực trạng công tác bảo đảm tiền vay tại SGDI- NHCTVN Trong thời gian thực tập, dưới sự hướng dẫn và chỉ bảo tận tình của Tiến sĩ Đỗ Quế Lượng; Cùng sự giúp đỡ của các cán bộ Phòng khách hàng 1 và các phòng ban khác. Em đã tìm hiểu và thu thập được những thông tin, số liệu để hoàn thiện báo cáo thực tập này. Em xin chân thành cảm ơn Giáo viên hướng dẫn và các cô chú, anh chị cán bộ Ngân hàng tại SGDI- NHCT VN. Chương I Khái quát chung về sở giao dịch I- ngân hàng công thương việt nam I . Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam. Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam nằm trong hệ thống Ngân hàng công thương Việt Nam. Do vậy quá trình hình thành và phát triển của Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam không thể tách rời quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng công thương Việt Nam. Ngân hàng Công thương Việt Nam chính thức được thành lập theo Quyết định 42CT ngày 14/11/1990 của Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng nay là Thủ tướng chính phủ. Và được Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam ký Quyết định số 285 QĐ/NH5 ngày 21/9/1996 thành lập lại theo mô hình công ty nhà nước theo ủy quyền của Thủ tướng chính phủ tại Quyết định 90-TTG ngày 7/3/1994. Nhằm tăng cường tập trung chuyên môn hòa và hợp tác kinh doanh để thực hiện nhiệm vụ được nhà nước giao. Nhằm nâng cao hiệu quả của các đơn vị thành viên và toàn hệ thống Ngân hàng hàng công thương Việt Nam. Đáp ứng nhu cầu vốn và các dịch vụ Ngân hàng cho nền kinh tế. Ngày 24/3/1993, Tổng giám đốc Ngân hàng công thương Việt Nam đã ban hành Quyết định số 93/NHCT-TCCB về việc chuyển các hoạt động của Ngân hàng công thương thành phố Hà Nội trở thành Hội sở chính Ngân hàng công thương Việt Nam. Ngày 30/12/1998, Hội đồng quản trị Ngân hàng công thương Việt Nam có quyết định số 134/QĐ-HĐQT-NHCT sắp xếp lại tổ chức hoạt động của Sở giao dịch I theo điều lệ tổ chức hoạt động của Ngân hàng công thương Việt Nam. Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam không còn là thành viên của Hội Sở chính Ngân hàng công thương Việt Nam mà trở thành một đơn vị hoạch toán phụ thuộc nhu các chi nhánh khác nằm trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trụ sở chính là số 10 Lê Lai quận Hoàn Kiếm - Hà Nội. Tên giao dịch quốc tế là: INDUSTRIAL AND COMMERCIAL OF VIET NAM TRANSACTION OFFICE.NO1 . Trong hoạt động kinh doanh của mình, Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam luôn tìm mọi biện pháp thích hợp để nâng cao chất lượng kinh doanh và dịch vụ Ngân hàng, đổi mới phong cách phục vụ; Xây dựng chính sách khách hàng; Thực hiện phương châm của Ngân hàng công thương Việt Nam: “Vì sự thành đạt của mọi người, mọi nhà, mọi doanh nghiệp”. II. Chức năng và nhiệm vụ 1. Chức năng Giống như các Ngân hàng thương mại khác, chức năng chính của Sở giao dịch I- NHCTVN là huy động vốn nhàn rỗi trong dân cư và các thành phần kinh tế để cho vay. Ngoài các hoạt động cho vay thông thường, đã tăng cường hoạt động qua thị trường liên hàng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, góp phần tăng trưởng lợi nhuận. Do vậy, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt, Sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng khá ổn định trong những năm qua. 2. Nhiệm vụ - Huy động vốn của các doanh nghiệp, cá nhân, các tổ chức kinh tế, qua các tài khoản tiền gửi tiết kiệm, tài khoản séc, tài khoản vãng lai. Tiền gửi của khách hàng thường chia làm hai loại: Tiền gửi có kỳ hạn và tiền gửi không có kỳ hạn. Với lãi suất và kỳ hạn