Chuyên đề Phân tích ảnh hưởng của cơ cấu vốn đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

g t©m lu«n duy tr× møc vèn l­u ®éng rßng cao. §Æc ®iÓm nµy lµ do lÜnh vùc kinh doanh cña trung t©m lµ xuÊt nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ truyÒn h×nh cã gi¸ trÞ lín nªn cÇn dù tr÷ tiÒn mÆt lín vµ vèn l­u ®éng rßng cao. Tuy nhiªn, n¨m 2001 c¸c chØ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n cña trung t©m gi¶m m¹nh xuèng møc thÊp nhÊt trong 3 n¨m. Trung t©m mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, nguyªn nh©n lµ do dù tr÷ qu¸ nhiÒu lµm cho vèn l­u ®éng rßng gi¶m. ChÝnh s¸ch tÝn dông vµ c¬ cÊu tµI chÝnh ®· lµm trung t©m kh«ng thÓ thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n nÕu kh«ng sö dông mét phÇn dù tr÷. + Tû lÖ dù tr÷ / vèn l­u ®éng rßng Tû lÖ nµy cho biÕt phÇn thua lç mµ doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i g¸nh chÞu do gi¸ trÞ hµng dù tr÷ gi¶m. Tû lÖ dù tr÷ trªn vèn l­u ®éng rßng cña trung t©m trong ba n¨m qua lÇn l­ît lµ 63%, 60%, 65,8%. Tû lÖ dù tr÷ nµy lµ qu¸ cao nªn tµi s¶n cña Trung t©m sÏ gi¶m m¹nh nÕu gi¸ cña c¸c hµng ho¸ tån kho gi¶m. + Vèn l­u ®éng rßng hay vèn l­u ®éng th­êng xuyªn Vèn l­u ®éng rßng cho thÊy kh¶ n¨ng n¾m b¾t thêi c¬ thuËn lîi cña doanh nghiÖp. * VÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng C¸c tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn cña trung t©m còng nh­ kÕt qu¶ kinh doanh. C¸c chØ tiªu nµy sÔ ®o l­êng kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ sö dông tõng bé phËn cÊu thµnh nguån vèn. ChØ tiªu doanh thu ®­îc sö dông chñ yÕu trong c¸c chØ tiªu nµy ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. + Vßng quay tiÒn cña trung t©m n¨m 1999 lµ 3,5 vßng, n¨m 2000 t¨ng lªn lµ 4,64 vßng chøng tá tiÒn ®­îc quay vßng nhanh, ®­îc lu©n chuyÓn liªn tôc trong qu¸ tr×nh kinh doanh, ph¶n ¸nh ho¹t ®éng kinh doanh s«i ®éng cña trung t©m trong n¨m. Tuy nhiªn n¨m 2001 vßng quay tiÒn gi¶m ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¶m. + Vßng quay dù tr÷ Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh n¨m 1999 cña Trung t©m qu¸ thÊp do l­îng hµng dù tr÷ nhiÒu, vßng quay dù tr÷ thÊp. N¨m 2000 Trung t©m ®· c¬ cÊu l¹i l­îng hµng dù tr÷. Do ®ã vßng quay dù tr÷ t¨ng. + Kú thu tiÒn b×nh qu©n N¨m 2000, kú thu tiÒn b×nh qu©n cña Trung t©m ®¹t møc thÊp nhÊt trong 3 n¨m lµ 227 ngµy lµ nhê vßng quay tiÒn t¨ng ®ång thêi víi viÖc gi¶m vèn sö dông. * VÒ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn: HÖ sè nî cña Trung t©m n¨m 1999 lµ 0,59%, tøc lµ vèn vay chiÕm tíi 59% tæng nguån vèn. Víi hÖ sè nî hiÖn cã th× trung t©m sÏ khã cã kh¶ n¨ng vay vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông. V× vËy, n¨m 2000 Trung t©m ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m xuèng møc tèi thiÓu hÖ sè nî. Cô thÓ lµ trung t©m ®· tiÕn hµnh thanh to¸n nî, do ®ã tæng tµI s¶n vµ hÖ sè nî gi¶m m¹nh. HÖ sè nî n¨m 2000 cña trung t©m lµ 0,24 < 0,5 ®¶m b¶o hµnh lang an toµn cho nguån tµi chÝnh cña Trung t©m. N¨m 2001 hÖ sè nµy l¹i t¨ng lªn xÊp xØ n¨m 1999 lµ 0,57. Tãm l¹i, tû lÖ nî cña Trung t©m trong 2 n¨m 1999 vµ 2001 lµ t­¬ng ®èi cao thÓ hiÖn sù bÊt lîi ®èi víi chñ nî nh­ng l¹i cã lîi cho chñ së h÷u nÕu ®ång vèn cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao. Tuy nhiªn, víi tû lÖ nî hiÖn nay trung t©m khã cã thÓ huy ®éng nhiÒu tiÒn vay ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh trong thêi gian tíi. * VÒ kh¶ n¨ng sinh l·i + Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm cña trung t©m biÕn ®éng kh«ng ®¸ng kÓ vÒ sè tuyÖt ®èi nh­ng xÐt vÒ sè t­¬ng ®èi th× cã sù biÕn ®éng lín. N¨m 2000 doanh thu tiªu thô t¨ng 41% ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cao. Doanh lîi tiªu thô t¨ng lµ do doanh thu thuÇn t¨ng m¹nh tõ møc 24906 triÖu ®ång n¨m 1999 lªn 27410 triÖu ®ång n¨m 2000 trong khi tæng nguån vèn gi¶m m¹nh víi møc gi¶m 50,8%. N¨m 2001, doanh lîi tiªu thô gi¶m nhÑ xuèng møc 2,33 lµ do doanh thu thuÇn gi¶m, trong khi tæng nguån vèn t¨ng. + Doanh lîi vèn vµ doanh lîi VCSH cña Trung t©m trong 3 n¨m biÕn ®éng kh«ng ®¸ng kÓ ph¶n ¸nh t×nh h×nh kinh doanh t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Tuy nhiªn hiÖu qu¶ sö dông vèn ch­a cao. 2.4 Ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu vèn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña Trung t©m 2.4.1 Ph©n tÝch ¶nh h­ëng chung cña c¬ cÊu vèn kinh doanh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m ¶nh h­ëng c¬ cÊu vèn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m trong 3 n¨m 1999-2000 ®­îc tæng hîp trong b¶ng sau: B¶ng 2.8 Tæng hîp ¶nh h­ëng c¬ cÊu vèn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. §¬n vÞ : TriÖu ®ång N¨m Tæng vèn Vèn vay Vèn chñ së h÷u Doanh lîi vèn (Hv) Doanh lîi VCSH (Hvc) L­îng TØ träng L­îng TØ träng 1999 20306,71 12000 59 8306,71 41 2,46 6,05 2000 9988,95 2374,5 24 7614,45 76 4,57 6 2001 24000,64 13550 57 10450,64 43 2,95 6,79 Theo kÕt qu¶ b¶ng tæng hîp trªn ta thÊy: N¨m 1999, doanh lîi vèn chñ së h÷u lµ Hvc = 6,05 vµ doanh lîi tæng vèn lµ Hv=2,46 cho thÊy Trung t©m kinh doanh cã l·i nh­ng møc l·i ch­a cao, thËm chÝ cßn thÊp h¬n l·i suÊt vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n trªn thÞ tr­êng. V× vËy mÆc dï cã thÓ huy ®éng thªm c¸c nguån vèn vay ng¾n h¹n còng nh­ vay dµi h¹n nh­ng trung t©m kh«ng huy ®éng thªm vèn v× khi doanh lîi vèn thÊp h¬n chi phÝ vèn vay trung b×nh trªn thÞ tr­êng th× viÖc vay vèn sÏ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶. N¨m 2000, doanh lîi vèn t¨ng nh­ng doanh lîi vèn chñ së h÷u gi¶m ph¶n ¸nh sù gi¶m xót hiÖu qu¶ sö dông vèn chñ së h÷u. §©y lµ dÊu hiÖu kh«ng tèt ®èi víi doanh nghiÖp. Tuy nhiªn cã thÓ nãi ®©y lµ n¨m hiÖu qu¶ sö dông tæng nguån vèn cao, t×nh h×nh tµi chÝnh ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, trung t©m ®· kÕt hîp c¶ hai môc tiªu hiÖu qu¶ vµ an toµn trong sö dông vèn. Tû lÖ nî gi¶m ®ét ngét ®· lµm nguån vèn cña trung t©m gi¶m khiÕn trung t©m ph¶i bá qua mét sè hîp ®ång. Sang n¨m 2001 trung t©m ®· t×m c¸ch t¨ng nguån vèn b»ng c¸ch vay thªm 4355 triÖu ®ång bao gåm c¶ vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. 