hợp lý sẽ thu hút được nhiều nguồn vốn nhàn rỗi cho phép phát triển hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Ngoài ra còn phát hành các loại chứng chỉ tiền gửi (phiếu nợ ngắn hạn dưới 12 tháng) để vay tiền trong dân cư; Phát hành trái phiếu, phiếu nợ trung hạn và dài hạn tạo nguồn vốn tài trợ cho các dự án trung và dài hạn. - Cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ đối với các tổ chức, cá nhân... theo quy chế tín dụng của NHNN và quy định của NHCT. - Thực hiện nghiệp vụ thanh toán L/C, bảo lãnh ngân hàng. - Thực hiện nghiệp vụ trao đổi ngoại tệ, giúp cho khách hàng có được loại ngoại tệ cần thiết để phục vụ cho việc thanh toán xuất nhập khẩu và tài trợ thương mại quốc tế khác. - Thực hiện các dịch vụ NH như: thanh toán, chuyển tiền trong nước và quốc tế, chi trả kiều hối. - Nghiệp vụ ngân quỹ: Thực hiện chế độ an toàn kho quỹ, thu chi tiền mặt, bảo quản tiền mặt, ngân phiếu thanh toán. - Hiện nay còn có thêm một số loại hình dịch vụ khác như: Dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán; Dịch vụ phát hành và thanh toán thẻ: thẻ ATM, thẻ Visacard, Mastercard; Dịch vụ tư vấn tài chính...v...v.. III. Cơ cấu tổ chức hoạt động của SGDI-Ngân hàng công thương Việt Nam. Cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp nói chung của Ngân hàng nói riêng, nó là chỉ tiêu phản ánh quy mô hoạt động của doanh nghiệp, của Ngân hàng đó. Sơ đồ bộ máy tổ chức của Sở giao dịch I Giám đốc Phó Giám đốc Phòng khách hàng số 1 Phòng khách hàng số 2 Phòngkhách hàng cá nhân Phó giám đốc Phòng giao dịch 1 Phòng giao dịch 2 Phó giám đốc Quản lý rủi ro Phòng thông tin điện toán Phòng thẻ Phó giám đốc Phòng Kế toán giao dịch Phòng Kế toán tài chính Phòng tiền tệ kho quỹ Phòng tổ chức hành chính Phòng tổng hợp tiếp thị Chức năng các phòng ban - Phòng khách hàng số 1: Là phòng trực tiếp giao dịch với khách hàng là doanh nghiệp có quy mô lớn, các đơn vị lớn để khai thác vốn bằng VND & các ngoại tệ. Thực hiện nghiệp vụ liên quan đến tín dụng, đầu tư, chuyển tiền, mua bán ngoại tệ. - Phòng khách hàng số 2: Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các khách hàng vừa và nhỏ phân theo quy mô hoạt động, số lượng hoạt động. Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tín dụng. Trực tiếp quảng cáo tiếp thị, giới thiệu các sản phẩm dịch vụ ngân hàng. - Phòng khách hàng cá nhân: Bao gồm hai phòng giao dịch số 1 và phòng giao dịch số 2. Là phòng quản lý các khách hàng đơn lẻ, cá nhân, để khai thác vốn bằng VND & ngoại tệ. Có chức năng huy động vốn phục vụ cho hoạt động của Ngân hàng theo đúng chủ trương chính sách của NHNN và các quy định của ngành. Cho vay, thu nợ các cá nhân. - Phòng kế toán giao dịch: Là phòng nghiệp vụ; mở tài khoản cho khách hàng và thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách hàng; Các nghiệp vụ và các công tác kế toán; Cung cấp các dịch vụ ngân hàng liên quan đến nghiệp vụ thanh toán, xử lý hạch toán các giao dịch. Quản lý và chịu trách nhiệm đối với hệ thống giao dịch trên máy, theo đúng quy định của NHNN và NHCT VN. - Phòng tổng hợp và tiếp thị: Phòng tổng hợp tiếp thị là phòng nghiệp vụ tham mưu cho Giám đốc chi nhánh dự kiến kế hoạch kinh doanh, tổng hợp, phân tích đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh, thực hiện báo cáo hoạt động hàng năm của chi nhánh. Thống kê số liệu. - Phòng quản lý rủi ro: Có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc chi nhánh về công tác quản lý nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro. Quản lý giám sát thực hiện danh mục cho vay, đầu tư đảm bảo tuân thủ các giới hạn tín dụng cho từng khách hàng. Thẩm định hoặc tái thẩm định khách hàng, dự án, phương án đề nghị cấp tín dụng. Thực hiện chức năng đánh giá quản lý rủi ro trong toàn bộ các hoạt động nhân hàng theo chỉ đạo của NHCT VN. Là đầu mối khai thác và xử lý tài sản đảm bảo tiền vay theo quy định của Nhà nước. - Phòng thông tin điện toán: Quản lý và xử lý các dữ liệu kế toán, kết nối các mạng nội bộ. Đồng thời còn thực hiện việc bảo dưỡng, lắp đặt các máy phục vụ cho việc tổng hợp, cân đối sao kê cho mạng máy tính phòng kế toán. - Phòng tiền tệ kho quỹ: Phòng tiền tệ kho quỹ là phòng nghiệp vụ quản lý an toàn kho quỹ, quản lý quỹ tiền mặt theo quy định của NHNN và NHCT VN; ứng và thu tiền cho các Quỹ tiệt kiệm, các Điểm giao dịch trong và ngoài quầy, thu chi tiền mặt cho các doanh nghiệp có thu, chi tiền mặt lớn. - Phòng thẻ: Là trung tâm xử lý dữ liệu về phát hành, thanh toán, cấp phép và tra soát thẻ giữa NHNT với các thành viên và các tổ chức thẻ quốc tế. - Phòng kế toán tài chính: Là phòng nghiệp vụ giúp cho giám đốc thực hiện công tác quản lý tài chính và thực hiện nhiệm vụ chi tiêu nội bộ tài chính theo đúng quy định của Nhà nước và của NHCT VN. - Phòng tổ chức hành chính: Là phòng nghiệp vụ thực hiện công tác tổ chức cán bộ và đào tạo tại chi nhánh theo đúng chủ trương chính sách của Nhà nước và quy định của NHCT VN. Thực hiện công tác quản trị và văn phòng phục vụ hoạt động kinh doanh tại chi nhánh, thực hiện công tác bảo vệ, an ninh an toàn chi nhánh. Chương II Tình hình Và kết quả hoạt động kinh doanh của SGDI-NHCTVN năm 2005-2006 Kinh tế thế giới 2006 đã có dấu hiệu phục hồi nhưng chưa ổn định vững chắc. Thiên tai thảm họa xảy ra liên tiếp gây thiệt hại không nhỏ cho nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Mặc dù vậy, kinh tế Việt Nam vẫn ổn định và phát triển. Hòa nhịp với sự phát triển chung của nền kinh tế, ngành ngân hàng cũng đạt được những thành tích đáng kể: kiểm soát lạm phát và ổn định đồng tiền, tăng huy động vốn từ nền kinh tế, tăng cho vay các thành phần kinh tế... Và mặc dù vẫn còn có những khó khăn như sự cạnh tranh gay gắt trong cung ứng và các dịch vụ ngân hàng giữa các tổ chức tín dụng, sự mất cân đối về kỳ hạn giữa cung và cầu vốn đầu tư, SGDI- NHCT đã chủ động nắm bắt các cơ hội để đạt được những kết quả kinh doanh sau. 1. Kết quả huy động vốn Bảng 1: Tình hình và kết quả huy động vốn của sở giao dịch I - NHCTVN Đơn vị: Triệu đồng Năm 2005 Năm 2006 So sánh 06/05 Chỉ tiêu Tổng số Tỷ trọng (%) Tổng số Tỷ trọng (%) Tăng(+) Giảm(-) Tỷ lệ % tăng, giảm S Ng vốn huy động 14.026.830 100 16.071.321 100 2.044.491 +14,5 I. Phân theo đối tượng 1. Tiền gửi doanh nghiệp 9.918.034 70,8 10.399.421 64,7 481.387 +4,8 2. Tiền gửi dân cư 3.398.261 24,2 3.908.069 24,3 509.808 +15 3. Tiền gửi khác 710.535 5 1.763.831 11 1.053.296 +148,2 II. Phân theo loại TTệ 1.VNĐ 11.950.734 85,2 13.709.113 82,1 1.758.379 +14,7 2. Ntệ quy VNĐ 2.076.096 14,8 2.362.208 17,9 2.86.112 +13,8 III. Phân theo kỳ hạn 1.Không kỳ hạn 8.455.223 60,3 9.231.392 57,5 776.169 +9,2 2.Có kỳ hạn 5.571.607 39,7 6.839.929 42,5 1.268.322 +22,7 Trong tình hình cạnh tranh gay gắt giữa các Ngân hàng trên địa bàn trong các nền kinh tế thị trường, nhưng nguồn vốn huy động tại Sở giao dịch I luôn đạt mức tăng trưởng cao nhất của Ngân hàng Công thương Việt Nam. Tình hình kinh doanh tiền tệ của SGDI-NHCT năm 2006 diễn biến thuận lợi trong điều kiện nền kinh tế tăng trưởng ở mức ổn định. Tính đến ngày 31/12/2006, tổng huy động vốn của SGDI-NHCT đã đạt được 16.071.321 