2.4.2 Ph©n tÝch nguån vèn vµ sö dông vèn Ph©n tÝch nguån vèn vµ sö dông vèn gióp doanh nghiÖp nhËn biÕt ®­îc sù ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng, nhËn biÕt ®­îc trong mét thêi kú nguån vèn t¨ng, gi¶m bao nhiªu, t×nh h×nh sö dông vèn nh­ thÕ nµo, nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng chñ yÕu. Tõ sè liÖu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, ta lËp b¶ng ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn sau B¶ng 2.9 Nguån vèn vµ sö dông vèn cña Trung t©m §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 Sö dông vèn Nguån vèn Sö dông vèn Nguån vèn L­îng % L­îng % L­îng % L­îng % 1 Vèn b»ng tiÒn 2 Ph¶i thu 3 Hµng tån kho 4 TSC§ 5 Nî ng¾n h¹n 6 Nî dµi h¹n 7 Nî kh¸c 8 Vèn kinh doanh 1572 1100 2013 33,55 23,5 42,9 1513,3 2155 735,5 281,2 32,3 46 15,7 6 4410,4 9901 650,3 24,9 66,2 4,4 8675,5 2500 2286,2 1500 58 16,7 15,4 9,9 Céng 4685 100 4685 100 1496,7 100 14961, 100 Trong n¨m 2000 nguån vèn vµ sö dông vèn t¨ng 4685 triÖu ®ång. Sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña Trung t©m nÕu chØ dùa vµo chØ tiªu nµy th× ®­îc ®¸nh gi¸ lµ kh¶ quan. Trong ®ã sö dông vèn chñ yÕu n»m ë kho¶n môc ph¶i thu ( 46% ) vµ b»ng tiÒn ( 32,3%). §Ó tµi trî cho vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n thu, trung t©m ®· sö dông nguån vèn nî ng¾n h¹n vµ mét phÇn nî dµi h¹n v× tæng vèn b»ng tiÒn vµ ph¶i thu lµ 3668,3 triÖu ®ång lín h¬n nî ng¾n h¹n (2374,5 triÖu ®ång) nªn nî dµi h¹n ph¶i tµi trî mét kho¶n lµ 1293,8 triÖu ®ång. §iÒu ®ã chøng tá trong n¨m 2000 Trung t©m bÞ chiÕm dông nhiÒu vèn ®ång thêi tiÒn mÆt ®Ó dù tr÷ cao trong khi ph¶i tr¶ nî c¸c kho¶n vay ng©n hµng ®Ó chi tr¶ cho c¸c kho¶n tiÒn ®Ó kh«ng ®ã. N¨m 2001, nguån vèn vµ sö dông vèn t¨ng 14968,69 triÖu ®ång, t¨ng 219% so víi n¨m 2000. Môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña trung t©m tiÕp tôc ®­îc ®¶m b¶o. Sö dông vèn t¨ng chñ yÕu ®Çu t­ vµo kho¶n ph¶i thu vµ vèn b»ng tiÒn. Sè nî ng¾n h¹n vµ dµi h¹n kh«ng ®ñ tµi trî cho kho¶n ph¶i thu vµ vèn b»ng tiÒn, Trung t©m ph¶i huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó tµi trî cho hai kho¶n môc nµy. §ã lµ dÊu hiÖu kh«ng tèt, Trung t©m bÞ chiÕm dông vèn qu¸ lín, lín h¬n n¨m 2000. NÕu Trung t©m kh«ng ®­a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi sÏ t¸c ®éng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m. C¸c kho¶n ph¶i thu n¨m 2000 chiÕm 66,2%. tû träng nµy lµ qu¸ lín, g©y khã kh¨n cho viÖc tr¶ nî ng¾n h¹n cña Trung t©m. So víi n¨m 2000, n¨m 2001 sö dông vèn ®Çu t­ vµo hµng tån kho gi¶m xuèng. Nh­ng còng gièng n¨m 2000, Trung t©m ph¶i sö dông phÇn vèn lín tµi trî cho c¸c kho¶n ph¶i thu vµ vèn b»ng tiÒn. C¸c kho¶n ph¶i thu ®­îc tµi trî b»ng c¶ nî ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n. Nh­ vËy, nguån vèn cña Trung t©m bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông lín. Bªn c¹nh ®ã, Trung t©m cßn ph¶i tr¶ l·i cho nguån vèn vay ng¾n h¹n. Qua ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn cña Trung t©m cã thÓ ®¸nh gi¸ Trung t©m ®ang t¨ng tr­ëng nh­ng cã thÓ chØ lµ sù t¨ng tr­ëng vÒ quy m«, thËm chÝ kh«ng c©n ®èi trong c¬ cÊu. C¸c kho¶n ph¶i thu vµ vèn b»ng tiÒn chiÕm tû träng lín, nguån sö dông ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng t¨ng. §Ó tµi trî cho phÇn sö dông vèn t¨ng Trung t©m ®· t¨ng nguån vay nî dµi h¹n lµ chñ yÕu, ngoµi ra cßn t¨ng c¸c kho¶n nî huy ®éng tõ bªn ngoµi, khiÕn chi phÝ nî vay cña Trung t©m t¨ng m¹nh. 2.5 Nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý trong c¬ cÊu vèn cña Trung t©m ThiÕu vèn lµ trë ng¹i lín ®èi víi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp, song víi sù chñ ®éng s¸ng t¹o trong ho¹t ®éng kinh doanh ngoµi sè vèn h¹n chÕ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, Trung t©m ®· nhanh chãng lËp kÕ ho¹ch vèn kÞp thêi tõ c¸c nguån kh¸c, ®¶m b¶o ®ñ vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ trªn th× thùc tr¹ng qu¸ tr×nh sö dông vèn cña Trung t©m còng cho thÊy mét sè ®iÓm ch­a hîp lý trong viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn, nguån vèn, c¸ch thøc huy ®éng vèn. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m ch­a cao mét phÇn còng do kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c kÕt qu¶ kinh doanh thÓ hiÖn ë c¸c chØ tiªu doanh thu, doanh thu thuÇn, l·i gép, l·i rßng… 2.5.1 Nguån vèn vay ch­a ®­îc sö dông hiÖu qu¶ Liªn tôc trong ba n¨m gÇn ®©y, vèn vay lu«n chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu nguån vèn kinh doanh cña Trung t©m, tuy nhiªn viÖc huy ®éng vèn vay kh«ng n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña Trung t©m. N¨m 1999 Trung t©m vay ng¾n h¹n 3653,8 triÖu ®ång vµ vay dµi h¹n 2500 triÖu ®ång ®Ó huy ®éng vèn kinh doanh nh­ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng cao dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ n¨m 2000 ho¹t ®éng kinh doanh gi¶m xót do Trung t©m ph¶i trang tr¶i nî nÇn cña n¨m trøíc ®ã. 2.5.2 Chi phÝ vèn cao Chi phÝ vèn cña Trung t©m chÝnh lµ c¸c kho¶n l·i vay ph¶i tr¶, kho¶n thuÕ thu trªn vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. Trong c¬ cÊu nguån vèn cña Trung t©m th× c¸c kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i, nî thuÕ vµ kho¶n ng­êi mua tr¶ tr­íc ®­îc coi nh­ kho¶n vèn chiÕm dông, kh«ng ph¶i tr¶ l·i suÊt nªn chi phÝ b»ng kh«ng. Kho¶n vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña trung t©m chÞu l·i suÊt thÞ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ gi¶i phãng vèn ø ®äng nªn l·i suÊt liªn tôc gi¶m. Trung t©m ®· tËn dông c¬ héi nµy ®Ó huy ®éng thªm vèn kinh doanh. Ngoµi ra trong c¬ cÊu cña VCSH th× vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc chiÕm tû träng cao nhÊt. Nguån vèn nµy cã chi phÝ b»ng kho¶n thuÕ thu trªn vèn lµ 4,8 %/ n¨m. Trªn c¬ së ®ã, ta cã thÓ tÝnh chi phÝ vèn trung b×nh cña Trung t©m trong thêi gian qua nh­ sau: Gäi I lµ l·i suÊt b×nh qu©n gia quyÒn cña c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, ta cã b¶ng sau +Gäi Kd (%) lµ chi phÝ vèn vay tr­íc thuÕ, th× Kd cña c¸c n¨m 1999, 2000, 2001 lµ 10,5%;8,1%, 7,7%. + Chi phÝ vèn vay sau thuÕ Kd(1-T) trong ®ã T: ThuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. T=32%. + Tû träng vèn vay Wd. + Chi phÝ vèn CSH (Ks) + Tû träng vèn CSH (Wd) ph¶i nép thuÕ sö dông vèn + Chi phÝ trung b×nh cña vèn WACC WACC= Kd(1-T)Wd + KsWs B¶ng 2.10 L·i suÊt trung b×nh tr­íc thuÕ §¬n vÞ: % N¨m Ng¾n h¹n Dµi h¹n L·i suÊt trung b×nh 1999 2000 2001 10,2 8,4 7,4 10,8 9,6 7,8 10,4 8,7 7,5 C¨n cø vµo c¸c sè liÖu vÒ c¬ cÊu nguån vµ tû lÖ l·i suÊt vay ng¾n h¹n cña trung t©m ta cã b¶ng chi phÝ vèn trung b×nh thêi kú 1991-2001. B¶ng 2.11 Chi phÝ vèn trung b×nh cña Trung t©m tõ 1999-2001 §¬n vÞ: % N¨m (L·i rßng +l·i nî vay) / tæng vèn Chi phÝ vèn nî sau thuÕ Kd(1-T) Chi phÝ vèn ng©n s¸ch (Ks) Tû träng vèn nî vay (Wd) Tû träng vèn ng©n s¸ch (Ws) WACC = Kd(1-T)Wd +KsWs 1999 3,05 7,1 4,8 27,8 32 5,96 2000 4,9 5,7 4,8 0,26 65 4,8 2001 3,2 5,2 4,8 49 33 5,03 Qua b¶ng ta thÊy tû lÖ lîi nhuËn trªn vèn cña Trung t©m lín so víi chi phÝ trung b×nh cña vèn (WACC) cho thÊy trung t©m ®· sö dông vèn kinh doanh hiÖu qu¶ mÆc dï kÕt qu¶ ch­a cao. §iÒu nµy lµ do tèc ®é t¨ng doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ. N¨m 1999, WACC lµ 5,96%, Hv = 2,46 % nh­ng do tû lÖ l¹m ph¸t chØ lµ 0,1% nªn l·i thùc cña Trung t©m sau thuÕ lµ 497,7 triÖu ®ång. N¨m 2000 vèn kinh doanh gi¶m chñ yÕu do Trung t©m gi¶m kho¶n vay ng¾n h¹n nªn WACC gi¶m xuèng cßn 4,8%. N¨m 2000 còng lµ n¨m gi¶m ph¸t víi tû lÖ 0.6% nhê ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng. Nh­ vËy n¨m 2000 lµ n¨m Trung t©m sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nhÊt. N¨m 2001, do møc l·i suÊt ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng gi¶m m¹nh, nªn mÆc dï tû träng vay vèn ng¾n h¹n vµ dµi h¹n t¨ng m¹nh nh­ng chi phÝ vèn trung b×nh chØ t¨ng 4,8 % so víi n¨m 200 trong khi ®ã Hv l¹i gi¶m xuèng cßn 2,95 % thÊp h¬n tèc ®é t¨ng cña chi phÝ vèn trung b×nh. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh sù gi¶m ®i cña hiÖu sö dông vèn . 2.5.3 Dù tr÷ nhiÒu Qua ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ta nhËn thÊy cã mét ®iÓm næi bËt lµ l­îng dù tr÷ vµ kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng lu«n chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng cho thÊy sù bÊt hîp lý trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng. Trung t©m ®· ph¶i huy ®éng c¸c kho¶n vay ®Ó tµi trî cho hai kho¶n nãi trªn . Kh¶ n¨ng thu håi vèn cña Trung t©m t­¬ng ®èi chËm chøng tá sè doanh thu bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông lín. Trong thêi gian tíi, Trung t©m cÇn cã c¸c biÖn ph¸p rót ng¾n thêi gian lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng, tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu. §Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu håi c¸c kho¶n nî, Trung t©m cÇn theo dâi chÆt chÏ thêi h¹n thanh to¸n, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó nî qu¸ l©u dÉn ®Õn khã ®ßi. 2.5.4 Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh yÕu Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña Trung t©m hai trong ba n¨m gÇn ®©y ®Òu nhá h¬n 1. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh n¨m 2000 t¨ng lµ do tèc ®é gi¶m nî ng¾n h¹n nhanh chñ yÕu lµ vay ng¾n h¹n. Tuy nhiªn n¨m 2001 kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh r¬i xuèng møc thÊp nhÊt ®ã lµ do tèc ®é t¨ng cña tµi s¶n l­u ®éng nhá h¬n tèc ®é t¨ng cña vay ng¾n h¹n. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh thÊp lµm gi¶m tÝnh chñ ®éng vÒ tµi chÝnh trong viÖc n¾m b¾t vµ tËn dông c¸c c¬ héi ®Çu t­. 2.5.5 C¬ cÊu nî ch­a hîp lý HÖ sè nî cña Trung t©m ch­a ph¶i qu¸ cao nh­ng trong c¬ cÊu nî n¨m 2001 th× nî ng¾n h¹n chiÕm tû träng lín h¬n rÊt nhiÒu so víi nî dµi h¹n. ( Nî ng¾n h¹n lµ 11050 trong khi nî dµi h¹n lµ 2500 triÖu ®ång). §iÒu nµy lµm Trung t©m gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n bëi kh¶ n¨ng thanh to¸n kÐm. Trung t©m kh«ng tiÕn hµnh x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn vµ ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña c¬ cÊu vèn hiÖn hµnh. HiÖn nay, Trung t©m chØ c¨n cø chñ yÕu vµo t×nh h×nh kinh doanh hiÖn t¹i vµ kÕ ho¹ch kinh doanh trong kú tiÕp theo ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn kinh doanh. ViÖc ho¹ch ®Þnh nguån tµi trî hÇu nh­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn. Trong kú kinh doanh khi xuÊt hiÖn nhu cÇu vèn thùc th× kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh c©n ®èi vµ tiÕn hµnh vay ng©n hµng hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. Nh­ vËy, viÖc tÝnh to¸n ¶nh h­ëng cña vèn vay ®èi víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp hÇu nh­ bÞ bá qua. §ång thêi, chi phÝ vèn kh«ng ®­îc tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ trong c¸c quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn. KÕt qu¶ lµ trung t©m sö dông vèn cã phÝ tæn cao, hiÖu qu¶ thÊp. CH­¥NG III Ph­¬ng PH¸P X¢Y DùNG C¥ CÊU Vèn hîp lý n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i TRUNG T¢M TH¦¥NG M¹I TRUYÒN H×NH 3.1 C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cho Trung t©m §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ Trung t©m ph¶i xem xÐt, ®¸nh gi¸ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó tõ ®ã cã c¸c gi¶i ph¸p hîp lý. HiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét chØ tiªu tæng hîp, chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp. §èi víi Trung t©m Th­¬ng m¹i TruyÒn h×nh th× c¸c yÕu tè chÝnh bao gåm: 3.1.1 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m 3.1.1.1 C¸c nh©n tè bªn ngoµi + M«i tr­êng kinh tÕ trong n­íc vµ thÕ giíi. Sau nhiÒu n¨m GDP cña n­íc ta t¨ng víi tèc ®é cao ( 7-9 %) vµo nh÷ng n¨m 1994 ®Õn 1997. N¨m 1997, do ¶nh h­ëng mét phÇn cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë khu vùc Ch©u ¸ nªn GDP gi¶m xuèng cßn 5,8% vµ ®Õn n¨m 1999 lµ 4,5%. Tû lÖ l¹m ph¸t CPI ®ang tõ 3,2 % n¨m 1998 gi¶m xuèng cßn 0,1 % n¨m 1999 vµ -0,6 % chøng tá søc mua gi¶m. Sù gi¶m xót cña GDP vµ chØ sè l¹m ph¸t tÝnh theo gi¸ hµng ho¸ tiªu dïng CPI gi¶m ®· khiÕn møc ®é c¹nh tranh t¨ng, hiÖu qu¶ sö dông vèn kh«ng cao. Trong thêi gian qua, tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng æn ®Þnh nªn nã kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn sù biÕn ®æi c¬ cÊu nguån vèn cña Trung t©m. + C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc ChÝnh s¸ch vÜ m« cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ sù dông vèn. Cô thÓ tõ c¬ chÕ giao vèn, c¬ chÕ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, tû lÖ khÊu hao, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ XNK, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch XNK... C¸c chÝnh s¸ch nµy cã t¸c ®éng ®Õn kÕ ho¹ch mua s¾m, nhËp khÈu thiÕt bÞ, lùa chän mÆt hµng, ph­¬ng thøc thanh to¸n qua ®ã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. + L¹m ph¸t vµ tû gi¸ hèi ®o¸i Lµ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu nªn ho¹t ®éng kinh doanh cña Trung t©m chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña tû gi¸ hèi ®o¸i. C¸c nh©n tè nµy t¸c ®éng ®Õn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh, ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n... Lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. + Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. §©y lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn th«ng qua møc doanh thu vµ lîi nhuËn. + LÜnh vùc kinh doanh Mçi lÜnh vùc kinh doanh cã møc doanh lîi vèn trung b×nh kh¸c nhau, còng nh­ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã c¸ch thøc huy ®éng, sö dông vèn kh¸c nhau. Víi nhiÖm vô kinh doanh chñ yÕu lµ xuÊt nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ ph¸t thanh truyÒn h×nh, cung øng dÞch vô t­ vÊn ®Çu t­ vµ víi môc tiªu t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc thuéc C«ng ty ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghÖ truyÒn h×nh VTC nguån vèn chñ së h÷u cña Trung t©m chñ yÕu lµ vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ng chØ chiÕm tû träng < 10% tæng nguån vèn kinh doanh. Do ®ã ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nh­ môc tiªu ®Ò ra Trung t©m ph¶i vay vèn víi khèi l­îng lín v× vËy chi phÝ vèn vay cao dÉn ®Õn lîi nhuËn sau thuÕ vµ l·i vay gi¶m, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn. 3.1.1.2 C¸c nh©n tè néi bé + Tr×nh ®é tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh hiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¬ héi, th¸ch thøc ®Æt ra cho mçi doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp n¾m b¾t, tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi kinh doanh, cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t­ hîp lý th× vèn sÏ ®­îc sö dông hiÖu qu¶ h¬n vµ ng­îc l¹i. + Tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng. Con