triệu đồng, vượt 6% so với kế hoạch. Tình hình huy động vốn ở Sở giao dịch I được phân theo đối tượng, phân theo loại tiền tệ, phân theo kỳ hạn. Về cơ cấu phân theo đối tượng, tiền gửi doanh nghiệp chiếm tỷ trọng cao và giảm dần qua các năm từ 70,8% xuống còn 64,7%. Nhưng bên cạnh đó tiền gửi của dân cư có xu hướng tăng, tuy nhiên không tăng lên nhiều lắm từ 24,2% lên 24,3% tương ứng với 3.398.261 triệu đồng lên 3.908.069 triệu đồng. Nguyên nhân là do Sở đã tận dụng được ưu thế về địa điểm, uy tín của mình để có thể cạnh tranh được với ngân hàng khác trong việc huy động tiền gửi từ dân cư. Về cơ cấu phân theo đơn vị tiền tệ thì tiền gửi bằng ngoại tệ còn thấp chỉ chiếm 14,8%-17,9%. Trong khi đó tiền gửi bằng đồng Việt Nam thì chiếm tỷ trọng khá cao hơn 80%. Nguyên nhân chính là vì lãi suất huy động VNĐ cao hơn lãi suất huy động USD. Về cơ cấu phân theo kỳ hạn, nguồn vốn không kỳ hạn chiếm tỷ trọng cao hơn so với nguồn có kỳ hạn nhưng đang có xu hướng giảm dần. Năm 2005 tỷ trọng nguồn không kỳ hạn là 60,3%, năm 2006 là 57,5%. Sở dĩ như vậy là do chi phí trả lãi không kỳ hạn thấp. Nguồn vốn có kỳ hạn đạt 6.839.929 triệu đồng chiếm tỷ trọng 42,5% trong năm 2006, tăng 22,7% so với năm 2005. 2. Hoạt động đầu tư và cho vay Bảng 2: Tình hình và kết quả dư nợ cho vay của sở giao dịch I NHCTVN Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 So sánh 06/05 Tổng số Tỷ trọng (%) Tổng số Tỷ trọng (%) Tăng(+) Giảm(-) Tỷ lệ % tăng, giảm I. Tổng dư nợ cho vay 2.414.964 100 2.788.528 100 373.564 +15,5 I/ Phân theo thời hạn Ngắn hạn 915.192 37,9 987.713 35,4 72.521 +7,9 Trung và dài hạn 1.499.772 62,1 1.800.815 64,6 301.093 +20 II/ Phân theo TPKT Kinh tế quốc doanh 1.931.467 79,9 2.066.732 74,1 729.265 +6,9 Kinh tế ngoài quốc doanh 483.497 20,1 721.796 25,9 238.299 +49,3 III/ Phân theo tiền tệ VNĐ 1.887.021 78,2 2.024.512 72,6 137.491 +7,3 Ngoại tệ quy đổi 527.934 21,8 764.016 27,4 236.082 +44,7 ( Nguồn: phòng tổng hợp tiếp thị) Căn cứ vào bảng trên ta thấy cơ cấu dư nợ của SGD I đang có những chuyển biến tích cực. Tổng dư nợ đạt 2.788.528 triệu đồng, tăng 15.5% so với năm 2005. Về cơ cấu dư nợ phân theo thời hạn: Tỷ trọng dư nợ trung và dài hạn chiếm tỷ trọng lớn hơn so với tỷ trọng dư nợ ngắn hạn. Qua hai năm 2005-2006 đều chiếm trên 60%. Tỷ trọng dư nợ ngắn hạn năm 2006 giảm hơn so với năm 2005 từ 37,9% xuống còn 35,4%. Vì Sở giao dịch là trung tâm của hệ thống các chi nhánh Ngân hàng Công thương ở miền Bắc, ở đây chuyên phụ trách các món vay lớn, các khách hàng lâu năm. Về cơ cấu dư nợ phân theo thành phần kinh tế: Dựa vào bảng trên ta thấy khách hàng chủ đạo của SGD I là các đơn vị thuộc thành phần kinh tế quốc doanh. Tỷ trọng dư nợ của các doanh nghiệp quốc doanh luôn chiếm tỷ trọng cao hơn hẳn so với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, luôn chiếm tỷ trọng hơn 70%, nhưng tỷ trọng này đang có xu hướng giảm dần. Năm 2005 tỷ trọng dư nợ của doanh nghiệp quốc doanh chiếm 79,9%, đến năm 2006 tỷ trọng đó giảm xuống còn 74,1%, nhưng vẫn chiếm tỷ trọng chủ đạo trên tổng dư nợ. Như vậy dư nợ các doanh nghiệp quốc doanh giảm thì tỷ trọng dư nợ các doanh nghiệp ngoài quốc doanh đã ngày một tăng lên. Điều này đã thể hiện sự quan tâm của Sở đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Đây là khu vực kinh tế còn non trẻ, phần lớn là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Về cơ cấu dư nợ phân theo đơn vị tiền tệ: Dư nợ bằng đồng Việt Nam năm 2006 đạt 2.024.512 triệu đồng chiếm tỷ trọng 72,6% tổng dư nợ cho vay nền kinh tế, tăng 137.491 triệu đồng so với năm 2005. Năm 2005 dư nợ bằng đồng ngoại tệ là 527.934 triệu đồng, chiếm 21,8%, năm 2006 đạt 764.016 với tỷ trọng 27,4% tăng 236.082 tương ứng với tỷ lệ tăng 44,7%. Tuy dư nợ bằng đồng ngoại tệ chiếm tỷ trọng nhỏ hơn so với đồng Việt Nam nhưng đang có xu hướng tăng mạnh. 3. Một số hoạt động khác 3.1. Kết quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ. Bảng 3 - Tình hình kinh doanh ngoại tệ thời điểm 2005 - 2006 tại Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2005 Năm 2006 Doanh số ngoại tệ mua vào Quy USD 192.848.743 254.168.562 Doanh số ngoại tệ bán ra Quy USD 194.761.180 250.076.875 Thu từ KD ngoại tệ Triệu VNĐ 759.959 1.374.301 Chi cho KD ngoại tệ Triệu VNĐ 648.544 1.090.000 Lãi từ KD ngoại tệ Triệu VNĐ 111.415 284.301 (Nguồn: báo cáo của Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam) Qua bảng trên ta thấy số lượng các loại ngoại tệ mua trong các năm 2005 - 2006 tại Sở giao dịch I Ngân hàng công thương Việt Nam bao gồm nhiều loại như USD, EUR, JPY để tiện cho việc xem xét số lượng ngoại tệ mua vào bán ra được quy đổi thành USD. 3.2. Kết quả hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu. Bảng 4 : Kết quả thanh toán xuất nhập khẩu Đơn vị: Ngàn USD Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Doanh số thanh toán quốc tế 153.823 188.228 + Hàng nhập 86.323 79.681 + Hàng xuất 3.948 8.704 + Thanh toán T/T 63.552 99.843 + Phí dịch vụ thu được (Triệu đồng) 6.500 7.551 (Nguồn: báo cáo của Sở giao dịch I) Doanh số TT Quốc tế năm 2005 là 153.823 ngàn USD. Tới năm 2006 doanh số TT Quốc tế đã tăng lên 188.228 ngàn USD, tăng là 122,3%. 3.3. Kết quả hoạt động thu chi tiền mặt: Những năm gần đây, công tác thu chi tiền mặt VNĐ và ngoại tệ của khu vực dân cư và các tổ chức kinh tế được Sở giao dịch I tổ chức thu kịp thời không để xảy ra tình trạng tồn đọng để khách hàng phải chờ đợi, đặc biệt bảo đảm an toàn khi quỹ không để xảy ra trường hợp nhầm lẫn mất mát. Thực hiện tốt việc bảo quản cất giữ hồ sơ bảo đảm vốn vay, ngoài ra sở còn quan tâm tổ chức học tập và đào tạo tại chỗ kỹ thuật kiểm đếm phân biệt tiền thật, tiền giả, nhất là đồng ngoại tệ như USD, EURO, bảng Anh... Tổng thu tiền mặt 490.640 triệu đồng bằng 89% năm 2005. Tổng chi tiền mặt : 491.003 triệu đồng bằng 110% năm 2005. 3.4. Kết quả hoạt động thanh toán thẻ : Dịch vụ thanh toán thẻ tín dụng của Ngân hàng công thương Việt Nam mấy năm qua cũng được mở rộng, doanh số thanh toán thẻ tăng bình quân trên 25% qua các năm từ năm 2005 đến 2006. Phát hành thêm nhiều loại thẻ với các tính năng đa dạng, tiện ích, phổ biến dễ sử dụng. Chương III Thực trạng công tác đảm bảo tiền vay tại Sở giao dịch I- Ngân hàng công thương Việt Nam I. Khái niệm về bảo đảm tiền vay Bảo đảm tiền vay là việc ngân hàng áp dụng các biện pháp nhằm phòng ngừa rủi ro, tạo cơ sở kinh tế và pháp lý để thu hồi các khoản nợ đã cho khách hàng vay. Tài sản bảo đảm tiền vay là tài sản của khách hàng vay, tài sản hình thành từ vốn vay và tài sản của bên bảo lãnh dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho đối tác (người vay), nếu đối tác không thực hiện đúng nghĩa vụ đối với Ngân hàng cho vay. Ngân hàng là một ngành kinh tế nhạy cảm, hoạt động của ngân hàng với bản chất của nó, chịu ảnh hưởng của rất nhiều rủi ro có thể dẫn đến mất vốn. Như vậy, rủi ro tín dụng là không thể tránh khỏi, là khách quan. Khi rủi ro tín dụng xảy ra ngân hàng sẽ đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh toán với việc hàng loạt người gửi tiền đến rút tiền ra khỏi ngân hàng, buộc ngân hàng phải đóng cửa hay tuyên bố phá sản. Hậu quả từ sự đổ vỡ của ngân hàng đến nền kinh tế là rất nặng nề nên an toàn trong cho vay là vấn đề được ngân hàng thương mại rất quan tâm và coi trọng. Vì vậy, để đảm bảo an toàn trong cho vay, các ngân hàng cho vay thường yêu cầu khách hàng của mình thực hiện các biện pháp bảo đảm tiền vay. Mục đích của việc thực hiện các biện pháp đó là nhằm nâng cao trách nhiệm thực hiện cam kết trả nợ của bên vay; phòng ngừa rủi ro khi phương án trả nợ dự kiến của bên vay không thực hiện được, hoặc xảy ra các rủi ro không lường trước; phòng ngừa gian lận. Với tầm quan trọng của vấn đề an toàn trong ngân hàng như vậy thì đảm bảo an toàn trong cho vay không chỉ là trách nhiệm riêng của Ngân hàng thương mại mà còn là trách nhiệm của Ngân hàng Trung ương và nhiều cơ quan quản lý khác. Để thực hiện tốt công tác an toàn trong ngân hàng thì các ngân hàng cần phải quan tâm nhiều đến công tác bảo đảm tiền vay vì bảo đảm tiền vay là một trong những biện pháp để phòng ngừa rủi ro của các tổ chức tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng đưa ra các hình thức bảo đảm thích hợp áp dụng cho từng đối tượng khách hàng và biện pháp xử lý các bảo đảm đó nhằm hạn chế tổn thất khi rủi ro tín dụng xảy ra. II. Thực trạng công tác bảo đảm tiền vay tại Sở Giao Dịch I – NHCTVN Trong hoạt động cho vay của mình thì Sở giao dịch I luôn đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu. Để đạt được mục tiêu đó thì hiện nay ngân hàng đã áp dụng đầy đủ các biện pháp bảo đảm tiền vay bằng tài sản theo quy định của Nghị định 178/1999/NĐ-CP là thế chấp, cầm cố bằng tài sản của khách hàng vay; bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ ba; bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay. Ngoài ra đảm bảo tiền vay còn được thực hiện bằng uy tín, tín nhiệm của khách hàng. Đó là bảo đảm phi tài sản (bằng tín chấp). Sau đây chúng ta xem xét bảng số liệu về tỷ trọng dư nợ cho vay có phân theo tính chất bảo đảm để có thể thấy rõ được thực trạng của hoạt động bảo đảm tiền vay tại Sở giao dịch I trong những năm 2005-2006. Từ đó, phân tích xu hướng phát triển của Sở trong những năm tới. Bảng 5: Dư nợ cho vay phân theo tính chất bảo đảm Đơn vị: Triệu đồng Hình thức cho vay Năm 2005 Năm 2006 Năm 06/05 Tổng số Tỷ trọng (%) Tổng số Tỷ trọng (%) Tăng(+) Giảm(-) Tỷ lệ % tăng, giảm Đảm bảo bằng TS 1.016.282 42,1 1.113.326 39,9 97.044 109,5 Đảm bảo bằng uy tín của khách hàng vay 1.398.682 57,9 1.675.202 60,1 276.520 119,8 Tổng dư nợ 2.414.964 100 2.788.528 100 373.564 115,5 (Nguồn: Báo cáo hoạt động bảo đảm tiền vay tại Sở giao dịch I) Quan bảng 5, ta có thể thấy tổng dư nợ, năm 2006 tăng 373.564 triệu đồng so với năm 2005 tương ứng với tỷ lệ tăng 15,5%. Dư nợ cho vay có đảm bảo bằng tài sản đảm bảo năm 2006 tăng 97.044 triệu đồng so với năm 2005 tương ứng với 9,5%. Tỷ trọng dư nợ có tài sản đảm bảo từ 42,1% năm 2005, nay chỉ chiếm 39,9%, có giảm đôi chút. Điều này chứng tỏ rằng Sở giao dịch I đã có sự chuyển dịch cơ cấu cho vay sang các đối tượng cho vay không có tài sản đảm bảo, tức là cho vay tín chấp chiếm tỷ trọng cao hơn và tăng dần, năm sau cao hơn năm trước. Đó cũng là xu thế chung của Ngân hàng các nước phát triển. Đó là hướng phát triển thuận lợi để mở rộng quy mô hoạt động tín dụng. Hiện nay, Sở giao dịch I đã thu hút được nhiều khách hàng tham gia vay vốn có sử dụng các hình thức bảo đảm tiền vay khác nhau. 1. Bảo đảm bằng cầm cố, thế chấp tài sản của khách hàng vay Cho vay có bảo đảm bằng hình thức cầm cố, thế chấp tài sản của khách hàng vay là một hình thức phổ biến mà các ngân hàng thường áp dụng để bảo đảm cho các món cho vay của mình. Đây là hình thức bảo đảm phù hợp với nhiều loại hình doanh nghiệp, các cá nhân, hộ gia đình. Sở giao dịch I chủ yếu cho vay dựa trên các hình thức cầm cố, thế chấp. Hình thức này chiếm khoảng 70% trong tổng cho vay có bảo đảm bằng tài sản. Bảng 6: Dư nợ cho vay theo hình thức cầm cố, thế chấp tài sản của khách hàng vay tại Sở giao dịch I Đơn vị: triệu đồng Năm 2005 Năm 2006 So sánh 06/05 Tổng số Tỷ trọng(%) Tổng số Tỷ trọng(%) Tăng(+) Giảm(-) Tỷ lệ % tăng, giảm Tổng dư nợ tín dụng có tài sản đảm bảo 1.016.282 100 1.113.326 100 97.044 +9,5 1. Bằng tài sản thế chấp 691.459 68 834.995 75 143.536 +20,7 Nhà cửa 392.119 38,6 531.05 47,7 138.937 +35,4 Quyền sử dụng đất 299.340 29,4 303.939 27,3 4.599 +1,5 2. Bằng tài sản cầm cố 324.823 32 278.331 25 -46.492 -14,3 Máy móc, dây chuyền công nghệ 123.968 12,2 130.259 11,7 6.291 +5 Giấy tờ có giá và tài sản đảm bảo khác 200.855 19,8 148.072 13,3 -52.783 -26,3 ( Nguồn: báo cáo hoạt động bảo đảm tiền vay tại sở giao dịch I) Qua bảng 6 cho ta thấy các tài sản thế chấp, cầm cố có biến đổi dao động nhưng không lớn . Tài sản thế chấp năm 2005 là 691.459 triệu đồng chiếm tỷ trọng 68%, đến năm 2006 đạt 834.995 triệu đồng chiếm 75%, tăng 143.536 triệu đồng, tỷ lệ tăng tương ứng 20,7% so với năm 2005. Còn tài sản cầm cố năm 2005 chiếm 32% đến năm 2006 chỉ còn chiếm 25%, giảm 46.492 triệu đồng, tỷ lệ giảm tương ứng là 14,3%. 2. Bảo đảm tiền vay bằng uy tín của khách hàng vay (tín chấp) Bảng 7: Tổng dư nợ bằng tín chấp (không có tài sản đảm bảo) Đơn vị:Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 So sánh 06/05 Tổng số Tỷ trọng (%) Tổng số Tỷ trọng (%) Tăng(+) Giảm(-) Tỷ lệ % tăng, giảm Tổng dư nợ không có tài sản đảm bảo(tín chấp) 1.398.682 100 1.675.202 100 276.520 +19,8 - Tổ chức kinh tế 797.248 57 857.703 51,2 60.455 +7,6 - Cán bộ công nhân viên 3.356 0,24 1.842 0,11 -1.514 -46,3 - Dân cư 598.078 42,8 815.657 48,7 217.579 +36,4 (Nguồn: báo cáo hoạt động bảo đảm tiền vay tại SGDI) Qua bảng 7 cho ta thấy: Dư nợ cho vay có bảo đảm bằng uy tín của khách hàng vay ở Sở giao dịch I chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ cho vay của Sở. Tỷ trọng cho vay không có tài sản đảm bảo chủ yếu là dân cư và các tổ chức kinh tế. Đối với tầng lớp dân cư dư nợ cho vay bằng tín chấp năm 2005 chiếm 42,8%, năm 2006 chiếm 48,7%. Đối với các tổ chức kinh tế cho vay bằng tín chấp cũng chiếm với tỷ trọng lớn và có xu hướng tăng. Năm 2005 là 797.248 triệu đồng chiếm 57%; Năm 2006 có tổng số 857.703 triệu đồng, nhưng tỷ trọng giảm chiếm 51,2%. Tăng 60.455triệu đồng tương ứng với tỷ lệ tăng 7,6%. III. Nhận xét và kiến nghị Trong những năm 2006, mặc dù môi trường kinh doanh diễn biến phức tạp song nhờ có những định hướng kinh doanh rõ nét được quán triệt thống nhất trong toàn hệ thống nên SGDI- NHCTVN vẫn đạt được những kết quả rất tốt: nguồn vốn đạt tốc độ tăng trưởng cao, dư nợ tín dụng tăng trưởng bền vững với chất lượng tín dụng được đảm bảo, nợ tồn đọng tiếp tục được xử lý tích cực, các hoạt động thanh toán và kinh doanh ngoại tệ duy trì được tốc độ phát triển và đạt được những kết quả khả quan như trên, nhưng SGDI nói riêng và toàn hệ thống Ngân hàng công thương Việt Nam nói chung vẫn cần phải có những chiến lược hoạt động để ổn định sự phát triển: - Làm tốt công tác thẩm định tài sản đảm bảo. Khi cho vay, công tác bảo đảm tín dụng có hiệu quả hay không, rủi ro có được hạn chế hay không đòi hỏi cán bộ tín dụng phải làm tốt công tác thẩm định, đánh giá tài sản đảm bảo một cách chính xác, khách quan. - Mở rộng các hình thức cho vay có bảo đảm bằng tài sản. Tích cực, khuyến khích khách hàng và mở rộng hình thức cho vay có bảo đảm bàng thương phiếu, sổ tiết kiệm do các hình thức này thủ tục vay đơn giản gọn nhẹ và nhanh chóng. - Để thuận lợi hơn cho các ngân hàng trong việc sử dụng hình thức cho vay tín chấp (không có bảo đảm bằng tài sản) do tổ chức tín dụng tự lựa chọn và cho vay theo chỉ định của Chính phủ thì Ngân hàng Nhà nước cần ban hành các quy chế một cách đầy đủ, có hướng dẫn cụ thể. -Rèn luyện và đào tạo cán bộ tín dụng có nghiệp vụ tinh thông, phẩm chất tốt. Kết luận Sở giao dịch I - Ngân hàng Công thương là một đơn vị xuất sắc trong nhiều năm liền của hệ thống Ngân hàng Công thương Việt Nam. Đó là kết quả của sự nỗ lực và cố gắng hết mình trong việc tìm kiếm những khách hàng mới, những khách hàng tiềm năng và mở rộng thị trường ra những khu vực mới, hoạt động kinh doanh của ngân hàng đã trở nên năng động hơn trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Trong thành công đó phải kể đến vai trò của công tác bảo đảm tiền vay. Hoạt động bảo đảm tiền vay giúp ngân hàng ngăn ngừa rủi ro tín dụng có thể xảy ra, buộc khách hàng vay vốn phải có ý thức trả nợ và ý chí kinh doanh hơn nữa. Do đó, để tránh các tổn thất, có thể thu hồi được nợ đúng hạn và đầy đủ thì ngân hàng luôn phải chú trọng đến hiệu quả của bảo đảm tiền vay. Qua thời gian nghiên cứu đề tài và thực tập tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Công thương đã giúp em hiểu thêm kiến thức thực tế về thực tiễn hoạt động của Sở Giao Dịch I nói riêng và ngành ngân hàng nói chung. Đó là nghiệp vụ huy động vốn, cho vay vốn, thanh toán, ngân quỹ, kinh doanh ngoại tệ và một số hoạt động khác. Ngoài ra em còn được tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề bảo đảm tiền vay tại SGD I – NHCTVN cũng như vai trò quan trọng của công tác này. Tuy nhiên, do trình độ lý luận cũng như kiến thức thực tế còn hạn chế, thời gian thực tập không nhiều nên bài viết của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của thầy giáo hướng dẫn và các cán bộ tín dụng của Sở giao dịch I - Ngân hàng Công thương Việt Nam để bài viết của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Bảng kê chữ viết tắt NHNN: Ngân hàng Nhà nước NHCT VN : Ngân hàng công thương Việt Nam SGDI- NHCT VN : Sở giao dịch I – Ngân hàng công thương Việt Nam TPKT: Thành phần kinh tế TT: Thanh toán KĐ : Kinh doanh VNĐ : Việt Nam Đồng USD: Đồng đô la Mỹ EUR: Đồng Euro JPY: Đồng yên Nhật Tài liệu tham khảo Giáo trình tín dụng ngân hàng – trường ĐHCN & KD Hà Nội. Báo cáo kết quả kinh doanh của Sở giao dịch I- NHCTVN. Giáo trình như những vấn đề về tiền tệ tín dụng và ngân hàng- GS.TS. Lê Văn Tư- Nhà XB thống kê 2002. Tạp chí ngân hàng số 3, 8,12, – năm 2004,2005. Tài liệu chuyên đề hội nghị triển khai nhiệm vụ kinh doanh năm 2006. Báo cáo tổng dư nợ cho vay và đảm bảo bằng tài sản tại Sở GDI- NHCTVN. Nghiệp vụ ngân hàng thương mại- Nhà xuất bản thống kê. Báo cáo thường niên của Ngân hàng Công thương Việt Nam 2006 Nhận xét của giáo viên Sinh viên : Hà Hương Dung Lớp: 8A-02 Mã sinh viên : 03D02114 Khoa : Tài chính kế toán ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Mục lục trường đại học công nghệ và kinh doanh hà nội khoa tài chính kế toán báo cáo thực tập Tại sở giao dịch I- Ngân hàng công thương việt nam Giáo viên hướng dẫn : TS. Đỗ Quế Lượng Sinh viên thực hiện : Hà Hương Dung Lớp : 8A-02 Mã sinh viên : 03D02114 Chuyên ngành : Tài chính - kế toán Hà Nội - 2007