ng­êi lµ mét trong bèn yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng lµ yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch vËt chÊt ng­êi lao ®éng mét c¸ch hîp lý, c«ng b»ng nÕu kh«ng sÏ t¸c ®éng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. + C¬ cÊu vèn C¬ cÊu vèn lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Víi cïng l­îng vèn tµi trî cho tæng tµi s¶n mét c¬ cÊu vèn hîp lý sÏ cã chi phÝ vèn b×nh qu©n nhá nhÊt vµ mang l¹i lîi Ých tèi ®a cho doanh nghÞªp. N¨m 2001 do thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu ®­îc më réng, ®Æc biÖt lµ sang c¸c n­íc T©y ¢u, NhËt B¶n, Trung t©m ®· ph¶i huy ®éng c¶ vèn vay ng¾n h¹n vµ vèn vay dµi h¹n, trong ®ã vèn vay ng¾n h¹n chiÕm tû träng 5,6%. Ngoµi ra trung t©m cßn huy ®éng nguån tÝn dông th­¬ng m¹i vµ nî tÝch luü. Tæng nguån vèn huy ®éng lµ 13550 triÖu ®ång chiÕm 57% tæng nguån vèn kinh doanh. + Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝch luü ®­îc mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh. NÕu thiÕu vèn mµ doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c nhau th× l­îng vèn cã s½n cã thÓ kh«ng ®­îc sö dông hoÆc ®­îc sö dông nh­ng kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Kh¶ n¨ng vay vèn lµ nh©n tè cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ cÇu nguån vèn kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng vay vèn xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî. N¨m 2000 lµ n¨m Trung t©m ®¹t hiÖu qu¶ sö dông vèn cao, l­îng vèn vay ng¾n vµ dµi h¹n còng nh­ tÝn dông th­¬ng m¹i gi¶m m¹nh. §Æc biÖt lµ trung t©m ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó xo¸ kho¶n nî dµi h¹n 2500 triÖu, do ®ã hÖ sè nî gi¶m ®ét ngét tõ 0,59 xuèng cßn 0,24 c¸c chØ sè ph¶n ¸nh kh¶t n¨ng sinh l·i cña tæng vèn t¨ng nhê ®ã n©ng cao uy tÝn cña Trung t©m trong viÖc huy ®éng vèn. V× vËy n¨m 2001 Trung t©m ®· huy ®éng nguån vèn lín cho ho¹t ®éng kinh doanh. Nhê ®ã c¸c kÕt qu¶ kinh doanh vµ c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng. 3.1.2 Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn 3.1.2.1 Më réng ho¹t ®éng kinh doanh, ®Èy m¹nh tiªu thô ViÖc x©y dùng c¬ cÊu vèn hîp lý nh»m môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th«ng qua viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. §ång thêi, hiªô qu¶ sö dông vèn vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh còng cã t¸c ®éng ng­îc trë l¹i ®èi víi doanh nghiÖp. Khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc më réng doanh nghiÖp cã ®IÒu kiÖn n©ng cao doanh thu, lîi nhuËn cô thÓ lµ t¨ng lîi nhuËn ®Ó l¹i, b»ng c¸ch ®ã doanh nghiÖp cã thÓ tù bæ sung thªm nguån vèn. H¬n thÕ, sù ph¸t triÓn ®i lªn cña Trung t©m lµ sù ®¶m b¶o tèt nhÊt cho kh¶ n¨ng vay vèn trong t­¬ng lai. Ng­îc l¹i, nÕu t×nh h×nh kinh doanh gÆp khã kh¨n hoÆc kinh doanh thua lç th× ch¼ng nh÷ng nguån vèn cña Trung t©m cã thÓ gi¶m mµ c¸c chñ nî còng ngÇn ng¹i trong viÖc cho vay hoÆc nÕu cho vay th× møc l·i suÊt cã thÓ sÏ cao. Chi phÝ vèn cao ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn th«ng qua ®ßn bÈy tµi chÝnh vµ ®ßn bÈy ho¹t ®éng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nguån vèn bæ sung bÞ h¹n chÕ. KÕt qu¶ lµ Trung t©m kh«ng thùc hiÖn ®­îc chÝnh s¸ch huy ®éng vèn, viÖc x©y dùng c¬ cÊu vèn môc tiªu bÞ c¶n trë. Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh XNK c¸c thiÕt bÞ truyÒn h×nh, Trung t©m cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p më réng h¬n n÷a thÞ tr­êng kinh doanh v× hiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸c tËp ®oµn ®iÖn tö s¶n suÊt c¸c lo¹i thiÕt bÞ nµy. Bªn c¹nh ®ã, nhu cÇu sö dông c¸c lo¹i thiÕt bÞ nµy còng ®ang t¨ng m¹nh ®Æc biÖt lµ khu vùc t­ nh©n. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung t©m ®· më réng quan hÖ b¹n hµng víi nhiÒu tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi vµ còng ®· t¹o dùng ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng t¹i mét sè n­íc trong khu vùc. Tuy nhiªn, thÞ tr­êng trong n­íc vÉn lµ thÞ tr­êng quan träng nhÊt cña Trung t©m. Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu lµ nhËp khÈu, nÕu kh«ng cã thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ ngµy cµng ®­îc më réng trong n­íc th× Trung t©m sÏ khã cã thÓ më réng ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó tõ ®ã cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña mét c¬ cÊu vèn hîp lý. §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc, Trung t©m cã thÓ më thªm mét sè ®¹i lý t¹i mét sè tØnh vµ thµnh phè mµ hiÖn t¹i nhu cÇu s¶n phÈm cao. Nh­ vËy, Trung t©m võa cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ giao dÞch, thuËn lîi h¬n cho kh¸ch hµng võa cã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng tr­íc khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c më c¸c ®¹i lý cña m×nh t¹i c¸c ®Þa bµn nµy. §Ó më réng thÞ tr­êng, Trung t©m còng cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng vµ nguån hµng ®Ó phôc vô cho c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh kh¸c nhau. Song ®èi víi mét sè mÆt hµng chÝnh cã gi¸ trÞ cao, chñ yÕu phôc vô cho c¸c kh¸ch lín lµ c¸c c¬ quan, tæ chøc nhµ n­íc th× Trung t©m vÉn ph¶i gi÷ æn ®Þnh thÞ tr­êng. 3.1.2.2 §æi míi ph­¬ng thøc huy ®éng vèn Qua ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Trung t©m trong thêi qua ta thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho chiÕm tØ träng t­¬ng ®èi lín trong tæng vèn l­u ®éng cña Trung t©m. N¨m 2002, tØ lÖ hµng dù tr÷ vµ c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tíi 63% tæng vèn. §ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu vèn b»ng tiÒn mÆt vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n thÊp c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n ®Õn h¹n. ViÖc huy ®éng vèn lu«n g¾n liÒn víi chi phÝ huy ®éng sö dông vèn vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña trung t©m. Do ®ã khi huy ®éng vèn, Trung t©m cÇn chó ý ®Õn hai nguån vèn ®­îc xem lµ kh«ng cã phÝ tæn, ®ã lµ tÝn dông th­¬ng m¹i vµ c¸c kho¶n nî tÝch luü nh­ nî thuÕ, nî c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ nî c¸c tæ kh¸c. Trong n¨m 2000 khèi l­îng vµ tû träng nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i gi¶m m¹nh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn gi¶m nguån vèn kinh doanh. Mét phÇn lµ do nh÷ng nç lùc cña Trung t©m nh»m c¶i thiÖn c¸c chØ sè tµi chÝnh, thanh to¸n nî cho c¸c nhµ cung cÊp ®Ó t¨ng uy tÝn. Trung t©m cã thÓ vÉn tiÕp tôc duy tr× ®­îc nguån vèn nµy nÕu nh­ ®­îc c¸c nhµ cung øng chÊp nhËn. Tuy nhiªn, víi t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn nay, Trung t©m cã rÊt Ýt kh¶ n¨ng t¨ng ®­îc nguån vèn nµy. V× vËy Trung t©m nªn tËn dông tèi ®a nguån vèn nµy. Bªn c¹nh ®ã, c¸c kho¶n nî tÝch luü còng lµ nguån vèn t¹m thêi rÊt h÷u Ých cho Trung t©m. §Ó t¨ng thêi gian cã thÓ sö dông ®èi víi c¸c kho¶n nî tÝch luü, ngoµi viÖc Trung t©m cÇn thùc hiÖn viÖc nép thuÕ, b¶o hiÓm trong thêi gian chËm nhÊt Trung t©m cã thÓ trÝch mét phÇn quü l­¬ng ®Ó cuèi kú kinh doanh th­ëng cho nh÷ng ng­êi cã s¸ng kiÕn lµm lîi cho Trung t©m. Vèn chñ së h÷u lµ nguån vèn quan träng nhÊt trong c¬ cÊu nguån vèn cña doanh nghiÖp Nh­ng hiÖn nay nguån vèn nµy chØ chiÕm tû träng kh¸ khiªm tèn trong tæng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. N¨m 1999 lµ 41%, n¨m 2000 lµ 76% vµ n¨m 2001 lµ 43%. Trong thêi gian tíi Trung t©m cÇn ph¶i t¨ng tû träng nguån vèn nµy lªn trªn 50%. §ã lµ tû lÖ tèt nhÊt cho t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn nay cña trung t©m. Muèn vËy Trung t©m ph¶i kinh doanh cã l·i ®Ó cã nguån vèn bæ sung hoÆc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua liªn doanh, cæ phÇn ho¸. Ngoµi ra trong t×nh h×nh hiÖn nay, c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc vay vèn ng©n hµng ®· ®­îc më réng, l·i suÊt vay liªn tôc gi¶m. Theo quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc cho doanh nghiÖp nhµ n­íc vay vèn kh«ng cÇn thÕ chÊp, Trung t©m víi nhiÒu n¨m liªn tôc cã vèn tù bæ sung vµo nguån vèn kinh doanh cã thÓ huy ®éng vèn theo h×nh thøc nµy khi cã c¬ héi më réng ho¹t ®éng ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã, lµ mét doanh nghiÖp XNK nhiÒu khi ph¶i mua ngo¹i tÖ v¬i gÝa cao t¹i ng©n hµng ®Ó thanh to¸n nªn Trung t©m chÞu nhiÒu phÝ tæn v× gi¸ ®ång ngo¹i tÖ liªn tôc t¨ng. Ngoµi c¸c nguån vay trªn Trung t©m cã thÓ vay c¸n bé c«ng nh©n viªn võa thuËn lîi võa gi¶m ®­îc chi phÝ giao dÞch l¹i kh«ng cÇn ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n, võa cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng tham gia c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­. HiÖn nay viÖc huy ®éng vèn vay diÔn ra kh¸ dÔ dµng, thuËn lîi. Nh­ng nÕu sö dông qu¸ møc cÇn thiÕt mµ kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ sö dông nh÷ng ®ång vèn vay th× cã thÓ doanh nghiÖp sÏ r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu nguån vèn. Cã thÓ nãi c¶ kh¶ n¨ng tµi trî vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vay cña Trung t©m ®Òu thuËn lîi nh­ng nÕu Trung t©m kinh doanh kh«ng cã l·i, hiÖu qu¶ sö dông vèn kh«ng cao th× c¶ kh¶ n¨ng nµy ®Òu kh«ng ®­îc khai th¸c. 3.1.2.3 N©ng cao vßng quay vèn l­u ®éng HiÖn nay hµng dù tr÷ chiÕm tû träng lín trong vèn l­u ®éng, trong khi trung t©m ph¶i ®i vay víi l·i suÊt cao ®Ó thanh to¸n. §ã lµ do Trung t©m nhËp khÈu mét sè mÆt hµng khã tiªu thô hoÆc Trung t©m nhËp khÈu theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng nh­ng khi ®iÒu kiÖn kinh doanh thay ®æi, Trung t©m ph¶i gi÷ l¹i mét sè hµng do ng­êi mua kh«ng chÊp nhËn v× gi¸ cao h¬n hîp ®ång. Huy ®éng vèn ®· khã, lµm thÕ nµo ®Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶ l¹i cµng khã h¬n. Do ®ã trung t©m ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý tµi chÝnh chÆt chÏ. 3.1.2.4 N©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh Cïng víi viÖc x©y dùng cá cÊu nguån vèn Trung t©m cÇn ph¶i th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ c¬ cÊu nguån vèn, sö dông vèn vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n ®ång thêi kh«ng ®Ó vèn bÞ chiÕm dông qu¸ nhiÒu do doanh thu phÇn lín n»m ë c¸c kho¶n ph¶i thu. Lµ mét doanh nghiÖp XNK, nguån vèn kinh doanh lín chñ yÕu lµ vèn vay nÕu kh«ng qu¶n lý chÆt chÏ sÏ khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn, ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn 3.1.2.5 Thùc hiÖn tèt viÖc thu håi vµ thanh to¸n c¸c kho¶n nî Trong ba n¨m qua kho¶n ph¶i thu lu«n chiÕm tû träng lín trong vèn l­u ®éng cña Trung t©m. V× vËy trong thêi gian tíi Trung t©m nªn tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu. §Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu håi nî, Trung t©m cÇn theo dâi chÆt chÏ thêi h¹n c¸c kho¶n thu, tr¸nh t×nh tr¹ng nî ph¶i thu biÕn thµnh nî khã ®ßi. 3.1.2.6 §µo t¹o nh©n lùc Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh XNK trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ hiÖn nay ®Ó cã thÓ øng phã nhanh víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng, n¾m b¾t c¬ héi kinh doanh th× ®µo t¹o con ng­êi lµ mét vÊn ®Ò cèt lâi ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp. 3.1.2.7 X©y dùng c¬ cÊu vèn kinh doanh hîp lý Nh­ ®· ph©n tÝch trong ch­¬ng II, c¬ cÊu vèn lµ mét yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m. Ngoµi nh÷ng t¸c dông tÝch cùc th× c¬ cÊu vèn còng ®· cã nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc nhÊt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. V× vËy viÖc x©y dùng c¬ cÊu vèn tèi ­u lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 3. 2 Ph­ong ph¸p x©y dùng c¬ cÊu vèn hîp lý n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cho Trung t©m trong n¨m 2002 X©y dùng c¬ cÊu vèn lµ c¶ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh ®Þnh h­íng vµ dµi h¹n. ViÖc ®iÒu chØnh ngay mét c¬ cÊu vèn theo môc tiªu mong muèn lµ kh«ng dÔ dµng. Qu¸ tr×nh nµy bÞ chi phèi bëi rÊt nhiÒu yÕu tè. Qua ph©n tÝch ¶nh h­ëng c¬ cÊu vèn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña Trung t©m ta ®· thÊy ®­îc mét sè ®iÓm bÊt hîp lý trong c¬ cÊu vèn hiÖn nay cña Trung t©m dÉn ®Õn chi phÝ sö dông vèn cao nh­ng hiÖu qu¶ sö dông vèn ch­a cao. C¸c chØ sè tµi chÝnh ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña Trung t©m kh«ng thùc sù an toµn. Trung t©m ®· kh«ng khai th¸c ®­îc ­u thÕ cña viÖc sö dông ®ßn c©n nî, lµm mÊt c©n ®èi c¬ cÊu nguån vèn dÉn ®Õn chi phÝ l·i vay lín lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh. Víi c¬ cÊu vèn nh­ vËy, nÕu kh«ng kÞp thêi c¬ cÊu l¹i cho hîp lý, Trung t©m sÏ cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m tíi khi ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn cña AFTA. HiÖu qu¶ sö dông vèn cao, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh lµ môc tiªu cña c¬ cÊu vèn tèi ­u. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc mét c¬ cÊu vèn tèi ­u th× cßn ph¶i dùa vµo c¸c c¨n cø quan träng sau: 3.2.1 C¸c c¨n cø chñ yÕu ®Ó x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn hîp lý cho Trung t©m §Ó x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn hîp lý ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cao cÇn xem xÐt c¬ cÊu vèn trong quan hÖ víi chi phÝ l·i vay, lîi nhuËn rßng vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh c¬ b¶n kh¸c. HiÖu qu¶ sö dông vèn cao ph¶i ®i ®«i víi t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh míi ®¶m b¶o lîi Ých v÷ng ch¾c cho Trung t©m. 3.2.1.1 KÕ ho¹ch kinh doanh KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp thÓ hiÖn ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. N¨m 2002, Trung t©m ®Æt môc tiªu t¨ng 10% doanh thu vµ ®· x©y dùng kÕ ho¹ch doanh thu, chi phÝ cho n¨m 2002 nh­ sau: B¶ng 3.1 KÕ ho¹ch doanh thu chi phÝ n¨m 2000 §¬n vÞ : triÖu ®ång Kho¶n môc Thùc hiÖn N¨m 2001 KÕ ho¹ch n¨m 2002 Doanh thu (trõ VAT) 30619,7 33681,67 C¸c kho¶n gi¶m trõ 209,7 138,66 Gi¸ vèn hµng b¸n 29015,1 319,17 Chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý 352 323,84 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 1042,9 3200 Theo môc tiªu kÕ ho¹ch ®Æt ra doanh thu n¨m 2002 sÏ t¨ng cïng tèc ®é víi gi¸ vèn hµng b¸n lµ 10%, Trung t©m sÏ t×m c¸c biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ vµ môc tiªu lµ chi phÝ sÏ t¨ng nh­ng t¨ng víi tèc ®é nhá h¬n tèc ®é t¨ng doanh thu víi møc t¨ng 8% nhê vËy lîi nhuËn tr­íc thuÕ sÏ ®¹t 3200 triÖu ®ång, t¨ng 157,1 % so víi n¨m 2001. Trong ®iÒu kiÖn cña Trung t©m hiÖn nay c¸c môc tiªu ®Æt ra hoµn toµn cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc nh­ng cÇn cã l­îng vèn lín v× vËy ph¶i xem xÐt nhu cÇu vèn ®Ó cã biÖn ph¸p tµi trî. 3.2.1.2 Nhu cÇu vèn Mét c¬ cÊu vèn hîp lý ph¶i lµ c¬ cÊu vèn ®¶m b¶o ®ñ vèn kinh doanh cho Trung t©m, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n nh­ng kh«ng lµm t¨ng chi phÝ vèn vµ tØ lÖ nî vèn ®· mÊt c©n ®èi cña Trung t©m. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ( VL§TX ), vèn l­u ®éng th­êng xuyªn vµ vèn b»ng tiÒn lµ nh÷ng c¨n cø quan träng ®Ó x©y dùng c¬ vèn hîp lý cho Trung t©m Th­¬ng m¹i truyÒn h×nh. * VÒ nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn B¶ng 3.2 Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 2000 so víi 1999 N¨m 2001 2001so víi 2000 1 Kho¶n ph¶I thu 2 Hµng tån kho 3 Nî ng¾n h¹n 8634 3357,1 9500 3432 1772,3 2774,5 39,75 52,79 29,20 9025 4080,25 11050 262,97 230,22 398,27 Tæng nhu cÇu VL§TX 2491,1 2429,8 97,53 2055,25 84,59 * VÒ vèn l­u ®éng th­êng xuyªn B¶ng 3.3 Vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 2000 so víi 1999 N¨m 2001 2001 so víi 2000 1 TµI s¶n cè ®Þnh 2 Vèn chñ së h÷u 3 Nî dµI h¹n 1008,27 8306,71 2500 1402,75 6614,45 0 139,12 79,63 1033,06 10450,64 2500 73,65 158 Tæng VL§TX 9798,44 5211,7 53,19 8983,7 172,38 * Vèn b»ng tiÒn B¶ng 3.4 Vèn b»ng tiÒn §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 1999 2000 2000 so víi 1999 (%) 2001 2001 so víi 2000 (%) 1 VL§TX 2 Nhu cÇu VL§TX 3 Vèn b»ng tiÒn 9798,44 2491,1 -7307,34 5211,7 2429,8 -2781,9 53,19 97,53 38,07 8983,7 2055,25 -6928,45 172,38 84,59 249,05 Trong hai n¨m 1999, 2000 Trung t©m hÇu nh­ lu«n trong t×nh tr¹ng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. N¨m 2001, tæng nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn lµ 2055,25 triÖu ®ång, gi¶m m¹nh so víi n¨m 2000 vµ 1999 lµ do c¸c kho¶n ph¶i thu vµ tån kho t¨ng lªn chø kh«ng ph¶i do vay ng¾n h¹n gi¶m. V× vËy vßng quay vèn gi¶m, hµng tån kho nhiÒu, nî kh¸ch hµng t¨ng. Hai trong 3 n¨m qua tû träng nî ng¾n h¹n trong c¬ cÊu nguån vèn kinh doanh cao, trung t©m ®ang thiÕu vèn ®Ó më réng kinh doanh nh­ng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nÕu tiÕp tôc vay thªm vèn. Vèn L§TX lu«n d­¬ng chøng tá toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc tµi trî v÷ng ch¾c b»ng nguån vèn dµi h¹n. Tuy nhiªn ba n¨m liÒn nhu cÇu vèn L§TX bÞ thiÕu hôt lín, VL§TX chØ dõng l¹i ë con sè 9798,44 lµ møc cao nhÊt vµo n¨m 1999, phÇn cßn l¹i cña vèn dµi h¹n kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu. V× vËy Trung t©m lu«n trong t×nh tr¹ng kh«ng cã ®ñ tiÒn ®Ó chi tr¶. N¨m 1999 vµ 2001 Trung t©m ®· sö dông vèn dµi h¹n vµ t¨ng vèn chñ së h÷u lªn 10450,64 triÖu ®ång. Do ®ã vèn l­u ®éng t¨ng m¹nh vµo n¨m 2001. Tuy nhiªn, l­îng tiÒn mÆt vÉn thiÕu hôt so víi nhu cÇu. Trong nh÷ng n¨m tíi trung t©m cÇn ®¶m b¶o ®ñ tiÒn mÆt cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ nªn sö dông nhiÒu h¬n nguån vèn vay dµi h¹n. §Ó x©y dùng c¬ cÊu hîp lý c¸c nguån vèn kinh doanh cho n¨m 2002 cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu vèn cña n¨m. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó dù ®o¸n nhu cÇu vèn, sau ®©y lµ mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã: ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n nhu cÇu vèn theo tû lÖ % trªn doanh thu. §Ó dù b¸o nhu cÇu vèn vay dùa trªn viÖc tÝnh c¸c kho¶n trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, tr­íc hÕt cÇn xem tû lÖ % trªn doanh thu c¸c kho¶n chñ yÕu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2001 B¶ng 3.5 Tû lÖ % tÝnh trªn doanh thu c¸c kho¶n môc chñ yÕu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2001 §¬n vÞ : TriÖu ®ång Tµi s¶n Nguån vèn ChØ tiªu % ChØ tiªu % 1 TiÒn 2 Ph¶i thu 3 Hµng tån kho 4 Tµi s¶n cè ®Þnh 25,68 37,6 13,32 4,3 1 Nî NSNN 2 C¸c kho¶n ph¶i tr¶ 10,4 2,03 Céng 80,9 Céng 12,43 B¶ng 3.6 Sè d­ c¸c kho¶n trong BC§KT n¨m 2001 §¬n vÞ :TriÖu ®ång Tµi s¶n Nguån vèn ChØ tiªu gi¸ trÞ ChØ tiªu Gi¸ trÞ 1 TSL§ +TiÒn + C¸c kho¶n ph¶i thu +Hµng tån kho +TSL§ Kh¸c 2 TSC§+ ®Çu t­ dµi h¹n 22967,8 7862,33 9025 4080,25 0 1033,06 1 Nî ph¶i tr¶ +Vay ng¾n h¹n +Nî NSNN +Ph¶i tr¶ KH +Nî dµih¹n 2 Vèn chñ së h÷u +Vèn NSNN +Vèn tù bæ sung +Nguån vèn kh¸c 11050 600,16 2500 98,6 2500 10450 8000 2000 450 Céng tµi s¶n 24000,64 Céng nguån vèn 24000,64 Doanh thu n¨m 2001 lµ 30619,7 triÖu, n¨m 2002 dù kiÕn lµ 33681,67 triÖu ®ång, lîi nhuËn sau thuÕ tÝnh theo doanh thu lµ 6,46%. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy tµi s¶n tÝnh theo doanh thu lµ 80,9% vµ ®­îc trang tr¶i b»ng 12,43% c¸c kho¶n nî, vËy nhu cÇu vèn cña trung t©m lµ 80,9 - 12,43 = 68,47 % NghÜa lµ cø 1000 ®ång doanh thu t¨ng lªn cña n¨m 2002 cÇn 684,7 ®ång vèn bæ sung. NÕu n¨m 2002 doanh thu cña Trung t©m lµ 33681,67 triÖu ®ång th× nhu cÇu vèn l­u ®éng cÇn bæ sung lµ: ( 33681,67 - 30619,7) x 68,47% = 2096,53 (TriÖu ®ång) Trong ®ã nhu cÇu vèn l­u ®éng lµ: (33681,67 - 30619,7) x (68,47% - 4,3%) = 1964,87 (triÖu ®ång) Lîi nhuËn sau thuÕ so víi doanh thu n¨m 2001 lµ: 33681,67 x 6,46 = 2176 ( triÖu ®ång) PhÇn lîi nhuËn nµy cã thÓ sö dông ®Ó bæ sung vµo nguån vèn. Víi nhu cÇu vèn l­u ®éng t¨ng 2096,53 triÖu cã thÓ dïng 2176 triÖu ®ång lîi nhuËn ®Ó trang tr¶i, phÇn cßn l¹i ph¶i huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi. §Ó an toµn trong sö dông vèn Trung t©m nªn kÕt hîp vay c¶ vèn ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Tuy nhiªn, Trung t©m cÇn ®¸nh gi¸ chi phÝ cña mçi lo¹i vèn vay ®Ó cã thÓ huy ®éng vèn víi chi phÝ thÊp nhÊt. + HÖ sè nî vµ chi phÝ vèn Víi nhu cÇu vèn dù kiÕn Trung t©m sÏ ph¶i vay ng¾n h¹n. Tuy nhiªn Trung t©m khã mµ vay nî h¬n 55% tµi s¶n. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, Trung t©m ®· kh«ng sö dông hiÖu qu¶ ®ßn c©n nî lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh do ®ã hÖ sè nî cña Trung t©m cÇn ph¶i gi¶m xuèng. Víi tØ lÖ kh¸c nhau trong c¬ cÊu nguån vèn trung t©m sÏ ph¶i tr¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ nî kh¸c nhau. Khi Trung t©m cã nhu cÇu vay thªm vèn ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng rñi ro tµi chÝnh, do ®ã l·i suÊt vay sÏ cao h¬n, ®Òu kiÖn cho vay chÆt chÏ h¬n do ®ã chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¨ng cho ®Õn khi tèc ®é t¨ng chi phÝ lín h¬n tèc ®é t¨ng doanh thu, l·i gép th× sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ vèn vay nãi riªng. N¨m 2001 l·i gép t¨ng 370,9 triÖu ®ång thêi chi phÝ b¸n hµng & qu¶n lý gi¶m trong ®ã chi phÝ l·i vay gi¶m. §ã lµ dÊu hiÖu ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn tû lÖ nî l¹i cao h¬n n¨m tr­íc, l·i vay gi¶m lµ do l·i suÊt trªn thÞ tr­êng gi¶m m¹nh, ®ã lµ nh©n tè kh¸ch quan kh«ng æn ®Þnh. §Ó gi¶m thËt sù chi phÝ vèn Trung t©m cÇn ph¶i gi¶m tû lÖ nî, t¨ng vèn chñ së h÷u. ViÖc t¨ng vèn chñ së h÷u, gi¶m vèn vay sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn chñ së h÷u lµ ®iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp quan t©m nhÊt hiÖn nay. Tuy nhiªn ®iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn ®­îc hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng tù bæ sung vèn cña Trung t©m. 3.2.1.3 Kh¶ n¨ng tù tµi trî vµ vay vèn cña Trung t©m Kh¶ n¨ng tù tµi trî vµ vay vèn cña Trung t©m phô thuéc chñ yÕu vµo kÕt qu¶ kinh doanh kú tr­íc. N¨m 2001, lîi nhuËn cña Trung t©m ®¹t møc cao nhÊt trong ba n¨m víi 709,17 triÖu ®ång, t¨ng 55,2% so víi n¨m 2000 Møc t¨ng cao thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tù tµi trî cña trung t©m ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. Tuy nhiªn so víi nguån vèn cÇn bæ sung th× trung t©m vÉn cÇn ph¶i huy ®éng thªm c¸c nguån vèn kh¸c. Tuy Trung t©m ®­îc thµnh lËp ch­a l©u nh­ng ®· t¹o ®­îc uy tÝn ®èi víi c¸c kh¸ch hµng vµ c¸c nhµ cung cÊp. Do ®ã chiÕm dông tÝn dông th­¬ng m¹i vµ kh¸ch hµng tr¶ tr­íc chiÕm tû träng cao. Ngoµi ra, viÖc Trung t©m nhiÒu n¨m liÒn kinh doanh cã l·i sÏ lµ mét thuËn lîi lín ®Ó trung t©m cã thÓ vay vèn tõ ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Víi c¸c chØ sè thanh to¸n tuy ®ang ®­îc c¶i thiÖn nh­ng vÉn ë møc thÊp nh­ hiÖn nay th× viÖc vay thªm vèn sÏ lµm gia t¨ng ®¸ng kÓ chi phÝ l·i vay ®ång thêi lµm gia t¨ng thªm g¸nh nÆng thanh to¸n cho Trung t©m. V× vËy môc tiªu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi lµ ph¶i c¬ cÊu l¹i nguån vèn, gãp phÇn c¶i thiÖn c¸c chØ sè tµi chÝnh c¬ b¶n ®Æc biÖt lµ c¸c chØ sè ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Ó tõ ®ã t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn. Trung t©m còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong thêi gian qua, chi phÝ vèn tuy cã thÊp h¬n møc doanh lîi vèn chñ së h÷u nh­ng l¹i cao h¬n møc doanh lîi tæng vèn nh­ng c¬ cÊu vèn ch­a hîp lý nªn ®· ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña Trung t©m. Nh­ vËy kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña Trung t©m tuy kh«ng hoµn toµn thuËn lîi nh­ng còng cã thÓ ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña Trung t©m. Huy ®éng vèn theo con ®­êng nµo tuú thuéc vµo môc tiªu vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh mµ Trung t©m lùa chän. N¨m 2001, lîi nhuËn rßng cña Trung t©m ®¹t 709,17 triÖu ®ång t¨ng 41% so víi n¨m 2000, v× vËy kh¶ n¨ng tù tµi trî cña Trung t©m t¨ng. Sè lîi nhuËn nµy sau khi trÝch vµo c¸c quü sÏ ®­îc bæ sung vµo nguån vèn l­u ®éng. So víi nhu cÇu vèn l­u ®éng dù kiÕn n¨m 2002 Trung t©m ph¶i tiÕp tôc ®i vay. VÊn ®Ò lµ Trung t©m ph¶i c©n nh¾c xem nªn vay vèn tõ nguån nµo: vay ng¾n h¹n, dµi h¹n, tÝn dông th­¬ng m¹i, hay nî NSNN vµ víi tû lÖ nµo lµ phï hîp ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dông vèn cao vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n. 3.2.2 C¸c chØ sè tµi chÝnh c¬ b¶n cho c¬ cÊu vèn n¨m 2002 cña Trung t©m C¬ cÊu vèn tèi ­u ph¶i ®¶m b¶o c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh cña Trung t©m, n©ng cao tÝnh tù chñ trong kinh doanh vµ quan träng nhÊt lµ ph¶i gãp phÇn tÝch cùc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó Trung t©m cã thÓ tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, t¹o ®­îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. Tû sè nî , hÖ sè thanh to¸n vµ tæng møc chi phÝ vèn lµ nh­ng chØ sè ph¶n ¸nh tæng qu¸t nhÊt c¬ cÊu nguån vèn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña trung t©m. Tuy nhiªn, ®Ó xem xÐt tÝnh hîp lý vµ møc ®é ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu vèn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn th× cã thÓ nãi viÖc xem xÐt c¸c chØ doanh lîi tæng vèn, doanh lîi vèn chñ së h÷u trong mèi t­¬ng quan víi c¸c chØ sè tµi chÝnh nãi trªn lµ v« cïng quan träng. nã sÏ cho thÊy t¸c dông thùc sù cña mét c¬ cÊu vèn hîp lý. Trong thêi gian gÇn ®©y, do hÖ sè nî cao nªn trung t©m gÇn nh­ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh. XÐt vÒ dµi h¹n, Trung t©m ph¶i ®Æt môc tiªu n©ng c¸c chØ sè tµi chÝnh v­ît møc trung b×nh cña nghµnh. Môc tiªu cña Trung t©m ®èi víi c¬ cÊu vèn trong nh÷ng n¨m tíi bao gåm + Môc tiªu ®èi víi tû sè nî §Ó ®¹t møc doanh thu lµ 33681,67 vµo n¨m 2002 trung t©m cÇn huy ®éng thªm mét l­îng vèn lµ 2096,53 triÖu trong ®ã cã1964,87 triÖu vèn l­u ®éng rßng. Tæng tµi s¶n dù kiÕn cña trung t©m n¨m 2002 bao gåm + TSL§ 25800,16 - TiÒn 8649,45 - Ph¶i thu 12664,31 - Tån kho 4486,4 + TSC§ 1448,3 Tæng céng 27248,46 Môc tiªu cña c«ng ty ®¨t ra lµ gi÷ tû lÖ vay nî d­íi 55% tæng gi¸ trÞ tµI s¶n hiÖn cã. Theo dù kiÕn tæng tµi s¶n n¨m 2002 sÏ lµ 27248,46 triÖu ®ång nªn tæng h¹n møc nî lµ 0,55 x 27248,46 = 14986,65 triÖu ®ång. Tæng vèn nî trong n¨m 2002 cña trung t©m lµ 13550 triÖu. So víi h¹n møc trªn, sè vèn mµ trung t©m ®­îc phÐp huy ®éng tèi ®a lµ 14986,65 - 13550 = 1436,65 triÖu. Nh­ vËy ta cã sè nî míi tèi ®a mµ trung t©m ®­îc phÐp huy ®éng lµ (14986,65 - 13550 = 1436,65) triÖu ®ång. + Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n dù kiÕn 27248,46 + Tû sè nî / vèn tèi ®a cho phÐp 0,55 + Tæng h¹n møc nî tèi ®a 1436,65 C¬ cÊu nî n¨m 2001 + Nî ng¾n h¹n 11050 + Nî dµi h¹n 2500 + Tæng nî 13550 Sè nî ®­îc phÐp t¨ng tèi ®a 1436,65 Do tæng nhu cÇu vèn cÇn tµi trî lµ 2096,53 triÖu nªn ®Ó ®¹t ®­îc sù c©n ®èi trong c¬ cÊu nî trung t©m ph¶i tù tµi trî tèi thiÓu lµ 2096,53 - 1436,65 = 659,88 (triÖu ®ång) Ta cã c¬ cÊu nguån vèn n¨m 2002 ®¶m b¶o cho môc tiªu ®èi víi tû sè nî lµ 0,55 lµ Tæng vèn 0 27248,46 triÖu ®ång, trong ®ã + Vèn vay 14986,65 + Vèn chñ së h÷u `12261,81 V× thÕ, tæng sè vèn vay cña trung t©m lµ 14986,65 triÖu vµ sè t¨ng lªn lµ 1436,65 triÖu. Nh­ vËy thùc chÊt tæng sè nî ®­îc phÐp t¨ng tèi ®a 1436,65 triÖu + Môc tiªu ®èi víi tû lÖ thanh to¸n Trong thêi gian tíi, Trung t©m dù ®Þnh thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Trung t©m ®Æc biÖt lµ thanh to¸n nhanh vµ thanh to¸n tøc thêi. Nh÷ng cè g¾ng cña Trung t©m lµ nh»m gi¶m l­îng hµng dù tr÷ mµ vÉn ®¶m b¶o c¸c ho¹t ®éng kinh doanh XNK diÔn ra b×nh th­êng ®ång thêi t¨ng l­îng tiÒn mÆt vµ c¸c tµi s¶n cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh. Song song víi viÖc nµy, Trung t©m ph¶i kiÓm so¸t ®Ó sè vèn nî kh«ng t¨ng tíi giíi h¹n lµm cho tû sè thanh to¸n gi¶m nhanh. Theo dù kiÕn, tæng tµi s¶n l­u ®éng n¨m 2002 cña trung t©m lµ 25800,16 triÖu ®ång. V× thÕ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n ®­îc giíi h¹n ë møc 17200 triÖu ®ång Nh­ ®· biÕt, c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña Trung t©m n¨m 2001 lµ 11050 triÖu nªn h¹n møc nµy quy ®Þnh kho¶n nî ng¾n h¹n tèi ®a n¨m 2002 lµ 1850,08 triÖu ®ång. + Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng 25800,1 Gi¸ trÞ tèi thiÓu cña tû lÖ thanh to¸n hiÖn hµnh lµ 2 Gi¸ trÞ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n tèi ®a 12000,08 Gi¸ trÞ c¸c kho¶n nî n¨m 2001 lµ 13550 trong ®ã nî ng¾n h¹n lµ 11050 Møc t¨ng tèi ®a trong kho¶n nî ng¾n h¹n n¨m 2002 lµ 950,08 triÖu ®ång Nh­ vËy ta cã: Tæng nî ®­îc phÐp t¨ng tèi ®a lµ 1436,65 Møc t¨ng nî ng¾n h¹n tèi ®a 950,08 triÖu ®ång Nh­ vËy, Trung t©m ph¶i vay vèn vay dµi h¹n tèi thiÓu lµ: 1436,65 - 950,08 = 486,57 triÖu ®ång _ ®Ó ®¶m b¶o thc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Ò ra. Nh­ vËy møc t¨ng nî cña trung t©m tèi ®a lµ 1436,65 triÖu bao gåm vèn huy ®éng tõ vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña ng©n hµng. + Môc tiªu ®èi víi viÖc h¹ thÊp chi phÝ vèn Mét c¬ cÊu vèn tèi ­u lµ c¬ cÊu cã chi phÝ thÊp nhÊt. Nh­ vËy, ®Ó x©y dùng mét c¬ cÊu vèn tèi ­u trung t©m ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m chi phÝ vèn. HiÖn t¹i, chi phÝ vèn trung b×nh cña c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n, dµi h¹n còng nh­ thuÕ sö dông vèn ng©n s¸ch cña Trung t©m ®ang ë møc cao ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi riªng. C¬ cÊu vèn cña Trung t©m trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i võa ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ h¹n møc kh¶ n¨ng thanh to¸n, h¹n møc tû sè nî võa ph¶i ®¶m b¶o møc phÝ tæn thÊp nhÊt cã thÓ trong kh¶ n¨ng hiÖn cã cña Trung t©m. C¨n cø vµo c¬ cÊu vèn môc tiªu ta cã thÓ tÝnh ®­îc chi phÝ vèn. Víi ­u ®iÓm lµ khi sö dông vèn vay dµi h¹n, doanh nghiÖp kh«ng chÞu søc Ðp thanh to¸n nªn viÖc huy ®éng vèn vay dµi h¹n cã tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ h¬n. Tõ viÖc Trung t©m chØ sö dông vèn vay dµi h¹n lµ 2500 triÖu ®ång vµo n¨m 2001. N¨m 2002 víi c¬ cÊu nguån vèn kinh doanh ®· chän , ta cã thÓ tÝnh ®­îc chi phÝ vèn trung b×nh cña Trung t©m theo c«ng thøc tÝnh chi phÝ vèn ®· nãi trong ch­¬ng II nh­ sau: B¶ng 3.7 Chi phÝ vèn n¨m 2002 §¬n vÞ : % N¨m (L·i rßng + l·i nî vay) / tæng vèn Chi phÝ vèn nî sau thuÕ (Kd(1-T)) Chi phÝ VCSH Tû träng Vèn nî (Wd) Tû träng VCSH (Ws) WACC= Kd(1T)Wd +Ks.Ws 2001 7,93 12 3,1 49,3 43 7,25 * HiÖu qu¶ sö dông vèn cña trung t©m trong n¨m 2002 th«ng qua mét sè chØ tiªu trong b¶ng sau: B¶ng 3.8 HiÖu qu¶ sö dông vèn n¨m 2002 §¬n vÞ : TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2001 1 Tæng tµi s¶n 2 Vèn chñ së h÷u 3 Doanh thu thuÇn 4 Lîi nhuËn rßng 5 Vèn vay 6 Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm 7 Doanh lîi vèn 8 Doanh lîi vèn chñ së h÷u 9 Doanh lîi vèn vay 27428,46 11261,81 33543,01 2176 14986,65 6,48 7,93 19 14,5 24000,64 10450,64 30110 709,17 13550 6,02 6,05 7,73 5,2 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy, tÊt c¶ c¸c chØ sè ®Òu ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. MÆc dï doanh thu thuÇn chØ t¨ng 10% nh­ng c¸c chØ sè doanh lîi ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l¹i cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ cao h¬n nhiÒu so víi n¨m 2001. §©y lµ nhê hiÖu qu¶ kinh doanh cao kÕt hîp víi viÖc ph­¬ng thøc huy ®éng hîp lý. 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc Ngoµi nh÷ng yÕu tè chñ quan cña b¶n th©n doanh nghiÖp th× c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc nh­ c¬ chÕ giao vèn, c¬ chÕ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thñ tôc vay vèn vµ l·i suÊt vay c¬ b¶n cña ng©n hµng còng ¶nh h­ëng ®Õn c¸ch thøc huy ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3.3.1 M«i tr­êng kinh doanh Víi vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, nhµ n­íc cÇn t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh ®¶m b¶o an toµn cho ®ång vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ, cã chÝnh s¸ch gi¸, tû gi¸, chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t ®Ó t¹o ra sù æn ®Þnh tiÒn tÖ. 3.3.2 Ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr­êng tµi chÝnh MÆc dï chÝnh phñ ®· cã nhiÒu nç lùc ®Ó h×nh thµnh thÞ tr­êng tµi chÝnh, nh­ng hÇu nh­ chØ tËp trung vµo ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n chø ch­a quan t©m ®Õn thÞ tr­êng tµi chÝnh thuª mua, vay tÝn dông. ChÝnh phñ cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng vèn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn dÔ dµng h¬n, víi chi phÝ thÊp h¬n. Nguån vèn vay ng©n hµng ngµy cµng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong nguån vèn kinh doanh cña Trung t©m. Song viÖc vay vèn hiÖn nay vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n mÆc dï vèn tån ®äng nhiÒu trong c¸c ng©n hµng. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nµy, c¸c ng©n hµng cÇn ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng, gi¶m thñ tôc phiÒn hµ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ vay vèn nhanh, kÞp thêi phôc vô nhu cÇu kinh doanh, ®¶m b¶o an toµn ®ång vèn vay. Ngoµi ra, mÆc dï ®· liªn tôc gi¶m nh­ng l·i suÊt hiÖn vÉn ë møc cao nÕu so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc. NÕu c¸c biÖn ph¸p trªn ®­îc thùc hiÖn th× ch¾c ch¾n hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ gióp trung t©m ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh cña m×nh. KÕt luËn C¬ cÊu vèn lµ chØ tiªu thêi ®iÓm tuy kh«ng t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh nh­ng l¹i quyÕt ®Þnh trùc tiÕp hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn tèi ­u trong ®iÒu kiÖn rñi ro cho phÐp sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh vµ c¶i thiÖn tinh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Thêi gian qua, mÆc dï liªn tôc kinh doanh cã l·i nh­ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m ch­a cao, ®ã lµ do c¬ cÊu nguån vèn kinh doanh ch­a thËt hîp lý. V× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong thêi gian tíi, Trung t©m cÇn tiÕn hµnh x©y dùng c¬ cÊu nguån vèn hîp lý h¬n. Tuy nhiªn, c¬ cÊu vèn lµ chØ tiªu thay ®æi theo ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ môc tiªu vÒ hiÖu qu¶ cô thÓ nªn ph­ong ph¸p x©y dùng c¬ cÊu hîp lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i Trung t©m chØ mang tÝnh dù b¸o c¨n cø vµo kÕ ho¹ch kinh doanh vµ môc tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m trong n¨m 2002. C¬ cÊu nµy cã thÓ ph¶i thay ®æi nh­ng néi dung ph­¬ng ph¸p vÉn cã ý nghÜa ®èi víi Trung t©m trong viÖc lùa chän c¬ cÊu nguån vèn kinh doanh hîp lý h¬n mang l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn cao h¬n. Em hy väng ®Ò tµi sÏ cã ý nghÜa thiÕt thùc, gióp Trung t©m lùa chän ®­îc c¬ cÊu vèn hîp lý h¬n, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Trung t©m Th­¬ng m¹i TruyÒn h×nh trong thêi gian tíi. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp - Josltt Peyrard Nhµ xuÊt b¶n thèng kª - N¨m 1994 2. Gi¸o tr×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp PTS. Vò Duy Hµo Nhµ xuÊt b¶n thèng kª - N¨m 1997 3. Gi¸o tr×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp - PTS. L­u ThÞ H­¬ng Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc - N¨m 1998 4. ChÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ 5. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam .